Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 kwietnia 2023 roku

Sąd Rejonowy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w T.

w składzie: Przewodniczący: Sędzia Alina Kordus-Krajewska

Protokolant: sekr. sąd. Michał Ziółkowski

po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2023 roku

sprawy z powództwa K. P. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej Oddział w T.

o zapłatę i ustalenie

I. Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 29853,95 zł (dwadzieścia dziewięć tysięcy osiemset pięćdziesiąt trzy złote dziewięćdziesiąt pięć groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 lutego 2022 r. do dnia zapłaty tytułem odprawy emerytalnej ,

II. Ustala, że powodowi od dnia 17 lutego 2022 r. przysługuje od pozwanego ekwiwalent pieniężny w wysokości 3000 kWh x 80% ceny energii elektrycznej i składnika zmiennego opłaty przesyłowej oraz 100% wartości opłaty stałej sieciowej i opłaty abonamentowej wg taryfy jednostrefowej ogólnie obowiązującej dla gospodarstw domowych,

III. W pozostałym zakresie powództwo oddala,

IV. Wyrokowi w pkt. I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 5216,25 zł (pięć tysięcy dwieście szesnaście złotych dwadzieścia pięć groszy) ,

V. Zasądza od pozwanego na rzecz powoda tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 1238,94 zł (tysiąc dwieście trzydzieści osiem złotych dziewięćdziesiąt cztery grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,

VI. Nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Toruniu kwotę 1609,15 zł (tysiąc sześćset dziewięć złotych piętnaście groszy) tytułem części opłaty od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony na mocy ustawy,

VII. W pozostałym zakresie opłatą od pozwu obciąża Skarb Państwa.

Sędzia Alina Kordus-Krajewska

Sygn. akt IVP 283/22

UZASADNIENIE

Powód K. P. (1) wniósł pozew do Sądu Rejonowego w Toruniu przeciwko pozwanemu (...) Spółce Akcyjnej Oddziałowi w T. o:

1)  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 40.686,78 zł (słownie: czterdzieści tysięcy sześćset osiemdziesiąt sześć złotych 78/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 lutego 2022 r. do dnia zapłaty;

2)  ustalenie, że powodowi od dnia 17 lutego 2022 r. przysługuje od pozwanego ekwiwalent pieniężny w wysokości 3000 kWh x 80% ceny energii elektrycznej i składnika zmiennego opłaty przesyłowej oraz 100% wartości opłaty stałej sieciowej i opłaty abonamentowej wg taryfy jednostrefowej ogólnie obowiązującej dla gospodarstw domowych;

3)  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu (w tym koszty zastępstwa procesowego) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty

W uzasadnieniu podano ,że niniejszym pozwem powód domaga się zapłaty przez pozwanego odprawy emerytalnej na podstawie art. 92 ¹ § 1 kodeksu pracy i załącznika nr 7 do obowiązującego u pozwanego Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy z dnia 02.08.2006 r.

Pozwany był ostatnim pracodawcą powoda przed jego przejściem na emeryturę. W 2020 roku powód zachorował na miażdżycę tętnic szyjnych. Stan zdrowia nie pozwalał mu na wykonywanie dalszej pracy, dlatego w grudniu 2020 r. pracownik wystąpił z propozycją rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron w związku z przejściem na emeryturę. Strony ustaliły, że rozwiązanie umowy nastąpi z dniem 30.06.2021 r. i tego dnia umowa uległa rozwiązaniu.

Powód w kolejnych miesiącach przeszedł poważną chorobę serca, przebywał w szpitalach, był również operowany.

W lutym 2022 r. stan zdrowia powoda poprawił się, a jednocześnie w dniu 16.02.2022 roku powód osiągnął powszechny wiek emerytalny. W związku z powyższym powód złożył wniosek o przyznanie emerytury. Po otrzymaniu decyzji przyznającej emeryturę wystąpił do ostatniego pracodawcy jakim była (...) SA Oddział w T. z wnioskiem o wypłatę odprawy emerytalnej. Pozwany odmówił wypłaty odprawy uzasadniając odmowę brakiem związku pomiędzy ustaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę.

Powód nie zgadza się ze stanowiskiem pozwanego. Wyjaśnił, że przyczyną tego, że przejście na emeryturę przez powoda nie nastąpiło w lipcu 2021 r., a w lutym 2022 r., były czynniki obiektywne i niezależne do powoda, a mianowicie jego stan zdrowia. K. P. (1) korzystał wówczas z przysługującego mu uprawnienia do zasiłku chorobowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu zatrudnienia.

Dalej podano ,ze zgodnie z art. 92 ¹ § 1 Kodeksu Pracy pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Prawo do odprawy jest niezbywalne, a to oznacza, że pracownik nie może zrezygnować z przyjęcia odprawy ani się jej zrzec, a pracodawca nie może odmówić jej wypłaty. Układy zbiorowe pracy, regulaminy wynagradzania czy też postanowienia umowy o pracę mogą przewidywać wyższe wysokości odprawy emerytalnej lub rentowej, jak to ma miejsce w sprawie niniejszej. Zgodnie z załącznikiem nr 7 do obowiązującego dla (...) S.A. Oddział w T. Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy z dnia 02.08.2006 r. pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, którego stosunku pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę przysługuje jednorazowa odprawa emerytalna.

W odniesieniu do odprawy emerytalnej, w razie przejścia na emeryturę, warunkiem istnienia związku między rozwiązaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę jest spełnianie przez pracownika warunków nabycia emerytury w momencie rozwiązania stosunku pracy lub też w niedalekiej przyszłości po tej dacie. Związek między ustaniem stosunku pracy a przejściem na rentę inwalidzką lub emeryturę jest ujmowany szeroko w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Sąd Najwyższy skłania się do uznania, że związek czasowy między rozwiązaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę zostaje zachowany w pewnych wypadkach także wtedy, gdy spełnienie warunków uzyskania emerytury nastąpiło po rozwiązaniu stosunku pracy.

Powód przywołał w pozwie stanowiska doktryny i orzecznictwa. Przywołano m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1993 r., I PRN 111/93, gdzie wskazano , że przewidziany w przepisach regulujących prawo do odprawy związek między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej może mieć nie tylko charakter przyczynowy lub czasowy, ale także funkcjonalny. Ten ostatni związek występuje wtedy, gdy rozwiązanie stosunku pracy następuje przed spełnieniem warunków uprawniających do emerytury lub renty inwalidzkiej, ale nabycie prawa do jednego z tych świadczeń i przyznanie świadczenia po ustaniu zatrudnienia jest konsekwencją sytuacji bezpośrednio poprzedzającej rozwiązanie stosunku pracy. Wyrażenie "w związku" jest bowiem szersze od wyrażenia "z powodu" i pozwala objąć prawem do odprawy te sytuacje, w których rozwiązanie stosunku pracy nie zbiega się ściśle w czasie z nabyciem przez pracownika prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej. Podobne stanowisko zawarto w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 2015 r. sygn. II PK 136/14,

Pozwany odmawiając wypłaty odprawy emerytalnej nie wziął pod uwagę ciągu wydarzeń w związku z zakończonym stosunkiem pracy, pobieraniem świadczenia rehabilitacyjnego i uzyskaniem następnie prawa do emerytury na zasadach ogólnych.

Odprawę emerytalną w minimalnym wymiarze gwarantuje pracownikowi art. 92 ¹ kp i zgodnie z jego § 1, pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Przepis ten nie wyklucza ustalenia wysokości odprawy na poziomie wyższym niż jednomiesięczne wynagrodzenie. Odpowiedni zapis można umieścić w postanowieniach układów zbiorowych pracy lub regulaminów wynagradzania albo w umowie o pracę. Taka sytuacja miała miejsce w przedmiotowej sprawie, gdyż u pozwanego obowiązuje Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy z dnia 02.08.2006 r., który w art. 29 pkt lb oraz załączniku 7 przewiduje wyższą niż ustawowo określona wysokość odprawy emerytalnej.

Wysokość odprawy uzależniona jest od stażu pracy. Staż pracy powoda wynosił ponad 40 lat.

Ww. Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy z dnia 02.08.2006 r. przewiduje, że po 40 latach pracy przysługuje odprawa emerytalna w wysokości 600 % podstawy wymiaru. Do podstawy naliczenia odprawy za okresy zatrudnienia w zakładzie pracy przyjmuje się wynagrodzenie zasadnicze, dodatek za wysługę lat oraz premię regulaminową. Powód w chwili rozwiązania stosunku pracy otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 4173,00 zł oraz dodatek stażowy w wysokości 25%, czyli łącznie 5216,25 zł. Z uwagi na chorobę powód nie otrzymywał wówczas premii regulaminowej. Za okresy zatrudnienia w innych zakładach pracy do podstawy naliczania odprawy przyjmuje się ww. składanki wynagrodzenia z zastosowaniem współczynnika korygującego 0,3,co daje kwotę 1564,88 zł. W ocenie powoda przysługującą mu odprawę należy zatem obliczyć w ten sposób, że należy zsumować podstawę wymiaru za okres zatrudnienia w Zakładzie Pracy (5216,25 zł) oraz podstawę wymiaru za okres zatrudnienia w innych zakładach pracy (1564,88 z), co daje łącznie kwotę 6781,13 zł, a następnie obliczyć 600% z tej kwoty, co daje kwotę 40686,78 zł i taka jest należna wysokość odprawy.

Dalej odnosząc się do roszczenia o ustalenie wskazano ,że Ww. Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy z dnia 02.08.2006 r. przewiduje także, że pracownikom pozwanego przysługuje prawo do korzystania z energii elektrycznej.

Powód, w trakcie zatrudnienia u pozwanego, korzystał z tego prawa. Obowiązujący u pozwanego Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy z dnia 02.08.2006 r. w ust. 7 załącznika nr 5 przewiduje, że emeryci, którzy z dniem przejścia na emeryturę korzystali z energii elektrycznej na zasadach ust. 1,2,3 i 6 nabywają z dniem 01.01.2006 r. prawo do ekwiwalentu pieniężnego w wysokości 3000 kWh x 80% ceny energii elektrycznej i składnika zmiennego opłaty przesyłowej oraz 100% wartości opłaty stałej sieciowej i opłaty abonamentowej wg taryfy jednostrefowej ogólnie obowiązującej dla gospodarstw domowych. Zgodnie z ust. 8 ww. ekwiwalent jest wypłacany dwa razy w roku w wysokości połowy rocznego ekwiwalentu, a jego wartość jest waloryzowana o wzrost ceny energii elektrycznej wg taryfy ogólnie obowiązującej dla gospodarstw domowych w roku poprzedzającym wypłatę. W ocenie powoda spełnia on kryteria uprawniające do pobierania ww. dodatku.

Powód niniejszym pozwem dochodzi ustalenia istnienia prawa do ww. ekwiwalentu wskazując, że posiada on interes prawny w wytoczeniu takiego powództwa. W judykaturze wskazano, iż o występowaniu interesu prawnego w żądaniu ustalenia świadczy możliwość stanowczego zakończenia w tym postępowaniu sporu między stronami, natomiast przeciwko jego istnieniu - możliwość uzyskania przez powoda pełniejszej ochrony w drodze innego powództwa. Wyrok wydany w tej sprawie wywoła takie konsekwencje prawne w stosunkach między stronami, w wyniku których ich sytuacja prawna zostanie określona jednoznacznie, nie będzie budziła wątpliwości, co spowoduje w konsekwencji, iż zostanie usunięta niepewność co do istnienia określonych praw i obowiązków stron oraz ryzyko ich naruszenia w przyszłości. Rozstrzygnięcie, czy prawo do ekwiwalentu istnieje usunęłoby wątpliwość, czy na pozwanym ciąży dalej obowiązki wypłaty ekwiwalentu.

Powód zwrócił się do pozwanego w dniu 21 września 2022 r. z wezwanie do zapłaty ekwiwalentu za energie elektryczną oraz odprawy emerytalnej w wysokości 40686,78 zł wskazując w treści przedmiotowego wezwania, że na wypadek odmowy wypłaty odprawy emerytalnej zgodnie z wezwaniem, domaga się zajęcia przez byłego pracodawcę jednoznacznego stanowiska czy kwestionuje on także wskazaną wysokość roszczenia, a jeżeli tak to w jakim zakresie i z jakich przyczyn. Pozwany w odpowiedzi nie ustosunkował się do wysokości roszczenia, podtrzymując jedynie wyrażone wcześniej stanowisko odnośnie niezasadności roszczenia co do zasady. Z uwagi na powyższe podkreślam, ze pozwany przed wniesieniem powództwa zakwestionował jedynie roszczenie co do zasady, ale nie co do wysokości.

Według wiedzy powoda ekwiwalent w 2022 r. wynosi ok. 2.200 zł. Z uwagi na powyższe wartość przedmiotu sporu w sprawie o ustalenie, że pozwanemu przysługuje ekwiwalent za energię powód oznaczył na kwotę 2.200 (per analogiam art. 22 k.p.c.j.

W odpowiedzi na pozewpozwany wnosił o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Wskazano, że spór poddany pod rozstrzygnięcie Sądu w zakresie zgłoszonego roszczenia o zapłatę odprawy emerytalnej sprowadza się w istocie do ustalenia, czy ustanie stosunku pracy Powoda nastąpiło w związku z przejściem na emeryturę. W ocenie strony pozwanej związek ten nie zaistniał.

W bogatym orzecznictwie dotyczącym wypłaty odprawy emerytalnej, o której mowa w art. 92 ¹ § ¹ k.p., sądy w zasadzie niezmiennie akcentują, że przewidziany w przepisach związek pomiędzy rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej może mieć nie tylko charakter przyczynowy (rozwiązanie stosunku pracy następuje dlatego, że pracownikowi przysługuje prawo do świadczenia), czasowy (rozwiązanie stosunku pracy zbiega się w czasie z nabyciem prawo do świadczenia niezależnie od przyczyny rozwiązania), czy czasowo-przyczynowy (przyczyną rozwiązania stosunku pracy jest nabycie prawa do emerytury lub renty i rozwiązanie następuje w chwili przyznania świadczenia), ale także funkcjonalny, gdy rozwiązanie stosunku pracy następuje przed spełnieniem warunków uprawniających do emerytury lub renty, ale nabycie uprawnień do jednego z tych świadczeń i przyznanie świadczenia po ustaniu zatrudnienia jest konsekwencją sytuacji bezpośrednio poprzedzającej rozwiązanie stosunku pracy (vide: wyrok SN z 8.12.2015 r., I PK 345/14, LEX nr 2020481; wyrok SN z 8.12.1993 r., I PRN 111/93, OSNC 1994, nr 12, poz. 243; postanowienie SN z 29.03.2019 r„ I PK 37/19, LEX nr 2650730).

Ustalenie istnienia związku funkcjonalnego pozwala m.in. na uznanie, że odprawa przysługuje pracownikowi, z którym stosunek pracy został rozwiązany w okresie niezdolności do pracy, jeżeli nabył prawo do renty z tego tytułu bezpośrednio po wyczerpaniu okresu zasiłkowego (tak m.in. uchwała SN z 7.01.2000 r., III ZP 18/99, OSNP 2000, nr 24, poz. 888). Jak jednak trafnie przyjął Sąd Najwyższy, m.in. w wyroku z 6 października 2004 r., takie poglądy dotyczą odprawy rentowej (a nie emerytalnej) i znajdują uzasadnienie w tym, że przesłanki nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy były spełnione przed rozwiązaniem stosunku pracy (vide: wyrok SN z 6.10.2004 r., 1 PK 694/03, OSNP 2005, nr 11, poz. 155, tak również wyrok SN z 12.04.2018 r., 1 PK 17/17, LEX nr 2475060). Pracownik stał się bowiem niezdolny do pracy w czasie zatrudnienia, a tylko ze względu na pobieranie zasiłku chorobowego po rozwiązaniu stosunku pracy nie dochodziło do wypłaty renty. Zasadne było w tej sytuacji uznanie, że "przejście na rentę" następowało w wyniku rozwiązania stosunku pracy.

W przypadku przejścia na emeryturę (inaczej niż w przypadku przejścia na rentę inwalidzką) warunkiem istnienia związku między rozwiązaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę jest jednak zasadniczo spełnianie przez pracownika warunków do nabycia emerytury w momencie rozwiązywania stosunku pracy, gdyż przesłanką nabycia uprawnień do emerytury jest osiągnięcie przez pracownika odpowiedniego powszechnego wieku emerytalnego, względnie - w odniesieniu do innych niż powszechne uprawnienia do emerytury - również spełnienie dodatkowych przesłanek (P. Prusinowski [w:] Kodeks pracy. Komentarz. Tom I. Art. 1-93, wyd. VI, red. K. W. Baran, Warszawa 2022, art. 92 ¹). Jeśli bowiem w dacie rozwiązania stosunku pracy pracownik nie osiągnął wieku emerytalnego albo nie spełniał innych przesłanek nabycia świadczenia, to późniejsze spełnienie tych warunków i wystąpienie o przyznanie emerytury nie pozostaje w związku z wcześniej dokonanym rozwiązaniem stosunku pracy. Dotyczy to także wypadku, gdy (były) pracownik między ustaniem stosunku pracy a nabyciem uprawnień emerytalnych pobierał zasiłek chorobowy (vide: wyrok SN z 6.10.2004 r., I PK 694/03, OSNP 2005, nr 11, poz. 155). Wprawdzie w takiej sytuacji, podobnie jak w przypadku Powoda, nabycie prawa do emerytury następuje w pewnym związku czasowym między ustaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury, ale jest to związek zupełnie przypadkowy, który nie może być traktowany jako "przejście na emeryturę", o którym mowa w art. 92 ¹ § 1 k.p.

Sąd Najwyższy wielokrotnie zajmował stanowisko, w myśl którego niespełnienie przez pracownika na datę ustania stosunku pracy warunków uprawniających do emerytury uniemożliwia powstanie prawa do odprawy emerytalnej (vide: uchwała SN z 3.03.1989 r., III PZP 7/89, OSNC1990, nr 6, poz. 77; wyrok SN z 6.05.2003 r., I PK 257/02, OSNP 2004, nr 15, poz. 267; wyrok SN z 9.04.2009 r., II PK 259/08, OSNP 2010, nr 23-24, poz. 285).

Przyjmuje się też niekiedy, na zasadzie wyraźnego wyjątku, że związek czasowy lub funkcjonalny między rozwiązaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę zostaje zachowany w pewnych wypadkach wtedy, gdy spełnienie wszystkich przesłanek nabycia prawa do emerytury nie nastąpiło przed rozwiązaniem stosunku pracy, lecz w niedalekiej przyszłości po tej dacie, a z okoliczności sprawy wynika, że rozwiązanie stosunku pracy doprowadziło do skorzystania przez pracownika z przysługujących mu uprawnień z ubezpieczenia społecznego (vide: wyrok SN z 1.04.2015 r., II PK 136/14, LEX nr 1666017; wyrok SN z 12.04.2018 r., I PK 17/17, LEX nr 2475060). Przywołane orzeczenia dotyczyły odnosiły się do stanu faktycznego, w którym pracownik w dacie rozwiązania stosunku pracy miał już co prawda ukończony wiek emerytalny oraz legitymował się wymaganym stażem emerytalnym, jednakże nabyciu przez niego prawa do emerytury sprzeciwia się pobieranie przez niego świadczeń z ubezpieczeń społecznych. W takiej sytuacji prawo do emerytury powstaje bowiem z dniem zaprzestania pobierania owych świadczeń, pomimo tego związek pomiędzy jego powstaniem a rozwiązaniem stosunku pracy nie może być uznany za przypadkowy. W tych samych orzeczeniach Sąd Najwyższy podkreślił zarazem, że o ile przyjęcie istnienia związku między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury, będącego warunkiem koniecznym przyznania odprawy emerytalnej, jest możliwe w sytuacji, gdy pracownik spełni wszystkie przesłanki nabycia prawa do emerytury w dniu rozwiązania stosunku pracy lub też w niedalekiej przyszłości po tej dacie, o tyle związek taki należy wykluczyć, gdy ostatnia z przesłanek warunkujących nabycie prawa do emerytury - co dotyczy zwłaszcza osiągnięcia wieku emerytalnego - zostanie spełniona po upływie dłuższego czasu.

Podkreślić należy, że Powód w dacie rozwiązania stosunku pracy nie miał ukończonego wieku emerytalnego uprawniającego do przejścia na emeryturę „zwykłą", lecz osiągnął go dopiero blisko 8 miesięcy później. To nie fakt korzystania przez Powoda ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych stanowił więc przeszkodę w przejściu na emeryturę, a nieosiągnięcie wieku emerytalnego. Wykluczone jest tym samym przyjęcie, że Powód przeszedł na emeryturę "w związku" z ustaniem stosunku pracy, który poprzednio łączył go z Pozwanym.

Osobnego rozważania wymagałby sytuacja, gdyby Powód ostatecznie jednak uzyskał wcześniejsze świadczenie emerytalne (emeryturę pomostową), przesłanki nabycia której być może spełniał w dacie rozwiązania stosunku pracy. Powód natomiast nie przeszedł na emeryturę pomostową, lecz wynikającą z osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.

Nie ulega również wątpliwościom, że ustalenie związku między rozwiązaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę powinno nastąpić w oparciu o obiektywne przesłanki i jest niezależne od woli pracownika. Bez znaczenia pozostaje więc fakt wskazania przez Powoda w swoim piśmie z 10 grudnia 2020 r., że zamierza przejść na emeryturę. Taki zamiar niejednokrotnie towarzyszy pracownikom od pierwszego dnia zatrudnienia, co jednak w żadnym razie nie może stanowić podstawy do stwierdzenia zaistnienia związku w rozumieniu art. 92 ¹ § 1 k.p. Pojęcie "przejścia na rentę lub emeryturę" interpretowane powinno być przede wszystkim w kategoriach obiektywnych, a więc przy uwzględnianiu, czy ostatecznie pracownik korzysta z renty lub emerytury po zaprzestaniu zatrudnienia, nie zaś subiektywnie, przez uznanie, iż rozstrzygające są jego początkowe intencje. Nie można przecież przyznać pracownikowi odprawy, jeżeli - mimo jego zdecydowanego zamiaru uzyskania renty lub emerytury - świadczenia te nie zostaną mu przyznane (vide: uchwała SN z 4.06.1991 r., I PZP 17/91, OSNC 1992, nr 3, poz. 37). Niezależnie bowiem od planów Powoda przejścia 1 lipca 2021 r. lub bezpośrednio po tym dniu na emeryturę pomostową, z możliwości przejścia na taką emeryturę faktycznie w ogóle nie skorzystał.

Pozwany kwestionuje twierdzenia, jakby przyczyną tego, że przejście na emeryturę przez Powoda nie nastąpiło w lipcu 2021 r., a w lutym 2022 r. były czynniki obiektywne i niezależne od Powoda, a mianowicie jego stan zdrowia. W ocenie Pozwanego rzeczywistą przyczyną, dla której Powód nie ubiegał się o przyznanie wcześniejszego świadczenia emerytalnego (emerytury pomostowej] były wyłącznie względy ekonomiczne, a nie zdrowotne.

Zgodnie z art. 14 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1340 z późn. zm), emerytura pomostowa stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury, ustalonej w sposób określony w art. 25 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku 60 lat, ustalone według obowiązujących w dniu zgłoszenia wniosku o przyznanie emerytury pomostowej tablic średniego trwania życia, o których mowa w art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Zastosowanie mechanizmu sztywnego średniego dalszego trwania życia wpływa korzystnie na wysokość emerytury pomostowej wyłącznie kobiet, które uprawnione są do tego świadczenia zasadniczo po ukończeniu 55. roku życia. Podstawa wymiaru ich emerytury dzielona jest zatem zawsze przez mniejszą liczbę miesięcy średniego dalszego trwania życia niż liczba miesięcy średniego trwania życia osób w wieku osoby przechodzącej na emeryturę pomostową. W konsekwencji świadczenie jest wyższe. W przypadku mężczyzn jest odwrotnie. Wykorzystanie sztywnego dalszego trwania życia z reguły odbija się negatywnie na wysokości tego świadczenia. Podstawa wymiaru emerytury pomostowej mężczyzny, który zdecyduje się przejść na tę emeryturę po ukończeniu 60 lat, jest bowiem z reguły dzielona przez większą liczbę miesięcy niż liczba miesięcy średniego dalszego trwania życia osób w wieku osoby przechodzącej na emeryturę pomostową. Prowadzi to do obniżenia wysokości świadczenia (vide: M. Zieleniecki [w:] Komentarz do ustawy o emeryturach pomostowych [w:] Emerytury i renty z FUS. Emerytury pomostowe. Okresowe emerytury kapitałowe. Komentarz do trzech ustaw emerytalnych, wyd. I, red. K. Antonów, LEX/el. 2019, art. 14).

Zdaniem pozwanego powód w trosce o własny interes majątkowy nie wystąpił więc w wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej, lecz korzystając ze świadczenia rehabilitacyjnego wyczekał osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Z uzasadnienia załączonej do pozwu decyzji ZUS z 25 czerwca 2021 r. wynika wszakże, że Powód 7 czerwca 2021 r. złożył wniosek o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego. Powstaje więc pytanie, jakie względy zdrowotne stały na przeszkodzie do wystąpienia o przyznanie świadczenia emerytalnego, a nie były zarazem przeszkodą w złożeniu w tym samym okresie wniosku o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego. Na wiarygodność depozycji Powoda wpływa również niezwykła i niewyjaśniona koincydencja okoliczności, polegająca na poprawie stanu zdrowia Powoda w lutym 2022 r., co zbiegało się z osiągnięciem przez niego powszechnego wieku emerytalnego.

Pozwany podkreślał, że nie neguje faktu schorzeń kardiologicznych Powoda, szczegółowo scharakteryzowanych w przedłożonej dokumentacji medycznej. Podkreślić jednak należy, iż z ww. dokumentacji nie wynika, aby w okresie, gdy nastąpiło rozwiązanie stosunku pracy, Powód nie był zdolny do wystąpienia o przyznanie świadczenia emerytalnego. Przeczy temu nadto wystąpienie o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego. Według karty informacyjnej z 13 stycznia 2021 r. Powód został przyjęty do szpitala 11 stycznia 2021 r. i wypisany 2 dni później w stanie ogólnym dobrym. Następnie, 12 lutego 2021 r., Powód został przyjęty na planowany zabieg wykonania kontrolnej koronarografii i wypisany kolejnego dnia z zaleceniami. Ponowna hospitalizacja miała miejsce dopiero kilka miesięcy później, pod koniec lipca 2021 r. Okoliczności te w żadnym razie nie dowodzą twierdzeniom pozwu.

Dalej podniesiono ,że przy hipotetycznym założeniu, że Powodowi należna jest odprawa emerytalna, jej wysokość wyniosłaby 29.853,95 zł, a nie 40.686,78 zł jak wskazano w pozwie. Szczegółowe wyliczenie prezentuje się następująco:

•

podstawę wymiaru stanowi 600% podstawy wymiaru, należne po 40 latach pracy (14600 dniach);

•

Powód w energetyce przepracował 37 lat, 4 miesiące i 13 dni, co łącznie stanowi 13638 dni pracy w energetyce;

•

Powód poza energetyką przepracował 2 lata, 7 miesięcy i 17 dni, co łącznie stanowi 962 dni pracy poza energetyką;

•

podstawę wymiaru stanowo kwota 5.216,25 zł, co stanowi sumę kwoty 4.173,00 zł wynagrodzenia zasadniczego oraz 1.043,25 zł wysługi lat (Powód nie otrzymywał premii regulaminowej);

• sumaryczna wysokość odprawy emerytalnej przy hipotetycznym założeniu jej zastosowania wynosi 29.853,95 zł.

Nie jest prawidłowe działanie Powoda, które polega na zsumowaniu podstawy wymiaru zatrudnienia w energetyce i poza nią. Podstawa naliczenia odprawy emerytalnej winna być samodzielna dla każdego z tych okresów.

Odnosząc się do roszczenia o ustalenie podano ,że zgodnie z ust. 7 i 8 tego Załącznika do ZUZP, emeryci i renciści oraz osoby pobierające zasiłki i świadczenia przedemerytalne, którzy z dniem przejścia na emeryturę lub rentę oraz pobierające zasiłek i świadczenia emerytalne korzystali z energii elektrycznej na zasadach ustępu 1, 2 i 3 (czyli na zasadach uprzywilejowanych) oraz wdowy (wdowcy) i sieroty, które pobierają rentę po zmarłych pracownikach, emerytach lub rencistach nabywają prawo z dniem 01.01.2006 r. do ekwiwalentu pieniężnego w wysokości (3000 kWh x 80% ceny energii elektrycznej i składnika zmiennego opłaty przesyłowej oraz 100% wartości opłaty stałej sieciowej i opłaty abonamentowej wg taryfy jednostrefowej ogólnie obowiązującej dla gospodarstw domowych). Ekwiwalent pieniężny wypłacany jest dwa razy w roku: do 31 maja i do 31 listopada w wysokości stanowiącej każdorazowo połowę rocznego ekwiwalentu. Wartość ekwiwalentu jest waloryzowana o wzrost cen energii elektrycznej wg taryfy ogólnie obowiązującej dla gospodarstw domowych w roku poprzedzającym wypłatę. Ekwiwalent ten w 2022 r. wyniósł 2.322,96 zł i ta kwota winna wyznaczać wartość przedmiotu sporu w odniesieniu do roszczenia o ustalenie prawa.

W odniesieniu do emerytów będących byłymi pracownikami (...) S.A. Oddział w T., uprawnienie, o którym mowa ww. przepisie do ekwiwalentu pieniężnego w wysokości 3000 kWh x 80% ceny energii elektrycznej i składnika zmiennego opłaty przesyłowej oraz 100% wartości opłaty stałej sieciowej i opłaty abonamentowej wg taryfy jednostrefowej ogólnie obowiązującej dla gospodarstw domowych dotyczy osób, które na emeryturę (bez względu na jej rodzaj) przeszły bezpośrednio (dnia następnego) po ustaniu stosunku pracy (czyli osób korzystających do dnia ustania stosunku pracy w sposób uprzywilejowany z energii elektrycznej, tj. na zasadach ustępu 1,2 i 3).

W przypadku Powoda nie spełnia on przewidzianego wyżej wymogu. Dzień, od którego przyznana mu została emerytura, czyli 16 lutego 2022 r., nie był bowiem dniem bezpośrednio następującym po dniu ustania stosunku pracy, tj. po 30 czerwca 2021 r. Inaczej mówiąc z dniem przejścia na emeryturę nie korzystał z energii elektrycznej na zasadach uprzywilejowanych przysługujących pracownikom (...) S.A. Oddział w T. na podstawie ust. 1,2 i 3 Załącznika Nr 5 do ZUZP, co jest warunkiem sine qua non korzystania z ekwiwalentu przez emerytów.

Uprawnienie emerytów - byłych pracowników Pozwanego do ekwiwalentu za energię elektryczną na zasadach uprzywilejowanych wypłacanego dwa razy w roku jest w odróżnieniu od odprawy emerytalnej uprawnieniem wynikającym wyłącznie z przepisów obowiązującego u pracodawcy Układu Zbiorowego i przysługuje wyłącznie tym osobom (w tym przypadku emerytom), którym przepisy Układu uprawnienie to wyraźnie przyznają.

W dalszych pismach strony podtrzymały swoje stanowiska , przy czy powód zgodził się ze stanowiskiem pozwanego w zakresie wartości ekwiwalentu za rok 2022r. w wysokości 2322,96zł

Sąd ustalił co następuje :

Powód K. P. (1) od dnia 7 czerwca 1977 r. do 30 kwietnia 1979 r. pracował w Zakładzie (...). Od 18 maja 1979 r. do 30 czerwca 1980 r. odbywał służbę wojskową w Jednostce Wojskowej nr (...). Następnie od 23 lipca 1980 r. do 31 maja 1983 r. powód pracował w Spółdzielni (...). Od 06.06.1983 r. do 30.04.2012 r. w (...) SA Oddział w T., a następnie został przejęty do E.- (...) Sp. z o.o., gdzie pracował do 31.12.2013 r. Dalej w okresie od dnia 01.08.2016 r. do 28.11.2006 r. oraz od dnia 23.04.2007 r. do 09.11.2007 r. powód pracował w (...) sp. z o.o. W okresie od 08.08.2016 r. do 30.09.2018 r. powód pracował w (...) Sp. z o.o., a następnie został przejęty przez (...) SA Oddział w T..

Dowód: świadectwa pracy k.33-38, k.42-45

K. P. (1) był zatrudniony w oddziale pozwanej Spółki na stanowisku Elektromontera Sieci Elektroenergetycznych w wymiarze pełnego etatu.

Pismem datowanym na 10 grudnia 2020 r. wystąpił do pracodawcy z prośbą o rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron z dniem 30 czerwca 2021 r. Wskazał, że wniosek jest podyktowany planowanym przejściem na emeryturę. Pozwany pismem z 10 grudnia 2020 r. zgodził się na wniosek powoda . Stosunek pracy został zatem rozwiązany na mocy porozumienia stron 30 czerwca 2021 r.

Dowód: pismo powoda z 10 grudnia 2020 r.-w aktach osobowych i na k.16,

Powód wykonywał pracę w szczególnych warunkach w okresach od 6 czerwca 1983roku do dnia 31 grudnia 2013roku, w okresie od 23 kwietnia 2007 roku do dnia 9 listopada 2007 roku oraz od dnia 1 sierpnia 2006 roku do dnia 28 listopada 2006 roku oraz od 8 sierpnia 2016 roku do dnia 30 czerwca 2021 roku. W dacie rozwiązania umowy o pracę- 30.06.2021 roku powód spełniał warunki do przyznania emerytury pomostowej.

Dowód: świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach k.17-19, zaświadczenie k.20, pismo ZUS Oddział w K. z dnia 10 marca 2023r. k.189

Powód zachorował w czerwcu 2020r. stwierdzono niestabilność oddechowa , trudności ze wzrokiem. U powoda stwierdzono zwężenie tętnicy prawej szyjnej w 80%. Powód był operowany we wrześniu 2020r.. W grudniu powód wrócił do pracy, w styczniu powód został przyjęty do szpitala na oddział kardiologiczny w związku z chorobą serca. Powód miał zabieg w lutym 2021r. kolejny wyznaczono na sierpień 2021r. Powód w między czasie wystąpił o przesunięcie terminu odejścia z pracy. Pozwany nie zgodził się z uwagi na rozpoczęty procesu rekrutacji na stanowisko powoda. 20 lipca 2021r. powód został przyjęty do Kliniki Kardiochirurgii celem leczenia operacyjnego, w dniu 21 lipca 2021r. przyjęty na oddział intensywnej terapii z powodu ostrej niewydolności po zabiegu pomostowania naczyń wieńcowych( k.27) . We wrześniu 2021r. powód przebywał w szpitalu uzdrowiskowym na rehabilitacji kardiologicznej. Powód leczył się i rehabilitował , miał mieć jeszcze zabieg drugiej tętnicy, którą ostatecznie wykonano 25 października 2022r.

Powód składał dokumenty przed rozwiązaniem umowy o pracę o przyznanie emerytury pomostowej. Miał donieść świadectwo pracy po rozwiązaniu umowy z pozwanym. Z uwagi na stan zdrowia, leczenie oraz otrzymywane świadczenia chorobowe nie zdecydował się na uzupełnienie wniosku. Powód otrzymywał zasiłek chorobowy, a następnie świadczenie rehabilitacyjne, które było przyznane od dnia 12 lipca 2021r. do dnia 8 marca 2022r. . Aż do momentu osiągnięcia wieku emerytalnego powód nie podjął innej pracy zarobkowej.

Dowód: decyzja ZUS z dnia 25 czerwca 2021r. k.21-22, dokumentacja medyczna k.23-32 ,przesłuchanie powoda -protokół elektroniczny z dnia 23 marca 2023r. od 00:10:27, przesłuchanie dyrektora Oddziału T. B. -protokół elektroniczny z dnia 23 marca 2023r. od 00:45:06,

W dniu 16.02.2022 roku powód osiągnął powszechny wiek emerytalny. W związku z powyższym powód złożył wniosek o przyznanie emerytury. Po otrzymaniu decyzji przyznającej emeryturę powód pismem z dnia 16 marca 2022r. wystąpił do ostatniego pracodawcy jakim była (...) SA Oddział w T. z wnioskiem o wypłatę odprawy emerytalnej. Pozwany odmówił wypłaty odprawy uzasadniając odmowę brakiem związku pomiędzy ustaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę powołując się na wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 6 października 2004 r. sygn. 1 PK 694/03.

Dowód: decyzja o przyznaniu emerytury k.39-41, pismo z dnia 16 marca 2022roku k.46, pismo z dnia 29 marca 2022 roku k.47

U pozwanego obowiązuje Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy z dnia 02.08.2006 r., który w art. 29 pkt lb oraz załączniku 7 przewiduje wyższą niż ustawowa określona w art. 92 ¹ § 1 k.p wysokość odprawy emerytalnej. Wysokość odprawy uzależniona jest od stażu pracy.

Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy z dnia 02.08.2006 r. przewiduje, że po 40 latach pracy przysługuje odprawa emerytalna w wysokości 600 % podstawy wymiaru. Do podstawy naliczenia odprawy za okresy zatrudnienia w zakładzie pracy przyjmuje się wynagrodzenie zasadnicze, dodatek za wysługę lat oraz premię regulaminową.

W układzie wskazano ,że za okresy zatrudnienia w innych zakładach pracy- składniki wynagrodzenia wymienione w pkt.6a z zastosowaniem współczynnika korygującego 0,3 tzn., że jeżeli podstawa naliczenia odprawy zgodnie z zapisem 6a wynosi k, to podstawa naliczenia odprawy dla okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy wynosi k razy 0,3.

Powód w chwili rozwiązania stosunku pracy otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 4173,00 zł oraz dodatek stażowy w wysokości 25%, czyli łącznie 5216,25 zł.

Dowód: zakładowy układ zbiorowy pracy k. 106-125

Zgodnie z ust. 1-3 Załącznika Nr 5 do ZUZP obowiązującego dla (...) S.A. Oddział w T., Pracownikom przysługuje prawo do korzystania z energii elektrycznej w ilości nie przekraczającej 3000 kWh w roku i średnio miesięcznie 250 kWh na zasadach określonych w ust. 2 i 3, w nie więcej niż dwóch układach pomiarowych, wskazanych przez pracownika. Odpłatność za zużycie 1 kWh energii elektrycznej określonej w ust. 1 stanowi 20% wartości cen i stawek opłat za energię elektryczną i składnika zmiennego opłaty przesyłowej normalnej ogólnie obowiązującej taryfy dla gospodarstw domowych. Pozostałą część odpłatności ponosi dany Pracodawca. Za energię elektryczną zużytą w ilości ponad 250 kWh średnio miesięcznie w roku pracownik płaci wg taryfy ogólnie obowiązującej dla gospodarstw domowych. Rozliczenia następują w okresach dwunastomiesięcznych.

Zgodnie z ust. 7 i 8 tego Załącznika do ZUZP, emeryci i renciści oraz osoby pobierające zasiłki i świadczenia przedemerytalne, którzy z dniem przejścia na emeryturę lub rentę oraz pobierające zasiłek i świadczenia emerytalne korzystali z energii elektrycznej na zasadach ustępu 1, 2 i 3 (czyli na zasadach uprzywilejowanych) oraz wdowy (wdowcy) i sieroty, które pobierają rentę po zmarłych pracownikach, emerytach lub rencistach nabywają prawo z dniem 01.01.2006 r. do ekwiwalentu pieniężnego w wysokości (3000 kWh x 80% ceny energii elektrycznej i składnika zmiennego opłaty przesyłowej oraz 100% wartości opłaty stałej sieciowej i opłaty abonamentowej wg taryfy jednostrefowej ogólnie obowiązującej dla gospodarstw domowych). Ekwiwalent pieniężny wypłacany jest dwa razy w roku: do 31 maja i do 31 listopada w wysokości stanowiącej każdorazowo połowę rocznego ekwiwalentu. Wartość ekwiwalentu jest waloryzowana o wzrost cen energii elektrycznej wg taryfy ogólnie obowiązującej dla gospodarstw domowych w roku poprzedzającym wypłatę. Ekwiwalent ten w 2022 r. wyniósł 2.322,96 zł.

Dowód: zakładowy układ zbiorowy pracy k. 106-125

Powód otrzymywał ekwiwalent za energię elektryczną do dnia rozwiązania umowy o prace z pozwanym tj. do dnia 30 czerwca 2021r.

Okoliczności bezsporne

Powód zwrócił się do pozwanego w dniu 21 września 2022 r. z wezwaniem do zapłaty ekwiwalentu za energie elektryczną oraz odprawy emerytalnej w wysokości 40686,78 zł wskazując w treści przedmiotowego wezwania, że na wypadek odmowy wypłaty odprawy emerytalnej zgodnie z wezwaniem, domaga się zajęcia przez byłego pracodawcę jednoznacznego stanowiska czy kwestionuje on także wskazaną wysokość roszczenia, a jeżeli tak to w jakim zakresie i z jakich przyczyn.

Pozwany w odpowiedzi nie ustosunkował się do wysokości roszczenia, podtrzymując jedynie wyrażone wcześniej stanowisko odnośnie niezasadności roszczenia co do zasady.

Dowód: pismo z dnia 21 września 2022 roku k. 48-53

Wynagrodzenie powoda liczone według zasad jak do ekwiwalentu za urlop wynosiło 6350,06zł.

Dowód: zaświadczenie o wynagrodzeniu k.125

Sąd zważył co następuje:

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o okoliczności niesporne oraz zgromadzone w sprawie dokumenty i przesłuchanie stron. Autentyczność dokumentów nie budziła wątpliwości sądu , nie była kwestionowana przez strony. Przesłuchanie stron stanowiło uzupełnienie zebranych dowodów z dokumentów.

Zdaniem sądu przyczyna dla której powód nie przeszedł na emeryturę pomostową nie była kluczowa do rozstrzygnięcia sprawy , istotne było co wskazano w piśmie organu rentowego z dnia 10 marca 2023r. ( k.189) , że w dniu 30 czerwca 2021r. powód miałby prawo do emerytury pomostowej.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył oceny prawnej prawa powoda do odprawy emerytalnej.

Sąd podzielił stanowisko powoda w zakresie prawa do odprawy , chociaż w innej wysokości, o czym w dalszej części uzasadnienia.

W sprawie ustalono, że powód stał się niezdolny do pracy w czasie zatrudnienia, jednocześnie już w momencie zakończenia stosunku pracy spełniał warunki uprawniające do przejścia na emeryturę pomostową. Mając na uwadze stan zdrowia i pobieranie najpierw zasiłku chorobowego a potem świadczenia rehabilitacyjnego przeszedł ostatecznie na emeryturę z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na art. 100 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS Dz.U.2022.504 t.j. z dnia 2022.03.02 Zgodnie z tym przepisem 1. Prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Jeżeli ubezpieczony pobiera zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacane na podstawie przepisów Kodeksu pracy, prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty szkoleniowej powstaje z dniem zaprzestania pobierania tego zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia.

Zdaniem sądu skoro powód w dacie rozwiązania stosunku pracy miałby prawo do emerytury pomostowej ale z uwagi na art. 100 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wybrał ostatecznie prawo do emerytury wynikające z osiągniecia wieku emerytalnego nie powinno pozbawić powoda prawa do odprawy emerytalnej.

Sąd podzielił stanowisko przedstawione w pozwie, iż związek czasowy pomiędzy przejściem na rentę lub emeryturę a ustaniem stosunku pracy nie musi być bezpośredni. Zdarzenia te nie muszą więc następować równocześnie. Związek ten zachodzi bowiem także wówczas, gdy pracownik przechodzi na rentę lub emeryturę w pewien czas po zakończeniu zatrudnienia, np. ze względu na pobieranie zasiłku chorobowego albo ze względu na datę złożenia wniosku. Takie stanowiska wynikają z przytoczonej w pozwie doktryny , wynikają także z orzecznictwa ( por. wyrok SN z dnia 14 czerwca 2012r. I PK 229/11, wyrok SN z dnia 30.03.1994 I PRN 10/94) Sąd podziela te stanowiska, gdyż istotne jest ,że przesłanką nabycia prawa do odprawy zarówno w myśl art. 92 (1) kp jak i przepisem zakładowego układu zbiorowego jest związek między przejściem na emeryturę a rozwiązaniem stosunku pracy a nie rozwiązanie stosunku pracy z powodu przejścia na emeryturę.

Sąd zwrócił także uwagę na uzasadnienie wyrok SN z dnia 16 września 2021r. w sprawie II PSKP 43/21 w którym podano, że jeśli w dacie rozwiązania stosunku pracy pracownik nie osiągnął wieku emerytalnego albo nie spełniał innych przesłanek nabycia prawa do świadczenia emerytalnego, to późniejsze spełnienie tych warunków i wystąpienie o przyznanie emerytury nie pozostaje w związku z wcześniej dokonanym rozwiązaniem stosunku pracy, choćby osiągnięcie przez (byłego) pracownika wieku emerytalnego nastąpiło po rozwiązaniu stosunku pracy w czasie pobierania praz niego zasiłku chorobowego (por. powołane wcześniej wyroki w sprawach I PK 694/03 i II PK 14/06), pobierania świadczenia przedemerytalnego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 2003 r., I PK 257/02, OSNP 2004 Nr 15, poz. 267), czy też posiadania statusu bezrobotnego i pobierania zasiłku z tego tytułu (por. powołany wyrok w sprawie II PK 149/10). Wprawdzie w wymienionych sytuacjach nabycie prawa do emerytury następuje w pewnym związku czasowym między ustaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury, ale jest to związek zupełnie przypadkowy, który nie może być traktowany jako "przejście na emeryturę", o którym mowa w art. 92 ¹ § 1 k.p.

Należy jednak zwrócić uwagę, że w przedstawionym tam stanie faktycznym pracownik w przeciwieństwie do powoda nie miał prawa do żadnej emerytury w dacie rozwiązania stosunku pracy.

Dodatkowo w tej sprawie powód K. P. składał do pozwanego wniosek o rozwiązanie umowy o pracę w związku z zamiarem przejścia na emeryturę. Gdy okazało się ,że stan zdrowia nie pozwoli na szybkie przejście na emeryturę powód wnioskował do pozwanego o inną datę rozwiązania stosunku pracy na co pozwany jednak się nie zgodził. To wszystko prowadzi do wniosku, że w sprawie powoda istnieje związek między przejściem na emeryturę, a rozwiązaniem stosunku pracy.

Powodowi należało przyznać odprawę emerytalną, jej wysokość powinna jednak wynieść 29.853,95 zł, a nie 40.686,78 zł jak wskazano w pozwie.

Sąd w tym zakresie podzielił stanowisko i wyliczenia pozwanego. Sąd miał na uwadze, że zgodnie z załącznikiem nr 7 do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy za okresy zatrudnienia w innych zakładach pracy- składniki wynagrodzenia wymienione w pkt.6 a czyli w przypadku powoda wynagrodzenie zasadnicze i dodatek stażowy, z zastosowaniem współczynnika korygującego 0,3 tzn., że jeżeli podstawa naliczenia odprawy zgodnie z zapisem 6a wynosi k, to podstawa naliczenia odprawy dla okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy wynosi k razy 0,3.

Skoro wyróżnia się okresy zatrudnienia u pozwanego i w innych zakładach pracy to logicznym jest, że oprócz ustalenia wysokości wynagrodzenia zgodnie z pkt.6 należy ustalić wielkość okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy oraz odnieść podstawę naliczenia odprawy dla okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy. Takie wyliczenie przedstawił pozwany.

•

podstawę wymiaru stanowi 600% podstawy wymiaru, należne po 40 latach pracy (14600 dniach);

•

Powód w energetyce przepracował 37 lat, 4 miesiące i 13 dni, co łącznie stanowi 13638 dni pracy w energetyce;

•

Powód poza energetyką przepracował 2 lata, 7 miesięcy i 17 dni, co łącznie stanowi 962 dni pracy poza energetyką;

•

podstawę wymiaru stanowo kwota 5.216,25 zł, co stanowi sumę kwoty 4.173,00 zł wynagrodzenia zasadniczego oraz 1.043,25 zł wysługi lat (Powód nie otrzymywał premii regulaminowej);

• wysokość odprawy emerytalnej wynosi 29.853,95 zł.

Sposób wyliczenia powoda nie był prawidłowy , gdyż zgodnie z wyliczeniem powoda otrzymałby znacznie wyższą odprawę niż gdyby przepracował w zakładzie pracy 40 lat.

Za 40 lat pracy u pozwanego odprawa wynosiłaby 31297,50zł( 5216,25 razy 600%), a zdaniem powoda przy krótszym stażu pracy u pozwanego wysokość odprawy wyniosłaby 40.686,78 zł. Już z porównania tych liczb widać, że to rozumienie przez powoda treści zakładowego układu zbiorowego nie było prawidłowe.

Sąd zasądzając odsetki miał na uwadze, że terminem wymagalności roszczenia o zapłatę odprawy emerytalnej (art. 455 i 481 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.) jest jednakże data nabycia prawa do emerytury, a nie data rozwiązania stosunku pracy.( por. wyrok SN z dnia 16 września 2021r. II PSKP 43/21

Powód zgłosił w sprawie także roszczenie o ustalenie że powodowi od dnia 17 lutego 2022 r. przysługuje od pozwanego ekwiwalent pieniężny w wysokości 3000 kWh x 80% ceny energii elektrycznej i składnika zmiennego opłaty przesyłowej oraz 100% wartości opłaty stałej sieciowej i opłaty abonamentowej wg taryfy jednostrefowej ogólnie obowiązującej dla gospodarstw domowych.

Zgodnie z ust. 7 i 8 tego Załącznika do ZUZP, emeryci i renciści oraz osoby pobierające zasiłki i świadczenia przedemerytalne, którzy z dniem przejścia na emeryturę lub rentę oraz pobierające zasiłek i świadczenia emerytalne korzystali z energii elektrycznej na zasadach ustępu 1, 2 i 3 (czyli na zasadach uprzywilejowanych) oraz wdowy (wdowcy) i sieroty, które pobierają rentę po zmarłych pracownikach, emerytach lub rencistach nabywają prawo z dniem 01.01.2006 r. do ekwiwalentu pieniężnego w wysokości (3000 kWh x 80% ceny energii elektrycznej i składnika zmiennego opłaty przesyłowej oraz 100% wartości opłaty stałej sieciowej i opłaty abonamentowej wg taryfy jednostrefowej ogólnie obowiązującej dla gospodarstw domowych). Ekwiwalent pieniężny wypłacany jest dwa razy w roku: do 31 maja i do 31 listopada w wysokości stanowiącej każdorazowo połowę rocznego ekwiwalentu. Wartość ekwiwalentu jest waloryzowana o wzrost cen energii elektrycznej wg taryfy ogólnie obowiązującej dla gospodarstw domowych w roku poprzedzającym wypłatę.

Zdaniem pozwanego zapis dotyczył pracowników, którzy przeszli bezpośrednio (dnia następnego) po ustaniu stosunku pracy (czyli osób korzystających do dnia ustania stosunku pracy w sposób uprzywilejowany z energii elektrycznej, tj. na zasadach ustępu 1,2 i 3).

Sąd nie podzielił w całości tego stanowiska. Należy mieć na uwadze, że inaczej sformułowano zapisy ZUZP. Zapisy pkt. 1, 2 i 3 dotyczyły pracowników, a pkt. 7 emerytów. Zwrot „z dniem przejścia na emeryturę” to zdaniem sądu dzień przejścia na emeryturę i nie jest tożsamy z dniem pozostawania w zatrudnieniu, a tylko pozostawanie w zatrudnieniu i bycie pracownikiem dawały uprawnienia z pkt. 1, 2 i 3 załącznika nr 5 zakładowego układu zbiorowego. Aby interpretacja pozwanego była prawidłowa zapis winien brzmieć: „ emeryci i renciści , którzy w dniu poprzedzającym przejście na emeryturę pozostawali w zatrudnieniu i korzystali z uprawnień z pkt.1, 2 i 3”

Dosłowne rozumienie zapisów pkt. 7 nie dawałoby zatem emerytom i rencistom uprawnień z pkt. 7 załącznika nr 5 zakładowego układu zbiorowego, a jednak skoro wprowadzono pkt. 7 to oznacza ,że pracodawca chciał przyznać emerytom i rencistom prawo do ekwiwalentu. Zatem czy dotyczyło to tylko pracowników, którzy przeszli bezpośrednio (dnia następnego) po ustaniu stosunku pracy na emeryturę czy rentę czy także takich , których umowa rozwiązała się w związku z przejściem na emeryturę lub rentę.

Sąd ocenił, że dotyczy to także pracowników pozwanego, którzy przeszli na emeryturę lub rentę nie bezpośrednio po rozwiązaniu stosunku pracy, lecz u których rozwiązanie umowy nastąpiło w związku z przejściem na emeryturę lub rentę. Po pierwsze jak już wskazano nie jest możliwe dosłowne rozumienie zapisów pkt. 7 . Po drugie z pkt. 7 wynika, że dotyczy także osób pobierających zasiłki i świadczenia przedemerytalne zatem pozwany dopuszczał co do grupy pracowników odstęp czasowy między przejściem na rentę i emeryturę a rozwiązaniem stosunku pracy. Osoby które przeszłyby na emeryturę i rentę następnego dnia po rozwiązaniu stosunku pracy należałyby do grupy osób , których umowy rozwiązały się w związku z przejściem na emeryturę lub rentę. Nielogiczne jest zatem przyjęcie aby osoby , których umowy rozwiązały się w związku z przejściem na rentę i emeryturę z pewnym odstępem czasowym miały być w gorszej sytuacji w zakresie uprawnień do ekwiwalentu.

W zakresie podnoszonego przez pozwanego braku po stronie powoda interesu prawnego, sąd nie podzielił stanowiska pozwanego.

Zgodnie z art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez Sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Interes prawny musi istnieć obiektywnie, aby uzasadniać żądanie ustalenia prawa lub stosunku prawnego. Jego istnienia jednak nie można traktować jako jedynej przesłanki decydującej o uwzględnieniu powództwa o ustalenie. Jest on warunkiem umożliwiającym dalsze badanie w zakresie istnienia lub nieistnienia ustalanego prawa lub stosunku prawnego. Interes prawny - jest to interes dotyczący szeroko rozumianych praw i stosunków prawnych (por. T. Rowiński: Interes prawny w procesie cywilnym i w postępowaniu nieprocesowym, Warszawa 1971, s. 22, por. także: E. Budna, Glosa do uchwała Sądu Najwyższego z 19 kwietnia 1988 r., III CZP 26/88, OSP 1991, nr 1, s. 9 i n.). W przypadku ustalania praw czy stosunków prawnych występuje z reguły wówczas, gdy istnieje niepewność tego prawa lub stosunku prawnego zarówno z przyczyn faktycznych, jak i prawnych. Interes prawny zachowany jest w niektórych sytuacjach, gdy ze spornego stosunku wynikają jeszcze dalsze skutki, których dochodzenie powództwem o świadczenie nie jest możliwe bądź nie jest jeszcze aktualne. Dotyczy to np. powództwa o ustalenie stosunku pracy, chociaż możliwe jest w momencie wytoczenia takiego powództwa dochodzenie np. wynagrodzenia za pracę (zob. wyroki SN: z 17.04.2018 r., II PK 37/17, LEX nr 2509625; z 5.09.2017 r., II PK 206/16, LEX nr 2401064; z 2.06.2006 r., I PK 250/05, OSNP 2007/11–12, poz. 156; z 8.01.2002 r., I CKN 723/99, LEX nr 53132; z 22.11.2002 r., IV CKN 1519/00, LEX nr 78333; z 14.09.1998 r., I PKN 334/98, OSNAPiUS 1999/20, poz. 646; z 29.02.1972 r., I CR 388/71).

W ocenie sądu roszczenie o ustalenie usuwa niepewność co do uprawnień powoda nie tylko aktualnych ale także przyszłych. Z tych względów sąd ocenił, że interes prawny powodowi przysługuje.

Sąd ustalił prawo powoda od 17 lutego 2022r. , gdyż takie było roszczenie pozwu, jednak zdaniem sądu powód mógł żądać takiego ustalenia już od dnia 16 lutego 2022r,, który to dzień był przejściem powoda na emeryturę. Skutkiem tego będzie możliwość ustalenie ekwiwalentu w wysokości nie uwzględniającej tego jednego dnia w 2022r.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c w związku z art. 300 k.p.

Sąd w pkt II wyroku orzekł na podstawie art. 477 ² § 1 k.p.c.

O kosztach procesu orzeczono w pkt III wyroku, w oparciu o przepis art. 100 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca proces obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego wynika z § 2 pkt 5 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 2 a co do roszczenia o ustalenie § 9 ust. 1pkt.1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 265 ze zm.).

29853,95:42886,78= 69,61% Powód wygrał w 69,61% , pozwany wygrał 30, 39%

Koszty zastępstwa roszczenia o zapłatę 2700zł , o ustalenie 180zł

Koszty powód: 2700zł razy 69,61%=1879,47zł +180zł=2059,47zł

Koszty pozwany : 2700 zł razy 30,39%=820,53zł

Różnica to 1238,94 zł

Kosztami opłaty sądowej od pozwu, od której powód był zwolniony z mocy ustawy ( art. 96§1 pkt 4 u.k.s.c.) obciążono Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Toruniu, a co do tej części, w stosunku do której pozwany przegrał proces, obciążył nią pozwanego – 396,60 zł (art. 113§1 u.k.s.c.). Opłata od pozwu:

2322,96zł+ 42886,78zł=45209,74zł

Wygrał 29 853,95zł + 2322,96zł =32176,91zł

32176,91zł :45209,74zł= 71,17%

45209,74zł razy 5%=2261zł

2261zł razy 71,17 %= 1609,15zł( opłata od pozwanego)

Sędzia Alina Kordus-Krajewska