Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SK 25/11
POSTANOWIENIE
Dnia 18 października 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Halina Kiryło
w sprawie z powództwa Polskiej Telefonii Komórkowej C. Spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością w W.
przeciwko Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej
o nałożenie obowiązków regulacyjnych,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 18 października 2011 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 12 stycznia 2011 r.,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2. zasądza od Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej na
rzecz Polskiej Telefonii Komórkowej C. Spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością w W. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych
tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w
postępowaniu kasacyjnym.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 12 stycznia 2011 r., oddalił apelację
Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej (Prezes Urzędu) od wyroku Sądu
Okręgowego z dnia 8 marca 2010 r., w sprawie z odwołania Polskiej Telefonii
2
Komórkowej C. Sp. z o.o. w W. od decyzji Prezesa Urzędu z dnia 30 września 2008
r. o nałożeniu obowiązków regulacyjnych.
Prezes Urzędu zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego skargą kasacyjną.
Wnosząc o przyjęcie jej do rozpoznania Prezes Urzędu wskazał, że w sprawie
występują cztery istotne zagadnienia prawne: 1) czy w postępowaniu odrębnym w
sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty, badając celowość i legalność
decyzji organu regulacyjnego (Prezesa Urzędu), Sąd Okręgowy bierze pod uwagę
stan rzeczy (stan faktyczny i prawny) z chwili zamknięcia rozprawy, czy też z chwili
wydania zaskarżonej decyzji?; 2) czy w sprawach administracyjnych zakończonych
wydaniem decyzji dotyczącej dostosowania opłat w rozumieniu art. 40 ust. 4 Prawa
telekomunikacyjnego, w przypadku uprawomocnienia się wyroku sądu
powszechnego uchylającego zaskarżoną odwołaniem do Sądu Okręgowego
decyzję, Prezes Urzędu obowiązany jest rozpoznać sprawę ponownie w związku z
przedłożonym przez przedsiębiorcę uzasadnieniem w wysokości opłat ustalonych w
oparciu o ponoszone koszty w rozumieniu art. 40 ust. 2 Prawa
telekomunikacyjnego, oraz czy dopuszczalne jest w prowadzonym w dalszym ciągu
postępowaniu ustalenie opłat, po usunięciu uchybień w zakresie postępowania
administracyjnego, czy też wydanie wyroku uchylającego decyzję oznacza
zakończenie postępowania administracyjnego?; 3) czy przedsiębiorca
telekomunikacyjny wnoszący odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu powołując się
na uchybienie organu regulacyjnego polegające na nieprzeprowadzeniu
postępowania konsultacyjnego w rozumieniu art. 15 pkt 1-4 Prawa
telekomunikacyjnego oraz postępowania konsolidacyjnego w rozumieniu art. 18
Prawa telekomunikacyjnego obowiązany jest wykazywać wpływ tego uchybienia na
treść rozstrzygnięcia, czy tez uchybienie takie powinno w każdym przypadku
skutkować uchyleniem decyzji niezależnie od wpływu takiego uchybienia na „istotę”
(meritum) sprawy?; 4) czy przepis art. 4 ust. 1 dyrektywy 2002/21/WE Parlamentu i
Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług
łączności elektronicznej (Dz.Urz.UE. z 2002 r., L 108, s. 33-50, dalej jako dyrektywa
ramowa) w związku z art. 6 dyrektywy ramowej w brzmieniu obowiązującym w
chwili wydania zaskarżonej decyzji oraz w związku z przepisem art. 15 pkt 1-4
Prawa telekomunikacyjnego należy rozumieć w ten sposób, że w sytuacji gdy
3
krajowy organ regulacyjny nie ogłosił procedur konsultacyjnych i nie opublikował
wyników postępowania konsultacyjnego, zaś umożliwił odwołującemu się
podmiotowi wypowiedzenie się, Sąd rozpoznający odwołanie od takiej decyzji może
zaniechać rozpoznania meritum sprawy poprzestając na stwierdzeniu naruszenia
obowiązku procedury konsultacyjnej?
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Prezes Urzędu, wnosząc o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania,
powołuje się na występowanie w sprawie czterech istotnych zagadnień prawnych,
to jest na przesłankę z art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c.
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że jeżeli wniosek o przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania opiera się na przesłance wymienionej w art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c., pełnomocnik skarżącego ma obowiązek przedstawienia
odpowiedniego wywodu, zbliżonego do tego, jaki jest przyjęty przy przedstawieniu
zagadnienia prawnego przez sąd odwoławczy na podstawie art. 390 k.p.c.
(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2006 r., V CSK 75/06,
niepublikowane). Analogicznie należy również traktować wymogi konstrukcyjne
samego zagadnienia prawnego, formułowanego w ramach przesłanki z art. 3989
§ 1
pkt 1 k.p.c., oraz jego związek ze sprawą i skargą kasacyjną, która miałaby zostać
rozpoznana przez Sąd Najwyższy.
Oznacza to w praktyce, iż zagadnienie prawne musi odpowiadać określonym
wymaganiom, a mianowicie: 1) być sformułowane w oparciu o okoliczności
mieszczące się w stanie faktycznym sprawy wynikającym z dokonanych przez sąd
ustaleń (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1996 r., II UR 5/96, OSNP
1997 nr 3, poz. 39 i postanowienie z dnia 7 czerwca 2001 r., III CZP 33/01, LEX nr
52571); 2) być przedstawione w sposób ogólny i abstrakcyjny tak, by umożliwić
Sądowi Najwyższemu udzielenie uniwersalnej odpowiedzi, nie sprowadzającej się
do samej subsumcji i rozstrzygnięcia konkretnego sporu (postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 15 października 2002 r., III CZP 66/02, LEX nr 57240; z dnia
22 października 2002 r., III CZP 64/02 LEX nr 77033 i z dnia 5 grudnia 2008 r., III
CZP 119/08, LEX nr 478179); 3) pozostawać w związku z rozpoznawaną sprawą
4
(postanowienia SN z dnia 13 lipca 2007 r., sygn. akt III CSK 180/07; z dnia 4
sierpnia 2006 r., III CZ 47/06, niepubl; z dnia 22 listopada 2007 r., I CSK 326/07,
niepubl; z dnia 26 czerwca 2008 r., I CSK 108/08, niepubl) i 4) dotyczyć
zagadnienia budzącego rzeczywiście istotne (poważne) wątpliwości. Istotność
zagadnienia prawnego konkretyzuje się zaś w tym, że w danej sprawie występuje
zagadnienie prawne mające znaczenie dla rozwoju prawa i praktyki sądowej.
Wymóg ten jest uzasadniony publicznymi celami rozpoznania przez Sąd Najwyższy
skargi kasacyjnej (postanowienie SN z dnia 25 października 2007 r., sygn. akt V
CSK 356/07). Twierdzenie o występowaniu istotnego zagadnienia prawnego jest
uzasadnione tylko wtedy, kiedy przedstawiony problem prawny nie został jeszcze
rozstrzygnięty przez Sąd Najwyższy lub kiedy istnieją rozbieżne poglądy w tym
zakresie, wynikające z odmiennej wykładni przepisów konstruujących to
zagadnienie (postanowienia SN z dnia 10 marca 2010 r., II UK 363/09, LEX nr
577467, z dnia 12 marca 2010 r., II UK 400/09, LEX nr 577468). Ponadto
zagadnienie powinno zostać sformułowane z przytoczeniem przepisów prawa, na
tle których zagadnienie powstało (postanowienia SN z dnia 13 lipca 2007 r., sygn.
akt III CSK 180/07; z dnia 10 sierpnia 2010 r., sygn. akt IV CSK 228/10).
Odnosząc powyższe założenia co do wymogów konstrukcyjnych i
merytorycznych, jakim powinien odpowiadać wniosek o przyjęcie do rozpoznania
skargi kasacyjnej na podstawie art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. i jego uzasadnienie do
skargi kasacyjnej Prezesa Urzędu w niniejszej sprawie wypada stwierdzić, że
pierwsze z podniesionych zagadnień prawnych zostało wadliwie sformułowane.
Zagadnienie o treści „czy w postępowaniu odrębnym w sprawach z zakresu
regulacji telekomunikacji i poczty, badając celowość i legalność decyzji Prezesa
Urzędu, Sąd Okręgowy bierze pod uwagę stan rzeczy (stan faktyczny i prawny) z
chwili zamknięcia rozprawy, czy też z chwili wydania zaskarżonej decyzji” nie
zawiera bowiem odwołania do żadnego przepisu prawa. Ponadto, rozstrzygnięcie
tego zagadnienia nie ma związku z rozpoznaniem skargi kasacyjnej w niniejszej
sprawie. Zarzuty składające się na podstawę skargi kasacyjnej Prezesa Urzędu nie
pozostają w żadnym związku z tak zdefiniowanym problemem prawnym. Wreszcie,
zakładając, że zagadnienie to odnosi się do art. 316 § 1 k.p.c., Sąd Najwyższy
wielokrotnie wypowiadał się w tej kwestii (zob. np. wyrok SN z 20 września 2011 r.,
5
sygn. akt III SK 55/10; wyrok SN z 7 lipca 2011 r., sygn. akt III SK 52/10; wyrok z 17
marca 2010 r., sygn. akt III SK 40/09).
Zdaniem Sądu Najwyższego z analogicznych powodów brak podstaw dla
uznania za istotne zagadnienie prawne w rozumieniu art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c.
trzeciego z podniesionych przez Prezesa Urzędu problemów prawnych. Z
orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji
wynika bowiem jednoznacznie, że naruszenie gwarancji proceduralnych
przewidzianych w przepisach Prawa telekomunikacyjnego skutkuje wadliwością
rozstrzygnięcia Prezesa Urzędu bez względu na wpływ uchybienia na meritum
sprawy (wyroki SN z 30 września 2011 r., sygn. akt III SK 9/11; z 20 września 2011
r., sygn. akt III SK 55/10; z 7 lipca 2011 r., sygn. akt III SK 52/10; z 21 września
2010 r., sygn. akt III SK 8/10; z 14 kwietnia 2010 r., sygn. akt III SK 1/10).
Drugie ze sformułowanych przez Prezesa Urzędu zagadnień prawnych nie
pozostaje w żadnym funkcjonalnym związku z podstawami skargi kasacyjnej.
Problem dalszego procedowania przez Prezesa Urzędu w przypadku wydania
przez Sądy orzekające w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji wyroków
uchylających jego decyzje nie ma bowiem w okolicznościach faktycznych niniejszej
sprawy żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia o zasadności skargi.
Przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania nie uzasadnia także ostatnie ze
sformułowanych w sprawie zagadnień prawnych, dotyczące wykładni art. 4 ust. 1 w
związku z art. 6 dyrektywy ramowej. Konstruując przedmiotowe zagadnienie Prezes
Urzędu przyjął założenie, zgodnie z którym przepis ten nakazuje organowi
wyznaczonemu w danym państwie członkowskim do orzekania w sprawach z
odwołania od decyzji krajowego organu regulacyjnego, wydawanie w każdym
przypadku orzeczeń rozstrzygających każdą sprawę merytorycznie. Założenie to
jest oczywiście wadliwe i nie znajduje żadnego oparcia w treści i celach art. 4 ust.
1 dyrektywy ramowej. Z przepisu tego, zatytułowanego „Prawo odwołania się”,
wynika jednoznacznie, iż zamierzeniem prawodawcy unijnego było zobligowanie
państw członkowskich do takiego ukształtowania krajowych procedur
odwoławczych, by kontrola działalności krajowych organów regulacyjnych nie
ograniczała się do samej weryfikacji legalności podejmowanych przez nie decyzji,
ale także obejmowała ten ich aspekt, który dotyczy celowości podejmowanych w
6
konkretnej sprawie środków regulacyjnych. Treść tego przepisu nie stoi zatem w
żaden sposób na przeszkodzie w dokonywaniu formalnej kontroli decyzji Prezesa
Urzędu i uchyleniu jej w przypadku stwierdzenia uchybień proceduralnych przez
Sąd orzekający w sprawie z zakresu regulacji telekomunikacji. Przepisy prawa
polskiego wdrażające dyspozycję art. 4 ust. 1 dyrektywy ramowej, zawarte w
Prawie telekomunikacyjnym oraz kodeksie postępowania cywilnego, prawidłowo –
mając na względzie okoliczności niniejszej sprawy i treść uzasadnienia wniosku o
przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania - realizują wynikający z prawa unijnego
obowiązek odpowiedniego ukształtowania krajowych środków odwoławczych. Nie
zachodzi zatem potrzeba dokonywania ich prounijnej wykładni, jako że nie są
sprzeczne z art. 4 ust. 1 dyrektywy ramowej. Kierując się zaś doktryną acte clair,
Sąd Najwyższy stwierdza, iż nie zachodzi potrzeba skierowania pytania
prejudycjalnego do Trybunału Sprawiedliwości, gdyż treść art. 4 ust. 1 dyrektywy
ramowej nie budzi – w kontekście sformułowanego w skardze zagadnienia
prawnego – wątpliwości interpretacyjnych uzasadniających odwołanie się do
procedury z art. 267 TFUE.
Z przytoczonych względów Sąd Najwyższy orzekł o odmowie przyjęcia
skargi kasacyjnej do rozpoznania na podstawie art. 3989
§ 2 k.p.c. O kosztach
postępowania kasacyjnego rozstrzygnięto stosownie do art. 98 § 1 i 3 w związku z
art. 108 § 1 k.p.c. oraz § 12 ust. 4 pkt 2 w związku z § 13 ust. 3 pkt 3
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z
urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).

III SK 25/11

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia