Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CSK 377/11
POSTANOWIENIE
Dnia 13 grudnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie z powództwa P. R. i małoletniego B. R. reprezentowanego przez
przedstawiciela ustawowego P. R.
przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń Spółce Akcyjnej w Warszawie
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 13 grudnia 2011 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej
od wyroku Sądu Okręgowego w E.
z dnia 13 kwietnia 2011 r.,
1) odrzuca skargę kasacyjną w części dotyczącej
oddalenia apelacji od wyroku Sądu Rejonowego w E.
uwzględniającego powództwo P. R. oraz w części
rozstrzygającej o kosztach procesu za drugą instancję
pomiędzy P. R. a pozwanym,
2) odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej w pozostałej części
3) zasądza od pozwanego na rzecz każdego z powodów
kwoty po 1200 (tysiąc dwieście) złotych tytułem zwrotu
kosztów postępowania kasacyjnego
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 13 maja 2010 r. Sąd Okręgowy w L. na podstawie art. 448
w zw. z art. 24 § 1 k.c. zasądził od pozwanego Powszechnego Zakładu
Ubezpieczeń Spółki Akcyjnej w Warszawie na rzecz powoda P. R. kwotę 40.000
złotych oraz na rzecz B. R. kwotę 50.000 złotych w obu przypadkach z odsetkami
ustawowymi od dnia 23 listopada 2009 r., tytułem zadośćuczynienia za stanowiące
naruszenie ich dóbr osobistych spowodowanie przez osobę ubezpieczoną u
pozwanego śmierci osoby bliskiej powodom.
Wyrokiem z dnia 13 kwietnia 2011 r. Sąd Okręgowy w E. oddalił apelację
strony pozwanej wniesioną od wyroku sądu pierwszej instancji.
Pozwany wnosząc skargę kasacyjną od wyroku Sądu Okręgowego wskazał
jako wartość przedmiotu zaskarżenia kwotę 90.000 złotych zasądzoną łącznie na
rzecz dwóch powodów. W uzasadnieniu wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania wskazano, że w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne oraz
potrzeba wykładni przepisów wywołujących rozbieżności w orzecznictwie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przyjęcie, że pomiędzy powodami zachodziło współuczestnictwo materialne,
o którym mowa w art. 72 § 1 pkt 1 in fine k.p.c., nie oznacza, że także na etapie
postępowania kasacyjnego ustalenie wartości przedmiotu zaskarżenia następuje
poprzez zsumowanie wartości nieuwzględnionych roszczeń wobec wszystkich
powodów. Na rzecz każdego z powodów zostały zasądzone określone
świadczenia. Dlatego na etapie postępowania kasacyjnego nie ma zastosowania
zasada – obowiązująca przy określeniu wartości przedmiotu sporu w pozwie oraz
wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji przy istnieniu współuczestnictwa
materialnego – że wartością przedmiotu sporu oraz wartością przedmiotu
zaskarżenia była suma wszystkich roszczeń dochodzonych przez powodów
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 1997 r., I PKN 65/96,
OSNAPiUS 1997, nr 17, poz. 317, orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego
1997 r., I CKN 31/97, nie publ., postanowienie z dnia 21 marca 1997 r., I PKN
61/97, OSNP 1998, nr 1, poz. 16, uzasadnienie postanowienia z dnia 25 stycznia
3
2001 r., IV CZ 90/06, nie publ., postanowienie SN z dnia 24 sierpnia 2007 r., I CZ
91/07, nie publ. oraz uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia
2008 r., III CZP 111/07, Mon. Prawn. z 2009 r. nr 3, str. 151; 5 lutego 2010 r., III CZ
3/10, nie publ.). W orzecznictwie Sądu Najwyższego zwrócono uwagę na to, że na
etapie postępowania kasacyjnego skutki procesowe współuczestnictwa
materialnego, które nie ma charakteru współuczestnictwa jednolitego bądź
koniecznego, zbliżone są do współuczestnictwa formalnego. Dlatego
o dopuszczalności skargi kasacyjnej wniesionej przez pozwanego nie mogła
decydować podana w tej skardze wartość przedmiotu zaskarżenia w kwocie 90.000
złotych, lecz wartość zaskarżenia przy uwzględnieniu wartości roszczeń
dochodzonych przez każdego z powodów oddzielnie, ta zaś w odniesieniu do
każdego z powoda P. R. nie sięgała 50 000 złotych.
Skoro wartość przedmiotu zaskarżenia w stosunku do tego powoda była
niższa niż pięćdziesiąt tysięcy złotych, zgodnie z art. 3982
§ 1 k.p.c., skarga
kasacyjna w tej części była niedopuszczalna i podlegała odrzuceniu na podstawie
art. 3986
§ 3 k.p.c.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony jest pogląd, że jeżeli
skarżący, jako okoliczność uzasadniającą wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania wskazuje występowanie w sprawie istotnego zagadnienia prawnego,
to powinien to zagadnienie przedstawić przez jego sformułowanie z przytoczeniem
przepisów prawa, na tle których ono powstało, a także przytoczyć argumenty
prawne prowadzące do rozbieżnych ocen prawnych, a ponadto wykazać, że jest to
zagadnienie, którego rozwiązanie jest istotne nie tylko dla rozstrzygnięcia
rozpoznawanej sprawy, lecz także dla praktyki sądowej (postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 10 maja 2001 r., II CZ 35/01, OSNC 2002, nr 1, poz. 11; z dnia
3 października 2002 r., II CKN 447/01, niepubl.; z dnia 14 grudnia 2004 r., III CK
585/04, niepubl.; z dnia 4 sierpnia 2006 r., III CZ 47/06, niepubl.; z dnia 22 listopada
2007 r., I CSK 326/07, niepubl.; z dnia 26 czerwca 2008 r., I CSK 108/08, niepubl.).
Sformułowane przez skarżącego zagadnienie prawne nie odpowiada powyżej
wskazanym kryteriom, w szczególności nie można przypisać mu waloru istotności.
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 października 2010 r., III CZP 76/10 (Biul. SN
4
2010, nr 10, s. 11, OSNC-ZD 2011, nr B, poz. 142) przyjął, że najbliższemu
członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 w związku z art. 24
§ 1 k.c. zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek
deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r. Sąd Najwyższy wskazał,
że art. 446 § 4 k.c. znajduje zastosowanie wyłącznie do sytuacji, w której czyn
niedozwolony popełniony został po dniu 3 sierpnia 2008 r. Przepis ten nie uchylił
art. 448, jego dodanie było natomiast wyrazem woli ustawodawcy zarówno
potwierdzenia dopuszczalności dochodzenia zadośćuczynienia na gruncie
obowiązujących przed jego wejściem w życie przepisów, jak i ograniczenie kręgu
osób uprawnionych do zadośćuczynienia do najbliższych członków rodziny.
Stanowisko to potwierdzone zostało w kolejnych wyrokach Sądu Najwyższego
z dnia 10 listopada 2010 r., II CSK 248/10 (OSNC-ZD 2011, nr B, poz. 44); z dnia
11 maja 2011 r., I CSK 521/10 (nie publ.); z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11,
nie publ.). Jednolite w tym zakresie stanowisko Sadu najwyższego pozwala uznać,
że rozpoznania skargi kasacyjnej nie usprawiedliwia także potrzeba wykładni
wymienionych przepisów.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy na podstawie art. 3989
§ 1 i 2
k.p.c. odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania rozstrzygając o kosztach
postępowania kasacyjnego zgodnie z art. 98 § 1, 3 k.p.c. art. 99 k.p.c. i art. 107
k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c.
md
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13