V CZ 152/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:27-08-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I CSK 117/09 III CZ 98/02 IV CSK 107/09 IV CSK 280/11 IV CZ 118/06 IV CZ 34/06 I CZ 152/01 IV CZ 20/01
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 152/12
POSTANOWIENIE
Dnia 16 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)
SSN Anna Kozłowska
SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku M. K.
przy uczestnictwie A. K.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 16 maja 2013 r.,
zażalenia uczestnika postępowania na postanowienie Sądu
Okręgowego w Ś.
z dnia 14 września 2012 r.,
oddala zażalenie i zasądza od uczestnika na rzecz
wnioskodawczyni kwotę 1800 zł ( jeden tysiąc osiemset ) tytułem
kosztów postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Ś. odrzucił skargę
kasacyjną uczestnika od postanowienia tego Sądu z dnia 19 czerwca 2012 r.
Przyjęte zostało w uzasadnieniu, że w sprawie o podział majątku wspólnego po
ustaniu wspólności pomiędzy małżonkami, wartością przedmiotu zaskarżenia,
od której art. 5191
§ 2 k.p.c. uzależnia dopuszczalność skargi kasacyjnej, jest
wartość poszczególnych praw i rzeczy, których objęcie lub nieobjęcie orzeczeniem
sądu albo sposób ich podziału kwestionuje skarżący, a także wartość
dochodzonych roszczeń, będących przedmiotem podziału. Zasadą jest, że wartość
ta nie przekracza wartości udziału skarżącego w majątku wspólnym.
Udział uczestnika w majątku wspólnym obejmuje kwotę 148229,37 zł, a w skardze
kwestionuje on trafność objęcia orzeczeniem nieruchomości o wartości 126999,56
zł. Wskazanie zatem wartości przedmiotu zaskarżenia na kwotę 155000 zł nie
znajduje uzasadnienia.
Uczestnik w zażaleniu domagał się uchylenia postanowienia, zarzucił
że przedmiotem wyceny było jedynie spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
mieszkalnego i samochód marki Mercedes Vito. W odniesieniu do nieruchomości
przyjęta została jako wartość cena jej zakupu sprzed wielu lat, mimo zmian cen
rynkowych oraz poczynienia nakładów w postaci ogrodzenia, uzbrojenia
i fundamentów, których wartość obejmuje kwotę 40000 zł. Ustalenie zatem wartości
przedmiotu zaskarżenia na sumę niższą od 150000 zł pozostaje w sprzeczności
z zebranym materiałem dowodowym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie. W sprawie o podział majątku
wspólnego po ustaniu wspólności między małżonkami, która należy do tzw. spraw
działowych, w razie wniesienia apelacji lub skargi kasacyjnej, wartość przedmiotu
zaskarżenia z reguły nie może przekraczać wartości udziału uczestnika
w dzielonym majątku, jeśli nie jest podważana zasada działu albo wartość
konkretnego składnika majątkowego, roszczenia lub interesu, którego dotyczą
wnioski. Oznaczenie w skardze kasacyjnej, zgodnie z art. 3984
§ 3 w związku z art.
3
13 § 2 k.p.c., wartości przedmiotu zaskarżenia nie jest wiążące dla Sądu drugiej
instancji, jak i Sądu Najwyższego, który może tę wartość korygować, stosownie do
poczynionych w sprawie ustaleń, pomijając zasady objęte art. 25 i art. 26 k.p.c.
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2001 r., IV CZ 20/01,
niepubl.; z dnia 21 listopada 2001 r., I CZ 152/01, niepubl; z dnia 6 listopada
2002 r., III CZ 98/02, OSNC 2004/1/11; z dnia 18 maja 2006 r., IV CZ 34/06,
niepubl.). Wartością przedmiotu zaskarżenia w sprawach działowych jest wartość
konkretnego interesu skarżącego (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
30 stycznia 2007 r., IV CZ 118/06, niepubl.; z dnia 3 czerwca 2009 r.,
IV CSK 107/09, niepubl.; z dnia 9 lipca 2009 r., I CSK 117/09, niepubl.; z dnia
16 listopada 2011 r., IV CSK 280/11, niepubl.), a nie wartość przedmiotu działu.
W rozpoznawanej sprawie niezaskarżenie przez uczestnika postanowienia Sądu
pierwszej instancji ma ten skutek, że może on kwestionować jedynie pogorszenie
jego sytuacji dokonane postanowieniem Sądu Okręgowego, wydanym
w następstwie rozpoznania apelacji wnioskodawczyni. Uczestnik w skardze
kasacyjnej podważa orzeczenie Sądu drugiej instancji w zakresie przyjęcia,
że własność opisanej nieruchomości objęta jest wspólnością majątkową
małżeńską. Oponując przeciwko takiemu twierdzeniu wnioskodawczyni, nie
sprzeciwiał się on wartości nieruchomości nabytej w dniu 17 września 2009 r.,
nie składał żadnych wniosków dowodowych zmierzających do jej wyceny,
nie podał, że poczynione zostały na niej nakłady. Dokonane zatem przez Sąd
drugiej instancji ustalenia co do tej nieruchomości są wiążące. W tej sytuacji
wartością przedmiotu zaskarżenia jest przyjęta przez Sąd drugiej instancji wartość
tego składnika majątkowego, którego zaliczenie do majątku wspólnego uczestnik
podważa. Skoro jest ona niższa od wartości określonej w art. 5191
§ 2 k.p.c.,
to skargę kasacyjną należało uznać za niedopuszczalną.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie na podstawie art.
39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. Orzeczenie o kosztach postępowania
zażaleniowego oparte zostało na zasadzie odpowiedzialności za wynik
zainicjowanego postępowania, przewidzianej art. 520 § 3 w związku z art. 3941
§ 3
k.p.c. oraz § 8 pkt 6 w związku z § 13 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
4
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 16 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)
SSN Anna Kozłowska
SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku M. K.
przy uczestnictwie A. K.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 16 maja 2013 r.,
zażalenia uczestnika postępowania na postanowienie Sądu
Okręgowego w Ś.
z dnia 14 września 2012 r.,
oddala zażalenie i zasądza od uczestnika na rzecz
wnioskodawczyni kwotę 1800 zł ( jeden tysiąc osiemset ) tytułem
kosztów postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Ś. odrzucił skargę
kasacyjną uczestnika od postanowienia tego Sądu z dnia 19 czerwca 2012 r.
Przyjęte zostało w uzasadnieniu, że w sprawie o podział majątku wspólnego po
ustaniu wspólności pomiędzy małżonkami, wartością przedmiotu zaskarżenia,
od której art. 5191
§ 2 k.p.c. uzależnia dopuszczalność skargi kasacyjnej, jest
wartość poszczególnych praw i rzeczy, których objęcie lub nieobjęcie orzeczeniem
sądu albo sposób ich podziału kwestionuje skarżący, a także wartość
dochodzonych roszczeń, będących przedmiotem podziału. Zasadą jest, że wartość
ta nie przekracza wartości udziału skarżącego w majątku wspólnym.
Udział uczestnika w majątku wspólnym obejmuje kwotę 148229,37 zł, a w skardze
kwestionuje on trafność objęcia orzeczeniem nieruchomości o wartości 126999,56
zł. Wskazanie zatem wartości przedmiotu zaskarżenia na kwotę 155000 zł nie
znajduje uzasadnienia.
Uczestnik w zażaleniu domagał się uchylenia postanowienia, zarzucił
że przedmiotem wyceny było jedynie spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
mieszkalnego i samochód marki Mercedes Vito. W odniesieniu do nieruchomości
przyjęta została jako wartość cena jej zakupu sprzed wielu lat, mimo zmian cen
rynkowych oraz poczynienia nakładów w postaci ogrodzenia, uzbrojenia
i fundamentów, których wartość obejmuje kwotę 40000 zł. Ustalenie zatem wartości
przedmiotu zaskarżenia na sumę niższą od 150000 zł pozostaje w sprzeczności
z zebranym materiałem dowodowym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie. W sprawie o podział majątku
wspólnego po ustaniu wspólności między małżonkami, która należy do tzw. spraw
działowych, w razie wniesienia apelacji lub skargi kasacyjnej, wartość przedmiotu
zaskarżenia z reguły nie może przekraczać wartości udziału uczestnika
w dzielonym majątku, jeśli nie jest podważana zasada działu albo wartość
konkretnego składnika majątkowego, roszczenia lub interesu, którego dotyczą
wnioski. Oznaczenie w skardze kasacyjnej, zgodnie z art. 3984
§ 3 w związku z art.
3
13 § 2 k.p.c., wartości przedmiotu zaskarżenia nie jest wiążące dla Sądu drugiej
instancji, jak i Sądu Najwyższego, który może tę wartość korygować, stosownie do
poczynionych w sprawie ustaleń, pomijając zasady objęte art. 25 i art. 26 k.p.c.
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2001 r., IV CZ 20/01,
niepubl.; z dnia 21 listopada 2001 r., I CZ 152/01, niepubl; z dnia 6 listopada
2002 r., III CZ 98/02, OSNC 2004/1/11; z dnia 18 maja 2006 r., IV CZ 34/06,
niepubl.). Wartością przedmiotu zaskarżenia w sprawach działowych jest wartość
konkretnego interesu skarżącego (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
30 stycznia 2007 r., IV CZ 118/06, niepubl.; z dnia 3 czerwca 2009 r.,
IV CSK 107/09, niepubl.; z dnia 9 lipca 2009 r., I CSK 117/09, niepubl.; z dnia
16 listopada 2011 r., IV CSK 280/11, niepubl.), a nie wartość przedmiotu działu.
W rozpoznawanej sprawie niezaskarżenie przez uczestnika postanowienia Sądu
pierwszej instancji ma ten skutek, że może on kwestionować jedynie pogorszenie
jego sytuacji dokonane postanowieniem Sądu Okręgowego, wydanym
w następstwie rozpoznania apelacji wnioskodawczyni. Uczestnik w skardze
kasacyjnej podważa orzeczenie Sądu drugiej instancji w zakresie przyjęcia,
że własność opisanej nieruchomości objęta jest wspólnością majątkową
małżeńską. Oponując przeciwko takiemu twierdzeniu wnioskodawczyni, nie
sprzeciwiał się on wartości nieruchomości nabytej w dniu 17 września 2009 r.,
nie składał żadnych wniosków dowodowych zmierzających do jej wyceny,
nie podał, że poczynione zostały na niej nakłady. Dokonane zatem przez Sąd
drugiej instancji ustalenia co do tej nieruchomości są wiążące. W tej sytuacji
wartością przedmiotu zaskarżenia jest przyjęta przez Sąd drugiej instancji wartość
tego składnika majątkowego, którego zaliczenie do majątku wspólnego uczestnik
podważa. Skoro jest ona niższa od wartości określonej w art. 5191
§ 2 k.p.c.,
to skargę kasacyjną należało uznać za niedopuszczalną.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie na podstawie art.
39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. Orzeczenie o kosztach postępowania
zażaleniowego oparte zostało na zasadzie odpowiedzialności za wynik
zainicjowanego postępowania, przewidzianej art. 520 § 3 w związku z art. 3941
§ 3
k.p.c. oraz § 8 pkt 6 w związku z § 13 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
4
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).
jw