Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UZ 57/14
POSTANOWIENIE
Dnia 16 grudnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Beata Gudowska
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
w sprawie z wniosku A. R.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.
z udziałem zainteresowanych S. O. i Zespolonego Szpitala Wojewódzkiego w E.
o wznowienie postępowania,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 16 grudnia 2014 r.,
zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 27 lutego 2014 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 27 lutego 2014 r. Sąd Apelacyjny, po rozpoznaniu
sprawy ze skarg A. R. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym
wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 17 października 2012 r. oraz wyrokiem Sądu
Okręgowego w E. z dnia 10 maja 2012 r., odrzucił skargi i zasądził od
ubezpieczonej a rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. kwotę 240
zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że A. R. wniosła skargi o
wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Okręgowego w E. z dnia 10 maja 2012 r., oddalającym jej odwołanie od decyzji
2
organu rentowego z dnia 9 czerwca 2011 r. oraz prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 17 października 2012 r., którym oddalono jej apelacje od
powyższego wyroku, wnosząc o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego oraz
poprzedzającej go decyzji organu rentowego i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania przez organ rentowy. W uzasadnieniu skarg, skarżąca powołała się na
odmienne rozstrzygnięcie w analogicznej sprawie zakończonej wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 23 lipca 2013 r., w którym uchylono zaskarżony wyrok Sądu
pierwszej instancji oraz poprzedzającą go decyzję organu rentowego w
analogicznej stanie faktycznym i prawnym. W ocenie skarżącej, zachodzi
wymieniona w art. 401 pkt 2 k.p.c. podstawa wznowienia postępowania, gdyż
wskutek naruszenia przepisów prawa była ona pozbawiona możliwości działania
oraz w art. 403 § 2 k.p.c. - wykrycie takich okoliczności faktycznych i dowodowych,
które mają wpływ na wynik sprawy, a z których nie mogła ona skorzystać w
poprzednim postępowaniu.
W odpowiedzi na skargę organ rentowy wniósł o jej odrzucenie i zasądzenie
od skarżącej na rzecz organu rentowego zwrotu kosztów procesu.
Sąd Apelacyjny stwierdził, że skarżąca nie wskazała, naruszenie których
przepisów i w jaki sposób miałoby powodować pozbawienie jej możliwości działania.
Powołana natomiast przez skarżącą w uzasadnieniu odmienność rozstrzygnięć w
analogicznych sprawach nie może być uznana za ustawową podstawę skargi o
wznowienie postępowania wskazaną w art. 401 pkt 2 k.p.c. Okoliczności
uzasadniające tę podstawę zaistnieć bowiem muszą w toku postępowania, którego
wznowienia strona się domaga. Żadna okoliczność zaistniała po zakończeniu
postępowania nie mogła – z samej istoty - powodować pozbawienia strony
możliwości działania w jego toku. Konsekwentnie, wydanie po zakończeniu
postępowania odmiennego wyroku w analogicznej sprawie nie może zostać uznane
za świadczące o pozbawieniu strony możliwości działania na skutek naruszenia
przepisów prawa. Jednocześnie, zdaniem Sądu, nie można uznać odmiennego
wyroku zapadłego w analogicznej sprawie za podstawę wymienioną w art. 403 § 2
k.p.c.
W zażaleniu na to postanowienie, zaskarżając je w całości, pełnomocnik
skarżącej wskazał na istnienie podstaw do wznowienia postępowania z art. 401
3
pkt 2 k.p.c., bowiem wskutek naruszenia przepisów prawa wnioskodawczyni była
pozbawiona możliwości działania, oraz art. 403 § 2 k.p.c. ze względu na wykrycie
okoliczności faktycznych i dowodowych, które mają wpływ na wynik sprawy, a z
których wnioskodawczyni nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu.
Podniósł, że w złożonych skargach o wznowienie postępowania została wskazana
ustawowa podstawa wznowienia przez wskazanie jako dowodu wyroku Sądu
Apelacyjnego z dnia 23 lipca 2013 r., w którym Sąd ten powołał się na art. 109
ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Wnioskodawczyni, powyższej podstawy nie wskazała w treści skarg, będąc
przekonaną, że wskazanie jej przez Sąd jest wystarczające. Mając powyższe na
uwadze pełnomocnik skarżącej wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wobec zarzutu, który mógłby ewentualnie dotyczyć nieważności
postępowania z powodu niedopuszczalności drogi sądowej w części dotyczącej
obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom zdrowotnym (art. 379 pkt 1 k.p.c.),
warto przypomnieć (cytując uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
16 grudnia 2014 r., II UZ 53/14), że stosownie do art. 32 ustawy z dnia 13
października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z
2013 r., poz. 1442 ze zm.), do składek na Fundusz Pracy, Fundusz
Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych
oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie m.in. ich poboru, egzekucji,
wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, stosuje się odpowiednio
przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne. Oznacza to odesłanie do
wszystkich przepisów dotyczących tej materii (por. uchwałę składu siedmiu sędziów
Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2009 r., II UZP 3/09, OSNP 2010 nr 13-
14, poz. 165 oraz uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2008 r., II UZP
3/08, OSNP 2009 nr 11-12, poz. 148). Należy także zauważyć, że sprawy
dotyczące wymierzania i pobierania składek na ubezpieczenie zdrowotne zostały
wyłączone ze spraw z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego, których rozpatrywanie
na podstawie art. 109 ustawy, należy do kompetencji dyrektora oddziału
4
wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Realizacja zadań dotyczących
kontroli i poboru składek na ubezpieczenie zdrowotne należy do Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych (art. 83 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).
Wobec powyższego, w tym zakresie, decyzje Zakładu podlegają kontroli przez sąd
pracy i ubezpieczeń społecznych (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 19
listopada 2009 r., I UZ 84/09, niepublikowane, i z dnia 18 września 2013 r., II UZ
48/13, niepublikowane). Sprawa, w której wniesiono odwołanie od decyzji organu
rentowego, dotyczącej wymierzenia i pobrania składek na ubezpieczenie
społeczne, jest więc sprawą z zakresu ubezpieczeń społecznych w rozumieniu
art. 476 § 2 pkt 1 k.p.c. (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 28 września
1994 r., II UZP 25/94, OSNAPiUS 1995 nr 6, poz. 79).
Poza tym w ocenie Sądu Najwyższego, w uzasadnieniu zażalenia nie
znalazły się żadne argumenty wskazujące na istnienie podstaw wznowienia
postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego.
Sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający art. 401 pkt 2 i 403
§ 2 k.p.c. nie oznacza, że skarga opiera się na ustawowej podstawie, jeżeli już z
samego jej uzasadnienia wynika, iż podnoszona podstawa nie zachodzi (art. 410 §
1 k.p.c.; por. także postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 1968 r., I
CZ 122/67, OSNCP 1968, nr 8-9, poz.154, uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 28
października 1981 r., I CO 5/81, OSNCP 1982 nr 5-6, poz. 77 oraz postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 1996 r., I CRN 101/95, OSNC 1996 nr 10, poz.
138, z dnia 28 października 1999 r., II UKN 174/99, OSNAPiUS 2001 nr 4, poz. 133,
z dnia 12 października 2001 r., III AO 32/01, OSNAPiUS 2002 nr 18, poz. 449, z
dnia 7 lipca 2005 r., IV CO 6/05, Monitor Prawniczy 2006 nr 16, s. 880 oraz z dnia 9
maja 2008 r., II PZ 65/07, niepublikowane).
Należy przy tym zaaprobować stanowisko Sądu Apelacyjnego wyrażone w
zaskarżonym postanowieniu co do tego, że wydanie odmiennego wyroku w
analogicznej sprawie z istoty nie może zostać uznane za świadczące o
pozbawieniu strony możliwości działania na skutek naruszenia przepisów prawa, a
jednocześnie takie odmienne orzeczenie, choć wydane w podobnej sprawie, nie
stanowi nowej okoliczności faktycznej lub dowodu, mających wpływ na wynik tamtej
sprawy, z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. W
5
orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że wadliwość orzeczenia
wynikająca z obrazy prawa materialnego nie może być kwalifikowana jako
ustawowa podstawa wznowienia (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4
kwietnia 2007 r., V CZ 25/07, niepubl.). W podstawie wznowienia unormowanej w
art. 403 § 2 k.p.c. chodzi o wyrok, który uprawomocnił się przed wyrokiem objętym
skargą. Podstawa ta odnosi się do sytuacji procesowych przewidzianych w art. 199
§ 1 k.p.c. (art. 379 pkt 3 k.p.c.), które wyłączają wydanie kolejnego wyroku co do
tego samego przedmiotu sprawy (sporu) między tymi samymi stronami
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2010 r., I PZ 23/10,
niepublikowane, z dnia 20 stycznia 2011 r., I UZ 164/19, niepublikowane, z dnia 11
lutego 2010 r., I PZ 20/09, niepublikowane, z dnia 15 grudnia 2009 r., II PZ 24/09,
niepublikowane oraz z dnia 10 listopada 2010 r., II UZ 29/10, niepublikowane).
W konsekwencji należy stwierdzić, że jakkolwiek skarżąca formalnie
powołała ustawową podstawę wznowienia, to w rzeczywistości podstawa ta – także
w świetle samego uzasadnienia skargi – nie występuje. Odrzucenie skargi przez
Sąd Apelacyjny było w tej sytuacji uzasadnione (art. 410 § 1 k.p.c.).
Wobec powyższego, na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.,
orzeczono jak w postanowieniu.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13