Pełny tekst orzeczenia

VIII U 1821/20

​ 

Decyzją numer (...) z dnia 30 czerwca 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że B. K. (1) , jako pracownik u płatnika składek (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, nie podlega ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 12 marca 2020 r.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że B. K. (1) został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego od dnia 12 marca 2020r., z kodem ubezpieczenia jako pracownik z tytułu zatrudnienia w (...) spółce z ograniczona odpowiedzialnością w Ł. .

Organ rentowy wskazał, że, z przekazanych przez płatnika, wyjaśnień wynika, ze została przedłożona umowa o pracę zawarta między (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością , z wnioskodawcą , mocą której B. K. (1) został zatrudniony na stanowisku magazynier, operator wózka widłowego , z wygrodzeniem 5600 zł brutto, w wymiarze pełnego etatu. Podczas nieobecności wnioskodawcy, nikt nie został zatrudniony na jego miejsce .

Organ rentowy uznał, że podpisanie umowy o prace oraz zgłoszenie do ubezpieczeń B. K. (1), od 12.03.2020r. ,jako pracownika, było czynnościami pozornymi ( art. 83 k.c) , dokonanymi, jedynie, w celu uzyskania tytułu do ubezpieczeń i skorzystania ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

/decyzja – k. 41 – 39 akt ZUS/

B. K. (1) uznał decyzję za krzywdzącą i w dniu 5 sierpnia 2020 r. złożył odwołanie od w/w decyzji , wnosząc o jej zmianę w całości i uznanie , ze podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym od 12.03.2020r. Wskazał, że od 16.03.2020r. wystąpił do ZUS z wnioskiem o wypłatę zasiłku opiekuńczego w związku ze sprawowaniem bezpośredniej opieki nad córką , do pracy wrócił 1.06.2020r. i nadal pracuje. Natomiast, matce dziecka, jego partnerce, K. N. zostało przyznane świadczenie rehabilitacyjne na 5 miesięcy.

/odwołanie – k. 3-6/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko, zajęte w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 24-26/

Z uwagi na potencjalny konflikt interesów ( Prezes Zarządu spółki (...) 99% udziałów) czyli wnioskodawca, nie może reprezentować spółki (...) w sprawie z jego odwołania , Sąd , na wniosek pełnomocnika strony przeciwnej, postanowieniem z dnia 21 .10.2020r., ustanowił, w trybie art. 69 & 1 (zdanie drugie) k. p.c kuratora w osobie – prokurenta spółki ( prokura samoistna) M. S..

/postanowienie k. 40/

(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – poparł odwołanie.

/e-protokół rozprawy z dnia 22.03.2021r. płyta CD k. 97/

Na rozprawie w dniu 22.03.2021 r. profesjonalny pełnomocnik odwołującego się, poparł odwołanie, przyłączył się do tego stanowiska - reprezentujący Spółkę kurator , natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego..

/e-protokół rozprawy z dn. 22.03.2021r.– płyta CD k. 97/

S ąd Okręgowy ustalił co następuje:

B. K. (1) urodził się (...). Z zawodu, jak zeznał, jest ekonomistą .

/zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z dn. 22.03.2021 płyta CD k. 97, brak dowodu uzyskania – poziomu edukacji/

Jak zeznał wnioskodawca, w okresie 2012r-2017r. pracował w firmie (...) jako kierownik komisu samochodowego z wynagrodzeniem 5500 zł. od końca 2017 do 2018r. pracował jako dyrektor handlowy w firmie (...) z wynagrodzeniem 15700z.l

/zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z dn. 22.03.2021 płyta CD k. 97 - brak dokumentacji potwierdzającej te okresy np. świadectw pracy/

W dniu 8.02.2016r. wnioskodawca, jako prezes spółki, wystąpił do Powiatowego Urzędu Pracy o refundacje kosztów wyposażenia stanowiska pracy dla bezrobotnego. Wniosek został uwzględniony i w dniu 28.04.2020r , prezes B. K. zawarł z Powiatowym Urzędem Pracy umowę nr (...) refundacje stanowiska pracy – magazyniera w kwocie 22 8709 zł. W dniu 29.06.2016r. PUP skierował do pracy bezrobotnego A. S.. W dniu 1.07. (...) została z nim podpisana umowa o prace na stanowisku - magazynier , z wynagrodzeniem 1850 zł. . W dniu 8.11.2016r. stał się niezdolnym do pracy . Od dnia 1.01.2017r. korzystał z urlopu bezpłatnego do dnia 15.12.2018r. W dniu 15.12.2018r. umowa o pracę została (...).

/ umowa k. 8-12, pismo PUP k. 7, skierowanie A. S. do pracy k. 16, umowa o prace z A. S. k. 15, aneksy do umowy z PUP k. 18, k 19

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedziba w Ł. funkcjonuje w obrocie prawnym od dnia 29.01.2015r. , na mocy aktu notarialnego z dnia 26.11.2014r., powołującego spółkę o z ograniczoną odpowiedzialnością. Kapitał zakładowy spółki wyniósł 5000 zł. i został podzielony na 100 udziałów. B. K. (1) posiada 99 udziałów o łącznej wartości 4950 zł. Przedmiot działania został wskazany w (...) Krajowego Rejestru Sądowego . Spółka jest zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 29.01.2015 r.

/wypis z KRS – k. 41- 44, 87-89 /

W dniu 25 stycznia 2021r., na rozprawie, B. K. (1) oświadczył, ze posiada 99 % udziałów. Na rozprawie w dniu 22.03.2021r., wnioskodawca zeznał, że, pod koniec stycznia 2021r., sprzedał 50% udziałów za kwotę 2400 zł.

/wyjaśnienia wnioskodawcy e-protokół rozprawy z dnia 25.01.2021r. , płyta CD k. 75, zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z dn. 22.03.2021 płyta CD k. 97/

Ta transakcja nie została odnotwana w KRS na dzień 23.02.2021r.

/ wydruk KRS z dnia 23.02.2021r. k. 87-89/

M. S. jest prokurentem spółki. Nadto jest zatrudniony w Spółce na podstawie umowy o prace od 20.03.2020r. na stanowisku monter ogrodzeń , z wynagrodzeniem 4000 zł.

/ wydruk KRS z dnia 23.02.2021r. k. 87-89, wykaz osób – aktywnych w spółce k. 59/

Nadto, w spółce, zatrudniony jest P. S. – na podstawie umowy zlecenia od 13.11.2019r. na stanowisku spawacz , z wynagrodzeniem 2250 zł. ( w 2019r. ) i 2600 zł. ( w 2020r. ),

/wykaz osób aktywnych w spółce , poza odwołującym się, k. 59/

W dniu 11 marca 2020r. została zawarta między (...) spółką z o.o. , reprezentowaną przez – prokurenta M. S. i odwołującym się , umowa , nazwana umową o pracę, na czas nieokreślony w wymiarze pełnego etatu na stanowisku – magazynier, operator wózka widłowego, z wynagrodzeniem brutto 5 600 zł. Miejsce wykonywania pracy – siedziba spółki . Odwołujący złożył zaświadczenie lekarskie z dnia 12.03.2020r. o braku przeciwskazań do wykonywania pracy na stanowisku – magazynier, operator wózka widłowego. Odwołujący się otrzymał zakres obowiązków, natomiast – nie otrzymał, na piśmie - żadnej czynności do wykonania.

/ zestaw dokumentów , pod nazwą – akta osobowe , wśród których jest „zakres obowiązków pracownika” - wykaz pobrany z Internetu, z zaznaczeniem , że zakres obowiązków nie obejmuje - żadnych czynności wnioskodawcy – „akta osobowe” k. 60/

Spółka realizuje działania pod adresem Ul. (...) w Ł.. W 2019r. uzyskał przychód w wysokości 150 672 zł., poniosła koszty – 139 003,86 zł., dochód – 11 668,14 zł.

/adres spółki – (...), wykaz przychód i dochodów k. 63 /

Wnioskodawca uzyskał uprawnienia operatora wózka widłowego - od dnia 17.02.2020r.

/kserokopia zaświadczenia kwalifikacyjnego k. 20, 21 /

Wnioskodawca zajmował się m.in obsługą magazynu . Powierzchnia magazynu to ok. 700 m. kw. Na wyposażeniu spółki jest jeden wózek widłowy . Wykonywał czynności od godziny 8, 8.30 ( siedzibę otwierał M. S. od godziny 7.00, gdyż o 7.00 stawiał się w firmie (...) ) wnioskodawca zamykał ją ok. godziny 16, 16.30. Jeśli czynności zawodowe zostały wcześniej skończone np. o godzinie 13, to wnioskodawca , tak jak pozostali , opuszczali siedzibę firmy wcześniej. Jako magazynier przyjmował towar na podstawie faktur, wydawał towary wraz z oferowaną usługą montażu. Jeśli klient zamówił montaż napędu, wnioskodawca wykonał ten montaż , gdy tylko on potrafił taką czynność wykonać. Wnioskodawca dostarczał towar do klientów , montował napędy . Miał pełną samodzielność decyzyjną, sam prowadził swoje działania, sam siebie kontrolował. Nikt nie nadzorował , wykonywanych przez niego czynności.

Jako prezes firmy, wnioskodawca zajmował się sprawami formalnymi: przyjmował zamówienia klientów, sprawami formalnymi - spółki – deklaracje ZUS , przelewy . Za te czynności – prezesa -nie pobierał wynagrodzenia .

/ zeznania świadka P. S. e- protokół rozprawy z dn. 22.03.2021r. płyta CD k. 97, zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z dn. 22.03.2021 płyta CD k. 97, zeznania M. S. e-protokół rozprawy z dn. 22.03.2021 płyta CD k. 97 /

Odwołujący się , od dnia 16.03.2020r. do 20.03 2020r. , od 23.03 do 30.04.2020r. , 0d 4.05 do 29.05.2020r. korzystał z zasiłku opiekuńczego – nad córką Z., urodzoną (...)

/okoliczność bezsporna/

Powyższy stan faktyczny, Sąd ustalił w oparciu o dokumenty, znajdujące się w aktach sprawy oraz w, załączonych, aktach organu rentowego oraz osobowe źródła dowodowe: zeznania świadka P. S. , wnioskodawcy oraz M. S. . Sąd przeanalizował - załączony do akt sprawy , zestaw dokumentów, zebranych pod nazwą „akta osobowe” B. K. (1). Zawarte, w nich, dokumenty, nie są skatalogowane , zgodnie z wymogami – dla akt osobowych , przedstawionymi w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki społecznej z dnia 10 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej. Nie ma, wymaganego, na mocy cyt. Rozporządzenia, skatalogowania dokumentów, w czterech częściach A, B,C D, ale zebrane – dokumenty, są zestawem, luźnych kartek. Brak dowodów uprzedniej aktywności wnioskodawcy ( o której zeznał ) – brak: dowodu ukończenia jakiekolwiek szkoły na poziomie średnim lub wyższym ( a zatem brak potwierdzenia posiadanych kwalifikacji) , brak świadectw pracy z poprzednich miejsc , ewentualnego, zatrudnienia, a to łącznie – może budzić wątpliwość , że , wynagrodzenie dla osoby na stanowisku – magazyniera [ Sąd dokonał porównania wynagrodzenia wnioskodawcy z wynagrodzeniem A. S. – 1850 zł. (k. 15) ] ( oczywiście ze zwiększonym zakresem uprawnień wnioskodawcy – do prowadzenia wózków widłowych) jest wygórowane.

Sąd dał wiarę zeznaniom odwołującego się , że miał elastyczny czas –realizacji zadań , gdyż taka wersja aktywności odwołującego się, została potwierdzona w zeznaniach świadka P. S., i w zeznaniach M. S.. Sąd dał również wiarę zeznaniom wnioskodawcy , że nikt nie kontrolował jego pracy , gdyż miał samodzielność decyzją ; w jego relacji z (...) spółką z o.o. brak było podporzadkowania pracowniczego. Świadek P. S. wprost zeznał, ze tylko wnioskodawca montował napędy , bo tylko on - potrafił je montować (k. 96) . Kolejna wątpliwość - czy – montaż napędów – to czynności magazyniera.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W świetle materiału dowodowego, zgromadzonego w sprawie, oraz, poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych, a także oceny przeprowadzonych w sprawie dowodów, odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1 i art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zmianami) pracownicy, to jest osoby pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Stosownie do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 159 z późn. zm.) osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że w myśl art. 38 pkt 8 lit. c ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1203 ze zm.), w dziale 1 rejestru przedsiębiorców zamieszcza się następujące dane: w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością: zgodnie z art. 35, oznaczenie wspólników posiadających samodzielnie lub łącznie z innymi, co najmniej 10% kapitału zakładowego, oraz ilość, posiadanych przez tych wspólników, udziałów i łączną ich wysokość.

Zgodnie z art. 210 § 1 kodeksu spółek handlowych w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik , powołany uchwałą zgromadzenia wspólników.

W przypadku, o którym mowa w art. 210 § 1 kodeksu spółek handlowych, chodzi o wszelkie umowy, jakie mogą być zawierane przez spółkę z członkami zarządu. Zarówno o takie, które mogą wiązać się z pełnioną funkcją, jak i te, które nie są związane z wykonywaniem funkcji członka zarządu, ale są zawierane przez osobę fizyczną poza źródłem kompetencji (Sąd Najwyższy w wyroku z 11 marca 2010 r., IV CSK 413/09, LEX nr 677902; podobnie Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 4 kwietnia 2013 r., I ACa 1275/12, LEX nr 1313310 oraz Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 5 grudnia 2013r., I ACa 559/13, LEX nr 1409076). W pierwszym przypadku dotyczy to przede wszystkim umowy o pracę, umowy zlecenia czy umowy o zarządzanie spółką. Skutkiem niezastosowania się do zasad określonych w art. 210 § 1 k.s.h. jest nieważność dokonanej czynności na podstawie art. 58 k.c.

Z poczynionych przez Sąd i niekwestionowanych przez strony ustaleń wynika, że od 12.03. 2020 r. spółka zgłosiła, odwołującego się, jako pracownika do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.

Z DOKONANYCH ustaleń WYNIKA, że od 29.01.2015r. odwołujący się, jest prezesem zarządu spółki z o.o. (...).

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych przyjęło jednolicie, że o zakwalifikowaniu zatrudnienia jako czynności pracowniczych, nie rozstrzygają przepisy prawa handlowego, lecz przepisy charakteryzujące stosunek pracy (por. Sąd Najwyższy w wyroku z dn. 17.12.1996 r., II UKN 37/96, OSNAPiUS 1997 nr 17, poz. 320 oraz z dn. 5.02.1997 r., II UKN 86/96, OSNAPiUS 1997 nr 20, poz. 404). Generalnie stwierdzić należy, że sam fakt wykonywania czynności i pobierania za nie wynagrodzenia, nie przesądza o charakterze umowy łączącej członka zarządu ze spółką. W wyroku z dnia 6 października 2004 roku, sygn. akt I PK 488/03 (OSNP 2006 nr 1, poz. 7) Sąd Najwyższy zawarł pogląd, iż ocena, czy z członkiem zarządu spółki handlowej została zawarta umowa o pracę, przez dopuszczenie do jej wykonywania, zależy od okoliczności konkretnej sprawy w zakresie dotyczącym celów, do jakich zmierzały strony (czy zawarcie umowy nie stanowiło obejścia prawa) oraz zachowania elementów konstrukcyjnych stosunku pracy, w tym, w szczególności, cechy podporządkowania pracownika w procesie świadczenia pracy.

O uznaniu stosunku łączącego dwa podmioty za stosunek pracy rozstrzygają przepisy prawa pracy.

Według art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. kodeks pracy , przez nawiązanie stosunku pracy, pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Do cech pojęciowych pracy, stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy, należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury, stosunek ubezpieczeniowy, jest następczy wobec stosunku pracy, i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał, bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet, jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia z dnia 17 stycznia 2006 roku III AUa 433/2005, Wspólnota (...)). Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego, jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika, rzeczywiście świadczącego pracę, (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005 roku o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 – 16/251).

Z dokonanych ustaleń wynika, że w dniu 11 marca 2020r. została zawarta między (...) spółką z o.o. , reprezentowaną przez – prokurenta M. S. i odwołującym się , umowa , nazwana umową o pracę, na czas nieokreślony w wymiarze pełnego etatu na stanowisku – magazynier, operator wózka widłowego, z wynagrodzeniem brutto 5 600 zł. Miejsce wykonywania pracy – siedziba spółki . Odwołujący złożył zaświadczenie lekarskie z dnia 12.03.2020r. o braku przeciwskazań do wykonywania pracy na stanowisku – magazynier, operator wózka widłowego. Odwołujący się otrzymał zakres obowiązków, natomiast – nie otrzymał, na piśmie - żadnej czynności do wykonania. O czym jednoznacznie i bez wątpliwości, świadczy zestaw dokumentów , pod nazwą – akta osobowe , wśród których jest „zakres obowiązków pracownika” - wykaz pobrany z Internetu, z zaznaczeniem , że zakres obowiązków nie obejmuje - żadnych czynności wnioskodawcy – „akta osobowe”

Z dokonanych ustaleń wynika, ze Spółka realizuje działania pod adresem Ul. (...) w Ł.. W 2019r. uzyskał przychód w wysokości 150 672 zł., poniosła koszty – 139 003,86 zł., dochód – 11 668,14 zł.

Z dokonanych ustaleń wynika, że wnioskodawca uzyskał uprawnienia operatora wózka widłowego - od dnia 17.02.2020r.

Z dokonanych ustaleń wynika, że wnioskodawca zajmował się m.in obsługą magazynu . Powierzchnia magazynu to ok. 700 m. kw. Na wyposażeniu spółki jest jeden wózek widłowy . Wykonywał czynności od godziny 8, 8.30 ( siedzibę otwierał M. S. od godziny 7.00, gdyż o 7.00 stawiał się w firmie (...) ) wnioskodawca zamykał ją ok. godziny 16, 16.30. Jeśli czynności zawodowe zostały wcześniej skończone, np. o godzinie 13, to wnioskodawca , tak jak pozostali , opuszczali siedzibę firmy wcześniej. Jako magazynier, przyjmował towar na podstawie faktur, wydawał towary wraz z oferowaną usługą montażu. Jeśli klient zamówił montaż napędu, wnioskodawca wykonał ten montaż , gdy tylko on potrafił taką czynność wykonać. Wnioskodawca dostarczał towar do klientów , montował napędy . Miał pełną samodzielność decyzyjną, sam prowadził swoje działania, sam siebie kontrolował. Nikt nie nadzorował , wykonywanych przez niego czynności.

Jako prezes firmy, wnioskodawca zajmował się sprawami formalnymi: przyjmował zamówienia klientów, sprawami formalnymi - spółki – deklaracje ZUS , przelewy . Za te czynności – prezesa -nie pobierał wynagrodzenia .

Z dokonanych ustaleń wynika, ze odwołujący się , od dnia 16.03.2020r. do 20.03 2020r. , od 23.03 do 30.04.2020r. , 0d 4.05 do 29.05.2020r. korzystał z zasiłku opiekuńczego – nad córką Z., urodzoną (...)

Z dokonanych ustaleń wynika, ze brak spełnienia przesłanek cyt. art. 22 k.p.

W przedmiotowej sprawie organ rentowy stanął na stanowisku, iż od 12.03. 2020 r., odwołujący się, nie jest pracownikiem (...) Sp. z o.o. i nie podlega ubezpieczeniu.

Sąd Okręgowy w całości podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 24 lutego 2010 roku w sprawie o sygn. akt II UK 204/09 (lex nr 590241), iż o tym, czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych, nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 k.p. Istotne więc jest, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych.

W uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2010 roku w sprawie o sygn. akt I UK 43/10 (Lex nr 619658) można wyczytać, że umowa o pracę jest zawarta dla pozoru, a przez to nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a podmiot wskazany jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli strony z góry zakładają, iż nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy. Skoro z zawarciem umowy o pracę, ustawa z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 205, poz. 1585 ze zm.), wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalnego i rentowych oraz wypadkowego i chorobowego, to podjęcie zatrudnienia w celu objęcia tymi ubezpieczeniami i ewentualnie korzystania z przewidzianych nimi świadczeń nie jest obejściem prawa.

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2010 roku w sprawie o sygn. akt I UK 74/10 (lex numer 653664) stwierdzono zaś, że podstawą ubezpieczenia społecznego jest rzeczywiste zatrudnienie, a nie sama umowa o pracę (art. 22 k.p., art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 13 pkt 1 w/w ustawy). Umowa o pracę nie jest czynnością wyłącznie kauzalną, gdyż w zatrudnieniu pracowniczym chodzi o wykonywanie pracy. Brak pracy podważa sens istnienia umowy o pracę. Innymi słowy jej formalna strona, nawet połączona ze zgłoszeniem do ubezpieczenia społecznego, nie stanowi podstawy takiego ubezpieczenia.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że motywacja, skłaniająca do zawarcia umowy o pracę, nie ma znaczenia dla jej ważności, przy tym wszak założeniu, że nastąpiło rzeczywiste jej świadczenia, zgodnie z warunkami określonymi w art. 22 § 1 k.p.

Mając na uwadze dotychczas poczynione rozważania prawne, należy podkreślić, że w realiach niniejszej sprawy, Sąd Okręgowy, w celu dokonania kontroli prawidłowości zaskarżonej decyzji organu rentowego, musiał zatem badać, czy pomiędzy odwołującym się a płatnikiem składek, istotnie doszło do nawiązania i realizacji stosunku pracy w warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p.

W tej sytuacji do Sądu należało przeprowadzenie oceny, czy analizowany stosunek prawny nosił konstytutywne cechy stosunku pracy.

W tym celu Sąd zbadał, czy odwołujący się, osobiście świadczył pracę podporządkowaną pracodawcy (pod kierownictwem pracodawcy) w sposób ciągły, odpłatny, na rzecz i ryzyko pracodawcy. Dokonanie powyższego ustalenia miało, bowiem, znaczenie dla objęcia odwołującego obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi: emerytalnym, rentowymi, chorobowym oraz wypadkowym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę.

Zdaniem Sądu, analiza, zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, prowadzi do wniosku, że odwołujący się, nie realizował stosunku prawnego , który spełnialiby cechy umowy o prace .

Zdaniem Sądu Okręgowego, elementem charakterystycznym umowy o pracę, którego, analizowany stosunek prawny, na pewno nie zawierał, jest wykonywanie czynności, w ramach podporządkowania pracowniczego, i pod kierownictwem pracodawcy. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, nie potwierdza, aby pracodawca kierował pracą odwołującego się, w szczególności, aby wskazywał na konkretne bieżące zadania do realizacji, związane z powierzonym stanowiskiem, które modyfikowaliby, biorąc pod uwagę ilość i wyniki czynności, dotychczas wykonanych. Jest to istotne, jeżeli uwzględni się, że zatrudnienie pracownicze odwołuje się do staranności, a nie rezultatu. Ze, zgromadzonego materiału dowodowego, nie wynika, także, aby płatnik składek wydawał polecenia, co do bieżącego wykonywania pracy. Z dokonanych ustaleń wynika, bowiem, że wnioskodawca – nie otrzymał, na piśmie - żadnej czynności do wykonania. O czym jednoznacznie i bez wątpliwości, świadczy zestaw dokumentów , pod nazwą – akta osobowe , wśród których jest „zakres obowiązków pracownika” - wykaz pobrany z Internetu, z zaznaczeniem , że zakres obowiązków nie obejmuje - żadnych czynności wnioskodawcy . W tychże „aktach” brak jakiegokolwiek potwierdzenia posiadanych kwalifikacji , poza potwierdzeniem uzyskania uprawne do prowadzenia wózka widłowego od 17.02.2020r.

Ale, jak sam zeznał wnioskodawca , i co potwierdzili, w zeznaniach świadek P. S., i kurator M. S. , wnioskodawca miał pełna samodzielność decyzja w zakresie wykonywanych czynności , także jako magazynier, także przy montażu napędów, nie go nie nadzorował, nikt nie kontrolował, nikt nie wydawał poleceń, nikt nie sprawdzał jakości wykonanych, przez niego, czynności.

Jednoosobowy zarząd spółki nie mógł egzekwować podporządkowania pracowniczego podmiotowo (personalnie) wobec samego siebie.

Jednakże, w prawie spółek (k.s.h.) nie ma innych standardów takiego podporządkowania niż przyjmowane (określane) na gruncie prawa pracy. Standardów podporządkowania pracowniczego nie należy zatem poszukiwać, a już na pewno w pierwszej kolejności, w prawie spółek. Podporządkowanie pracownicze tzw. "autonomiczne", które skarżący dopuszcza tylko do sytuacji członków zarządu spółek zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, również nie zostało określono na podstawie prawa spółek. Konsekwentnie, skarżący nie może dokonywać oceny (weryfikacji) podporządkowania pracowniczego przez pryzmat art. 208 § 3 i 5 k.s.h. Przepisy te dotyczą wzajemnych stosunków członków zarządu a nie nadzoru na pracownikami spółki. W tym zakresie zastosowanie ma prawo pracy, stąd polecenie pracodawcy kierowane do pracownika nie musi być poprzedzone uchwałą zarządu spółki. Podporządkowanie pracownicze nie może polegać na tym , że ten sam podmiot wyznacza sobie zadanie pracownicze – jako rodzaj aktywności pracowniczej i sam je realizuje .

Sąd Okręgowy ma świadomość , że w prawie pracy, nie jest wykluczone, iż zarządzający przedsiębiorstwem może być, nadto, zatrudniony w tym samym przedsiębiorstwie jako pracownik na stanowisku, które w zakresie obowiązków (pracy) jest odrębne od zarządzania.

Ale wspólnik w praktyce jednoosobowej (99% udziałów – w dniu wydania zaskarżonej decyzji , albowiem, ewentualna , zmiana struktury własnościowej w spółce, sygnalizowana przez wnioskodawcę, jako dokonanej – z końcem stycznia 2021r. , , nie została ujawniona na dzień wydruku KRS w dniu 23.02.2021r. ) spółki i jedyny członek zarządu czyli B. K. , w tym – ściśle określonym stanie faktycznym , nie wykonywał pracy pod kierownictwem pracodawcy (art. 22 § 1 k.p.).

Z dokonanych ustaleń wynika, ze umowę, nazwaną – umową o pracę zawarł z odwołującym , w imieniu spółki, prokurent M. S..

Zgodnie z art. 210 k.s.h. w umowie między spółką a członkiem zarządu spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników.

Ale taki sposób reprezentacji spółki - nie legitymizuje zawarcie umowy o pracę na stanowisku magazyniera.

Bezspornym jest fakt, że organ rentowy, w zaskarżonej decyzji , zakwestionował umowę , nazwaną umową o pracę. To jej strony (spółka i pracownik) zdecydowały o nawiązaniu stosunku pracy , uznając oświadczenia woli za pozorne. Czyli stawia zarzut - wady oświadczenia woli (art. 83 k.c. i nast.).

Zarząd spółki był jednoosobowy i pracownik – odwołujący się - jednocześnie członek zarządu - w zatrudnieniu pracowniczym, podlegał(by) samemu sobie.

Sąd ma świadomość , że podstawy ubezpieczenia społecznego, wynikają generalnie z wykonywania pracy (zatrudnienia), a nie z samego udziału kapitałowego, w spółce. Przy niekwestionowanym wykonywaniu pracy, trudno byłoby uznać, że nie stanowi ona podstawy ubezpieczenia społecznego. Ale, jak wynika z dokonanych ustaleń , odwołujący się nie wykonywał swoich , bardzo spółce potrzebnych, czynności , w reżimie pracowniczymi .

Ustawodawca zastrzegł w przepisie art. 22 § 1 k.p., że pracownik wykonuje pracę pod kierownictwem pracodawcy, przy czym nie zdefiniował tej cechy zatrudnienia.

W literaturze przedmiotu wyinterpretowano, że kierownictwo pracodawcy przejawia się w poleceniach, podporządkowaniu organizacyjnym oraz podporządkowaniu represywnym i dystrybutywnym. Nie jest, jednak, jasne, czy wszystkie przejawy kierownictwa pracodawcy muszą występować jednocześnie i z pełnym nasileniem. Zmieniające się warunki i potrzeby świadczenia pracy, zrodziły dylemat. Sprowadza się on do pytania czy niewystępowanie, w trakcie aktywności zawodowej (lub występowanie w ograniczonym rozmiarze) poleceń podmiotu zatrudniającego, jak również pozostałych cech kierownictwa, pozwala na uznanie istnienia stosunku pracy.

Rozważając , w przedmiotowym stanie faktycznym, w dyskusji, dotyczącej relacji zachodzących między stronami przedmiotowego stosunku prawnego Sąd dokonał analizy pod kątem koncepcji podporządkowania autonomicznego , uwzględniając , dokonujące się, przemiany na rynku pracy (L. Mitrus, Podporządkowanie pracownicze jako zmieniająca się cecha stosunku pracy , (w:) Współczesne problemy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, red. L. Florka i Ł. Pisarczyka, Warszawa 2011, s.126-130). Jednakże , konstrukcja podporządkowania autonomicznego przybliża umowę o pracę do rozwiązań zastrzeżonych dla umów cywilnoprawnych (szczególnie umowy zlecenia). Oznacza to, że, w wielu wypadkach, niemożliwe będzie precyzyjne odróżnienie podporządkowania pracowniczego, od zależności właściwych dla zobowiązania cywilnoprawnego. Przyjmując za punkt odniesienia elastyczną koncepcję podporządkowania autonomicznego, wypada dostrzec, że w jej ramach, kierownictwo pracodawcy, polega na określeniu czasu i skonkretyzowaniu zadań, przy jednoczesnym nie ingerowaniu w sposób ich realizacji. Analiza dowodów zaoferowanych w trakcie postępowania przez strony, nie pozwala na przyjęcie, że wnioskodawca pracował według takiego modelu.

Konstatacja ta jest ważna, gdy założy się, że praca pod kierownictwem w myśl art. 22 § 1 k.p., jest jedną z najważniejszych cech w procesie typizacji charakteru stosunku prawnego łączącego strony(wyrok SN z dnia 20.03.1965 r., III PU 28/64, OSNCP 1965, nr 9, poz. 157). Jasne przy tym jest, że cechy podporządkowania pracowniczego mogą być w określonym zakresie charakterystyczne również dla zobowiązań cywilnoprawnych, a nadto, że mogą występować z różnym nasileniem (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10.10.2003 r., I PK 466/02 Pr. Pracy 2004, nr 3, s. 35). Zatem, zasadne jest ,rozważenie reguły umożliwiającej rozróżnienie, czy dany stan faktyczny charakteryzuje się podporządkowaniem pracowniczym, czy też więź łącząca strony nosi znamiona innej zależności (zbliżonej do kierownictwa pracodawcy). Ma to znaczenie, gdy weźmie się pod uwagę, że umowa mająca za przedmiot świadczenie pracy nie może mieć mieszanego charakteru, łączącego elementy umowy o pracę i umowy cywilnoprawnej (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23.01.2002 r., I PKN 786/00, OSNP 2004, nr 2, poz.23. Z. K., Rodzaje kontraktów menedżerskich, (...) 1999, nr 7, s. 12).

Sprawia to, że kwalifikacji prawnej umów o świadczenie pracy (usług) można dokonywać jedynie metodą typologiczną, to jest przez rozpoznanie i wskazanie cech przeważających (dominujących) – zob. H. L., Nawiązywanie i zmiana stosunku pracy (zarys problematyki) (w:) Prawo pracy RP w obliczu przemian, (red.) M. M. – T. i T. Z., W. 2006, s. 130, A. M., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26.03.2008 r., G. Studia (...) 2009, nr 2, s. 103.

Nie można, przy tym, pominąć, że decydujące znaczenie, w procesie rozróżniania charakteru stosunku prawnego, łączącego strony, ma sposób wykonywania umowy, a w szczególności realizowanie przez kontrahentów – nawet wbrew postanowieniom umownym – tych cech, które charakteryzują umowę o pracę (T. Romer, Prawo pracy. Komentarz, Warszawa 2000, s.101, postanowienie SN z dnia 13.11.2008 r., II UK 209/08, Lex nr 737398).

Zasada ta jest powszechnie uznawana i akceptowana w doktrynie i praktyce (M. G., Forma i treść umowy o pracę w Kodeksie pracy, (...) 1997, nr 7-8, s. 41-42, M. D. – P., Umowa zlecenia a umowa o pracę, Pr. Pracy 1998, nr 10, s. 11). W konsekwencji dla oceny zobowiązania pracowniczego drugoplanowe znaczenie ma nazwa umowy oraz deklarowana
w chwili jej zawarcia treść. Ważne jest, w jaki sposób strony kształtują więź prawną w trakcie jej trwania. Zważywszy, że ustawodawca nie zdecydował się na wskazanie, dla stosunku pracy, elementów przedmiotowo istotnych, zrozumiałe jest, że klasyfikacja doniosłości cech charakterystycznych zobowiązania pracowniczego jest problematyczna. Mimo to, za prawidłowy należy uznać pogląd, podkreślający konieczność występowania kierownictwa pracodawcy, w stosunkach pracy. Więź tę, cechuje praca pod kierownictwem, które stanowi element sine qua non każdego zatrudnienia pracowniczego (M. G., Obejście prawa a pozorność w kontraktach menedżerskich, (...) 2003, nr 10, s. 17). Formułując tę tezę, nie można pomijać, że kierownictwo pracodawcy, w procesie rozróżniania reżimów umownych, ma niewątpliwie pierwszoplanowe znaczenie. Jest tak dlatego, że nie występuje ono przy umowach cywilnoprawnych. Słuszne jest, zatem, stanowisko, zgodnie z którym kierownictwo pracodawcy jest jedyną cechą rzeczywiście odróżniającą stosunek pracy od umów cywilnoprawnych (Z. Hajn, glosa do wyroku SN z dnia 16.12.1998 r.,, II UKN 394/98, OSP 2000, nr 12, poz. 177).

Mając na względzie powyższe, Sąd Okręgowy uznał, że strony nie były związane umową o pracę, gdyż sporny stosunek prawny nie nosił konstytutywnej cechy umowy o pracę, wynikającej z art. 22 § 1 k.p., jaką jest pracownicze podporządkowanie.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c, oraz & 9 ust 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opląt za czynności radców prawnych [ Dz. U z 2018 poz. 265]