III CNP 21/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:01-04-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CNP 21/14
POSTANOWIENIE
Dnia 17 lutego 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Anna Owczarek
w sprawie z powództwa M. Ś.
przeciwko L. P.-Z.
o wydanie nieruchomości,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 lutego 2015 r.,
na skutek skargi powódki
o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w K.
z dnia 30 października 2013 r.,
odrzuca skargę.
2
UZASADNIENIE
Powódka M. Ś. wniosła skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w K. z 30 października 2013 r.
oddalającego apelację od wyroku Sądu Rejonowego w W. z 12 października 2012
r., którym oddalono powództwo wniesione przeciwko L. P.-Z. o wydanie części
nieruchomości, zabudowanej częścią budynku mieszkalnego obejmującą
pomieszczenia kuchni, łazienki i ubikacji.
Skarżąca podniosła, że wyrok jest niezgodny z art. 5 ustawy z dnia 6 lipca
1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, art. 222 § 1 k.c. oraz art. 21 ust. 1
Konstytucji RP. Jako podstawę skargi wskazała naruszenie art. 5 u.k.w.h. poprzez
uznanie, że nabycie nieruchomości będącej przedmiotem sporu nie podlega
rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych, gdyż dotyczy oznaczenia
nieruchomości w dziale I, a nie prawa własności ujawnionego w dziale II księgi
wieczystej. Uprawdopodobniając wyrządzenie szkody stwierdziła, że „wydanie
przedmiotowego orzeczenia spowodowało wyrządzenie szkody powódce przez
utratę prawa własności części nieruchomości” i oznaczyła ją kwotą 6.000 zł.
Sąd Najwyższy zważył:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
jest środkiem prawnym mającym, poprzez zakwestionowanie zgodności z prawem
orzeczenia, przesądzić jedną z przesłanek deliktowej odpowiedzialności
odszkodowawczej Skarbu Państwa. Stanowi ona nadzwyczajny, sformalizowany
środek procesowy, zatem regulujące ją przepisy powinny być wykładane ściśle
(por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2006 r., I CNP 14/06, nie publ.,
z dnia 28 marca 2007 r., II CNP 124/06, nie publ., z dnia 25 marca 2009 r., V CNP
93/08, nie publ., z dnia 3 czerwca 2009 r., IV CNP 116/08, nie publ.). Zgodnie
z ugruntowanym poglądem judykatury niezgodność musi mieć charakter
kwalifikowany, a nadto oczywisty. Orzeczenie niezgodne z prawem to widocznie
sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami, albo
wydanie w wyniku rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa,
które jest oczywiste i nie wymaga głębszej analizy prawnej, uchybiające ogólnie
3
przyjętym standardom rozstrzygnięć, któremu towarzyszy rażąco błędna wykładnia
lub niewłaściwe zastosowanie prawa (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia
4 stycznia 2007 r., V CNP 132/06, OSNC 2007, nr 11, poz. 174; z dnia 7 lipca
2006 r., I CNP 33/06, OSNC 2007, nr 2, poz. 35; z dnia 31 marca 2006 r., IV CNP
25/05, OSNC 2007, nr 1, poz. 17). Oznacza to, że podstawą uwzględnienia skargi
nie może być każde uchybienie przepisom prawa, nawet jeżeli wystąpiło w toku
postępowania (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2007 r., II CNP
129/07, nie publ., z dnia 29 października 2008 r., IV CNP 45/08, nie publ.).
Zgodnie z art. 4245
§ 1 k.p.c., do elementów konstrukcyjnych skargi należą:
oznaczenie zaskarżonego orzeczenia, przytoczenie i uzasadnienie podstaw skargi,
wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne,
uprawdopodobnienie powstania szkody w wyniku wydania zaskarżonego
orzeczenia oraz wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w innym
trybie nie było i nie jest możliwe. Samodzielnym, niezależnym od przytoczenia
podstaw skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem, wymogiem tego
nadzwyczajnego środka prawnego jest wskazanie przepisu prawa, z którym
zaskarżony wyrok jest niezgodny (art. 4245
§ 1 pkt 3 k.p.c.). Jak zgodnie stwierdza
się w judykaturze i piśmiennictwie celem tej dystynkcji jest wyraźne oddzielenie
elementów skargi i umożliwienie Sądowi Najwyższemu – na etapie orzekania
o dopuszczalności skargi i o istnieniu podstaw (przyczyn) jej przyjęcia – dokonania
oceny w tym przedmiocie. Badanie podstaw skargi jest wówczas niedopuszczalne,
jako zastrzeżone do kompetencji Sądu Najwyższego, działającego w innym
składzie.
Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego powołanie się na
wystąpienie określonej szkody, bez wyraźnego i ścisłego oznaczenia i wyjaśnienia
jej wysokości, bez przedstawienia przekonującej argumentacji prawnej, która
mogłaby wskazywać, że rzeczywiście została wyrządzona, jak również bez
powołania dowodów bądź środków uwiarygodniających twierdzenia strony w tym
zakresie, samo w sobie nie jest wystarczające do przyjęcia, że spełnienia wymóg
uprawdopodobnienia szkody został spełniony (por. m.in. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 18 listopada 2014 r., IV CNP 33/14; z dnia 9 grudnia 2013 r.,
II CNP 43/13; z dnia 31 października 2013 r., III CNP 28/13 - nie publ.).
4
Sytuacja taka zachodzi w przedmiotowej sprawie. Skarżąca nie
uprawdopodobniła wyrządzenia szkody. Twierdzenie, że polega ona na
pozbawieniu jej prawa własności spornej nieruchomości oraz odwołaniu się do
wartości przedmiotu sporu jest oczywiście niewystarczające. Po pierwsze oddalenie
powództwa windykacyjnego nie jest tożsame z pozbawieniem prawa własności,
gdyż dotyczy innego przedmiotowo rozstrzygnięcia i nie stanowi podstawy jego
utraty. Po drugie między wydaniem zaskarżonego orzeczenia a powstaniem szkody
musi zachodzić normalny, adekwatny związek przyczynowy, o którym mowa w 361
§ 1 k.c., a skoro musi być spowodowana przez wydanie orzeczenia, to powinna
zostać poniesiona później niż w dacie wydania orzeczenia (por. postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2005 r., II CNP 15/05, OSNC 2006, nr 9,
poz. 153, z dnia 27 lipca 2006 r., II BP 11/06, OSNP 2007, nr 15-16, poz. 223,
z dnia 28 listopada 2006 r., III CNP 46/06, Biul. IC 2007, nr 12, z dnia 25 maja
2007 r., II CNP 30/07, Biul. IC 2008, nr 12). Po trzecie - nieuwzględnienie
powództwa jako takie nie może być utożsamiane z wyrządzeniem szkody, której
rozmiary odpowiadałyby wartości określonego w pozwie roszczenia lub nawet
przekraczały tę wartość. Ja wskazuje się w judykaturze gdyby powołanie się na
oddalenie powództwa miało być wystarczające dla spełnienia tego wymagania, jego
wprowadzenie przez ustawodawcę traciłoby sens (por. m.in. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 13 listopada 2007 r., III BP 7/07, OSNP 2009, nr 1-2, poz. 11
i z dnia 8 grudnia 2009 r., III CNP 53/09, niepubl.).
Z tych względów Sąd Najwyższy uznając, że tak oznaczona szkoda nie
stanowi wypełnienia przesłanki określonej w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. na podstawie
art. 4248
§ 1 k.p.c. odrzucił skargę powódki o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku.
POSTANOWIENIE
Dnia 17 lutego 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Anna Owczarek
w sprawie z powództwa M. Ś.
przeciwko L. P.-Z.
o wydanie nieruchomości,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 lutego 2015 r.,
na skutek skargi powódki
o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w K.
z dnia 30 października 2013 r.,
odrzuca skargę.
2
UZASADNIENIE
Powódka M. Ś. wniosła skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w K. z 30 października 2013 r.
oddalającego apelację od wyroku Sądu Rejonowego w W. z 12 października 2012
r., którym oddalono powództwo wniesione przeciwko L. P.-Z. o wydanie części
nieruchomości, zabudowanej częścią budynku mieszkalnego obejmującą
pomieszczenia kuchni, łazienki i ubikacji.
Skarżąca podniosła, że wyrok jest niezgodny z art. 5 ustawy z dnia 6 lipca
1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, art. 222 § 1 k.c. oraz art. 21 ust. 1
Konstytucji RP. Jako podstawę skargi wskazała naruszenie art. 5 u.k.w.h. poprzez
uznanie, że nabycie nieruchomości będącej przedmiotem sporu nie podlega
rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych, gdyż dotyczy oznaczenia
nieruchomości w dziale I, a nie prawa własności ujawnionego w dziale II księgi
wieczystej. Uprawdopodobniając wyrządzenie szkody stwierdziła, że „wydanie
przedmiotowego orzeczenia spowodowało wyrządzenie szkody powódce przez
utratę prawa własności części nieruchomości” i oznaczyła ją kwotą 6.000 zł.
Sąd Najwyższy zważył:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
jest środkiem prawnym mającym, poprzez zakwestionowanie zgodności z prawem
orzeczenia, przesądzić jedną z przesłanek deliktowej odpowiedzialności
odszkodowawczej Skarbu Państwa. Stanowi ona nadzwyczajny, sformalizowany
środek procesowy, zatem regulujące ją przepisy powinny być wykładane ściśle
(por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2006 r., I CNP 14/06, nie publ.,
z dnia 28 marca 2007 r., II CNP 124/06, nie publ., z dnia 25 marca 2009 r., V CNP
93/08, nie publ., z dnia 3 czerwca 2009 r., IV CNP 116/08, nie publ.). Zgodnie
z ugruntowanym poglądem judykatury niezgodność musi mieć charakter
kwalifikowany, a nadto oczywisty. Orzeczenie niezgodne z prawem to widocznie
sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami, albo
wydanie w wyniku rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa,
które jest oczywiste i nie wymaga głębszej analizy prawnej, uchybiające ogólnie
3
przyjętym standardom rozstrzygnięć, któremu towarzyszy rażąco błędna wykładnia
lub niewłaściwe zastosowanie prawa (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia
4 stycznia 2007 r., V CNP 132/06, OSNC 2007, nr 11, poz. 174; z dnia 7 lipca
2006 r., I CNP 33/06, OSNC 2007, nr 2, poz. 35; z dnia 31 marca 2006 r., IV CNP
25/05, OSNC 2007, nr 1, poz. 17). Oznacza to, że podstawą uwzględnienia skargi
nie może być każde uchybienie przepisom prawa, nawet jeżeli wystąpiło w toku
postępowania (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2007 r., II CNP
129/07, nie publ., z dnia 29 października 2008 r., IV CNP 45/08, nie publ.).
Zgodnie z art. 4245
§ 1 k.p.c., do elementów konstrukcyjnych skargi należą:
oznaczenie zaskarżonego orzeczenia, przytoczenie i uzasadnienie podstaw skargi,
wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne,
uprawdopodobnienie powstania szkody w wyniku wydania zaskarżonego
orzeczenia oraz wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w innym
trybie nie było i nie jest możliwe. Samodzielnym, niezależnym od przytoczenia
podstaw skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem, wymogiem tego
nadzwyczajnego środka prawnego jest wskazanie przepisu prawa, z którym
zaskarżony wyrok jest niezgodny (art. 4245
§ 1 pkt 3 k.p.c.). Jak zgodnie stwierdza
się w judykaturze i piśmiennictwie celem tej dystynkcji jest wyraźne oddzielenie
elementów skargi i umożliwienie Sądowi Najwyższemu – na etapie orzekania
o dopuszczalności skargi i o istnieniu podstaw (przyczyn) jej przyjęcia – dokonania
oceny w tym przedmiocie. Badanie podstaw skargi jest wówczas niedopuszczalne,
jako zastrzeżone do kompetencji Sądu Najwyższego, działającego w innym
składzie.
Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego powołanie się na
wystąpienie określonej szkody, bez wyraźnego i ścisłego oznaczenia i wyjaśnienia
jej wysokości, bez przedstawienia przekonującej argumentacji prawnej, która
mogłaby wskazywać, że rzeczywiście została wyrządzona, jak również bez
powołania dowodów bądź środków uwiarygodniających twierdzenia strony w tym
zakresie, samo w sobie nie jest wystarczające do przyjęcia, że spełnienia wymóg
uprawdopodobnienia szkody został spełniony (por. m.in. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 18 listopada 2014 r., IV CNP 33/14; z dnia 9 grudnia 2013 r.,
II CNP 43/13; z dnia 31 października 2013 r., III CNP 28/13 - nie publ.).
4
Sytuacja taka zachodzi w przedmiotowej sprawie. Skarżąca nie
uprawdopodobniła wyrządzenia szkody. Twierdzenie, że polega ona na
pozbawieniu jej prawa własności spornej nieruchomości oraz odwołaniu się do
wartości przedmiotu sporu jest oczywiście niewystarczające. Po pierwsze oddalenie
powództwa windykacyjnego nie jest tożsame z pozbawieniem prawa własności,
gdyż dotyczy innego przedmiotowo rozstrzygnięcia i nie stanowi podstawy jego
utraty. Po drugie między wydaniem zaskarżonego orzeczenia a powstaniem szkody
musi zachodzić normalny, adekwatny związek przyczynowy, o którym mowa w 361
§ 1 k.c., a skoro musi być spowodowana przez wydanie orzeczenia, to powinna
zostać poniesiona później niż w dacie wydania orzeczenia (por. postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2005 r., II CNP 15/05, OSNC 2006, nr 9,
poz. 153, z dnia 27 lipca 2006 r., II BP 11/06, OSNP 2007, nr 15-16, poz. 223,
z dnia 28 listopada 2006 r., III CNP 46/06, Biul. IC 2007, nr 12, z dnia 25 maja
2007 r., II CNP 30/07, Biul. IC 2008, nr 12). Po trzecie - nieuwzględnienie
powództwa jako takie nie może być utożsamiane z wyrządzeniem szkody, której
rozmiary odpowiadałyby wartości określonego w pozwie roszczenia lub nawet
przekraczały tę wartość. Ja wskazuje się w judykaturze gdyby powołanie się na
oddalenie powództwa miało być wystarczające dla spełnienia tego wymagania, jego
wprowadzenie przez ustawodawcę traciłoby sens (por. m.in. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 13 listopada 2007 r., III BP 7/07, OSNP 2009, nr 1-2, poz. 11
i z dnia 8 grudnia 2009 r., III CNP 53/09, niepubl.).
Z tych względów Sąd Najwyższy uznając, że tak oznaczona szkoda nie
stanowi wypełnienia przesłanki określonej w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. na podstawie
art. 4248
§ 1 k.p.c. odrzucił skargę powódki o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku.