Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 kwietnia 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2021 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa syndyka masy upadłości (...) Spółki Akcyjnej w K.

przeciwko M. S.

o zapłatę

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 24 stycznia 2020 r. sygn. akt IX GC 488/17

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu
w K. do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego.

SSA Anna Kowacz-Braun SSA Sławomir Jamróg SSO (del.) Wojciech Żukowski

Sygn. akt I AGa 100/20

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 22 kwietnia 2021 r.

Strona powodowa (...) S.A. w likwidacji wniosła pozew przeciwko M. S. o zasądzenie kwoty 115 312,50 zł.

Na uzasadnienie swojego żądania podała, że pozwany jest byłym członkiem zarządu powodowej spółki, który w okresie od 1 grudnia 2015 r. do 15 maja 2016 r. pełnił tę funkcję na podstawie zawartej w formie pisemnej umowy nazwanej świadczeniem usług. Powódka wskazała, że pozwany naruszył zawarty w umowie zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej, bowiem przystąpił w charakterze wspólnika do konkurencyjnego przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. Strona powodowa domaga się zatem żądanej kwoty za naruszenie przez pozwanego zakazu konkurencji.

Pozwany M. S. wnosił o oddalenie powództwa.

Podniósł, że nie naruszył zawartego w umowie stron zakazu konkurencji. Pozwany nabył 1 udział w spółce (...) sp. z o.o. i posiadał go przez 7 dni, po czym dokonał jego zbycia 10.01.2017 r., aby nie skierowano do niego właśnie zarzutów o złamanie zakazu konkurencji. Ponadto (...)sp. z o.o. nie podjęła jakiejkolwiek działalności i pozwany nie wykonywał w rzeczywistości żadnej działalności konkurencyjnej w stosunku do powodowej spółki. W jego ocenie strona powodowa nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie swej podstawowej działalności, bowiem znajduje się w likwidacji a zatem nie może twierdzić, iż pozwany nabywając udziały w (...) sp. z o.o. złamał zakaz konkurencji względem powódki.

Wyrokiem z dnia 24 stycznia 2020 r., sygn. akt IX GC 488/17 Sąd Okręgowy w Krakowie w pkt I. oddalił powództwo, zaś w pkt II. zasądził od strony powodowej na rzecz pozwanego koszty procesu w kwocie 5 417 zł.

Podstawę wyroku stanowiły następujące ustalenia stanu faktycznego:

W ramach wynikającej z art. 370 § 1 k.s.h. swobody wyboru co do rodzaju podstawy prawnej powierzenia pełnienia funkcji członka zarządu, (...) S.A. zawarła z prowadzącym działalność gospodarczą M. S., wcześniejszym pracownikiem w dniu 1 grudnia 2015 r. w formie pisemnej umowę nazwaną przez strony świadczeniem usług zarządzania i zakazu konkurencji.

W umowie tej pozwany zobowiązał się do osobistego kierowania spółką, w granicach wyznaczonych kompetencjami zarządu za wynagrodzeniem, które miało być ustalone według wskazanych w §4 umowy zasad.

Strony w § 10 i 11 zastrzegły zakaz po stronie członka zarządu prowadzenia jakiejkolwiek działalności konkurencyjnej, w szczególności zakaz posiadania udziałów lub akcji w przedsiębiorstwach konkurencyjnych, zarówno w okresie obowiązywania umowy jak i przez okres 12 miesięcy po jej wygaśnięciu. Za zaniechanie działalności konkurencyjnej po zakończeniu pełnienia funkcji spółka zobowiązała się do wypłaty miesięcznie 50% z sumy 25 000 zł powiększonej o vat (§ 12).

Za bezsporne uznał Sąd I instancji, iż umowa o świadczenie usług wygasła w połowie maja 2016 r., w związku z ogłoszoną likwidacją spółki.

W okresie od 10 czerwca 2016 r. do 5 stycznia 2017 r. (...) przelała na rzecz M. S. łącznie 130 687,50 zł za niepodejmowanie działalności konkurencyjnej w okresie od maja 2016 r. do grudnia 2016 r.

Jedyne działanie, które (...) uznała za konkurencyjne miało miejsce na przełomie 2016 i 2017 r., gdy pozwany nabył w nowopowstającej spółce (...) Sp. z o.o. jeden udział o nominalnej wartości 1 250 zł., który ze względu na obawę odmowy ze strony powodowej spółki miesięcznych wypłat zbył po kilku dniach.

W rozważaniach prawnych Sąd Okręgowy wskazał, że ze względu na uzgodniony przedmiot świadczeń wzajemnych umowę o zarządzanie zakwalifikował jako umowę o świadczenie usług nienazwanych, do jakiej mają odpowiednie zastosowanie przepisy o zleceniu (art. 750 k.c). Podniósł, że zgodnie z art. 380 k.s.h. członek zarządu związany ze spółką akcyjną umową cywilną nie może bez jej zgody zajmować się interesami konkurencyjnymi, w tym nie może posiadać udziałów w konkurencyjnej spółce. Ograniczenie to nie dotyczy jednak okresu po ustaniu pełnienia tej funkcji. Również przepisy umowy o zleceniu nie dopuszczają możliwości zastrzeżenia (accidentalia negotii) zakazu konkurencji. Z uwagi na powyższe Sąd dokonał oceny skuteczności postanowienie stron dotyczącego zakazu konkurencji w świetle zasady z art. 353(1) k.c. Podkreślił, że zasada autonomii woli stron wyznacza granice swobodnego ułożenia takiego tylko stosunku, który ma charakter prawny, a zatem jest uregulowany normami cywilnoprawnymi. Z powyższego wynika, że oświadczenia woli są skuteczne wyłącznie w zakresie wynikającym z normy prawnej. W ocenie Sądu I instancji uzgodnienie accidentalia negotii (zastrzeżenia dodatkowego), polegającego na ograniczeniu dopuszczalności działalności konkurencyjnej po rozwiązaniu umowy, jest skuteczne jedynie w relacjach pomiędzy agentem, a dającym zlecenie, co wynika z art. 764(6) k.c. i dotyczyć może wyłącznie oznaczonej grupy klientów lub obszaru geograficznego, albo oznaczonego rodzaju towarów lub usług. Z uwagi na powyższe Sąd doszedł do przekonania, że postanowienia umowy stron, w części dotyczącej zakazaniu konkurencji po zakończeniu pełnienia funkcji członka zarządu, nie wywołały skutku prawnego. W tej sytuacji roszczenie strony powodowej może być rozpatrywane tylko na podstawie art. 410 k.c. jako uprawnienie do żądania zwrotu świadczenia, do jakiego spółka nie była zobowiązana. Jednakże okoliczność braku wiedzy stron o nieważności wymienionego postanowienia i wynikające z tego ograniczenia, jakim poddał się pozwany rezygnując czasowo z działalności zarobkowej z wykorzystaniem doświadczeń i wiedzy nabytej w okresie pracy dla (...), usprawiedliwia zastosowanie art. 411 pkt 2 k.c. poprzez uznanie, że uiszczenie zapłat jakich dotyczy niniejszy spór czyni zadość zasadom współżycia społecznego. Z uwagi na powyższe powództwo oddalono, o kosztach orzekając na podstawie art. 98 k.p.c.

Apelację od wyroku złożyła strona powodowa zaskarżając go w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1.  naruszenie prawa materialnego tj.:

a)  art. 750 k.c. i art. 764 ⁶ k.c. w zw. z art. 353 ¹ k.c. poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie poprzez przyjęcie, że treść klauzuli zakazu konkurencji zawartej w umowie z dnia 01.12.2015 r. sprzeciwiała się właściwości stosunku prawnego, ustawie i zasadom współżycia społecznego, ponieważ przepisy umowy o zleceniu nie dopuszczają możliwości zastrzeżenia zakazu konkurencji, a jest ono dopuszczalne tylko w umowie agencyjnej, podczas gdy art. 750 k.c. nie zawiera ograniczeń wskazanych przez Sąd, a cywilnoprawna umowa stron została zawarta zgodnie z art. 353 ¹ k.c. i nie naruszała żadnej ze wskazanych w nim przesłanek negatywnych tj. nie była przeciwna właściwości (naturze) stosunku, ustawie, ani zasadom współżycia społecznego; ponadto żaden przepis k.c. dotyczący umów zlecenia nie wprowadza ograniczenia stron w zakresie uzgodnienia zakazu konkurencji po wygaśnięcia umowy, a strony zwarły umowę dobrowolnie, w obrocie gospodarczym, ze stosownym ekwiwalentem (wynagrodzeniem). W wyniku błędnej wykładni w/w przepisów Sąd nieprawidłowo przyjął, że klauzula zakazu konkurencji zawarta w umowie menedżerskiej jest z prawnego punktu widzenia nieważna, co miało istotny wpływ na treść wyroku;

b)  art. 380 k.s.h. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie do relacji prawnej określonej klauzulą zakazu konkurencji z umowy z dnia 01.12.2015 r., podczas gdy przepis ten dotyczy innej materii prawnej niż rozstrzygana w niniejszym postępowaniu;

c)  art. 58 §1 w zw. z art. 5 k.c. i art. 410 k.c. oraz art. 411 § 2 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że niewiedza stron co do nieważności klauzuli konkurencyjnej i poddanie się przez pozwanego ograniczeniom wynikającym z zakazu prowadzenia działalności konkurencyjnej określonego umową z 01.12.2015 r. miałyby uzasadniać, że żądanie powoda zwrotu nienależne pobranych przez pozwanego kwot stanowiłoby nadużycie prawa sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, podczas gdy art. 5 k.c. może być zastosowany w stosunkach gospodarczych tylko wyjątkowo, a ponadto brak jest przesłanek wskazując iż żądanie pozwu jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego;

2.  naruszenie prawa procesowego tj.

a)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez:

- brak wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego i pominięcie dowodu z przesłuchania strony powodowej, zeznań pozwanego M. S. (błędnie określonego przez Sąd jako świadka), zeznań świadków W. Z., D. W., C. S. podczas gdy osoby te posiadały informacje dotyczące zakazu konkurencji z umowy z dnia 01.12.2015 r. istotne dla rozstrzygnięcia sprawy;

- sprzeczne ustalenie Sądu, iż przyczyną wygaśnięcia umowy z dnia 01.12.2015 r. była likwidacja powodowej spółki, gdy tymczasem nie miało to związku z rozpoczęciem procesu likwidacji powodowej spółki;

- błędnie przyjęcie w uzasadnieniu wyroku, że strona powodowa nie złożyła wniosku o opinię biegłego, gdy tymczasem powódka wnosiła w piśmie z 0.11.2017 r. o dowód z opinii biegłego z zakresu prac sejsmicznych;

- pominięcie bez należytego uzasadnienia faktów i okoliczności podniesionych i udokumentowanych przez stronę powodową świadczących o naruszeniu przez pozwanego zakazu konkurencji zawartego w umowie z dnia 01.12.2015 r. poprzez objęcie udziałów w spółce prowadzącej działalność konkurencyjną wobec członków Grupy Kapitałowej (...) S.A. tj. zaniechanie przez Sąd dokonania oceny skutków objęcia przez pozwanego jednego udziału w (...) sp. z o.o. w świetle zapisów umowy z 01.12.2015 r. w okresie trwania zakazu konkurencji oraz ustalenia konkurencyjnego charakteru działalności (...) sp. z o.o. który mógł wpłynąć na poziom produkcji, sprzedaży, sytuację rynkową lub wyniki ekonomiczne spółek Grupy kapitałowej (...) S.A. obejmującej oprócz (...) S.A. pozostałe spółki geofizyczne (...) S.A. czy (...) S.A., które to okoliczności Sąd winien był ustalić, osądzić i wskazać w podstawie faktycznej rozstrzygnięcia uwzględniając dowody wskazane w apelacji w pkt a)-t);

b)  art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez przyjęcie, że weryfikacja tożsamości lub zbliżonego charakteru usług świadczonych przez spółki geofizyczne wymagała wiadomości specjalnych, podczas gdy przedmiot działalności wynikał z PKD oraz wpisów w rejestrze KRS, jak również zapisów ze stron internetowych i przedłożonych dokumentów;

c)  art. 327 ¹ § 1 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez:

- sporządzenie uzasadnienia wyroku z pominięciem reguł dotyczących jego sporządzania i niewyjaśnienie które dokładnie zasady współżycia społecznego z art. 5 k.c. zostały naruszone;

- niewskazanie dowodów na których Sąd oparł rozstrzygnięcie z podaniem przyczyn dlaczego innym dowodom odmówił wiarygodności orzekając, że pozwany poddał się ograniczeniom wynikającym z zakazu działalności konkurencyjnej w postaci czasowej rezygnacji z działalności zarobkowej z wykorzystaniem doświadczeń i wiedzy nabytej w okresie pracy dla powódki;

- brak oceny wiarygodności przedłożonych w toku procesu dowodów, szczegółowo wymienionych w apelacji w pkt a)-dd), co skutkowało brakiem ich uwzględnienia przy wyrokowaniu i uniemożliwieniem powódce odniesienia się do motywacji Sądu co do oceny tych dowodów.

Strona powodowa wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania z zasądzeniem od pozwanego kosztów postępowania, z uwzględnieniem kosztów postępowania odwoławczego.

W uzasadnieniu podniosła, iż Sąd Okręgowy błędnie ustalił, że zawarte w umowie stron postanowienie o zakazie konkurencji jest nieważne i nie wywołało skutków prawnych. Zamieszczenie takiego zakazu było prawnie dopuszczalne i nie naruszało granic swobody zawierania umów. Sąd oddalił powództwo opierając się na prawnej bezskuteczności tego zakazu jako przesłance unicestwiającej roszczenie, pomijając merytoryczne podstawy powództwa, co świadczy o wadliwości wyroku. Nie dokonał bowiem oceny istotnych w sporze kwestii dotyczących tego, czy przystąpienie i uczestniczenie pozwanego w spółce (...) sp. z o.o. jako wspólnika stanowiło naruszenie zakazu konkurencji określonego umową z 01.12.2015 r. uzasadniające żądanie zwrotu wypłaconego M. S. 50% wynagrodzenia miesięcznego za okres w którym złamał zakaz konkurencji, jak również czy była to spółka konkurencyjna wobec którejkolwiek ze spółek Grupy Kapitałowej (...)S.A.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Na uzasadnienie podał, że wprowadzenie zakazu konkurencji do umowy cywilnoprawnej stron było prawnie dopuszczalne i strony tego nie kwestionowały. Jednakże mimo tego orzeczenie odpowiadało prawu, bowiem pozwany nie naruszył zakazu konkurencji, co zostało wykazane w przeprowadzonym postępowaniu dowodowym, a zatem nie istnieje postawa ani prawna, ani faktyczna do zasądzenia dochodzonej przez powódkę kwoty.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja strony powodowej była uzasadniona i skutkowała uchyleniem wyroku Sądu I instancji z uwagi na nierozpoznanie istoty sprawy.

W ocenie Sądu Apelacyjnego zasadny jest zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 750 k.c. i art. 764 ⁶ k.c. w zw. z art. 353 ¹ k.c. Zdaniem Sądu Apelacyjnego pominięte zostało przez Sąd I instancji, iż w myśl art. 353 ¹ k.c. strony stosunku prawnego mają możliwość dowolnego kształtowania treści tego stosunku, z tym że zasada swobody umów nie jest nieograniczona, gdyż treść stosunku prawnego lub jego cel nie mogą być sprzeczne z właściwością (naturą) tego stosunku, ustawą, ani zasadami współżycia społecznego. Zasada swobody umów stanowiła zatem o możliwości co do zasady takiego ułożenia między stronami stosunku umownego, który dopuszczał zawarcie w jej treści postanowienia w zakresie zakazu świadczenia usług konkurencyjnych w czasie trwania umowy i po jej zakończeniu. (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2013 r., sygn. akt V CSK 30/13, LEX nr 1422123, z dnia 19 listopada 2015 r. sygn. akt IV CSK 804/14 LEX nr 1943224).

Brak jest zatem podstaw do uznania, że umowa o zakazie konkurencji jest nieważna z uwagi na niedopuszczalność zastrzeżenia takiego zakazu w innych relacjach aniżeli tych, których dotyczy art. 764 ⁶ k.c. Zarówno powodowa spółka, jak i pozwany nie mieli wątpliwości co do dopuszczalności zawarcia takiego zakazu w umowie, zaś Sąd Apelacyjny taki pogląd podziela uznając, że nie sposób przyjąć za Sądem I instancji iż nie jest on dozwolony prawem w okolicznościach niniejszej sprawy.

W powyższym stanie rzeczy zasadna jest w konsekwencji ocena, iż w postępowaniu przed Sądem I instancji doszło do nierozpoznania istoty sprawy. Do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi wówczas, gdy rozstrzygnięcie sądu nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy, gdy sąd zaniechał zbadania materialnej podstawy żądania albo merytorycznych zarzutów strony, bezpodstawnie przyjmując, że istnieje przesłanka materialnoprawna lub procesowa unicestwiająca roszczenie (por. orzeczenia SN z dnia 9 stycznia 2001 r., I PKN 642/00 (OSNAPiUS, 2002 Nr 17, poz. 409), z dnia 5 lutego 2002 r., I PKN 845/00 (OSNP 2004, Nr 3, poz. 46), z dnia 12 lutego 2002 r., I CKN 486/00 (OSP 2003, Nr 3, poz. 36), z dnia 25 listopada 2003 r., II CK 293/02 (LexPolonica nr 405129), z dnia 24 marca 2004 r., I CK 505/03 (Monitor Spółdzielczy 2006, nr 6, s. 45, z dnia 16 czerwca 2011 r., I UK 15/11 (OSNP 2012, nr 15-16, poz. 199). Pojęcie "istoty sprawy" dotyczy jej aspektu materialnoprawnego i zachodzi w sytuacji, gdy sąd nie zbadał podstawy materialnoprawnej dochodzonych roszczeń, jak też skierowanych przeciwko nim zarzutów merytorycznych, tj. nie odniósł się do tego, co jest przedmiotem sprawy uznając, że nie jest to konieczne z uwagi na istnienie przesłanek materialnoprawnych, czy procesowych unicestwiających dochodzone roszczenie (wyrok z dnia 26 stycznia 2011 r., IV CSK 299/10 (LEX nr 784969) Sąd Najwyższy)). uznano, ż nierozpoznanie istoty sprawy dotyczy niezbadania roszczenia będącego podstawą powództwa (wyrok z dnia 12 stycznia 2012 r., II CSK 274/11 (LEX nr 1110971)).

Taka sytuacja ma miejsce w niniejszej sprawie. Sąd I instancji nie dokonał merytorycznej oceny zgłoszonego przez stronę powodową roszczenia, gdyż nie dokonał oceny prawnej sprawy w oparciu o adekwatne do powołanej przez stronę powodową podstawy faktycznej żądania pozwu. Rolą sądu było bowiem zbadanie, wynikających z ważnego i skutecznego uregulowania zawartego w umowie o zakazie konkurencji, przesłanek zasadności żądania przez stronę powodową zwrotu wypłaconego pozwanemu odszkodowania za respektowanie zakazu konkurencji, w szczególności podstawowej a w wysokim stopniu spornej kwestii czy powoływane przez stronę powodową zachowania pozwanego w okresie obowiązywania zakazu konkurencji stanowiły naruszenie tego zakazu. Konieczne dla oceny tych okoliczności jest przeprowadzenie wykładni zawartego w umowie strony postanowienia umownego o zakazie konkurencji, na gruncie zarówno wykładni językowej jak i poprzez dowody osobowe, zeznań tych osób które uczestniczyły w formułowaniu tych konkretnych postanowień z §10-15.

Natomiast Sąd I instancji w ogóle w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku do kwestii tych się nie odniósł, w szczególności nie dokonał oceny, czy zarzucane przez stronę powodową zachowania pozwanego stanowiły naruszenie zakazu konkurencji. Nie odniósł się również Sąd I instancji do motywowanej rozległym wywodem argumentacji pozwanego mającej przemawiać za oceną, że do naruszenia zakazu konkurencji ze strony pozwanego nie doszło. Nie dokonano również oceny, czy pozwany winien zwrócić świadczenie uzyskane od strony powodowej z tytułu odszkodowania za cały okres objęty zakazem konkurencji, czy wyłącznie za czas gdy do ewentualnego naruszenia zakazu doszło. Konieczne jest również dokonanie wykładni postanowień umowy w przedmiocie zakresu zakazu konkurencji, tj. czy obowiązywał on wyłącznie w odniesieniu do powodowej spółki, czy także względem wszystkich spółek wchodzących w skład grupy kapitałowej (...), w szczególności zaś czy w skład tej grupy wchodziła (...)

Dodatkowo zaznaczyć należy, że w sprawie powstała konieczność odniesienia się do podniesionych na rozprawie apelacyjnej w dniu 22 kwietnia 2021 r. twierdzeń, iż dojść miało do uznania wierzytelności pozwanego w odniesieniu do wynagrodzenia z tytułu umowy z dnia 01.12.2015 r. za styczeń i luty 2017 r., która została zamieszczona na liście wierzytelności (...)w postępowaniu sygn. (...) oraz dokonania oceny jakie skutki zdarzenie to może mieć dla zasadności żądania pozwu.

Powyższy stan rzeczy prowadzi do oceny, że w niniejszej sprawie doszło do nierozpoznania istoty sprawy w rozumieniu art. 386 § 4 k.p.c. Poczynienie w tym przedmiocie ustaleń i dokonanie ocen prawnych przez Sąd Apelacyjny przeniosłoby do postępowania apelacyjnego całość merytorycznej oceny zasadności roszczenia dochodzonego przez stronę powodową w niniejszym postępowaniu. Przyjmując bezwzględne założenie o konieczności orzekania reformatoryjnego podważona zostałaby funkcja kontrolna środka odwoławczego, jakim jest apelacja. Przeniesienie ciężaru całkowitego rozpoznania merytorycznego sprawy na Sąd II instancji można oceniać negatywnie z punktu widzenia konstytucyjnej zasady dwuinstancyjności postępowania sądowego, podczas gdy zasadę tę, wyrażoną w art. 176 ust. 1 Konstytucji, należy traktować jako ważną regułę interpretacyjną przy wykładni pojęcia nierozpoznania istoty sprawy. Merytoryczne rozpoznanie sprawy przez Sąd Apelacyjny skutkowałoby pozbawieniem stron jednej z dwóch instancji zagwarantowanych im przepisami Konstytucji RP. Zatem należało zaskarżony wyrok uchylić i sprawę przekazać Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Ponownie rozpoznając sprawę Sąd I instancji przyjmie za podstawę, że co do zasady zastrzeżenie w umowie zawartej pomiędzy stronami umownego zakazu konkurencji jest dopuszczalne, co rzecz jasna nie wyklucza potrzeby dokonania oceny, czy całość tego uregulowania umownego mieści się w granicach swobody umów. Oceni nadto, czy faktycznie doszło do złamania przez pozwanego przedmiotowego zakazu konkurencji, uwzględniając w szczególności potrzebę odniesienia się do powyżej wskazanych okoliczności mogących mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia. Zauważyć przy tym należy, że ocena czy zachowania pozwanego naruszały zakaz konkurencji mają charakter ocen prawnych, nie zaś ustaleń faktycznych. W konsekwencji budzi wątpliwości, czy przy dokonywaniu mogłaby rzeczywiście może istnieć potrzeba przeprowadzania dowodu z opinii biegłego.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji wyroku na zasadzie art. 386 § 4 oraz o kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z art. 108 § 2 k.p.c.

SSA Anna Kowacz-Braun SSA Sławomir Jamróg SSA Wojciech Żukowski