Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CSK 218/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 marca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
SSN Karol Weitz
w sprawie z powództwa Z. S.
przeciwko Skarbowi Państwa - Prokuratorowi Okręgowemu
i Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w W.
o zadośćuczynienie, odszkodowanie i rentę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 20 marca 2015 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 24 października 2013 r.,
1) odrzuca skargę kasacyjną wniesioną od zawartego
w punkcie III (trzecim) zaskarżonego wyroku postanowienia
o oddaleniu zażalenia pozwanego na zawarte w wyroku Sądu
Okręgowego z dnia 21 lutego 2013r. rozstrzygnięcie o kosztach
procesu,
2) oddala skargę kasacyjną w pozostałej części,
2
3) zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 800 (
jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów
postępowania kasacyjnego.
3
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 24 października 2013 r. Sąd Apelacyjny, na skutek apelacji
powoda Z. S. oraz zażalenia strony pozwanej – Skarbu Państwa reprezentowanego
przez Prokuratora Okręgowego i szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w
W., w sprawie o zadośćuczynienie, odszkodowanie i rentę, zmienił zaskarżony
wyrok Sądu Okręgowego z dnia 21 lutego 2013 r. w ten sposób, że zasądził od
Skarbu Państwa reprezentowanego przez Prokuratora Okręgowego i Szefa Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego w W. na rzecz powoda Z. S. kwotę 60 000 złotych
z ustawowymi odsetkami od dnia 16 lipca 2012 r. do dnia zapłaty tytułem
zadośćuczynienia (pkt I. 1 sentencji). W pozostałym zakresie Sąd Apelacyjny
oddalił powództwo (pkt I. 2 sentencji), a także apelację (pkt II sentencji). Oddalił
również zażalenie wniesione przez stronę pozwaną (pkt III sentencji).
W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny – powołując się na ustalenia faktyczne
poczynione przez Sąd Okręgowy – wskazał, że w następstwie zawiadomienia
o popełnieniu przestępstwa na szkodę Skarbu Państwa (dotyczącego
nieprawidłowości dokonywania odpraw celnych), złożonego w dniu 23 listopada
2001 r. przez D. S. pełniącego obowiązki kierownika zmiany Posterunku Celnego w
[…], mocą postanowienia z dnia 23 listopada 2001 r. wszczęte zostało dochodzenie
na podstawie art. 87 § 1 kodeksu karnego skarbowego.
Powód Z. S., zatrudniony na stanowisku kontrolera celnego w Posterunku
Celnym w […], w dniu 7 października 2002 r. został przesłuchany w charakterze
świadka w sprawie. W dniu 10 grudnia 2002 r. (na podstawie zarządzenia
Prokuratora Okręgowego z dnia 9 grudnia 2002 r.) powoda zatrzymano jako osobę
podejrzaną i przymusowo doprowadzono do Delegatury ABW w […]. W
wyjaśnieniach złożonych w dniu zatrzymania zaprzeczył on, aby przyjmował
jakiekolwiek korzyści majątkowe. Postanowieniem z dnia 9 grudnia 2002 r.
przedstawiono powodowi zarzut popełnienia przestępstwa z art. 228 § 3 i 5 k.k. w
zw. z art. 271 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. Zarzut popełnienia
przestępstwa z art. 228 k.k. przedstawiono także innym funkcjonariuszom
Posterunku Celnego w […]. Akt oskarżenia m.in. przeciwko powodowi został
4
złożony w dniu 30 kwietnia 2003 r. W związku z wszczęciem
postępowania karnego powód Z. S. z dniem 10 grudnia 2002 r. został
bezterminowo zawieszony w wykonywaniu obowiązków służbowych, a po
wniesieniu przeciwko niemu aktu oskarżenia – zwolniony ze służby celnej decyzją
Dyrektora Izby Celnej w […] na podstawie art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy z dnia 24
lipca 1999 r. o służbie celnej.
Wyrokiem z dnia 3 września 2004 r. Sąd Rejonowy w […] uznał Z. S. za
winnego zarzucanego mu czynu wypełniającego dyspozycję przestępstwa z art.
228 § 3 i 5 k.k. w zw. art. 271 § 3 i art. 11 § 2 w zw. z art. 12 k.k. Sąd Okręgowy w
[…] uchylił powyższy wyrok w stosunku do powoda i przekazał sprawę do
ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu. Sąd ten po ponownym rozpoznaniu
sprawy wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2008 r. uznał powoda (w miejsce czynu mu
zarzucanego) za winnego czynu wypełniającego znamiona art. 228 § 1 k.k. w zw. z
art. 12 k.k. Także ten wyrok został uchylony.
Sąd Rejonowy, rozpoznając sprawę po raz kolejny, wyrokiem wydanym w
dniu 10 listopada 2010 r. uniewinnił powoda od popełnienia zarzucanych mu
czynów. Sąd uznał, że nie są wiarygodne zeznania świadków R. S. i P. U., w tej
części, w której odnoszą się one do udziału w popełnieniu zarzucanego
przestępstwa innych funkcjonariuszy Urzędu Celnego, w tym Z. S. Sąd zwrócił
uwagę na fakt, że protokoły zeznań wymienionych świadków, sporządzone tego
samego dnia, przez tego samego protokolanta, jak i osobę przesłuchującą, są w
znacznej części tożsame. Zdaniem Sądu protokoły zeznań R. S. i P. U.
sporządzone przez funkcjonariusza ABW Delegatury […] J. Z. zostały sfałszowane.
Okoliczność ta w znaczący sposób podważyła wiarygodność obu świadków.
Sąd Okręgowy, wyrokiem z dnia 21 lutego 2013 r. oddalając powództwo
wniesione przez Z. S. przeciwko Skarbowi Państwa – reprezentowanemu przez
Prokuratora i Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, stwierdził, że powód
nie wykazał bezprawności działania funkcjonariuszy ABW Delegatury w […].
Bezprawności nie dowodzi, zdaniem Sądu Okręgowego, zawarte w uzasadnieniu
wyroku Sądu Rejonowego z dnia 10 listopada 2010 r. stwierdzenie, że w toku
postępowania przygotowawczego VI Ds. …/01 sfałszowane zostały protokoły
5
wyjaśnień P. U. i R. S. z dnia 29 listopada 2002 r. sporządzone przez
funkcjonariusza ABW Delegatury w […]. W ocenie Sądu Okręgowego w
rozpoznawanej sprawie działania funkcjonariuszy państwowych nie były bezprawne.
Wobec tego, że nie została spełniona przesłanka bezprawności, Sąd Okręgowy
stwierdził brak odpowiedzialności pozwanego Skarbu Państwa na podstawie art.
417 k.c., jak również na podstawie przepisu art. 24 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 448 k.c.
Sąd Apelacyjny nie podzielił stanowiska Sądu Okręgowego w kwestii
bezprawności działania funkcjonariuszy państwowych. Wskazał, że strona pozwana,
na której zgodnie z art. 24 § 1 k.c. spoczywał ciężar obalenia domniemania
bezprawności działania funkcjonariuszy wymienionych organów państwowych,
domniemania tego nie obaliła. Przedstawiona przez stronę pozwaną argumentacja
ograniczyła się jedynie do stwierdzenia, że organy śledcze działały w granicach
swoich kompetencji i zobligowane były do wszczęcia postępowania karnego
i popierania oskarżenia przeciwko powodowi. Sąd Apelacyjny podkreślił, że
działania organów Skarbu Państwa nie mogą korzystać z domniemania zgodności
z prawem tylko z tego względu, że działania podejmowane były przez organy
ustawowo powołane, w ramach przypisanych im kompetencji. Zdaniem Sądu
w niniejszej sprawie organy ścigania dopuściły się rażących uchybień
w gromadzeniu i ocenie materiału dowodowego. Skierowany przeciwko powodowi
akt oskarżenia był konsekwentnie popierany przez okres ponad ośmiu lat, mimo
istotnych wątpliwości co wiarygodności zasadniczego materiału dowodowego oraz
dwóch wyroków uchylających kolejne skazujące rozstrzygnięcia zapadłe
w pierwszej instancji wobec powoda. W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, że
wskutek wszczęcia przeciwko powodowi postępowania karnego doszło do
naruszenia jego dóbr osobistych. Powód został narażony na infamię, utratę
dobrego imienia, zaufania w środowisku zawodowym, posądzenia o nieuczciwość
i nierzetelność. Ponadto powód stracił pracę w Służbie Celnej, zastosowano wobec
niego nieizolacyjne środki zapobiegawcze, takie jak dozór Policji i zakaz
opuszczania kraju. Dodać należy, że całe postępowanie trwało ponad osiem lat.
Sąd Apelacyjny uznał zatem za zasadne żądanie powoda zasądzenia
zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych w następstwie
bezpodstawnego posądzenia o popełnienie określonego czynu zabronionego.
6
Skarb Państwa reprezentowany przez Szefa Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego i Prokuratora Okręgowego, zastępowany przez Prokuratorię
Generalną Skarbu Państwa wniósł skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 24 października 2013 r., zaskarżając ten wyrok w części obejmującej
rozstrzygnięcie zawarte w punktach I. 1, I. 3, III i IV sentencji. Zarzucił temu
Sądowi naruszenie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c., przez błędną wykładnię
polegającą na przyjęciu, że wskazane przepisy stanowią samodzielną podstawę
odpowiedzialności Skarbu Państwa z tytułu naruszenia dóbr osobistych powstałego
na skutek niezgodnego z prawem działania władzy publicznej. Podniósł także
zarzut wadliwej wykładni art. 417 § 1 k.c. (zarówno w brzmieniu obecnym, jak i
obowiązującym do dnia 1 września 2004 r.) związanej z przyjęciem, że
stwierdzenie niezgodnego z prawem działania lub zaniechania przy wykonywaniu
władzy publicznej nie wymaga określenia konkretnego przepisu prawa, który miałby
zostać naruszony oraz że przepis ten może stanowić podstawę odpowiedzialności
za szkodę wywodzoną z faktu wszczęcia i prowadzenia postępowania karnego
w sytuacji braku przesłanek do uznania działań podejmowanych w jego toku za
niezgodne z prawem. Zdaniem wnoszącego skargę kasacyjną w sprawie nastąpiło
także naruszenie przepisów postępowania, mianowicie: art. 328 § 2 k.p.c. w zw.
z art. 391 § 1 k.p.c. z uwagi na nienależyte uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia
oraz art. 244 § 1 k.p.c. w zw. art. 382 k.p.c. w związku z nadaniem wyrokowi
wydanemu w odrębnej sprawie mocy formalnej dokumentu urzędowego. Na tych
podstawach skarżący wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonym zakresie oraz jego
zmianę w zaskarżonym zakresie poprzez oddalenie apelacji oraz zasądzenie
od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa
kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu w pierwszej i drugiej instancji
oraz w postępowaniu kasacyjnym, ewentualnie o uchylenie „w całości
zaskarżonego wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy
do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Według utrwalonego w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądu, art. 328
§ 2 k.p.c. może stanowić usprawiedliwioną podstawę kasacyjną w tych
wyjątkowych wypadkach, gdy uzasadnienie wyroku sądu drugiej instancji zawiera
7
tak kardynalne braki, że niemożliwe jest dokonanie oceny toku wywodu, który
doprowadził do wydania orzeczenia, co uniemożliwia przeprowadzenie kontroli
kasacyjnej. Tylko bowiem wówczas stwierdzone wady mogą mieć wpływ na wynik
sprawy (por. np. wyrok z dnia 9 maja 2013 r., II UK 301/12, niepubl.; z dnia
28 listopada 2014 r., I CSK 735/13, niepubl.).
Wbrew stanowisku skarżącego Skarbu Państwa uzasadnienie zaskarżonego
wyroku nie jest wadliwie sporządzone, a tym bardziej brak jest jakichkolwiek
podstaw do przyjęcia, iż zawiera ono wymienione w skardze kasacyjnej braki. Jak
bowiem inaczej ocenić zarzut braku wywodów dotyczących rodzaju i charakteru
dóbr osobistych, które miały zostać naruszone działaniem pozwanego, formy
owego naruszenia, jego skutków, a także wpływu poszczególnych czynności
podjętych w toku postępowania karnego na powstanie stanu naruszenia dóbr
osobistych jeśli skonfrontuje się go z częścią pisemnych motywów (str. 24), w której
Sąd Apelacyjny stwierdził, że bezpodstawne posądzenie o popełnienie określonego
czynu zabronionego naraziło powoda na utratę dobrego imienia, zaufania
w środowisku zawodowym, wzbudziło podejrzenie, co do jego uczciwości
i rzetelności a w konsekwencji także doprowadziło do utraty pracy przez powoda.
W związku z zarzutem naruszenia art. 244 § 1 k.p.c. trzeba podnieść, że Sąd
Apelacyjny uwzględnił domniemanie wynikające z art. 252 k.p.c. związane
z uzasadnieniem prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego z dnia 10 listopada
2010 r. (sygn. akt II K …/10) jedynie do stwierdzenia przyjętej przez Sąd karny
oceny wiarygodności dwóch świadków mających stanowić podstawę sformułowania
i popierania zarzutu popełnienia przestępstwa przez powoda. Zgodnie z art. 244 § 1
k.p.c. dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane
do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co
zostało w nich urzędowo zaświadczone. Przepis ten określa wynikające z treści
dokumentu urzędowego skutki powstające w płaszczyźnie dowodowej. Dokumenty
urzędowe korzystają z domniemania prawdziwości tylko tego, co zostało w nich
urzędowo zaświadczone. Przepis art. 244 § 1 k.p.c. normuje bowiem formalną moc
dowodową dokumentu urzędowego i nakazuje traktować jako udowodnioną
jedynie jego treść. Materialna zaś moc dowodowa dokumentu urzędowego i jego
znaczenie dla wyniku postępowania są przedmiotem oceny według zasad
8
przewidzianych w art. 233 k.p.c. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 września
2008 r., I CSK 117/08 niepubl. i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2006 r.,
II CSK 136/05, niepubl.; z dnia 13 stycznia 2010 r., II CSK 372/09, niepubl.). W
orzeczeniu sądowym z uzasadnieniem domniemaniem prawdziwości zawartych w
nim treści objęte są treść rozstrzygnięcia i motywy, jakimi kierował się sąd, który je
wydał. Domniemanie nie obejmuje natomiast prawdziwości poczynionych ustaleń
faktycznych, które były podstawą rozstrzygnięcia (por. wyrok Sądu Najwyższego z
dnia 6 marca 1974 r., II CR 46/74, OSPiKA 1975/3/17 i uchwałę składu siedmiu
sędziów z dnia 22 października 1974 r., III PZP 20/74, OSNCP 1975/2/17;
postanowienie z dnia 28 kwietnia 2004 r., V CK 388/2003, niepubl. ).
Wobec tego przyjęcie przez Sąd Apelacyjny na podstawie uzasadnienia
wyroku uniewinniającego, że w postępowaniu karnym zostały uznane
za niewiarygodne dowody z zeznań dwóch świadków istotnych dla oskarżenia
powoda, nie narusza art. 244 § 1 k.p.c.
Z nieuwzględnienia zarzutów naruszenia przepisów postępowania wynika
ten skutek, że podstawą oceny naruszenia prawa materialnego są jedynie
ustalenia faktyczne stanowiące podstawę zaskarżonego orzeczenia (art. 39813
§ 2
k.p.c.).
Ponieważ powód łączy odpowiedzialność Skarbu Państwa z przesłuchaniem
świadków dnia 29 listopada 2002 r. oraz wniesieniem dnia 30 kwietnia 2003 r.
przeciwko niemu aktu oskarżenia a zatem ze zdarzeniami, które zaszły przed
dniem 1 września 2004 r. tj. przed dniem wejścia w życie nowelizacji przepisów
regulujących odpowiedzialność Skarbu Państwa dokonanej ustawą z dnia
17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych
ustaw (Dz. U. Nr 162, poz. 1692 ze z m.) w odniesieniu do odpowiedzialności
Skarbu Państwa za szkody związane z tymi zdarzeniami zastosowanie znajduje art.
417 k.c. w rozumieniu ustalonym wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia
4 grudnia 2001 r., SK 18/00, czyli z pominięciem - w wyprowadzanej z niego
normie - przesłanki winy funkcjonariusza państwowego (OTK 2001, Nr 8, poz. 256;
zob. też wyroki Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 1999 r., II CKN 246/98, niepubl.,
z dnia 21 października 1999 r., I CKN 506/99, niepubl., z dnia 3 września 2003 r.,
9
II CKN 425/01, niepubl., z dnia 12 stycznia 2005 r., I CK 436/04, niepubl. i z dnia
17 października 2007 r., II CSK 246/07, niepubl.).
Odpowiedzialność odszkodowawcza Skarbu Państwa łączy się wyłącznie
z takim działaniem lub zaniechaniem organów władzy publicznej, które są
niezgodne z prawem. Pojęcie bezprawności na gruncie art. 417 k.c. wielokrotnie
było przedmiotem wypowiedzi Sądu Najwyższego, który wyjaśnił, że
nieprawidłowość w działaniu władzy publicznej może przybrać postać naruszeń
konstytucyjnych praw i wolności, konstytucyjnych zasad funkcjonowania władzy
publicznej, uchybień wymaganiom określonym w ustawach zwykłych, aktach
wykonawczych (uchybienia w sferze prawa materialnego i procesowego), jak
i uchybień normom pozaprawnym, w różny sposób powiązanym z normami
prawnymi. W podobny sposób na temat bezprawności, w kontekście
odpowiedzialności Skarbu Państwa wypowiedział się Trybunał Konstytucyjny, który
w uzasadnieniu wyroku z dnia 4 grudnia 2001 r., SK 18/00, OTK 2001/8/256
wskazał, że pojęcie "działanie niezgodne z prawem" ma ugruntowane znaczenie
oraz, że w kontekście regulacji konstytucyjnej należy je rozumieć jako zaprzeczenie
zachowania uwzględniającego nakazy i zakazy wynikające z normy prawnej.
"Niezgodność z prawem" w świetle art. 77 ust. 1 Konstytucji RP musi być
rozumiana ściśle, zgodnie z konstytucyjnym ujęciem źródeł prawa (art. 87-94
Konstytucji RP). Pojęcie to jest więc węższe niż tradycyjne ujęcie bezprawności na
gruncie prawa cywilnego, które obejmuje obok naruszenia przepisów prawa
również naruszenie norm moralnych i obyczajowych, określanych terminem "zasad
współżycia społecznego" lub "dobrych obyczajów". Znaczenie tego przepisu polega
na tym, że ustanawia surowsze przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej w
porównaniu z ogólnymi zasadami opartymi na przesłance winy. Nie budzi
wątpliwości, że także art. 417 § 1 k.c. przewiduje odpowiedzialność opartą na
przesłance obiektywnie niezgodnego z prawem działania lub zaniechania przy
wykonywaniu władzy publicznej, a wina pozostaje poza przesłankami
konstytuującymi obowiązek odszkodowawczy (zob. m. in. wyroki Sądu
Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2004 r., I CK 591/03, niepubl.; z dnia 17 lutego
2011 r., IV CSK 290/10, niepubl.; z dnia 13 czerwca 2013 r., V CSK 348/12,
niepubl.).
10
Sąd drugiej instancji nie tylko nie odrzucił art. 417 § 1 k.c. jako podstawy
odpowiedzialności odszkodowawczej ale w związku z jego treścią wskazał
konkretny przepis, który został naruszony przez organy prowadzące postępowanie
przygotowawcze. Według tego Sądu, tożsamości treści protokołów co do słowa,
przecinka i spacji sporządzonych w dniu 29 listopada 2002 r. nie da się inaczej
wytłumaczyć jak ich sporządzeniem metodą „kopiuj – wklej” zwłaszcza, że
świadkowie i sam przesłuchujący ich funkcjonariusz Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego nie potrafili tego w żaden logiczny sposób wyjaśnić, Sąd
Apelacyjny uznał ten sposób postępowania za bezprawny, bo sprzeczny z art. 148
k.p.k. Podpisanie protokołu przez osobę przesłuchiwaną nie tylko nie sanuje
przebiegu postępowania przygotowawczego ale stanowiło dla sądu istotny
argument dla negatywnej oceny wiarygodności tego świadka. Wadliwość dowodu
z zeznań świadków obciąża nie tylko jednostkę organizacyjną Skarbu Państwa,
której przedstawiciel przeprowadził ten dowód ale także właściwą jednostkę
prokuratury, która nadzorując postępowanie karne wykorzystała wadliwie
przeprowadzone dowody.
Dlatego pomimo przyjęcia akceptowanej w judykaturze Sądu Najwyższego
zasady, że czynności organów ścigania związane z wypełnianiem ich obowiązków
ustawowych nie mają charakteru działań niezgodnych z prawem i to także wtedy,
gdy przeprowadzone postępowanie karne zakończyło się wydaniem
prawomocnego wyroku uniewinniającego, w rozpoznanej sprawie zachodziły
podstawy do przypisania Skarbowi Państwa odpowiedzialności odszkodowawczej
(zob. wymieniony wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2011 r., IV CSK
290/10, niepubl. a także wyrok z dnia 5 października 2012 r., IV CSK 165/12,
niepubl.).
Wynikający z art. 77 ust. 1 Konstytucji RP i z art. 417 k.c. obowiązek
naprawienia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie władzy
publicznej obejmuje także szkodę niemajątkową (krzywdę) w ujęciu art. 448 k.c.
W uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 18 października
2011 r. ( sygn. akt III CZP 25/11, OSNC 2012/2/15) podniósł, że wynikający z art.
77 ust. 1 Konstytucji RP i z art. 417 k.c. obowiązek naprawienia szkody
11
wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie władzy publicznej obejmuje także
szkodę niemajątkową (krzywdę) w ujęciu art. 448 k.c.
Artykuł 448 k.c. nie określa, kto ponosi odpowiedzialność za naruszenie dóbr
osobistych i nie różnicuje jej w zależności od podmiotu odpowiedzialnego.
Do roszczeń opartych na tej podstawie musi jednak znaleźć zastosowanie
nadrzędna zasada konstytucyjnej odpowiedzialności władzy publicznej. Oznacza to,
że jeżeli źródłem odpowiedzialności jest szkoda pozostająca w normalnym związku
przyczynowym z wykonywaniem władzy publicznej, to jest ona oparta na
przesłance bezprawności. Utrzymanie jako przesłanki tej odpowiedzialności także
czynnika subiektywnego (winy) naruszałoby konstytucyjnie ukształtowaną zasadę
odpowiedzialności państwa za działania w sferze imperium (tak Sąd Najwyższy
w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 18 października 2011 r., III CZP 25/11,
OSNC 2012/2/15). Ostatecznie Sąd Apelacyjny oparł swe rozstrzygnięcie na
podstawie art. 448 w zw. z art. 24 § 1 k.c. zasądzając na rzecz powoda
zadośćuczynienie pieniężne za naruszenie dóbr osobistych powoda, w istocie
prawidłowo pozostawiając na uboczu kwestię winy.
Z tych wszystkich względów uznając, iż nie doszło do naruszenia
zarzucanych w skardze kasacyjnej przepisów postępowania i przepisów prawa
materialnego, Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c. oddalił skargę
kasacyjną pozwanego Skarbu Państwa skierowaną do merytorycznego
rozstrzygnięcia oraz odrzucił częściowo na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c., jako
niedopuszczalną, skargę kasacyjną wniesioną od zawartego w punkcie
III zaskarżonego wyroku postanowienia o oddaleniu zażalenia na orzeczenie
o kosztach postępowania w pierwszej instancji.
O kosztach postępowania kasacyjnego Sąd Najwyższy orzekł na podstawie
art. 98 w zw. z art. 391 § 2, 39821
k.p.c. oraz w związku z §§ 6 pkt 6, 13 ust. 4 pkt 2
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności adwokackie (…) jedn. tekst z Dz. U. 2013 r., poz. 461.
12