Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SK 60/13
POSTANOWIENIE
Dnia 20 lutego 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Maciej Pacuda
w sprawie z powództwa T.-M. P. Spółki Akcyjnej (poprzednio P. T. C. Spółki
Akcyjnej w W.)
przeciwko Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej
z udziałem zainteresowanej M.T. Spółki Akcyjnej
o zmianę umowy,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 20 lutego 2014 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 7 lutego 2013 r.,
1) odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2) zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 180
(sto osiemdziesiąt) złotych tytułem kosztów zastępstwa
prawnego w postępowaniu kasacyjnym.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 7 lutego 2013 r. oddalił apelację Prezesa
Urzędu Komunikacji Elektronicznej od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 20
grudnia 2011 r. w sprawie z odwołania P. T. C. S.A. z/s w W. (powód).
Prezes Urzędu zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego skargą kasacyjną w
całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 16
k.p.a., art. 110 k.p.a. i art. 145 § 1 pkt 8 k.p.a., a także art. 316 § 1 k.p.c. w związku
z art. 391 § 1 pkt 1 i 2 k.p.c. w związku z art. 47964
§ 1 i 2 k.p.c.
2
Wnosząc o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania pozwany powołał się
na potrzebę rozstrzygnięcia następującego zagadnienia prawnego: czy
wyeliminowanie z obrotu prawnego decyzji administracyjnej (decyzja I) skutkuje
równocześnie koniecznością uchylenia przez Sąd decyzji (decyzja II) wydanej w
oparciu o tę decyzję I, która w momencie wydania decyzji II pozostawała w obrocie
prawnym i była wykonalna? Ponadto, Prezes Urzędu podniósł, że istnieje potrzeba
wykładni przepisów prawnych, tj. art. 316 § 1 k.p.c. budzących poważna
wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów polegające na
potrzebie wyjaśnienia, czy w sprawach z odwołań od decyzji Prezesa UKE sąd za
podstawę orzekanie powinien uznać stan faktyczny i prawny z chwili orzekania, czy
też z chwili wydania skarżonej decyzji.
Powód w odpowiedzi na skargę Prezesa Urzędu wniósł o wydanie
postanowienia o odmowie przyjęcia jej do rozpoznania oraz zasądzenie kosztów
zastępstwa procesowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sąd Najwyższy wielokrotnie wyjaśniał już w sprawach z zakresu regulacji
komunikacji elektronicznej, że skarga kasacyjna nie jest zwykłym środkiem
zaskarżenia, a Sąd Najwyższy, jako sąd kasacyjny, nie jest sądem powszechnym
zwykłej, trzeciej instancji. Powoduje to, że rozpoznanie skargi kasacyjnej następuje
wyłącznie z przyczyn kwalifikowanych, które wymieniono w art. 3989
§ 1 pkt 1-4
k.p.c. Z tego powodu jednym z konstrukcyjnych elementów skargi kasacyjnej jest
wymóg złożenia wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania i jego uzasadnienie.
Dopełnienie tego wymogu przez skarżącego polega na przedstawieniu
odpowiedniego, wyodrębnionego wywodu prawnego, w którym skarżący wykaże,
jakie występujące w sprawie okoliczności pozwalają na uwzględnienie wniosku o
przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jednocześnie uzasadnieniu, dlaczego
odpowiadają one jednaj bądź kilku z ustawowych przesłanek przyjęcia skargi
kasacyjnej do rozpoznania z art. 3989
§ 1 pkt 1-4 k.p.c.
Wnosząc o przyjęcie wniesionej skargi, Prezes Urzędu powołał się na
potrzebę rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego (art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c.). Z
3
utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego, w tym w sprawach z zakresu
regulacji telekomunikacji, wynika, że podstawowym wymaganiem prawidłowej
konstrukcji zagadnienia prawnego jest sformułowanie problemu prawnego w
oparciu o konkretny przepis (przepisy) prawa, w związku z którym dane
zagadnienie może powstać (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 18
października 2011 r., III SK 25/11; z dnia 11 kwietnia 2012 r., III SK 41/11; z dnia 6
marca 2013 r., III SK 32/12; z dnia 20 marca 2013 r., III SK 35/12; z dnia 12
kwietnia 2013 r., III SK 47/12; z dnia 12 kwietnia 2013 r., III SK 49/12; z dnia 13
sierpnia 2013 r., III SK 64/12). Sformułowane we wniosku o przyjęcie do
rozpoznania skargi kasacyjnej Prezesa Urzędu zagadnienia prawne nie zawiera
natomiast w swej treści żadnego przepisu prawa. Argumentów za istnieniem
wskazanej przez Prezesa Urzędu przesłanki przesądu należałoby zatem
poszukiwać w innych elementach konstrukcyjnych tego środa zaskarżenia, co nie
jest jednak zadaniem Sądu Najwyższego na etapie badania zasadności wniosku o
przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania na podstawie art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c.
Niezależnie od powyższego, Sąd Najwyższy w obecnym składzie podziela
argumentację przedstawioną w uzasadnieniu postanowienia Sądu Najwyższego z
dnia 24 września 2013 r., III SK 8/13 co do sposobu rozwiązania przedstawionego
przez Prezesa Urzędu problemu prawnego.
Wniosek o przyjęcie do rozpoznania skargi kasacyjnej Prezesa Urzędu nie
ujawnia także okoliczności wskazujących na spełnienie tej przesłanki przedsądu, o
której mowa w art. 3989
§ 1 pkt 2 k.p.c. Przesłanka ta odnosi się do wątpliwości
interpretacyjnych (wykładniczych) podnoszonych w piśmiennictwie lub rozbieżności
w wykładni danego przepisu w orzecznictwie sądowym (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 27 września 2012 r., III SK 8/12, LEX 1238131). Zasadniczo
problemy związane ze stosowaniem przepisów prawa pozostają poza zakresem tej
przesłanki przedsądu. Tymczasem Prezes Urzędu powołuje się na wątpliwości
dotyczące stosowania, a nie wykładni art. 316 § 1 k.p.c.
Jak wynika to z dotychczasowego orzecznictwa Sądu Najwyższego w
sprawach z zakresu ochrony konkurencji i regulacji, żaden z przepisów Kodeksu
postępowania cywilnego nie wyłącza zastosowania art. 316 § 1 k.p.c. w tego
rodzaju sprawach (por. między innymi wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 marca
4
2010 r., III SK 40/09). Nie oznacza to jednak stosowania tego przepisu bez
uwzględnienia specyfiki spraw tego rodzaju (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7
lipca 2011 r., III SK 52/10). To stanowisko Sądu Najwyższego nawiązuje między
innymi do utrwalonej linii orzeczniczej w sprawach ubezpieczeniowych, rodzajowo
najbliższych sprawom regulacyjnym, spośród spraw rozpoznawanych na podstawie
przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którą w sprawach tego
rodzaju stosowanie art. 316 § 1 k.p.c. w całej rozciągłości wypaczałoby charakter
postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych i prowadziłoby do
jaskrawego pominięcia odrębności tego postępowania poprzez całkowite
pozbawienie znaczenia postępowania administracyjnego poprzedzającego
postępowanie sądowe (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 12 kwietnia 2012 r.,
II UK 235/11; z dnia 5 kwietnia 2011 r., III UK 106/10; z dnia 5 sierpnia 2008 r., I UK
20/08). Oznacza to, że sąd rozpoznający odwołanie od decyzji organu rentowego
bada prawidłowość i zgodność z prawem tej decyzji, mając przede wszystkim na
względzie stan faktyczny i prawny obowiązujący w dacie jej wydania (por. wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2012 r., I UK 174/12).
W sprawach regulacyjnych zainicjowany wniesieniem odwołania spór między
przedsiębiorcą a regulatorem dotyczy legalności i celowości (zasadności) wydanej
przez Prezesa Urzędu decyzji w zakresie nałożonych zaskarżoną decyzją
obowiązków czy ukształtowania stosunków umownych między przedsiębiorcami
telekomunikacyjnymi (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 23 czerwca 2013 r.,
III SK 36/12 oraz z dnia 18 maja 2012 r., III SK 37/11). Podstawę decyzji Prezesa
Urzędu stanowią zaś określone ustalenia faktyczne oraz stan prawny. Ustalenia
faktyczne leżące u podstaw wydania zaskarżonej decyzji mogą być uzupełniane w
toku postępowania sądowego w zależności od inicjatywy dowodowej stron (por.
wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2011 r., III SK 52/10). Cezurę dla ustalenia
stanu faktycznego sprawy stanowi data wydania decyzji, przy czym chodzi o
sytuację na rynku poddanym regulacji oraz o zidentyfikowane przez Prezesa
Urzędu problemy w jego działaniu wymagające interwencji. Analogicznie
przedstawia się kwestia stanu prawnego, według którego oceniana jest legalność i
celowość decyzji, chyba że z przepisów przejściowych wynikają odmienne
unormowania w tym zakresie.
5
Nie oznacza to, że zastosowanie art. 316 § 1 k.p.c. jest wyłączone w
sprawach z zakresu regulacji komunikacji elektronicznej. Jak wynika to z
orzecznictwa Sądu Apelacyjnego w Warszawie oraz szeregu postanowień Sądu
Najwyższego, dopuszczalne jest stosowanie art. 316 § 1 k.p.c., gdy w toku
postępowania sądowego z odwołania od decyzji późniejszej doszło do uchylenia
decyzji wcześniejszej decyzji Prezesa Urzędu, na podstawie której kształtowane są
obowiązki przedsiębiorcy telekomunikacyjnego w decyzji późniejszej, w sytuacji gdy
do uchylenia decyzji wcześniejszej doszło z powodów rzutujących na
dopuszczalność lub prawidłowość ukształtowania obowiązków regulacyjnych w
decyzji wcześniejszej, na której z kolei bazują decyzje późniejsze (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 sierpnia 2013 r., III SK 64/12).
W tych okolicznościach nie ma podstaw dla formułowania przez Prezesa
Urzędu tezy o rozbieżności w wykładni art. 316 § 1 k.p.c. w orzecznictwie Sądu
Najwyższego lub Sądu Apelacyjnego w Warszawie, bądź Sądu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów. Niniejsza sprawa nie ujawnia także rozbieżności w
stosowaniu art. 316 § 1 k.p.c.
Kierując się przedstawionymi motywami oraz opierając się na treści art. 3989
§ 2 k.p.c., a w odniesieniu do kosztów postępowania kasacyjnego na podstawie
art. 98 § 3 k.p.c. oraz § 13 ust. 4 w związku z § 18 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13