I CNP 43/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:08-05-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CNP 43/14
POSTANOWIENIE
Dnia 27 marca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marta Romańska
w sprawie skargi M. S.A. o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w R.
z dnia 14 czerwca 2012 r., wydanego w sprawie
z powództwa M. S.A
przeciwko Wojewódzkiemu Szpitalowi […]o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 27 marca 2015 r.,
1) odrzuca skargę;
2) zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.800
(tysiąc osiemset) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania
wywołanych wniesieniem skargi.
UZASADNIENIE
2
Powódka „M.” SA wystąpiła ze skargą o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w R. z 14 czerwca 2012 r.,
którym oddalona została jej apelacja od wyroku Sądu Rejonowego w P.
oddalającego jej powództwo przeciwko Wojewódzkiemu Szpitalowi […] w sprawie o
zapłatę kwoty 49.792,59 zł z odsetkami ustawowymi od wytoczenia powództwa.
Powód dochodził tej kwoty jako poręczyciel za zobowiązania pozwanego wobec
Spółki V. SA,
Zgodnie z art. 4241
§ 1 in fine k.p.c., skarga o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia dopuszczalna jest jedynie wówczas, gdy
zmiana lub uchylenie zaskarżonego orzeczenia w drodze przysługujących stronie
środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Ciężar wykazania tych okoliczności
spoczywa na skarżącym, o czym stanowi art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.
Skarżąca wskazała, że od wyroku Sądu Okręgowego z 24 stycznia 2014 r.
z uwagi na wartość przedmiotu sporu nie przysługiwała skarga kasacyjna i brak
jest podstaw do wystąpienia ze skargą o wznowienie postępowania zakończonego
tym wyrokiem. W tym zakresie stanowisko skarżącej nie budzi wątpliwości.
Obowiązkiem wnoszącego skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia jest uprawdopodobnienie szkody, którą poniósł
w związku z wydaniem zaskarżonego orzeczenia (art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.).
Skarga nie jest środkiem, który by mógł zapobiec szkodzie, gdyż jej uwzględnienie
nie prowadzi do wzruszenia zaskarżonego nią orzeczenia, a co najwyżej stanowi
prejudykat dla procesu o odszkodowanie za szkodę wyrządzoną przez wydanie
prawomocnego wyroku. Przesłanką jej dopuszczalności nie jest zagrożenie szkodą,
ale jej wyrządzenie i to tę przesłankę, nie zaś zagrożenie szkodą, skarżący ma
obowiązek uprawdopodobnić (art. 4245
§ 1 k.p.c.).
Zgodnie z ustalonym w orzecznictwie poglądem, uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody przez wydanie wyroku polega na złożeniu przez skarżącego
oświadczenia, że szkoda wystąpiła - ze wskazaniem jej rodzaju i rozmiaru - oraz
uwiarygodnienie tego oświadczenia przez powołanie i przedstawienie dowodów
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, OSNC
2006, nr 1, poz. 16). Niezbędne jest przy tym przeprowadzenie przekonywającego
3
wywodu wskazującego czas powstania szkody oraz związek przyczynowy między
nią a wydaniem zaskarżonego orzeczenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05, BSN 2006, nr 4, s. 10).
Ze skargi wniesionej przez powódkę nie wynika natomiast, żeby na skutek
wydania wyroku z 24 stycznia 2014 r. poniosła szkodę w rozumieniu przytoczonym
wyżej. Powódka stwierdziła bowiem, że szkoda wyrządzona jej przez wydanie tego
wyroku polega na: 1) obowiązku zwrotu na rzecz Spółki V. SA prowizji operacyjnej,
należnej w związku z poręczeniem (2.752,29 zł) i następnie spłatą zobowiązań
objętych pozwem (924,33 zł), co łącznie wynosi 3.676,62 zł; 2) obowiązku
poniesienia kosztów wpisów sądowych za obie instancje w łącznej wysokości 4.980
zł oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł; 3) obowiązku
zapłaty przez skarżącą na rzecz pozwanego kosztów procesu w łącznej wysokości
3.750,73 zł. Gdy chodzi o pierwszy ze składników szkody, to powódka odwołała się
do złożonej do akt sprawy umowy o współpracę w zakresie obsługi wierzytelności i
udzielania poręczeń z 2 marca 2011 r. oraz dokumentu „wyliczenia do płatności” z
28 kwietnia 2011 r., natomiast wystąpienie pozostałych elementów składających się
na poniesioną przez nią szkodę wykazywała dowodami poniesienia opłat i
wezwaniami o ich uregulowanie.
Objaśnienie związku pomiędzy szkodą w kwocie 3.676,62 zł a treścią
zaskarżonego wyroku powódka ograniczyła do stwierdzenia, że „istnieje związek
między szkodą związaną z utraceniem przez nią prowizji naliczanej na podstawie
§ 2 oraz § 4 umowy poręczenia, która w związku ze stwierdzoną przez Sąd
nieważnością umowy przypada do zwrotu na rzecz dostawcy, tj. spółki V. SA.
Wysokość prowizji przypadającej do zwrotu, a określonej w § 4 umowy wynika
wprost z dokumentu wyliczenia do płatności z 28 kwietnia 2011 r., natomiast
wysokość prowizji określonej ogólnie w § 2 umowy (300.000 zł) została
doprecyzowana poprzez proporcjonalne odniesienie ogólnej kwoty poręczenia do
poszczególnych zakładów opieki zdrowotnej, których łączna ilość wynosiła 109”
(s. 4 skargi). Żadnych innych stwierdzeń i dowodów odnoszących się do szkody
w jej majątku, postaci, w jakiej wystąpiła oraz jej związku z wydaniem wyroku
z 24 stycznia 2014 r., powódka w skardze nie zamieściła. Zacytowane
stwierdzenia powódki dotyczą jej relacji z osobą trzecią wobec stron postępowania
4
w sprawie, w której zapadł zaskarżony wyrok. O ile powódka uważa, że powaga
rzeczy osądzonej wyroku wydanego 24 stycznia 2014 r. obejmuje także spółkę V.
SA i jej relacje umowne z tą spółką, chociaż nie była ona stroną postępowania w
sprawie zakończonej przez wydanie tego wyroku, to powinna wskazać na podstawy
przypisania orzeczeniu tego rodzaju rozszerzonej skuteczności.
Koszty procesu, którymi strona została obciążona, nawet wtedy, gdy zostały
uiszczone, nie stanowią szkody uzasadniającej wniesienie skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (por. m.in. uzasadnienie
postanowienia Sądu Najwyższego z 28 listopada 2006 r., III CNP 46/06;
z 21 grudnia 2006 r., III CNP 57/06, z 17 listopada 2005 r., II CNP 15/05,
z 27 lipca 2006 r., II BP 11/06, z 25 maja 2007 r., III CNP 30/07, z 10 lipca 2008 r.,
I CNP 39/08, z 21 lutego 2013 r., III CNP 2/13).
Reasumując trzeba stwierdzić, że wbrew obowiązkowi wynikającemu z art.
4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. skarżąca nie uprawdopodobniła, by przez wydanie
zaskarżonego wyroku doszło do wyrządzenia jej szkody. Z uwagi na powyższe, na
podstawie art. 4248
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł o odrzuceniu skargi
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z 5 sierpnia 2010 r., IV CNP 44/10,
niepubl.).
O kosztach postępowania Sąd orzekł stosownie do art. 98, art. 108 § 1 w zw.
z art. 39821
, art. 42412
i art. 391 § 1 k.p.c., § 13 ust. 4 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 5
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za
czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 461),
orzeczono jak w postanowieniu.
POSTANOWIENIE
Dnia 27 marca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marta Romańska
w sprawie skargi M. S.A. o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w R.
z dnia 14 czerwca 2012 r., wydanego w sprawie
z powództwa M. S.A
przeciwko Wojewódzkiemu Szpitalowi […]o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 27 marca 2015 r.,
1) odrzuca skargę;
2) zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.800
(tysiąc osiemset) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania
wywołanych wniesieniem skargi.
UZASADNIENIE
2
Powódka „M.” SA wystąpiła ze skargą o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w R. z 14 czerwca 2012 r.,
którym oddalona została jej apelacja od wyroku Sądu Rejonowego w P.
oddalającego jej powództwo przeciwko Wojewódzkiemu Szpitalowi […] w sprawie o
zapłatę kwoty 49.792,59 zł z odsetkami ustawowymi od wytoczenia powództwa.
Powód dochodził tej kwoty jako poręczyciel za zobowiązania pozwanego wobec
Spółki V. SA,
Zgodnie z art. 4241
§ 1 in fine k.p.c., skarga o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia dopuszczalna jest jedynie wówczas, gdy
zmiana lub uchylenie zaskarżonego orzeczenia w drodze przysługujących stronie
środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Ciężar wykazania tych okoliczności
spoczywa na skarżącym, o czym stanowi art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.
Skarżąca wskazała, że od wyroku Sądu Okręgowego z 24 stycznia 2014 r.
z uwagi na wartość przedmiotu sporu nie przysługiwała skarga kasacyjna i brak
jest podstaw do wystąpienia ze skargą o wznowienie postępowania zakończonego
tym wyrokiem. W tym zakresie stanowisko skarżącej nie budzi wątpliwości.
Obowiązkiem wnoszącego skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia jest uprawdopodobnienie szkody, którą poniósł
w związku z wydaniem zaskarżonego orzeczenia (art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.).
Skarga nie jest środkiem, który by mógł zapobiec szkodzie, gdyż jej uwzględnienie
nie prowadzi do wzruszenia zaskarżonego nią orzeczenia, a co najwyżej stanowi
prejudykat dla procesu o odszkodowanie za szkodę wyrządzoną przez wydanie
prawomocnego wyroku. Przesłanką jej dopuszczalności nie jest zagrożenie szkodą,
ale jej wyrządzenie i to tę przesłankę, nie zaś zagrożenie szkodą, skarżący ma
obowiązek uprawdopodobnić (art. 4245
§ 1 k.p.c.).
Zgodnie z ustalonym w orzecznictwie poglądem, uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody przez wydanie wyroku polega na złożeniu przez skarżącego
oświadczenia, że szkoda wystąpiła - ze wskazaniem jej rodzaju i rozmiaru - oraz
uwiarygodnienie tego oświadczenia przez powołanie i przedstawienie dowodów
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, OSNC
2006, nr 1, poz. 16). Niezbędne jest przy tym przeprowadzenie przekonywającego
3
wywodu wskazującego czas powstania szkody oraz związek przyczynowy między
nią a wydaniem zaskarżonego orzeczenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05, BSN 2006, nr 4, s. 10).
Ze skargi wniesionej przez powódkę nie wynika natomiast, żeby na skutek
wydania wyroku z 24 stycznia 2014 r. poniosła szkodę w rozumieniu przytoczonym
wyżej. Powódka stwierdziła bowiem, że szkoda wyrządzona jej przez wydanie tego
wyroku polega na: 1) obowiązku zwrotu na rzecz Spółki V. SA prowizji operacyjnej,
należnej w związku z poręczeniem (2.752,29 zł) i następnie spłatą zobowiązań
objętych pozwem (924,33 zł), co łącznie wynosi 3.676,62 zł; 2) obowiązku
poniesienia kosztów wpisów sądowych za obie instancje w łącznej wysokości 4.980
zł oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł; 3) obowiązku
zapłaty przez skarżącą na rzecz pozwanego kosztów procesu w łącznej wysokości
3.750,73 zł. Gdy chodzi o pierwszy ze składników szkody, to powódka odwołała się
do złożonej do akt sprawy umowy o współpracę w zakresie obsługi wierzytelności i
udzielania poręczeń z 2 marca 2011 r. oraz dokumentu „wyliczenia do płatności” z
28 kwietnia 2011 r., natomiast wystąpienie pozostałych elementów składających się
na poniesioną przez nią szkodę wykazywała dowodami poniesienia opłat i
wezwaniami o ich uregulowanie.
Objaśnienie związku pomiędzy szkodą w kwocie 3.676,62 zł a treścią
zaskarżonego wyroku powódka ograniczyła do stwierdzenia, że „istnieje związek
między szkodą związaną z utraceniem przez nią prowizji naliczanej na podstawie
§ 2 oraz § 4 umowy poręczenia, która w związku ze stwierdzoną przez Sąd
nieważnością umowy przypada do zwrotu na rzecz dostawcy, tj. spółki V. SA.
Wysokość prowizji przypadającej do zwrotu, a określonej w § 4 umowy wynika
wprost z dokumentu wyliczenia do płatności z 28 kwietnia 2011 r., natomiast
wysokość prowizji określonej ogólnie w § 2 umowy (300.000 zł) została
doprecyzowana poprzez proporcjonalne odniesienie ogólnej kwoty poręczenia do
poszczególnych zakładów opieki zdrowotnej, których łączna ilość wynosiła 109”
(s. 4 skargi). Żadnych innych stwierdzeń i dowodów odnoszących się do szkody
w jej majątku, postaci, w jakiej wystąpiła oraz jej związku z wydaniem wyroku
z 24 stycznia 2014 r., powódka w skardze nie zamieściła. Zacytowane
stwierdzenia powódki dotyczą jej relacji z osobą trzecią wobec stron postępowania
4
w sprawie, w której zapadł zaskarżony wyrok. O ile powódka uważa, że powaga
rzeczy osądzonej wyroku wydanego 24 stycznia 2014 r. obejmuje także spółkę V.
SA i jej relacje umowne z tą spółką, chociaż nie była ona stroną postępowania w
sprawie zakończonej przez wydanie tego wyroku, to powinna wskazać na podstawy
przypisania orzeczeniu tego rodzaju rozszerzonej skuteczności.
Koszty procesu, którymi strona została obciążona, nawet wtedy, gdy zostały
uiszczone, nie stanowią szkody uzasadniającej wniesienie skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (por. m.in. uzasadnienie
postanowienia Sądu Najwyższego z 28 listopada 2006 r., III CNP 46/06;
z 21 grudnia 2006 r., III CNP 57/06, z 17 listopada 2005 r., II CNP 15/05,
z 27 lipca 2006 r., II BP 11/06, z 25 maja 2007 r., III CNP 30/07, z 10 lipca 2008 r.,
I CNP 39/08, z 21 lutego 2013 r., III CNP 2/13).
Reasumując trzeba stwierdzić, że wbrew obowiązkowi wynikającemu z art.
4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. skarżąca nie uprawdopodobniła, by przez wydanie
zaskarżonego wyroku doszło do wyrządzenia jej szkody. Z uwagi na powyższe, na
podstawie art. 4248
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł o odrzuceniu skargi
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z 5 sierpnia 2010 r., IV CNP 44/10,
niepubl.).
O kosztach postępowania Sąd orzekł stosownie do art. 98, art. 108 § 1 w zw.
z art. 39821
, art. 42412
i art. 391 § 1 k.p.c., § 13 ust. 4 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 5
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za
czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 461),
orzeczono jak w postanowieniu.