Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

1 lipca 2024 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Kosicka

po rozpoznaniu 1 lipca 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Warszawie

sprawy z odwołania P. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W.

z 16 grudnia 2022 r., znak (...)

o rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy

zmieni zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje P. G. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 1 października 2022 r. do 14 czerwca 2026 r.

Sygn. akt VII U 473/23

UZASADNIENIE

P. G. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 16 grudnia 2022 r. znak: (...). Ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez uznanie go za osobę całkowicie niezdolną do pracy. W uzasadnieniu odwołania P. G. wskazał, że został niesłusznie uznany podczas badania przez lekarza orzecznika ZUS oraz Komisję ZUS jako osoba częściowo niezdolna do pracy. Ubezpieczony zaznaczył, że orzeczenia zostały wydane zaocznie, bez przeprowadzenia badania, a jego stan zdrowia uległ poprawie. P. G. podkreślił, że jego obecny stan zdrowia uniemożliwia mu podjęcie jakiejkolwiek pracy zawodowej. Od końca 2021 r. nasiliły się u niego ograniczenia fizyczne w wyniku zwiększenia się spastyczności lewej strony ciała, co utrudnia mu codzienne funkcjonowanie. Równocześnie odwołujący wskazał, że obecnie jest leczony toksyną botulinową w ramach programu lekowego i poddaje się rehabilitacji zarówno w ośrodkach specjalistycznych jak i w domu. Mając powyższe na względzie wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i uznanie go za całkowicie niezdolnego do pracy (odwołanie z 3 lutego 2023 r. k.3-6 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. W uzasadnieniu ZUS wskazał, że w toku postępowania przed organem rentowym odwołujący został skierowany na badanie przez komisję lekarską ZUS, która orzeczeniem z 14 listopada 2022 r. uznała, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy do 30 września 2025 r., wobec czego zaskarżoną decyzją organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy do 30 września 2025 r. (odpowiedź na odwołanie z 6 marca 2023 r. k. 7 a.s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

P. G. urodzony (...) W okresie przed powstaniem niezdolności do pracy pracował w ramach własnej działalności gospodarczej - usługi meblarskie (wypis CEIDG k.22 a.r.).

P. G. w sierpniu 2020 r. doznał masywnego krwotoku podpajęczynówkowego z pękniętego tętniaka prawej tętnicy środkowej mózgu z następstwem niedowładu połowiczego spastycznego lewostronnego z niedoczulicą lewostronną i zespołem zaniedbywania - lewa ręka była nieużyteczna funkcjonalnie. W wyniku przebytego udaru odwołujący się doznał w przebiegu pokrwotocznego skurczu naczyniowego udaru niedokrwiennego prawej półkuli mózgu obejmującego płat czołowy, ciemieniowy skroniowy i wyspę z uogólnionym obrzękiem mózgu i ciasnotą wewnątrzczaszkową, z uciskiem masy. P. G. był intensywnie rehabilitowany w Oddziale Rehabilitacji Neurologicznej, ale wskutek narastającej spastyczności lewych kończyn i wytworzenia zaburzonego schematu chodu, doszło do nasilenia niewydolności lokomocyjnej i utrwalenia jego niepełnosprawności, głównie z powodu porażenia ręki i trudności w poruszaniu się. Odwołujący z powodu spastyczności kończyn lewych znacznego stopnia był kilkakrotnie leczony toksyną botulinową w programie lekowym, z częściową, ale tylko okresową poprawą (dokumentacja medyczna ubezpieczonego, opinia biegłego lekarza z zakresu neurologii k. 35-36 a.s., k.85-87 a.s.).

Ubezpieczony miał przyznane prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 23 lutego 2021 r. do 30 września 2022 r. (decyzja z 17 marca 2021 r. k.55 a.r., decyzja z 17 grudnia 2021 r. k.60 a.r.).

P. G. 21 lipca 2022 r. wniósł o ponowne przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności pracy (wniosek z 21 lipca 2021 r. k.63 a.r.). W toku postępowania przed organem rentowym lekarz orzecznik ZUS w orzeczeniu z 13 września 2022 r. ustalił, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy do 30 września 2025 r. Również Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z 14 listopada 2022 r. wskazała, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy do 30 września 2025 r. ( orzeczenie Lekarza orzecznika ZUS z 13 września 2022 r. k.64 a.r., Orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z 14 listopada 2022 r. k.65 a.r.). W związku z powyższym organ rentowy wydał decyzję z 16 grudnia 2022 r. znak: I/25/045239044 o przeliczeniu renty, ustalając prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy do 30 września 2025 r. Ubezpieczony wniósł odwołanie od powyższej decyzji inicjując przedmiotowe postępowanie (decyzja z 16 grudnia 2022 r. k.66 a.r., odwołanie z 3 lutego 2023 r. k.3-6 a.s.).

Postanowieniem z 13 marca 2024 r. sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu neurologii na okoliczność ustalenia - po przeprowadzeniu badania - czy P. G. jest całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy i od kiedy, czy niezdolność ta ma charakter trwały czy okresowy, a jeśli okresowy - jaki jest przewidywany czas jej trwania oraz jeżeli nastąpiła zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego to na czym ona polegała (postanowienie z 13 marca 2023 r. k. 16 a.s.).

Biegła sądowa z zakresu neurologii E. K. rozpoznała u odwołującego niedowład połowiczy spastyczny lewostronny z przewagą w kończynie górnej, nieużyteczność funkcjonalną ręki lewej, głuchotę ucha lewego, stan po przebytym krwotoku podpajęczynówkowym z pękniętego tętniaka tętnicy środkowej mózgu prawej, embolizację subtotalną tętniaka, stan po przebytym udarze niedokrwiennym prawej półkuli mózgu z zakresu unaczynienia tętnicy mózgu środkowej prawej w przebiegu skurczu naczyniowego oraz nadciśnienie tętnicze. Biegła wskazała, że podczas badania kontakt słowny z odwołującym był prawidłowy i logiczny, widoczny był niedowład centralny nerwu twarzowego lewego oraz głuchota ucha lewego, biegła wskazała, że kończyna górna lewa ubezpieczonego cechuje się głębokim niedowładem spastycznym nasilony w ręce- utrwalony przykurcz zgięciowy palców, a ręka jest nieużyteczna funkcjonalnie, brak czynności chwytnej i manualnej, biegła podkreśliła, że ubezpieczony posługuje się tylko prawą ręką. W kończynie dolnej lewej biegła stwierdziła niewielki niedowład spastyczny, obecny objaw Babińskiego. Ponadto biegła podkreśliła, że odruchy głębokie są żywsze po stronie lewej, głęboka niedoczulica połowicza lewostronna, a próba Romberga nieprawidłowa, biegła podkreśliła, że odwołujący chwieje się i ma tendencje do padania w stronę lewą i do tyłu. Biegła zaznaczyła, że podczas poruszania się ubezpieczony pociąga lewą kończyną dolną, bez podpórek ortopedycznych. Biegła po przeanalizowaniu dostępnej dokumentacji medycznej z dotychczasowego leczenia i rehabilitacji, po przeprowadzeniu badania lekarskiego neurologicznego wskazała, że stopień upośledzenia funkcji organizmu ubezpieczonego spowodowany przewlekłymi rozpoznanymi schorzeniami uzasadnia orzeczenie całkowitej niezdolności do pracy zawodowej z ogólnego stanu zdrowia. Biegła podkreśliła, że niezdolność całkowita do pracy jest okresowa i trwa od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2024 r . (opinia biegłej z zakresu neurologii E. K. k.35- 36 a.s.).

Organ rentowy pismem z 27 września 2023 r. wniósł zastrzeżenia do opinii biegłej i wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu neurologii (pismo procesowe z 27 września 2023 r. k.46 a.s.). Mając na względzie wniesione przez organ rentowy zastrzeżenia postanowieniem z 21 listopada 2023 r. sąd dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłej z zakresu neurologii E. K. na okoliczność ustosunkowania się do zastrzeżeń wniesionych do opinii przez organ rentowy (postanowienie z 21 listopada 2023 r. k.51 a.s.).

W opinii uzupełniającej z 14 stycznia 2024 r. biegła z zakresu neurologii E. K. podtrzymała wcześniej wydaną opinię i wskazała, że całkowicie nie zgadza się z zarzutami do opinii zgłoszonymi przez organ rentowy. Biegła podkreśliła, że opinia została wydana po dokładnej analizie dostępnej dokumentacji medycznej i po przeprowadzeniu badania ubezpieczonego. Biegła wskazała, że od badania ubezpieczonego przez Lekarza Orzecznika ZUS 15 września 2021 r. nie nastąpiła żadna poprawa stanu zdrowia odwołującego, a wręcz nasiliła się spastyczność kończyn (opinia uzupełniająca biegłego z 14 stycznia 2024 r. k.61 a.s.).

Organ rentowy pismem z 18 marca 2024 r. wniósł zastrzeżenia do opinii uzupełniającej biegłej z zakresu neurologii i wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego niż E. K. wskazując, że opinia uzupełniająca nie wnosi niczego nowego do sprawy i trudno się z nią zgodzić (pismo procesowe z 18 marca 2024 r. k.72 a.s.). Mając powyższe na względzie sąd dopuścił dowód z opinii innego biegłego z zakresu neurologii niż E. K. (postanowienie z 25 marca 2024 r. k.74 a.s.).

W opinii z 14 maja 2024 r. biegła z zakresu neurologii B. A. wskazała po dokonaniu analizy dokumentacji medycznej ubezpieczonego i przeprowadzeniu badania, stwierdziła duże zaburzenia funkcjonalne. Biegła wskazała, że pomimo wieloletniej systematycznej rehabilitacji i leczenia, doszło do dużego deficytu neurologicznego pod postacią niedowładu połowiczego spastycznego lewostronnego z niedoczulicą lewostronną (lewa ręka nieużyteczna funkcjonalnie). Zdaniem biegłej neurolog , w oparciu o całość obrazu klinicznego, istniejące ciężkie schorzenia neurologiczne powstałe wskutek krwotoku podpajęczynówkowym z pękniętego tętniaka prawej tętnicy środkowej mózgu w 2020 r., przebytego udaru niedokrwiennego mózgu w przebiegu pokrwotocznego skurczu naczyniowego, w następstwie spastyczności kończyn lewych znacznego stopnia i niewydolności lokomocyjnej z wytworzeniem zaburzonego schematu chodu, sprowadzają znaczne upośledzenie funkcji organizmu opiniowanego, pozwalające uznać go za osobę niepełnosprawną w stopniu znacznym i całkowicie okresowo niezdolną do pracy nadal od daty wystąpienia krwotoku na okres 2 lat od obecnego badania biegłego, tj. do 14 czerwca 2026 r. (opinia biegłej z zakresu neurologii z 14 maja 2024 r. k.85- 87 a.s.).

Pismem procesowym z 24 czerwca 2024 r. organ rentowy wskazał, że nie wnosi uwag do opinii biegłego sądowego neurologa z 14 maja 2024 r. mając na względzie, że w sprawie pozyskane zostały już opinie sporządzone przez dwóch różnych biegłych z zakresu neurologii, które są ze sobą zgodne (pismo organu rentowego z 24 czerwca 2024 r. k.97-98 a.s.).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, jak również w aktach organu rentowego. Zdaniem sądu dokumenty, w zakresie, w jakim sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Dokumenty te nie były przez strony kwestionowane co do ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem należało ocenić je jako wiarygodne. Ustalając stan faktyczny sąd oparł się również na opiniach sporządzonych przez biegłych z zakresu neurologii - biegłej E. K. i B. A..

Opinie wydane przez biegłe zostały ocenione jako rzetelne, ponieważ zostały wydane przy uwzględnieniu całej dokumentacji medycznej i po przeprowadzeniu badania ubezpieczonego. Ponadto, treść opinii jest jasna i logiczna, a także wyczerpująco i przekonująco uzasadniona. Z tych względów opinie sporządzone przez biegłych nie budziły wątpliwości i zastrzeżeń. Sąd uwzględnił opinie wydane przez biegłych z zakresu neurologii jako podstawę dokonanych ustaleń, uznając, że brak jest podstaw do ich zakwestionowania. Ponadto należy wskazać, że opinie biegłych były ze sobą spójne- zarówno biegła E. K. jak i B. A. orzekły, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy. Organ rentowy kwestionował opinie sporządzone przez biegłą E. K. jednak po wydaniu opinii przez drugą biegła z zakresu neurologii B. A.- która to opinia była zgodna z opinią wydaną przez E. K. organ rentowy zgodził się ze stanowiskiem biegłych.

Opinie biegłych jasno i precyzyjnie opisują stan zdrowia ubezpieczonego oraz powody uznania go za osobę całkowicie niezdolną do pracy. W tym kontekście istotne są również poglądy orzecznictwa, które zwraca uwagę, że sąd nie jest zobowiązany dopuścić dowód z opinii kolejnych biegłych w każdym przypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony (por. wyrok Sądu Najwyższego z 15.02.1974 r., sygn. akt II CR 817/73, wyrok Sądu Najwyższego z 18.02.1974 r., sygn. akt II CR 5/74, wyrok Sądu Najwyższego z 15.11.2001 r., sygn. akt II UKN 604/00). Potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczasowej złożonej opinii (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5.11.1974 r., sygn. akt I CR 562/74, uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 4.08.1999 r., sygn. akt I PKN 20/99, uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 10.01.2001 r., sygn. akt II CKN 639/99). Przy czym, potrzebą taką nie może być przeświadczenie strony, że dalsze opinie pozwolą na udowodnienie korzystnej dla strony tezy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 27.06.2001 r., sygn. akt II UKN 446/00).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie P. G. było uzasadnione.

Na wstępie należy zważyć, że zgodnie z art. 148 ¹ § 1 kodeksu postępowania cywilnego (Dz.U. z 2023 r. poz. 1550, dalej: k.p.c.) sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna – mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych – że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Analizując treść złożonych przez strony i zgromadzonych w aktach rentowych dokumentów, sąd uznał, że okoliczności faktyczne nie były w sprawie sporne. Spór nie dotyczył faktów, lecz prawa, wobec czego sąd na podstawie art. 148 ¹ § 1 k.p.c. uznał, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, co w konsekwencji pozwoliło na rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym.

Dokonując rozważań dotyczących zasadności odwołania, w pierwszej kolejności wskazać należy, że renta z tytułu niezdolności do pracy może być przyznana ubezpieczonemu, który spełnia łącznie przesłanki określone w art. 57 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 1251, dalej jako ustawa emerytalna), a więc:

1) jest niezdolny do pracy,

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12 albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów,

4) nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Pierwsza z przesłanek, a więc niezdolność do pracy, jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy emerytalnej). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej) (por. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 stycznia 2004 r., II UK 222/03).

Przepis art. 12 ustawy emerytalnej rozróżnia dwa stopnie niezdolności do pracy - całkowitą i częściową. Zgodnie z ust. 3 ww. przepisu, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 8 grudnia 2000 r., II UKN 134/00 i z 7 września 1979 r., II URN 111/79). Dokonując analizy pojęcia „całkowita niezdolność do pracy" należy brać pod uwagę zarówno kryterium biologiczne (stan organizmu dotkniętego schorzeniami naruszającymi jego sprawność w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do jakiejkolwiek pracy), jak i ekonomiczne (całkowita utrata zdolności do zarobkowania wykonywaniem jakiejkolwiek pracy). Osobą całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy emerytalnej jest więc osoba, która spełniła obydwa te kryteria, czyli jest dotknięta upośledzeniem zarówno biologicznym, jak i ekonomicznym (por. wyrok Sądu Najwyższego z 21 grudnia 2004 r., I UK 28/04). Z kolei wyjaśnienie częściowej niezdolności do pracy i treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego) (por. wyrok Sądu Najwyższego z 15 września 2006 r., I UK 103/06). Dopiero zatem zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowań odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu dają podstawę do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 13 października 2009 r., II UK 106/09, z 8 maja 2008 r., I UK 356/07, z 11 stycznia 2007 r., II UK 156/06 i z 25 listopada 1998 r., II UKN 326/98). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 7 lutego 2006 r. (I PK 153/05) częściowej niezdolności do pracy, polegającej na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, nie wyklucza możliwość podjęcia przez ubezpieczonego pracy niżej kwalifikowanej. Ubezpieczony, który jest częściowo niezdolny do pracy może być jednocześnie z samej definicji zdolny do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami w nieznacznym stopniu. Tak samo, gdy ubezpieczony wykonuje pracę, która nie jest zgodna z posiadanymi kwalifikacjami, a już na pewno, gdy jest pracą poniżej poziomu posiadanych kwalifikacji. Aktualny jest zatem pogląd o konieczności ujmowania łącznie aspektu medycznego i ekonomicznego niezdolności do pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 10 czerwca 1999 r., sygn. akt II UKN 675/98).

W orzecznictwie przyjmuje się również (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 20 sierpnia 2003 r., II UK 11/03 oraz z 5 lipca 2005 r., I UK 222/04), że decydującą dla stwierdzenia niezdolności do pracy jest utrata możliwości wykonywania pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu przy braku rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Gdy więc biologiczny stan kalectwa lub choroba, nie powodują naruszenia sprawności organizmu w stopniu mającym wpływ na zdolność do pracy dotychczas wykonywanej lub innej mieszczącej się w ramach posiadanych lub możliwych do uzyskania kwalifikacji, to brak prawa do tego świadczenia. Prawa tego nie można w szczególności wywodzić z przewidzianych w art. 13 ustawy emerytalnej przesłanek, a więc: stopnia naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowości przekwalifikowania zawodowego, przy wzięciu pod uwagę rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku i predyspozycji psychofizycznych, bowiem odnoszą się one tylko do ustalania stopnia lub trwałości niezdolności do pracy. Są więc bez znaczenia, jeżeli aspekt biologiczny (medyczny) wskazuje na zachowanie zdolności do pracy. Obiektywna możliwość podjęcia dotychczasowego lub innego zatrudnienia, zgodnie z poziomem kwalifikacji, wykształcenia, wieku i predyspozycji psychofizycznych może być brana pod uwagę tylko wówczas, gdy ubiegający się o rentę jest niezdolny do pracy z medycznego punktu widzenia, gdyż oba te aspekty muszą występować łącznie (por. wyrok Sądu Najwyższego z 10 czerwca 1999 r., sygn. akt II UKN 675/98). O niezdolności do pracy nie decyduje więc niemożność podjęcia innej pracy warunkowana wiekiem, poziomem wykształcenia i predyspozycjami psychofizycznymi, lecz koniunkcja niezdolności do pracy z niezdolnością do przekwalifikowania się do innego zawodu.

Ocena niezdolności do pracy w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania zatrudnienia wymaga wiadomości specjalnych. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych dotyczących prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, do dokonywania ustaleń w zakresie oceny stopnia zaawansowania chorób oraz ich wpływu na stan czynnościowy organizmu, uprawnione są osoby posiadające fachową wiedzę medyczną, a zatem okoliczności tych można dowodzić tylko przez dowód z opinii biegłych sądowych, zgodnie z treścią art. 278 k.p.c. Opinia biegłego ma na celu ułatwienie Sądowi należytej oceny zebranego materiału dowodowego wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Dlatego też opinie sądowo- lekarskie sporządzone w sprawie przez lekarzy specjalistów, mają zasadniczy walor dowodowy dla oceny schorzeń wnioskodawcy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 11 lutego 2016 r., III AUa 1609/15).

Badając istnienie analizowanej, a w przedmiotowej sprawie spornej przesłanki warunkującej przyznanie ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, sąd dopuścił dowód z opinii biegłych z zakresu neurologii E. K. i B. A.. Ich ocena została już zaprezentowana w części obejmującej ocenę dowodów, dlatego w tym miejscu, odwołując się do nich tylko ogólnie, należy jeszcze raz wskazać, że opinie sporządzone przez biegłych zostały rzetelnie oraz jasno i przekonująco uzasadnione. Ponadto opinie są ze sobą spójne w zakresie, w którym biegłe stwierdziły, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy. Biegłe podkreśliły, że ubezpieczony cierpi na ciężkie schorzenia neurologiczne, które powstały na skutek krwotoku podpajęczynówkowego, którego doznał ubezpieczony w sierpniu 2020 r., a leczenie, które otrzymuje ubezpieczony nie przynosi znacznej poprawy. Zarówno biegła E. K. jak i B. A. wskazały, że ubezpieczony cierpi na niedowład lewej strony ciała- głęboki niedowład ręki lewej oraz średniego stopnia niedowład nogi lewej, co uniemożliwia mu normalne funkcjonowanie, a pomimo przyjmowanego leczenia i rehabilitacji doszło u ubezpieczonego do dużego deficytu neurologicznego. Jako podstawę wydanego w sprawie orzeczenia w zakresie ustalenia całkowitej okresowej niezdolności do pracy sąd przyjął opinie wydane przez biegłe z zakresu neurologii. Biegła E. K. wskazała, że nie nastąpiła znaczna poprawa stanu zdrowia ubezpieczonego od czasu badania ubezpieczonego przez Lekarza Orzecznika ZUS 15 września 2021 r., a wręcz przeciwnie, że nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia odwołującego od tego czasu. Ponadto należało mieć na względzie, że orzeczenia wydane przez Komisję Lekarską i Orzecznika ZUS poprzedzające wydanie spornej decyzji nastąpiły bez przeprowadzenia badania ubezpieczonego. W zakresie daty przyznania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy sąd opierał się na opinii wydanej przez biegłą B. A., która wskazała, że odwołujący jest całkowicie niezdolny do pracy od daty wystąpienia krwotoku na okres 2 lat od obecnego badania, tj. do 14 czerwca 2026 r.

W tym miejscu należy wskazać, że ocena niezdolności do pracy z medycznego punktu widzenia wymaga wiadomości specjalnych i sąd nie może - wbrew opinii biegłego (biegłych) - opierać ustaleń w tym zakresie na własnym przekonaniu (Wyrok SN z 24.02.2010 r., II UK 191/09, LEX nr 590238.). Poza tym, w sprawie o rentę z tytułu niezdolności do pracy, w której podstawowym dowodem jest dowód z opinii biegłego, sąd nie może czynić ustaleń sprzecznych z taką opinią, jeśli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 30 czerwca 2016 r., III AUa 284/16).

Podsumowując, sąd ocenił, że zaskarżona decyzja organu rentowego dotycząca przeliczenia renty z tytułu niezdolności do pracy ubezpieczonego jest błędna i dlatego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. została zmieniona w ten sposób, że sąd przyznał ubezpieczonemu rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 1 października 2022 r. do 14 czerwca 2026 r.