Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 18 listopada 2011 r.
I UK 127/11
Urlopu bezpłatnego, udzielonego w związku ze skierowaniem do pracy
za granicą, nie wlicza się do okresu pracy w warunkach szczególnych wykony-
wanej u macierzystego pracodawcy, uprawniającego do emerytury w obniżo-
nym wieku na podstawie art. 184 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 32 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecz-
nych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).
Przewodniczący SSN Józef Iwulski, Sędziowie SN: Małgorzata Gersdorf,
Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 listo-
pada 2011 r. sprawy z odwołania Romana W. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń
Społecznych-Oddziałowi w Ł. o prawo do emerytury, na skutek skargi kasacyjnej
ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 24 listopada 2010 r.
[…]
o d d a l i ł skargę kasacyjną.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi wyrokiem z
dnia 24 listopada 2010 r. oddalił apelację ubezpieczonego od wyroku Sądu Okręgo-
wego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi z dnia 19 kwietnia 2010 r.,
którym oddalono odwołanie Romana W. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecz-
nych z dnia 10 kwietnia 2009 r. odmawiającej prawa do emerytury w wieku obniżo-
nym.
Sąd odwoławczy zaakceptował ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji,
zgodnie z którymi ubezpieczony (urodzony 12 lutego 1949 r.) na dzień 1 stycznia
1999 r. udokumentował ponad 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Organ
rentowy za udowodnione na tę datę uznał też 14 lat, 8 miesięcy i 9 dni okresów pracy
2
w szczególnych warunkach. Sporne między stronami było zaliczenie do pracy w
szczególnych warunkach okresów, o które przedłużono wnioskodawcy urlopy bez-
płatne u pracodawcy macierzystego w związku z nieudzieleniem w okresie pracy za
granicą czasu wolnego za wydłużony czas pracy i niewykorzystaniem w okresie
pracy za granicą urlopów wypoczynkowych.
W okresie od 20 października 1978 r. do 11 września 1989 r. ubezpieczony był
zatrudniony w Przedsiębiorstwie Zmechanizowanych Robót Budowlanych i Usług
Sprzętowych „S.” w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku maszynisty żurawia
samochodowego, która to praca była wykonywana w szczególnych warunkach.
Wnioskodawca korzystał z urlopów bezpłatnych w okresach od 5 września 1982 r. do
8 listopada 1983 r. oraz od 29 lutego 1988 r. do 28 sierpnia 1989 r. W ramach obu
tych urlopów Roman W. wykonywał pracę w szczególnych warunkach na budowach
eksportowych, w pierwszym przypadku do 6 września 1983 r., a w drugim do 22
czerwca 1989 r. Urlopy bezpłatne udzielone przez macierzystego pracodawcę uległy
jednak przedłużeniu odpowiednio do 8 listopada 1983 r. i do 28 sierpnia 1989 r. w
związku z nieudzieleniem w okresie pracy za granicą urlopów wypoczynkowych oraz
czasu wolnego z tytułu wydłużonego wymiaru czasu pracy.
Sąd Apelacyjny za trafną uznał ocenę prawną zaprezentowaną przez Sąd
Okręgowy, który przyjął, że okresy urlopów bezpłatnych przypadające po zakończe-
niu kontraktów zagranicznych na budowach eksportowych nie mogą być zaliczone do
okresów pracy w szczególnych warunkach, albowiem w tym czasie ubezpieczony
faktycznie takiej pracy nie wykonywał. Sąd drugiej instancji wskazał w szczególności,
że choć na przestrzeni lat przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 grudnia
1974 r. w sprawie niektórych praw i obowiązków pracowników skierowanych do pracy
za granicą w celu realizacji budownictwa eksportowego i usług związanych z ekspor-
tem (Dz.U. Nr 51, poz. 330 ze zm.; dalej jako: rozporządzenie) poddawane były
zmianom, to w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia sprawy ich treść (choć odnośnie
do spornych okresów zamieszczona w różnych jednostkach redakcyjnych tego aktu
prawnego) nie uległa żadnej modyfikacji. Wynikało z nich zaś, że pracodawca macie-
rzysty na czas kontraktu zagranicznego udzielał pracownikowi urlopu bezpłatnego,
który podlegał wliczeniu do okresu pracy, od którego zależały uprawnienia pracowni-
cze, jeżeli pracownik podjął zatrudnienie w macierzystym zakładzie pracy w terminie
14 dni od zakończenia pracy za granicą. Okres tego urlopu bezpłatnego ulegał nato-
miast przedłużeniu (po rozwiązaniu stosunku pracy za granicą) po pierwsze, odpo-
3
wiednio do wymiaru nieudzielonego pracownikowi w okresie pracy za granicą czasu
wolnego przysługującego za wydłużony wymiar czasu pracy i po drugie, o liczbę dni
urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przed zakończeniem pracy za granicą,
za które pracownikowi przysługiwał ekwiwalent pieniężny. Sąd Apelacyjny podniósł,
że okres urlopu bezpłatnego w macierzystym zakładzie pracy nie jest ani okresem
składkowym, ani nieskładkowym w rozumieniu art. 6 i 7 ustawy z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity
tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.; dalej jako: ustawa emerytalna).
Okres tego urlopu nie mógł być też zaliczony do okresów pracy w jednostce kierują-
cej na budowę „w sytuacji wcześniejszego zakończenia kontraktu”. Okres przedłużo-
nego urlopu bezpłatnego nie był zatem okresem pracy w warunkach szczególnych.
Tym samym nie można uznać, że ubezpieczony spełnił warunki uprawniające do
emerytury w wieku obniżonym po myśli art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej, bowiem
nie udokumentował wymaganego co najmniej 15 - letniego okresu pracy w warun-
kach szczególnych.
Ubezpieczony wywiódł skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego, opie-
rając ją na naruszeniu: 1) prawa materialnego przez błędną wykładnię § 3 ust. 1 i 4, §
71
i § 12 rozporządzenia (w wersji obowiązującej w latach 1982 - 1983) oraz § 3 ust.
1 i 3, § 10 i § 14 tego rozporządzenia (w wersji obowiązującej w latach 1988 - 1989),
przez przyjęcie, że do czasu pracy w warunkach szczególnych, od którego zależą
uprawnienia pracownicze, nie zalicza się całego okresu urlopów bezpłatnych, na któ-
rych ubezpieczony przebywał w związku z budowami eksportowymi w sytuacji, gdy w
myśl powołanych przepisów, okres urlopu bezpłatnego udzielonego pracownikowi na
okres skierowania do pracy za granicą wlicza się do okresu pracy, od którego zależą
uprawnienia pracownicze, przy uwzględnieniu, że przepisy rozporządzenia zawierają
szczególną regulację dotyczącą wydłużenia okresu trwania przedmiotowego urlopu
bezpłatnego przysługującego u pracodawcy macierzystego z powodu nieudzielenia
czasu wolnego za pracę ponadwymiarową i niewykorzystania urlopu wypoczynkowe-
go w okresie pracy za granicą; 2) prawa materialnego przez błędną wykładnię art.
184 ustawy emerytalnej w związku z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7
lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szcze-
gólnych warunkach lub w szczególnym charakterze, co polegało na stwierdzeniu, że
ubezpieczony nie ma wymaganego stażu pracy w szczególnych warunkach, po bez-
podstawnym nieuwzględnieniu przy ustalaniu okresu pracy w szczególnych warun-
4
kach całego okresu urlopów bezpłatnych udzielonych w związku ze świadczeniem
pracy podczas budów eksportowych; 3) przepisów postępowania, tj. art. 381 k.p.c. w
związku z art. 217 § 2 k.p.c. i art. 244 k.p.c., przez „pominięcie wniosku dowodowego
ubezpieczonego zawartego w apelacji o zobowiązanie Archiwum Zakładowego przy
Ł. Urzędzie Wojewódzkim w Ł. do wyjaśnienia treści dwóch wystawionych przez ten
podmiot zaświadczeń, tj. zaświadczenia z dnia 12 czerwca 2006 r. oraz 9 paździer-
nika 2009 r. i wskazanie, które z nich zostało wystawione zgodnie ze znajdującymi
się w archiwum aktami, a rozstrzygnięcie spornych kwestii w postępowaniu wyma-
gało przeprowadzenia zawnioskowanego dowodu i stwierdzenie, że stan faktyczny
jest bezsporny, a istota sporu nie dotyczy faktów lecz oceny prawnej, w sytuacji, w
której ubezpieczony w apelacji kwestionował dokonane ustalenia faktyczne, nadto
zakwestionowanie mocy dowodowej przedmiotowego zaświadczenia pomimo faktu,
iż stanowi on dokument urzędowy w rozumieniu art. 244 k.p.c. - wydany przez Archi-
wum Zakładowe stanowiące jednostkę organizacyjną Ł. Urzędu Wojewódzkiego w
Ł.”; 4) przepisów postępowania, tj. art. 316 k.p.c. w związku z art. 328 § 2 k.p.c.,
przez wydanie rozstrzygnięcia z pominięciem stanu rzeczy istniejącego w chwili
wyrokowania, przez uwzględnienie tylko i wyłącznie pierwszego z zaświadczeń zło-
żonych do akt postępowania, tj. z dnia 12 czerwca 2006 r., pomimo faktu, że ubez-
pieczony złożył do akt postępowania drugie, prawidłowe zaświadczenie z dnia 9 paź-
dziernika 2009 r., czego Sąd nie wziął pod uwagę.
Opierając skargę na takich podstawach, ubezpieczony wniósł o uchylenie za-
skarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego roz-
poznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego, ewentualnie o uchyle-
nie wyroku Sądu Apelacyjnego i uchylenie poprzedzającego go wyroku Sądu Okrę-
gowego i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania
i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zarzuty naruszenia prawa procesowego są bezpodstawne. Sąd Apelacyjny
trafnie uznał bowiem, że stan faktyczny odnośnie do okresów korzystania przez skar-
żącego z urlopów bezpłatnych jest bezsporny, co zresztą wynika z obu zaświadczeń
Archiwum Zakładowego przywołanych przez skarżącego. W zaświadczeniu wysta-
wionym w dniu 12 czerwca 2006 r. […] wskazano bowiem, że Roman W. w okresie
5
zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Zmechanizowanych Robót Budowlanych i Usług
Sprzętowych „S.” w Ł. w związku ze skierowaniem do pracy na budowie eksportowej
korzystał z urlopów bezpłatnych: od 5 września 1982 r. do 8 listopada 1983 r. (kon-
trakt trwał od 5 września 1982 r. do 6 września 1983 r.) i od 29 lutego 1988 r. do 28
sierpnia 1989 r. (kontrakt trwał od 29 lutego 1988 r. do 22 czerwca 1989 r.). Również
z zaświadczenia z dnia 9 października 2009 r. […] wynika, że urlopy bezpłatne udzie-
lone na czas pracy za granicą trwały od 5 września 1982 r. do 8 listopada 1983 r. i od
29 lutego 1988 r. do 28 sierpnia 1989 r. Treść tych zaświadczeń co do okresów ko-
rzystania przez skarżącego z urlopów bezpłatnych jest zatem identyczna, stąd nie-
zrozumiałe jest twierdzenie ubezpieczonego o zachodzących w nich różnicach i tym
samym nieuzasadniony jest zarzut pominięcia przez Sąd Apelacyjny jego wniosku o
ich wyjaśnienie. Sąd odwoławczy przyjął, tak jak wynika z obu zaświadczeń i co jest
zgodne z twierdzeniami wnioskodawcy, że pierwszy z udzielonych urlopów zakończył
się 8 listopada 1983 r., a drugi - 28 sierpnia 1989 r. Nie było też sporu między stro-
nami co do tego, że w okresach od 7 września 1983 r. do 8 listopada 1983 r. i od 23
czerwca 1989 r. do 28 sierpnia 1989 r. skarżący nie świadczył już pracy za granicą
(umowy zostały rozwiązane 6 września 1983 r. i 22 czerwca 1989 r.), lecz korzystał z
urlopu bezpłatnego u macierzystego pracodawcy przedłużonego o okresy nieudzielo-
nego za granicą czasu wolnego w związku z wydłużonym wymiarem czasu pracy i
niewykorzystanego za granicą urlopu wypoczynkowego, za które otrzymał ekwiwa-
lent pieniężny od jednostki kierującej.
Jak zatem trafnie przyjął Sąd Apelacyjny, spór nie odnosił się do okoliczności
faktycznych, ale do ich prawnej oceny w kontekście możliwości zaliczenia do pracy w
warunkach szczególnych okresów, o które przedłużone zostały urlopy bezpłatne
udzielone skarżącemu przez macierzystego pracodawcę, czyli przypadających już po
zakończeniu pracy za granicą. Należy jednak zauważyć, że choć w okolicznościach
faktycznych sprawy rzecz sprowadza się tylko do przedłużonego urlopu bezpłatnego
(pozostały okres przypadający na czas trwania kontraktów został skarżącemu zali-
czony, albowiem za granicą wykonywał pracę w warunkach szczególnych), to pro-
blem prawny jest w istocie ogólniejszy, bo chodzi faktycznie o stwierdzenie, czy cały
okres urlopu bezpłatnego udzielonego przez macierzystego pracodawcę w związku
ze skierowaniem pracownika do pracy za granicą może być zaliczony do pracy w
warunkach szczególnych. Z art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej wynika, że ubez-
pieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnię-
6
ciu wieku przewidzianego, między innymi, w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie
ustawy (1 stycznia 1999 r.) osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do
nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla
mężczyzn. W latach 1983 i 1989, kiedy to ubezpieczony korzystał z przedłużonych
urlopów bezpłatnych, obowiązywała ustawa z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 267 ze zm.), posługująca
się pojęciem okresów zatrudnienia. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7
października 1998 r., II UKN 334/98 (OSNAPiUS 1999 nr 21, poz. 694), w rozumieniu
przepisów tej ustawy okres urlopu bezpłatnego nie był okresem zatrudnienia, bo wła-
ściwe rozumienie „zatrudnienia" zwęża krąg logiczny do zakresu tych tylko osób,
które pracę świadczą lub doznają przerw w jej świadczeniu bez zawieszenia praw i
obowiązków pracowniczych, a takim pojęciem posługuje się prawo ubezpieczeń spo-
łecznych, czemu daje wyraz w art. 5 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowni-
ków, definiującym zatrudnienie jako wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy.
Okres urlopu bezpłatnego nie jest okresem świadczenia pracy w przytoczonym, wą-
skim rozumieniu tego pojęcia, gdyż mimo tego, że w czasie urlopu bezpłatnego
umowa o pracę trwa nadal, obowiązki stron - świadczenie pracy i wypłata
wynagrodzenia - ulegają zawieszeniu. Pojęcie pozostawania w stosunku pracy w
czasie korzystania z urlopu bezpłatnego nie jest zatem równoznaczne z pojęciem
pozostawania w zatrudnieniu. Użyte sformułowania, a mianowicie: „zatrudnienie lub
okres równorzędny z zatrudnieniem", pozostawały w związku z regulacją art. 11
ustawy, stanowiącą, że okresami zatrudnienia są okresy pozostawania w stosunku
pracy, za które pracownik otrzymywał wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia
społecznego - chorobowy, macierzyński lub opiekuńczy. Tym definicjom nie odpowia-
dał okres przebywania na urlopie bezpłatnym, z którego istoty wynika brak prawa do
wynagrodzenia i zasiłków. Okres ten nie odpowiada także określeniom okresów
składkowych i nieskładkowych, jakimi posługiwała się obowiązująca od dnia 15 listo-
pada 1991 r. ustawa z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o
zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 104,
poz. 450 ze zm.) i jakimi posługuje się aktualnie obowiązująca ustawa emerytalna.
Pogląd ten odnośnie do zatrudnienia w szczególnych warunkach wspiera treść § 2
ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emery-
talnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym
7
charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), stanowiącego że okresy pracy w szczegól-
nych warunkach to okresy wykonywania pracy stale i w pełnym wymiarze czasu
pracy obowiązującym na danym stanowisku, z czego wynika zawężenie zakresu
okresów szczególnych tylko do tych okresów zatrudnienia, w których praca była
wykonywana, a nie do sytuacji samego formalnego pozostawania w zatrudnieniu.
Skoro zaś przepisy prawa ubezpieczeń społecznych nigdy nie traktowały okresu
urlopu bezpłatnego jako okresu ubezpieczenia (zatrudnienia, równorzędnego z za-
trudnieniem, składkowego bądź nieskładkowego), to zaliczenie takiego okresu do
uprawnień ze sfery ubezpieczeń społecznych możliwe byłoby tylko w takim przypad-
ku, gdyby przepis szczególny wyraźnie to przewidywał. Zdaniem Sądu Najwyższego,
takimi przepisami nie były § 3 ust. 4 rozporządzenia (w wersji obowiązującej w roku
1983) i § 3 ust. 3 tego rozporządzenia (w wersji obowiązującej w roku 1989), bowiem
zgodnie ze swoją treścią dawały podstawę do zaliczenia okresu urlopu bezpłatnego
udzielonego przez macierzysty zakład pracy na okres skierowania do pracy za gra-
nicą tylko do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, czyli mają-
cego wpływ na staż pracy umożliwiający nabycie prawa do różnorodnych świadczeń
pracowniczych, od tego stażu uzależnionych (np. nagrody jubileuszowej, czy dodatku
za staż pracy). Nie wynika natomiast z niego, aby okres urlopu bezpłatnego miał ja-
kiekolwiek znaczenie dla uprawnień ze sfery ubezpieczeń społecznych związanych z
pracą w warunkach szczególnych. Sąd Najwyższy wielokrotnie wskazywał, że prawo
do emerytury w wieku niższym od powszechnego z tytułu wykonywania pracy w
szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest ściśle związane z szyb-
szą utratą zdolności do zarobkowania z uwagi na szczególne warunki lub szczególny
charakter pracy. Praca taka, świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obo-
wiązującym na danym stanowisku pracy, przyczynia się do szybszego obniżenia
wydolności organizmu, stąd też wykonująca ją osoba ma prawo do emerytury wcze-
śniej niż inni ubezpieczeni. Prawo to stanowi przywilej i odstępstwo od zasady wyra-
żonej w art. 27 ustawy emerytalnej, a zatem regulujące je przepisy należy wykładać
w sposób gwarantujący zachowanie celu uzasadniającego to odstępstwo (por. mię-
dzy innymi wyroki z dnia 22 lutego 2007 r., I UK 258/06, OSNP 2008 nr 5-6, poz. 81;
z dnia 17 września 2007 r., III UK 51/07, OSNP 2008 nr 21-22, poz. 328; z dnia 6
grudnia 2007 r., III UK 62/07, LEX nr 375653; z dnia 6 grudnia 2007 r., III UK 66/07,
LEX nr 483283; z dnia 13 listopada 2008 r., II UK 88/08, niepublikowany; z dnia 5
maja 2009 r., I UK 4/09, LEX nr 509022). Brak wyraźnego wskazania, że okres
8
urlopu bezpłatnego podlega zaliczeniu do okresu zatrudnienia również w zakresie
uprawnień w sferze ubezpieczeń społecznych i to uprawnień szczególnych uzależ-
nionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawo-
dzie (tak jak np. przewidywał § 5 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 li-
stopada 1968 r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin; Dz.U. Nr
44, poz. 318 ze zm.), oznacza więc, że takiego okresu nieświadczenia pracy nie
uwzględnia się w szczególnym stażu pracy wymaganym dla nabycia prawa do eme-
rytury w wieku obniżonym. Dotyczy to całego urlopu bezpłatnego udzielonego przez
pracodawcę macierzystego, a więc również tego okresu, o który został on przedłu-
żony w związku z nieudzieleniem w okresie pracy za granicą pracownikowi czasu
wolnego z tytułu różnic w czasie pracy i niewykorzystaniem przez niego urlopu wypo-
czynkowego (§ 71
ust. 4 i § 12 ust. 7 rozporządzenia w wersji obowiązującej w roku
1983 oraz § 9 ust. 4 i § 14 ust. 7 rozporządzenia w wersji obowiązującej w roku
1989). Wbrew stanowisku Sądu Najwyższego wyrażonemu w wyroku z dnia 3 marca
1999 r., II UKN 505/98 (OSNAPiUS 2000 nr 9, poz. 365) nie można uznać bowiem,
że do jakichś innych wniosków prowadzi okoliczność, iż zarówno za czas wolny,
nieudzielony w okresie pracy za granicą, jak i za niewykorzystany wówczas urlop
wypoczynkowy przysługiwały pracownikowi od jednostki kierującej ekwiwalenty pie-
niężne (§ 71
ust. 4 i § 12 ust. 6 rozporządzenia w wersji obowiązującej w roku 1983
oraz § 9 ust. 4 i § 14 ust. 6 rozporządzenia w wersji obowiązującej w roku 1989),
skoro były to świadczenia pieniężne wypłacone już po zakończeniu zatrudnienia za
granicą, a zatem nieprowadzące do wydłużenia tego okresu pracy, lecz jedynie do
przedłużenia urlopu bezpłatnego udzielonego przez pracodawcę macierzystego,
który jak powiedziano, podlegał zaliczeniu jedynie do tego okresu zatrudnienia, od
którego zależały uprawnienia pracownicze.
Sąd Apelacyjny prawidłowo więc przyjął, że nie podlegają zaliczeniu do stażu
pracy w warunkach szczególnych okresy, o które przedłużono skarżącemu urlopy
bezpłatne u pracodawcy macierzystego, a tym samym nie spełnił on warunków
uprawniających do emerytury w wieku obniżonym, wynikających z art. 184 ust. 1
ustawy emerytalnej, bo na dzień 1 stycznia 1999 r. nie legitymował się wymaganym
co najmniej 15 - letnim okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych.
Skarga kasacyjna ubezpieczonego nie mogła być więc uwzględniona, w
związku z czym Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji (art. 39814
k.p.c.).
========================================