Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 września 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że S. K. jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu w okresie od 5 lutego 2016 r. oraz określił miesięczne podstawy wymiaru składek w okresie od lutego 2016 r. do sierpnia 2021 r.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ze zgromadzonych dokumentów wynika, że S. K. od dnia 5 lutego 2016 r. jest wspólnikiem (...) Sp. z o.o. i nie posiada innego tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego, rentowego i wypadkowego. W ocenie organu rentowego umowa z dnia 31 stycznia 1993 r. zawarta między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Zjednoczonych Emiratów Arabskich w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodów dotyczy podatków od dochodu, a tym samym nie daje ona podstaw do wyłączenia z ubezpieczenia z tytułu bycia wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

/decyzja k.69 - 73 akt ZUS/

Odwołanie od ww. decyzji złożył pełnomocnik S. K.. Skarżonej decyzji zarzucił:

- naruszenie przepisów procesowych, tj.:

a) art. 40 § 1 k.p.a. w zw. z art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez nie doręczenie Skarżącemu jako stronie postępowania zawiadomienia o wszczęciu postępowania,

b) art. 42 § 1 k.p.a. w zw. z art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych : przez doręczanie Skarżącemu pism w sprawie na adres spółki (...) lmpex” Sp z o.o., mimo, iż nie jest i nie było to miejsce pracy Skarżącego, a tym bardziej nie jest i nie było to jego miejsce zamieszkania, jak również to nie spółka była stroną postępowania

c) art. 7 k.p.a w zw. z art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez błędne ustalenie stanu faktycznego wobec Spółki (...) lmpex Sp. z o.o., która zakończyła swoją działalność z dniem 31 marca 2020 roku i została wykreślona z Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 30 czerwca 2020 roku oraz niedokładne wyjaśnienie stanu faktycznego prowadzące do błędnego rozstrzygnięcia.

d) art. 10 § 1 k.p.a. w zw. z art. 81 k.p.a. w zw. z art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez zaniechanie zawiadomienia Skarżącego o zakończeniu postępowania dowodowego, co skutkowało niemożnością wypowiedzenia się co do zgromadzonych dowodów oraz uniemożliwieniem zgłoszenia wniosków dowodowych.

e) art. 77 § 1 k.p.a. w zw. z art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez niewyczerpujące zebranie i rozpatrzenie materiału dowodowego skutkujące błędnym rozstrzygnięciem.

- naruszenie prawa materialnego, jako zarzut samoistny tj.:

- art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez uznanie, że skarżący podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym;

Pełnomocnik S. K. wniósł o uchylenie decyzji, ewentualnie o jej zmianę poprzez stwierdzenie, że S. K. w okresie wskazanym w zaskarżonej decyzji nie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

/odwołanie k.3 – 12 , odwołanie k.35 – 43/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

/odpowiedź na odwołanie k.61 – 61 odwrót/

Spółka nie przystąpiła do postępowania w charakterze zainteresowanego.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. została zawiązana na podstawie umowy z dnia 28 lutego 2014 r. i w dniu 30 kwietnia 2014 r. została wpisana do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS (...). Począwszy od dnia 5 lutego 2016 r. jedynym wspólnikiem spółki jest S. K.. Przedmiotem działalności spółki jest sprzedaż hurtowa wyrobów włókienniczych. Spółka funkcjonuje w obrocie gospodarczym. Bieżące decyzje co do funkcjonowania spółki podejmuje H. um Z., pełniący w spółce funkcję prokurenta.

/okoliczności bezsporne , zeznania świadka Hasana um Z. min.00:09:24 – 00:14:41 rozprawy z dnia 13 lipca 2022 r. , płyta CD k.119/

Wnioskodawca S. K. jest obywatelem Indii. Na stałe zamieszkuje w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. W latach 2016 – 2019 r. wnioskodawca kilkukrotnie przyjeżdżał do Polski. Począwszy od 2020 r. wnioskodawca nie przyjeżdża do Polski. Na terytorium RP nie posiada innego tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego rentowego i wypadkowego.

/okoliczności bezsporne , dokumentacja k.77 – 79 , zeznania świadka Hasana um Z. min.00:09:24 – 00:14:41 , zeznania wnioskodawcy min.00:19:26 – 00:25:02 rozprawy z dnia 13 lipca 2022 r. , płyta CD k.119/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dokumenty oraz zeznania , których prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała. Podkreślić również należy ,że pełnomocnik skarżącego nie kwestionował matematycznych wyliczeń organu rentowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz poczynionych na jego podstawie ustaleń odwołanie nie jest zasadne i jako takie podlega oddaleniu.

W myśl art. 13 ust. 4a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – w brzmieniu obowiązującym od 18.09.2021 roku, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają wspólnicy jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością - od dnia wpisania spółki do Krajowego Rejestru Sądowego albo od dnia nabycia udziałów w spółce do dnia wykreślenia spółki z Krajowego Rejestru Sądowego albo zbycia wszystkich udziałów w spółce, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności przez spółkę zostało zawieszone na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

Wcześniej przepisy ustawy traktowały jednoosobowego wspólnika spółki z o.o. jak osobę prowadzącą działalność gospodarczą, również w zakresie daty powstania i ustania obowiązku ubezpieczeniowego.

Każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 i 5a, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 w/w ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, z zastrzeżeniem ust.2 i ust.3.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy do S. K. tj. wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ma zastosowanie czy też nie - norma przewidziana w art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych , a zatem , czy stanowisko organu rentowego w przedmiocie podlegania przez niego obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, oraz wypadkowemu od 5 lutego 2016 r. jest prawidłowe.

W przedmiotowej sprawie nie ulegało wątpliwości, że w okresie objętym zaskarżoną decyzją S. K. kilkukrotnie przebywał na terytorium Polski, a co istotne, w Polsce mieści się spółka z o.o. , której jest jedynym wspólnikiem. Ponadto na terytorium RP nie posiada on innego tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego rentowego i wypadkowego. Niesporne także jest, że od momentu ogłoszenia pandemii (marzec 2020) wnioskodawca nie przyjechał ani raz do Polski. Wszystkie sprawy załatwia poprzez prokurenta samoistnego, z którym pozostaje w kontakcie telefonicznym bądź online.

Punktem wyjścia w niniejszej sprawie jest fakt, że wnioskodawca jest jednoosobowym wspólnikiem spółki z o.o. zarejestrowanej w Polsce.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 16 lipca 2020 r. w sprawie I UK 20/19:

„Obywatel innego państwa, który jest wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zarejestrowanej w Polsce, podlega z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym niezależnie od długotrwałości lub stałości pobytu na terytorium Polski (art. 8 ust. 6 pkt 4 w związku z art. 13 pkt 4 i art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 266 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 2 ustawy systemowej nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w ustawie obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i którzy są zatrudnieni w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej.

W tym miejscu wskazać należy , że pojęcie "pobytu o charakterze stałym" z art. 5 ust. 2 ustawy systemowej nie zostało zdefiniowane. W orzecznictwie powszechnie przyjmuje się, że należy je dekodować w powiązaniu z systemem ubezpieczenia społecznego, a nie przez odwoływanie się do przepisów o charakterze meldunkowym i ustaleń ilościowych (ile razy dana osoba wjeżdża do Polski i jak długo tu pozostaje) (zob. wyrok z dnia 17 września 2009 r., II UK 11/09, OSNP 2011 nr 9-10, poz. 134).

Warto zatem zauważyć, że punktem odniesienia dla wyjaśnienia kwestii, czy pobyt cudzoziemca nie ma charakteru stałego, jest wymieniony w tym przepisie obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym. Skoro ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych określa zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, to podlegają im także obywatele państw obcych, którzy podejmują działalność stanowiącą podstawę objęcia ich obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. W żadnej mierze art. 5 ust. 2 ustawy systemowej nie zmienia podstawowej reguły stanowiącej, że obowiązek ubezpieczenia społecznego - również wobec obywateli państw obcych - powstaje między innymi z chwilą rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności (art. 13 pkt 4 ustawy). Dlatego charakter pobytu (stały albo niestały) należy odnosić w relacji do powszechnego obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, czyli do podstawy ubezpieczenia. Ten charakter nie zależy natomiast od tego, jaki zamiar, co do okresu przebywania w Polsce, przejawia cudzoziemiec (zob. także wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 17 września 2009 r., II UK 11/09, OSNP 2011 nr 9-10, poz. 134; z dnia 23 maja 2008 r., I UK 303/07, LEX nr 516772; z dnia 17 stycznia 2006 r., I UK 225/06, LEX nr 351984 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2010 r., II UK 297/09, LEX nr 960479). Stały pobyt w rozumieniu art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podlega zatem ocenie w zależności od realizowanej działalności, z której wynika ustawowy obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym. Stały pobyt to pobyt niezmienny w danym okresie, czyli w okresie realizacji podstawy ubezpieczenia, przy czym nie ma większego znaczenia okoliczność dotycząca tego, jaką administracyjną gwarancję prowadzenia działalności lub zapewnienie pobytu miał w Polsce obywatel państwa obcego. Liczy się to, czy obywatel państwa obcego, przebywając na terytorium RP w stałym charakterze, prowadził działalność pozarolniczą. O tym, czy dany pobyt ma charakter stały, nie decyduje więc stały pobyt w sensie "długotrwałości i stałości pobytu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej", albowiem w takim wypadku wyłączeniu z ubezpieczeń społecznych podlegaliby ci cudzoziemcy, których pobyt nie ma "takich cech", choć spełnialiby warunki podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jako wspólnicy jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Uwagi te mają szczególne znaczenie w przypadku osób ubezpieczonych w ramach art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej. Jednoosobowi wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlegają ubezpieczeniom społecznym z racji posiadanych udziałów, a nie z uwagi na realizowaną pracę zarobkową. (...) ich pobytu warunkowana jest zatem przez tego rodzaju zmienną (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2017 r., II UK 295/16, LEX nr 2347776).

Odnośnie zaś podnoszonego przez skarżącego zarzutu naruszenia przez organ rentowy przepisów kpa to wskazać trzeba, że Sąd Okręgowy podziela pogląd wyrażony w uzasadnieniu do postanowienia SN z dnia 11 czerwca 2013 r., II UK 74/13 zgodnie, z którym od momentu wniesienia odwołania od decyzji ZUS do sądu rozpoznawana sprawa staje się sprawą cywilną, podlegającą rozstrzygnięciu według zasad właściwych dla tej kategorii. Odwołanie pełni rolę pozwu, a jego zasadność ocenia się na podstawie właściwych przepisów prawa materialnego. Postępowanie sądowe skupia się na wadach wynikających z naruszenia przez organ rentowy prawa materialnego, a kwestia wad decyzji administracyjnej, spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, pozostaje w zasadzie poza przedmiotem tego postępowania. Sąd ubezpieczeń społecznych - jako sąd powszechny - może i powinien dostrzegać jedynie takie wady formalne decyzji administracyjnej, które decyzję tę dyskwalifikują w stopniu odbierającym jej cechy aktu administracyjnego. (vide też uchwały Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 1980 r., III CZP 43/80, OSNCP 1981 nr 8, poz. 142; z dnia 21 września 1984 r., III CZP 53/84, OSNCP 1985 nr 5-6, poz. 65 i z dnia 27 listopada 1984 r., III CZP 70/84, OSNCP 1985 nr 8, poz. 108 oraz postanowienia z dnia 19 czerwca 1998 r., II UKN 105/98, OSNP 1999 nr 16, poz. 529 i z dnia 29 maja 2006 r., I UK 314/05, OSNP 2007 nr 11-12, poz. 173, a nadto wyroki z dnia 28 października 2009 r., I UK 132/09, z dnia 2 grudnia 2009 r., I UK 189/09, i z dnia 14 stycznia 2010 r., I UK 252/09).

Reasumując, w związku z powyższym Sąd w punkcie pierwszym sentencji wyroku w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie uznając tym samym prawidłowość wydanej w dniu 22 września 2021 r. decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w Ł..

W przedmiocie kosztów procesu Sąd orzekł w pkt 2 sentencji wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. i zasądził od S. K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w Ł. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego - § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz.265).

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. wnioskodawcy

S.B.