Ts 259/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
45/1/B/2015
POSTANOWIENIE
z dnia 30 czerwca 2014 r.
Sygn. akt Ts 259/13
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Mirosław Granat,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej P. i K. S. w sprawie zgodności:
art. 1 ust. 2 lit. d dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 15, poz. 82, ze zm.) z art. 2, art. 21 ust. 2 i art. 64 w zw. z art. 2 i art. 87 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 18 września 2013 r., reprezentowani przez pełnomocnika, skarżący P. i K. S. zakwestionowali zgodność z Konstytucją art. 1 ust. 2 lit. d dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 12 grudnia 1944 r. (Dz. U. Nr 15, poz. 82, ze zm.; dalej: dekret). Zaskarżonemu przepisowi dekretu skarżący zarzucili niezgodność z art. 64 w zw. z art. 2, art. 21 ust. 2, art. 87 ust. 1 oraz art. 2 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującą sprawą. Skarżący wystąpili z powództwem przeciwko Skarbowi Państwa – Prezydentowi Miasta Tarnowa i Zakładowi Przemysłu Drzewnego „Rudy” w Tarnowie w likwidacji o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Sąd Rejonowy w Tarnowie – Wydział I Cywilny wyrokiem z 30 grudnia 2008 r. (sygn. akt I C 280/06), oddalił powództwo skarżących. W uzasadnieniu tego orzeczenia sąd I instancji wskazał, że powództwo skarżących było bezzasadne. Podkreślił, że istotą sprawy było ustalenie, czy w dniu wejścia w życie dekretu istniały podstawy do przejęcia przez Państwo działek wskazanych w pozwie skarżących. Po udzieleniu pozytywnej odpowiedzi na powyższe pytanie sąd I instancji stwierdził brak niezgodności między ujawnionym w księgach wieczystych stanem prawnym wnioskowanych nieruchomości ujawnionym w księgach wieczystych a ich rzeczywistym stanem prawnym. Ponadto sąd powołał się na pogląd wyrażony w orzecznictwie Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego (m.in. w postanowieniu z 6 kwietnia 2005 r., SK 8/04, OTK ZU nr 4/A/2005, poz. 44), zgodnie z którym pozostają w mocy skutki prawne, jakie nastąpiły w czasie obowiązywania tego aktu. Apelacja skarżących od opisanego wyżej orzeczenia została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Tarnowie – Wydział I Cywilny z 27 października 2011 r. (sygn. akt I Ca 98/10). Zarzuty skarżących związane z naruszeniem w zaskarżonym wyroku przepisów prawa materialnego sąd II instancji uznał za bezpodstawne. Potwierdził, że do wskazanych w pozwie skarżących nieruchomości miały zastosowanie przepisy dekretu, a w szczególności unormowanie art. 1 ust. 2 lit. d tego aktu. Skarżący wystąpili ze skargą kasacyjną od wyroku sądu II instancji, która została oddalona wyrokiem Sądu Najwyższego z 17 stycznia 2013 r. (sygn. akt III CSK 76/12).
Uzasadniając szczegółowo zarzuty skargi konstytucyjnej, skarżący wskazali na wyrok Sądu Najwyższego jako orzeczenie naruszające ich wolności i prawa, w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji. Skarżący skoncentrowali swoje argumenty przede wszystkim na problemie niezgodności art. 1 ust. 2 lit. d dekretu z art. 64 Konstytucji i statuowanym w nim prawem własności. Ich zdaniem sformułowanie kwestionowanego przepisu dekretu nie pozwala na dokonanie jego precyzyjnej i jednoznacznej wykładni, co umożliwia interpretację niezgodną z potocznym rozumieniem pojęć zastosowanych w treści tego przepisu. Ponadto unormowanie to pozwala na przejęcie na własność dowolnej rzeczy „pod pretekstem możliwości przekazywania dochodów z niej uzyskanych na prowadzenie gospodarstwa leśnego”. W kontekście art. 21 ust. 2 oraz art. 87 ust. 1 Konstytucji skarżący podnieśli również, że zaskarżony przepis dopuszcza wywłaszczenie bez odszkodowania, bez jakiejkolwiek procedury odwoławczej, w interesie prywatnym, a nie publicznym, na podstawie aktu prawnego niebędącego ustawą ani konstytucyjnym źródłem prawa. W skardze podniesiony został również argument związany z koniecznością wydania przez Trybunał merytorycznego orzeczenia z uwagi na ochronę konstytucyjnych wolności i praw skarżących.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji korzystanie ze skargi konstytucyjnej dopuszczalne jest na zasadach określonych w ustawie. Precyzująca te wymogi ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) nałożyła na skarżącego szereg powinności. Jednym z podstawowych jest uzależnienie skutecznego wniesienia skargi konstytucyjnej od dochowania terminu. W myśl art. 46 ust. 1 ustawy o TK wystąpienie ze skargą konstytucyjną dopuszczalne jest w terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku sądowego, wyczerpującego przysługującą w sprawie drogę prawną. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego poglądem, w postępowaniu sądowym w sprawach cywilnych wymóg ten oznacza konieczność doprowadzenia przez skarżącego do wydania merytorycznego orzeczenia przez sąd II instancji. Wraz z doręczeniem tego orzeczenia skarżącemu rozpoczyna się bieg terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Bez wpływu na bieg tego terminu pozostaje natomiast skorzystanie przez skarżącego z nadzwyczajnego środka prawnego, jakim jest skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego (zob. np. postanowienia TK z: 6 czerwca 2001 r., Ts 7/01, OTK ZU nr 5/B/2001, poz. 148; 25 lipca 2006 r., Ts 143/06, OTK ZU 1/B/2007, poz. 55; 16 maja 2007 r. Ts 105/06, OTK ZU nr 3/B/2007, poz. 123; Ts 99/06, OTK ZU nr 3/B/2007, poz. 119 oraz 13 sierpnia 2010 r., Ts 20/10, OTK ZU nr 6/B/2010, poz. 464).
W przypadku analizowanej skargi konstytucyjnej należy stwierdzić, że została ona wniesiona po upływie terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o TK. Bieg tego terminu rozpoczął się wraz z doręczeniem skarżącym orzeczenia sądu II instancji, tj. wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie z 27 października 2011 r. Podjęta następnie przez skarżących próba wzruszenia tego orzeczenia w postępowaniu zainicjowanym skargą kasacyjną do Sądu Najwyższego nie miała już wpływu na bieg i upływ ustawowego terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Powyższa okoliczność samoistnie przesądza o niedopuszczalności nadania dalszego biegu analizowanej skardze konstytucyjnej.
Biorąc powyższą okoliczność pod uwagę, na podstawie art. 46 ust. 1 oraz art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK, Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
POSTANOWIENIE
z dnia 30 czerwca 2014 r.
Sygn. akt Ts 259/13
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Mirosław Granat,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej P. i K. S. w sprawie zgodności:
art. 1 ust. 2 lit. d dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 15, poz. 82, ze zm.) z art. 2, art. 21 ust. 2 i art. 64 w zw. z art. 2 i art. 87 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 18 września 2013 r., reprezentowani przez pełnomocnika, skarżący P. i K. S. zakwestionowali zgodność z Konstytucją art. 1 ust. 2 lit. d dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 12 grudnia 1944 r. (Dz. U. Nr 15, poz. 82, ze zm.; dalej: dekret). Zaskarżonemu przepisowi dekretu skarżący zarzucili niezgodność z art. 64 w zw. z art. 2, art. 21 ust. 2, art. 87 ust. 1 oraz art. 2 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującą sprawą. Skarżący wystąpili z powództwem przeciwko Skarbowi Państwa – Prezydentowi Miasta Tarnowa i Zakładowi Przemysłu Drzewnego „Rudy” w Tarnowie w likwidacji o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Sąd Rejonowy w Tarnowie – Wydział I Cywilny wyrokiem z 30 grudnia 2008 r. (sygn. akt I C 280/06), oddalił powództwo skarżących. W uzasadnieniu tego orzeczenia sąd I instancji wskazał, że powództwo skarżących było bezzasadne. Podkreślił, że istotą sprawy było ustalenie, czy w dniu wejścia w życie dekretu istniały podstawy do przejęcia przez Państwo działek wskazanych w pozwie skarżących. Po udzieleniu pozytywnej odpowiedzi na powyższe pytanie sąd I instancji stwierdził brak niezgodności między ujawnionym w księgach wieczystych stanem prawnym wnioskowanych nieruchomości ujawnionym w księgach wieczystych a ich rzeczywistym stanem prawnym. Ponadto sąd powołał się na pogląd wyrażony w orzecznictwie Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego (m.in. w postanowieniu z 6 kwietnia 2005 r., SK 8/04, OTK ZU nr 4/A/2005, poz. 44), zgodnie z którym pozostają w mocy skutki prawne, jakie nastąpiły w czasie obowiązywania tego aktu. Apelacja skarżących od opisanego wyżej orzeczenia została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Tarnowie – Wydział I Cywilny z 27 października 2011 r. (sygn. akt I Ca 98/10). Zarzuty skarżących związane z naruszeniem w zaskarżonym wyroku przepisów prawa materialnego sąd II instancji uznał za bezpodstawne. Potwierdził, że do wskazanych w pozwie skarżących nieruchomości miały zastosowanie przepisy dekretu, a w szczególności unormowanie art. 1 ust. 2 lit. d tego aktu. Skarżący wystąpili ze skargą kasacyjną od wyroku sądu II instancji, która została oddalona wyrokiem Sądu Najwyższego z 17 stycznia 2013 r. (sygn. akt III CSK 76/12).
Uzasadniając szczegółowo zarzuty skargi konstytucyjnej, skarżący wskazali na wyrok Sądu Najwyższego jako orzeczenie naruszające ich wolności i prawa, w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji. Skarżący skoncentrowali swoje argumenty przede wszystkim na problemie niezgodności art. 1 ust. 2 lit. d dekretu z art. 64 Konstytucji i statuowanym w nim prawem własności. Ich zdaniem sformułowanie kwestionowanego przepisu dekretu nie pozwala na dokonanie jego precyzyjnej i jednoznacznej wykładni, co umożliwia interpretację niezgodną z potocznym rozumieniem pojęć zastosowanych w treści tego przepisu. Ponadto unormowanie to pozwala na przejęcie na własność dowolnej rzeczy „pod pretekstem możliwości przekazywania dochodów z niej uzyskanych na prowadzenie gospodarstwa leśnego”. W kontekście art. 21 ust. 2 oraz art. 87 ust. 1 Konstytucji skarżący podnieśli również, że zaskarżony przepis dopuszcza wywłaszczenie bez odszkodowania, bez jakiejkolwiek procedury odwoławczej, w interesie prywatnym, a nie publicznym, na podstawie aktu prawnego niebędącego ustawą ani konstytucyjnym źródłem prawa. W skardze podniesiony został również argument związany z koniecznością wydania przez Trybunał merytorycznego orzeczenia z uwagi na ochronę konstytucyjnych wolności i praw skarżących.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji korzystanie ze skargi konstytucyjnej dopuszczalne jest na zasadach określonych w ustawie. Precyzująca te wymogi ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) nałożyła na skarżącego szereg powinności. Jednym z podstawowych jest uzależnienie skutecznego wniesienia skargi konstytucyjnej od dochowania terminu. W myśl art. 46 ust. 1 ustawy o TK wystąpienie ze skargą konstytucyjną dopuszczalne jest w terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku sądowego, wyczerpującego przysługującą w sprawie drogę prawną. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego poglądem, w postępowaniu sądowym w sprawach cywilnych wymóg ten oznacza konieczność doprowadzenia przez skarżącego do wydania merytorycznego orzeczenia przez sąd II instancji. Wraz z doręczeniem tego orzeczenia skarżącemu rozpoczyna się bieg terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Bez wpływu na bieg tego terminu pozostaje natomiast skorzystanie przez skarżącego z nadzwyczajnego środka prawnego, jakim jest skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego (zob. np. postanowienia TK z: 6 czerwca 2001 r., Ts 7/01, OTK ZU nr 5/B/2001, poz. 148; 25 lipca 2006 r., Ts 143/06, OTK ZU 1/B/2007, poz. 55; 16 maja 2007 r. Ts 105/06, OTK ZU nr 3/B/2007, poz. 123; Ts 99/06, OTK ZU nr 3/B/2007, poz. 119 oraz 13 sierpnia 2010 r., Ts 20/10, OTK ZU nr 6/B/2010, poz. 464).
W przypadku analizowanej skargi konstytucyjnej należy stwierdzić, że została ona wniesiona po upływie terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o TK. Bieg tego terminu rozpoczął się wraz z doręczeniem skarżącym orzeczenia sądu II instancji, tj. wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie z 27 października 2011 r. Podjęta następnie przez skarżących próba wzruszenia tego orzeczenia w postępowaniu zainicjowanym skargą kasacyjną do Sądu Najwyższego nie miała już wpływu na bieg i upływ ustawowego terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Powyższa okoliczność samoistnie przesądza o niedopuszczalności nadania dalszego biegu analizowanej skardze konstytucyjnej.
Biorąc powyższą okoliczność pod uwagę, na podstawie art. 46 ust. 1 oraz art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK, Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.