Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 310/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Sąd Okręgowy w Z., wyrok z dnia (...) r., sygn. akt (...)

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. obraza przepisów postępowania, mająca wpływ na treść orzeczenia, tj.:

a) art. 7 k.p.k. w zw. z art. 445 pkt 2 k.c. w zw. z art. 558 k.p.k. poprzez dokonanie przez Sąd I instancji dowolnej a nie swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w zakresie przesłanek uzasadniających ustalenie zadośćuczynienia i w konsekwencji przyznanie zadośćuczynienia w wysokości zaniżonej, która nie spełnia funkcji kompensacyjnej, tj. nie daje poczucia zrównoważenia przeżyć związanych z niesłusznym stosowaniem tymczasowego aresztowania wobec wnioskodawcy, podczas gdy całokształt okoliczności sprawy, w tym okoliczności zatrzymania, okres izolacji, warunki, w jakich znajdował się wnioskodawca w areszcie, długotrwała rozłąka z rodziną, wpływ izolacji na relacje wnioskodawcy w bliskimi oraz w środowisku zawodowym a także wpływ tymczasowego aresztowania na psychikę wnioskodawcy, przemawiają za zasądzeniem kwoty zadośćuczynienia w wyższej wysokości,

b) art. 410 k.p.k. poprzez pominięcie przy wyrokowaniu ujawnionych w toku rozprawy głównej okoliczności istotnych dla ustalenia wysokości doznanej przez wnioskodawcę krzywdy, które to okoliczności jednoznacznie wynikają z zeznań samego wnioskodawcy, jak również zeznań przesłuchanych świadków, które w całości zostały uznane przez Sąd I instancji za wiarygodne, a w szczególności:

- złej kondycji fizycznej i psychicznej wnioskodawcy po opuszczeniu Aresztu Śledczego,

- pozostawania przez wnioskodawcę przez okres pierwszych dwóch tygodni aresztowania w całkowitej izolacji bez korzystania ze spacerów z uwagi na obawę wnioskodawcy co do jego bezpieczeństwa w grupie osadzonych bez nadzoru,

- nie uzyskania przez wnioskodawcę od psychologa penitencjarnego należytej i oczekiwanej pomocy w trudnej sytuacji,

- obwinianie się przez wnioskodawcę za pogorszenie się stanu zdrowia jego ojca na skutek tymczasowego aresztowania,

- pozostawienie w aktach osobowych w jednostce wojskowej wnioskodawcy wzmianki o prowadzonym wobec niego postępowaniu karnym,

- przedłużeniu kontraktu wnioskodawcy jedynie na okres 2 lat a nie 5 lat, w związku z upłynięciem terminu na złożenie stosownego wniosku oraz konieczność uzyskania zaświadczenia o niekaralności.

2. w konsekwencji błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu przez Sąd I instancji, iż kwota 20.000 zł jest odpowiednią sumą zadośćuczynienia dla rekompensaty krzywdy wyrządzonej M. D. (1) w wyniku niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania trwającego 36 dni, podczas gdy suma ta jedynie w niewielkim stopniu rekompensuje krzywdy poniesione przez wnioskodawcę.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

UWAGA! częściowa zasadność dotyczy obu zarzutów

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przed przystąpieniem do omówienia stanowiska Sądu Apelacyjnego odnośnie zarzutów postawionych w apelacji pełnomocnika wnioskodawcy M. D. (1) należy wskazać, co następuje:

M. D. (2), działający przez swojego pełnomocnika, złożył do Sądu Okręgowego w Z. w dniu (...) r. wniosek w trybie art. 552 § 4 k.p.k. o zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy 2.017,96 zł tytułem odszkodowania i 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne jego tymczasowe aresztowanie w sprawie prowadzonej przez Prokuraturę Rejonową dla Wrocławia Fabrycznej, D. do Spraw Wojskowych, sygn. akt (...). (...).(...) (k. 1-9).

Sąd Okręgowy w Z. wyrokiem z dnia (...) r. w sprawie o sygn. akt (...) na podstawie art. 552 § 4 k.p.k. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz kwotę 2083,40 zł tytułem odszkodowania za szkody wynikłe z niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania stosowanego w w/w postępowaniu, które postanowieniem z dnia (...) r., zatwierdzonym przez Prokuratora w dniu (...) r. umorzono wobec niepopełnienia czynu, wraz z odsetkami ustawowymi od daty uprawomocnienia się wyroku a w pozostałej części (dotyczącej zadośćuczynienia) wniosek ten oddalił. Należy tylko dodać, iż M. D. (1) w tym postępowaniu był tymczasowo aresztowany na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Z. z dnia (...) r. w sprawie (...), utrzymanym w mocy postanowieniem Sądu Okręgowego w Z. z dnia (...) r. w sprawie (...) w okresie od (...), kiedy to zatrzymano go, do dnia (...) (k. 4, 49-52, 54, 80-82, 98-99, 100, 169 akt (...). (...).(...)). Powodem uchylenia przez prokuratora tego środka zapobiegawczego była treść opinii Laboratorium Kryminalistycznego KWP W. z dnia (...)r., z której wynikało, iż zabezpieczona w samochodzie podejrzanego substancja w ilości 64,96 gram, która na podstawie badania testerem została wzięta za amfetaminę a która stanowiła podstawę do postawienia zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia (...) r. o przeciwdziałaniu narkomanii w rzeczywistości była substancją zawierającą kreatynę i kofeiną i nie zawierała ona substancji zabronionych w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (k. 34, 96-97, 173-174).

Na wstępie należy zauważyć, iż Sąd I instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe oraz dysponował wystarczającym materiałem dowodowym, pozwalającym na dokonanie jednoznacznych ustaleń faktycznych.

Również nie budzi żadnych zastrzeżeń ustalenie Sądu I instancji, iż tymczasowe aresztowanie, jakie zastosowano w stosunku do M. D. (1) było „niewątpliwie niesłuszne” w rozumieniu art. 552 § 4 k.p.k. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż M. D. (2) został zatrzymany w związku z podejrzeniem o posiadanie w swoim w samochodzie substancji psychotropowej w postaci amfetaminy w ilości 64,96 gram, co następnie, na podstawie art. 249 § 1 k.p.k. i art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k. i art. 258 § 2 k.p.k. doprowadziło do jego tymczasowego aresztowania, gdy tymczasem w toku prowadzonego postępowania przygotowawczego okazało się, iż ta substancja zabezpieczona w sprawie nie spełniała kryteriów substancji zabronionej w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. W tych zaś okolicznościach sprawy Sąd Okręgowy, odwołując się również do stosownych poglądów wyrażonych zarówno w doktrynie, jak i judykaturze doszedł do prawidłowych wniosków, iż, cyt: „ tymczasowe aresztowanie M. D. (1) wobec prawomocnego umorzenia postępowania z uwagi na stwierdzenie, iż wnioskodawca przestępstwa nie popełnił było niewątpliwie niesłuszne” w rozumieniu art. 552 § 4 k.p.k. a tym samym w związku z tą sytuacją wnioskodawcy przysługuje odszkodowanie i zadośćuczynienie (sekcja 5 uzasadnienia formularzowego na str. 9).

Także żadnych wątpliwości nie budzi w tej sprawie ustalenie wysokości odszkodowania, jakie zostało zasądzone na rzecz wnioskodawcy.

Sporna jest natomiast wysokość zasądzonego zadośćuczynienia, którą podważa apelujący pełnomocnik wnioskodawcy.

Należy zauważyć, iż choć apelujący stawia zarzuty obrazy przepisów prawa procesowego, jak i błędu w ustaleniach faktycznych, to w rzeczywistości zarzuty te sprowadzają się do kwestionowania wysokości zasądzonego zadośćuczynienia, gdyż Sąd I instancji zasądził je w wysokości 20.000 zł, gdy tymczasem w ocenie skarżącego kwota ta winna zostać ustalona w wysokości 100.000 zł.

Nie budzi żadnych zastrzeżeń konieczność posiłkowania się w niniejszym postępowaniu, przy ustalaniu wysokości należnego zadośćuczynienia z powodu krzywdy doznanej przez wnioskodawcę w wyniku stosowanego wobec niego niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania, normami prawa cywilnego a dokładniej mówiąc, przepisu art. 445 § 1 k.c. (i art. 445 § 2 k.c. – który odsyła do odpowiedniego stosowania paragrafu pierwszego w przypadku m.in. pozbawienia wolności). Stwierdzić więc należy, że zadośćuczynienie ma formę jednorazowego świadczenia pieniężnego i zarówno na gruncie prawa cywilnego, jak i stosowania właściwych instytucji prawa karnego, jak choćby w przypadku przepisu art. 552 § 4 k.p.k., pełni funkcję kompensacyjną. W art. 445 § 1 k.c. ustawodawca stanowi, że suma zadośćuczynienia powinna być odpowiednia, co oznacza, że powinna odzwierciedlać w pełni rozmiar doznanej krzywdy, tj. stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność, czas trwania, nieodwracalność następstw i inne okoliczności, których nie sposób wymienić wyczerpująco (por. wyrok SN z dnia 30 stycznia 2004 r., I CK 131/03, OSNC 2005/2/40, wyrok SN z dnia 27 lutego 2004 r., V CK 282/03, LEX nr 183777). Podnosi się, że wysokość zadośćuczynienia powinna być z jednej strony rozumiana szeroko, gdyż obejmuje cierpienia fizyczne, jak i psychiczne a tym samym powinna być odczuwalna dla poszkodowanego i przynosić mu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia psychiczne, ale z drugiej strony powinna być utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (por. wyrok SN z dnia 14 lutego 2008 r., II CSK 536/07, LEX nr 461725 – także OSP 2010/5/47; wyrok SN z dnia 10 marca 2006 r., IV CSK 80/05, OSNC 2006/10/175; wyrok SN z dnia 26 listopada 2009 r., III CSK 62/09, LEX nr 738354; wyrok Sądu Apel. w W. z dnia 24 maja 2016 r., I ACa 1172/15, LEX nr 2075687; wyrok Sądu Apel. w K. z dnia 23 lutego 2017 r., II AKa 531/16, LEX nr 2278189).

O wysokości zadośćuczynienia powinien decydować rozmiar cierpień jakich doznał pokrzywdzony - tak fizycznych, jak i psychicznych. Rozmiar ten należy każdorazowo określić na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Przyznana suma pieniężna zadośćuczynienia ma stanowić ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej wynagradzający doznane cierpienia oraz mający ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć. Oceniając rozmiar doznanej krzywdy, trzeba zatem wziąć pod uwagę całokształt okoliczności, a więc nie tylko procent uszczerbku, lecz także intensywność cierpień i czas ich trwania oraz nieodwracalność następstw zdarzeń (tu: pozbawienia wolności – przyp. SA), konieczność korzystania z pomocy innych osób oraz inne czynniki podobnej natury (por. wyrok Sądu Apel. w K. z dnia 28 marca 2017 r., I ACa 1481/16, LEX nr 2306324). Dodać przy tym należy, iż ustawodawca nigdzie nie sprecyzował sposobu ustalenia wysokości zadośćuczynienia, odwołując się do sędziowskiego uznania, opartego na całokształcie okoliczności sprawy. Decydującym kryterium jest rozmiar krzywdy, cierpienia fizyczne w postaci bólu i innych dolegliwości oraz cierpienia psychiczne polegające na ujemnych doznaniach przeżywanych w związku z cierpieniami i następstwami, zwłaszcza trwałym lub nieodwracalnym uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia (por. wyrok Sądu Apel. w Ł. z dnia 21 marca 2017 r., I ACa 1437/14, LEX nr 2282412). Nie ulega przy tym żadnych wątpliwości, iż każdy przypadek powinien być indywidualnie badany i oceniony według kryterium obiektywnego z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy (por. wyrok SN z dnia 3 lipca 2013 r., V KK 464/12, LEX nr 1341290; wyrok SN z dnia 16 kwietnia 2015 r., I CSK 434/14, LEX nr 1712803; wyrok Sądu Apel. w B. z dnia 28 października 2016 r., I ACa 449/16, LEX nr 2166405).

Tymczasem należy zauważyć, iż M. D. (1), poczynając od chwili zatrzymania a kończąc na chwili zwolnienia go z aresztu, nie był w żaden sposób traktowany brutalnie, niezgodnie z zasadami humanitaryzmu, które to okoliczności same w sobie wymagałyby ustalenia znacznie wyższej kwoty zadośćuczynienia a to w związku z przeżywaniem w takich okolicznościach znacznego cierpienia. W rzeczywistości postępowanie zarówno funkcjonariuszy Policji w trakcie zatrzymania a następnie służby więziennej było odpowiednie, nieodbiegające in minus wobec wnioskodawcy, więc na tej podstawie nie można ustalać jakichś szczególnie bolesnych cierpień, uzasadniających domaganie się znacznego zadośćuczynienia. Nie można przy tym ze zbytnią przesadą, jak to czyni skarżący, odnosić się do jednorazowej okoliczności związanej z przekazaniem wody w butelce niewiadomego pochodzenia, z czym nie był związany rozstrój zdrowia wnioskodawcy, jak i z odmową przeprowadzenia testu na (...)19, mimo, że te okoliczności także zostały uwzględnione przez Sąd Okręgowy. Należy podnieść, iż wnioskodawca był przyjmowany z wolności do policyjnej izby zatrzymań i sam nie zgłaszał żadnych okoliczności, które uzasadniałyby przyjęcie, iż zakaził się koronawirusem a tym samym odmowa sprostaniu jego żądaniu przebadania go na tę okoliczność nie może mieć w tym zakresie aż tak istotnego znaczenia, wpływającego na konieczność podwyższenia kwoty zadośćuczynienia. Zresztą zauważyć należy, iż wnioskodawca w związku z pobytem w policyjnej izbie zatrzymań a następnie w areszcie śledczym nie został zarażony koronawirusem, w związku z tym nadawanie tej okoliczności szczególnego znaczenia przez apelującego nie znajduje żadnego uzasadnienia.

Nie ulega wątpliwości, iż wnioskodawca przez pierwszy okres dwóch tygodni pobytu w areszcie przebywał w celi izolacyjnej. Jednak podyktowane było to względami bezpieczeństwa, co prawidłowo ustalił Sąd I instancji, zaś w tym czasie wnioskodawca miał możliwość korzystania ze spacerów, jednak z tej możliwości z własnej woli nie korzystał, gdyż nie chciał wychodzić na spacery i przez cały czas pobytu w tej celi czytał książki albo pisał listy do rodziny (k. 81), co świadczy o niezasadności zarzutu z pkt 1 lit. a tiret drugie. Również nie jest zasadny zarzut apelacyjny zawarty w pkt 1 lit. a tiret trzecie. Wnioskodawca bowiem, jak sam przyznał, miał możliwość korzystania z pomocy psychologa więziennego, która chciała rozmawiać z nim na temat jego problemów, trudności związanych z przeżywaniem rozłąki z rodziną, jednak, jak zeznał, po rozmowie z nią nie skorzystał z jej propozycji, gdyż nie miał do niej zaufania, tym bardziej, że czytała ona jego listy wysyłane do rodziny (k. 82). Nie są więc prawdziwe insynuacje apelującego, by wnioskodawca nie miał zapewnionej pomocy psychologicznej. Apelujący nie wyjaśnił przy tym, jaka to miałaby być należyta i oczekiwana przez wnioskodawcę pomoc od psychologa, skoro nie podważył skutecznie tej, jaka mu była oferowana w warunkach izolacji penitencjarnej.

Również przesadzone co do żądania zbyt wygórowanej kwoty pieniężnej są zarzuty postawione w pkt 1 lit. 1 tiret czwarte związane z obwinianiem się przez wnioskodawcę za pogorszenie stanu zdrowia jego ojca w związku z jego tymczasowym aresztowaniem. Należy bowiem zauważyć, iż stan zdrowia ojca wnioskodawcy pogorszył się znacznie wcześniej, co zresztą wynika z wywodów apelującego na str. 7 a więc nie był wynikiem pozbawienia wolności wnioskodawcy, zaś martwienie się o sytuację rodzinną, w tym także o chorego ojca jest czymś naturalnym w prawidłowo funkcjonującej rodzinie, przy czym nie można zapominać, iż ojciec aresztowanego miał w swoim otoczeniu najbliższą rodzinę, jak i zapewnioną pomoc lekarską Tym samym również i ta okoliczność nie może rodzić żądania zasądzenia zbyt wygórowanego zadośćuczynienia.

Słusznie również Sąd I instancji nie przecenił okoliczności dotyczących obaw wnioskodawcy o przyszłość związanych z ponownym podjęciem służby ( zarzut z pkt 1 lit. a tiret szóste), gdyż wnioskodawca taką służbę przecież podjął, tyle, że na 2 lata, zamiast spodziewanych 5 lat. Wnioskodawca jednak już nie wykazał, czy po upływie tych 2 lat możliwe było jeszcze przedłużenie kontraktu na kolejny okres. Poza tymi obawami zwrócić też należy uwagę, iż sama ewentualna utrata zatrudnienia (kontraktu) czy też niemożność uzyskania dłuższego kontraktu w związku z tymczasowym aresztowaniem powinna być rozpatrywana w ewentualnych kategoriach powstania szkody majątkowej (utracone korzyści), zaś w realiach niniejszej sprawy zasądzona szkoda nie jest przez apelującego kwestionowana.

Podniesiony w pkt 1 lit. a tiret piąte zarzut związany z pozostawieniem w aktach osobowych wzmianki o prowadzonym wobec wnioskodawcy postępowaniu karnym jest w niniejszej sprawie bez znaczenia, bowiem wnioskodawca domaga się zasądzenia zadośćuczynienia nie za to, że niesłusznie wobec niego prowadzono postępowanie karne (notabene, były podstawy do wszczęcia tego postępowania z uwagi na ujawnioną w samochodzie wnioskodawcy substancję, którą na podstawie testera narkotykowego pierwotnie brano za substancję psychotropową), o którym to postępowaniu miała być wzmianka w aktach osobowych. Należy zauważyć, iż Sąd I instancji trafnie ustalił, iż co do zasady, cyt.: „ poza samym faktem pozbawienia wolności nie występowały okoliczności o wyjątkowo traumatycznym charakterze” (sekcja 7 uzasadnienia formularzowego na str. 12). Trzeba przy tym nadmienić, iż wprawdzie po przeniesieniu po dwóch tygodniach do celi dwuosobowej wnioskodawca miał mniejszy komfort przebywania w areszcie, bowiem przebywał tam z osobą, która zachowywała się irracjonalnie, co powodowało dla wnioskodawcy pewne obawy związane z własnym bezpieczeństwem i tym samym trudności związane ze spokojnym snem, ale po kilku dniach sytuację tę rozwiązano i umieszczono wnioskodawcę z innymi osadzonymi, którzy wprawdzie byli w przeszłości karani, ale z ich strony nie spotkały wnioskodawcy żadne nieprzyjemności.

Podniesione przez apelującego okoliczności związane z pobytem w celi jednoosobowej, obawami o swój stan zdrowia związany z sytuacją pandemiczną, czy podaniem wody z nieoryginalnej butelce, jak i związane z przeżywaniem dużej traumy w związku z rozłąką z rodziną mają natomiast istotne znaczenie w świetle prawidłowo postawionych zarzutów w pkt 1 litera a i w pkt 2 związanych z niedocenieniem przez Sąd I instancji przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia okresu izolacji w powiązaniu z młodym wiekiem M. D. (1), pierwszym w życiu pobytem jego w takich warunkach, jak i jego kruchą konstrukcją psychiczną, potęgującą psychiczne cierpienia z tego powodu. Nie ulega przecież wątpliwości, iż M. D. (1) przebywał w izolacji penitencjarnej w ramach tymczasowego aresztowania przez okres 36 dni a więc już okres dość znaczny i to w sytuacji, gdy był całkowicie niewinny. Jak trafnie podnosi apelujący, co wynika z zacytowanych przez niego dowodów, po opuszczeniu aresztu wnioskodawca przeżywał dość ciężko psychicznie ten okres izolacji, co znów wpłynęło przez pewien okres czasu negatywnie na jakość jego życia (st. 7-8). Bez wątpienia przez tą słabą konstrukcję psychiczną wnioskodawca gorzej, niż inni, o normalnej psychice, znosił pobyt w izolacji penitencjarnej, mimo, że jak trafnie to ustalił Sąd I instancji, w tym czasie nie spotkały go żadne szczególnie traumatyczne doznania ani ze strony organów procesowych, ani funkcjonariuszy Służby Więziennej, ani też współosadzonych. Ta jakże ważka okoliczność, w powiązaniu z pozostałymi okolicznościami, na które wyżej zwrócono uwagę a zwłaszcza dość znaczny okres izolacji niewinnego, młodego człowieka, tj. przez okres wyraźnie ponad jednego miesiąca, które to okoliczności, choć zauważone, to niedocenione na etapie ustalania stopnia krzywdy wnioskodawcy miały istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku w zakresie wysokości przyznanego zadośćuczynienia, co znalazło wyraz w treści wyroku Sądu Apelacyjnego.

W pozostałym zakresie zaś ustalenia Sądu I instancji, jak i ocena przeprowadzonych dowodów, zasługują na pełną akceptację Sądu odwoławczego. Na tę ocenę odnośnie okoliczności warunków samego pobytu wnioskodawcy w izolacji penitencjarnej zwrócono wyżej uwagę, więc nie zachodzi potrzeba ich powtarzania.

Jak już na wstępie powiedziano, M. D. (1) w trakcie zatrzymania i następnie pobytu w izolacji penitencjarnej zarówno w policyjnej izbie zatrzymań, jak i w areszcie śledczym, za wyjątkiem jednorazowego faktu podania mu do spożycia wody z nieoryginalnego opakowania, jak i odmowy zrobienia testu covidowego nie był źle traktowany przez funkcjonariuszy i współosadzonych. Jak już też wykazano, częściowo zarzuty apelacyjne nie zasługują na uwzględnienie i nie mogą one wpłynąć na jeszcze bardziej wydatne zwiększenie wysokości zadośćuczynienia. Sąd I instancji, ustalając „odpowiednią” kwotę należnego wnioskodawcy zadośćuczynienia za wyrządzoną mu krzywdę, wynikłą ze stosowanego względem niego niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania przez okres niespełna 36 dni, wziął pod uwagę wszystkie okoliczności (poza wskazanymi wyżej, których Sad I instancji nie docenił a które przyczyniły się do podwyższenia kwoty zadośćuczynienia), składające się na tę krzywdę.

Z tego też względu, mając na uwadze przytoczone przez Sąd Okręgowy wskazane wyżej okoliczności, jak i przywołane wyżej dodatkowe okoliczności, prawidłowo wyeksponowane przez skarżącego a niedocenione przez Sąd I instancji, Sąd Apelacyjny ostatecznie uznał, iż w pełni „odpowiednią” kwotą zadośćuczynienia będzie kwota 30.000 zł i dlatego też, zmieniając ze wskazanych wyżej powodów zaskarżony wyrok, na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. w zw. z art. 437 k.p.k. podwyższył na rzecz wnioskodawcy zasądzone przez Sąd I instancji zadośćuczynienie do tej kwoty.

Jednocześnie Sąd odwoławczy zauważa, iż brak było podstaw do zasądzenia wyższego zadośćuczynienia, zwłaszcza w wysokości żądanej kwoty 100.000 zł. Apelujący bowiem tym samym okolicznościom, które wyżej przytoczono, stara się w apelacji nadać większy wydźwięk, by wykazać, że zasądzona kwota zadośćuczynienia w zaskarżonym wyroku jest orzeczona w zaniżonej wysokości. Poza tym część argumentów podniesionych w apelacji a mających również przemawiać za koniecznością podwyższenia zasądzonego zadośćuczynienia nie zasługiwała na uwzględnienie, co wyżej już podniesiono. Tymczasem nie można zapominać, iż okoliczności te, które przemawiały za orzeczeniem wyższego zadośćuczynienia, choć same w sobie ważkie, nie uzasadniają podwyższenia o kwotę ponad 30.000 zł i tak przecież wysokiego zadośćuczynienia, które przecież zostało zasądzone za okres miesiąca i tygodnia pozbawienia wolności, a nie za okres znacznie dłuższy, który wymagałby znacznie wyższej rekompensaty tytułem zadośćuczynienia.

Na marginesie zaś trzeba wspomnieć, obrazowo to przedstawiając, iż kwota 30.000 zł za okres miesiąca i tygodnia dla zdecydowanej większości ludzi żyjących i pracujących w kraju jest kwotą po prostu nieosiągalną. Zdecydowana mniejszość bowiem jest w stanie miesięcznie osiągnąć dochód w granicach 30.000 zł, zaś sam wnioskodawca osiągał dochód miesięczny w graniach 3.550 zł. To porównanie w świetle aktualnych warunków życiowych i realiów społecznych wskazuje więc jednoznacznie na to, iż zasądzona kwota jest kwotą wysoką, ale w omawianym tu przypadku jednocześnie kwotą „odpowiednią” w rozumieniu art. 445 § 1 k.c.

Powyższe więc przekonuje, że w realiach tej sprawy zasądzona na rzecz wnioskodawcy M. D. (1) ostatecznie kwota zadośćuczynienia w wysokości 30.000 zł, a więc w kwocie o 10.000 zł wyższej od kwoty zasądzonej przez Sąd I instancji, stanowi „odpowiednią” rekompensatę za doznaną przez wnioskodawcę krzywdę. Tym samym brak jest podstaw do przyjęcia, że i ta kwota powinna być znacznie wyższa, co w pozostałej części czyni bezzasadnym zarzut apelacyjny postawiony w punkcie 2 apelacji. Skoro zaś ostatecznie, w uwzględnieniu częściowo postawionych zarzutów apelacyjnych Sąd Apelacyjny uznał, iż kwota 30.000 zł stanowi odpowiednią i realną rekompensatę za doznaną przez M. D. (1) krzywdę, to oczywistym jest zarazem, że żądana przez niego jakakolwiek kwota wyższa, w tym sięgająca kwoty 100.000 zł byłaby kwotą wygórowaną, nieodpowiednią do doznanej krzywdy, w świetle prawidłowo ustalonych okoliczności sprawy.

Sąd Apelacyjny więc, nie znajdując żadnych podstaw do uwzględnienia apelacji w większym zakresie, w tym także podstaw branych pod uwagę z urzędu, na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. utrzymał w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części.

Wniosek

1. Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez podwyższenie zasądzonej kwoty zadośćuczynienia do kwoty 100.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od daty uprawomocnienia się wyroku.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ad. 1

Wniosek okazał się częściowo zasadny w zakresie podwyższenia kwoty zasądzonego zadośćuczynienia do kwoty 30.000 zł. W pozostałej części, tj. dotyczącej podwyższenia tej kwoty ponad 30.000 zł do kwoty 100.000 zł wniosek ten nie zasługiwał na uwzględnienie z przyczyn podanych wyżej przy omówieniu zarzutów apelacyjnych.

Jednocześnie Sąd odwoławczy, zgadzając się z wnioskiem, jak i Sądem I instancji, iż zasądzona kwota zadośćuczynienia powinna zostać wypłacona wraz z odsetkami ustawowymi od dnia (daty) uprawomocnienia się wyroku doprecyzował, zgodnie z zasadami prawa cywilnego to sformułowanie o stwierdzenie, iż chodzi tu o ustawowe odsetki za opóźnienie, które należą się od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, co wynika z zasady określonej w art. 481 § 1 k.c. (patrz także: postanowienie SN z dnia 14 maja 2019 r., IV KK 659/18, LEX nr 2657484; wyrok Sądu Apel. w W. z dnia 8 października 2018 r., II AKa 193/18, LEX nr 2586137; wyrok Sądu Apel. w L. z dnia 19 maja 2021 r., I ACa 856/19, LEX nr 3206556).

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Utrzymano w mocy zaskarżony wyrok co do rozstrzygnięcia w zakresie oddalenia żądania wniosku o kwotę ponad 30.000 zł zadośćuczynienia (pkt II), co do rozstrzygnięcia z przedmiocie zasądzenia na rzecz wnioskodawcy kwoty 336 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt III) oraz w przedmiocie poniesienia przez Skarb Państwa kosztów postępowania (pkt IV) – art. 437 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku w pkt II jest wynikiem uwzględnienia wniesionej apelacji w zakresie żądania podwyższenia zasądzonego zadośćuczynienia do kwoty 30.000 zł i nieuwzględnienia tego żądania ponad tę kwotę (do kwoty 100.000 zł), o czym szerzej wypowiedziano się wyżej przy ustosunkowaniu się do zarzutów i wniosków apelacyjnych. Obciążenie Skarbu Państwa kosztami sądowymi oraz zwrot uzasadnionych wydatków wnioskodawcy z tytułu ustanowienia jednego pełnomocnika znajduje oparcie w treści art. 554 § 4 k.p.k., przy czym kwota tych zasądzonych wydatków nie jest w tej sprawie kwestionowania przez strony.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Zmieniono zaskarżony wyrok w części dotyczącej oddalenia wniosku o zasądzenie zadośćuczynienia ponad kwotę zasądzonych 20.000 zł (pkt II) – art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody tej zmiany są wynikiem uwzględnienia wniesionej apelacji w zakresie żądania podwyższenia zasądzonego zadośćuczynienia ponad kwotę 20.000 zł do kwoty 30.000 zł, o czym szerzej wypowiedziano się wyżej przy ustosunkowaniu się do zarzutów i wniosków apelacyjnych.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

Nie dotyczy

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

Nie dotyczy

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

Nie dotyczy

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

I.

Sprostowanie oczywistej omyłki pisarskiej w treści zaskarżonego wyroku znajduje oparcie w art. 105 § 1 i 2 k.p.k., zaś oczywistość tej omyłki wynika z faktu wpisania w części rozstrzygającej tego wyroku w pkt I oczywiście błędnego oznaczenia sygnatury akt prokuratorskich sprawy, będącej przedmiotem niniejszego postępowania, gdyż prawidłowe oznaczenie tej sygnatury to: „(...) (...).(...)”, co wynika z akt tej sprawy (znajdujących się w niej dokumentów), gdy tymczasem Sąd I instancji wpisał tę sygnaturę jako: „(...). (...).(...)”.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV i V

Obciążono Skarb Państwa kosztami postępowania odwoławczego z uwagi na jednoznaczny przepis art. 554 § 4 zd. 1 k.p.k., gdyż postępowanie niniejsze jest wolne od kosztów sądowych. Natomiast z art. 554 § 4 zd. 2, wynika obowiązek zwrotu od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy uzasadnionych wydatków z tytułu ustanowienia jednego pełnomocnika w razie uwzględnienia roszczeń choćby w części, co ma miejsce w niniejszym postępowaniu. Wysokość tych wydatków, zgodnie z wnioskiem zawartym w apelacji (tu: kwota 240 zł), znajduje swoje odbicie w treści § 11 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800 z późn. zm.).

7.  PODPIS

I. P. H. K. M. K.