Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 grudnia 2019 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Tomasz Choczaj

Protokolant: staż. Agnieszka Sobolczyk

po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2019 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa A. I. (1)

przeciwko (...) S.A. z siedzibą
w W.

o zadośćuczynienie, odszkodowanie, rentę i inne

1.  zasądza od pozwanego (...) S.A.
z siedzibą w W. na rzecz powódki A. I. (1) kwotę:
a) 101 010,00 zł (sto jeden tysięcy dziesięć złotych) tytułem zadośćuczynienia, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia
6 września 2017 roku do dnia zapłaty,

b) 1 656,19 zł (jeden tysiąc sześćset pięćdziesiąt sześć złotych 19/100) tytułem odszkodowania, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 6 września 2017 roku do dnia zapłaty,

c) po 65,35 zł (sześćdziesiąt pięć złotych 35/100) miesięcznie tytułem renty za zwiększone potrzeby, płatną do 10. dnia każdego miesiąca
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w terminie płatności którejkolwiek z rat, poczynając od 1 kwietnia 2017 roku,

d) 8 112,29 zł (osiem tysięcy sto dwanaście złotych 29/100) tytułem zwrotu części kosztów procesu;

2.  umarza postępowanie w części dotyczącej żądania renty w wysokości
po 300,00 zł miesięcznie za okres od 1 października 2016 roku
do 31 stycznia 2017 roku wobec cofnięcia pozwu w tym zakresie;

3.  ustala odpowiedzialność pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. za skutki zdarzenia z 10 września 2016 roku mogące powstać u powódki A. I. (1) w przyszłość;

4.  oddala powództwo w pozostałej części;

5.  ściąga z roszczenia zasądzonego powódce A. I. (1) w pkt 1 a wyroku na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 211,77 zł (dwieście jedenaście złotych 77/100) tytułem części brakujących kosztów opinii biegłych;

6.  nakazuje pobrać od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego
w S. kwotę 331,23 zł (trzysta trzydzieści jeden złotych 23/100) tytułem części brakujących kosztów opinii biegłych.

Sygn. akt I C 260/17

UZASADNIENIE

A. I. (1) reprezentowana przez przedstawicieli ustawowych R. I. i A. I. (2) wniosła o zasądzenie od (...) S.A. w W. kwoty 150 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami
za opóźnienie od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty; kwoty 15 384,19 zł tytułem odszkodowania za koszty poniesione w związku z wypadkiem wraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty; renty w kwocie po 300,00 zł miesięcznie z tytułu zwiększonych potrzeb, płatnej
do 10. dnia każdego miesiąca, począwszy od 1 października 2016 r.,
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 31 marca 2017 r. w zakresie rat wymagalnych oraz w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek
z rat wymagalnych w przyszłości. Powódka wniosła także o ustalenie odpowiedzialności pozwanej spółki za dalsze mogące powstać u niej w przyszłości skutki wypadku oraz o zasądzenie kosztów procesu.

W odpowiedzi na pozew pozwana spółka nie uznała powództwa i wniosła
o jego oddalenie oraz o zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu.

W piśmie procesowym z 29 listopada 2019 r. pełnomocnik powódki doprecyzował powództwo w zakresie okresu za jaki żądał odszkodowania
w związku z koniecznością udzielania powódce pomocy przez osoby trzecie
(zażądał kwoty 14 960,00 zł za okres od 27 września 2016 r. do 19 marca 2017 r.). Podniósł, że na pozostałą kwotę odszkodowania w wysokości 424,19 zł składają się koszty leczenia i dojazdów (określił z jakich rachunków one wynikają). Doprecyzował co składa się na dochodzoną rentę w wysokości
po 300,00 zł miesięcznie i cofnął powództwo wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie żądania renty za okres od 1 października 2016 r. do 31 stycznia 2017 r.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 10 września 2016 r. w Ł., kierujący samochodem osobowym marki O. (...), o nr. rej. (...), P. H., będąc w stanie nietrzeźwości, nie zachował należytej ostrożności podczas wykonywania manewru wyprzedzania, w wyniku czego doprowadził do zderzenia z ciągnikiem rolniczym marki Z., o nr. rej. (...), a następnie do zderzenia z jadącym z przeciwnego kierunku samochodem marki H., o nr. rej. (...),
w wyniku czego R. I., A. I. (1), E. K. oraz T. B. doznali obrażeń ciała naruszających jego czynności na czas powyżej
7 dni, a M. C. doznała obrażeń ciała będących chorobą realnie zagrażającą jej życiu, (dowód: postanowienie - k. 14 - 16; opinia biegłego
z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych S. K. - k. 269 - 292) .

Postanowieniem z 30 grudnia 2016 r. umorzono śledztwo w sprawie tego wypadku ze względu na śmierć sprawcy P. H., (dowód: postanowienie - k. 14 - 16) .

W momencie wypadku powódka znajdowała się w kabinie ciągnika rolniczego, którym kierował jej ojciec R. I., (bezsporne) .

Ciągnik rolniczy, którym kierował R. I., miał przeprowadzone ważne badanie techniczne i był przeznaczony do przewożenia dwóch osób
w kabinie. Nie musiał być wyposażony w pasy bezpieczeństwa. Dopuszczone było umieszczenie w nim siedzenia dla pasażera, (dowód: opinia biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych S. K. - k. 269 - 292; dokument identyfikacyjny pojazdu - k. 170) .

Zachowanie kierującego ciągnikiem rolniczym R. I.
lub pasażerki tego pojazdu - A. I. (1), nie przyczyniło się do powstania wypadku. A. I. (1) zgodnie z prawem mogła przebywać w kabinie ciągnika, pomimo tego, że siedzenie pasażera nie było wyposażone w pasy bezpieczeństwa. W razie prawidłowego zachowania się kierującego pojazdem O. (...), A. I. (1) nie byłaby narażona na niebezpieczeństwo
i nie stwarzała ograniczenia w kierowaniu ciągnikiem, (dowód: opinia biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych S. K. - k. 269 - 292) .

Z miejsca zdarzenia powódka została przetransportowana do Instytutu Centrum (...) w Ł. z rozpoznaniem: urazu wielomiejscowego; tłuczonych ran drążących do obu stawów kolanowych; prawie całkowitego uszkodzenia głowy prostej mięśnia czworogłowego uda lewego; ran penetrujących tkankę podskórną w okolicy lewego stawu łokciowego; licznych drobnych ran i otarć skóry na głowie i kończynach oraz złamania wyrostka czołowego kości jarzmowej. Do 11 września 2016 r. powódka przebywała
w klinice chirurgii, urologii dziecięcej i transplantologii. Podczas pobytu
w instytucie powódce chirurgicznie zaopatrzono rany i zszyto mięsień prosty uda lewego. Od 11 września 2016 r. do 27 września 2016 r. powódka przebywała
w tamtejszej klinice ortopedii i traumatologii, (dowód: dokumentacja medyczna - k. 19 - 73 verte) .

Następnie 11 listopada 2016 r. na izbie przyjęć powyższego instytutu
w znieczuleniu miejscowym usunięto jej ciało obce tkwiące w tkankach okolicy podrzepkowej, (dowód: dokumentacja medyczna - k. 19).

W dniu 22 listopada 2016 r. powódka została ponownie przyjęta do kliniki (...) w Ł., gdzie następnego dnia przeszła operacyjny zabieg usunięcia ciała obcego tkwiącego
w tkankach okolicy podrzepkowej. W dniu 24 listopada 2016 r. została wypisana do domu, (dowód: dokumentacja medyczna - k. 19 - 73 verte) .

Od 27 grudnia 2016 r. do 20 stycznia 2017 r. powódka przebywała
na oddziale rehabilitacji pediatrycznej Centrum (...) w W.. Rozpoznano u niej wówczas: nabyte zniekształcenia układu mięśniowo - szkieletowego; patologię chodu; tłuczone rany drążące do obu stawów kolanowych; uszkodzenie prawie całkowite głowy prostej mięśnia czworogłowego uda lewego; rany tłuczone penetrujące tkankę podskórną w okolicy lewego stawu łokciowego; złamanie wyrostka czołowego kości jarzmowej. Przeprowadzone wówczas badania wykazały pełny zakres siły i ruchu w obrębie kończyn górnych i obniżoną siłę mięśniową rotatorów zewnętrznych i wewnętrznych lewego stawu biodrowego i grup mięśni zginaczy lewego stawu biodrowego. Powódka podjęła na oddziale terapię rehabilitacyjną celem usprawnienia. Do domu została wypisana w stanie ogólnym dobrym. Po raz kolejny powódka przebywała
na oddziale rehabilitacji pediatrycznej Centrum (...) w W. od 10 maja 2017 r. do 30 maja 2017 r. z tożsamym co poprzednio rozpoznaniem, (dowód: dokumentacja medyczna - k. 19 - 73 verte) .

Powódka nosiła ortezę na lewej nodze do połowy listopada 2016 r. i wtedy nie mogła zginać tej kończyny. Zakup ortezy był w całości refundowany przez NFZ. Powódka przede wszystkim leżała i dlatego rodzice wypożyczyli dla niej łóżko rehabilitacyjne za kwotę 560,01 zł. Od połowy listopada 2016 r. powódka mogła powoli zginać lewe kolano i poruszać się, (dowód: częściowo zeznania przedstawiciela ustawowego powódki R. I. - k. 281 i nagranie rozprawy z 4 listopada 2019 r. - płyta - koperta - k. 299, minuta od 00:29:17
do 00:40:25 i k. 296 w zw. z informacyjnym wyjaśnieniami - k. 172 verte
i nagraniem rozprawy z 12 października 2017 r. - płyta - koperta - k. 299, minuta od 00:05:44 do 00:29:13; częściowo zeznania przedstawiciela ustawowego powódki A. I. (2) - k. 265 - 266 verte i nagranie rozprawy
z 10 października 2019 r. - płyta - koperta - k. 299, minuta od 00:16:51
do 01:32:32 oraz k. 280 - 281 i nagranie rozprawy z 4 listopada 2019 r. - płyta - koperta - k. 299, minuta od 00:02:20 do 00:28:27 oraz k. 295 verte
w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 173 - 173 verte wraz z nagraniem rozprawy z 12 października 2017 r. - płyta - koperta - k. 299, minuta od 00:29:50 do 00:52:45; faktura nr (...) – k. 83, faktura vat (...) - k. 87) .

W październiku i grudniu 2016 r. powódka korzystała z prywatnej rehabilitacji, której łączny koszt wyniósł 1 050,00 zł, (dowód: faktura nr (...) - k. 80, faktura nr (...) - k. 81) .

W grudniu 2016 r. powódka odbyła konsultację ortopedyczną z USG,
co kosztowało 130,00 zł, (dowód: faktura nr (...)) .

Zgodnie z zaleceniami lekarzy powódka korzystała z opasek uciskowych
i plastrów kolagenowych, aby zmniejszyć wielkość powstających blizn. Kosztowały one razem 944,60 zł, (dowód: faktura vat (...) - k. 85; faktura vat nr (...) - k. 86) .

Na zakup maści, leków przeciwbólowych i opatrunków w trakcie leczenia rodzice powódki wydali 392,50 zł, (dowód: faktura nr (...) - k. 88; faktura vat nr (...) - k. 89; faktura nr (...) - k. 90; faktura nr (...) - k. 91; faktura nr (...) - k. 92; faktura nr (...) - k. 99; faktura nr (...) - k. 100; faktura nr (...) - k. 101; faktura nr (...) - k. 102; faktura nr (...) - k. 103) .

Do przychodni medycznych powódkę zawozili jej rodzice. Oprócz tego odwiedzali ją, gdy była w szpitalu w W.. W tym celu zakupili paliwo
za kwotę 942,90 zł, (dowód: częściowo zeznania przedstawiciela ustawowego powódki R. I. - k. 281 i nagranie rozprawy z 4 listopada 2019 r. - płyta - koperta - k. 299, minuta od 00:29:17 do 00:40:25 i k. 296 w zw.
z informacyjnym wyjaśnieniami - k. 172 verte i nagraniem rozprawy z 12 października 2017 r. - płyta - koperta - k. 299, minuta od 00:05:44 do 00:29:13; częściowo zeznania przedstawiciela ustawowego powódki A. I. (2) - k. 265 - 266 verte i nagranie rozprawy z 10 października 2019 r. - płyta - koperta - k. 299, minuta od 00:16:51 do 01:32:32 oraz k. 280 - 281 i nagranie rozprawy
z 4 listopada 2019 r. - płyta - koperta - k. 299, minuta od 00:02:20 do 00:28:27 oraz k. 295 verte w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 173 - 173 verte wraz z nagraniem rozprawy z 12 października 2017 r. - płyta - koperta - k. 299, minuta od 00:29:50 do 00:52:45; faktura nr (...) - k. 104; faktura nr (...) - k. 105; faktura nr (...) - k. 106; faktura nr (...) - k. 107; faktura vat nr (...); faktura vat (...) - k. 109) .

Z punktu widzenia lekarza neurologa obrażenia jakich doznała powódka
w wypadku z 10 września 2016 r. wywołały u niej prawdopodobnie wstrząśnienie rdzenia ze skutkiem pod postacią jednotygodniowego popuszczania moczu, które jednak nie pozostawiły długotrwałych następstw. Powódka nie wymagała leczenia neurologicznego i jej rokowania na przyszłość są dobre, (dowód: opinia biegłego neurologa B. D. - k 178 - 179) .

Stan zdrowia powódki po wypadku wymagał pomocy osób trzecich przez
4 godziny dziennie przez 4 tygodnie, (dowód: opinia biegłego ortopedy P. N. - k. 194 - 197) .

W odległej przyszłości w następstwie obrażeń narządu ruchu u powódki mogą powstać wtórne zmiany zwyrodnieniowe. Osłabienie układu mięśniowego uszkodzonych elementów narządu ruchu i możliwość wystąpienia wtórnych zmian zwyrodnieniowych mogą ograniczać zakres możliwości podejmowania przez powódkę prac fizycznych wymagających ciągłego podnoszenia ciężarów, (dowód: opinia biegłego ortopedy P. N. - k. 194 - 197) .

Na skutek wypadku z 10 września 2016 r. powódka posiada liczne, szpecące blizny, ulokowane w różnych miejscach ciała: w obrębie twarzoczaszki -płaszczyznowych, tatuowanych, zanikowych, a w obrębie reszty ciała - zanikowych. U powódki występują ponadto zaburzenia przeczulicowo - niedoczulicowe w obrębie blizny i skóry otaczającej. Powstałe zaburzenia mają charakter stały, gdyż nie istnieje inny sposób na gojenie się ran niż poprzez powstanie blizny. Zabiegami chirurgicznymi nie uzyska się istotnej poprawy wyglądu blizn, a z upływem czasu blizny mogą ulec zwiększeniu lub prowadzić
do powstania przykurczów w okolicach nadstawowych. Celem korekcji blizn powódka może podjąć zabiegi takie jak: laseroterapia laserem frakcyjnym, ostrzyknięcie blizny osoczem bogatopłytkowym z komórkami macierzystymi, noszenie opasek uciskowych lub też chirurgicznej korekty blizny w celu zmniejszenia jej szerokości, (dowód: opinia biegłej chirurga plastycznego A. S. - k. 220 - 228) .

Trwały uszczerbek na zdrowiu powódki z punktu widzenia lekarza chirurga plastycznego wynosi 33 % (uszkodzenie powłok twarzy 5 % - na podstawie pkt 19 a załącznika do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej; powstanie blizn i przebarwień w obrębie ramienia 8 % - na podstawie pkt 149; powstanie blizn i przebarwień w obrębie zewnętrznej p owierzchni uda prawego
5 % - na podstawie pkt 149 ; powstanie blizn i przebarwień w obrębie wewnętrznej powierzchni uda lewego 5% - na podstawie pkt 149; powstanie blizn
i przebarwień w obrębie prawego stawu kolanowego 5% - na podstawie pkt 149 ; powstanie blizn i przebarwień w obrębie lewego stawu kolanowego 5%
- na podstawie pkt 149), (dowód: opinia biegłej chirurga plastycznego A. S. - k. 220 - 228) .

Z punktu widzenia biegłego lekarza chirurga stomatologa na skutek wypadku z 10 września 2016 r. powódka doznała 1 % uszczerbku na zdrowiu
z tytułu uszkodzenia szczęki, ustalonego na podstawie pkt 24 załącznika
do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r., (dowód: opinia biegłego lekarza chirurga stomatologa M. H. - k. 329 - 330) .

Wypadek z 10 września 2016 r. był dla powódki bardzo silnym, traumatycznym doświadczeniem. Pomimo upływu czasu od tego zdarzenia
u powódki występują objawy reakcji na sytuację stresową: przypominanie sobie przez nią wypadku; intruzje; unikanie bodźców przypominających zdarzenie; odrętwienie emocjonalne; unikanie kontaktów z ludźmi; izolowanie
się od otoczenia; łatwe irytowanie się; uczucie lęku i przygnębienia. Powódka nadal wymaga wsparcia psychologicznego i powinna podjąć terapię poznawczo - behawioralną lub terapię EMDR/SE w celu przepracowania traumy, jakiej doznała. Nie jest wskazane stosowanie przez powódkę farmakoterapii, (dowód: opinia biegłej psycholog J. S. - k. 249 - 254) .

U powódki wystąpiły także zaburzenia adaptacyjne pod postacią zaburzeń emocji i zachowania, które nie utrzymywały się dłużej niż 6 miesięcy i nie mają stałego charakteru. Powódka odczuwa natomiast dyskomfort psychiczny, który
w odległej przyszłości może skutkować nieprawidłowym kształtowaniem
się osobowości. Dlatego w celu zapobieżenia temu skutkowi powinna podjąć psychoterapię trwającą co najmniej rok. U powódki nie powstał z punktu widzenia psychiatrycznego trwały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu, który byłby skutkiem wypadku z 10 września 2016 r., (dowód: opinia biegłego psychiatry R. Ż. - k. 305 - 312 wraz z opinią uzupełniającą - k. 253 - 257) .

W momencie wypadku A. I. (1) miała 13 lat. Uczyła
się wówczas w gimnazjum. Była sprawna, do szkoły jeździła rowerem.
Nie sprawiała kłopotów wychowawczych, lubiła majsterkować razem z ojcem.
Z uwagi na stan zdrowia po wypadku przez pierwszy semestr była objęta programem indywidualnego nauczania. Przez pierwszy miesiąc po wypadku powódka nerwowo reagowała na każdy hałas, ponieważ wywoływał w niej wspomnienie wypadku. Z tej przyczyny korzystała z pomocy psychologa poprzez podjęcie treningu umiejętności społecznych po doświadczeniu sytuacji trudnej. Obecnie powódka nie chodzi już do psychologa. Uczy się w liceum.
Nie ma bliskich koleżanek ani kolegów, czas spędza najchętniej w domu
z rodzicami, czasami ze swoją siostrą. Powódka czuje się skrępowana bliznami na twarzy oraz ciele i nie czuje się przez nie atrakcyjna. W rozmowach z rodzicami często powraca do wypadku i skarży się na swój wygląd. Powódka nie uczęszcza na basen ani nie odkrywa ciała latem. Nosi fryzurę, która zakrywa jej twarz. Boi się jeździć na rowerze, a jakakolwiek aktywność fizyczna ją męczy. Do tej pory zażywa leki przeciwbólowe, w tym N. (...), który miesięcznie kosztuje 5,00 zł. Ponadto musi systematycznie stosować maści na blizny. Żel silikonowy B., który kosztuje około 21,95 zł i maść A., która kosztuje 7,50 zł, powódka stosuje na przemian w większej ilości niż jedno opakowanie miesięcznie. Powódka używa kremu chroniącego blizny od słońca firmy (...), który kosztuje 19,90 zł i zazwyczaj wystarcza na miesiąc. Powódce trudno utrzymać koncentracje i dłużej przyswaja wiedzę. Rodzice wspierają ją psychicznie
i wyręczając w takich czynnościach, jak sprzątanie w pokoju, (dowód: częściowo zeznania przedstawiciela ustawowego powódki R. I. - k. 281
i nagranie rozprawy z 4 listopada 2019 r. - płyta - koperta - k. 299, minuta
od 00:29:17 do 00:40:25 i k. 296 w zw. z informacyjnym wyjaśnieniami - k. 172 verte i nagraniem rozprawy z 12 października 2017 r. - płyta - koperta - k. 299, minuta od 00:05:44 do 00:29:13; częściowo zeznania przedstawiciela ustawowego powódki A. I. (2) - k. 265 - 266 verte i nagranie rozprawy
z 10 października 2019 r. - płyta - koperta - k. 299, minuta od 00:16:51
do 01:32:32 oraz k. 280 - 281 i nagranie rozprawy z 4 listopada 2019 r. - płyta - koperta - k. 299, minuta od 00:02:20 do 00:28:27 oraz k. 295 verte w zw.
z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 173 - 173 verte wraz z nagraniem rozprawy z 12 października 2017 r. - płyta - koperta - k. 299, minuta od 00:29:50 do 00:52:45; zeznania świadków: T. K. - k. 173 verte i nagranie rozprawy z 12 października 2017 r. - płyta - koperta - k. 299, minuta od 00:55:53 do 01:05:49 i J. K. - k. 173 verte - 174 i nagranie rozprawy
z 12 października 2017 r. - płyta - koperta - k. 299, minuta od 01:07:25
do 01:14:31; faktura - k. 89, k. 90, k. 91, k. 92, k. 100, k. 101, k. 103, k. 113,
k. 115, k. 116 i k. 279) .

Sprawca wypadku był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej
w pozwanej spółce, (bezsporne).

Powódka reprezentowana przez swoich rodziców, pismem wysłanym pozwanej spółce 22 marca 2017 r. dokonała zgłoszenia szkody i wezwała
ją do zapłaty kwoty 17 923,64 zł tytułem odszkodowania; kwoty 200 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia i kwoty po 300,00 zł miesięcznie tytułem renty. Decyzją
z 24 kwietnia 2017 r. pozwana spółka przyznała powódce kwotę 28 595,86 zł,
z czego 25 700,00 zł tytułem zadośćuczynienia; 2 198,21 zł tytułem kosztów leczenia; 600,00 zł tytułem ryczałtu na dalsze leczenie i 97,50 zł tytułem kosztów poniesionych w celu uzyskania dokumentacji medycznej. Przyznaną kwotę pozwana spółka pomniejszyła o przyczynienie się powódki do szkody w 30 %
i wypłaciła ostatecznie na jej rzecz kwotę 20 017,00 zł, (dowód: pismo - k. 119 - 122 verte; dowód nadania - k. 123; decyzja - k. 124 - 125) .

Powyższy stan faktyczny w części jest niesporny, gdyż został oparty
na niekwestionowanym przez strony nieosobowym materiale dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy.

Skutki wypadku, procentowy uszczerbek na zdrowiu, okres i intensywności cierpień powódki w związku z tym zdarzeniem, konieczność korzystania z pomocy lub opieki osób trzecich, koszty leczenia i jego przebiegu oraz rokowania
co do stanu zdrowia, zostały ustalone częściowo na podstawie zeznań świadków
i przedstawicieli ustawowych powódki oraz na podstawie opinii biegłych lekarzy: chirurga stomatologa, neurologa, chirurga plastycznego, psychiatry, ortopedy oraz na podstawie opinii biegłego psychologa. Opinie te Sąd uznał
za wiarygodne, albowiem są jasne, wewnętrznie niesprzeczne oraz naukowo
i logicznie uzasadnione, a także w pełni z sobą korelują i wzajemnie
się uzupełniają, zwłaszcza opinia biegłego psychiatry i psychologa. Treść tych opinii oparta została na badaniu i na analizie dokumentacji medycznej, przy czym sporządzono je z uwzględnieniem zasad fachowej wiedzy i doświadczenia. Ponadto biegli lekarza szczegółowo opisali stan zdrowia powódki, zarówno
ten po wypadku, jak i obecny. Biegły lekarz psychiatra uwzględnili przy tym wątpliwości stron, fachowo i rzeczowo odnosząc się do nich w sporządzonej przez siebie opinii uzupełniającej, w której podtrzymał swoje wcześniejsze wnioski. Należy wskazać jedynie, że przy ustalaniu wysokości uszczerbku na zdrowiu
ze względu na blizny znajdujące się na powłokach twarzy powódki, Sąd uwzględnił wysokość uszczerbku określoną przez biegłego lekarza chirurga plastycznego, a pominął w tym zakresie wysokość uszczerbku ustaloną w opinii biegłego chirurga szczękowego, gdyż biegły lekarz chirurg plastyczny posiada większe kompetencję do ustalania wysokości tego uszczerbku.

Należy także stwierdzić, że dostrzeżono żadnych czynników osłabiających zaufanie do wiedzy biegłych i ich bezstronności, ani żadnych ważnych względów, które zmuszałyby do dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego. Dlatego Sąd oddalił wniosek pełnomocnika pozwanej spółki o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego lekarza chirurga plastycznego i lekarza chirurga szczękowego. Zresztą pozwana spółka nie podważyła wniosków dotychczasowych opinii wskazanych biegłych, a zatem sporządzanie kolejnej opinii byłoby w tym przypadku zbędne i jedynie przedłużałoby i tak długo trwający proces.

Sąd pominął w stanie faktycznym koszty wskazane na fakturach vat:
nr (...) (k. 91) - kwota 10,25 zł; (...) (k. 99) - kwota 13,90 zł;
nr (...) (k. 100) - kwota 20,90 zł; nr (...) (k. 101) - kwota 26,75 zł, ponieważ koszty te dotyczą zakupu leków niemających bezpośredniego związku
z wypadkiem powódki. Sąd pominął także fakturę nr (...), ponieważ zakup ortezy został w całości zrefundowany przez NFZ. Ponadto Sąd pominął faktury nr: (...) (k.87); (...) (k.93); (...) (k. 94); (...) (k. 95); (...) (k. 96); (...) (k.97) i (...) (k.98), ponieważ dotyczą zakupu leków
niewynikających z leczenia obrażeń doznanych przez powódkę w tym wypadku.
Z tego samego względu Sąd pominął również koszty wynoszące: 21,90 zł - faktura nr (...) (k.107) i 29,90 zł - faktura vat (...) - k. 109, gdyż koszty te nie dotyczą zakupu paliwa.

Sąd nie dał wiary zeznaniom przedstawicieli ustawowych małoletniej powódki w części dotyczącej konieczności opiekowania się powódką przez okres dochodzony pozwem, przekraczający 4 tygodnie po opuszczeniu szpitala, gdyż ich zeznania w tym zakresie są sprzeczne z jasną i logiczną opinią biegłego lekarza ortopedy P. N., który uznał, że stan zdrowia powódki
po wypadku wymagał pomocy osób trzecich przez 4 tygodnie po opuszczeniu instytutu i przez 4 godziny dziennie.

Sąd nie dał wiary zeznaniom przedstawicieli ustawowych małoletniej powódki w części, w której twierdzili, że dowożą powódkę do szkoły, gdyż doznane
w wypadku obrażenia ciała doprowadziły do takiej konieczności. Sąd uznał bowiem, że ich twierdzenia w tym zakresie są gołosłowne, tym bardziej, że z całą pewnością - co wynika z zasady doświadczenia życiowego i logiki - czynili
to również przed wypadkiem i czyniliby to nawet wtedy, gdyby ich dziecko
nie uczestniczyło w wypadku, np. z uwagi na stan pogody.

Sąd nie dał wiary zeznaniom przedstawicieli ustawowych małoletniej powódki w części, w której twierdzili, że godzinę dziennie poświęcają powódce
na tzw. wsparcie emocjonalne, gdyż w tym zakresie ich zeznania są gołosłowne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

A. I. (1) wystąpiła z żądaniem zapłaty na swoją rzecz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikłą z uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia, a także stosownego odszkodowania związanego z kosztami leczenia, kosztami dojazdów do placówek medycznych i opieki udzielanej jej przez osoby trzecie. Ponadto wniosła o zasądzenie renty i ustalenie odpowiedzialności pozwanej spółki za skutki wypadku mogące powstać u niej w przyszłości.

W niniejszej sprawie w sposób nie budzący wątpliwości ustalono,
iż sprawca wypadku, w którym ucierpiała powódka, w dniu zdarzenia korzystał
z obowiązkowego ubezpieczenia OC w pozwanej spółce i kwestia ta nie wymaga dalszego wyjaśnienia, bowiem pozwana spółka uznała swoją odpowiedzialność, gdyż przyznała A. I. (1) na etapie postępowania likwidacyjnego kwotę 28 595,86 zł, z czego 25 700,00 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę; 2 198,21 zł tytułem kosztów leczenia; 600,00 zł tytułem ryczałtu na dalsze leczenie i 97,50 zł tytułem kosztów poniesionych przez powódkę w celu uzyskania dokumentacji medycznej. Przyznaną kwotę pozwana następnie pomniejszyła ze względu
na ustalenie przyczynienia się powódki do wystąpienia szkody.

W tym miejscu należy jednak dodać, że podstawą odpowiedzialności pozwanej spółki jest art. 822 § 1 i § 4 k.c., który stanowi, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony, przy czym uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę
w związku z ruchem tego pojazdu ( art. 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - tekst jedn., Dz. U. z 2019 roku, poz. 2214).

Poza sporem pozostawało również i to, że u powódki nastąpiło uszkodzenie ciała i rozstrój zdrowia, który uprawniał ją do żądania od pozwanej spółki zadośćuczynienia za doznaną krzywdę - w myśl art. 445 § 1 k.c.

Przepis art. 445 § 1 k.c. stanowi, że sąd może przyznać poszkodowanemu w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Chodzi tu o krzywdę (szkodę niemajątkową) ujmowaną jako cierpienie fizyczne, a więc ból i inne dolegliwości oraz cierpienia psychiczne, to jest ujemne uczucia przeżywane
w związku z cierpieniami fizycznymi (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 4 lipca 1969 r., I PR 178/69, OSNCP 1970, Nr 4, poz. 71). Zadośćuczynienie ma na celu złagodzenie tych cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia - te już doznane
i te mogące powstać w przyszłości. Powinno ono być zatem przyznaną jednorazową rekompensatą za całą krzywdę.

Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia obowiązuje zasada miarkowania wyrażająca się w nakazie uwzględnienia wszystkich okoliczności
i skutków doznanych krzywd z odniesieniem do warunków określających poziom życia ludzi w pełni sprawnych i aktywnych, panujących w środowisku, w jakim żyje powód (patrz uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 4 lipca 2000 r., sygn. akt I CKN 837/00, LEX nr 56891).

Ustalenie wysokości zadośćuczynienia przewidzianego w art. 445 § 1 k.c. wymaga uwzględnienia wieku poszkodowanego, stopnia cierpień fizycznych
i psychicznych, ich intensywności i czasu trwania, nieodwracalności następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwa, oszpecenia), rodzaju wykonywanej pracy, szans na przyszłość, poczucia nieprzydatności społecznej, bezradności życiowej oraz innych podobnych czynników (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 9 listopada 2007 r., V CSK 245/07, OSNC - ZD/2008/4/95).

Sąd Najwyższy w ostatnich latach wielokrotnie podkreślał w swoich orzeczeniach, że ze względu na kompensacyjny charakter zadośćuczynienia jego wysokość musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną adekwatną
do warunków gospodarki rynkowej. Zwracał uwagę, że nie można akceptować stosowania taryfikatora i ustalania wysokości zadośćuczynienia według procentów trwałego uszczerbku na zdrowiu, że zdrowie ludzkie jest dobrem
o szczególnie wysokiej wartości, w związku z czym zadośćuczynienie z tytułu uszczerbku na zdrowiu powinno być odpowiednio duże, że nietrafne jest posługiwanie się przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia jedynie określonymi jednostkami przeliczeniowymi w postaci najniższego czy średniego wynagrodzenia pracowniczego.

O wysokości należnego zadośćuczynienia stanowi przede wszystkim rozmiar (zakres) doznanej przez pokrzywdzonego krzywdy, a niewymierny charakter tej krzywdy sprawia, że ocena w tej mierze winna być dokonana
na podstawie całokształtu okoliczności sprawy.

Przesłanką żądania zadośćuczynienia za krzywdę jest również istnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy naruszeniem dobra osobistego (zdrowia) a szkodą niemajątkową. Spełnienie tej przesłanki nie budzi wątpliwości w niniejszej sprawie, gdyż istnienie tego związku nie było kwestionowane przez stronę pozwaną, a związek przyczynowo skutkowy pomiędzy wypadkiem
z 10 września 2016 r. a obrażeniami jakich doznała powódka, bezsprzecznie wynika też z zeznań jej rodziców i z opinii biegłych.

Sąd ustalając zakres krzywdy powódki uwzględnił zatem m.in. rozmiar doznanych przez nią cierpień fizycznych i psychicznych, wysokość uszczerbku
na zdrowiu (34 %), wiek (16 lat w momencie wyrokowania) i skutki, które spowodowały obrażenia doznane w wypadku we wszystkich płaszczyznach
jej życia. Przede wszystkim Sąd miał na uwadze to, że w wyniku zdarzenia doszło u powódki, będącej wówczas osobą bardzo młodą i zdrową, do pogorszenia
się jej stanu zdrowia, co sprawiło, że przez okres kilku tygodni była zależna
od pomocy osób trzecich. W związku z odniesionym obrażeniami powódka była hospitalizowana przez kilka tygodni, a potem odbywała jeszcze dwukrotnie rehabilitację w trybie stacjonarnym. W tym czasie znajdowała się daleko
od rodziny i znajomych, co było dla niej źródłem dodatkowego stresu. Pomimo względnie dobrych prognoz na przyszłość, powódce pozostały po wypadku blizny na ciele i na twarzy, które bardzo negatywnie wpływają na jej samopoczucie. Powódka, będąca młodą dziewczyną, nie akceptuje swojego wyglądu i ma liczne kompleksy, które znacząco wpływają na jej funkcjonowanie w środowisku rówieśniczym. Blizn nie można usunąć, dlatego już do końca życia powódka będzie odczuwała skutki wypadku. Samo zdarzenie było dla powódki źródłem ogromnego stresu, gdyż rozpamiętuje je do dzisiejszego dnia.

Z tych wszystkich względów Sąd ustalił, że powódce należy
się zadośćuczynienie w wysokości 119 00,00 zł, ale w związku z tym, że pozwana spółka zapłaciła na jej rzecz w toku postępowania szkodowego kwotę 17 990,00 zł, należało orzec, jak w pkt 1 a wyroku, na podstawie art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 k.c. i zasądzić kwotę 101 010,00 zł.

Zadośćuczynienie w powyższej kwocie stanowi ekonomicznie odczuwalną wartość, ale jednocześnie utrzymane jest w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Kompensuje doznaną przez powódkę krzywdę, przedstawia
dla niej ekonomicznie odczuwalną wartość, nie jest przy tym rażąco wygórowane i nie prowadzi do nieuzasadnionego przysporzenia w jej majątku. Należy bowiem mieć na względzie, że powódce udało się powrócić do sprawności fizycznej. Problemy natury emocjonalnej nie stanowią jednostki chorobowej, a powódka może je skutecznie przepracować w formie terapii. Ma w tym względzie także wsparcie w rodzinie. Nie można też zapominać, że wpływ na zachowanie powódki ma fakt, że znajduje się ona w okresie dojrzewania, co również wywołuje w niej naturalną drażliwość i nie jest konsekwencją wypadku, na co wskazywał biegły lekarz psychiatra. Z tych też względów Sąd oddalił powództwo o zadośćuczynienie w pozostałej części, o czym orzekł, jak w pkt 4 wyroku.

Sąd rozważył jeszcze kwestię przyczynienia się powódki do wystąpienia szkody. Zgodnie bowiem z przepisem art. 362 k.c., jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Przyczynienie się poszkodowanego do powstania lub zwiększenia szkody ma miejsce wówczas, gdy szkoda jest skutkiem nie tylko zdarzenia, z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy innego podmiotu, ale także zachowania się samego poszkodowanego (patrz wyroku Sądu Najwyższego z 20 czerwca 1972 r., II PR 164/72, LEX nr 7098). Przyczynienie się w ujęciu art. 362 k.c. oznacza, że pomiędzy zachowaniem poszkodowanego a szkodą istnieje adekwatny związek przyczynowy. Wina lub oczywista nieprawidłowość (albo ich brak) po stronie poszkodowanego podlegają uwzględnieniu przy ocenie, czy i w jakim stopniu przyczynienie się uzasadnia obniżenie odszkodowania (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 29 października 2008 r., IV CSK 228/08, OSNC - ZD 2009/3/66, LEX nr 513257).

O tym, czy obowiązek naprawienia szkody należy zmniejszyć ze względu
na przyczynienie się, a jeżeli tak - w jaki sposób i w jakim stopniu należy
to uczynić, decyduje sąd w procesie sędziowskiego wymiaru odszkodowania
w granicach wyznaczonych przez art. 362 k.c. Decyzja o obniżeniu odszkodowania jest uprawnieniem sądu, a rozważenie wszystkich okoliczności,
w wyniku oceny konkretnej i zindywidualizowanej - jest jego obowiązkiem.

Mając powyższe na uwadze, po przeanalizowaniu wszystkich okoliczności sprawy, Sąd uznał, że powódka nie przyczyniła się do powstania szkody poprzez jazdę w kabinie ciągnika bez zapiętych pasów bezpieczeństwa. Sąd kierował
się przy tym wnioskami opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych. Biegły wyjaśnił w sposób logiczny, że pojazd, w którym znajdowała się powódka, był przystosowany do przewożenia dodatkowej osoby w kabinie
i nie musiał być wyposażony w pasy bezpieczeństwa. Ponadto wskazał, że całą odpowiedzialność za zdarzenie i wystąpienie szkody ponosi kierujący samochodem osobowym O. (...), który był ubezpieczony w pozwanej spółce
od odpowiedzialności cywilnej.

Kwotę zadośćuczynienia zasądzono na rzecz powódki z ustawowymi odsetkami za opóźnienie , na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 476 k.c.
i art. 817 k.c. i art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn., Dz. U. z 2019 roku, poz. 2214). W związku z tym, że przed wytoczeniem powództwa powódka żądała kwoty 200 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia, należy uznać, że pozwana spółka pozostaje w zwłoce
co najmniej od dnia doręczenia pozwu, czyli od dnia 6 września 2017 r.

Przechodząc do omawiania zasadności dalszych roszczeń powódki należy przytoczyć treść art. 444 § 1 k.c., z którego wynika, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe
z tego powodu koszty.

Naprawienie szkody obejmuje więc w szczególności zwrot wszelkich wydatków poniesionych przez poszkodowanego zarówno w związku z samym leczeniem i rehabilitacją (lekarstwa, konsultacje medyczne), jak i koszty opieki niezbędnej w czasie procesu leczenia oraz inne dodatkowe koszty związane
z doznanym uszczerbkiem (koszty przejazdów, wyżywienia itp.). Koszty objęte kompensacją muszą być uzasadnione ze względu na rodzaj i rozmiary poniesionego uszczerbku, pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym.

W zakresie odszkodowania powódka dochodziła kwoty 14 960,00 zł
w związku z koniecznością korzystania z pomocy osób trzecich w okresie
od 27 września 2016 r. do 19 marca 2017 r. i kwoty 424,19 zł tytułem kosztów leczenia i dojazdów do placówek medycznych.

Dokładne wyliczenie kwot żądanych w pozwie w zakresie kosztów opieki
i kosztów dojazdu jest utrudnione, zatem w tej sytuacji Sąd skorzystał
z uprawnień, jakie daje procedura cywilna przy orzekaniu w sprawach
o odszkodowanie.

Zgodnie z treścią art. 322 k.p.c. , który wprowadza złagodzenie obowiązujących reguł dowodzenia, w sytuacji, w której ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, sąd może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opierając się na całokształcie ustalonych okoliczności sprawy. Nie chodzi przy tym tylko o niemożność rozumianą w sensie obiektywnym, lecz także o niemożliwość ścisłego ustalenia szkody na podstawie materiału dowodowego przestawionego przez stronę powodową do oceny przez sąd. W takim wypadku sąd, nie mając obowiązku przeprowadzenia uzupełniających dowodów z urzędu, powinien podjąć próbę ustalenia wysokości roszczenia na podstawie oceny „opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy” (patrz Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku
z 26 stycznia 2006 r., II CSK 108/05, OSP 2007/3/29 oraz w uzasadnieniu wyroku z 21 listopada 2008 r., V CSK 207/08, Lex nr 484684). Oczywiste jest,
że wynik takiej oceny może okazać się niekorzystny dla powódki, ale ryzyko
to usprawiedliwione jest jego procesową biernością (patrz uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2008 r., V CSK 388/207, LexPolonica nr 2141963).

Mając na uwadze powyższe oraz stan zdrowia powódki w okresie
od opuszczenia szpitala przez pierwsze 4 tygodnie oraz mając na uwadze częściowo zeznania rodziców powódki, przesłuchiwanych w sprawie świadków
i opinię biegłego lekarza ortopedy, Sąd uznał, że powódka wymagała pomocy osób trzecich w okresie wskazanym przez biegłego, czyli przez 4 tygodnie
4 godziny dziennie. Sąd uznał, że brak jest dowodu na to, że powódka potrzebowała pomocy osób trzecich w okresie przekraczającym okres wskazany przez wyżej wymienionego biegłego. Ponadto Sąd uznał, że wysokość roboczogodziny należnej za opiekę w powyższym okresie należy ustalać w oparciu o najniższe wynagrodzenie netto z tamtego okresu. Zatem Sąd uznał, że kwota 11,00 zł za godzinę jest kwotą odpowiednią, zgodną także z żądaniem powódki. Dlatego Sąd orzekł, jak w pkt 1 b wyroku, na podstawie art. 444 § 1 k.c., zasądzając z tego tytułu kwotę 1 232,00 zł, (4 tygodnie x 7 dni x 4 godziny x 11,00 zł).

Z uwagi na powyższe wyliczenie, Sąd oddalił powództwo o odszkodowanie z tytułu kosztów opieki osób trzecich w pozostałej części, o czym orzekł, jak w pkt 4 wyroku.

Powyższą kwotę odszkodowania zasądzono na rzecz powódki z ustawowymi odsetkami za opóźnienie , na podstawie art. 481 k.c. i art. 817 k.c. i art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn., Dz. U. z 2019 roku, poz. 2214). W związku z tym, że przed wytoczeniem powództwa powódka żądała z tego tytułu kwoty 12 320,00 zł, należy uznać,
że pozwana spółka pozostaje w zwłoce co najmniej od dnia doręczenia pozwu, czyli od dnia 6 września 2017 r.

Sąd uwzględnił w całości żądanie powódki w wysokości 424,19 zł z tytułu częściowego zwrotu kosztów dojazdu do (...) w W. i częściowego zwrotu kosztów przedstawionych w pozostałych rachunkach dołączonych do akt,
za wyjątkiem kosztów leczenia wykazywanych na fakturach: nr (...) (k. 91) - kwotę 10,25 zł; (...) (k. 99) - kwotę 13,90 zł; nr (...) (k. 100) - kwotę 20,90 zł; nr (...) (k. 101) - kwotę 26,75 zł, a także wykazywanych na fakturach: faktury nr: (...) (k.87); (...) (k.93); (...) (k. 94); (...) (k. 95); (...) (k. 96); (...) (k.97) i (...) (k.98), ponieważ wymienione koszty dotyczą zakupu leków i środków medycznych nie mających bezpośredniego związku
z leczeniem uszkodzeń ciała doznanych przez powódkę w przedmiotowym wypadku. Z tego samego względu Sąd pominął również kwoty: 21,90 zł - faktura nr (...) (k.107) i 29,90 zł - faktura vat (...) - k. 109, które nie dotyczą zakupu paliwa . Sąd nie uwzględnił także kosztów zakupu ortezy (faktura nr (...)), ponieważ jej zakup został w całości zrefundowany przez NFZ. W tym miejscu należy zauważyć, że w okresie leczenia poszpitalnego powódka była dowożona samochodem przez swoich rodziców
do (...) w W., a także była tam przez nich odwiedzana. Ponadto ponosiła koszty zakupu niezbędnych leków i środków medycznych, wynajmu łóżka, rehabilitacji, terapii psychologicznych. Zatem skoro w toku postępowania likwidacyjnego pozwana spółka nie uznała roszczenia powódki w tym zakresie
w całości, zasadnym jest zasądzenie tych kosztów w wysokości żądanej w pozwie. Dlatego Sąd zasądził kwotę 424,19 zł w pkt 1 b wyroku, na podstawie art. 444 § 1 k.c. w zw. z art. 322 k.p.c.

Kwotę odszkodowania za poniesione koszty dojazdu i koszty leczenia zasądzono z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na podstawie art. 481 k.c.
w zw. z art. 476 k.c. i art. 817 k.c. i art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn., Dz. U. z 2019 roku, poz. 2214).
W związku z tym, że przed wytoczeniem powództwa powódka żądała z tego tytułu kwoty przekraczającej 5 600,00 zł, należy uznać, że z cała pewnością pozwana spółka pozostaje w zwłoce co najmniej od dnia doręczenia pozwu, czyli od dnia
6 września 2017 r, mimo, że wypłaciła na rzecz powódki z tytułu kosztów leczenia i ryczałtu na koszty leczenia i dojazdy kwotę 1 958,74 zł (po potrąceniu 30 %
z tytułu przyczynienia).

Powódka żądała także renty za zwiększone potrzeby w myśl art. 444 § 2 k.c.

Zgodnie z tym przepisem renta należy się poszkodowanemu m.in. z tytułu zwiększonych potrzeb, polegających na zapewnieniu opieki, pokryciu kosztów przejazdu, stałych kosztów leczenia, lepszego odżywiania itp. (patrz wyrok SA
w K. z 24 maja 1996 r., III APr 7/96, OSA 1997, z. 6, poz. 18). Należy się ona bez względu na to, czy rzeczywiście poszkodowany ponosi wydatki
na wspomniane cele, ponieważ wystarczy ustalenie tych potrzeb jako następstwo czynu niedozwolonego. Dlatego też nie można uzależniać zasądzenia renty
od wykazania, że poszkodowany te potrzeby faktycznie zaspokaja i ponosi związane z tym wydatki (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 11 marca 1976 r., IV CR 50/76, OSNCP 1977, nr 1, poz. 11).

W judykaturze akcentuje się, że nie sama tylko utrata zdrowia, lecz rzeczywista utrata zdolności zarobkowania i widoków na przyszłość, a także rzeczywiste zwiększenie się potrzeb poszkodowanego jako następstwo wywołania uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia stanowią przesłanki zasądzenia renty
po myśli art. 444 § 2 k.c., bowiem szkoda według art. 415 k.c. musi posiadać walor realny, nie zaś tylko teoretyczny (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z 7 maja 1998 r., III CKU 18/98, Prok. i Pr.-wkł. 1998, nr 11-12, s. 35 i z dnia
6 października 2000 r., II UKN 10/00, OSNP 2002, nr 9, poz. 221). Wskazane następstwa muszą mieć charakter trwały, lecz nie muszą mieć charakteru nieodwracalnego. Każda z tych okoliczności może stanowić samodzielną podstawę zasądzenia renty, jednakże konieczną przesłanką jest powstanie szkody bądź to w postaci zwiększenia wydatków, bądź to zmniejszenia dochodów (patrz: M. Nesterowicz (w:) Kodeks..., s. 426; G. Bieniek (w:) Komentarz..., s. 418; A. Cisek (w:) Kodeks..., s. 792; wyrok Sądu Najwyższego z 24 września 2009 r., II PK 65/09, LEX nr 558304).

Mając na uwadze zeznania rodziców powódki oraz przebieg dotychczasowego leczenia, w czasie którego powódka stosowała i stosuje
do chwili obecnej co miesiąc żel silikonowego B. (wiele opakowań), który kosztuje 21,95 zł i maści A. (wiele opakowań), która kosztuje 7,50 zł, a także lek przeciwbólowy N. (...), który kosztuje 5,00 zł za opakowanie i krem chroniący blizny od słońca firmy (...), który kosztuje 19,90 zł za opakowanie, należało uznać, że powódce należy się renta w wysokości 65,35 zł miesięcznie. Nie ma żadnej wątpliwości co do tego, że powódka musi stosować
co miesiąc kilka opakowań żelu B. i kilka opakowań maści (...), zatem koszt miesięczny tych leków wskazany przez pełnomocnika powódki w jego ostatnim piśmie na kwotę łączną 52,85 zł nie jest zawyżony, a raczej jest minimalny, biorąc pod uwagę rozległość blizn. Doliczając do tego lek przeciwbólowy za 5,00 zł miesięcznie i krem chroniący blizny przed słońcem
za 7,50, otrzymujemy kwotę 65,35 zł.

Brak jest dowodu na to, że powódka zażywa lub zażywać będzie
w przyszłości systematycznie co miesiąc inne leki, bądź ponosić inne koszty związane z leczeniem obrażeń doznanych w wypadku. Twierdzenia biegłej
z zakresu chirurgii plastycznej na temat przyszłych kosztów leczenia, będą mogły być brane pod uwagę w innym procesie, w którym będzie ustalana wysokość odszkodowania. Ponadto biegła wskazała na koszty, które powódka nie wliczała do comiesięcznych kosztów leczenia.

Sąd nie uwzględnił przy ustalaniu renty kosztów laseroterapii i kremu E., gdyż nie są to koszty comiesięczne, ani koszty roczne, tylko jednorazowe. Zatem pełnomocnik powódki miał możliwość dochodzenia zwrotu tych kosztów
w tym procesie w części dotyczącej żądania o odszkodowanie, a nie rentę. Jeśli chodzi o koszty tzw. codziennego wsparcia emocjonalnego rodziców, to zdaniem Sądu ich ponoszenie nie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym
z wypadkiem gdyż w tym zakresie Sąd uznał zeznania rodziców powódki
za gołosłowne, tym bardziej, że biegły lekarz psychiatra nie widział takiej konieczności, a zalecił profesjonalne wizyt u psychologa. Z uwagi
na gołosłowność zeznań rodziców powódki Sąd nie uwzględnił przy ustalaniu wysokości renty kosztów dowozu powódki na laseroterapię i do szkoły.

Dodać w tym miejscu jeszcze należy, że przy ustaleniu kwoty renty Sąd stosował zasadę określoną w art. 322 k.p.c., gdyż dokładne jej wyliczenie nie było możliwe i orzekł, jak w pkt 1 c wyroku, na podstawie art. 444 § 2 k.c.

Rentę określoną w pkt 11 zasądzono na rzecz powódki z ustawowymi odsetkami za opóźnienie - zgodnie z treścią art. 904 k.c. w zw. z art. 481 k.c.
w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 r., w zw. z art. 476 k.c. i art. 817 k.c. i art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn., Dz. U. z 2019 roku, poz. 2214). W pozostałej części żądanie o odsetki od renty zostało oddalone, o czym Sąd orzekł, jak w pkt 3 wyroku.

Również w pozostałej części Sąd powództwo o rentę oddalił, o czym orzekł, jak w pkt 3 wyroku.

Sąd umorzył postępowanie w części dotyczącej żądania renty w wysokości
po 300,00 zł miesięcznie za okres od 1 października 2016 r. do 31 stycznia 2017 r. wobec cofnięcia pozwu w tym zakresie, o czym orzekł, jak w pkt 2 wyroku,
na podstawie art. 355 k.p.c. w zw. z art. 203 § 1 i 4 k.p.c., gdyż cofnięcie pozwu wraz z zrzeczeniem się roszczenie było zgodne z prawem, nie miało na celu obejście prawa i było zgodne z zasadami współżycia społecznego.

Powódka żądała także ustalenia w wyroku odpowiedzialności
na przyszłość ubezpieczyciela za skutki wypadku z 10 września 2016 r. Podstawę takiego żądania stanowi art. 189 k.p.c., a ocena jego zasadności zależy
od ustalenia czy zgłaszający je ma interes prawny. Trzeba w tym miejscu zauważyć, że interesu tego nie pozbawia fakt zasądzenia określonego świadczenia z art. 444 § 1 i 2 k.c. czy art. 445 k.c. (patrz uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 12 kwietnia 1970 r., III PZP 34/69, OSNCP 1970, nr 12, poz. 217). Przypomnieć jedynie należy, że zgodnie z ogólną regułą dowodzenia wyrażoną
w art. 6 k.c., wszelkie przesłanki wskazane w art. 189 k.p.c. powinna wykazać strona powodowa. Zdaniem Sądu roszczenie powódki w tym zakresie
jest zasadne, ponieważ z opinii biegłych lekarzy psychiatry i chirurga plastycznego wynika, że jej leczenie nie zostało zakończone. Wobec braku pozytywnych rokowań na przyszłość powódka będzie wymagała dalszych zabiegów i terapii, których kosztów z oczywistych względów nie można przewidzieć. Mając to na uwadze, Sąd orzekł, jak w pkt 3 wyroku, na podstawie art. 189 k.p.c.

O kosztach procesu należnych powódce od pozwanej spółki Sąd orzekł,
jak w pkt 1 d wyroku, na podstawie art. 100 k.p.c.

Powódka poniosła koszty procesu w wysokości 18 036,13 zł, w tym: koszty zastępstwa prawnego w wysokości 5 400,00 zł, które zostały ustalone
na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (tekst jedn., Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.); koszty opłaty stosunkowej w wysokości
8 450,00 zł; koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł
i koszty zaliczki na opinie biegłych w wysokości 4 169,13 zł.

Pozwana spółka poniosła koszty procesu w wysokości 7 409,60 zł, w tym: koszty zastępstwa prawnego w wysokości 5 400,00 zł, ustalone na podstawie
§ 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn., Dz. U. z 2018 r. poz. 265); koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł
i koszty zaliczki na opinie biegłych w wysokości 1 992,60 zł.

Przyjmując, że powódka wygrała sprawę w 61 %, to należy stwierdzić,
że wygrała koszty procesu w wysokości 11 002,03 zł (61 % z kwoty 18 036,13 zł), natomiast przyjmując, że przegrał sprawę w 39 %, to należy stwierdzić,
że przegrała koszty procesu w wysokości 2 889,74 zł (39 % z kwoty 7 409,60 zł). Zatem pozwana spółka powinna zwrócić powódce tytułem części kosztów procesu kwotę 8 112,29 zł (11 002,03 zł minus 2 889,74 zł).

O brakujących kosztach procesu Sąd orzekł, jak w pkt 5 i 6 wyroku,
na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn., Dz. U. z 2019 roku, poz. 785 ze zm.) w zw. z art. 100 k.p.c. Brakujące koszty procesu to brakująca zaliczka na koszty opinii biegłych w wysokości 543,00 zł. Skoro powódka przegrała sprawę w 39 %, to Sąd nakazał ściągnąć z należnego jej świadczenia kwotę 211,77 zł (39 % z kwoty 543,00 zł), pozostałą część, czyli kwotę 331,23 zł, Sąd nakazał pobrać od pozwanej spółki.