Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 12 maja 2021 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi, X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie z powództwa B. W. przeciwko Szkole Podstawowej im. Księdza S. W. (...) w R. o sprostowanie świadectwa pracy:

1.  umorzył postępowanie w zakresie roszczenia o sprostowanie świadectwa pracy w przedmiocie okresu zatrudnienia,

2.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 60 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego pozwanego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Apelację od powyższego orzeczenia w części tj. w zakresie pkt. II i III wniósł pełnomocnik powódki.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1. naruszenie przepisów postępowania w zakresie, w jakim miało wpływ na wynik sprawy:

a) art. 108 § 1 k.p.c. w zakresie, w jakim Sąd nie rozstrzygnął o kosztach postępowania w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie w sposób zgodny z żądaniem strony,

b) art. 233 § 1 k.p.c. w zakresie w jakim Sąd dokonał wybiórczej wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, a nie wszechstronnej oceny zebranego materiału dowodowego, czym przekroczył wyznaczone przepisami granice swobodnej oceny i przyjął, że:

- pozwana była w stanie zapewnić powódce dalsze zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy, w sytuacji, gdy składane przez pozwaną oświadczenia expressis verbis stanowiły o możliwości zatrudnienia powódki w niepełnym wymiarze czasu pracy;

- w zakresie, w jakim Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki, że nie składała oświadczeń woli o rozwiązaniu stosunku pracy i przyjął, że takie oświadczenie zostało złożone;

- w zakresie, w jakim Sąd przyjął, że pismo powódki z dnia 29 maja 2020 roku mogło stanowić domniemany wniosek o rozwiązanie stosunku pracy i uzasadniało rozwiązanie stosunku pracy z powódką w trybie wskazanym w świadectwie pracy,

- w zakresie, w jakim Sąd przyjął, że w sprawie nie zachodziły zmiany organizacyjne w szkole uniemożliwiające zatrudnienie powódki w pełnym wymiarze czasu pracy, w sytuacji, gdy załączone do akt arkusze organizacyjne szkoły przeczą powyższego, a ich analiza prowadzi do wniosku, ze pozwana miała możliwość zatrudnienia powódki na dotychczasowych warunkach, lub w ramach pełnego pensum dydaktycznego 18/18;

c) art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. w zakresie w jakim Sąd pominął na etapie wyrokowania dowód w postaci oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy i wskazane tam przyczyn uzasadniające tryb rozwiązania stosunku pracy, a w szczególności w zakresie w jakim Sąd nie uwzględnił, że przesłankami rozwiązania stosunku pracy z powódką były zmiany organizacyjne szkoły uniemożliwiającymi zatrudnienie powódki w pełnym wymiarze czasu pracy w sytuacji;

d) art. 327 ¹ § 1 k.p.c. polegające na niedostatecznym wykazaniu w treści uzasadnienia wyroku faktycznych i prawnych podstaw rozstrzygnięcia w szczególności przyczyn dla których Sąd I Instancji odmówił wiarygodności oraz nie uwzględnił na etapie wyrokowania dowodów w postaci:

- zeznań powódki w zakresie w jakim wskazywała ona, że nigdy nie składała i nie inicjowała procesu rozwiązywania stosunku pracy z pozwaną;

- treści arkuszy organizacyjnych szkoły z art szkolnym (...) oraz (...), z których wynikają zmiany organizacyjne szkoły skutkujące lub mogące skutkować brakiem możliwości zatrudnienia powódki w pełnym wymiarze czasu pracy,

- oświadczenia pozwanej o rozwiązaniu z powódką stosunku pracy w zakresie wskazanych w nim przesłanek.

2. naruszenie prawa materialnego tj.:

a) art. 27 ust. 1 Karty Nauczyciela poprzez jego błędne zastosowanie i uznanie przez Sąd, że wskazany przepis może być podstawą rozwiązania stosunku pracy z powódką wskazanym w świadectwie pracy, w sytuacji, gdy regulacja prawna art. 27 ust. 1 KN odnosić się może wyłącznie do nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, zaś powódka w chwili rozwiązywania z nią stosunku pracy była zatrudniona na podstawie mianowania,

b) art. 23 Karty Nauczyciela poprzez jego błędne zastosowanie i uznanie przez Sąd, że wskazany przepis może być podstawą rozwiązania stosunku pracy z powódką wskazanym w świadectwie pracy, w sytuacji, gdy stan faktyczny sprawy przeczy wystąpieniu po stronie pozwanej lub powódki, jakichkolwiek okoliczności wskazanych w tym przepisie, a mogących stanowić podstawę rozwiązania z powódką stosunku pracy,

c) art. 20 Karty Nauczyciela poprzez jego niezastosowanie, mimo zaistnienia przesłanek uzasadniających przyjęcie, że stosunek pracy między stronami ustał w wyniku rozwiązania umowy o pracę na skutek wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę z przyczyn niedotyczących pracownika, w szczególności poprzez uznanie, że powodem rozwiązania stosunku pracy z powódką nie była przyczyna związana ze zmianami organizacyjnymi uniemożliwiającymi zatrudnienie powódki w pełnym wymiarze czasu o pracy,

d) art. 97 § 2 ¹ k.p. oraz § 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy, poprzez niezastosowanie tych przepisów, mimo zaistnienia przesłanek uzasadniających sprostowanie świadectwa pracy w tym zakresie, albowiem świadectwo pracy powinno zawierać pełną informację w przedmiocie trybu i podstawy prawnej rozwiązania stosunku pracy, w szczególności w realiach niniejszej sprawy powinno zawierać informację, że stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania z przyczyn leżących po stronie pracodawcy tj. na podstawie art. 20 ust. 1 pkt. 2 KN.

Mając powyższe na uwadze skarżący wniósł o zmianę przedmiotowego wyroku Sądu I instancji, i uwzględnienie powództwa w takim kształcie jak został określony w pozwie ewentualnie na wypadek znalezienia przez Sąd podstaw ku temu - uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji. Nadto o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik strony pozwanej wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego za II instancję według norm przepisanych.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 4 listopada 2021 r. poprzedzającej wydanie wyroku strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska procesowe pełnomocnicy stron oświadczyli , iż między stronami nie toczyło się i nie toczy żadne postepowanie sądowe i nie jest sporny fakt zatrudnienia powódki na podstawie mianowania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja skarżącej nie zasługuje na uwzględnienie.

Zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego jest prawidłowy i znajduje oparcie zarówno w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, jak i obowiązujących przepisach prawa.

Sąd Okręgowy w pełni aprobuje ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji i przyjmuje je jako własne. Podziela również wszystkie wywody prawne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, nie znajdując żadnych podstaw do jego zmiany bądź uchylenia.

Przede wszystkim brak jest uzasadnionych podstaw do uwzględnienia zarzutu dokonania przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych sprzecznych z zebranym materiałem dowodowym i dokonanie nietrafnej oceny tego materiału.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji z powyższego w sposób należyty się wywiązał dochodząc do słusznego wniosku, iż brak podstaw do sprostowania świadectwa pracy zgodnie z wyżej wymienionym żądaniem powódki. Sąd Okręgowy nie dopatrzył się przy tym zarzucanych w apelacji zarówno uchybień prawa procesowego jak i materialnego.

W myśl art. 227 k.p.c. przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Art. 233 § 1 k.p.c. stanowi, iż sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd dokonuje oceny wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów, mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (tak np. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia z 11 lipca 2002 roku, IV CKN 1218/00, LEX nr 80266).

Ramy swobodnej oceny dowodów są zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnym poziomem świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (tak też Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach, np. z dnia 19 czerwca 2001 roku, II UKN 423/00, OSNP 2003/5/137). Poprawność rozumowania sądu powinna być możliwa do skontrolowania, z czym wiąże się obowiązek prawidłowego uzasadniania orzeczeń (art. 327 ¹ k.p.c.).

Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga zatem wykazania, iż sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Natomiast zarzut dowolnego i fragmentarycznego rozważenia materiału dowodowego wymaga dla swej skuteczności konkretyzacji, i to nie tylko przez wskazanie przepisów procesowych, z naruszeniem których apelujący łączy taki skutek, lecz również przez określenie, jakich dowodów lub jakiej części materiału zarzut dotyczy, a ponadto podania przesłanek dyskwalifikacji postępowania sądu pierwszej instancji w zakresie oceny poszczególnych dowodów na tle znaczenia całokształtu materiału dowodowego oraz w zakresie przyjętej podstawy orzeczenia.

Zdaniem Sądu Okręgowego dokonana przez Sąd Rejonowy ocena zgromadzonego w postępowaniu materiału dowodowego w zakresie ustalenia faktu braku rozwiązania stosunku pracy powódki jako nauczyciela w trybie art. 20 ust. 1 pkt 2 KN jest – wbrew twierdzeniom apelującego – prawidłowa. Zarzuty skarżącego sprowadzają się w zasadzie jedynie do polemiki ze stanowiskiem Sądu i interpretacją dowodów dokonaną przez ten Sąd i jako takie nie mogą się ostać. Apelujący przeciwstawia bowiem ocenie dokonanej przez Sąd pierwszej instancji swoją analizę zgromadzonego materiału dowodowego i własny pogląd na sprawę.

Zauważyć należy, że w apelacji zostały przytoczone okoliczności o treści dla strony powodowej korzystnej. Jest to jednak potraktowanie zebranego w sprawie materiału dowodowego w sposób wybiórczy, to jest z pominięciem pozostałego - niewygodnego lub nieodpowiadającego wersji zdarzeń przedstawionych przez powódkę. Fragmentaryczna ocena materiału nie może zaś dać pełnego obrazu zaistniałych zdarzeń. Zadaniem Sądu Rejonowego – prawidłowo przez Sąd wykonanym – było przeprowadzenie całościowej oceny zebranego w sprawie materiału, ponieważ tylko taka mogła dać pełny obraz spornych okoliczności.

Skarżąca wywodzi, iż Sąd Rejonowy w sposób nieuprawniony zdyskredytował jej zeznania co do braku możliwości zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy – pensum z uwagi na zmiany organizacyjne, co do braku woli powódki i jej oświadczeń i wniosków w przedmiocie rozwiązania stosunku pracy, pominął fakt złożenia powódce oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy przez pracodawcę i uwidocznione w nim przesłanki, bezkrytycznie w tym zakresie opierając się na twierdzeniach strony pozwanej.

W ocenie Sądu odwoławczego - Sąd I instancji nie przekroczył granic swobodnej oceny dowodów, logicznie argumentując z jakich względów doszedł do prezentowanych przez siebie wniosków. Skarżący natomiast polemizując w apelacji z oceną Sądu co do merytorycznej wartości poszczególnych dowodów, sugerując, iż Sąd działał w sposób stronniczy, nadto przedstawiając swój pogląd na sprawę i własną ocenę dowodów, nie wykazał, iż materiał dowodowy w sprawie był niekompletny, a wnioski Sądu, co do okoliczności związanych z rozwiązaniem stosunku pracy nielogiczne i wewnętrznie sprzeczne.

Sąd Rejonowy z poszanowaniem zasad określonych w art. 233 § 1 k.p.c., art. 227 k.p.c. i 327 ¹ § 1 k.p.c. w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie i doszedł do słusznego wniosku, iż podstawy rozwiązania z powódką stosunku pracy nie stanowił art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela.

Przechodząc do kolejnych zarzutów apelacyjnych wskazać należy, że roszczenie powódki tyczące sprostowania świadectwa pracy oparte zostało na podstawie art. 97 § 2 ¹ k.p. W myśl tego przepisu, w brzmieniu obowiązującym w dniu wydania świadectwa pracy pracownik może w ciągu 14 dni od otrzymania świadectwa pracy wystąpić z wnioskiem do pracodawcy o sprostowanie świadectwa pracy. W razie nieuwzględnienia wniosku pracownikowi przysługuje, w ciągu 14 dni od zawiadomienia o odmowie sprostowania świadectwa pracy, prawo wystąpienia z żądaniem jego sprostowania do sądu pracy. W przypadku niezawiadomienia przez pracodawcę o odmowie sprostowania świadectwa pracy, żądanie sprostowania świadectwa pracy wnosi się do sądu pracy. Prawo pracownika do świadectwa pracy powstaje w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy i nie jest ono uzależnione od złożenia wniosku przez pracownika lub jego rozliczenia się z pracodawcą.

Kwestie dotyczące świadectwa pracy, w tym jego sprostowania są uregulowane zarówno w Kodeksie Pracy - art. 97 K.p., jak również w obowiązującym w dniu wydania powódce świadectwa pracy ( tj 31.08.2020 r.) akcie wykonawczym, wydanym na podstawie delegacji zawartej w tym artykule (art. 97 § 4 K.p.) - Rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie świadectwa pracy z dnia 30 grudnia 2016 r. tj. z dnia 8 czerwca 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 1289) W § 2 ust. 1 rozporządzenia ustawodawca wymienia rodzaj informacji zamieszczanych w świadectwie pracy, niezbędnych do ustalenia uprawnień ze stosunku pracy i ubezpieczenia społecznego w tym m.in. trybu i podstawy prawnej rozwiązania lub podstawy prawnej wygaśnięcia stosunku pracy, a w przypadku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem - strony stosunku pracy, która dokonała wypowiedzenia.

Żądanie sprostowania świadectwa pracy aktualizuje się więc w sytuacji, gdy złożone przez pracodawcę oświadczenie wiedzy zawiera informacje niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy lub też treść świadectwa jest niepełna, tj. nie obejmuje wszystkich elementów wymaganych na mocy w/w rozporządzenia. Tylko wydanie świadectwa zawierającego ewidentnie błędne informacje i niedokładności narusza zasadę rzetelnego i pełnego podawania w świadectwie pracy informacji wymaganych przez prawo. Weryfikacja świadectwa następuje zatem jedynie z punktu widzenia zawartych w nim informacji dotyczących stosunku pracy łączącego strony, pod kątem ich prawdziwości i pełności (A. M. Świątkowski, Kodeks Pracy, Komentarz, tom I, wyd. Beck, Warszawa 2004, str. 611).

Świadectwo pracy jest dokumentem prywatnym, pochodnym od stosunku pracy, który ma potwierdzać zdarzenia i czynności w znaczeniu faktycznym. Nie zawiera ono elementów ocennych, a jedynie określone przepisami prawa fakty. Samo przez się nie tworzy praw podmiotowych ani ich nie pozbawia. Przez „sprostowanie” należy rozumieć poprawienie, skorygowanie, dokonanie korekty jakiejś informacji, czy sprostowanie jakiegoś błędu, nie zaś dokonanie materialnoprawnej zmiany w treści określonego stosunku prawnego. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w pełni zgadza się z poglądem powszechnie prezentowanym w orzecznictwie Sądu Najwyższego, zgodnie z którym żądanie sprostowania świadectwa pracy nie jest trybem, w którym można weryfikować zgodność z prawem czynności ze sfery stosunku pracy (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2009 r., I PZP 4/09, OSNP 2010/13-14/154; wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 20 lutego 1991 r., I PR 422/90, Przegląd Sądowy 1993 nr 4, s. 93; z dnia 2 czerwca 2006 r., I PK 250/05, OSNP 2007 nr 11-12, poz. 156; z dnia 15 grudnia 2009 r., II PK 156/09, M.P.Pr. (...)-479). Świadectwo pracy nie zawiera oświadczeń woli (wyr. SN z 7.6.1994 r., I PRN 29/94, OSNAPiUS 1994, Nr 12, poz. 189), lecz wyłącznie oświadczenia wiedzy. Nie zawiera elementów ocennych, tylko fakty wskazane w art. 97 KP. Ani nie tworzy, ani nie pozbawia praw podmiotowych (por. wyrok SN z: 20 lutego 1991 r., I PR 422/90, z 2 czerwca 2006 r., I PK 250/05, uzasadnienie wyroku SN z 4 listopada 2009 r., I PZP 4/09).

Wydanie świadectwa pracy nie oznacza złożenia oświadczenia woli (wyrok SN z 7.6.1994 r., I PRN 29/94).

Z tego względu w uzasadnieniu powołanego wyroku Sąd Najwyższy stwierdził, że postępowanie wszczęte roszczeniem o sprostowanie świadectwa pracy nie może być utożsamiane z drogą, na podstawie której pracownik może uzyskać pełnię ochrony swoich praw i która wyłączałaby istnienie interesu prawnego w ustaleniu rzeczywistej treści stosunku pracy na podstawie art. 189 k.p.c.

W konsekwencji mając na uwadze zarzuty apelacji podnieść należy, że żądanie sprostowania świadectwa pracy nie może wiązać się z podważeniem prawidłowości rozwiązania stosunku pracy a jedynie z kontrolą czy do rozwiązania stosunku pracy doszło w trybie w jaki podaje skarżący, który w jego ocenie winien zostać uwidoczniony w treści świadectwa pracy jako faktyczny i rzeczywisty.

Nie należy bowiem tracić z pola widzenia, że przepis art. 321 § 1 k.p.c. wyraża kardynalną zasadę wyrokowania dotyczącą przedmiotu orzekania, według której sąd związany jest żądaniem zgłoszonym przez powoda w powództwie, a więc nie może wbrew żądaniu powoda art. 187 § 1 pkt 1 k.p.c. zasądzić czegoś jakościowo innego albo w większym rozmiarze, czy też uwzględnić powództwo na innej podstawie faktycznej niż wskazana przez powoda. Przewidziane w art. 321 k.p.c. związanie sądu żądaniem, poza wyjątkiem zawartym w art. 477 ¹ k.p.c., ma w procesie charakter bezwzględny i oznacza przywrócenie należytej rangi zasadzie dyspozycyjności. Podkreślić przy tym należy, że związanie sądu granicami żądania obejmuje nie tylko związanie co do samej treści żądania (w tym przypadku trybu rozwiązania stosunku pracy jaki miałby by być wskazany w świadectwie), ale także co do uzasadniających je elementów motywacyjnych. (por. wyrok SA w Szczecinie z dnia 17 maja 2018).

Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad to żądanie. Przepis art. 321 § 1 k.p.c. daje wyraz tradycyjnej zasadzie wyrokowania statuującej zakaz orzekania ponad żądanie, a także zasadzie dyspozycyjności, która przejawia się w tym, że sąd jest związany granicami żądania powództwa (ne eat iudex ultra petita partium) i nie może w tym wypadku dysponować przedmiotem procesu przez określenie jego granic niezależnie od zakresu żądania ochrony przez powoda. Stąd też obowiązkiem strony inicjującej proces zwłaszcza reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika pozostaje wyraźne sformułowanie żądania, zdefiniowanego w opisany wyżej sposób, które to żądanie wyznacza tym samym granice kognicji sądu.

Tym samym choć Sąd nie jest związany podstawą prawną podaną przez powoda i powołaną podstawą faktyczną w tym znaczeniu, iż może być ona kwalifikowana według różnych podstaw prawnych, nie oznacza to jednak, że wskazanie podstawy prawnej roszczenia, pozostaje bez wpływu na przebieg i wynik sprawy, bo pośrednio określa, jakie są istotne okoliczności faktyczne uzasadniające żądanie pozwu.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego sąd nie jest zobowiązany pouczać pracownika o bezzasadności powództwa i możliwości skutecznego dochodzenia innych roszczeń, jeśli powód jednoznacznie formułuje swoje roszczenie (por. wyroki SN z dnia 26 września 2000 r., I PKN 48/00, z dnia 11 kwietnia 2018 r., III PK 38/17)

W postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2017 r. sygn. akt: I PZ 3/17 Sąd przyjął, że okoliczności wyjawione przez pracownika definiują przedmiot sporu, dotyczy to jednak wypadków, gdy nie sprecyzował on roszczenia. Natomiast, jeśli powód w sposób wyraźny i stanowczy określa żądanie, to sąd jest jedynie nim związany, nawet jeżeli ze wskazanych twierdzeń możliwe jest skomponowanie innych roszczeń albo żądań w wyższej kwocie. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2007 r. sygn. akt: II PK 235/06 od 5 lutego 2005 r. sąd pracy nie ma obowiązku orzekania w sprawie z powództwa pracownika o roszczeniach wynikających z faktów przytoczonych przez powoda a nieobjętych żądaniem pozwu.

Na gruncie rozpoznawanej sprawy, co należy podkreślić, powódka reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika w sposób precyzyjny i jasny sformułowała swoje roszczenie domagając się sprostowania świadectwa pracy poprzez wpisanie doń jako podstawy rozwiązania stosunku pracy - art. 20 ust. 1 pkt. 2 KN w miejsce błędnie wskazanego przez pozwaną art. 27 w zw. z art. 23 KN. A zatem Sąd I instancji w świetle klarownych żądań strony nie był uprawniony do orzekania ponad podstawę faktyczną wskazaną i odpowiednio umotywowaną poszukiwania ewentualnie innych wpisów jakie winny znaleźć się w świadectwie pracy powódki, wypowiedzenia się jaka podstawa tego stanu rzeczy winna zostać uwidoczniona w we wskazanym dokumencie a jedynie do kontroli czy stosunek pracy powódki ustał w trybie art. 20 ust. 1 pkt. 2 KN.

W szczególności nie można zgodzić się z apelującym - co istotne i kluczowe dla rozstrzygnięcia - iż podstawę rozwiązania stosunku pracy z powódką stanowił art. 20 ust. 1 pkt. 2 ustawy - Karta Nauczyciela.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy – co nie budzi wątpliwości Sądu II instancji i co także pozostawało poza sporem, iż powódka jako nauczyciel była zatrudniona w oparciu o stosunek pracy na podstawie mianowania, a więc jej status kompleksowo i w sposób wyczerpujący regulowany był przez przepisy ustawy Karta Nauczyciela a dopiero w zakresie nieuregulowanym przez tą pragmatykę przepisy Kodeksu Pracy. Przy tym w orzecznictwie SN przyjęto, że materią uregulowaną w Karcie Nauczyciela w sposób wyczerpujący (całościowy) jest m.in. kwestia sposobów i trybu rozwiązania (zmiany) stosunku pracy nauczyciela mianowanego (por. uchwała z 7 grudnia 2006 r., I PZP 4/06, wyrok z 11 kwietnia 2001 r., I PKN 343/00, a także uzasadnienie uchwały SN (7) z 26 czerwca 2013 r., I PZP 1/13) oraz zakazu wynikającego z art. 39 k.p. (wyr. SN z 26 marca 2013 r., III PK 37/12).

Z tego względu – w związku z regulacją art. 91c ust. 1 ustawy - Karta Nauczyciela – do kwestii rozwiązywania stosunków pracy z nauczycielami z przyczyn organizacyjnych nie mają zastosowania przepisy kodeksu pracy. Podkreślić należy również, iż powoływanym przez powódkę jako podstawa rozwiązania stricte jej stosunku pracy art. 20 ust. 1 pkt 2 KN wskazano przyczyny umożliwiające wypowiedzenie nauczycielskiego stosunku pracy: częściowa likwidacja szkoły, zmiany organizacyjne powodujące zmniejszenie liczby oddziałów w szkole, zmiany planu nauczania. Jest to katalog zamknięty, a więc w art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela znajdują się wszystkie przyczyny organizacyjne umożliwiające wypowiedzenie stosunku pracy. Katalog ten nie może być rozszerzany przez wprowadzanie dodatkowych przyczyn. Przyczyny te mają prowadzić do skutku w postaci niemożności dalszego zatrudniania nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć.

W związku z tym uznać należy, że art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela dotyczy jedynie nauczycieli zatrudnionych w pełnym wymiarze zajęć. Wniosek taki wypływa z wykładni językowej tego przepisu; chodzi w nim o takie zmiany w działalności szkoły, które uniemożliwiają „dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć”. Podkreślenia wymaga wyrażenie „dalsze zatrudnianie”, z którego wynika, że przepis odnosi się tylko do osób zatrudnionych w pełnym wymiarze zajęć, co staje się niemożliwe w obliczu zmian w funkcjonowaniu szkoły (wyr. SN z 16.5.2006 r., I PK 213/05, L.). Dla oceny istnienia przesłanek nie jest istotne, czy zmniejsza się ogólna liczba zatrudnionych nauczycieli, lecz to, czy wszyscy nauczyciele danej specjalności mogą po zmianach organizacyjnych być zatrudnieni w pełnym wymiarze zajęć (wyr. SN z 6.3.1998 r., I PKN 529/97, L.).

Nie należy też tracić z pola widzenia - co na gruncie rozpoznawanej sprawy na etapie apelacji nie jest sporne, iż na podstawie porozumienia zawartego w oparciu o treść art. 18 KN od dnia 2 września 2019 r. powódka była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy 19/19 w ramach łączonego pensum, które uzupełniała zajęciami w świetlicy. W świetle treści art. 18 KN jej zgoda na taka zmianę miała charakter obligatoryjny.

Poza sporem jest również, iż powódka pismem z dna 13 maja 2020 cofnęła wskazaną zgodę, nie wyrażając woli dalszego uzupełniania w nowym roku szkolnym (...) pensum dydaktycznego zajęciami w świetlicy, zaś pozwany pracodawca wobec braku możliwości zapewnienia jej wyłącznie pensum dydaktycznego w wymiarze 18/18, mogąc jedynie nadal zatrudniać powódkę, za jej zgodą, w pensum ograniczonym 15/18 lub nadal w pełnym wymiarze czasu pracy z pensum uzupełnianym 19/19.

Jak wynika z prawidłowo poczynionych ustaleń Sądu I instancji, jak i bezpośrednio z treści oświadczenia z dnia 13 maja 2020 r. powódka nie była w żadnym razie zainteresowana kontynuowaniem zatrudnienia na niezmienionych warunkach.

Sąd Okręgowy w całej rozciągłości zgadza się z oceną Sądu Rejonowego, iż powyższego oświadczenia nie sposób było traktować inaczej jak deklaracji chęci zakończenia stosunku pracy, skoro przepisy nie przewidują możliwości wypowiedzenia ze strony nauczyciela (czy to zatrudnionego na podstawie mianowania czy umowy o pracę) warunków zatrudnienia w zakresie uzupełniania pensum. Nie sposób przy tym uznać za wiążące w tym zakresie twierdzeń strony skarżącej, iż powyższe cofnięcie zgody było tylko zaproszeniem do rokowań, skoro wprost powódka deklarowała brak zgody na pracę w niezmienionych warunkach wynikających z obowiązującego ją porozumienia wpływającego na warunki jej zatrudnienia.

Istotnym jest też, iż - wbrew twierdzeniom apelującej - w sprawie nie wykazano wystąpienia przesłanek z art. 20 ust. 1 pkt 1 KN, to jest wypowiedzenia powódce stosunku pracy na podstawie mianowania z uwagi na brak możliwości dalszego zatrudnienia nauczyciela w pełnym wymiarze czasu pracy. Powódka w świetle zatwierdzonej przez Kuratorium (...) w Ł. arkuszem organizacyjnym mogła nadal pracować na niezmienionych warunkach pracy w pełnym wymiarze czasu pracy na podstawie pensum łączonego dodatkowo pracując w świetlicy. Tym samym już z tych względów twierdzenia że zachodziły zmiany organizacyjne w szkole uniemożliwiające zatrudnienie powódki w pełnym wymiarze czasu pracy co stanowiło okoliczność stanowiącą podstawę rozwiązania stosunku pracy na podstawie mianowania z powódką nie mogą zostać zaakceptowane. Podstawy te w świetle zasad logicznego rozumowania nie mogły zatem zostać ujawnione w świadectwie pracy jako podstawa rozwiania stosunku pracy powódki.

Sąd Okręgowy nie traci przy tym z pola widzenia akcentowanej w apelacji okoliczności, iż pozwana pismem z dnia 29 maja 2020 roku rozwiązała z powódką stosunek pracy, jako przyczyny tego stanu rzeczy wskazując:

1.  brak godzin języka niemieckiego i etyki w Organizacji Pracy Szkoły Podstawowej w R. na rok szkolny 2020/2021 umożliwiających zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy zgodnie z kwalifikacjami;

2.  wycofanie przez powódkę w dniu 13 maja 2020 zgody na pracę w wymiarze 19/19 – etat łączony. (powódka nie mogła realizować pełnego pensum nauczyciela języka niemieckiego z uwagi na brak godzin w organizacji pracy szkoły. Powódka zatrudniona została w pełnym wymiarze poprzez przydzielenie zajęć obowiązkowych – języka niemieckiego i etyki – zgodnie z kwalifikacjami do prowadzenia zajęć przedmiotowych oraz zajęć świetlicy);

3.  niewyrażenie zgody w dniu 29 maja 2020 roku na pracę z dniem 1 września 2020 roku w wymiarze 15/18 etatu (tj. 12 godzin języka niemieckiego, 2 godziny etyki i 1 godzinę zajęć z wychowawcą), zgodnie z zatwierdzoną organizacją pracy szkoły i kwalifikacjami do prowadzenia zajęć.

W ocenie Sądu rażącym nadużyciem jest twierdzenie, iż z treści całości tego oświadczenia wynika, że rozwiązanie tego stosunku nastąpiło z przyczyn organizacyjnych obciążających tylko i wyłącznie szkołę, skoro bezpośrednio wskazano w nim na deklarowany wprost przez powódkę brak zgody na dalsze zatrudnienie.

W tym miejscu jeszcze raz wskazać należy, iż nie jest rolą sądu w procesie o sprostowanie treści świadectwa pracy badanie legalności tak dokonanego nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania wypowiedzenia. / por. wyrok SN z dnia 15 grudnia 2009, wydany w sprawie II PK 156/09 /

W chwili obecnej nieistotnym jest zatem czy wskazana czynność prawna stanowiła odpowiednią legalną reakcję na ujawnione pracodawcy zachowanie wnioskodawczyni była jej odpowiednikiem. Istotnym jest to co doprowadziło do rozwiązania stosunku pracy z wnioskodawczynią, a Sąd Okręgowy zgadza się w tym zakresie z oceną Sądu I instancji, iż w świetle ujawnionego materiału dowodowego ocenionego logicznie było to zachowanie samej odwołującej, która nie wyraziła zgody na pracę w szkole na dotychczasowych warunkach, a jedynie w pełnym pensum dydaktycznym 18/18. Podnieść należy też, że powódka nie składała odwołania w związku z dokonanym przez stronę wypowiedzeniem jej stosunku pracy na podstawie mianowania, nie żądała doprecyzowania podstaw prawnych tak dokonanej czynności. Między stronami nie toczyło się żadne inne niż obecne postępowanie sądowe. Negatywne skutki z tym związane obciążają zatem apelującą.

Słusznie zatem Sąd meriti wskazał, iż w przedmiotowej sprawie nie nastąpiły zmiany organizacyjne powodujące zmniejszenie oddziałów w szkole, oraz nie doszło zmiany planu nauczania, które uniemożliwiłby zatrudnienie powódki w pełnym wymiarze. Pozwana była w stanie zapewnić powódce dalsze zatrudnienie w pełnym wymiarze zajęć. Dyrektor reprezentująca pozwana w arkuszu organizacyjnym na rok szkolny 2020/2021 zapewniła powódce pełen etat w wymiarze 19/19 wobec obowiązującego porozumienia zmieniającego. Wskazać zatem z całą stanowczością należy, że w niniejszej sprawie nie zaszły zatem żadne okoliczności przemawiające za zastosowaniem rozwiązania stosunku pracy w trybie art. 20 ust 1 pkt 2 Karty Nauczyciela.

Reasumując - w kontekście powyższych rozważań - Sąd Okręgowy przyjął, iż prezentowana w apelacji argumentacja jest chybiona i jako taka nie może się ostać.

Akceptacja powyższego czyni bezzasadnymi apelacyjne zarzuty naruszenia art. 27 ust. 1 Karty Nauczyciela, art. 23 Karty Nauczyciela, art. 20 Karty Nauczyciela, art. 97 § 2 ¹ k.p. oraz § 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30.12.2016 r. w sprawie świadectwa pracy.

Trafnie zatem Sąd Rejonowy wywiódł, iż zgłoszone przez powódkę roszczenia nie mogły zostać uwzględnione.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację powoda jako bezzasadną.

O kosztach zastępstwa procesowego za II instancję orzeczono na podstawie art. 98 § l kpc, w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800).

J.L.