Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 kwietnia 2014r.

Sąd Okręgowy we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Regina Duda- Marciszewska

Protokolant: sekr. sądowy Marlena Budzyńska

po rozpoznaniu w dniu 1 kwietnia 2014r. we Włocławku na rozprawie

sprawy M. K., D. N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o odpowiedzialność za składki na ubezpieczenia społeczne

na skutek odwołań M. K., D. N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 16 grudnia 2013 roku znak: (...)

z dnia 16 grudnia 2013roku znak: (...)

1.oddala odwołania;

2. zasądza od wnioskodawców D. N. i M. K. solidarnie na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. kwotę 7.200 zł ( siedem tysięcy dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IVU 127/14

UZASADNIENIE

Na podstawie art. 107§1 i § 2 pkt 1, pkt 2 i pkt 4, art. 108 §1 i § 4 oraz art. 116 §1, §2
i §4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. — Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749)
w związku z art. 31 i art. 32 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
(Dz. U. z 2013 poz. 1442) decyzjami z dnia 16 grudnia 2013r. znak (...)- (...) i znak (...)- (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. orzekł o solidarnej odpowiedzialności M. K. oraz D. N. jako członków zarządu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. za jej zobowiązania z tytułu zaległych składek na:

• ubezpieczenia społeczne za okres od 12.2007r. do 06.2009r. w łącznej kwocie 714.277,65zł. w tym:

- należność główna w kwocie - 421.335,25zł.,

- koszty egzekucyjne – 25.552,40zł.,

- odsetki za zwłokę naliczone na dzień wydania decyzji w kwocie 267.390,00 zł,

• ubezpieczenie zdrowotne za okres od 12.2007r. do 05.2009r. w łącznej kwocie 208.023,29zł. w tym:

- należność główna w kwocie — 122.430,09zł.,

- koszty egzekucyjne — 7.628,20zł,

- odsetki za zwłokę naliczone na dzień wydania decyzji w kwocie 77.965,00 zł,

• Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 12.2007r. do 06.2009r. w łącznej kwocie 66.875,67 zł w tym:

- należność główna w kwocie — 39.393,87zł.,

- koszty egzekucyjne —2.438,80 zł,

- odsetki za zwłokę naliczone na dzień wydania decyzji w kwocie 25.043,00 zł,

Łącznie: 989.176,61zł (w tym 583 .159,21 zł należności głównej, 35.619,40 zł kosztów egzekucyjnych oraz 370.398,00 zł odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 16.12.2013 r.).

W uzasadnieniu podjętej decyzji organ rentowy wskazał, że w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą na koncie (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z tytułu obowiązku opłacania składek ubezpieczeniowych, na podstawie dokumentów rozliczeniowych i wpłat zaewidencjonowanych w Kompleksowym Systemie Informatycznym ZUS na dzień 16.12.2013r. powstała zaległość w łącznej kwocie 1.120.959,3 1 zł w tym: 655.470,71zł. z tytułu nieopłaconych składek, 475,20 zł kosztów upomnienia, 35.619,40 zł kosztów egzekucyjnych, 4.989,00 zł dodatkowej opłaty oraz 424.405,00 zł odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 16.12.2013r. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) do dnia wydania decyzji nie spłaciła zaległych należności względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zakład jako wierzyciel działający w interesie Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, podjął działania zmierzające do zaspokojenia wierzytelności przypadających od spółki na drodze postępowania egzekucyjnego. Dyrektor Oddziału ZUS w T.działając jako organ egzekucyjny na podstawie doręczonych upomnień dokonał zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego w Banku (...), (...), (...), (...)Banku w oparciu o wystawione tytuły wykonawcze. Prowadzone przez Zakład czynności nie doprowadziły do odzyskania należności ZUS.

W dniu 04.06.2009 r. Sąd Rejonowy we Włocławku, na wniosek (...)
(...) Spółka z o.o.z/s w M.i dłużnika, wydał postanowienie o ogłoszeniu upadłości (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz możliwością zawarcia układu. Następnie w dniu 16.09.2009 r. wydał postanowienie o zmianie sposobu prowadzenia postępowania z postępowania z możliwością zawarcia układu na postępowanie obejmujące likwidację majątku. Postanowienie o ukończeniu postępowania upadłościowego uprawomocniło się w dniu 15.01.2013r. Natomiast w dniu 14.08.2013 r. Sąd Rejonowy
w T. VII Wydział Gospodarczy wykreślił podmiot z KRS. Organ rentowy zaakcentował, że uzasadnienie postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego zawiera informację, iż syndyk zlikwidował cały majątek upadłej spółki, sporządził i wykonał plan podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości obciążonej wpisami hipotek, wierzytelności zabezpieczonych zastawem oraz ostateczny plan podziału funduszu masy upadłości. W tym kontekście Zakład uznał, że po zlikwidowaniu majątku przez syndyka oraz wykreśleniu Spółki z KRS dalsze prowadzenie postępowania egzekucyjnego bez przeniesienia odpowiedzialności za ciążące na Spółce zobowiązania na osoby trzecie jest niemożliwe. Z informacji zawartych w Krajowym Rejestrze Sądowym wynika natomiast, że od 14.05.2008 r. do chwili wykreślenia spółki z KRS M. K.i D. N.pełnili w zarządzie Spółki funkcję członków zarządu.

W związku z powyższym wobec M. K.i D. N.jako członków zarządu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą we W., ul. (...), NIP (...), orzeczono o odpowiedzialności osób trzecich za zobowiązania Spółki z tytułu obowiązku opłacania składek ubezpieczeniowych.

Odwołanie od decyzji znak (...)- (...) wywiódł D. N., który zarzucił organowi rentowemu wydanie decyzji mimo braku istnienia przesłanek do jej wydania; nadto objęcie okresem odpowiedzialności jako członka zarządu w czasie, gdy nie pełnił on owej funkcji tj. okres od 12.2007r. do 14.05.2008r. oraz z ostrożności procesowej wydanie decyzji pomimo uwolnienia się spod odpowiedzialności, poprzez wykazanie zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości (...) Sp. z o.o. w terminie wskazanym w art. l16§ 1pkt 1 lit. a Ordynacji podatkowej.

W uzasadnieniu sformułowanych zarzutów D. N. podniósł, że organ rentowy nie wykazał w sposób należyty przesłanki bezskuteczności egzekucji albowiem ograniczył się jedynie do zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego w Banku (...), (...), D. Banku, które to czynności nie doprowadziły do odzyskania należności ZUS. W ocenie odwołującego owy fakt nie jest jednak przesłanką pozytywną potwierdzającą bezskuteczność egzekucji albowiem aby bezskuteczność miała miejsce musi być brak jakichkolwiek wątpliwości, że nie zachodzi żadna możliwość zaspokojenia egzekwowanej wierzytelności z jakiejkolwiek części majątku spółki. Oprócz rachunków bankowych spółka posiadała inny majątek taki jak: ruchomości i nieruchomości. Egzekucja była jednakże prowadzona do praktycznie jednego elementu majątku spółki. Nie wyczerpywała całego majątku spółki.

Odnosząc się do drugiego z zarzutów D. N. wskazał, że pełnił funkcję członka zarządu dopiero od 14.05.2008r. W związku z tym, data liczenia zaległości, za którą winien odpowiadać solidarnie powinna być liczona dopiero od dnia 14.05.2008r. i to na dodatek od dnia terminu płatności danej składki.

Odwołujący wykazywał również, że zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie. W jego ocenie bowiem sytuacja spółki pomimo tego, że na czas ze wszystkich zobowiązań się nie wywiązywała, była dobra. Nie było potrzeby ogłaszania upadłości, likwidowania podmiotu, który działał na rynku, zatrudniał ludzi. Dopiero na przełomie I i II kwartału 2009r. sytuacja finansowa spółki spowodowała wystąpienie przez członków zarządu (...) sp. z o.o. z wnioskiem o ogłoszenie upadłości. Wnioskodawca nadmienił przy tym, iż w określeniu czy członkowie wystąpili „we właściwym czasie” do sądu o upadłość nie można rozpatrywać w oparciu o to kto pierwszy ten wniosek złożył- tzn. tak jak w niniejszej sprawie czy wierzyciel, czy członkowie zarządu. Nie można się w tym przypadku posługiwać pojęciem kto pierwszy ten lepszy. Wykładni pojęcia „właściwy czas” do zgłoszenia wniosku o upadłość nie należy dokonywać, opierając się tylko na podstawach i terminach złożenia wniosku określonych w prawie upadłościowym, ale także z uwzględnieniem celu, jakiemu służyć ma uregulowanie zawarte w art. 116§1 o.p. Celem tym jest ochrona należności publicznoprawnych.

Mając na uwadze podniesione zarzuty D. N. wniósł o:

- zmianę zaskarżonej decyzji i orzeczenie braku solidarnej odpowiedzialności po stronie D. N., jako członka zarządu (...)Sp z o. o. z siedzibą we W., NIP(...) za jej zobowiązania z tytułu zaległych składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 12.2007r. do 06.2009r., ubezpieczenia zdrowotne za okres od 12.2007r. do 05.2009r., Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 12.2007r. do 06.2009r.

-ewentualnie o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi rentowemu;

- zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Odwołanie od decyzji znak (...)- (...) wywiódł M. K., który zaskarżając ją w całości zarzucił orzeczeniu obrazę przepisu art. 116 Ordynacji podatkowej poprzez bezzasadne przyjęcie, iż istnieją określone tym przepisem prawne przesłanki do uznania jego odpowiedzialności solidarnej jako członka zarządu (...) Sp. z o.o. we W.. za zobowiązania tejże spółki.

Motywując zasadność wniesionego odwołania M. K. wskazał, że organ rentowy nie udowodnił by egzekucja z mienia spółki okazała się bezskuteczna albowiem prowadził jedynie egzekucję z rachunków bankowych prowadzonych przez spółkę. Spółka natomiast posiadała majątek na kwotę około 5 milionów składający się m.in. z zabudowanych nieruchomości, sprzętu, maszyn i urządzeń, surowców oraz wierzytelności przysługujących jej z tytułu prowadzonych robót budowlanych.

Odnośnie natomiast zarzutu zbyt późnego zgłoszenia przez zarząd wniosku o upadłości odwołujący podniósł, że do roku 2007 firma rozwijała się, osiągając stan zatrudnienia w ilości ponad 100 pracowników i na bieżąco regulowała wszelkie ciążące na niej zobowiązania finansowe w tym również dotyczące ZUS. Od około 2007-2008 roku w budownictwie pojawiły się symptomy kryzysu, który w szczególności dotknął mniejsze firmy pracujące przeważnie jako podwykonawcy, którym zatrudniające je większe przedsiębiorstwa pod różnym pozorem nie płaciły za wykonane usługi lub opóźniały wypłatę należnego wynagrodzenia, jak też niekiedy pod byle pretekstem wymuszały zgodę na jego obniżanie. Niestety specyfika prac o charakterze budowlanym polegająca na ich realizowaniu w oparciu o środki własne spowodowały, że (...)zaczęła tracić płynność finansową, skutkującą niemożnością realizacji ciążących na niej zobowiązań finansowych, w tym również przypadających na rzecz ZUS. W 2008 roku Spółka podjęła współpracę z profesjonalnym Biurem (...), z którym po dogłębnej analizie wspólnie opracowała plan restrukturyzacji finansowej, który zakładał m.in. znaczne obniżenie kosztów, ugody z wierzycielami polegające na częściowej redukcji zadłużenia oraz rozłożenia płatności na raty. Ugody poprzedzone były wieloma spotkaniami z właścicielami firm lub ich Zarządami, które w około 80% przyniosły oczekiwany rezultat, co pozwalało (...)na wyjście z kłopotów finansowych i sukcesywną spłatę wszelkich zadłużeń finansowych. Jednak na początku roku 2009 jeden z wierzycieli Spółki postanowił złożyć wniosek do Sądu o ogłoszenie upadłości firmy (...) Sp. z o.o., co kompletnie zniweczyło cały plan wyprowadzenia firmy z problemów finansowych.

W kontekście podniesionych zarzutów M. K. wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i orzeczenie o braku jego odpowiedzialności solidarnej za zobowiązania (...) Sp. z o.o. z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

W odpowiedzi na odwołania Zakład Ubezpieczeń Społecznych prezentując argumentację jak w treści zaskarżonych decyzji wniósł o oddalenie odwołań.

Ustosunkowując się natomiast do zarzutów w nich sformułowanych wskazał, że bezspornym jest, iż wnioskodawcy pełnili funkcję członków zarządu od dnia 14 maja 2008r., jednakże już w dniu 28 grudnia 2007r. dokonali przekształcenia spółki jawnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, która w świetle przepisów kodeksu spółek handlowych przejęła wszelkie prawa i zobowiązania spółki przekształcanej.

Odnośnie zarzutu prowadzenia egzekucji jedynie z części posiadanego przez spółkę mienia ZUS wyartykułował, iż posiadał także zabezpieczenie swoich należności na majątku ruchomym spółki albowiem w dniu 16 stycznia 2009r. został dokonany wpis zastawu skarbowego na majątku ruchomym spółki.

Organ rentowy podkreślił również, że wniosek o ogłoszenie upadłości został należycie złożony przez wierzyciela spółki (...) sp. z o.o. Jak wynika natomiast z treści zeznań wnioskodawców złożonych na etapie postępowania upadłościowego już od sierpnia 2008r. mieli oni świadomości o nieopłacaniu należności spółki.

Postanowieniem z dnia 5 marca 2014r. ma podst. art. 219 k.p.c. sprawy toczące się na skutek wniesionych odwołań zostały połączone do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Uchwałą z dnia 28 grudnia 2007r. wspólnicy spółki jawnej pod firmą (...) M. K., D. N.spółka jawna z siedzibą we W.postanowili przekształcić tę spółkę w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

W dniu 21 kwietnia 2008r. M. K.i D. N.jedyni wspólnicy spółki jawnej (...)przyjęli umowę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pod firmą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, której przedmiot działalności obejmował m.in. produkcję metalowych elementów konstrukcyjnych, rozbiórkę i burzenie obiektów budowlanych, wykonywanie konstrukcji i pokryć dachowych, wykonywanie instalacji elektrycznych, malowanie i szklenie. Zgodnie z zapisami umowy władzami spółki było Zgromadzenie Wspólników oraz zarząd w skład, którego wchodzili Z. K.i J. N.. Do reprezentowania spółki w stosunkach zewnętrznych upoważniony był samodzielnie każdy członek zarządu przy czynnościach rozporządzających i zobowiązujących do kwoty 500.000,00zł. Przy czynnościach przekraczających wartość 500.000,00zł. niezbędne było działanie dwóch członków zarządu.

Dowód: kserokopia aktu notarialnego k.15-20 akt sprawy.

W połowie 2008r. kondycja finansowa spółki zaczęła ulegać znacznemu pogorszeniu, zaprzestano terminowego regulowania zobowiązań, co też wywołało liczne zajęcia egzekucyjne na mieniu spółki. Spółka była dłużnikiem 140 kontrahentów.

Dowód: lista wierzycieli k. 26-29 akt sprawy VGU (...)załączonych do sprawy VGU (...).

Z uwagi na okoliczność nieodprowadzania za zatrudnianych pracowników składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych decyzją z dnia 10 grudnia 2008r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych określając wysokość zaległości płatnika (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. orzekł, iż jest ona zobo­wiązana do opłacenia należnych składek na:

- ubezpieczenia społeczne za okres od 09/2007r. do 10/2008r. w wysokości
335.152,83 zł należności głównej plus 29.858,00 zł odsetek za zwłokę naliczo­nych na dzień 08.12.2008r., plus niepokryte koszty upomnienia w wysokości 96,80 zł, plus dodatkowa opłata w wysokości 3.754,00 zł, plus koszty egzeku­cyjne za okres od 09/2007r. do 02/2008r. w wysokości 9.057,64 zł

- ubezpieczenie zdrowotne za okres od 09/2007r. do 10/2008r. w wysokości 97.742,82 zł należności głównej plus 8.208,00 zł odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 08.12.2008r., plus niepokryte koszty upomnienia w wysokości 96,80zł, plus dodatkowa opłata w wysokości 928,00 zł, plus koszty egzekucyjne za okres od 09/2007r. do 02/2008r. w wysokości 2.445,20 zł

- Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 09/2007r. do 10/2008r. w wysokości 30.45938 zł należności głównej plus 2.479,00 zł odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 08.12.2008 r., plus nie­pokryte koszty upomnienia w wysokości 96,80 zł, plus dodatkowa opłata w wysokości 307,00 zł, plus koszty egzekucyjne za okres od 09/2007r. do 02/2008r. w wysokości 719,60 zł.

Łącznie kwota zaległości na dzień 8 grudnia 2008r. wyniosła 521.401,87zł.

Celem zaspokojenia powstałych zaległości Dyrektor Oddziału ZUS dokonał zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego w Banku (...), (...), (...), (...)Bank, które jedynie częściowo pokryło wymagalne należności. W dniu 16 stycznia 2009r. został dokonany wpis zastawu skarbowego na samochodach należących do spółki (...).

Dowód: okoliczność bezsporna, a nadto decyzja k. 21-22, pisma k. 24-25 akt sprawy.

Według bilansu sporządzonego na dzień 31 grudnia 2008r. aktywa trwałe spółki wynosiły 7.261,40zł., zaś zobowiązania i rezerwy na zobowiązania kształtowały się na poziomie 9.463.194,88zł., od maja 2008r. wzrosły o 1.345.359,09zł. Działalność spółki za rok 2008 przyniosła stratę rzędu 717.980,16zł.

Dowód: bilans k. 23, rachunek zysków i strat k. 25 akt sprawy VGU (...)załączonych do akt sprawy VGU (...).

W marcu 2009r. spółka utraciła całkowicie płynność finansową. Zadłużenie względem wierzycieli wynosiło 7.984.128,63zł., z czego w stosunku do Urzędu Skarbowego w kwocie 130.000zł., w stosunku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w kwocie 600.000zł., w stosunku do banków w kwocie 3.700.000 zł. (zabezpieczone hipoteką). Zadłużenie względem pracowników wynosiło 40.000zł.

Dowód: lista niespłaconych zadłużeń k. 30-31 akt sprawy VGU (...)załączonych do akt sprawy VGU (...), zeznania J. N.k. 188-189 akt sprawy VGU (...).

W dniu 19 lutego 2009r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. posiadający wierzytelność względem spółki (...) Sp. z o.o. w kwocie 152.398,89zł. wystąpił do Sądu Gospodarczego z wnioskiem o ogłoszenie upadłości likwidacyjnej dłużnika podnosząc, iż spółka od sierpnia 2008r. zaprzestała w ogóle dobrowolnego regulowania wymagalnych należności.

Dowód: wniosek k. 2-5 akt sprawy VGU (...).

W odpowiedzi na zarządzenie Sędziego wzywające spółkę do przedłożenia m. in. aktualnego wykazu majątku, sprawozdania finansowego, spisu wierzycieli i wykazu tytułów egzekucyjnych członkowie zarządu spółki w dniu 20 marca 2009r. złożyli wniosek o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu.

Przedmiotowy wniosek z uwagi na brak należytej opłaty sądowej został zwrócony. Odwołujący ponownie złożyli wniosek przedmiotowej treści, który został połączony do rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą z wniosku (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P..

Dowód: wniosek k. 2-, zarządzenie k. 290, pismo k. 294, postanowienie k. 333 akt sprawy VGU (...)załączonych do akt sprawy VGU (...).

Postanowieniem z dnia 4 czerwca 2009r. Sąd Rejonowy we Włocławku Wydział V Gospodarczy ogłosił upadłość (...) Sp. z o.o. z możliwością zawarcia układu i pozostawił zarząd własny upadłego co do całości jego majątku.

Dowód: postanowienie k.341-342 akt sprawy VGU (...).

Z dniem 14 sierpnia 2013r. spółka (...) została wykreślona z Krajowego Rejestru Sądowego.

Dowód : odpis z krs k. 8-11 akt

Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznając, iż egzekucja względem spółki (...) okazała się bezskuteczna na podstawie art. 107§1 i § 2 pkt 1, pkt 2 i pkt 4, art. 108 §1 i § 4 oraz art. 116 §1, §2 i §4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. — Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749) w związku z art. 31 i art. 32 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 poz. 1442) decyzjami z dnia 16 grudnia 2013r. znak (...)- (...) i znak (...)- (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. orzekł o solidarnej odpowiedzialności M. K. oraz D. N. jako członków zarządu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. za jej zobowiązania z tytułu zaległych składek na:

• ubezpieczenia społeczne za okres od 12.2007r. do 06.2009r. w łącznej kwocie 714.277,65zł. w tym:

- należność główna w kwocie - 421.335,25zł.,

- koszty egzekucyjne – 25.552,40zł.,

- odsetki za zwłokę naliczone na dzień wydania decyzji w kwocie 267.390,00 zł,

• ubezpieczenie zdrowotne za okres od 12.2007r. do 05.2009r. w łącznej kwocie 208.023,29zł. w tym:

- należność główna w kwocie — 122.430,09zł.,

- koszty egzekucyjne — 7.628,20zł,

- odsetki za zwłokę naliczone na dzień wydania decyzji w kwocie 77.965,00 zł,

• Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 12.2007r. do 06.2009r. w łącznej kwocie 66.875,67 zł w tym:

- należność główna w kwocie — 39.393,87zł.,

- koszty egzekucyjne —2.438,80 zł,

- odsetki za zwłokę naliczone na dzień wydania decyzji w kwocie 25.043,00 zł,

Łącznie: 989.176,61zł (w tym 583 .159,21 zł należności głównej, 35.619,40 zł kosztów egzekucyjnych oraz 370.398,00 zł odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 16.12.2013 r.).

Dowód: decyzja k. 12-16 akt organu rentowego OPR (...), decyzja k. 38-42, stan należności k. 2-7 akt organu rentowego OPR (...).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zaskarżone decyzje odpowiadają prawu co tym samym czyniło bezzasadnym wywiedzione odwołania. Przedmiotowymi decyzjami Zakład Ubezpieczeń Społecznych orzekł o odpowiedzialności solidarnej D. N. i M. K. za należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych spółki (...) przytaczając jako podstawę prawną art. 116 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. ordynacja podatkowa (Dz. U. 2012, Nr 749 t.j.). Zgodnie z powołaną regulacją za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1)nie wykazał, że:

a)we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo

b)niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;

2)nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu. Przywołaną regulację stosuje się również do byłego członka zarządu. Nadto członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mogą, na podstawie art. 116 o.p. w związku z art. 32 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz w związku z art. 31 tej ustawy, zostać obciążeni odpowiedzialnością za niezapłacone w terminie przez spółkę składki na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i na ubezpieczenie zdrowotne (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2008 r., II UZP 3/08, Biuletyn SN 2008, nr 6, s. 25).

Odnosząc treść przytoczonego przepisu do meritum rozpoznawanej sprawy należało w ocenie Sądu dokonać analizy stanu faktycznego celem udzielenia odpowiedzi czy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.wykazał istnienie zaległości składkowych spółki. Należy również ustalić czy organ rentowy udowodnił, że egzekucja z majątku spółki okazała się bezskuteczna i czy zaległości składkowe powstały w czasie pełnienia przez odwołujących funkcji członków zarządu spółki. Wskazanie bowiem niniejszych przesłanek uprawnia Zakład Ubezpieczeń Społecznych do skorzystania z dobrodziejstwa art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 maja 2004 r., III AUa 1201/03, OSA 2005, z. 1, poz. 3). Poczynając rozważania w zakreślonej materii należy mieć również na względzie okoliczność, iż wnioskodawcy podnosili przesłanki mogące uwolnić ich od odpowiedzialności wskazane w § 2 art. 116 powołanej powyżej ustawy (wyrok NSA W-wa z 18.11.2005r.; FSK 2548/04; M. Podat. 2006/5/48). Zarówno bowiem D. N., jak i M. K.negując fakt nałożonej na nich odpowiedzialności wskazywali, że organ rentowy nie wykazał bezskuteczności egzekucji albowiem ograniczył jej prowadzenie jedynie do zajęcia rachunków bankowych. Z ostrożności procesowej podnosili również fakt ziszczenia się przesłanki egzoneracyjnej a mianowicie zgłoszenia w odpowiednim czasie wniosku o upadłość z możliwością zawarcia układu.

W ustalonym stanie faktycznym bezspornym był fakt istnienia zaległości spółki (...) sp. z o.o. z tytułu nieopłaconych składek czego dowodzi decyzja organu rentowego z dnia 10 grudnia 2008r. ( k. 21 a.s.). Co prawda z dniem 14 sierpnia 2013r. owa spółka została wykreślona z krajowego rejestru sądowego tym samym została wyeliminowana z obrotu prawnego co jednak nie powoduje wygaśnięcia roszczenia organu rentowego o zapłatę powstałych należności albowiem jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 4 grudnia 2008r. przeniesienie odpowiedzialności za składki na członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest możliwe także po utracie bytu prawnego przez spółkę wskutek ukończenia postępowania upadłościowego i wykreślenia tego podmiotu z Krajowego Rejestru Sądowego (II UZP 6/08, Biuletyn SN 2009, nr 2, s. 94). Co więcej strony postępowania nie kwestionowały wyliczonych w zaskarżonych decyzjach kwot zaległych składek ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego należało uznać, że organ rentowy należycie zakreślił ramy czasowe nałożonego na wnioskodawców obowiązku. W tej kwestii Sąd I Instancji całkowicie bowiem podzielił pogląd organu rentowego. Wnioskodawcy nie kwestionowali faktu, iż spółka (...) sp. z o.o. powstała na skutek przekształcenia spółki jawnej. Zasięgając natomiast do regulacji kodeksu spółek handlowych konkretnie przepisów art. 571 i nast. wyartykułować należy, że przekształcenie spółki osobowej w spółkę kapitałową nie skutkuje likwidacją jednego podmiotu i powstaniem nowego, a jedynie zmianą formy działalności. Spółka przekształcona pozostaje podmiotem praw i obowiązków przysługujących spółce przekształcanej, gdyż obowiązująca jest tu zasada kontynuacji. Nie można w związku z tym mówić o jakiejkolwiek przerwie w bycie danego podmiotu między wykreśleniem spółki przekształcanej i wpisaniem do rejestru spółki przekształconej (art. 556 k.s.h.). W przypadku przekształcenia spółki osobowej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością zarówno przed jak i po przekształceniu dla osób trzecich owy podmiot zmienia zewnętrznie jedynie „szatę graficzną” albowiem jest ona nadal posiadaczem wszelkich praw i zobowiązań co spółka przekształcana. Tak więc powstała spółka z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiada za wszelkie zobowiązania ciążące na spółce jawnej. Tym samym należy stwierdzić, że skarżący jako członkowie zarządu spółki przekształconej, ponoszą za nie odpowiedzialność.

Sąd I Instancji uznał, iż w sprawie została spełniona druga z przesłanek określonych w art. 116 wyżej wymienionej ustawy. Organ rentowy wykazał mianowicie, iż egzekucja zaległych należności okazała się bezskuteczna względem majątku spółki (...)Bezskuteczność egzekucji, na którą wskazuje powołany przepis ma miejsce wówczas, gdy egzekucja dotyczyła całego ujawnionego za pomocą odpowiednich procedur majątku spółki, a wierzyciel wyczerpał wszelkie sposoby egzekucji, jednak cel egzekucji jakim jest wyegzekwowanie wszystkich zaległości podatkowych, nie został osiągnięty ( wyrok s.a. w Warszawie z 22.02.2005r., III SA 2984/03, LEX 16796). Temu obowiązkowi w ocenie Sądu organ rentowy sprostał. Z dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy wynika, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych podjął wszelkie czynności, które umożliwiłyby mu wyegzekwowanie dochodzonych należności. Zajęcia rachunku bankowego spółki, jak również jej mienia ruchomego oraz zaspokojenia w postępowaniu upadłościowym okazały się jednak bezskuteczne. Co więcej, a zdaje się całkowicie umknęło uwadze skarżących, ocena przesłanki bezskuteczności egzekucji winna zostać spełniona na dzień wydania zaskarżonych decyzji. W dacie 16 grudnia 2013r. spółka (...)już nie istniała co tym samym w sposób oczywisty dowodzi, że egzekucja była bezskuteczna.

W świetle powyższego Sąd Okręgowy uznał, iż w przedmiotowej sprawie zaszły pozytywne przesłanki obciążenia odpowiedzialnością M. K. oraz D. N. jako członków zarządu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. za jej zobowiązania z tytułu zaległych składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 12.2007r. do 06.2009r., ubezpieczenie zdrowotne za okres od 12.2007r. do 05.2009r. oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 12.2007r. do 06.2009r.

Poczynionych ustaleń nie niweczy podnoszona w trakcie procesu przez wnioskodawców argumentacja, gdyż w ocenie Sądu Rozpoznającego nie udowodnili oni okoliczności, które uzasadniałyby zwolnienie skarżących z odpowiedzialności za zaległe należności spółki (wyrok Sądu Najwyższego z 14 maja 2008r., II UK 283/07, lex 489016). Niewątpliwie odwołujący złożyli w dniu 20 marca 2009r. wniosek o ogłoszenie upadłości spółki z możliwością zawarcia układu i jak słusznie wywodzą fakt, że jako pierwszy owej czynności dokonał wierzyciel nie pozbawia ich automatycznie możliwości dowodzenia, że uwolnili się od odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Co jednak istotne, wbrew ich zapatrywaniu nie dokonali owej czynności we właściwym czasie. W judykaturze przyjmuje się, że wykładni pojęcia "właściwy czas" do zgłoszenia wniosku o upadłość nie należy dokonywać tylko opierając się na podstawach i terminach złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości określonych w art. 21 Prawa upadłościowego i naprawczego ( Dz. U. 2012, Nr 1112), ale także z uwzględnieniem celu, jakiemu uregulowanie zawarte w art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej ma służyć. Celem tym jest ochrona należności publicznoprawnych, a także - co do należności składkowych - ochrona Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2006 r., I UK 271/05 (OSNP 2007 nr 9-10, poz. 142). Należy również zauważyć, że przepisy Ordynacji podatkowej nie odsyłają wprost do Prawa upadłościowego i naprawczego, w związku z czym brakuje dogmatycznej podstawy do przyjmowania takiego bezpośredniego związku między wymienionymi uregulowaniami. Ponadto, różny jest przedmiot regulacji wymienionych aktów prawnych, a w związku z tym również ich cel i funkcja. Dokonując oceny celu i funkcji powołanych regulacji Sąd Najwyższy wielokrotnie odwoływał się do zasad odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania spółki, na których zresztą wzorowano się formułując treść art. 116 Ordynacji podatkowej. W myśl art. 299 k.s.h. ( dawniej art. 298 k.h.), jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania upadłościowego nastąpiło nie z jego winy. Przepis art. 116 Ordynacji podatkowej przewiduje zaostrzone, w porównaniu do Kodeksu spółek handlowych warunki odpowiedzialności członków zarządu. Na gruncie art. 298 k.h. została ukształtowana wykładnia pojęcia "właściwego czasu" zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub wszczęcia postępowania układowego, która powinna zostać uwzględniona przy wykładni tego pojęcia użytego w art. 116 Ordynacji podatkowej. W szczególności na uwzględnienie zasługuje pogląd, według którego nie ma uzasadnienia dla mechanicznego przenoszenia do wykładni tego pojęcia użytego w Kodeksie handlowym unormowania art. 21 Prawa upadłościowego, określającego, że wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zostać zgłoszony w ciągu 2 tygodni od dnia ujawnienia, że majątek spółki nie wystarcza na zaspokojeniu długów (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 1997, III CKN 65/97, OSNC 1997 nr 11, poz. 187; z 11 października 2000, III CKN 252/00, Lex nr 51887, z dnia 18 października 2000 r., V CKN 109/00, LEX nr 52742, z dnia 14 czerwca 2006 r., I UK 324/05, OSNP 2007 nr 13-14, poz. 200). W wyroku z dnia 22 czerwca 2006 r., I UK 369/05 (LEX nr 376439) Sąd Najwyższy wywiódł, że ocena, czy zgłoszenie przez członka zarządu wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło "we właściwym czasie" w rozumieniu art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej, powinno uwzględniać wszystkie okoliczności sprawy wynikające z ustalonego stanu faktycznego, a nie jedynie odnosić się do terminu wynikającego z art. 21 § 1 Prawa upadłościowego ( dawniej art. 5 prawa upadłościowego). Konstatując poczynione rozważania wskazać należy, że „właściwym czasem" w rozumieniu art. 116 o.p. nie jest ani krótkotrwałe wstrzymanie płacenia długów na skutek przejściowych trudności, ani też całkowite zaprzestanie płacenia długów w następstwie wyzbycia się przez podmiot gospodarczy całego (lub prawie całego) majątku, lecz chwila kiedy wiadomo już, że dłużnik nie będzie w stanie zaspokoić wszystkich swych zobowiązań ( wyrok Sądu Najwyższego z dn. 02.10.2013r., II UK 66/13, Lex 1396080). Określenie tej chwili powinno być uzależnione od okoliczności konkretnego wypadku, bowiem właściwy czas do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest przesłanką obiektywną, ustalaną w oparciu o okoliczności faktyczne każdej sprawy, dla określenia której nie ma znaczenia subiektywne przekonanie członków zarządu spółki (wyrok Sądu Najwyższego z dn. 02.08.2011r., II UK 5/11, Lex 1084735).

Przenosząc te uwagi na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że z niekwestionowanych ustaleń Sądu Okręgowego wynika, co treścią swoich zeznań potwierdzili również wnioskodawcy, iż spółka już w chwili przekształcania miała problemy z bieżącym regulowaniem należnych składek. Już zatem od grudnia 2007r. spółka nie tylko nie płaciła zaległych składek, ale nie płaciła również składek bieżących, zaś jej sytuacja uzasadniała uznanie, że nie zostaną one opłacane w przyszłości ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 28 kwietnia 2006r., V CSK 39/06, lex 376485). Spółka posiadała bowiem liczne zobowiązania na rzecz Urzędu Skarbowego, jak również nierozliczone wierzytelności z kontrahentami, które rodziły po jej stronie obowiązek realizacji zobowiązania w kwocie prawie 7.000.000zł. Nadto względem spółki wydano kilkanaście nakazów zapłaty, które wierzyciele zaczęli egzekwować na drodze postępowania egzekucyjnego. Wnioskodawcy mieli pełną świadomość bardzo trudnej sytuacji finansowej spółki czego dali wyraz w treści zeznań złożonych 21 maja 2009r. ( k. 188-191 akt sprawy VGU (...)) wyliczając zadłużenie względem instytucji publicznoprawnych, banków oraz innych wierzycieli. W tym stanie rzeczy w ocenie Sądu Okręgowego złożenie wniosku o upadłość w dniu 20 marca 2009r., będące w konsekwencji odpowiedzią na wezwanie przewodniczącego, kiedy zaistniała już całkowita niemożność funkcjonowania spółki z uwagi na brak płynności finansowej było spóźnione.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał, iż zaskarżone decyzje odpowiadają prawu, co tym samym rzutowało na oddalenie wywiedzionych odwołań na podstawie art. 116 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. ordynacja podatkowa (Dz. U. 2012, Nr 749 t.j.). w myśl art. 477 ¹⁴§ 1 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd Okręgowy orzekł w oparciu o art. 98 k.p.c. w zw. z § 6 pkt. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013, poz. 490) zasadzając od wnioskodawców D. N. i M. K. solidarnie jako strony „przegrywającej” na rzecz organu rentowego kwotę 7.200 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Zgodnie bowiem z utrwalonym już poglądem Sądu Najwyższego w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych dotyczącej przeniesienia na członków zarządu spółki zobowiązań spółki za zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym powinno być ustalone na podstawie § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, a nie w oparciu o § 11 ust. 2 oraz § 12 ust. 2 pkt 2 tego rozporządzenia (uchwały Sądu Najwyższego z 9 marca 1993 r., II UZP 5/93, OSNCP 1993 Nr 11, poz. 194; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2009 r., I UZP 1/09 ,Lex nr 518062 oraz wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2010 r., II UK 131/09,Lex nr 577843; z dnia 7 stycznia 2010 r., II UK 148/09, Lex nr 577847).