Postanowienie

V CNP 59/13

Powołane przepisy:

  1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 - art. 77 ust. 1) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  2. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16 poz. 93 - § 2, art. 421, art. 417(1) § 2, art. 417-417(2)) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  3. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 43 poz. 296 - art. 98 § 1, art. 98 § 3, art. 108 § 1, art. 391 § 1, art. 4241b, art. 424(1), art. 424(1) § 1, art. 424(5), art. 424(5) § 1 pkt 4, art. 424(8) § 1, art. 398(21), art. 424(12), art. 424(1)-424(12)) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  4. Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 lutego 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. Nr 0 poz. 490 - § 6 pkt 5, § 12 ust. 5 pkt 2) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CNP 59/13
POSTANOWIENIE
Dnia 9 maja 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marta Romańska
w sprawie ze skargi MZ A. Sp. z o.o. z udziałem zagranicznym w L.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego
w O.
z dnia 28 września 2012 r., sygn. akt … 65/12
w sprawie z powództwa T. C.
przeciwko MZ A. Sp. z o.o. z udziałem zagranicznym w L.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 9 maja 2014 r.,
1) odrzuca skargę;
2) zasądza od MZ A. Sp. z o.o. z udziałem zagranicznym w L.
na rzecz T. C. kwotę 1.800 (jeden tysiąc osiemset ) zł tytułem
zwrotu kosztów postępowania.
2
UZASADNIENIE
1. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
została wprowadzona do Kodeksu postępowania cywilnego ustawą z 22 grudnia
2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo
o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98). Źródła tego
szczególnego środka procesowego oraz przyczyn jego wprowadzenia do systemu
prawnego należy poszukiwać w art. 77 ust. 1 Konstytucji RP, przewidującym
odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez niezgodne
z prawem działania lub zaniechania przy wykonywaniu władzy publicznej oraz
w art. 417 - 4172
i art. 421 k.c. Artykuł 4171
§ 2 k.c. w aktualnym brzmieniu stanowi,
że jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub
ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym
postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią
inaczej.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem może dotyczyć jedynie
prawomocnego wyroku kończącego postępowanie w sprawie (art. 4241
k.p.c.).
W myśl art. 4241b
k.p.c., odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez inne
niezgodne z prawem orzeczenia można domagać się bez uprzedniego uzyskania
orzeczenia stwierdzającego ich niezgodność z prawem w postępowaniu
unormowanym w art. 4241
-42412
k.p.c.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego zgodnie przyjmuje się, że dla
objaśnienia znaczenia pojęcia „niezgodność z prawem” prawomocnego orzeczenia
należy odwołać się do celu wprowadzenia skargi o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia do systemu prawnego, do sposobu
skonstruowania tej instytucji w obowiązujących przepisach oraz do istoty i sensu
odpowiedzialności państwa przewidzianej w art. 4171
§ 2 k.c. w związku z art. 77
ust. 1 Konstytucji RP. Wyrok niezgodny z prawem w rozumieniu art. 4241
§ 1 k.p.c.,
to taki wyrok, który jest niewątpliwie sprzeczny z przepisami nie podlegającymi
różnej wykładni, z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć albo będący
efektem niewłaściwego zastosowania prawa, które jest oczywiste i nie wymaga
głębszej analizy prawniczej. Traktowanie jako niezgodnego z prawem każdego
3
wyroku sądu ocenionego przez którąś ze stron jako wadliwy niosłoby zagrożenie
dla porządku prawnego, stabilności obrotu prawnego, ale także dla swobody sądu
w ocenie dowodów i stosowaniu prawa (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego
z 5 września 2008 r., I CNP 27/08, „Palestra” 2008, nr 11-12, s. 310, z 7 lipca
2006 r., I CNP 33/06, OSNC 2007, nr 2, poz. 35, z 18 stycznia 2006 r., II BP 1/05,
OSNP 2006, nr 23-24, poz. 351; postanowienia Sądu Najwyższego z 3 czerwca
2009 r., IV CNP 116/08, niepubl.; z 13 grudnia 2005 r., II BP 3/05, OSNP 2006,
nr 21-23, poz. 323).
2. Pozwany wystąpił ze skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w O. z 28 września 2012 r., którym
oddalona została jego skarga o wznowienie postępowania w sprawie o zapłatę.
Zgodnie z art. 4245
k.p.c. skarga powinna zawierać uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody spowodowanej przez wydanie wyroku, którego skarga dotyczy.
Pozwany stwierdził, że szkoda wyrządzona mu przez wydanie wyroku
z 28 września 2012 r. polega na tym, że zobowiązany był ponieść koszty
zastępstwa procesowego w sprawie ze skargi o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia w kwocie 2.400 zł, a ponadto zamknięto mu
drogę do wznowienia postępowania w sprawie, w której zasądzono od niego na
rzecz powódki kwotę 15.500 zł i w efekcie zobowiązany jest zapłacić tę kwotę
chociaż w świetle nowych dowodów, którymi dysponuje jest to kwota nienależna
powódce. W sprawie o zapłatę zasądzono od pozwanego na rzecz powódki nadto
jeszcze kwotę 1.200 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania i tę kwotę pozwany
także musi świadczyć na rzecz powódki, w związku z tym, że bezzasadnie przegrał
w procesie, którego wznowienia odmówiono mu zaskarżonym wyrokiem.
Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z 31 stycznia 2006 r., IV CNP
38/05 (OSNC 2006, nr 7-8, poz. 141), uprawdopodobnienie szkody spowodowanej
prawomocnym orzeczeniem polega na przedstawieniu wyodrębnionego wywodu
wskazującego, że szkoda została skarżącemu wyrządzona oraz określającego czas
jej powstania, postać i związek przyczynowy z wydaniem orzeczenia niezgodnego
z prawem. Należy przy tym dostrzegać zarówno aspekt formalny, jak
i merytoryczny tego składnika skargi (zob. uzasadnienie postanowienia Sądu
Najwyższego z 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, OSNC 2006, nr 1, poz. 16).
4
Pozwany w skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem wyroku
z 28 września 2012 r. nie uprawdopodobnił, że szkoda, na którą się powołuje
została mu wyrządzona przez wydanie tego wyroku. Zgodnie z ustalonym
orzecznictwem Sądu Najwyższego, koszty procesu, którymi strona została
obciążona, nawet wtedy, gdy zostały uiszczone, nie stanowią szkody
uzasadniającej wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia (por. m.in. uzasadnienie postanowienia Sądu
Najwyższego z 28 listopada 2006 r., III CNP 46/06; z 21 grudnia 2006 r., III CNP
57/06, z 17 listopada 2005 r., II CNP 15/05, z 27 lipca 2006 r., II BP 11/06,
z 25 maja 2007 r., III CNP 30/07, z 10 lipca 2008 r., I CNP 39/08, z 21 lutego
2013 r., III CNP 2/13). Nie mogą być zatem uznane za szkodę decydującą
o dopuszczalności skargi koszty zasądzone od pozwanego na rzecz powódki w
postępowaniu, którego wznowienia się domagał, ale także wydatki poniesione
przez niego na wynagrodzenie pełnomocnika w sprawie ze skargi o wznowienie
postępowania. Szkoda uzasadniająca wniesienie skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia musi powstać po wydaniu tego
orzeczenia, a przed wniesieniem skargi (postanowienie Sądu Najwyższego
z 21 grudnia 2006 r., III CNP 57/06). Pozwany w skardze o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia twierdził też, że jego szkoda
odpowiada kwocie 15.500 zł zasadzonej na rzecz powódki wyrokiem Sądu
Okręgowego w O. z 13 maja 2011 r., ale w skardze zabrakło stwierdzenia,
że pozwany zapłacił tę kwotę powódce. Przeciwnie, pozwany powołał się na to,
że obowiązek zapłacenia powódce kwoty 15.500 zł ciągle na nim spoczywa.
Do skargi dołączył przy tym jedynie dowód uiszczenia pełnomocnikowi
wynagrodzenia za nieskutecznie wniesioną skargę o wznowienie postępowania, ale
nie dołączył do niej dowodów zapłaty na rzecz powódki jakichkolwiek innych
świadczeń.
3. Reasumując trzeba stwierdzić, że wbrew obowiązkowi wynikającemu z art.
4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. skarżący nie uprawdopodobnił, by zaskarżony wyrok stanowił
dla niego źródło szkody. Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 4248
§ 1 k.p.c.,
Sąd Najwyższy orzekł o odrzuceniu skargi (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z 5 sierpnia 2010 r., IV CNP 44/10).
5
O kosztach postępowania wywołanych przez wniesienie skargi orzeczono
zgodnie z art. 98 § 1 i 3, art. 108 § 1 w zw. z art. 42412
, art. 39821
i art. 391 § 1
k.p.c. oraz na podstawie § 12 ust. 5 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców
prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 490).
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13