Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący

SSA Leszek Kulik (spr.)

Sędziowie

SSA Sławomir Wołosik

SSA Halina Czaban

Protokolant

Agnieszka Wądołkowska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 223/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 14 października 2022 r., sygn. akt III K 83/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

- art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu;

- art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k.;

- art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia;

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy zasługuje na uwzględnienie jednak w ograniczonym zakresie, a mianowicie w części kwestionującej wartość mienia będącego przedmiotem przywłaszczenia jakiego dopuścił się oskarżony na szkodę oskarżycielki posiłkowej E. Ś. i w konsekwencji zarzucającej błędną kwalifikacje prawną przypisanego mu czynu.

W pozostałej części apelacja obrońcy nie zasługiwała na uwzględnienie.

Brak jest podstaw do przyjęcia, że w pozostałej części Sąd I instancji procedując w przedmiotowej sprawie dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych bądź też obrazy przepisów postępowania karnego i prawa materialnego. Przeprowadzona kontrola odwoławcza nie potwierdziła zasadności zarzutów stawianych w tym zakresie we wniesionym środku odwoławczym. Sąd Apelacyjny przychylił się tym samym do ustaleń i oceny prawnej poczynionych w zaskarżonym orzeczeniu.

Z części motywacyjnej zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd I instancji z należytą starannością przeprowadził postępowanie dowodowe i w sposób wyczerpujący odniósł się do wszystkich kwestii wymagających rozstrzygnięcia. W szczególności w sposób wnikliwy przeanalizował i właściwie ocenił dowody, które legły u podstaw ustaleń co do sprawstwa i winy oskarżonego w zakresie z czynu z art. 284 § 1 k.k.

Jako całkowicie bezpodstawny należy ocenić podniesiony w apelacji obrońcy w tym zakresie zarzut obrazy art. 4 i 7 k.p.k.

Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się podstaw do stwierdzenia naruszenia sformułowanej w art. 4 k.p.k. zasady obiektywizmu, bowiem Sąd Okręgowy zgodnie z jej wymogami zbadał i uwzględnił okoliczności bez kierunkowego (pozytywnego lub negatywnego) nastawienia do sprawy, zarówno na korzyść jak i niekorzyść oskarżonego.

Zarzut obrazy powołanego przepisu jest niezasadny również z tego powodu, że podstawy stawianych zarzutów nie mogą stanowić przepisy postępowania o charakterze ogólnym, które wyznaczają ogólne zasady postępowania karnego. Taki zaś charakter ma powołany w apelacjach przepis art. 4 k.p.k. formułujący zasadę obiektywizmu. W uzasadnieniu takiego stanowiska wystarczy odwołać się chociażby do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2006 r., V KK 131/06 (OSNKW 2007, nr 1, poz. 9).

Sąd Apelacyjny w pełni aprobuje przyjęte w judykaturze stanowisko, iż kontrola instancyjna oceny dowodów nie obejmuje sfery przekonania sędziowskiego, jaka wiąże się z bezpośredniością przesłuchania, sprowadza się natomiast do sprawdzenia, czy ocena ta nie wykazuje błędów natury faktycznej (niezgodności z treścią dowodu, pominięcia pewnych dowodów) lub logicznej (błędności rozumowania i wnioskowania) albo czy nie jest sprzeczna z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy. Tak więc dokonanie przez sąd odwoławczy nowej, odmiennej oceny dowodów jest uzasadnione tylko wówczas, gdy w wyniku kontroli odwoławczej stwierdzona zostanie dowolność oceny poczynionej przez Sąd I instancji (pomijając kwestię nowych dowodów). Jeżeli natomiast ocena dokonana przez sąd pierwszej instancji pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k., nie ma podstaw do zmieniania jej w postępowaniu odwoławczym.

W realiach niniejszej sprawy nie sposób dopatrzeć się przekroczenia przez Sąd I instancji granic swobodnej oceny dowodów. Wniesiona przez obrońcę apelacja stanowi jedynie polemikę z dokonaną przez Sąd Okręgowy oceną dowodów. Mianowicie skarżący domaga się ich odmiennej oceny, jednak nie wskazuje żadnych rzeczowych argumentów, które podważałyby ocenę przedstawioną w tym zakresie w części motywacyjnej wyroku. Jednak dokonanie oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w sposób odmienny od oczekiwań stron procesowych nie stanowi naruszenia przepisów art. 7 k.p.k. (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2014 r., II KK 17/14). Dlatego też zawartej w apelacjach argumentacji w tym zakresie nie sposób podzielić.

Bezpodstawny jest też podniesiony w apelacji zarzut błędu w ustaleniach faktycznych. Dla skuteczności zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, niezbędnym jest wykazanie przez skarżącego nie tylko ogólnej wadliwości ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, ale wykazanie konkretnych uchybień w ocenie materiału dowodowego, jakich dopuścił się tenże sąd w świetle zasad logicznego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Obrońca nie wykazał w sposób skuteczny tego rodzaju uchybień natury faktycznej lub logicznej. Nie sposób również dopatrzeć się w dokonanej ocenie materiału dowodowego niezgodności ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego.

Odnosząc się tym miejscu bezpośrednio do zarzutów podniesionych w apelacji, nie można zgodzić ze stanowiskiem skarżącego, że Sąd I instancji dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych przyjmując, że oskarżony działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, zadysponował pieniędzmi pobranymi z konta z czego ich część nie stanowiła majątku odrębnego.

Do kwestii tej Sąd I instancji odniósł się w sposób wyczerpujący w części motywacyjnej zaskarżonego orzeczenia i zawartą tam argumentację należy w pełni podzielić.

Mianowicie Sąd Okręgowy zasadnie wskazał, że mienie będące przedmiotem przypisanego oskarżonemu czynu (środki pieniężne znajdujące się na rachunku bankowym o nr (...)), wchodziło w skład majątku wspólnego małżonków P. A. i E. Ś.. Fakt ten potwierdził również w części sam oskarżony, który wyjaśnił, że na ten rachunek były wpłacane pieniądze z jego wynagrodzenia za pracę (k. 97v). Analiza operacji na rachunku bankowym wskazuje, że istotnie znaczna część zgromadzonych na nim środków stanowiła wynagrodzenie za pracę uzyskiwane przez oskarżonego w firmie (...) (art. 31 § 2 pkt 1 k. r. i o.). Środkami tymi nie mógł on jednak swobodnie dysponować bez wiedzy i zgodny współwłaścicielki. Pozbawiając E. Ś. władztwa nad tymi środkami włączył je do swego majątku, a więc uzyskał w ten sposób bezprawne i realne przysporzenie majątkowe ściśle określonej wartości. Jego działaniom towarzyszyła odmowa ich wydania i ukrycie przed współmałżonkiem, a więc zamiar zatrzymania tych środków dla siebie, bez żadnego ku temu tytułu, a jest to niewątpliwie działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Z kolei wypłata tych środków z rachunku i włączenie ich do swego majątku stanowi niewątpliwie zadysponowanie tymi środkami. Dla ustaleń w tym przedmiocie nie ma natomiast znaczenia fakt na co oskarżony przeznaczył pobrane i przywłaszczone środki lub też gdzie je przechowuje. Mimo, że stanowiły majątek wspólny, a więc również majątek oskarżonego, stanowiły w ½ części dla niego majątek cudzy, którym nie mógł swobodnie dysponować bez wiedzy i zgodny współwłaścicielki (art. 35 k. r. i o.). Skutkiem działań oskarżonego było rozporządzenie mieniem z wyłączeniem osoby upoważnionej i trwałe włączenie go do własnego majątku. Jeśli zatem wypłacił te środki bez zgody i wiedzy współwłaścicielki dopuścił się przywłaszczenia w części cudzego mienia w rozumieniu art. 284 § 1 k.k.

Realizacja, stanowiącego o przywłaszczeniu składnika małżeńskiej wspólnoty majątkowej, zamiaru powiększenia swego majątku kosztem małżonka może polegać również na «wyjęciu» z majątku wspólnego jednego tylko składnika po to, by składnik ten nie stał się w przyszłości przedmiotem podziału majątku wspólnego – z pokrzywdzeniem małżonka i z jednoczesną korzyścią dla osoby, która samowolnie rzecz sprzedała” (por. postanowienie SN z 3.04.2002 r., V KKN 275/00, LEX nr 53073). Taki stan rzeczy wykazano również w niniejszej sprawie, a mianowicie doszło w tym przypadku do zadysponowania przez jednego z małżonków składnikami majątku wspólnego w zamiarze powiększenia swojego majątku osobistego kosztem majątku drugiego małżonka. O takim zamiarze świadczy również późniejsze zachowanie oskarżonego, który nie podjął żadnych działań zmierzających do umożliwienia oskarżycielce odzyskania wypłaconych środków pieniężnych. Jednocześnie oświadczył jej jednoznacznie, że „ są to jego pieniądze i ich nie odda”, co potwierdziła świadek A. O. (k. 151). Nie zwrócił jej również niespornej części środków pieniężnych w kwocie 130.000 zł., co potwierdza, że jego zamiarem było trwałe rozporządzenie jak własnym, wspólnym mieniem (k. 161). Potwierdzeniem takie zamiaru były też daty dokonanych wypłat, które nastąpiły po złożeniu przez oskarżycielkę posiłkową pozwu rozwodowego.

Nie można natomiast podzielić stanowiska Sądu I instancji co przyjętej w zaskarżonym wyroku wartości mienia będącego przedmiotem przestępstwa. W tym zakresie Sąd Apelacyjny uznał zatem w części za zasadny zarzut podniesiony w pkt. 4 apelacji dotyczący obrazy prawa materialnego tj. art. 284 § 1 k.k.

Mienie stanowiące wspólną własność małżonków nie jest w pełni mieniem własnym jednego z małżonków. Jest ono dla każdego z małżonków częściowo mieniem cudzym. (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29.08.2007 r., I KZP 2007, OSNKW 2007/9/64). Jest więc mieniem cudzym w części przypadającej drugiemu małżonkowi.

E. Ś. nie mogła zatem zakładać, że jest w całości właścicielką środków wypłaconych przez oskarżonego z rachunku bankowego. W przypadku, gdy środki te stanowią majątek wspólny małżeński istnieje domniemanie równości udziałów w nim małżonków, a w konsekwencji należy przyjąć, że oskarżony mógł zakładać, że może rozporządzić swoim udziałem w majątku wspólnym i w tej części nie sposób przypisać mu zamiaru przywłaszczenia środków pieniężnych. Stanowisko to znajduje również wsparcie w judykaturze (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 czerwca 2021 r., sygn. akt II AKa 178/20, LEX nr 18692).

Potwierdzeniem tego stanu rzeczy jest orzeczenie wydane w postępowaniu cywilnym w sprawie o podział majątku dorobkowego, a mianowicie Sąd Rejonowy w Białymstoku postanowieniem z dnia 15.06.2022 r., sygn. akt I Ns 108/21, zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżycielki posiłkowej kwotę 145.752,15 zł. jako 1/2 część środków pieniężnych wypłaconych przez oskarżonego z rachunku bankowego w okresie od czerwca do sierpnia 2018 r. bez wiedzy i zgody oskarżycielki (k. 240-246).

Wobec ustalenia równości udziałów w rachunku wspólnym i stwierdzenia, że oskarżony nie mógł zakładać, że stał się w całości właścicielem środków na rachunku bankowym, lecz mógł domniemywać uprawnienia jedynie do ich połowy, należy uznać, że dopuścił się przywłaszczenia połowy środków zdeponowanych na rachunku bankowym.

W tej części zatem opis czynu przypisanego oskarżonemu i jego przyjęta kwalifikacja prawna wymagały modyfikacji poprzez zmianę łącznej kwoty przywłaszczonych przez oskarżonego środków pieniężnych, obniżając ją do połowy tj. ustalając, że przywłaszczone środki pieniężne stanowiły łącznie kwotę 145 752, 15 zł. przez co kwota przestała spełniać kryterium mienia znacznej wartości. To skutkowało koniecznością eliminacji z opisu czynu znamienia znacznej wartości szkody odpowiadającej kwalifikacji art. 294 § 1 k.k., która także musiała zostać wyeliminowana. Natomiast w zakresie poszczególnych kwot pobranych przez oskarżonego odpowiednio dokonano zmiany ustalonych kwot redukując ich wysokość o połowę.

Brak jest natomiast przesłanek do przyjęcia nierównych udziałów w majątku wspólnym i podstaw do takich ustaleń nie posiadał również oskarżony. Co więcej, nieprawomocnym postanowieniem z dnia 15.06.2022 r., w postępowaniu o podział majątku wspólnego, sygn. akt I Ns 108/21, Sąd Rejonowy w Białymstoku oddalił również wniosek oskarżonego w przedmiocie ustalenia nierównych udziałów, ustalając jednocześnie, że środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym o numerze (...), w łącznej kwocie 319.456,73 zł. wchodzą w skład majątku wspólnego stron (k.420).

W konsekwencji nie można też uznać, że Sąd Okręgowy dopuścił się obrazy art. 43 § 1, 2, 3 k.r.o przyjmując, że nie było powodów do zastosowania przepisu art. 43 § 2 k.r.o. i przyjęcia nierównych udziałów w majątku wspólnym. Co do zasady, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym (art. 43 § 1 k.r.o.). Określenie nierównych udziałów w majątku wspólnym ma charakter wyjątkowy i bezwzględnie wymaga orzeczenia sądu, a takie w dacie przypisanego oskarżonemu czynu jeszcze nie zapadło. Małżonek nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Zastrzeżeń nie budzą też ustalenia Sądu I instancji w pozostałej części, a więc dotyczące kwestii pozyskania przez oskarżonego dodatkowych pieniędzy z tytułu handlu narzędziami oraz co do charakteru darowizn przekazywanych przez ojca oskarżonego – T. A..

Opierając się na zeznaniach oskarżycielki posiłkowej, której relacje korelują z wykazem operacji na rachunkach bankowych (...) Bank (...) SA, Sąd I instancji zasadnie przyjął, że środki zdeponowane na rachunku pokrzywdzonej służyły do zaspokojenia bieżących potrzeb bytowych rodziny, zaś rachunek oskarżonego traktowany był jako oszczędnościowy, co potwierdza zakładanie lokat i dopłaty do nich. Z rachunku tego oskarżony w okresie 2011 – 2014 r. sporadycznie wypłacał pieniądze w kwotach od 50 zł. do 500 zł. Całkowity brak wypłat bankomatowych z tego rachunku po wrześniu 2014 r., koreluje z zeznaniami pokrzywdzonej, która wskazuje ten okres jako początek „handlu narzędziami” z którego oskarżony uzyskiwał dodatkowe dochody i dlatego w tym okresie nie pobierał już pieniędzy z tego rachunku (k. 150).

Sąd Okręgowy w sposób wyczerpujący odniósł się też do wpłaconej w dniu 8.11.2011 r. kwoty 10.300 zł. oraz kwot przekazywanych oskarżonemu przez ojca T. A.. W oparciu o zebrany materiał dowodowy wykazał ponad wszelką wątpliwość, że środki te w pierwszym przypadku stanowiły faktycznie prezenty ślubne, a w drugim przypadku wskazane kwoty były przekazane obojgu małżonkom na zaspokojenie ich wspólnych potrzeb, w tym mieszkaniowych, a więc faktycznie stanowiły ich wspólny majątek dorobkowy. Fakt ten potwierdził również oskarżony, który przesłuchany w charakterze pozwanego przez Sądem Okręgowym w Białymstoku, sygn. akt I C 686/18, podał, że „Rodzice dawali pieniądze na cel mieszkaniowy, a pieniądze miały by dla nas” (k. 223v). Dodać należy, że w postępowaniu tym zapadł już prawomocny wyrok z dnia 31.07.2019 r., rozwiązujący przez rozwód związek małżeński E. A. z oskarżonym z jego winy. Z poczynionych w tej sprawie ustaleń wynika, że jednym z elementów zawinienia było nielojalne postępowanie w kwestii finansów oskarżonego, który wszystkie dochody uzyskiwane w trakcie trwania związku małżeńskiego gromadził na rachunku bankowym twierdząc, że zostaną przeznaczone na zakup wspólnego mieszkania, uniemożliwiając jednocześnie dostęp do tych pieniędzy żonie, której dochody były przeznaczane na utrzymanie obojga małżonków (k. 231).

Fakt ten znajduje również potwierdzenie w zeznaniach ojca oskarżonego - T. A.. Świadek potwierdził, że przekazywane środki miały być przeznaczone na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych obojga małżonków. Nie wszystkie też stanowiły darowiznę, albowiem oskarżony pomagał ojcu w pracy na gospodarstwie rolnym i część tych środków stanowiła wynagrodzenie za pracę jak też rekompensatę z tytułu przekazania na rzecz jego brata gospodarstwa rolnego o powierzchni 20 hektarów. Jeśli zatem środki te zostały uzyskane w trakcie trwania związku małżeńskiego stanowią majątek dorobkowy stron. Z kolei kwota 10. 300 zł. wpłacona została w dniu 8 listopada 2011 r., a więc w trakcie trwania związku małżeńskiego. Oskarżony nie przedstawił przy tym żądnych dowodów, że środki te zostały przez niego zgromadzone przed 17 września 2011 r., a więc przed datą zawarcia związku małżeńskiego i stanowiły jego majątek osobisty.

Brak jest też podstaw do kwestionowania zeznań pokrzywdzonej dotyczących okoliczności uzyskiwania przez oskarżonego dodatkowych dochodów pochodzących ze sprzedaży elektronarzędzi. Z jej zeznań wynika jednoznacznie, że takie elektronarzędzia oskarżony od 2016 r. przechowywał w ich mieszkaniu i zajmował się ich sprzedażą o czym ją osobiście poinformował. Dodatkowym potwierdzeniem tego stanu rzeczy jest intensywność i wysokość wpłat na przedmiotowy rachunek w tym okresie. Wiarygodności jej zeznań nie poważa też okoliczność, że nie była w stanie precyzyjnie określić wysokości wpłacanych kwot w sytuacji, gdy nie miała dostępu do tego rachunku i wglądu w dokonywane na nim operacje.

W wyczerpującym uzasadnieniu Sąd I instancji odniósł się do tych kwestii i wskazał dowody i okoliczności, które we wzajemnym powiązaniu potwierdzają ten stan rzeczy, zaś Sąd Apelacyjny zawartą tam argumentację w pełni podzielił. Dodać należy, że oskarżony w postępowaniu cywilnym przez Sądem Okręgowym w Białymstoku, sygn. akt I C 686/18, potwierdził, że pieniądze przekazywane przez rodziców przeznaczone były dla nich oboga i miały być przeznaczone na zakup mieszkania (k. 35v).

W sposób prawidłowy Sąd Okręgowy ocenił również zeznania świadków H. A. i M. W. zasadnie przyjmując, że ich wiedza dotycząca tych zagadnień była znikoma. Są to świadkowie „ze słyszenia”, którzy nie posiadali żadnej bezpośredniej i precyzyjnej wiedzy w tym przedmiocie (k. 160v, 162).

W konsekwencji dokonanych zmian Sąd Apelacyjny orzekł wobec oskarżonego karę w niższym wymiarze, niż orzekł Sąd Okręgowy. Przyjmując, że czyn stanowi występek określony w art. 284 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 14 listopada 2018 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. (ustawa względniejsza w zakresie skutków zastosowania art. 12 k.k.), wymierzono oskarżonemu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 2 lata..

Orzekając w tym przedmiocie Sąd Apelacyjny uwzględnił zarówno okoliczności obciążające i przemawiające na jego korzyć.

Do okoliczności obciążających należy z pewnością zaliczyć działanie z premedytacją, z niskich pobudek oraz karalność oskarżonego. Na korzyść oskarżonego przemawiają właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia, w tym posiadanie stałej pracy. Bilans tych okoliczności dał podstawę do wymierzenia oskarżonemu kary 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 2 lata. Podzielić należy stanowisko Sądu I instancji, że w odniesieniu do oskarżonego nie zachodzi konieczność wymierzenia kary izolacyjnej. Jego właściwości i warunki osobiste dają podstawę do przyjęcia, że pomimo nie wykonania tej kary oskarżony będzie przestrzegał porządku prawnego i nie powróci na drogę przestępstwa.

Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.

Wniosek

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Jeden z zarzutów podniesionych w apelacji obrońcy, a dotyczący przyjętej w zaskarżonym wyroku wartości mienia będącego przedmiotem przestępstwa i kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu jest zasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

pkt II

Przedmiot utrzymania w mocy

W części dotyczącej rozstrzygnięcia o winie, kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu oraz kosztów procesu.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

W tej części zarzuty podniesione w apelacji obrońcy były bezzasadne.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

W części dotyczący przyjętej w zaskarżonym wyroku wartości mienia będącego przedmiotem przestępstwa przypisanego oskarżonemu i kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu i wymiaru kary.

Zwięźle o powodach zmiany

W tej części zarzut podniesiony w apelacji obrońcy był zasadny.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt III

pkt IV

Sąd Apelacyjny w Białymstoku w pkt. III części dyspozytywnej zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżycielki posiłkowej E. Ś. kwotę 1200 zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie przed sądem drugiej instancji.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia w tym zakresie stanowią przepisy art. 636 § 1 k.p.k., art. 634 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. i § 11 ust. 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22.10.2015 r., (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.).

Istotny dla rozstrzygnięcia w tym zakresie jest wynik postępowania odwoławczego w przedmiocie apelacji wniesionej jedynie przez obrońcę oskarżonego.
Przepis art. 636 § 1 k.p.k. stanowi, że w sprawach z oskarżenia publicznego, w razie nieuwzględnienia środka odwoławczego, wniesionego wyłącznie przez oskarżonego lub oskarżyciela posiłkowego, koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi na ogólnych zasadach ten, kto wniósł środek odwoławczy, a jeżeli środek ten pochodzi wyłącznie od oskarżyciela publicznego - koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa.

W zakresie uregulowań ustawowych dotyczących ponoszenia ciężaru kosztów postępowania odwoławczego ustawodawca wskazuje jedynie dwa warianty, to jest kiedy apelacja nie została uwzględniona, bądź kiedy została uwzględniona w całości. W praktyce niejednokrotnie ma jednak miejsce sytuacja, w której środek odwoławczy wniesiony wyłącznie przez oskarżonego zostanie uwzględniony jedynie częściowo, co miało miejsce również w niniejszej sprawie. Wówczas powołany przepis nie będzie stanowił procesowej podstawy rozstrzygnięcia, gdyż mowa jest w nim o nieuwzględnieniu środka odwoławczego. W przypadku zatem częściowego uwzględnienia środka odwoławczego podstawę procesową rozstrzygnięcia o kosztach będzie stanowić art. 634 k.p.k. , który odsyła do odpowiedniego stosowania przepisów o kosztach za postępowanie przed sądem pierwszej instancji.

Z treści powołanego przepisu art. 636 § 1 k.p.k. nie można a contrario wyprowadzić wniosku, że w wypadku uwzględnienia w jakimkolwiek zakresie środka odwoławczego wniesionego przez oskarżonego nie ponosi on już kosztów postępowania odwoławczego. Mają wówczas odpowiednie zastosowanie przepisy o kosztach za postępowanie przed sądem pierwszej instancji stosownie do treści art. 634 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k., które stanowią, że w sprawach z oskarżenia publicznego w razie skazania, Sąd zasądza od skazanego koszty sądowe na rzecz Skarbu Państwa oraz wydatki na rzecz oskarżyciela posiłkowego (w tym uzasadnione wydatki stron z tytułu ustanowienia w sprawie pełnomocnika – art. 616 § 1 pkt 2 k.p.k.). Stanowisko to zostało już ugruntowane w judykaturze oraz doktrynie (postanowienie SN z 11.06.2003 r., IV KKN 129/00, OSNwSK 2003, poz. 1274, Komentarz pod redakcją Dariusza Święckiego do art. 636 § 1 k.p.k., teza 3).

W uzasadnieniu takiego stanowiska podnosi się, że na skutek wniesienia środka odwoławczego przez oskarżonego, chociażby następnie częściowo uwzględnionego, powstają koszty procesu w postępowaniu odwoławczym, w tym i takie, które mogły ponieść inne strony jak oskarżyciel prywatny czy posiłkowy. Brak jest wszelkich podstaw, aby to inne strony miały ostatecznie ponieść owe koszty, mimo że nie wniosły środka odwoławczego. Brak jest również podstaw, by koszty te miał ponieść Skarb Państwa. Przeciwne rozumowanie byłoby rozumowaniem rażąco niesłusznym. Pokrzywdzony czynem sprawcy nie może przecież ponosić dodatkowych kosztów procesu za niezainicjowane przez siebie postępowanie odwoławcze tylko dlatego, że środek odwoławczy wniesiony przez oskarżonego został w jakiejś, choćby w niewielkiej części uwzględniony.

W realiach niniejszej sprawy istota rozstrzygnięcia nie uległa zmianie na skutek rozpoznania apelacji, a więc oskarżony jest nadal osoba skazaną, a więc uznaną za winnego popełnienia przypisanego mu czynu. W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny nie miał podstaw, aby kosztami postępowania odwoławczego, w tym kosztami zastępstwa procesowego oskarżycielki posiłkowej, obciążać kogoś innego niż oskarżonego.

Sąd Apelacyjny zasądził również od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 120 zł. tytułem opłaty za obie instancje i obciążył go pozostałymi kosztami procesu za postępowanie odwoławcze.

O opłacie za obie instancje rozstrzygnięto na podstawie art. 10 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych, zaś o pozostałych kosztach procesu za postępowanie odwoławcze zgodnie z treścią art. 636 § 1 k.p.k., art. 634 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k

7.  PODPIS