Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CNP 114/09
POSTANOWIENIE
Dnia 11 lutego 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie skargi P. S. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego w W. z dnia 11 lutego 2009 r., sygn. akt V Ca (…), wydanego w
sprawie z powództwa J. I. przeciwko P. S.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 11 lutego 2010 r.,
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 11 lutego 2009 r. Sąd Okręgowy w W. oddalił apelację
pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w W., którym zasądzono od pozwanego na
rzecz powoda 850 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 14 listopada 2006, oddalono
powództwo w pozostałym zakresie (co do odsetek od dnia 25 października 2006 do 14
listopada 2006 r.) i zasądzono od pozwanego na rzecz powoda 487,72 zł kosztów
procesu.
Od wyroku sądu drugiej instancji pozwany wniósł skargę o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
ustanowiona ustawą z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks
postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z
2005 r. Nr 13, poz. 98) jest – podobnie jak skarga kasacyjna – środkiem prawnym
sformalizowanym. Wysokie wymagania formalne stawiane skardze są związane nie
2
tylko z jej specjalną, nadzwyczajną funkcją w systemie prawa, ale wynikają także z
potrzeby spełnienia wysokich oczekiwań profesjonalnych.
Zgodnie z art. 4245
§ 1 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia powinna zawierać oznaczenie orzeczenia, od którego
została wniesiona, przytoczenie jej podstaw i ich uzasadnienia, wskazanie przepisu
prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne, uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga dotyczy,
wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków
prawnych nie było i nie jest możliwe i wniosek o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z
prawem.
Wymienione wymagania skargi mają charakter konstrukcyjny i powinny być
spełnione kumulatywnie. To oznacza, że skarga niespełniająca któregokolwiek z nich
jest dotknięta tzw. brakiem istotnym, nienaprawialnym w trybie właściwym dla usuwania
braków i podlega odrzucenie bez wzywania do ich usunięcia. Każde z tych wymagań
przewidzianych w art. 4245
§ 1 k.p.c. – na co Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał
uwagę – ma charakter samoistny, powinno być zatem spełnione niezależnie od innych
wymagań (por. postanowienia Sąd Najwyższego: z dnia 20 lipca 2005 r., IV CNP 1/05 i
z dnia 18 stycznia III CNP 21/05 niepubl.).
Wniesiona przez pełnomocnika pozwanego skarga o stwierdzenia niezgodności z
prawem prawomocnego orzeczenia nie zawiera wymagania polegającego na
wykazaniu, że wzruszenie zaskarżonego wyroku w drodze innych środków prawnych nie
było i nie jest możliwe. W literaturze i orzecznictwie przyjmuje się, że ten obciążający
skarżącego obowiązek oznacza przeprowadzenie prawniczej analizy przepisów
dotyczących środków prawnych, których zastosowanie jest niedopuszczalne lub które z
innych przyczyn nie mogły odnieść skutku. Zgodnie z art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c. skarżący
musi „wykazać” (a więc nie „wskazać”, „przytoczyć” czy „uwiarygodnić”), że wzruszenie
zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest
możliwe. Podkreśla się, że nie chodzi tylko o skargę kasacyjną czy skargę o wznowienie
postępowania, ale także o inne środki prawne pozwalające na zmianę lub uchylenie
orzeczenia, ewentualnie służące pozbawieniu lub ograniczeniu wykonalności (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2006 r., III CNP 23/05, OSNC
2006, nr 7-8, poz. 140).
Tymczasem pozwany poprzestał na stwierdzeniu, że wzruszenie zaskarżonego
wyrok „w drodze skargi kasacyjnej nie jest możliwe z uwagi na ewentualną wartość
3
przedmiotu zaskarżenia wynoszącą 850 zł (art. 3982
§ 1 k.p.c.), zaś dodatkowo w
odniesieniu do postępowania uproszczonego (art. 3982
§ 2 pkt 3 k.p.c.)”. Okoliczności
podane przez skarżącego nie mogą zatem być uznane za spełniające wymaganie
przewidziane w art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c. Ze względu na zarzucone naruszenia przepisów
postępowania, mogące powodować nieważność postępowania, niezbędne było
zwłaszcza wykazanie, że nie było i nie jest możliwe wzruszenie zaskarżonego wyroku
za pomocą skargi o wznowienie postępowania, gdyż niektóre naruszenia prawa
prowadzą do nieważności postępowania stanowiącej podstawę wznowienia
postępowania. W takiej sytuacji, strona jest bowiem zobowiązana wnieść skargę o
wznowienie postępowania, która jest środkiem, za pomocą którego jest możliwe
wzruszenie zaskarżonego orzeczenia.
Do wymagań konstrukcyjnych skargi należy także uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga dotyczy.
Spełnienie tego obowiązku, pozostającego w wyraźnym związku z art. 4171
§ 2 k.c.,
wymaga złożenia przez skarżącego w skardze oświadczenia, że szkoda wystąpiła – ze
wskazaniem jej rodzaju i rozmiaru – oraz uwiarygodnienia tego oświadczenia. W tym
celu skarżący może powoływać i przedstawiać dowody oraz inne środki, nawet
nieuznawane przez kodeks postępowania cywilnego za dowody, jak pisemne
oświadczenia, surogaty dokumentów czy tzw. opinie prywatne (por. postanowienia Sądu
Najwyższego: z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, OSNC 2006, nr 1, poz. 16, z dnia
23 września 2005 r., III CNP 5/05, niepubl., z dnia 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05,
OSNC 2006, nr 7-8, poz. 141).
Skarżący wprawdzie zamieścił w skardze element dotyczący
uprawdopodobnienia szkody spowodowanej przez wydanie zaskarżonego orzeczenia,
ale nie powołał i nie przedstawił dowodów lub innych środków w celu
uprawdopodobnienia wskazanej szkody. Nie wykazał także adekwatnego związku
przyczynowego między zaskarżonym orzeczeniem a powstała szkodą. Trzeba bowiem
podkreślić, że wspomniany związek przyczynowy występuje wtedy, gdy szkoda jest
normalnym, naturalnym następstwem wydania zaskarżonego orzeczenia. Jest więc
oczywiste, że szkoda musi powstać po wydaniu zaskarżonego wyroku, a przed
wniesieniem skargi (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 10 sierpnia 2006 r.,
V CNP 104/06, z dnia 21 grudnia 2006 r., III CNP 57/06 i z dnia 27 kwietnia 2007 r., I
CNP 20/07, niepubl.). Poza wspomnianym związkiem przyczynowym pozostaje też
„szkoda” polegająca na wydatkowaniu opłat sądowych i kosztów zastępstwa związanych
4
ze sprawą, w której wydano objęte skargą orzeczenie. Wniesiona przez pozwanego
skarga nie spełnia zatem także wymagania przewidzianego w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 4248
§ 1 k.p.c.).
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13