Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 49/10
POSTANOWIENIE
Dnia 8 września 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Marian Kocon
w sprawie ze skargi B. H.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego z dnia 26 lipca 2007 r., sygn. akt I ACa (…)
wydanym w sprawie z powództwa B. H. - następcy prawnego zmarłej powódki I. K.
przeciwko Skarbowi Państwa - Prezesowi Sądu Rejonowego w P.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 8 września 2010 r.,
zażalenia powoda (skarżącego)
na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 22 lutego 2010 r., sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie i nie obciąża skarżącego kosztami postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 22 lutego 2010 r. Sąd Apelacyjny odrzucił
jako nieopłacone zażalenie powoda B. H. na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia
25 listopada 2009 r., którym Sąd odrzucił jego skargę o wznowienie postępowania.
Powołując się na uchwałę 7 sędziów SN z dnia 5 czerwca 2008 r., III CZP 142/07
(OSNC 2008, nr 11, poz. 122), Sąd Apelacyjny stwierdził w uzasadnieniu, że zwolnienie
od kosztów sądowych przyznane stronie w postępowaniu rozpoznawczym nie obejmuje
2
postępowania ze skargi o wznowienie tego postępowania. Podniósł następnie, że skoro
sprawa, której dotyczy wniesiona przez powoda skarga o wznowienie postępowania
została wszczęta przed 1 lipca 2009 r., to zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 5 grudnia 2008
r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. 2008 r. Nr 234, poz. 1571; dalej: „ustawa zmieniająca”), do postępowania
wywołanego skargą miał zastosowanie uchylony art. 1302
§ 3 k.p.c. Zażalenie, od
którego profesjonalny pełnomocnik nie uiścił opłaty stosunkowej podlegało zatem
odrzuceniu mimo błędnego wezwania przez Przewodniczącego do uiszczenia należnej
opłaty.
Sąd Apelacyjny stwierdził ponadto, że wniosek o zwolnienie od kosztów
sądowych złożony przez reprezentowanego przez profesjonalnego pełnomocnika
powoda bez oświadczenia, o którym mowa w art. 102 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005
r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (j. t. Dz.U. 2010, nr 90, poz. 594 ze zm.;
dalej: „u.k.s.c.”) podlegał zwrotowi na podstawie art. 102 ust. 4 u.k.s.c. i w konsekwencji
zgodnie z art. 130 § 2 zd. 2 k.p.c. nie wywołał żadnych skutków. Zatem gdyby nawet
uznać, że zażalenie nie podlegało odrzuceniu na podstawie art. 1302
§ 3 k.p.c., to
podlegało ono odrzuceniu na podstawie art. 397 § 2 w zw. z art. 370 i 373 k.p.c. wobec
bezskutecznego upływu terminu do uiszczenia opłaty.
W zażaleniu powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł
o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stanowisko Sądu Apelacyjnego, że zwolnienie od kosztów sądowych przyznane
stronie w postępowaniu rozpoznawczym nie obejmuje postępowania ze skargi o
wznowienie tego postępowania należało zaaprobować. Pogląd ten, mimo że - wbrew
twierdzeniu zawartemu w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia - nie wynika
wprost z uzasadnienia uchwały 7 sędziów SN z dnia 5 czerwca 2008 r., to jednak był
prezentowany w innych orzeczeniach Sądu Najwyższego (zob. postanowienia SN: z
dnia 24 sierpnia 2007 r., I CZ 98/07, niepubl; z dnia 14 marca 2007 r., I CZ 5/07,
niepubl; z dnia 8 kwietnia 2009 r., V CZ 15/09, niepubl i z dnia 26 listopada 2009 r., III
CZ 50/09, (OSNC 2010, nr 7-8, poz.112) i Sąd Najwyższy w obecnym składzie go
podziela.
3
Błędny jest pogląd Sądu Apelacyjnego, że do wniesionego przez powoda
zażalenia miał zastosowanie art. 1302
§ 3 k.p.c. uchylony przez art. 1 pkt 3 lit. a) ustawy
zmieniającej. Uznać należy, że postępowanie ze skargi o wznowienie postępowania nie
stanowi kontynuacji postępowania, którego skarga dotyczy, lecz jest nowym, odrębnym
postępowaniem (zob. postanowienia SN: z dnia 7 kwietnia 2006 r., III CZ 13/06, OSNC
2006, nr 10, poz. 176 i z dnia 26 listopada 2009 r., III CZ 50/09, OSNC 2010, nr 7-8,
poz. 112). W konsekwencji w postępowaniach wszczętych w dniu 1 lipca 2009 r. lub
później na skutek skargi o wznowienie postępowania nie może mieć zastosowania art.
1302
§ 3 k.p.c. (art. 8 ust. 1 ustawy zmieniającej).
W rozpatrywanym przypadku postępowanie ze skargi o wznowienie
postępowania zostało wszczęte po dniu 1 lipca 2009 r., prawidłowo zatem
Przewodniczący wezwał do uzupełnienia braków złożonego zażalenia przez uiszczenie
należnej od niego opłaty stosunkowej (por. będąca zasadą prawną uchwała 7 sędziów
SN z dnia 15 czerwca 2010 r., II UZP 4/10, BSN 2010. nr 6, s. 18). W terminie
wyznaczonym do uzupełnienia braków powód reprezentowany przez profesjonalnego
pełnomocnika złożył wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, który jednak podlegał
zwrotowi w myśl art. 102 ust. 4 u.k.s.c. z uwagi na niedołączenie do niego oświadczenia,
o którym mowa w art. 102 ust. 2 u.k.s.c. Prawomocne zwrócenie wniosku spowodowało
zniweczenie skutków procesowych związanych z jego wniesieniem (art. 130 § 2 k.p.c.),
co prowadziło do odrzucenia zażalenia wobec bezskutecznego upływu terminu
wyznaczonego do uzupełnienia jego braków. Podkreślić należy, że jest to przypadek
zasadniczo odmienny od sytuacji polegającej na zwrocie wniosku wniesionego razem z
pismem nim objętym (por. m. in. postanowienia SN: z dnia 7 listopada 2006 r., I CZ
69/06, niepubl; z dnia 10 stycznia 2007, I CZ 123/06, niepubl; 12 października 2007 r., I
PZ 20/07, OSNP 2008, nr 21-22, poz. 320). W momencie składania wniosku aktualny
był już bowiem obowiązek uiszczenia od zażalenia należnej opłaty.
Z przytoczonych względów, na podstawie art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39814
oraz art.
102 i 108 § 2 w zw. z art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł jak w
sentencji.

II CZ 49/10

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia