Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 stycznia 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie między innymi art. 83 ust. 1, art. 14 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 roku, poz. 300) stwierdził, że T. Z. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 15.07.2019 r. do 31.07.2019 r. i od 1.10.2019 r. W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, że wnioskodawca opłacił składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiąc 07.2019 r. w nieprawidłowej wysokości i po ustawowym terminie płatności, natomiast za miesiąc 10.2019 r. została wykazana błędna podstawa wymiaru składek, która następnie została skorygowana. Dopłatę składki za wskazany miesiąc dokonano także po terminie płatności. ZUS podkreślił, że argumenty wskazane przez ubezpieczonego takie jak: błąd Biura (...), nie stanowią szczególnie uzasadnionego przypadku będącego przesłanką do wyrażenia zgody na opłacenie po terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. (decyzja k. 37 - 38 akt ZUS)

Od powyższej decyzji ubezpieczony odwołanie złożył w dniu 16 stycznia 2020 r. wnosząc o jej zmianę poprzez zaliczenie do okresu podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu okresów od 15.07.2019 r. do 31.07.2019 r. i od 1.10.2019 r. T. Z. podniósł, że kwota składki za miesiące lipiec i październik 2019 r. została nieznacznie zaniżona na skutek błędu rachunkowego popełnionego przez Biuro (...), obsługujące jego firmę. Błędy te jednak po uzyskaniu informacji z ZUS o nieprawidłowościach zostały niezwłocznie skorygowane. Ubezpieczony podkreślił, że powyższe błędy nastąpiły z uwagi na chorobę ojca księgowego z Biura (...). (odwołanie 3 -5)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania wywodząc jak w uzasadnieniu decyzji. (odpowiedź na odwołanie k. 19 – 19 verte)

Na terminie rozprawy z dnia 25 czerwca 2020 r. strony podtrzymały swoje stanowisko w sprawie. (e- protokół rozprawy z dnia 25.06.2020 r. oświadczenie wnioskodawcy 00:00:43 pełnomocnika ZUS 00:05:24, płyta CD k. 31)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny :

Wnioskodawca T. Z. od dnia 1 września 1994 r. na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą pod nazwą (...) w przedmiocie działalności agentów i brokerów ubezpieczeniowych. (wydruk z (...) k. 2 – 3 akt ZUS)

Z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej wnioskodawca dokonał zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 1.01.1999 r. i opłaca z tego tytułu składki od podstawy 60 %. (bezsporne, a nadto raport rozliczeń należności płatnika k. 10 – 15 akt ZUS)

Decyzją z dnia 19 kwietnia 2006 r. organ rentowy odmówił wnioskodawcy przywrócenia terminu do opłacenia składek po terminie. (bezsporne)

Sąd Okręgowy w Łodzi wyrokiem z dnia 26 lipca 2006 r. w sprawie o sygn. akt VIII U 1253/06 na skutek odwołania T. Z. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przywrócił ubezpieczonemu termin do opłacenia w części składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe w wysokości 16,78 zł za miesiąc styczeń 2006 r. (wyrok SO w Łodzi z dnia 26 lipca 2006 r. k. 26 akt ZUS)

Pismem z dnia 14.02.2007 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w wykonaniu powyższego orzeczenia Sądu wyraził zgodę na opłacenie po terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiąc styczeń 2006 r. (bezsporne)

Składki na ubezpieczenie społeczne, w tym na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiące: lipiec i październik 2019 r. zostały opłacone przez T. Z. w niepełnej wysokości oraz po terminie. Składka za miesiąc lipiec 2019 r. została uiszczona w dniu 6 listopada 2019 r. a składka za października 2019 r. w dniu 25 listopada 2019 r. Niedopłata z tytułu składek wyniosła 94,34 zł. (bezsporne, a nadto raport zestawienia deklaracji i wpłat dla płatnika k. 18, pismo ZUS z dnia 16.01.2020 r. k. 44 – 44 verte akt ZUS, formularz ZUS DRA k. 10 – 10 verte, k. 13 – 13 verte, kopia potwierdzenia wpłaty k. 14 )

Niedopłata składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiące: lipiec i październik 2019 r. wyniknęła z błędu rachunkowego pracownika Biura (...) obsługującego firmę płatnika. (okoliczność przyznana przez wnioskodawcę e- protokół rozprawy z dnia 25.06.2020 r. oświadczenie wnioskodawcy 00:00:43, płyta CD k. 31, nadto pismo z dnia )

W dniu 13 listopada 2019 r. T. Z. złożył w organie rentowym wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie po terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiące lipiec i październik 2019 r. Ubezpieczony wskazał, że składki za wskazane miesiące zostały uregulowane w niepełnej wysokości z powodu błędu rachunkowego Biura (...) obsługującego jego firmę. Niezwłocznie jednak po ujawnieniu błędu składki zostały zapłacone w pełnej wysokości. (wniosek k. 1 – 1 verte akt ZUS)

Pismem z dnia 2 grudnia 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił T. Z. udzielenia zgody na opłacenie po terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej za miesiące lipiec i październik 2019 r. (pismo ZUS k. 18- 18 verte akt ZUS)

W okresach od 05.01.1999 r. do 28.06.2000 r., od 01.10.2000 r. do 29.03.2001 r., od 3.07.2001 r. do 29.12.2001 r., od 14.03.2002 r. do 2.06.2003 r., od 13.09.2003 r. do 10.03.2004 r., od 17.06.2004 r. do 06.03.2005 r., od 09.06.2005 r. do 06.01.2006 r., od 09.03.2006 r. do 06.09.2006 r., od 13.11.2006 r. do 11.01.2008 r., od 19.03.2008 r. do 16.09.2008 r., od 26.11.2008 r. do 01.02.2010 r., od 14.04.2010 r. do 12.10.2010 r., od 14.12.2010 r. do 10.06.2011 r., od 11.08.2011 r. do 7.02.2012 r., od 16.04.2012 r. do 14.10.2012 r., od 18.12.2012 r. do 17.06.2013 r., od 29.08.2013 r. do 26.02.2014 r., od 12.05.2014 r. do 09.11.2014 r., od 27.01.2015 r. do 27.07.2015 r., od 05.10.2015 r. do 28.03.2016 r., od 01.06.2016 r. do 29.11.2016 r., od 01.02.2017 r. do 01.08.2017 r., od 05.10.2017 r. do 2.04.2018 r., od 14.01.2019 r. do 14.07.2019 r. i od 17.10.2019 r. do 31.10.2019 r. T. Z. przebywał na zwolnieniu lekarskim i otrzymywał zasiłek chorobowy. (wykaz okresów zwolnień lekarskich k. 4 -8 akt ZUS)

W okresie od 29.11.2019 r. do 12.12.2019 r. ubezpieczony korzystał ze zwolnienia lekarskiego. Za powyższy okres organ rentowy odmówił prawa do zasiłku chorobowego. ( decyzja k. 41 – 41 verte akt ZUS)

W dniu 9 grudnia 2019 r. T. Z. zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o wydanie decyzji o okresach podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. (wniosek k. 21 akt ZUS)

Decyzją z dnia 2 stycznia 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie między innymi art. 83 ust. 1, art. 14 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 roku, poz. 300) stwierdził, że T. Z. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 15.07.2019 r. do 31.07.2019 r. i od 1.10.2019 r. W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, że wnioskodawca opłacił składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiąc 07.2019 r. w nieprawidłowej wysokości i po ustawowym terminie płatności, natomiast za miesiąc 10.2019 r. została wykazana błędna podstawa wymiaru składek, która następnie została skorygowana. Dopłatę składki za wskazany miesiąc dokonano także po terminie płatności. ZUS podkreślił, że argumenty wskazane przez ubezpieczonego takie jak: błąd Biura (...), nie stanowią szczególnie uzasadnionego przypadku będącego przesłanką do wyrażenia zgody na opłacenie po terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. (decyzja k. 37 - 38 akt ZUS)

Ubezpieczony po ustaniu w 2019 r. dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego nie złożył dokumentu zgłoszeniowego do tego ubezpieczenia. (bezsporne, a nadto pismo ZUS z dnia 26.06.2020 r. k. 32)

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie T. Z. nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (Dz. U. z 2020 r., poz. 266 t.j.) dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą.

W myśl art. 8 ust. 6 pkt. 1 ustawy systemowej za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

Okres podlegania obowiązkowi ubezpieczeń określa przepis art. 13 pkt. 4 cytowanego aktu prawnego zgodnie, z którym osoby prowadzące pozarolniczą działalność obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

W myśl art. 14. ust. 2 pkt. 2 ustawy systemowej dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie - w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących, duchownych oraz osób wymienionych w art. 7 i 10; w uzasadnionych przypadkach Zakład, na wniosek ubezpieczonego, może wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie, z zastrzeżeniem ust. 2a;

W myśl ust. 2a. w przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, jeżeli za część miesiąca został pobrany zasiłek, ubezpieczenie chorobowe ustaje od dnia następującego po dniu, za który zasiłek ten przysługuje.

Za okres opłacania składek uważa się także okres pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków. (ust. 3)

Art. 18 ust. 10 ustawy systemowej stanowi, że zasady zmniejszania najniższej podstawy wymiaru składek, o których mowa w ust. 9, stosuje się odpowiednio w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu ubezpieczony spełnia warunki do przyznania zasiłku.

Stosownie do treści art. 20 ustawy systemowej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

Zgodnie z ust. 2 cytowanego przepisu przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe nie stosuje się ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1.

Według art. 20 ust. 3 ustawy systemowej podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, nie może przekraczać miesięcznie 250 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Kwotę tę ustala się miesięcznie poczynając od trzeciego miesiąca kwartału kalendarzowego na okres 3 miesięcy na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, ogłaszanego dla celów emerytalnych.

W myśl art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym do 29 grudnia 1999r. płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, nie później niż do 12 dnia następnego miesiąca - dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie.

Przekładając powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że wnioskodawca T. Z. opłacił jedynie w części składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiące lipiec i październik 2019 r. Niedopłata z tego tytułu wyniosła 94,34 zł.

Zgodnie zaś z treścią cytowanego art. 14 ust. 2 pkt. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie. W pojęciu "nieopłacenie w terminie składki" mieszczą się natomiast trzy sytuacje: nieopłacenie w terminie w ogóle składki za dany miesiąc, opłacenie składki w niepełnej wysokości oraz opłacenie składki z przekroczeniem terminu (por. K. Dziwota, J. Wantoch-Rekowski, ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz, s. 111, por. też J. Wantoch-Rekowski, Glosa do wyr. SN z 17.5.2001 r., II UKN 363/00, PiP 2002, z. 5, s. 106, czy J. Jamroziak, Ubezpieczenie społeczne osób prowadzących działalność pozarolniczą, Sł. Prac. 1999, Nr 9, s. 17). W konsekwencji tych okoliczności ustanie ubezpieczenia następuje ex lege z pierwszym dniem miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki.

W przypadku ustania ubezpieczenia ze względu na nieopłacenie składek osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz z nimi współpracujące, duchowni oraz ubezpieczeni wymienieni w art. 7 SysUbSpołU i art. 10 SysUbSpołU mogą wystąpić z wnioskiem o dopuszczenie możliwości opłacenia składek po terminie z uwagi na posiadanie przez ubezpieczonego innych zadłużeń z tytułu składek wobec ZUS.

W dniu 13 listopada 2019 r. wnioskodawca T. Z. złożył do organu rentowego wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie po terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiące lipiec i październik 2019 r. Natomiast w piśmie z dnia 2 grudnia 2019 r. ZUS nie wyraził zgody na opłacenie składek po terminie. W dniu 9 grudnia 2019 r. T. Z. zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o wydanie decyzji o okresach podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

W tej sytuacji brak zgody Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na opłacenie przez wnioskodawcę składek po terminie może być kontrolowany także przez sąd rozpoznający sprawę na skutek odwołania od decyzji ZUS. W takim przypadku sąd powinien zbadać termin opłacenia składek na dobrowolne ubezpieczenie oraz ewentualną zasadność odmowy wyrażenia przez organ rentowy zgody na opłacenie składek po terminie (por. uchw. SN z 8.1.2007 r., I UZP 6/06, OSN 2007, Nr 13-14, poz. 197, z glosą częściowo krytyczną J. J.). W uzasadnieniu powyższej uchwały SN przyjął, że w przypadkach, gdy ZUS wydaje decyzję dotyczącą prawa do zasiłku chorobowego, przy wydawaniu której najpierw rozstrzyga o istnieniu dobrowolnego ubezpieczenia, kontroli sądowej muszą podlegać wszystkie okoliczności, stanowiące przesłankę zaskarżonej decyzji. (okres objęty ubezpieczeniem dobrowolnym Komentarz pod red. B. Gudowska / Prasołek, opubl Legalis)

Mając na względzie powyższe wskazać w pierwszej kolejności należy, że wnioskodawca już we wcześniejszym okresie posiadał zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i korzystał z instytucji wyrażania zgody na opłacanie po terminie składki. Pismem z dnia 14.02.2007 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyraził zgodę na opłacenie po terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiąc styczeń 2006 r.

Zatem powstała zaległość z tytułu składek za miesiące lipiec i październik 2019 r. nie była pierwszą zaległością składkową wnioskodawcy.

Podkreślić nadto należy, że wnioskodawca jako osoba prowadząca działalność gospodarczą przy wyliczaniu wysokości składek do ZUS korzystał z pośrednictwa profesjonalisty w tym zakresie, tj. Biura (...).

W niniejszej sprawie bezsprzecznie wykazane zostało, że niedopłata składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiące: lipiec i październik 2019 r. wyniknęła z błędnego wyliczenia dokonanego przez pracownika Biura (...).

W ocenie Sądu Okręgowego powyższa pomyłka pracownika Biura (...) nie usprawiedliwia jednak opóźnienia w opłacie składek i obciąża ubezpieczonego.

Podkreślić należy, że od T. Z. z uwagi na zawodowy charakter prowadzonej przez niego działalności wymagany jest zwiększony stopień staranności. Wnioskodawca jako profesjonalista powinien był zweryfikować działania współpracujących z nim podmiotów.

W świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego należyta staranność wymagana przy uwzględnieniu zawodowego charakteru prowadzonej działalności , uzasadnia zwiększone oczekiwania co do umiejętności, wiedzy, skrupulatności i rzetelności, zapobiegliwości i zdolności przewidywania. Obejmuje także znajomość obowiązującego prawa oraz następstw z niego wynikających w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17.08.1993 r. sygn. akt III CRN 77/93, opubl. OSNC 1994/3/69)

Nawet w sytuacji, gdy pracownik Biura (...) dokonał takiego błędnego wyliczenia a wnioskodawca skorzystał z jego pośrednictwa, to i tak niestaranność tej osoby obciąża ubezpieczonego, jako osobę zobowiązaną do płacenia składek.

Zlecenie osobie trzeciej zapłacenia składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie usprawiedliwia spowodowanego przez tę osobę opóźnienia, tym bardziej, że opłacanie składek obciąża ubezpieczonego i nie może powoływać się na błąd w działaniu swojego biura rachunkowego, które tylko wylicza należną wysokość składki. (vide Wyrok SA w Katowicach z dnia 7 lipca 2004 roku, III AUa 547/03, opubl. LEX nr 151756, OSA 2005/12/32, tak też Wyrok SA w Białymstoku z dnia 23 kwietnia 2013 r., III AUa 1067/12, opubl. LEX nr 1313228)

Podkreślić należy, że ubezpieczenie chorobowe jest ubezpieczeniem dobrowolnym i podleganie mu zależy wyłącznie od dotrzymania określonych ustawą warunków tego ubezpieczenia. Wnioskodawca zamierzając podlegać temu nieobowiązkowemu ubezpieczeniu powinien był dochować szczególnej staranności w terminowości opłacania składek i zadbać o wpłacenie należnej składki w terminie. Skoro zapłaty składek dokonał za pośrednictwem Biura (...) to błędne wyliczenie wysokości składki obciąża wnioskodawcę jako osobę zobowiązaną do płacenia składek.

Na fakt opłacenia składki po terminie nie miała także znaczenia okoliczność, że wnioskodawca wielokrotnie korzystał ze zwolnień lekarskich z uwagi na nawracającą chorobę. Wskazać bowiem należy, że wnioskodawca często przebywał na zwolnieniach lekarskich już od 1999 r., co nie przeszkodziło mu wcześniej w prawidłowym opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne.

Ponadto wbrew twierdzeniom wnioskodawcy nie jest okolicznością przemawiającą za przywróceniem terminu do opłacenia składki fakt, że składka w pełnej wysokości została opłacona niezwłocznie po wymaganym terminie.

Bowiem nawet jednodniowe opóźnienie nie jest uzasadnionym przypadkiem skutkującym wyrażenie zgody na opłacenie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe po terminie. (tak wyrok SA w Łodzi z dnia 8 sierpnia 2014 r., III AUa 2219/13, opubl. LEX nr 1511675)

W tym stanie rzeczy, mając na uwadze dotychczasowy przebieg ubezpieczenia i opłacania przez odwołującego się należnych składek, w tym fakt, że z możliwości wyrażenia zgody na opłacenie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe po terminie korzystał już wcześniej, zdaniem Sądu Okręgowego nie zaistniały okoliczności do wyrażenia ubezpieczonemu zgody na opłacenie należnych składek na ubezpieczenie chorobowe za lipiec i październik 2019 r. po obowiązującym terminie. Decyzja organu rentowego stwierdzająca nie podleganie wnioskodawcy dobrowolnemu ubezpieczeniu w okresie od 15.07.2019 r. do 31.07.2019 r. i od 1.10.2019 r. była uzasadniona.

Na marginesie wskazać także należy, że pomimo faktu, iż T. Z. przebywał na zwolnieniu lekarskim w okresie od 29.11.2019 r. do 12.12.2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił wnioskodawcy prawa do zasiłku chorobowego za przedmiotowy okres.

Mając na względzie wskazane okoliczności dobrowolne ubezpieczenie chorobowe wnioskodawcy ustało ex lege od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacił on w terminie składki należnej na to ubezpieczenie, to jest w dniu 1 lipca 2019 r.

Wskazać dodatkowo należy, że nie jest możliwe objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, od wcześniejszej daty, niż data, w której wniosek został zgłoszony. (vide wyrok SA w Lublinie z 10.02.2016 r., III AUa 923/15, wyrok SA w Łodzi z dnia 21.09.2015 r., III AUa 1428/14, opubl. LEX nr 1477034, wyrok SA w Gdańsku z dnia 14.05.2014 r., III AUa 1100/13, opubl. LEX nr 1477034)

Wskazany w art. 14 ust. 1 u.s.u.s. termin, od którego następuje objęcie danej osoby dobrowolnym ubezpieczeniem emerytalnym, rentowymi i chorobowym jest terminem zawitym prawa materialnego, który charakteryzuje się tym, że po jego upływie czynność zmierzająca do określonego celu, w tym wypadku do objęcia dobrowolnymi ubezpieczeniami społecznymi w określonym czasie, staje się bezskuteczna.

Z przepisu art. 14 ust. 2 pkt 2 u.s.u.s., nie wynika aby zawierał on instytucję przywrócenia terminu do złożenia wniosku o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem emerytalno-rentowym natomiast zawiera instytucję "wyrażenia zgody na opłacenie składek na dobrowolne ubezpieczenia po terminie w uzasadnionych przypadkach". Instytucja ta, co jednoznacznie wynika z treści powołanego przepisu, dotyczy jednakże wyłącznie opłacania składek na dobrowolne ubezpieczenia społeczne, a nie zgłoszenia do tych ubezpieczeń. Może więc mieć zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy dana osoba została już objęta dobrowolnym ubezpieczeniem społecznym, a następnie z przyczyn, które można uznać za "uzasadnione przypadki" nie opłaciła składek w przepisanym terminie lub we właściwej wysokości, co skutkowało ustaniem owego dobrowolnego ubezpieczenia. Z przepisu tego jednak nie wynika, aby mógł on mieć zastosowanie w sytuacji odwrotnej, tj. wówczas, gdy osoba wprawdzie zgłosiła się do dobrowolnego ubezpieczenia społecznego w późniejszym terminie, ale równocześnie opłaciła składki za cały deklarowany okres ubezpieczenia. (tak wyrok SA w Lublinie z dnia 19.04.2016 r., III AUa 1223/15, LEX nr 2044263)

Ponowne objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą po ustaniu tytułu podlegania temu ubezpieczeniu, wymaga zgłoszenia pisemnego wniosku przez ubezpieczonego (art. 11 ust. 1 oraz art. 14 ust. 1 i 1a u.s.u.s.). (vide wyrok SA w Łodzi z dnia 08.03.2016 r., III AUa 1215/15, LEX nr 2017736, wyrok SA w Rzeszowie z dnia 03.09.2015 r. III AUa 365/15)

W orzecznictwie ugruntowane jest stanowisko, że z treści przepisu art. 14 ust. 1 u.s.u.s. w sposób oczywisty wynika, iż nie jest możliwe objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym bez wniosku oraz od wcześniejszej daty, niż data, w której wniosek został zgłoszony. W sytuacji, gdy dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ubezpieczonego ustało z mocy prawa wskutek niedotrzymania ustawowego terminu zapłaty należnych składek na ten rodzaj ubezpieczenia, ponowne objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym wymaga złożenia w tym zakresie ponownego wniosku przez zainteresowanego. Wykładnia językowa art. 11 ust. 2 oraz art. 14 ust. 1 i 1a u.s.u.s. wskazuje na konieczność złożenia przez ubezpieczonego odpowiedniego wniosku jako warunku objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Samo opłacanie składek na dobrowolne ubezpieczenie społeczne po ustaniu z mocy prawa dobrowolnego tytułu ubezpieczenia nie powoduje dalszego trwania ochrony ubezpieczeniowej z wygasłego stosunku ubezpieczenia społecznego. Nie można przyjąć dorozumianego oświadczenia zainteresowanego o objęcie go dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, gdyż brak do tego podstaw. (vide wyrok SA w Łodzi z dnia 18.05.2016 r., LEX nr 2071300, por. też por. wyrok SA w Poznaniu z dnia 30 października 2012 r., III AUa 234/12, LEX nr 1237547; wyrok SA w Łodzi z dnia 19 września 2013 r., III AUa 1626/12, LEX nr 1416036; wyrok SA w Gdańsku z dnia 8 sierpnia 2013 r., III AUa 2186/12, LEX nr 1356504; wyrok SA w Lublinie z dnia 10 stycznia 2013 r., III AUa 895/12, LEX nr 1254426, wyrok SA w Łodzi z dnia 21.12.1999 r., III AUa 769/99, opubl. L., wyrok SA w Katowicach z 7.07.2004 r. III AUa 547/03, opubl. L., wyrok SA w Lublinie z 12.12.2012 r. , opubl. w Legalis nr 712157, wyrok SA w Katowicach z 15.04.2008 r., III AUa 1376/07, opubl. Legalis nr 144058, wyrok SN z 17.05.2012r. (...), opubl. L., wyrok SN z 29.03.2012 r., I UK 339/11 opubl. L., wyrok SA w Białymstoku z 4.09.2012 r., III AUa 409/12, opubl. L. nr (...))

Sąd podziela poglądy wyrażone w powyższych orzeczeniach w niniejszej sprawie.

Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił odwołanie T. Z. jako niezasadne, potwierdzając tym samym prawidłowość decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. z dnia 2 stycznia 2020 r.

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawcy z pouczeniem o środkach zaskarżenia.

K.B.