Sygn. akt IV CZ 23/15
POSTANOWIENIE
Dnia 3 lipca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie ze skargi S. K.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego
z dnia 8 kwietnia 2008 r.
w sprawie z powództwa S. K.
przeciwko Wójtowi Gminy C. i Gminie C.
o zapłatę, rentę i ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 3 lipca 2015 r.,
zażalenia skarżącego S. K.
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 17 listopada 2014 r.,
1. oddala zażalenie,
2. przyznaje radcy prawnemu K. L. od Skarbu Państwa
(Sąd Apelacyjny) kwotę 5400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych),
zwiększoną o należny podatek od towarów i usług, tytułem
nieuiszczonych kosztów pomocy prawnej udzielonej skarżącemu
w postępowaniu zażaleniowym.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 17 listopada 2014 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
powoda S. K. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
tego Sądu z dnia 8 kwietnia 2008 r. wydanym w sprawie z powództwa S. K.
przeciwko Gminie C. i Wójtowi Gminy C. o odszkodowanie, rentę i ustalenie.
W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny stwierdził, że w skardze o wznowienie,
wniesionej w dniu 15 września 2014 r., skarżący powołał się na naruszenie przez
stronę pozwaną zasad współżycia społecznego, spowodowane zaniechaniem
skierowania go na leczenie odwykowe od alkoholu i narażeniem na dolegliwości
finansowe. Wyrok, którego dotyczy złożona skarga, uprawomocnił się w dniu
8 kwietnia 2008 r., wobec czego skarga została wniesiona po upływie terminu
przewidzianego w art. 408 k.p.c. W tej sytuacji skarga powoda, oparta na
podstawie określonej w art. 403 § 2 k.p.c. - ulegała odrzuceniu (art. 410 § 1 k.p.c.).
W zażaleniu na to postanowienie skarżący zarzucił naruszenie art. 408 k.p.c.
przez nieuwzględnienie znajdującego się w aktach sprawy zaświadczenia,
z którego wynika, że choruje na schizofrenię, której objawem jest rozszczepienie
między myśleniem, zachowaniem, emocjami, sferą motywacyjną i ekspresją emocji,
przejawiające się m.in. w niedostosowaniu zachowania pacjenta do sytuacji oraz
w treści jego wypowiedzi. Osoby dotknięte tą chorobą „...częstokroć cechuje
niemożność świadomego pokierowania swoim postępowaniem, co spełniać może
przesłankę pozbawienia możności działania określoną w art. 408 k.p.c...."
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 408 k.p.c., po upływie lat pięciu od uprawomocnienia się
wyroku nie można żądać wznowienia, z wyjątkiem wypadku, gdy strona była
pozbawiona możności działania lub nie była należycie reprezentowana.
Zasadniczą funkcją pięcioletniego terminu jest ustanowienie bezwzględnej granicy
czasowej, po której przekroczeniu skarga o wznowienie - poza wskazanymi
w powołanym przepisie wyjątkami - nie może być skutecznie wniesiona. Jest to
termin prekluzyjny prawa procesowego, w związku z czym nie podlega
3
przywróceniu, a w razie jego upływu skarga o wznowienie jest niedopuszczalna
(zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2012 r., II CZ 2/12, nie
publ., z dnia 7 marca 2013 r., IV CZ 177/12, nie publ., z dnia 28 lutego 2014 r.,
IV CZ 124/13, nie publ., z dnia 3 kwietnia 2014 r., II UZ 19/14, nie publ., z dnia
11 września 2014 r., III CZ 34/14, nie publ., z dnia 9 października 2014 r., IV CZ
59/14, nie publ., z dnia 13 lutego 2015 r., II CZ 98/14, nie publ. i z dnia 7 maja
2015 r., II CZ 26/15, nie publ.).
W skardze o wznowienie powód nie powoływał się na pozbawienie go
możności działania ani na brak należytej reprezentacji, co - w świetle art. 408
in fine k.p.c. - pozwalałoby na skuteczne złożenie skargi także po upływie
wspomnianego pięcioletniego terminu. Dopiero w zażaleniu zmierza do wykazania,
że w istocie zachodziły podstawy wyłączające działanie pięcioletniego terminu,
ponieważ w aktach sprawy znajduje się zaświadczenie, potwierdzające
rozpoznanie u niego schizofrenii. Samo powołanie się na rozpoznanie choroby pod
postacią schizofrenii, nie jest jednak wystarczające do przyjęcia, że w sprawie
zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 8 kwietnia 2008 r.
skarżący był pozbawiony możności działania lub nie był należycie reprezentowany,
tym bardziej że w sprawie tej był on reprezentowany przez profesjonalnego
pełnomocnika procesowego.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako pozbawione uzasadnionych podstaw. Zgodnie
z § 15 w związku z § 6 pkt 7, § 12 ust. 2 pkt 2 i § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców
prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocny prawnej
udzielonej przez Radcę prawnego ustanowionego z urzędu (jedn. tekst: Dz. U.
z 2013 r., poz. 490 ze zm.) Sąd Najwyższy przyznał radcy pr. K. L. od Skarbu
Państwa nieopłacone koszty pomocy prawnej udzielonej skarżącemu w
postępowaniu zażaleniowym.