Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 marca 2022 roku

Sąd Rejonowy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu

w składzie: Przewodniczący: Sędzia Alina Kordus-Krajewska

Protokolant: sekr.sąd. Michał Ziółkowski

po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2022 roku

sprawy z powództwa J. S. (1)

przeciwko Zakładowi Usług (...) w J.

o odszkodowanie

I  Zasądza od pozwanego Zakładu Usług (...) w J. na rzecz powódki J. S. (1), tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę , kwotę 15.188,70 zł (piętnaście tysięcy sto osiemdziesiąt osiem złotych siedemdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot:

a)  14.040 zł (czternaście tysięcy czterdzieści złotych) od dnia 7 grudnia 2021 roku do dnia zapłaty,

b)  1148,70 zł (tysiąc sto czterdzieści osiem złotych siedemdziesiąt groszy) od dnia 1 marca 2022 roku do dnia zapłaty,

II  Zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 360 zł ( trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,

III  Wyrokowi w pkt. I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności co do kwoty 5062,90 zł (pięć tysięcy sześćdziesiąt dwa złote dziewięćdziesiąt groszy),

IV  Nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Toruniu kwotę 1000 zł (tysiąc złotych) tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona na mocy ustawy.

Sędzia Alina Kordus-Krajewska

Sygn. akt IV P 310/21

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym dnia 10 listopada 2021 r. powódka J. S. (1) zażądała od pozwanego Zakładu Usług (...) w J.:

- przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach w związku z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie;

- zasądzenia od pozwanego kwoty 9.360 zł tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy

- zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że była zatrudniona w pozwanym zakładzie pracy od 6 listopada 1995 r. , od 1 lipca 1996 r. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, do dnia 30 września 2020 r. Powódka wskazała, że przez ponad 25 lat pracy, nie otrzymała żadnej kary porządkowej, a za sumienną i skrupulatnie wykonywaną pracę otrzymywała nagrody i premie, była osobą lubianą i cenioną przez współpracowników, bezkonfliktową i pomocną, a także wykazującą dużą aktywność podczas realizacji swoich zadań i nigdy nie odmawiała ich wykonania, realizując je terminowo. Jak podano dalej, w trakcie przebywania na zwolnieniu lekarskim (od 4 października 2021 r. do 20 października 2021 r. ), odebrała wysłane pocztą rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Powódka nie zgodziła się z treścią uzasadnienia oświadczenia, w której wskazano, że przyczynami rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresy wypowiedzenia są ciężkie naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych polegających na deprecjonowaniu w sposób ekspresyjny Dyrektora Zakładu Usług (...), w obecności innych pracowników oraz osób postronnych, aroganckim zachowaniu i odmowie wykonania polecenia Dyrektora przygotowania dokumentów do kontroli ze strony Państwowego Gospodarstwa (...), Z. (...) w T.. Zdaniem powódki oświadczenie zostało sformułowane w sposób zbyt ogólny, bez wskazania konkretnych przyczyn ( brak przykładów poszczególnych zachowań, niewskazanie osób przy których miały rzekome naruszenia mieć miejsce, niewyjaśnienie pojęcia osób postronnych oraz brak wskazania, którego dnia okoliczności te w ocenie pracodawcy miały wystąpić. Niezależnie od powyższego, powódka podała, że twierdzenia zawarte w oświadczeniu są nieprawdziwe, nie wykazują na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych ( w zakresie aroganckiego zachowania). Wskazała, że nigdy nie odmówiła wykonania polecenia, również w okresie przygotowań do kontroli Państwowego Gospodarstwa (...), bowiem w tym czasie wywiązała się jedynie rozmowa na temat dokumentów, które należało przygotować, które dotyczyły różnych kwestii, powiązanych z obowiązkami kilku odrębnych części zakładu, a ona sama wskazała, że na pewno przygotuje, te dokumenty, którymi dysponuje (2 spośród 4 wymaganych), a jedynie ona i jej współpracowniczki zasygnalizowały potrzebę zaangażowania właściwych pracowników. Powódka powołała się również na to, że w tym samym czasie należało przygotować priorytetowe zestawienia za III kwartał.

Pismem datowanym na 29 listopada 2021 r. powódka zamiast roszczeń o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy wniosła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kwoty 14.040 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia następującego po dniu doręczenia pozwanemu odpisu pozwu do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umowy o pracę w tym trybie.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz zwrot kosztów procesu.

Pozwany nie zgodził się z żądaniem pozwu. W pierwszej kolejności wskazał, że w dniu 4 października 2021 r. powódka próbowała uzyskać od Dyrektora Zakładu Usług (...) w J. P. Z. zgodę na urlop wypoczynkowy, której odmówiono z uwagi na zaplanowaną kontrolę ze strony Państwowego Gospodarstwa (...) i konieczność przygotowania stosownych dokumentów. Podano, że powódka de facto zajmowała się gospodarką wodną u pracodawcy, dlatego Dyrektor wydał jej polecenie przygotowania dokumentów, jednakże po wydaniu polecenia i po odmowie akceptacji wniosku urlopowego, powódka zaczęła zachowywać się irracjonalnie, zaczęła unosić głoś na Dyrektora w obecności innych pracowników i petentów, zarzuciła Dyrektorowi niekompetencje i dała do zrozumienia, że polecenia nie wykona. Pozwany podał, że z uwagi na niewykonanie polecenia, zachowanie, trzaskanie drzwiami, podnoszenie głosu na Dyrektora i zarzucanie mu niekompetencji, utracił zaufanie do powódki. Dodatkowo ocenił, że zachowanie powódki potraktowane zostało jako rażący brak dbania o dobro zakładu pracy i naruszenie zasad współżycia społecznego oraz podważenie autorytetu dyrektora.

W replice odpowiedzi na pozew, powódka rozszerzyła powództwo, wnosząc o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kwoty 15.188,77 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 14.040 zł od dnia następującego po dniu doręczenia pozwanemu odpisu pozwu do dnia zapłaty, od kwoty 1.148,70 zł od dnia następującego po dniu doręczenia pisma rozszerzającego powództwo do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie. Powódka zarzuciła pozwanemu powoływanie w odpowiedzi na pozew zupełnie nowych przyczyn rozwiązania umowy, niewskazanych w oświadczeniu, nieznanych powódce, co jest niedopuszczalne na tym etapie sprawy. Zdaniem powódki, pozwany nie wyjaśnił jakie zachowania przyjął za podstawę do wysnucia twierdzeń zawartych w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy i nie sprecyzował ich, uniemożliwiając obronę.

Pozwany wnosił o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił, co następuje:

Powódka J. S. (1) była zatrudniona w Zakładzie (...) ( w skrócie) (...) w J., po przekształceniach organizacyjnych w Zakładzie Usług (...) (dalej: (...)) w okresie od 6 listopada 1995 r. do 31 lipca 2004 r. na stanowisku referenta, w okresie od 1 sierpnia 2004 r. do 13 maja 2020 r. na stanowisku starszego księgowego, w okresie od 14 maja 2020 r. do 30 września 2020 r. na stanowisku p.o. kierownika (...), w okresie od 1 października 2020 r. do 20 października 2021 r. na stanowisku starszego specjalisty. Od 1 lipca 1996 r. powódka zatrudniona była na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Do zakresu obowiązków powódki należało m. in. wystawianie faktur za wodę i ścieki, księgowanie wpłat, monitorowanie zadłużeń, wystosowywanie wezwań do zapłaty, przygotowywanie dla radcy prawnego dokumentów niezbędnych do postępowań sądowych i egzekucyjnych, realizacja przelewów opłat skarbowych od pozwów, wpisów sądowych, księgowanie wpłat od komorników, przygotowywanie umów na dostawę wody i zrzut ścieków, przygotowywanie sprawozdań. J. S. (1) w czasie pracy nie otrzymała żadnej kary porządkowej, otrzymywała nagrody i premie za wykonaną pracę. Wynagrodzenie powódki obliczone jak za ekwiwalent urlopowy wynosiło 5.062,90 zł. W roku 2021 r. powódka przebywała na zwolnieniach lekarskich związanych z urazem głowy, a także z korzystaniem pomocy lekarza psychiatry, co związane było ze stresem zawodowym związanym z pracą i współpracą z dyrektorem.

dowód:

- świadectwo pracy – k. 16-20

- akta osobowe powódki

- zaświadczenie – k. 51

- przesłuchanie powódki J. S. (1) – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 04:21:16 do 04:54:25 – k. 112v-114

Od 1 października 2020 r. Dyrektorem (...) był P. Z.. Pismem z dnia 24 września 2021 r. skierowanym do (...) Gospodarstwo (...) poinformowało o planowanej na 22 października 2021 r. kontroli. O planowanej kontroli pracownicy zostali poinformowani w dniu 1 października 2021 r. W tym czasie pracownicy księgowości przygotowywali również sprawozdanie z pracy za III kwartał. Z uwagi na zapowiedzianą kontrolę sytuacja w zakładzie była napięta.

J. S. (1) miała w kolejnych dniach października skorzystać z urlopu wypoczynkowego i w tym celu złożyła wniosek urlopowy, jednak kiedy dowiedziała się o planowanej kontroli i poleconych zadaniach zrezygnowała z urlopu o czym poinformowała K. L. inspektora ds. kadr. O rezygnacji z urlopu nie wiedział wówczas Dyrektor (...). Żaden inny pracownik w tym czasie nie planował dłuższego urlopu wypoczynkowego, a powódka z uwagi na wcześniejsze dłuższe zwolnienie chorobowe, miała wykorzystać urlop wypoczynkowy jako ostatnia w okresie letnim.

W momencie poinformowania pracowników o kontroli J. S. (1) chciała przygotować niezbędne dokumenty, do których miała dostęp. Pracownice księgowości rozmawiały również z M. C. - konserwatorem, czy wystarczą dla potrzeb kontroli kopie prowadzonych zeszytów z odczytami.

dowody:

- zawiadomienie o kontroli – k. 47-50

- zeznania świadka K. L. – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. (od 00:18:17 do 01:06:35)- k. 103v-105

- zeznania świadka J. S. (2) – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. (od 01:25:41 do 02:27:24) – k. 106-108

- zeznania świadka M. C. – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 03:04:46 do 03:16:18) – k. 109-109v

- przesłuchanie P. Z. za pozwanego – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 03:45:29 do 04:20:04)

- - przesłuchanie powódki J. S. (1) – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 04:21:16 do 04:54:25 – k. 112v-114

W dniu 4 października 2021 r. Dyrektor (...) polecił J. S. (1) i pozostałym pracownicom księgowości przygotowanie stosownej dokumentacji : kopię rejestrów ilości pobieranej wody podziemnej, kopię wyników pomiarów wydajności i poziomu zwierciadła wody w studniach, kopię książek eksploatacji ujęcia, kopię badań jakości pobieranej rurowej wody podziemnej. Powódka wskazała, że przygotuje dokumentację, do której ma dostęp, a co do pozostałych treści, chciałaby porozmawiać i poradzić się. E. B. wtrąciła, że w księgowości przygotują dane odnośnie pierwszego i ostatniego katalogu dokumentów ( kopię rejestrów ilości pobranej wody podziemnej, kopię badań jakości pobieranej rurowej wody podziemnej), a pozostałe dane powinni przygotować inni pracownicy, którzy te dane posiadają, ponieważ w biurze księgowości takich danych nie ma. Na tę informację Dyrektor (...) zdenerwował się, zarzucał, że pracownice księgowości nie mają takich informacji, a powinny, zaś E. B. wskazywała, że nie zajmowały się sprawami technicznymi. Dyrektor (...) w dalszym ciągu podtrzymał polecenie przygotowania i zebrania dokumentacji. Po tej sytuacji J. S. (1) będąc w swoim biurze zaczęła płakać , gdyż polecenia Dyrektora (...) były kierowane głównie do niej. W dalszej kolejności J. S. (2), pracująca jako główna księgowa udała się do Dyrektora (...) z zapytaniem czy książki na kontrolę nie powinny być przygotowane przez konserwatorów, na co Dyrektor (...) odparł, że dokumenty mają być przygotowane. W następnym momencie Dyrektor (...) pojawił się w biurze księgowych i oznajmił, że wstrzymuje wszystkie urlopy na czas kontroli, a gdy zauważył, zapłakaną twarz J. S. (1), zapytał czemu za każdym razem gdy wydaje jej jakieś polecenia ona płacze i wezwał ją do swojego biura.

W trakcie tej rozmowy w biurze Dyrektora (...), podniesionym, zirytowanym tonem zapytał powódkę czemu płacze w pracy, na co ona odrzekła by na nią nie krzyczał i wskazała zdenerwowana, że nikt jej tak nigdy nie traktował. Wychodząc z biura Dyrektora (...), Dyrektor (...) podniesionym tonem powiedział do J. S. (1), że nie skończył jeszcze z nią rozmawiać, na co ona odparła, że skończyła rozmawiać i trzasnęła drzwiami.

Po rozmowie powódka wróciła do swojego pokoju zdenerwowana, zapłakana, mówiła, że nie zniesie dłużej takiego traktowania, że nie czuje się niczemu winna, bo jest dobrym pracownikiem. Była roztrzęsiona. Powódka wykonała telefon do lekarza i umówiła na ten dzień wizytę lekarską. Po chwili do jej biura wszedł Dyrektor (...), mówiąc podniesionym, zdenerwowanym tonem , że nie skończył rozmawiać z powódką. Powódka powiedziała, że nie chce z nim rozmawiać, ponieważ on nie potrafi rozmawiać tylko krzyczeć i zastraszać. Powiedziała również, że jeśli Dyrektor (...) nie ma wiedzy na jakiś temat to próbuje odpowiedzialność za ten brak przesunąć na innych pracowników. Wskazała, że nie zasługuje na takie traktowanie, że Dyrektor (...) nie potrafi rozmawiać z pracownikami, a następnie spakowała swoje rzeczy, wskazała że nie jest w stanie pracować, skupić się, poinformowała, że ma wizytę u lekarza i że ma nadzieję, że już się z Dyrektorem (...) nie spotka.

W czasie zdarzeń w okienku kasowym w pobliżu biur pozostawała S. W. obsługująca jednego klienta, która słyszała podniesiony ton powódki i słyszała słowa Dyrektora (...) oraz trzaśnięcie drzwiami.

dowody:

- zeznania S. W. – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 01:06:47 do 01:20:46) – k. 105-105v

- zeznania świadka E. B. – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 02:27:30: 03:03:30) – k. 108-109

- zeznania świadka J. S. (3) – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 01:25:42 do 02:27:24)- k. 106-108

- zeznania świadka K. L. – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. (od 00:18:17 do 01:06:35)- k. 103v-105

- zeznania świadka D. M. - protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 03:20:17 do 03:41:56) – k. 109v-110v

- przesłuchanie P. Z. za pozwanego – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 03:45:29 do 04:20:04)

- przesłuchanie powódki J. S. (1) – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 04:21:16 do 04:54:25 – k. 112v-114

Dokumenty do kontroli finalnie został przygotowane przez D. M. i konserwatora hydroforni M. C..

dowody:

- zeznania świadka E. B. – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 02:27:24: 03:03:30) – k. 108-109

- zeznania świadka J. S. (3) – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 01:25:42 do 02:27:24)- k. 106-108

- zeznania świadka M. C. – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 03:04:46 do 03:16:18) – k. 109-109v

- zeznania świadka D. M. - protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 03:20:17 do 03:41:56) – k. 109v-110v

- przesłuchanie P. Z. za pozwanego – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 03:45:29 do 04:20:04)

Dane i książki z zakresu zagadnień dot. wyników pomiarów wydajności i poziomu zwierciadła wody w studniach i prowadzenia książek eksploatacji ujęcia nie były w posiadaniu pracownic księgowości.

dowody:

- zeznania świadka E. B. – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 02:27:24: 03:03:30) – k. 108-109

- zeznania świadka J. S. (3) – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 01:25:42 do 02:27:24)- k. 106-108

Powódka zawsze była pracownikiem obowiązkowym, solidnym, lojalnym, pomocnym. Była osobą zrównoważoną, spokojną, zamkniętą w sobie, nie podnosiła na nikogo głosu. Powódka przekazywała nowym pracownikom całą swoją wiedzę, nigdy nie odmówiła wykonania polecenia.

- zeznania świadka E. B. – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 02:27:24: 03:03:30) – k. 108-109

- zeznania świadka J. S. (3) – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 01:25:42 do 02:27:24)- k. 106-108

- zeznania świadka M. C. – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 03:04:46 do 03:16:18) – k. 109-109v

- zeznania świadka D. M. - protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 03:20:17 do 03:41:56) – k. 109v-110v

- przesłuchanie P. Z. za pozwanego – protokół elektroniczny z dnia 8 lutego 2022 r. ( od 03:45:29 do 04:20:04)

Pismem datowanym na dzień 6 października 2021 r. doręczonym za pośrednictwem poczty, odebranym przez J. S. (1) w dniu 20 października 2021 r., pracodawca oświadczył, że rozwiązuje z nią umowę o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art.52§1 pkt 1 k.p. W piśmie wskazano, że rozwiązanie umowy jest dokonane z dniem skutecznego doręczenia pisma, a przyczynami rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia są ciężkie naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych polegających na deprecjonowaniu w sposób ekspresyjny kompetencji Dyrektora (...), w obecności innych pracowników oraz osób postronnych, aroganckim zachowaniu i odmowie wykonania polecenia Dyrektora przygotowania dokumentów do kontroli ze strony Państwowego Gospodarstwa (...), Z. (...) w T..

dowody:

- rozwiązanie umowy wraz z potwierdzeniem odbioru- akta osobowe

- świadectwo pracy – akta osobowe

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie ustalony został na podstawie przedłożonych przez strony dokumentów, w tym przede wszystkim akt osobowych powódki.

Ustalenia faktyczne w dużej mierze zostały poczynione na podstawie zeznań świadków K. L., J. S. (2), E. B., D. M., S. W., M. C. oraz przesłuchania za pozwanego P. Z. i przesłuchania powódki J. S. (4). Sąd dał im wiarę w zakresie w jakim były nie tylko zbieżne ale logicznie przedstawiały sporne zdarzenia.

Odnosząc się do zeznań świadków najbardziej szczegółowe co do przebiegu dnia zdarzenia były zeznania J. S. (2) i E. B., które wspólnie zajmowały biuro z powódką i na ich oczach odbyła się część emocjonalnej rozmowy między powódką a Dyrektorem (...).

Osoby te, a także świadek M. potwierdziły napiętą atmosferę między powódką, a dyrektorem już uprzednio.

Świadkowie S. W. i M. C. byli w trakcie zdarzenia bardzo krótko pracownikami pozwanego. Świadek C. dokładnie nie pamiętał czy i kiedy rozmawiał z powódką. Przyznał ,że nigdy nie była ona osobą agresywną. S. W. słyszała podniesiony głos powódki lecz według niej dyrektor mówił normalnym głosem czemu sąd nie dał wiary. Nie dał sąd wiary w tym zakresie również świadkowi K. L.. , gdyż świadek zeznała ,że słyszała słowa powódki do dyrektora ,”że nie tak na mnie wcześniej nie krzyczał” i widziała powódkę roztrzęsioną po spotkaniu z dyrektorem . Słyszała pytanie dyrektora dlaczego powódka na każde jego polecenie reaguje płaczem.

Z zeznań wszystkich świadków współpracujących o wielu lat z powódką jasno wynikało, że powódka była osobą spokojną, zrównoważoną, dość skrytą, wyróżniała się dużym zaangażowaniem w wykonywanie swoich zadań, nigdy nie odmawiała realizacji poleceń , zawsze była koleżeńska i chętnie udzielała pomocy innym.

Mając na względzie zeznania świadków uznano, że bardziej wiarygodny i przekonywujący jest przebieg incydentu przedstawiony przez powódkę, a nie przez Dyrektora (...).

W ocenie sądu, ekspresja, płacz powódki, wynikał z konfrontacji z przełożonym, który również wypowiadał się podniesionym głosem, deprecjonującym zdenerwowanie powódki. Jest zgodne z doświadczeniem życiowym, że spokojny i zrównoważony pracownik nie reaguje na rozmowę roztrzęsieniem i płaczem, jeśli rozmowa z przełożonym przebiega w normalnej, kulturalnej atmosferze. Nie zwraca się do przełożonego aby ten nie zrzucał winy na pracowników i nie krzyczał , nie opuszcza stanowiska pracy nerwowo pakując swoje rzeczy, nie umawia się na wizytę lekarską, która nota bene potwierdziła niezdolność do pracy powódki. Zachowanie powódki było wywołane pretensjami kierowanymi do niej przez Dyrektora (...), jego niechęcią do rozmowy na temat przygotowania dokumentacji na kontrolę, podniesionym głosem, by wykonała polecenie.

Z zeznań świadków E. B. i J. S. (2) spójnie wynika, że Dyrektor (...) był spięty i zdenerwowany nadchodzącą kontrolą, tym bardziej, że była to pierwsza tego typu kontrola za jego kadencji. Dyrektor ocenił ,że powódka poradzi sobie z zakresem zadań skoro wcześniej pełniła obowiązki kierownika w Zakładzie (...). Takie oczekiwania dyrektora wobec powódki wynikały także z odpowiedzi na pozew. Dyrektor oczekiwał ,że powódka przygotuje całą niezbędna dokumentację i dopiero po rozmowie z M. C., który wskazał, że nie ma książek tylko zeszyty i opuszczeniu pracy przez powódkę, zmienił zdanie co do zakresu zadań nałożonych na pracowników w związku z kontrolą i część zadań dotyczących hydroforni wykonał M. C..

Za przyjęciem wersji zdarzeń powódki, jej nastawienia do pracy, chęcią realizacji powierzonych zadań, a nie jak twierdził Dyrektor (...) odmową ich wykonania, przemawiał również fakt odwołania przez powódkę zamiaru udania się na urlop wypoczynkowy, co nastąpiło jeszcze przed newralgiczną sytuacją, wczesnym rankiem, kiedy to powódka poinformowała K. L., że odwołuje urlop z przyczyn dotyczących zaplanowanej kontroli, do której musi przygotować dokumentację. Co ważne, na fakt nieodmówienia wykonaniu polecania, przekłada się również to, że powódka już przed scysją z Dyrektorem (...) poczęła gromadzić dokumentację, tę co do której bezpośrednio miała dostęp.

Mając na względzie powyższe, uznano, że to wersja zdarzeń przedstawiona przez powódkę jest bardziej spójna i logiczna.

Sąd w sprawie był zobowiązany ocenić czy rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia było zgodne z prawem i zasadne.

Zgodnie z art. 52 § 1 pkt 1 k.p. pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych.

Orzecznictwo Sądu Najwyższego postrzega rozwiązanie umowy o pracę w powyższym trybie jako nadzwyczajny sposób rozwiązania stosunku pracy, które winno być stosowane przez pracodawcę wyjątkowo i z dużą ostrożnością. Rozpatrując zasadność rozwiązania umowy sąd winien poruszać się jedynie w zakresie wyznaczonym przez przyczynę podaną pracownikowi jako podstawa rozwiązania stosunku pracy.

Rozwiązanie umowy w trybie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. uzasadnia tylko ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Wprawdzie ustawodawca nie sprecyzował w kodeksie pracy pojęcia zawinionego naruszenia obowiązków pracowniczych, jednak, że przy ustaleniu ciężkości ich naruszenia winien być brany pod uwagę stopień winy pracownika, intensywność i jej nasilenie (umyślność lub rażące niedbalstwo), intencje pracownika, pobudki jego działania (tak SN w wyroku z dnia 21 lipca 1999 r., I PKN 169/99, OSNAPiUS 2000/20/746). Sąd Najwyższy przyjął, że czyn pracownika uznaje się za bezprawny, gdy jest sprzeczny z jego obowiązkami wynikającymi ze stosunku pracy, natomiast winę można przypisać pracownikowi wówczas, gdy jego stosunek psychiczny do czynu (stanowiącego działanie lub zaniechanie) jest świadomy, jak również gdy pracownik, mając świadomość szkodliwości skutku swojego postępowania, celowo do niego zmierza lub co najmniej na ów skutek się godzi (por. np. wyroki SN: z dnia 20 maja 1998 r., I PKN 135/98, OSNAPiUS 1999/11/361; z dnia 15 kwietnia 1999 r., I PKN 12/99, OSNAPiUS 2000/12/467; z dnia 23 września 1997 r., I PKN 274/97, OSNAPiUS 1998/13/396). (por. wyrok SN z dnia 1 grudnia 1998 r., I PKN 329/98, OSNAPiUS 2000/2/49; wyrok SN z dnia 1 października 1997 r., I PKN 300/97, OSNAPiUS 1998/14/424).

O zakwalifikowaniu działania lub zaniechania pracownika jako odpowiadającego art. 52 § 1 pkt 1 k.p. nie decyduje wysokość szkody majątkowej (chociaż w pewnych sytuacjach nie jest ona bez znaczenia), lecz okoliczność, że postępowanie pracownika przedmiotowo bezprawne i podmiotowo zawinione - stanowi zagrożenie interesów pracodawcy.

W sprawie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia przez pracownika jego podstawowych obowiązków, konieczność udowodnienia zawinionego (w postaci co najmniej ciężkiego niedbalstwa) zachowania lub braku działania pracownika spoczywa na pracodawcy (zob. wyrok SN z dnia 6 lutego 1997 r., I PKN 68/96, OSNAPiUS 1997/18/339, wyrok SN z dnia 5 lutego 1998 r., I PKN 519/97, OSNAPiUS 1999/2/48).

Podstawą materialnoprawną dla roszczenia powódki jest regulacja z art. 56 § 1 k.p., zgodnie z którą pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

W pierwszej kolejności wskazać należało, że wbrew twierdzeniom powódki, złożone przez pracodawcę oświadczenie o rozwiązaniu umowy spełniało wymogi, o których mowa w art. 30 § 4 k.p. Zgodnie z tym przepisem pracodawca rozwiązując umowę o pracę bez wypowiedzenia powinien wskazać przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy. Sprostanie przez pracodawcę wymaganiom określonym w art. 30 § 4 k.p. polega na wskazaniu przyczyny w sposób jasny, zrozumiały i dostatecznie konkretny. Dopuszczalne są różne sposoby określenia tej przyczyny, jednakże z oświadczenia pracodawcy powinno wynikać w sposób niebudzący wątpliwości, co jest istotą zarzutu stawianego pracownikowi, gdyż to on ma wiedzieć i rozumieć, z jakiego powodu pracodawca rozwiązuje umowę o pracę. Naruszenie art. 30 § 4 k.p. zachodzi wówczas, gdy pracodawca w ogóle nie wskazuje przyczyny wypowiedzenia lub gdy jest ona niedostatecznie konkretna, a przez to niezrozumiała dla pracownika i nieweryfikowalna. Przyjmuje się również, że nieprecyzyjne wskazanie przez pracodawcę przyczyny wypowiedzenia nie narusza art. 30 § 4 k.p., jeżeli w okolicznościach danej sprawy, z uwzględnieniem informacji podanych pracownikowi przez pracodawcę w inny sposób, stanowi to dostateczne sprecyzowanie tej przyczyny (tak SN w wyroku z dnia 20 stycznia 2015 r. sygn. akt I PK 140/14).

W tej sprawie przyczyną rozwiązania umowy były zdarzenia jakie miały miejsce w dniu 4 października 2021 r. między powódką, a Dyrektorem (...).

W oświadczeniu o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia, wskazane zostały niejako trzy przyczyny zakończenia stosunku pracy z powódką:

- deprecjonowanie w sposób ekspresyjny kompetencji Dyrektora (...), w obecności innych pracowników oraz osób postronnych,

- aroganckie zachowanie,

- odmowę wykonania polecenia Dyrektora (...) przygotowania dokumentów do kontroli ze strony Państwowego Gospodarstwa (...), Z. (...) w T..

Należy wyjaśnić, że utrata zaufania do powódki nie została wskazana jako przyczyna rozwiązania umowy. Utrata zaufania może stanowić konsekwencję, określonych w oświadczeniu przyczyn , lecz w ocenie sądu, jeżeli ma stanowić także przyczynę rozwiązania umowy, powinno być to podane w treści pisma, Tak jak nie wystarcza w oświadczeniu złożonym przez pracodawcę powołanie się wyłącznie na utratę zaufania, lecz konieczne jest jej doprecyzowanie poprzez wskazanie konkretnych zarzutów (wyrok SN z dnia 19 lutego 2009 r. II PK 156/08, niepublikowany), tak nie jest też zdaniem sądu dopuszczalne powoływanie się na utratę zaufanie jako nową przyczynę bez jej wyraźnego wskazania.

Utrata zaufania może być w tym przypadku potraktowana najwyżej jako posumowanie stanowiska procesowego pracodawcy wskazanego w odpowiedzi na pozew.

Zważyć należy przy tym , że utrata zaufania do pracownika, zgodnie z ugruntowaną już linią orzeczniczą, stanowi zwykle przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę, a nie jej rozwiązania w trybie dyscyplinarnym. Utrata zaufania do pracownika może stanowić przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę, jeżeli znajduje oparcie w przesłankach obiektywnych i racjonalnych i nie jest wynikiem arbitralnych ocen lub subiektywnych uprzedzeń.

W tym miejscu trzeba wyjaśnić ,że mając na uwadze przebieg zdarzeń w dniu 4 października 2021 r. nie można było ocenić , że powódka nie wiedziała czego dotyczą zarzuty pracodawcy. Podnoszone przez powódkę okoliczności, iż brak było w piśmie przykładów poszczególnych zachowań, niewskazanie osób przy których miały rzekome naruszenia mieć miejsce, niewyjaśnienie pojęcia osób postronnych oraz brak wskazania, którego dnia okoliczności te w ocenie pracodawcy miały wystąpić, nie są uzasadnione. Przyczyny nie muszą być tak kazuistyczne jak uważa powódka, a przebieg zdarzeń z dnia 4 października nie pozostawia wątpliwości do czego odnosił się pracodawcą.

Jednakże czym innym jest konkretność przyczyny a czym innym jej zasadność. Weryfikacja poszczególnych przyczyn rozwiązania umowy bez wypowiedzenia wskazanych w oświadczeniu pracodawcy, dała asumpt to uznania powództwa J. S. (1) za zasadne w całości, bowiem przyczyny te nie uzasadniały dyscyplinarnego zwolnienia jej z pracy.

W zachowaniu powódki nie można doszukać się winy polegającej na złej woli lub rażącym niedbalstwie. Zdarzenia, które miały miejsce w dniu 4 października 2021 r. nie były w żaden sposób przez powódkę zaplanowane, celowe, czy wynikły z lekkomyślności i niedbalstwa. Zachowanie powódki, chociaż wzburzone, emocjonalne, ujawniające się podniesionym tonem czy nawet krzykiem w stosunku do Dyrektora (...), było następstwem i konsekwencją właśnie działań Dyrektora (...). Jak wynika z zeznań świadków D. M., E. B. czy J. S. (2), to Dyrektor (...) nerwowo zareagował na wątpliwości powódki i E. B., a także J. S. (2), co do zakresu ich czynności w przygotowaniu dokumentów do kontroli. Dyrektor (...), nie chcąc słyszeć tłumaczeń, wydał polecenie przygotowania dokumentacji, nie wysłuchując pracownic, nie szukając rozwiązania dla ich rozterek. Z uwagi na napiętą relację między powódką, a Dyrektorem (...), powódka w sposób obiektywnie usprawiedliwiony, odczuła, że wszelkie przytyki i polecenia wydawane podniesionym tonem, kierowane są wyłącznie do niej, co potwierdziło się również w tym, że Dyrektor (...) wiedząc, że tylko ona złożyła wniosek urlopowy, ostentacyjnie wkroczył do biura księgowych i wskazał, że żadne urlopy nie będą udzielane. Nie można było dać wiary Dyrektorowi (...), że w tym sporze to on był stroną spokojną, opanowaną, chcącą rozwiązać zaistniały problem, ponieważ reakcja powódki po opuszczeniu przez nią biura Dyrektora (...), ujawniona w pokoju, w którym przebywała J. S. (2) i E. B., a więc płacz, nerwowość, wskazywanie, że „ nikt nie będzie jej tak traktował”, że „to nie jej wina bo jest dobrym pracownikiem”, że „dyrektor nie umie rozmawiać i rozwiązywać problemów”, „ nikt nie będzie na mnie krzyczeć” przemawiają za tym, że miedzy stronami doszło do obopólnego słownego zatargu, a impuls dał sam Dyrektor (...). Reakcja powódki, potok gorzkich słów, zakończenie rozmowy z trzaskiem drzwi, w tych okolicznościach nie były zachowaniami kulturalnymi , lecz w tych okolicznościach nie stanowiły w ocenie sądu przesłanek rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Wskazać trzeba, że gdyby nie nastawienie Dyrektora (...), nieustępliwość w decyzjach, niechęć do rozmów na temat zadań księgowych przy przygotowaniu dokumentów do kontroli, podniesiony głos na powódkę, ta nie zareagowałaby tak emocjonalnie, a jak ustalono powódka była osobą spokojną i zrównoważoną. Tylko rozmowy z dyrektorem powodowały u powódki płacz i zdenerwowanie, co wskazał także dyrektor, mówiąc do powódki, że na jego polecenia zawsze reaguje płaczem.

Nie można zaprzeczyć, że słowa kierowane do Dyrektora (...) były słyszalne przez innych pracowników i jednego petenta, jednak nie można uznać, że takie działania były przez powódkę zaplanowane , przemyślane i celowo zmierzały do ośmieszenia dyrektora.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego pracownik może otwarcie, krytycznie i we właściwej formie wypowiadać się w sprawach dotyczących organizacji pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 września 2000 r., I PKN 11/00). Słowa kierowane przez powódkę dotyczyły organizacji pracy, padły w niewłaściwej formie, lecz jak już wskazano uprzednio zachowaniu powódki nie można przypisać winy czy rażącego niedbalstwa.

Ze zgromadzonego materiału dowodowego, nie sposób również wywnioskować, by powódka odmówiła wykonania polecenia Dyrektora (...) przygotowania dokumentów do kontroli ze strony Państwowego Gospodarstwa (...), Z. (...) w T.. Przeczą temu zarówno twierdzenia samej powódki, ale również świadków E. B., J. S. (2), którzy spójnie wskazali, że powódka rozpoczęła już przygotowywanie niezbędnej dokumentacji lub podjęła rozmowy z innymi pracownikami ( konserwatorami ) w celu ich uzyskania i nie słyszeli, by odmówiła wykonania polecenia. Z faktu odwołania planowanego urlopu, również wynika, że J. S. (1) miała zamiar pozostać w pracy i skupić się na przygotowaniu dokumentacji zgodnie z poleceniem. Z tej okoliczności, że powódka chciała porozmawiać z Dyrektorem (...) nt. dokumentacji związanej z wynikami pomiarów wydajności i poziomu zwierciadła wody w studniach oraz książkami eksploatacji ujęcia, a także ewentualnego zlecenia przygotowania tych danych odpowiedzialnym za ich nadzorowanie pracownikom, nie można wysnuć prostego wniosku, jakiego dokonał pozwany o odmowie wykonania polecenia służbowego. Z uwagi na nieprawdziwość okoliczności, na które powoływał się pozwany pracodawca, przyczyna ta nie mogła stanowić uzasadnienia dla rozwiązania z powódką umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Reasumując, sąd w punkcie I sentencji wyroku uwzględnił powództwo J. S. (1) o odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązaniu umowy o pracę w tym trybie (art. 56§1 k.p. ) i zasądził na jej rzecz kwotę 15.188,77 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 14.040 zł od dnia 7 grudnia 2021 r. do dnia zapłaty, a od kwoty 1.148,70 zł od dnia 1 marca 2022 r. w związku z rozszerzeniem pozwu przez powódkę. O odsetkach orzeczono na mocy art. 481 par. 1 kc w związku z art. 300 kp.

Zgodnie zaś z art. 477 ² §1 kpc rygor natychmiastowej wykonalności, w pkt II sentencji wyroku został co do kwoty 5.062, 90 zł.

Na rzecz powódki zasądzono kwotę 360 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego ( §9 pkt 1 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. Dz.U. z 2015 r. poz. 1800). Sąd może z urzędu ocenić nakład pracy pełnomocnika. Był on dużo szerszy niż podstawowy, zatem przyznanie wynagrodzenia w minimalnej wysokości nie miało uzasadnienia.

Z uchwały SN z dnia 24.02.2011r. określonej jako zasada prawna a także z jej uzasadnienia wynika aby nie różnicować stawek bez względu na to czy roszczenie to odszkodowanie czy też przywrócenie do pracy.

Nadto stosownie do treści art. 13 ust. 1 i art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) Sąd obciążył pozwanego kosztami opłaty sądowej od wartości przedmiotu sporu określonej wysokością żądanego odszkodowania.

Sędzia Alina Kordus-Krajewska