Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 2/10
POSTANOWIENIE
Dnia 4 marca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Marek Sychowicz
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie ze skargi A. W.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego z dnia 22 października 2004 r.,
sygn. akt I ACa 1100/03 w sprawie z powództwa A. W.
przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeń i Reasekuracji (...) S.A. w W.
o podwyższenie renty,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 4 marca 2010 r.,
zażalenia skarżącego na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 23 lipca 2009 r., sygn. akt I ACa (…),
1. oddala zażalenie;
2. przyznaje adw. M. R. od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego kwotę 2.700
(dwa tysiące siedemset) złotych powiększoną o 22% podatku VAT tytułem
wynagrodzenia za udzielenie nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z
urzędu powodowi w postępowaniu zażaleniowym.
Uzasadnienie
A. W. dnia 29 maja 2009 r. wniósł do Sądu Apelacyjnego skargę o wznowienie
postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem tego Sądu z dnia 22
października 2004 r. w sprawie z powództwa A. W. przeciwko Towarzystwu
2
Ubezpieczeń i Reasekuracji (...) S.A. w W.. Jako podstawę skargi powołał art. 403 § 2
k.p.c., mianowicie nowe okoliczności faktyczne dotyczące jego stanu zdrowia. Do skargi
dołączył m.in. postanowienie Sądu Rejonowego w W. z dnia 31 marca 2009 r. o
umorzeniu postępowania w sprawie o wykroczenie ze względu na niepoczytalność A.
W., opinię sądowo-psychiatryczną z dnia 21 października 2008 r. oraz opinię
uzupełniającą biegłego neurochirurga z dnia 10 maja 2009 r. Powód uznał, że nowym
środkiem dowodowym jest opinia biegłego sądowego, z której wynika, że powód od
urodzenia cierpi na encefalopatię padaczkową, która prowadzi do otępienia i
niepoczytalności. Opinia ta jest, jego zdaniem, sprzeczna z opinią sporządzoną w
postępowaniu cywilnym, na podstawie której orzekały Sąd Okręgowy i Sąd Apelacyjny
(wyrokiem z dnia 22 października 2004 r.).
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 23 lipca 2009 r. odrzucił skargę powoda o
wznowienie postępowania. Podkreślił, że środek dowodowy, który powstał po
uprawomocnieniu się wyroku, nie może stanowić podstawy wznowienia postępowania
(uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 1969 r., III PZP
63/68, OSNCP 1969, nr 12, poz. 208).
W zażaleniu na postanowienie Sądu Okręgowego pełnomocnik z urzędu powoda
zarzucił naruszenie art. 410 § 1 w związku z art. 403 § 2 oraz art. 328 k.p.c. Stwierdził w
szczególności, że niepoczytalność powoda została stwierdzona nie tylko opinią
biegłego, ale również prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w W.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Jest to druga skarga powoda o wznowienie postępowania w tej sprawie.
Wcześniej Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 24 listopada 2005 r. odrzucił skargę,
a Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 17 marca 2006 r. oddalił zażalenie powoda.
Zgodnie z art. 403 § 2 k.p.c., można żądać wznowienia w razie późniejszego
wykrycia prawomocnego wyroku, dotyczącego tego samego stosunku prawnego, albo
wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć
wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim
postępowaniu. Niewątpliwie nie spełnia pierwszego kryterium wydanie przez Sąd
Rejonowy w W. postanowienia z dnia 31 marca 2009 r. o umorzeniu postępowania. Nie
jest ono bowiem wyrokiem ani nie dotyczy tego samego stosunku prawnego co wyrok
Sądu Apelacyjnego z dnia 22 października 2004 r. Wspomniane postanowienie nie
stanowi też okoliczności faktycznej lub środka dowodowego, które mogłyby mieć wpływ
na wynik sprawy, a z których powód nie mógł skorzystać w poprzednim postępowaniu.
3
Jednolite jest bowiem stanowisko Sądu Najwyższego, że środek dowodowy, który
powstał po uprawomocnieniu się wyroku, nie stanowi podstawy wznowienia
przewidzianej w art. 403 § 2 k.p.c. (zob. uchwała składu siedmiu sędziów z dnia 21
lutego 1969 r., III PZP 63/68, OSNCP 1969, nr 12, poz. 208, postanowienie SN z 25
czerwca 1998 r., II UKN 106/98, postanowienie SN z dnia 10 lutego 2006 r., I PZ 33/05,
postanowienie z dnia 25 stycznia 2007 r., I UZ 38/06, postanowienie z dnia 22 lipca
2008 r., II UZ 31/08).
Zgodnie z art. 410 § 1 k.p.c., sąd odrzuca na posiedzeniu niejawnym skargę o
wznowienie postępowania nieopartą na ustawowej podstawie. Zgodnie z utrwalonym
stanowiskiem Sądu Najwyższego, ta ostatnia przyczyna odrzucenia skargi zachodzi nie
tylko wtedy, gdy powołana w niej podstawa wznowienia została sformułowana w sposób
nieodpowiadający ustawie, ale także wówczas, gdy wskazane w niej okoliczności
wprawdzie dadzą się podciągnąć pod przewidzianą w ustawie podstawę wznowienia,
lecz jednak w rzeczywistości podstawa ta nie występuje (zob. postanowienie z dnia 29
stycznia 1968 r., I CZ 122/67, OSNCP 1968, nr 8-9, poz. 154, postanowienie z dnia 7
lipca 2005 r., IV CO 6/05, postanowienie z dnia 10 lutego 2006 r., I PZ 33/05, OSNP
2007, nr 3-4, poz. 42, postanowienie z dnia 14 grudnia 2006 r., I CZ 103/06,
postanowienie z dnia 27 października 2006 r., I CZ 43/06, z dnia 16 maja 2007 r.,
III CSK 56/07, postanowienie z dnia 30 maja 2007, IV CZ 22/07, postanowienie z dnia 9
maja 2008 r., II PZ 65/07, OSNP 2009, nr 17-18, poz. 233, postanowienie z dnia 16
maja 2008 r., III CZ 20/08).
Należy poza tym podkreślić, że, zgodnie z uchwałą Sadu Najwyższego z dnia 5
listopada 1987 r., III CZP 63/87 (OSNCP 1989, nr 4, poz. 60), do roszczeń
poszkodowanego dochodzonych na tej podstawie, że po ustaleniu prawomocnym
wyrokiem renty z powodu zwiększenia się potrzeb powstały dalsze skutki w postaci
utraty zdolności do pracy, ma zastosowanie art. 907 § 2 k.c. Według zaś tego przepisu,
jeżeli obowiązek płacenia renty wynika z ustawy, każda ze stron może w razie zmiany
stosunków żądać zmiany wysokości lub czasu trwania renty, chociażby wysokość renty i
czas jej trwania były ustalone w orzeczeniu sądowym lub w umowie.
Z przedstawionych powodów orzeczono jak w sentencji (art. 39814
w związku z
art. 3941
§ 3 k.p.c.).