Sygn. akt IV CSK 200/13
POSTANOWIENIE
Dnia 22 sierpnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka
w sprawie z powództwa W. J., K. S. i G. S.
przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 22 sierpnia 2013 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 13 kwietnia 2012 r.,
I. odrzuca skargę kasacyjną w stosunku do powoda K. S.;
II. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
w pozostałej części;
III. oddala wniosek powodów o zasądzenie kosztów
postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 13 kwietnia 2012 r. Sąd Apelacyjny oddalił
apelację pozwanego Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Spółki Akcyjnej w W. od
wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 3 listopada 2011 r., którym Sąd ten zasądził
z tytułu zadośćuczynienia na rzecz W. J. kwotę 60.000 zł, na rzecz G. S. kwotę
50.000 zł oraz na rzecz K. S. kwotę 25.000 zł, a w pozostałym zakresie żądania
powodów oddalił.
W skardze kasacyjnej opartej na podstawie naruszenia prawa materialnego -
art. 448 w zw. z art. 23 oraz art. 446 k.c., pozwany wniósł o przyjęcie skargi do
rozpoznania ze względu na to, że „istnieje potrzeba wykładni art. 448 k.c. w zw.
z art. 23 k.c. w zw. z art. 446 § 4 k.c. budzących poważne wątpliwości, które
zostaną przedstawione w uzasadnieniu niniejszej skargi a niezależnie od tego
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów (…)”. Jako okoliczność mającą
uzasadniać przyjęcie skargi do rozpoznania pozwany wskazał także występujące
w sprawie „istotne zagadnienie prawne wymagające ustalenia, czy istnieje
możliwość skutecznego dochodzenia roszczeń od zakładów ubezpieczeń z tytułu
zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych przez najbliższych członków
rodziny poszkodowanych wskutek nieszczęśliwych zdarzeń, które miały miejsce
przed datą nowelizacji kodeksu cywilnego tj. przed datą 03 sierpnia 2008 r. skoro
istniejące i obowiązujące wówczas przepisy nie przewidywały takiej możliwości.
Zawiera się tu jednocześnie pytanie, czy przy braku pozytywnego przepisu
wprowadzającego odpowiedzialność za krzywdę wynikającą ze śmierci osoby
bliskiej możliwe jest uwzględnienie powyżej opisanych roszczeń.”
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3982
§ 1 k.p.c., skarga kasacyjna jest niedopuszczalna
w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest
niższa niż pięćdziesiąt tysięcy złotych. Za utrwalone w orzecznictwie Sądu
Najwyższego należy uznać stanowisko, że przy współuczestnictwie, które nie ma
charakteru jednolitego bądź koniecznego, wartość przedmiotu zaskarżenia skargą
kasacyjną określa się odrębnie w odniesieniu do każdego ze współuczestników
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 1997 r. I CKN 31/97 (nie publ.),
uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2008 r., III CZP 111/07, Biul. SN
3
2008, nr 1, s. 11 oraz postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2010 r.,
V CSK 241/09, niepubl. i z dnia 14 maja 2013 r., I CSK 596/12, niepubl.). Ponieważ
pomiędzy powodami zachodziło współuczestnictwo niemające wskazanego
charakteru, a wartość przedmiotu zaskarżenia w zakresie dotyczącym K. S. była
niższa od ustawowego progu, gdyż wynosiła 25.000 zł, skarga kasacyjna w części
dotyczącej oddalenia apelacji pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego
zaskarżonego w zakresie uwzględniającym żądanie tego powoda, była
niedopuszczalna i podlegała odrzuceniu na podstawie art. 3986
§ 3 k.p.c.
Skarżący, powołując się na przesłankę przewidzianą w art. 3989
§ 1 pkt 1 i 2
k.p.c., w istocie przedstawia do rozstrzygnięcia tę samą kwestię prawną, która
sprowadza się ostatecznie do odpowiedzi na pytanie, czy członkom najbliższej
rodziny osoby, która zmarła wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju
zdrowia przed dniem wejścia w życie art. 446 § 4 k.c., przysługuje na podstawie art.
448 w zw. z art. 23 k.c. roszczenie o zapłatę odpowiedniej sumy tytułem
zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku z tą śmiercią. Problem ten,
wbrew twierdzeniu skarżącego, nie wymaga rozwiązania i nie wywołuje
rozbieżności w orzecznictwie sądów, gdyż wątpliwości z nim związane zostały
już jednolicie w tym orzecznictwie rozstrzygnięte. Zgodnie z ugruntowanym
stanowiskiem Sądu Najwyższego, odpowiedź na przedstawione w skardze
pytania jest pozytywna (por. uchwały z dnia 22 października 2010 r., III CZP 76/10,
OSNC-ZD 2011, nr B, poz. 42 oraz z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11, OSNC
2012, nr 1, poz.10, a także wyroki z dnia 11 maja 2011 r. I CSK 621/10, niepubl.
i z dnia 10 listopada 2010 r., II CSK 248/10, OSNC-ZD 2011, nr B, poz. 44).
Nie ma zatem obecnie żadnych podstaw, aby do kwestii tych po raz kolejny
się odnosić, co przesądza o braku powołanych przesłanek.
Niezależnie od powyższego należy zauważyć, że powołując się na istnienie
w sprawie istotnego zagadnienia prawnego oraz wątpliwości w zakresie wykładni
powołanych w skardze przepisów, pozwany nie wyjaśnił przy pomocy stosownej
argumentacji prawnej na czym opiera twierdzenie o ich występowaniu w sprawie,
co samodzielnie przesądza o ich niewykazaniu. Odwołanie się do uzasadnienia
podstaw skargi jest bezskuteczne i nie zwalnia z obowiązku przedstawienia
wymaganej argumentacji, na co w orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie
4
zwracano uwagę (por. np. postanowienia z dnia 12 grudnia 2000 r., V CKN
1780/00, OSNC 2001, nr 3, poz.52 oraz z dnia 8 maja 2008 r., IV CSK 102/08,
niepubl.).
Wobec niewykazania żadnej z przesłanek przewidzianych w art. 3989
§ 1 pkt
1 i 2 k.p.c., na które pozwany się powołał, Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji,
na podstawie art. 3989
§ 2 k.p.c.
Zawarty w odpowiedzi na skargę wniosek o zasądzenie kosztów
postępowania nie został uwzględniony, jako złożony po terminie, a zatem
bezskutecznie (art. 3987
§ 1 w zw. z art. 167 k.p.c.).