Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący

SSA Wojciech Kopczyński

Sędziowie

SSA Alicja Bochenek

SSA Marcin Ciepiela (spr.)

Protokolant

Iwona Olszówka

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 550/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 21 sierpnia 2019 r., sygn. akt XXI K 46/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut zawarty w apelacji obrońcy oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przede wszystkim, należy zauważyć, iż zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych polegających na niesłusznym przyjęciu, że oskarżony działał umyślnie z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia A. N., obrońca w istocie kwestionował te elementy stanu faktycznego, które miały wpływ na wyprowadzenie przez sąd I instancji wniosku o takim zamiarze. Analiza uzasadnienia apelacji wskazuje, że do elementów owych skarżący zaliczył właściwości i warunki osobiste sprawy (str. 5 apelacji), wyrażenie przezeń skruchy (str. 5), motywację w postaci zemsty (str. 5-6), fragment okoliczności popełnienia czynu związany z chwyceniem przez pokrzywdzoną oskarżonego za rękę trzymającą pojemnik z gazem, mający wskazywać na przypadkowe ugodzenie A. N. (str. 6) oraz brak po stronie oskarżonego uświadomienia możliwości spowodowania śmierci pokrzywdzonej (str. 6-7).

Zdaniem sądu odwoławczego, sąd meriti poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w sprawie, w tym w kwestiach kontestowanych przez skarżącego. Nastąpiło to dzięki zgromadzeniu przez sąd I instancji istotnych dla wydanego rozstrzygnięcia dowodów bez naruszenia art. 167 k.p.k. i art. 410 k.p.k., a następnie ich ocenie w sposób logiczny i zgodny z zasadami doświadczenia życiowego, wszechstronny i bezstronny, tj. pozostający pod ochroną art. 7 k.p.k.

Choć jednak poczynione ustalenia faktyczne zasługiwały na aprobatę, Sąd Apelacyjny dostrzegł, iż w jednej, poruszonej przez obrońcę, kwestii Sąd Okręgowy w ogóle nie wypowiedział się. Chodziło o ten moment krytycznego zdarzenia, gdy po rozpyleniu przez oskarżonego gazu pieprzowego, pokrzywdzona złapała go za rękę, w której trzymał pojemnik z gazem. Przyznać należy rację skarżącemu, że sytuacja taka zaistniała, gdyż co do samego faktu była konsekwentnie opisywana przez pokrzywdzoną, której zeznaniom wszak dano wiarę. Sąd odwoławczy nie podzielił jednak zaprezentowanej w apelacji obrońcy koncepcji, iż z faktu tego mają wynikać skutki korzystne dla oskarżonego, z finalnym – wykluczającym działanie przez niego z zamiarem ewentualnym zabójstwa.

Na wstępie dostrzec trzeba, że na poparcie swych twierdzeń obrońca przytoczył fragment zeznań pokrzywdzonej (pozbawiony jednak ostatniego zdania podrzędnie złożonego), w którym lokowała ona ów chwyt ręki w innym momencie, niż wskazywał na to skarżący. Przypomnieć bowiem wypada, że chociaż pokrzywdzona zeznała na rozprawie: „Oskarżony się tu nie myli, bo rzeczywiście złapałam go wtedy za rękę, żeby uchronić klientów”, to chwilę wcześniej opisała, że najpierw oskarżony zaatakował ją gazem, potem otrzymała cios nożem, po tym uderzeniu oskarżony zaatakował gazem innych klientów, a ona chwyciła go za rękę, żeby ich chronić i po raz drugi „dostała” gazem w twarz (k. 427v). Taki opis wypadków sugerowałby, że ów chwyt oskarżonego za rękę nastąpił już po otrzymaniu przez pokrzywdzoną ciosu nożem. Na to mogłyby też wskazywać te zeznania pokrzywdzonej z rozprawy, w których podała, iż uderzenie nożem nastąpiło przy stoliku, przy którym siedziała z M. Z., a chwyciła oskarżonego za rękę, gdy dobiegła lub doszła do niego, gdy podszedł do sąsiedniego stolika i psikał w klientów (k. 430). Warto zauważyć, że gdyby przyjąć taki przebieg wydarzeń, pośrednio wynikający z cytatu, którym posłużono się w apelacji, to akcentowany przez obrońcę chwyt ręki oskarżonego przez pokrzywdzoną nie miałby jakiegokolwiek, choćby teoretycznego znaczenia, dla oceny wcześniejszego ciosu nożem. Zdaniem sądu odwoławczego, analizowany fragment zdarzenia nie wyglądał jednak w ten sposób. Wszak, z innych zeznań pokrzywdzonej, i to składanych na początku śledztwa (k. 46), w jego toku (k. 186-187) i na rozprawie (k. 429) jasno wynikało, że po pierwszym „psiknięciu” gazem w oczy ona podniosła się (k. 186v) i złapała oskarżonego za rękę (k. 186), ale w tym momencie dostała drugie „psiknięcie” w oczy i poczuła mocne uderzenie nożem w ciało (k. 186v).

Sąd Apelacyjny zaznacza, że w jego ocenie zarysowana rozbieżność nie była efektem składania przez pokrzywdzoną fałszywych zeznań, ale niedokładnością będącą następstwem emocji, którymi była targana. Zauważyć bowiem należy, że w czasie zeznawania na rozprawie pokrzywdzona niejednokrotnie płakała (k. 427v, 429v).

Istnienie opisanej rozbieżności umknęło sądowi meriti, co jednak nie miało wpływu na poczynione ustalenia faktyczne, skoro tego fragmentu wydarzeń w nich nie ujęto, a zarazem, o czym niżej, nie powodował on żadnych skutków dla karnoprawnej oceny zachowania oskarżonego.

Fakt bowiem, iż bezpośrednio po tym, jak oskarżony rozpylił gaz pieprzowy, pokrzywdzona złapała go za rękę, w której trzymał pojemnik z gazem, a on ugodził ją nożem trzymanym w drugiej ręce, nie działał na korzyść oskarżonego, ani nie czynił jego zachowania odruchowym. Pamiętać wszak należy, że niezależnie od owego chwytu (co świadczyło o jego słabości i nieskuteczności) oskarżony wręcz natychmiast ponownie użył gazu wobec pokrzywdzonej oraz wykonał do przodu, ofensywny, a nie obronny, ruch ciężkim nożem z dużym szerokim ostrzem, w kierunku pokrzywdzonej, zagłębiając go w jej ciało. Z perspektywy logiki oraz doświadczenia życiowego nie sposób ocenić zadania ciosu nożem w takich okolicznościach jako zachowania odruchowego. Sąd odwoławczy podzielił przy tym w całości szerokie rozważania poczynione przez Sąd Okręgowy na temat rodzaju narzędzia, znacznej przewagi fizycznej nad ofiarą, sposobu zadania ciosu i siły „średniej” jako wystarczającej dla osiągnięcia skutku w postaci śmierci (str. 12-14 uzasadnienia).

Istotne znaczenie nie tylko dla zrekonstruowania przebiegu zdarzenia, ale przede wszystkim dla odtworzenia procesów psychicznych zachodzących u sprawcy w czasie czynu, miały ustalenia faktyczne sądu I instancji, iż oskarżony kierował się zemstą przede wszystkim wobec pokrzywdzonej, ale i innych osób (str. 12-14 uzasadnienia). Sąd Apelacyjny w pełni zaaprobował owe wywody, zarazem za chybioną uznając przeciwną im argumentację skarżącego.

Przede wszystkim, wbrew twierdzeniom skarżącego (str. 6 uzasadnienia apelacji), bynajmniej z materiału dowodowego nie wynikało, aby o tym, że to pokrzywdzona została ugodzona nożem, zadecydował przypadek. Przypomnieć należy, że z konsekwentnych i spójnych z zeznaniami M. Z. zeznań A. N.wynikało, iż oskarżony podszedł od tyłu z lewej strony do ławki, na której wymienieni siedzieli, przy czym stanął obok pokrzywdzonej i w jej stronę skierował gaz, który trafił również w świadka Z. siedzącego po prawej stronie. Zatem, już atak gazem był ewidentnie skierowany na pokrzywdzoną, a dopełniło go uderzenie nożem właśnie jej. Co istotne, w owym czasie na terenie lokalu oskarżony nikogo innego nożem nie atakował. Zważywszy na odblokowanie ostrza noża przed zajściem i skierowanie w pierwszych chwilach ataku na pokrzywdzoną, nie sposób przyjąć, aby narzędzie to służyło tylko jako straszak, jak utrzymywał skarżący (str. 5-6 apelacji). Okoliczność, że oskarżony zadał jeden cios, a nie kilka, została przez sąd meriti trafnie wychwycona i miała wpływ na zmianę w stosunku do aktu oskarżenia opisu czynu przez przyjęcie, iż oskarżony działał z zamiarem ewentualnym, a nie bezpośrednim. Zemsta, którą kierował się oskarżony, nie oznaczała bowiem, że udał się on z powrotem do lokalu (...), aby zabić nożem pokrzywdzoną. Takiej premedytacji w działaniu Sąd Okręgowy trafnie nie przyjął. Zachowanie oskarżonego przed krytycznym zajściem oraz w jego trakcie (w tym wulgarne słowa: „I co teraz kur…” (k. 27) wskazywały, że w odwecie chciał wyrządzić krzywdę osobom, które doprowadziły do jego usunięcia z lokalu, a przede wszystkim pokrzywdzonej. W tym właśnie celu obszedł lokal, przyszykował nóż i gaz oraz zaskoczył siedzących.

W ocenie sądu odwoławczego, na działanie oskarżonego z zemsty i to akurat na osobie pokrzywdzonej jednoznacznie świadczyły wyjaśnienia T. S. ze śledztwa: „Samo zdarzenie wzięło się z pobicia mnie przez kolegę A. N., nie wiem, czy to było na jej polecenie, mam takie podejrzenie. (…) Z perspektywy czasu to myślę, że mogłem psiknąć gazem i iść do domu. Myślę, że użyłem noża z uwagi na to wcześniejsze pobicie i spożyty alkohol” (k. 76).

W słowach tych oskarżony dobitnie dał wyraz zarówno swej motywacji, jak i istotnej przyczynie, która doprowadziła do jej powstania. Był nią alkohol spożyty przez oskarżonego przed zajściem w sporych ilościach. Sąd meriti trafnie wychwycił (str. 4 i 14 uzasadnienia wyroku), że wedle opinii sądowo-psychiatrycznej oskarżony wykazuje cechy zaburzeń osobowości u osoby uzależnionej od alkoholu. Zdaniem sądu odwoławczego, to właśnie ten element właściwości i warunków osobistych oskarżonego, a nie akcentowane w środku odwoławczym relacje towarzyskie i postrzeganie T. S. w środowisku rodzinnym i zawodowym, miały znaczenie dla ukonstytuowania się u niego zamiaru, z którym działał w czasie przypisanego mu czynu.

W efekcie, za chybione Sąd Apelacyjny uznał wywody obrońcy jakoby to oskarżony nie miał świadomości możliwości zabicia pokrzywdzonej. Oczywiście, abstrakcyjnie rzecz ujmując, uświadomiona możliwość zranienia nie jest tym samym, co uświadomiona możliwość spowodowania śmierci oraz – jak wskazał skarżący – nie zawsze użycie noża i skierowanie go przeciwko drugiemu człowiekowi oznacza, że sprawca miał zamiar, choćby ewentualny wywołania skutku śmiertelnego. Jednak, w realiach niniejszej sprawy, trafnie przeanalizowane przez sąd meriti okoliczności podmiotowo-przedmiotowe wskazywały jednoznacznie, że oskarżony T. S. przypisanego mu czynu dopuścił się z zamiarem ewentualnym, tj. godząc się na jego popełnienie.

Do takiego wniosku prowadzą trafne rozważania przedstawione przez Sąd Okręgowy (str. 11-13), jak również zaprezentowane wyżej, w odpowiedzi na zarzuty obrońcy. Znajdują one zakotwiczenie w orzecznictwie dotyczącym sposobu ustalania zamiaru u nieprzyznających się sprawców oraz istoty zamiaru ewentualnego. Podkreślić należy, że poglądy zawarte we wszystkich dotyczących tych kwestii judykatach zawartych nie tylko w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, ale i w uzasadnieniu apelacji obrońcy oskarżonego, Sąd Apelacyjny podziela. Aby unaocznić, że poglądy w nich zawarte przemawiają za dopuszczeniem się przez oskarżonego T. S. usiłowania zabójstwa z zamiarem ewentualnym, warto przytoczyć niektóre z nich.

O zamiarze zabójstwa – zwłaszcza w sytuacji, gdy sprawca zaprzecza chęci lub godzeniu się na śmierć ofiary – należy wnioskować nie tylko z okoliczności przedmiotowych czynu, ale także z okoliczności podmiotowych, odnoszących się m.in. do pobudek i motywów jego działania (wyrok SA we Wrocławiu z 14.02.2013 r., II AKa 5/13, LEX nr 12896090). Przyjęcie, że sprawca usiłował dokonać zabójstwa człowieka, wymaga – oprócz ustalenia przesłanek przedmiotowych (jak np. użycie niebezpiecznego narzędzia, godzenie w ważne dla życia ludzkiego organy ciała itp.) – wszechstronnego rozważenia także przesłanek natury podmiotowej takich jak przyczyny oraz tło zajścia, osobowość sprawcy, jego zachowanie się przed popełnieniem czynu i po jego popełnieniu, stosunek do pokrzywdzonego oraz wiele innych okoliczności, które mogłyby prowadzić do niewątpliwego wniosku, iż sprawca skutek śmiertelny co najmniej przewidywał i nań się godził (wyrok SN z 06.06.1974 r., II KR 339/73, OSNKW 1974/10/184, LEX nr 18852). Uzewnętrznione przejawy zachowania sprawcy pozwalają wnioskować o jego zamiarze (wyrok SA w Łodzi z 04.06.2013 r., II AKa 88/13, LEX nr 1331049; J. Giezek, Komentarz do art. 148 k.k., teza 17 [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, pod red. J. Giezka, LEX 2014).

Doznanie (w subiektywnym przekonaniu nietrzeźwego i cechującego się zaburzeniami osobowości u osoby uzależnionej od alkoholu oskarżonego) krzywdy ze strony pokrzywdzonej, chęć zemsty na niej, przygotowanie gazu, odblokowanie noża i skierowanie jego ostrza w jej stronę, posłużenie się nimi w niesprowokowanym przez pokrzywdzoną ataku na nią, zakończone zadaniem ciosu w powłoki brzuszne, gdzie znajdują się ważne dla życia organy, brak udzielenia jej pomocy oraz agresywne zachowanie po zajściu, dobitnie wskazują, że T. S. skutek śmiertelny swego ciosu u pokrzywdzonej przewidywał i nań się godził.

Odnośnie zamiaru ewentualnego trafnie w judykaturze i piśmiennictwie wskazuje się, że możliwość przypisania sprawcy zabójstwa z takim zamiarem jest możliwe w przypadku ustalenia, że „sprawca miał świadomość możliwości nastąpienia śmierci pokrzywdzonego i na to się godził, to znaczy wprawdzie nie chciał, aby śmierć pokrzywdzonego nastąpiła, ale zarazem nie chciał, żeby nie nastąpiła, a więc gdy wykazał całkowitą obojętność wobec uświadomionej sobie możliwości nastąpienia śmierci pokrzywdzonego” (wyrok SA w Lublinie z 26.06.2013 r., II AKa 97/13, LEX nr 1335729; wyrok SA we Wrocławiu z 09.08.2013 r., II AKa 226/13, LEX nr 1366151; V. Konarska-Wrzosek, Komentarz do art. 148 Kodeksu karnego, teza 14 [w:] Kodeks karny. Komentarz, pod red. V. Konarskiej-Wrzosek, WKP 2018). Proces „godzenia się” nie ma charakteru samoistnego i nie może być bezpośrednim czynnikiem sprawczym określonego zachowania i nigdy nie kieruje działaniem sprawcy. Konstrukcja zamiaru ewentualnego, przyjęta w art. 9 § 1 k.k., polega więc na tym, że sprawca – realizując swój cel, który zamierzał osiągnąć – przewiduje też realną możliwość popełnienia przestępstwa i godzi się na zaistnienie przestępnego skutku, jaki w rezultacie jego kierunkowego działania nastąpi. Godzenie się na wystąpienie skutku śmiertelnego oznacza zatem, że celem nie jest dokonanie zabójstwa, lecz jakiś inny – bezprawny lub prawnie obojętny – rezultat podjętego zachowania. Gdyby natomiast sprawca był pewny, że doprowadzi do śmierci drugiego człowieka i mimo to podjąłby związane z taką prognozą działanie, to należałoby przyjąć, że – dążąc wprawdzie do realizacji innego celu – objął ją jednak zamiarem bezpośrednim (J. Giezek, Komentarz do art. 148 Kodeksu karnego, teza 23 [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, pod red. J. Giezka, LEX 2014). Zauważyć należy, że taką koncepcję zamiaru ewentualnego ewidentnie akceptuje też skarżący, skoro w uzasadnieniu apelacji przywołał judykat, w którym stwierdzono, że chcąc dowieść zamiaru spowodowania śmierci, należy wykazać, że skutek w postaci śmierci był objęty chociażby zgodą sprawcy lub z zachowania jego wynika, iż nastąpienie tego skutku było mu co najmniej obojętne (wyrok SN z 19.10.1981 r., II KR 267/81, OSNPG 1982/8/112).

Opisanym wyżej zachowaniem, które ukierunkowane było na zemstę, a zarazem cechowało się obojętnością dla losów pokrzywdzonej, której zadał cios nożem w brzuch, oskarżony godził się na jej śmierć.

Niezależnie od powyższych uwag, sąd odwoławczy nie podzielił twierdzeń skarżącego, iż oskarżony wyraził żal i skruchę. Sąd Okręgowy miał niejednokrotny kontakt z oskarżonym i możność obserwowania jego zachowania na sali rozpraw i ocenił, że ani słowa skruchy, ani żal, nie były szczere. Sąd Apelacyjny nie ma żadnych powodów, aby podważać tę ocenę. Odwołując się do protokołów rozpraw warto przy tym zauważyć, że oskarżony zasadniczo nie tyle przepraszał, ile „chciał przeprosić” pokrzywdzoną, gdy wypowiadał te słowa w jej obecności, niejako połączył je z przeproszeniem swoich bliskich (k. 424), a generalnie przepraszał A. N. za to, że ją zranił „nieumyślnie” (k. 491). Z kolei na rozprawie apelacyjnej w ostatnim słowie, po „chęci” przeproszenia, oskarżony dodał, że „to był nieszczęśliwy zbieg okoliczności” (k. 615). Zważywszy na przeczące tej tezie cytowane wyżej wyjaśnienia oskarżonego ze śledztwa oraz poczynione ustalenia faktyczne, również z tego powodu nie sposób uznać tak złożonych przeprosin za szczere, a raczej za ukierunkowane na korzystniejsze dla oskarżonego rozstrzygnięcie procesowe.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie odmiennie co do istoty sprawy przez zakwalifikowanie zarzucanego oskarżonemu czynu z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. oraz wymierzeniu oskarżonemu łagodniejszej kary, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niezasadności przeanalizowanego zarzutu, związany z nim wniosek nie mógł zostać uwzględniony.

3.2.

Zarzut zawarty w apelacji prokuratora

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przypomnieć należy, że zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut w kategorii ocen, można podnieść jedynie wówczas, gdy kara nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, stając się w społecznym odczuciu karą niesprawiedliwą (wyrok SA w Poznaniu z 04.07.2013 r., II AKa 125/13, LEX nr 1345555; wyrok SA w Lublinie z 04.06.2014 r., II AKa 72/14, LEX nr 1493773), nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby – również w potocznym znaczeniu tego słowa – „rażąco” niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu niedającym się wręcz zaakceptować (wyrok SA w Warszawie z 18.09.2013 r., II AKa 258/13, LEX nr 1392054).

W ocenie Sądu Apelacyjnego, ferując wyrok w zakresie wymiaru kary, Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (str. 15-16) wskazał na okoliczności faktyczne i prawne, które miał w polu widzenia. W szczególności uwzględnił dyrektywy prewencji generalnej, nadając im wystarczającą rangę, a oczekiwana przez prokuratora byłaby nieuzasadniona. Sąd meriti uwzględnił również dyrektywy prewencji indywidualnej, akcentując nadto okoliczności czynu, motywację sprawcy, jego zachowanie po popełnieniu czynu, stopień winy i stopień społecznej szkodliwości czynu. Oczywistym jest przy tym, o czym prokurator zdaje się zapominać, że nie doszło do realizacji skutku, co wpływa („rodzaj i charakter naruszonego dobra” z art. 115 § 2 k.k.) na obniżenie stopnia społecznej szkodliwości czynu. Wbrew stanowisku prokuratora, oskarżony nie działał z premedytacją w znaczeniu zamiaru premedytowanego popełnienia zbrodni zabójstwa, o czym szerzej w podsekcji 3.1. Zatem, słusznie tego elementu sąd I instancji nie uwzględnił na niekorzyść oskarżonego przy wymiarze kary. Konkludując, zaskarżony wyrok w zakresie rozstrzygnięć co do kary nie wykraczał poza granice swobodnego uznania sędziowskiego, w szczególności kary orzeczonej oskarżonemu nie można było uznać za rażąco niewspółmiernie łagodną.

Na marginesie dodać należy, że chociaż apelacja obrońcy nie dotyczyła wymiaru kary, mając na uwadze, iż apelację co do winy uważa się za zwróconą przeciwko całości wyroku (art. 447 § 1 k.p.k.), w tym przeciwko całości rozstrzygnięcia o karze i środkach karnych (art. 447 § 2 k.p.k.), sąd odwoławczy rozważył również tę kwestię. Jednak, zważywszy, że karę wymierzono blisko dolnej granicy ustawowego zagrożenia, a nie było podstaw do jej nadzwyczajnego złagodzenia, kary orzeczonej nie sposób uznać za rażąco niewspółmiernie surową.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku w zakresie skazującym oskarżonego poprzez wymierzenie mu za przypisane przestępstwo kary dwunastu lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niezasadności przeanalizowanego zarzutu, związany z nim wniosek nie mógł zostać uwzględniony.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

W zakresie objętym zaskarżeniem (obrońca skazanego formalnie zaskarżył wyrok w całości, ale zarzuty skierował wyłącznie wobec rozstrzygnięcia z punktu 1) rozstrzygnięciami sądu pierwszej instancji utrzymanymi w mocy były wszystkie zawarte w zaskarżonym wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zarzuty obydwóch apelacji okazały się bezzasadne (vide podsekcja 3.1 i 3.2), a sąd odwoławczy nie stwierdził w tym zakresie bezwzględnych przyczyn odwoławczych.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

O kosztach sądowych rozstrzygnięto na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., z uwagi na sytuację osobistą skazanego, który jest pozbawiony wolności i ma do odbycia długoterminową karę pozbawienia wolności, a także został obciążony obowiązkiem zapłaty na rzecz oskarżycielki posiłkowej zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zwalniając go od ich uiszczenia i obciążając nimi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

SSA Marcin Ciepiela SSA Wojciech Kopczyński SSA Alicja Bochenek

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

pkt 1 (w razie zasadności - również pozostałe punkty wyroku)

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

pkt 1

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana