Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z 10.10.2022 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku T. D. z dnia 29 lipca 2022 roku odmówił mu prawa do ponownego ustalenia wysokości emerytury.

W uzasadnieniu ZUS wskazał, że niemożliwym było przyjęcie zapisu w legitymacji ubezpieczeniowej za okres od 24.12.1980 r. do 28.02.1981r. , ponieważ zapis ten jest nieczytelny oraz poprawiany. Świadectwo pracy w myśl przepisów nie jest dokumentem potwierdzającym wysokość zarobków. Za powyższy okres ZUS uwzględnił wynagrodzenia minimalne.

Za lata 1981 r. do 1986 r. organ rentowy przyjął do wyliczenia kwoty z RP-7 z 12.04.2013 r. na podstawie wyjaśnienia z 05.09.2022 r. z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Ł.. Za lata 1988 r. do 06.1989 r. przyjął wynagrodzenia wskazane w listach płac. Wobec braku zapisu na kartach płac wynagrodzenia za listopad 1988 r. brak możliwości uwzględnienia tego okresu. Wysokość wynagrodzenia z tytułu prowadzonej przez ubezpieczonego działalności gospodarczej wyliczone zostało prawidłowo zgodnie z poświadczeniami z Wydziału (...) i Składek. Za okres od 01.08.1990 do 31.12.1990 r. przyjęto wynagrodzenia zgodnie z zaświadczeniem z Powiatowego Urzędu Pracy z 15.11.2013r.

Decyzją o przyznaniu emerytury z 17-03-2020 r. przyjęto do obliczenia emerytury ubezpieczonego prawidłową kwotę środków zewidencjonowanych na subkoncie z uwzględnieniem ich waloryzacji oraz najkorzystniejsze średnie dalsze trwanie życia.

(decyzja – k. 130 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołanie od w/w decyzji wniósł T. D. uznając, iż jest ona krzywdząca dla niego i niezgodna ze stanem faktycznym. Podniósł, iż za okres zatrudnienia w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w K. za rok 1980 winno być uwzględnione wynagrodzenie z legitymacji ubezpieczeniowej oraz świadectwa pracy.

(odwołanie – k. 3-4)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu ZUS wskazał, że za okres zatrudnienia wnioskodawcy w (...) przyjęto wynagrodzenia minimalne, przy czym za rok 1980 przyjęto wynagrodzenie za dni 01.01.1980r. - 02.01.1980r. i 24.12.1980r. - 31.12.1980r. oraz proporcję 2/12 (ponieważ wnioskodawca podlegał ubezpieczeniu w 2 miesiącach kalendarzowych) - co dało wskaźnik cząstkowy 5,52%.

(odpowiedź na odwołanie – k. 5-6)

Na rozprawie w dniu 13 czerwca 2023 roku wnioskodawca oświadczył, że chciałby, aby za okres zatrudnienia w (...) przyjęto za rok 1979 wynagrodzenie w kwocie 5637 zł (legitymacja ubezpieczeniowa), od 3 stycznia 1980 roku do 24 grudnia 1980 roku – wynagrodzenie ze świadectwa pracy tj. płaca zasadnicza 4 tys. zł, dodatek specjalny 1200 zł, premia kwartalna – uznaniowa do 15 %, za rok 1981 roku – wynagrodzenia wskazane w świadectwie pracy, a nie w legitymacji ubezpieczeniowej, gdyż w ocenie skarżącego w legitymacji jest błąd – wskazano kwotę wynagrodzenia 4200 zł zamiast 5200 zł.

Pełnomocnik ZUS zakwestionował zapisy dotyczące wysokości wynagrodzeń wnioskodawcy wskazując na rozbieżności pomiędzy wpisami w jego legitymacji ubezpieczeniowej, a wpisem w świadectwie pracy dotyczącym zatrudnienia w (...) w K..

(wyjaśnienia ubezpieczonego złożone na rozprawie w dniu 13 czerwca 2023 roku e-protokół (...):00:58 - 00:05:52 – pyta CD – k. 32; stanowisko pełnomocnika ZUS na rozprawie w dniu 13 czerwca 2023 roku e-protokół (...):15:11 – 00:19:11 – pyta CD – k. 32)

Na rozprawie w dniu 1 sierpnia 2023 roku skarżący poparł odwołanie, a ponadto zakwestionował prawidłowość zastosowania w stosunku do niego tablic trwania życia, na podstawie których ustala się średnie dalsze trwanie życia wskazując, że chciałby aby przeliczenie przysługującej mu emerytury nastąpiło z uwzględnieniem wskaźnika średniego dalszego trwania życia obowiązującego w 2023 roku.

(rozprawa z dnia 1 sierpnia 2023 roku e-protokół (...):01:02 – 00:11:29 – płyta CD – k. 53)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. D. urodził się w dniu (...).

(okoliczność bezsporna)

Wnioskodawca zatrudniony był w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w K. od dnia 15 czerwca 1979 roku do dnia 28 lutego 1981 roku. We wskazanym okresie zatrudnienia odwołujący pracował od dnia 15 czerwca 1979 roku do dnia 15 września 1979 roku na stanowisku stażysty, a ostatnio na stanowisku kierownika zaopatrzenia i zbytu. Ostatnie otrzymywane wynagrodzenie z tego zatrudnienia wynosiło 4 000 zł wynagrodzenia zasadniczego, plus dodatek specjalny 1200 zł oraz premia kwartalna do 15 % według zasad wynagradzania pracowników zatrudnionych w spółdzielniach zrzeszonych w (...) Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych.

(świadectwo pracy – k. 105-105 verte plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Stanowisko prezesa zarządu (...) w K. w okresie od dnia 1 września 1977 roku do dnia 19 listopada 1983 roku pełnił H. W..

(zeznania świadka H. W. na rozprawie w dniu 13 czerwca 2023 roku e-protokół (...):21:48 – 00:23:27 – płyta CD – k. 32)

Na podstawie oryginału legitymacji ubezpieczeniowej Sąd stwierdził, że wpisy dotyczące zarobków ( (...) w K.) z roku 1980 są nieczytelne w zakresie wskazanym przez organ rentowy, nie wiadomo, jakiego okresu dotyczą (zasłonięcie pieczątkami, nie da się odczytać roku), ponadto na str. 47 legitymacji widnieje przeróbka cyfry oznaczającej miesiąc, nie wiadomo czy chodzi o 1.02.1981 r. Do tego zapis w tym zakresie wskazuje wynagrodzenie wnioskodawcy na poziomie 4200 zł, co jest przez niego kwestionowane – skarżący wskazywał, że wówczas zarabiał 5200 zł, co wynika ze świadectwa pracy. Ponadto jako datę początku zatrudnienia wpisano czerwiec 1980 rok - która jest niezgodna ze świadectwem pracy.

(oryginał legitymacji ubezpieczeniowej k 18; kopia legitymacji ubezpieczeniowej – k. 132-135 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Zapisy w legitymacji ubezpieczeniowej są błędne, jak wskazał wnioskodawca nieprawidłowo wpisano wysokość osiąganych przez wnioskodawcę kwot wynagrodzeń za rok 1981 (4200 zł zamiast 5200 zł).

(wyjaśnienia ubezpieczonego złożone na rozprawie w dniu 13 czerwca 2023 roku e-protokół (...):06:03 – 00:15:11 – pyta CD – k. 32)

Wnioskodawca pobierał od 22.06.2017 r. rentę z tytułu niezdolności do pracy, a od 06.03.2020 r. pobiera emeryturę z urzędu.

(okoliczności bezsporne)

Decyzją z dnia 22.09.2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227 ze zm.) z urzędu ponownie ustalił kapitał początkowy T. D. na dzień 1 stycznia 1999 roku. Do ustalenia wysokości kapitału początkowego ZUS przyjął: podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 831,91 zł. Podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 831,91 zł ZUS ustalił w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 68,14% przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową określoną w w/w ustawie o emeryturach i rentach z FUS (68,14% x 1 220,89 zł = 831,91 zł). Przyjęto okresy składkowe: 16 lat, 5 m-cy, 12 dni, tj. 197 z-cy oraz nieskładkowe: łącznie 4 lata, 6 m-cy, 0 dni tj. 54 m-cy. Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 68,17%. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy. W związku z powyższym wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 84 327,32 zł.

ZUS odmówił uwzględnienia do ustalenia kapitału początkowego wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej z (...) w K., z uwagi na ich niepoprawność i nieczytelność.

(decyzja – k. 82-83 plik I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto wynagrodzenie ubezpieczonego w następującej wysokości:

- za rok 1981 – 56 129,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 92268,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 60,83%;

- za rok 1982 – 124184,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 139572,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 88,97%;

- za rok 1983 – 147206,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 173700,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 84,75%;

- za rok 1984 – 171140,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 202056,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 84,70%;

- za rok 1985 – 211329,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 240060,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 88,03%;

- za rok 1986 – 239512,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 289140,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 82,84%;

- za rok 1987 – 282876,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 350208,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 80,77%;

- za rok 1988 – 375138,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 637080,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 58,88%;

- za rok 1989 – 479984,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 2481096,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 23,21%;

- za rok 1990 – 3214437,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 12355644,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 28,38%;

Wyliczony na podstawie powyższych danych wskaźnik wyniósł 68,14 %.

(obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego- k. 84 plik I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Wnioskodawca nie złożył odwołania od tej decyzji.

(okoliczność bezsporna)

Decyzją z dnia 4 marca 2020 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 887), ustawy z dnia 5 marca 2015 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2015 r., poz. 552) z urzędu ponownie ustalił kapitał początkowy wnioskodawcy na dzień 1 stycznia 1999 roku. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 01.01.1981 r. do 31.12.1990 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 68,73%. Podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 839,12 zł ZUS ustalił w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 68,73% przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową określoną w w/w ustawie o emeryturach i rentach z FUS (68,73% x 1 220,89 zł = 839,12 zł).

Przyjęto łącznie 16 lat, 4 miesiące, 12 dni, tj. 196 miesięcy okresów składkowych i 4 lata, 6 miesięcy, 0 dni, tj. 54 miesiące okresów nieskładkowych. Wysokość 24% kwoty bazowej wyniosła 293,01 zł.

Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 68,17%. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy. W związku z powyższym wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 84 502,88 zł.

Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresów:

- od 01.11.1988 do 30.11.1988,

- od 01.12.1992 do 11.04.1994,

gdyż w tych okresach ubezpieczony przebywał na urlopie bezpłatnym,

(decyzja – k. 88-88 verte plik I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto wynagrodzenie ubezpieczonego w następującej wysokości:

- za rok 1981 – 56 129,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 92 268,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 60,83%;

- za rok 1982– 124 184,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 139 572,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 88,97%;

- za rok 1983 – 147 206,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 173 700,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 84,75%;

- za rok 1984 – 171 140,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 202 056,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 84,70%;

- za rok 1985 – 211 329,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 240 060,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 88,03%;

- za rok 1986 – 239 512,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 289 140,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 82,84%;

- za rok 1987 – 282 876,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 350 208,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 80,77%;

- za rok 1988 – 378 606,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 637 080,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 64,83%;

- za rok 1989 – 479 984,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 2 481 096,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 23,21%;

- za rok 1990 – 3 214 437,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 12 355 644,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 28,38%;

Wyliczony na podstawie powyższych danych wskaźnik wyniósł 68,73 %.

(obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego- k. 89 plik I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Wnioskodawca nie złożył odwołania od tej decyzji.

(okoliczność bezsporna)

Decyzją z dnia 17.03.2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał wnioskodawcy z urzędu emeryturę od dnia 6 marca 2020 roku, tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego.

W związku z przyznaniem emerytury prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy ustało z dniem 06-03-2020 r.

Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem ich waloryzacji, zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz kwota środków zewidencjonowanych na subkoncie, z uwzględnieniem ich waloryzacji.

Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę.

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 85578,27 zł

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 372245,14 zł

- kwota środków zewidencjonowanych na subkoncie,

z uwzględnieniem ich waloryzacji, wynosi 43524,39 zł

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 217,10 m-cy

- wyliczona kwota emerytury wynosi 2309,29 zł

Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26c ustawy emerytalnej:

( (...),27 + (...),14 + (...),39) / 217,10 = 2309,29 zł.

Od 01-05-2020 obliczona emerytura z urzędu brutto wyniosła 2309,29 zł.

Wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła miesięcznie 1931,45 zł.

(decyzja – k. 100-101 verte plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Wnioskodawca nie złożył odwołania od tej decyzji.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 29.07.2022r. wnioskodawca złożył do ZUS wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury.

(wniosek – k. 102-103 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W dniu 10.10.2022 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wydał zaskarżoną decyzję.

(decyzja – k. 130 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Organ rentowy dokonał hipotetycznego przeliczenia emerytury wnioskodawcy w wariantach:

a) - po uwzględnieniu do obliczeń wynagrodzenia wnioskodawcy wynikającego ze świadectwa pracy z (...) w K. za luty 1981 r. wartość kapitału początkowego Ubezpieczonego wzrosła i wyniosła 84.695,16 zł. Wobec tego do ustalenia wysokości emerytury przyjęto by:

- kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego - 373092,09 zł;

- kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieni waloryzacji - 129102,84 zł

- średnie dalsze trwanie życia - 217,10 miesięcy.

Po przeliczeniu kapitału początkowego wysokość emerytury z urzędu wyniosłaby od 6.03.2020 r. - 2313,20 zł.

Emerytura z FUS po waloryzacji przysługiwałaby w kwocie:

- od 1-03-2021 r.- 2411,28 zł;

- od 1-03-2022 r. - 2580,07 zł;

- od 1-03-2023 r. - 2961,62 zł.

b) - po uwzględnieniu do obliczeń wynagrodzenia wnioskodawcy wynikającego ze świadectwa pracy z (...) w K. za styczeń i luty 1981 r. wartość kapitału początkowego Ubezpieczonego wzrosła i wyniosła 84.883,26 zł. Wobec tego do ustalenia wysokości emerytury przyjęto by:

- kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego - 373920,80 zł;

- kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji - 129102,84 zł

- średnie dalsze trwanie życia - 217,10 miesięcy.

Po przeliczeniu kapitału początkowego wysokość emerytury z urzędu wyniosłaby od 6.03.2020 r. - 2317,01 zł.

Emerytura z FUS po waloryzacji przysługiwałaby w kwocie:

- od 1-03-2021 r. - 2415,25 zł;

- od 1-03-2022 r. – 2584,22 zł;

- od 1-03-2023 r. – 2966,80 zł.

(pismo- hipotetyczne wyliczenie ZUS wraz z wyliczeniem– k. 33, k. 35-47)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie opierając się na dokumentach załączonych do akt sprawy oraz do akt ZUS. W przedmiotowej sprawie ubezpieczony wniósł o uwzględnienie przy przeliczeniu emerytury wynagrodzenia za rok 1980 jakie osiągał w trakcie zatrudnienia w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w K. na podstawie oryginału przedłożonej legitymacji ubezpieczeniowej. Organ rentowy zakwestionował wiarygodność zapisów w legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawcy i za rok 1980 przyjął wynagrodzenie minimalne za dni 01.01.1980r. - 02.01.1980r. i 24.12.1980r. - 31.12.1980r. oraz proporcję 2/12 (ponieważ wnioskodawca podlegał ubezpieczeniu w 2 miesiącach kalendarzowych) - co dało wskaźnik cząstkowy 5,52%. Odnosząc się do kwestii dotyczącej zarobków ubezpieczonego osiąganych przez niego w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w K., to przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że nie sposób jest odnaleźć dokumentacji płacowej dotyczącej tego okresu zatrudnienia. To spowodowało, że brak jest obecnie możliwości ustalenia w sposób pewny zarobków ubezpieczonego zważywszy, że faktycznie wpisy dotyczące wynagrodzeń za rok 1980, czy też 1981 zawarte w legitymacji ubezpieczeniowej są nieczytelne i nie pozwalają w sposób jednoznaczny ustalić wynagrodzeń ubezpieczonego z tego okresu zatrudnienia. Na str. 47 legitymacji widnieje przeróbka cyfry oznaczającej miesiąc, nie wiadomo więc czy chodzi o 1.02.1981 r. Rozbieżności występują również w zakresie daty początkowej zatrudnienia wnioskodawcy w (...), w legitymacji wpisano czerwiec 1980 rok, data ta zaś jest niezgodna ze świadectwem pracy potwierdzającym ten okres zatrudnienia, w której wskazano czerwiec 1979 rok. Nadto nie sposób odczytać roku do którego odnosi się zapis na stronie 47 „od 15.06”, co przyznał sam odwołujący na rozprawie. Ponadto wnioskodawca także na rozprawie w dniu 13 czerwca 2023 roku wskazał, że w 1981 roku otrzymywał wynagrodzenie inne, niż to wpisane w jego legitymacji ubezpieczeniowej, gdyż w legitymacji widnieje zapis kwoty 4200 zł, zaś odwołujący podał, że zarabiał wówczas 5200 zł – zgodnie ze świadectwem pracy.

Z uwagi na powyższe, legitymacja ubezpieczeniowa wnioskodawcy nie mogła stanowić wiarygodnego dowodu potwierdzającego wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia i tym samym dać podstawy do określenia dochodów wnioskodawcy za sporny okres.

Na okoliczność wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez wnioskodawcę w okresie zatrudnienia w (...) w K. Sąd dopuścił także dowód z zeznań świadka H. W., pełniącego funkcję prezesa zarządu (...) w K. w okresie od dnia 1 września 1977 roku do dnia 19 listopada 1983 roku. Sąd odmówił wiary zeznaniom składanym przez tego świadka. Świadek zeznał, że pamięta on dokładnie zarobki wnioskodawcy, aczkolwiek nie potrafił już wyjaśnić czy odwołujący osiągał takie wynagrodzenia również na stanowisku stażysty. W tym zakresie w początkowej fazie zeznań podał, że odwołujący zarabiał ok. 4000 zł na stanowisku stażysty, później wskazał, że oprócz wynagrodzenia zasadniczego na stanowisku stażysty skarżący otrzymywał też dodatek funkcyjny, następnie sprostował swoje zeznanie podając, że nie był to dodatek tylko premia, a następnie wskazał, że była to premia kwartalna uznaniowa. Generalnie w zakresie tego stanowiska świadek stwierdził, że zarobki musiały być niższe, ale nie pamięta jakie i podał, że odwołujący na stażu był do pójścia do wojska w 1980 r. i zmieniono mu stanowisko i wynagrodzenie po powrocie z wojska. W zakresie okresu stażu z kolei coś innego wynika ze świadectwa pracy. Poza tym nie sposób uznać, że świadek mógł z taką dokładnością pamiętać wysokość wynagrodzenia osiąganego przez skarżącego po upływie ponad 40 lat zwłaszcza, że zapytany przez Sąd stwierdził, iż wynagrodzeń innych pracowników nie pamięta. Zdaniem Sądu Okręgowego niebywała spójność jaka występowała pomiędzy jego zeznaniami, a wyjaśnieniami wnioskodawcy w tym zakresie sugeruje, że ich treść została ustalona wyłącznie na potrzeby niniejszego procesu. Co więcej w trakcie składania zeznań świadek chciał posiłkować się notatkami, co tym bardziej podważało wiarygodność jego zeznań.

Nie jest możliwym także, aby do przeliczenia emerytury przyjąć tak jakby chciał tego wnioskodawca wskaźnik średniego dalszego trwania życia obowiązujący w 2023 roku.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie podlegało uwzględnieniu jedynie w niewielkiej części.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2023.0.1251), podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.

Zgodnie natomiast z treścią art. 15 ust. 2a cytowanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

W myśl art. 26 ust 1 w/w ustawy, emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

Art. 25 ustawy emerytalnej stanowi, że podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24 stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art 173–175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Stosownie do treści art. 114 ust. 1 pkt 1 w/w ustawy, w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość.

Z cytowanego przepisu wynika, iż warunkiem ponownego ustalenia prawa do świadczeń jest uzyskanie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie były znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na prawo do tych świadczeń lub ich wysokość /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 231/99 - OSNAPiUS 2000 nr 19 poz. 734; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2003 r. III UZP 5/03 - OSNAPiUS rok 2003, Nr 18, poz. 442/.

Zwrot "przedłożenie nowych dowodów" oznacza zgłoszenie każdego prawnie dopuszczalnego środka dowodowego, stanowiącego potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed wydaniem decyzji, a mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokość. Natomiast użyte w art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej pojęcie "ujawnienie okoliczności" oznacza powołanie się na fakty dotyczące ogółu wymagań formalnych i materialnych związanych z ustaleniem przez organ rentowy prawa do świadczenia lub wysokości świadczenia. Są to określone w przepisach prawa materialnego fakty warunkujące powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokości np. staż pracy, wiek, niezdolność do pracy, ale także uchybienia przez organ rentowy normom prawa procesowego lub materialnego, wpływające potencjalnie na dokonanie ustaleń w sposób niezgodny z ukształtowaną z mocy prawa sytuacją prawną osoby zainteresowanej (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 lutego 2014 r., I UK 322/13, LEX nr 1444596 oraz Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 11 grudnia 2015 r., III AUa 1087/15, LEX nr 1979499).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ma podstaw do ponownego ustalenia emerytury, wyrównania świadczeń, jeśli zainteresowany nie przedstawi dokumentów lub okoliczności zmieniających jego sytuację (por. wyrok. Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2014 r., III UK 150/13, LEX nr 1458793).

Bezspornie skarżący jako nowy dowód w sprawie zgłosił zeznania świadka, które jednak w ocenie Sądu okazały się być niewiarygodne.

W myśl art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Zgodnie z ust. 3 wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie cytowanej ustawy.

Stosownie do treści art. 174 ust. 1 ustawy emerytalnej kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2. (ust. 2);

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r. (ust. 3).

Zatem w przypadku osób, dla których ustalany jest kapitał początkowy, wysokość emerytury uzależniona jest od kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne ewidencjonowanych od dnia 1 stycznia 1999 roku na koncie ubezpieczonego.

Odnosząc się do spornej w sprawie kwestii, regulacje określające dowody dopuszczalne przed Zakładem Ubezpieczeń Społecznych określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011 r. nr 237, poz. 1412). Zgodnie z § 21 ww. rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Z kolei zgodnie z § 22 ust. 1 rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1) legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Zważyć przy tym należy, że w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe prowadzenie dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom. Według art. 473 § 1 k.p.c. w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron. Ten wyjątek od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 k.p.c., sprawia, że każdy istotny fakt (np. taki, którego ustalenie jest niezbędne do przyznania ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury), może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 4 października 2007 r. I UK 111/07). Oznacza to, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być wprawdzie udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, jednakże zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych (zob. wyroki Sądu Najwyższego z 9 stycznia 1998 r. II UKN 440/97 i z 4 lipca 2007 r. I UK 36/07, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 30 października 2013 r., III AUa 269/13).

Wysokość zarobków stanowiących podstawę wyliczenia składki na ubezpieczenia społeczne nie może być ustalana w sposób hipotetyczny, przybliżony, oparty jedynie na domniemaniu czy też uprawdopodobnieniu (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 czerwca 2007r., III AUa 482/07, Apel. - W-wa 2008, nr 1; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2007r., I UK 36/07, LEX nr 390123; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2013r., II UK 315/12, LEX nr 1375196; wyroki Sądu Apelacyjnego w Lublinie: z dnia 14 sierpnia 2012r., III AUa 322/12, LEX nr 1213861; z dnia 4 października 2012r., III AUa 305/12, LEX nr 1223273; z dnia 19 grudnia 2012r., III AUa 1009/12, LEX nr 1237287; wyroki Sądu Apelacyjnego w Gdańsku: z dnia 5 października 2012r., III AUa 565/12, LEX nr 1223165 i z dnia 22 stycznia 2013r., III AUa 1244/12, LEX nr 1280044; wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 21 sierpnia 2013r., III AUa 459/13, LEX nr 1363361).

Nie jest możliwe obliczanie wysokości emerytury wyłącznie na podstawie twierdzeń wnioskodawcy Twierdzenia te muszą być udowodnione. Wskazać należy, iż nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Stanowisko takie zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996r. sygn. akt I CKU 45/96 (opubl. OSNC z 1997r., z.6-7, poz.76). Podobnie, w wyroku
z 7 października 1998 r., II UKN 244/98, OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 662, Sąd Najwyższy stwierdził nawet, że od 1 lipca 1996 r. nastąpiło zniesienie zasady odpowiedzialności sądu za wynik postępowania dowodowego, także w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Nie można bowiem pominąć, iż wysokość świadczenia emerytalnego pozostaje funkcją uzyskiwanych niegdyś dochodów, a zatem dla jego wyliczenia nieodzownym pozostaje ustalenie rzeczywistych zarobków, jako decydujących o rozmiarze opłacanej składki na ubezpieczenie społeczne. Niedopuszczalne przy tym jest opieranie się jedynie na hipotezach czy założeniach, wynikających z przyjęcia średnich wartości.

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy należy zauważyć, iż przeprowadzone postępowanie dowodowe miało na celu ustalić taką wysokość wynagrodzenia, jakie wnioskodawca niewątpliwie otrzymywał w trakcie zatrudnienia w (...) w K.. Sąd ma przy tym na względzie powszechnie znane trudności w dokumentowaniu nie tylko wysokości wynagrodzenia, ale nawet samego zatrudnienia w latach odległych od daty wniosku, związane z brakiem dokumentów (te podlegały bowiem niszczeniu po upływie określonego czasu), czy wręcz likwidacją zakładów pracy.

Jeśli chodzi o sporny okres zatrudnienia w (...) w K., to z dokumentu jakim jest świadectwo pracy, nie sposób ustalić od kiedy wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 4000 zł, jak również dodatki oraz jakie były warunki i częstotliwość przyznawania premii oraz nagród, o których wspominał wnioskodawca. Jego twierdzenia w tym zakresie nie zostały w żaden sposób udowodnione. Brak było jakichkolwiek podstaw do ustalenia, że kwota wynagrodzenia wskazana w świadectwie pracy wynosiła tyle samo również w okresie wcześniejszym , a nawet podczas stażu odwołującego się. Wobec powyższego Sąd uznał, że możliwym jest jedynie uwzględnienie wynagrodzenia skarżącego wynikającego ze świadectwa jego pracy z (...) w K. w miesiącu lutym 1981 roku ( zgodnie wariantem a) wyliczeń dokonanych przez ZUS w piśmie z dnia 29 czerwca 2023 roku). Dodatkowo należy podkreślić, co wynika wprost ze świadectwa pracy, że wskazane w nim wynagrodzenie to jest wynagrodzenie ostatnio otrzymywane, czyli wynagrodzenie otrzymywane tuż przed rozwiązaniem umowy o pracę. Nie można na jego podstawie stwierdzić zatem jakie wynagrodzenie otrzymywał wnioskodawca we wcześniejszych miesiącach, a tym bardziej we wcześniejszym roku.

Wnioskodawca nie kwestionował pod względem matematycznym wyliczenia hipotetycznego organu rentowego dokonanego w tym wariancie, a jedynie jego zasadę.

Również na podstawie przedłożonego przez wnioskodawcę oryginału legitymacji ubezpieczeniowej oraz zawartych w niej wpisów nie sposób było ustalić wynagrodzenia ubezpieczonego ze spornego zatrudnienia. Szerzej na ten temat Sąd wypowiadał się w ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. W tym miejscu należy jedynie przypomnieć, że wpisy dotyczące wynagrodzeń za rok 1980, 1981 zawarte w legitymacji ubezpieczeniowej są nieczytelne i nie pozwalają w sposób jednoznaczny ustalić wynagrodzeń ubezpieczonego z tego okresu zatrudnienia. Na str. 47 legitymacji widnieje przeróbka cyfry oznaczającej miesiąc, nie wiadomo więc czy chodzi o 1.02.1981 r. Rozbieżności występują również w zakresie daty początkowej zatrudnienia wnioskodawcy w (...), w legitymacji wpisano czerwiec 1980 rok, data ta zaś jest niezgodna ze świadectwem pracy potwierdzającym ten okres zatrudnienia, w której wskazano czerwiec 1979 rok. Nadto nie sposób odczytać roku do którego odnosi się zapis „od 15.06.” , co przyznał sam odwołujący na rozprawie. Wnioskodawca także na rozprawie w dniu 13 czerwca 2023 roku wskazał, że w 1981 roku otrzymywał wynagrodzenie inne, niż to wpisane w jego legitymacji ubezpieczeniowej, gdyż w legitymacji widnieje zapis kwoty 4200 zł, zaś odwołujący podał, że zarabiał wówczas 5200 zł.

A zatem zapisy z omawianego dokumentu nie mogą stanowić podstawy ustaleń wynagrodzenia skarżącego, jako zawierające szereg błędów i tym samym je dyskwalifikujące, gdyż niewiarygodne. Tymczasem dla celów ustalenia wysokości zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru świadczenia koniecznym jest, aby dowody przedstawione przez stronę nie budziły wątpliwości, były spójne, precyzyjne, zawierały pewne informacje co do wysokości dochodów. Przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych są bowiem normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalenie wynagrodzenia w sposób przybliżony lub prawdopodobny.

Wobec powyższego, w toku postępowania Sąd zobowiązał ZUS do dokonania hipotetycznego przeliczenia emerytury wnioskodawcy z uwzględnieniem jedynie zmiany wysokości wynagrodzenia za luty 1981 roku. Po uwzględnieniu do obliczeń wynagrodzenia wnioskodawcy wynikającego ze świadectwa pracy z (...) w K. za luty 1981 r. wartość kapitału początkowego ubezpieczonego wzrosła i wyniosła 84.695,16 zł. Kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wyniosła 373092,09 zł, kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji - 129102,84 zł, średnie dalsze trwanie życia - 217,10 miesięcy. Po przeliczeniu kapitału początkowego wysokość emerytury z urzędu wyniosła od 6.03.2020 r. - 2317,01 zł.

Sąd zgadza się ze stanowiskiem, iż ujemne konsekwencje związane z trudnościami w dokumentowaniu wysokości wynagrodzeń z lat odległych nie powinny obciążać wyłącznie ubezpieczonych. Jednakże nie można również odpowiedzialności za taki stan rzeczy przenosić wyłącznie na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ustawowym wymogiem jest bowiem wykazanie przez ubezpieczonego konkretnych kwot otrzymanych przez niego zarobków, jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe lub ubezpieczenie społeczne, przy czym nie może istnieć tu żaden stan niepewności co do wysokości.(tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 15 marca 2006 roku, zapadłego w sprawie o sygn. akt III AUa 1096/05).

W niniejszym postępowaniu wnioskodawca nie przedłożył żadnych miarodajnych dowodów potwierdzających fakt otrzymywania wynagrodzenia w kwocie wyższej niż kwota minimalna, dodatków, premii czy nagród za pozostały okres inny niż uwzględniony przez Sąd. Za taki dowód nie mogła posłużyć, z omawianych wyżej względów, przedłożona przez niego do akt sprawy legitymacja ubezpieczeniowa czy zeznania świadka.

Nie jest możliwym także, aby do przeliczenia emerytury przyjąć, tak jakby chciał tego wnioskodawca, wskaźnik średniego dalszego trwania życia obowiązujący w 2023 roku.

Zgodnie z przytaczanym już art. 26 ustawy emerytalnej, średnie dalsze trwanie życia ustala się dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach. Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust. 3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust. 2. Ogłoszone w ten sposób tablice średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego, z uwzględnieniem ust. 6.

Średnia dalszego trwania życia to wielkość statystyczna, stanowiąca podstawę przyznawania emerytur na podstawie wniosków składanych od 1 kwietnia do 31 marca następnego roku. Średnie dalsze trwanie życia określa przeciętny okres, jaki zazwyczaj, statystycznie upływa od ustalenia prawa do emerytury do dnia śmierci ubezpieczonego. W gruncie rzeczy chodzi o ustalenie przewidywanego okresu pobierania przez daną osobę emerytury i – tym samym – równomiernego rozłożenia zgromadzonych składek i ewentualnie kapitału początkowego w ramach tego okresu.

Tym samym odnosząc się do zarzutu odwołującego należy zaakcentować, że nie ma w tym zakresie jakiejkolwiek uznaniowości, ani tym bardziej dowolności po stronie organu emerytalnego, który nie dokonuje żadnych wyliczeń w tym przedmiocie.

Tylko jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, zgodnie z art. 26 ust 6 ustawy, który wszedł w życie z dniem 1 października 2017r., do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z ust. 1 art. 26 ustawy stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

Z przepisu tego wynika, że średnie dalsze trwanie życia co do zasady powinno być ustalane wg tablic obowiązujących w dniu przejścia na emeryturę dla wieku równego wiekowi przejścia na emeryturę. Tylko gdy jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego można do ustalenia średniego dalszego trwania życia zastosować tablice obowiązujące w dacie osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn. Nadal jednak średnie dalsze trwanie życia ustala się dla wieku ubezpieczonego w dacie przejścia na emeryturę.

T. D. urodził się w dniu (...). W związku z przyznaniem emerytury wnioskodawcy, prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy ustało z dniem 06-03-2020 r. (ubezpieczony osiągnął wiek 65 lat). W okresie, w którym ubezpieczony otrzymał prawo do emerytury, obowiązywał Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 25 marca 2019 r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn (M. P. z 2019 r., poz. 279). Średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku 65 lat określone w tablicy stanowiącej załącznik do w/w komunikatu wynosiło 217,10 miesięcy - i taki też wskaźnik organ emerytalny prawidłowo przyjął w decyzji z dnia 17.03.2020 r. przyznającej wnioskodawcy emeryturę.

Tym samym, mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przeliczył emeryturę wnioskodawcy od dnia 1 lipca 2022 roku przy uwzględnieniu kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 373 092,09 zł oraz średniego dalszego trwania życia w ilości 217,10 miesięcy – punkt 1 sentencji wyroku.

W pozostałej zaś części Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. odwołanie, jako bezzasadne, oddalił – punkt 2 sentencji wyroku.

A.B.