Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PK 308/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 stycznia 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Beata Gudowska
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
w sprawie z powództwa Stowarzyszenia "Towarzystwo L." w P. działającego na
rzecz W. B.
przeciwko H. Sp. z o.o. z siedzibą w S.
o zapłatę ryczałtu za nocleg,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 26 stycznia 2016 r.,
skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Okręgowego w B.
z dnia 22 maja 2014 r.,
1. oddala skargę kasacyjną,
2. zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 900
(dziewięćset) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego
w postępowaniu kasacyjnym.
2
UZASADNIENIE
Stowarzyszenie „Towarzystwo L.” działając na rzecz pracownika W. B.
wystąpiło z pozwem przeciwko H. z ograniczoną odpowiedzialności o zapłatę
27.500 zł z tytułu niewypłaconych ryczałtów za noclegi krajowe i zagraniczne w
okresie od 1 kwietnia 2010 r. do 18 lutego 2011 r. Wyrokiem z dnia 28 października
2013 r. Sąd Rejonowy oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz
pozwanego zwrot kosztów zastępstwa procesowego. Sąd ten ustalił, że powód był
zatrudniony przez stronę pozwaną w okresie objętym pozwem na stanowisku
kierowcy samochodu ciężarowego i odbywał w tym czasie podróże w transporcie
międzynarodowym. Powód oprócz wynagrodzenia za pracę otrzymywał od
pozwanego dietę w kwocie 42 euro za każdy dzień pobytu za granicą. W trakcie
podróży spędzał noce w kabinie samochodu ciężarowego przystosowanej do
odbywania noclegów. U pozwanego, jako pracodawcy zatrudniającego ponad 20
pracowników obowiązywał regulamin wynagradzania, którego § 11 określał prawo
kierowców do ekwiwalentu pieniężnego na pokrycie kosztów pobytu za granicą,
który przysługiwał na pokrycie kosztów wyżywienia oraz noclegu. Pomimo
nazwania go w umowie o pracę „dietą” był rozumiany przez wszystkich kierowców
jako ryczałt na całościowe i zupełne całkowite wynagrodzenie wszelkich wydatków
na trasach kierowców transportu międzynarodowego.
W kwestii oceny prawnej zgłoszonego roszczenia Sąd Rejonowy odwołał się
do kwalifikacji podróży służbowej kierowcy w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o
czasie pracy kierowców (jednolity tekst: Dz.U. z 2012 r., poz. 1155 ze zm.) oraz
prawa do należności na pokrycie kosztów podróży służbowej na zasadach
określonych w art. 775
§ 3-5 k.p. w związku z art. 21a ustawy o czasie pracy
kierowców. Pozwany pracodawca nie jest podmiotem publicznym i może
uregulować należności pracowników związane z podróżą służbową w odmienny
sposób niż w rozporządzeniach Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19
grudnia 2002 r. w sprawie wysokości i warunków ustalania należności
przysługujących w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z
tytułu podróży służbowej na obszarze kraju i za granicą (Dz.U. Nr 236, poz. 1990 i
1991 ze zm.), z wyjątkiem diety, która nie mogła być niższa niż dieta w podróży
służbowej na obszarze kraju określona dla sfery budżetowej (art. 775
§ 4 k.p), Sąd
3
ten uznał, że ryczałty według stawki 42 euro zaspokajały wszelkie roszczenia
pracownika, zatrudnionego na stanowisku kierowcy w transporcie
międzynarodowym z tytułu kosztów podróży zagranicznej, w tym obejmowały
noclegi. Takie były bowiem postanowienia regulaminowe i umowa stron. Sporny
ryczałt był wprowadzony dla ułatwienia rozliczeń wszelkich kosztów pobytu za
granicą i był zgodny z obowiązującymi zakładowymi zasadami ustalania zwrotu
tych kosztów. Strony miały pełną świadomość tego, że ryczałt ten stanowił
całkowite zaspokojenie wszystkich należności związanych z podróżami, a nie tylko
diet.
Stanowisko takie podzielił w wyroku zaskarżonym rozpoznawaną skargą
kasacyjną Sąd Okręgowy, który oddalił apelację powoda i zasądził od powoda na
rzecz pozwanego 900 zł tytułem kosztów procesu poniesionych w postępowaniu
odwoławczym. Sąd ten w całości zaakceptował ustalenia faktyczne i rozważania
prawne Sądu pierwszej instancji. Pracodawca „pozabudżetowy” regulując
samodzielnie kwestie podróży służbowej powinien mieć na uwadze jedynie
wysokość samej diety, a ta zastrzeżona przez pozwanego w wysokości 42 euro jest
wyższa niż kwota przewidziana w rozporządzeniu o podróżach krajowych. W § 11
regulaminu wyraźnie zastrzeżono prawo pracownika do należności związanych z
pobytem za granicą, która jest świadczeniem rodzajowo odmiennym od
wynagrodzenia za pracę. Sporne postanowienie § 11 regulaminu jest czytelne,
ponieważ jego punkt 1 stanowi, że „pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny
na pokrycie kosztów pobytu za granicą w tym kosztów wyżywienia i noclegów w
wysokości określonej umową”. Dlatego nie budzi wątpliwości, że pozwany
pracodawca w regulaminie wprowadził jedno łączne świadczenie na poczet
wszelkich kosztów pobytu za granicą, obejmujące zarówno koszty noclegów, jaki i
wyżywienia. W ocenie Sądu drugiej instancji, taka regulacja pozwanego dotycząca
wypłaty pracownikom świadczeń związanych z podróżą służbową była prawidłowa,
zgodna z wymogami ustawy i respektuje minimalne zastrzeżone art. 77 § 4 k.p.
prawo powoda do „diety”.
W skardze kasacyjnej strona powodowa zarzuciła naruszenia prawa
materialnego: (-) art. 18 § 1 k.p., przez jego niezastosowanie i przyjęcie,
że wypłacana pracownikowi kwota 42 euro za dobę podróży służbowej stanowiła
4
ekwiwalent pieniężny na pokrycie kosztów pobytu za granicą określony w § 11
regulaminu wynagradzania obowiązującego u pozwanego, podczas gdy z łączącej
strony umowy (pkt 2.4) oraz z dokumentacji płacowej wynika wprost, że
pracodawca zobowiązał się i wypłacał pracownikowi jedynie samą dietę w
wysokości 42 euro za każdy dzień pobytu za granicą i takie postanowienia umowy
o pracę jako korzystniejsze dla pracownika należy traktować jako obowiązujące
strony w pierwszej kolejności; pojęcie „dieta” użyte przez pracodawcę w
sporządzonej umowie o pracę obejmuje swoim zakresem także należne
pracownikowi świadczenie tytułem ryczałtu za noclegi, gdy tymczasem pojęcie to
zdefiniowane jest w sposób wiążący w dwóch rozporządzeniach MPiPS z 19
grudnia 2002 r. w sprawie wysokości i ustalania należności przysługujących
pracownikom zatrudnionym w państwowej lub samorządowej jednostce sfery
budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju i poza granicami kraju
(ustawodawca wymienia osobno diety oraz zwrot kosztów przejazdów i dojazdów
oraz noclegów), a zatem nie ma podstaw prawnych, aby w postanowieniach umowy
podział ten nie został zachowany. Postanowienia umowy w tym zakresie, jako mniej
korzystne dla pracownika nie są ważne z mocy art. 18 § 1 k.p.; (-) art. 18 § 3 k.p.,
przez jego niezastosowanie i błędne przyjęcie, że w zakresie dotyczącym
przyznawania należności z tytułu podróży służbowych obowiązujący u pozwanego
regulamin wynagradzania obowiązywał pracownika, gdy tymczasem postanowienia
regulaminu wynagradzania w § 11 ust. 1 naruszają zasadę równego traktowania w
zatrudnieniu; (-) art. 65 § 2 k.c. w związku z art. 300 i w związku z art. 18 § 1 k.p.,
przez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że wspólnym zamiarem stron
stosunku pracy było zgodne przyjęcie, że użyte w umowie o pracę sformułowanie
„dieta” obejmuje także ryczałt za nocleg, podczas gdy taka interpretacja zapisów
umowy jest bezsprzecznie mniej korzystna dla pracownika niż interpretacja, która
ma podstawy w ogólnych przepisach prawa pracy; (-) art. 775
§ 3 k.p., przez
niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że pracodawca mógł swobodnie uregulować
wypłatę należności z tytułu podróży służbowych częściowo w regulaminie
wynagradzania, a częściowo w umowie o pracę, podczas gdy ustawodawca
wyraźnie przewidział, że w przypadku pozwanej spółki możliwe to było wyłącznie w
regulaminie wynagradzania i wykluczone jest regulowanie tych kwestii częściowo w
5
regulaminie wynagradzania oraz częściowo w umowie o pracę; (-) art. 775
§ 1, 3 i 5
k.p. oraz § 2 ust. 2 lit. b oraz § 9 rozporządzenia z 19 grudnia 2002 r. w sprawie
wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi (...) z
tytułu podróży służbowej poza granicami kraju w związku z § 11 ust. 1 regulaminu
wynagradzania, przez zastosowanie w miejsce ogólnych przepisów prawa pracy
normy prawnej przewidzianej w § 11 ust. 1 regulaminu wynagradzania, w sytuacji
gdy: - regulamin wynagradzania w ogóle nie został podany do wiadomości
pracownika w sposób przyjęty u pracodawcy (brak potwierdzenia na piśmie przez
pracownika wymaganego przez pracodawcę w § 14 ust. 2 regulaminu
wynagradzania), a § 14 ust. 3 regulaminu wynagradzania wyraźnie stanowi, że
odmowa potwierdzenia o zapoznaniu się z regulaminem będzie traktowana na
równi z odmową przestrzegania postanowień regulaminu; - regulamin
wynagradzania w § 11 nie zawiera określenia samej wysokości należnego
pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego na pokrycie kosztów pobytu za granicą, a
zatem Sąd Okręgowy z uwagi na znaczną ułomność regulaminu w tym zakresie
winien ustalić i zasądzić należne pracownikowi wynagrodzenie, kierując się
wskazaniami zawartymi w powszechnie obowiązujących przepisach Kodeksu
pracy; (-) § 9 ust. 2 rozporządzenia z 19 grudnia 2002 r. przez jego błędną
wykładnię, a w konsekwencji przyjęcie, że ryczałt za nocleg nie przysługuje
pracownikowi w sytuacji, gdy nie poniósł on żadnych kosztów w związku z
noclegiem spędzanym w zagranicznej podróży służbowej; (-) art. 8 ust. 8
rozporządzenia nr 561/2006 oraz art. 14 ustawy o czasie pracy kierowców przez ich
nieprawidłowe zastosowanie i błędną wykładnię polegające na zastosowaniu tych
przepisów do zasad rekompensowania pracownikom kosztów podróży służbowych,
podczas gdy przepisy te nie należą w ogóle do przepisów prawa pracy i nie
regulują tych kwestii, a są wyłącznie przepisami prawa administracyjnego
regulującego czas jazdy i odpoczynki kierowców.
Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie
powództwa w całości i zasądzenie na rzecz W. B. 27.500 zł tytułem należności za
niewypłacone pracownikowi ryczałty za noclegi w spornym okresie, wraz z
odsetkami, alternatywnie domagał się uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i
przekazania sprawy sądowi drugiej instancji do ponownego rozpoznania, w każdym
6
przypadku o zasądzenie kosztów postępowania za wszystkie instancje i za
postępowanie kasacyjne.
Strona pozwana w odpowiedzi na skargę kasacyjną wniosła o jej oddalenie i
zasądzenie na jej rzecz od powoda kosztów postępowania kasacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw, co potwierdza
judykatura Sądu Najwyższego w analogicznych sprawach, którą należy uznać za
utrwaloną. Ponieważ skarżący nie zarzucił naruszenia przepisów postępowania,
Sąd Najwyższy był związany ustaleniami faktycznymi zaskarżonego wyroku przy
ocenie naruszenia prawa materialnego (art. 39813
§ 1 i 2 k.p.c.). Zgodnie z
miarodajnie ustalonym w sprawie stanem sprawy, przesądzające znaczenie miał
niebudzący wątpliwości § 11 zakładowego regulaminu wynagradzania, pozwalający
uznać, że strony w umowie o pracę uzgodniły, iż ryczałt w wysokości 42 euro
obejmuje zarówno wyżywienie podczas podróży służbowej, ale także należności za
noclegi. Ustalenie woli, celu i zamiaru stron umowy należy do stanu faktycznego,
którym Sąd Najwyższy jest związany na podstawie art. 39813
§ 2 k.p.c., co nie
podlega kontroli kasacyjnej (wyrok Sądu Najwyższego: z 26 stycznia 2011 r., I UK
281/10, LEX nr 786372; z 23 stycznia 2012 r., II UK 93/11, LEX nr 1163333; z dnia
22 czerwca 2015 r., I UK 367/14, LEX nr 1771586). Skoro w skardze kasacyjnej nie
doszło do podważenia miarodajnych faktów i regulacji prawnych, na których
podstawie ustalono określoną wolę stron, to wykluczone było na podstawie
kasacyjnego zarzutu naruszenia art. 65 § 2 k.c. stanowisko skarżącego, że wola
stron była inna niż miarodajnie i wiążąco ustalono. Wprawdzie prawidłowe jest
twierdzenie skarżącego, że wola stron nie pozwala na wprowadzenie do umowy o
pracę postanowień mniej korzystnych niż przepisy prawa pracy, ale kasacyjny
zarzut naruszenia art. 18 § 1 k.p. byłby zasadny tylko wtedy, gdyby strony
uzgodniły prawo do pełnej kompensaty kosztów podróży służbowych w zakresie
mniejszym niż przewidują to przepisy prawa pracy. W tym zakresie skarżący
twierdził, że kwota 42 euro obejmowała tylko wyżywienie, co wszakże nie podważa
oceny Sądów obu instancji, że wymieniona kwota 42 euro była wyższa niż suma
7
należności ustalanych według powszechnych przepisów prawa pracy, w tym w
oparciu o § 9 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia
2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących
pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery
budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz.U. Nr 236,
poz. 1991 ze zm., dalej jako rozporządzenie z dnia 19 grudnia 2002 r.), i diet, której
minimalna granica określona była w art. 775
§ 4 k.p.
Skład rozpoznający skargę kasacyjną podzielił takie stanowiska Sądu
Najwyższego wyrażane w osądzanych podobnych sprawach między tymi samymi
stronami, który negatywnie oceniał analogiczne powództwa wytoczone na rzecz
innych pracowników pozwanej spółki (por. wyroki: z 13 sierpnia 2015 r., II PK
241/14; 15 września 2015 r., II PK 248/14 i z 7 października 2015 r., II PK 252/14,
dotychczas niepublikowane). W tych judykatach Sąd Najwyższy konsekwentnie
argumentował, że rozbieżność między umową o pracę a regulaminem
wynagradzania (art. 775
§ 3 k.p.) występowałaby tylko wtedy, gdyby regulamin
określał kwotę diety, tj. gdyby sporne postanowienie regulaminu wynagradzania
odnosiłoby się wyłącznie do kosztów wyżywienia i nie obejmowało należności za
noclegi. Ponadto sporny regulamin nie jest wyłącznym źródłem spornego
świadczenia, gdyż decydujące znaczenie ma ustawa (art. 9 k.p). Kierowcy mają
bowiem prawo do należności na pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem
zadania służbowego ustalanych na zasadach określonych w przepisach
ustawowych, w tym wypadku w art. 775
§ 3-5 k.p. w związku art. 21a ustawy z 16
kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (jednolity tekst: Dz.U. z 2012 r.,
poz. 1155 ze zm.), czyli do ryczałtów za noclegi według stawek określonych w § 9
rozporządzenia z dnia 19 grudnia 2002 r. Taki pogląd został wyrażony w uchwale
składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 12 czerwca 2014 r., II PZP 1/14
(OSNP 2014 nr 12, poz. 164), w której przyjęto, że zapewnienie pracownikowi -
kierowcy samochodu ciężarowego - odpowiedniego miejsca do spania w kabinie
tego pojazdu podczas wykonywania przewozów w transporcie międzynarodowym
nie stanowi zapewnienia przez pracodawcę bezpłatnego noclegu w rozumieniu § 9
ust. 4 rozporządzenia z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz
warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w
8
państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży
służbowej poza granicami kraju (Dz.U. Nr 236, poz. 1991 ze zm.), co powoduje, że
pracownikowi przysługuje zwrot kosztów noclegu na warunkach i w wysokości
określonych w § 9 ust. 1-3 tego rozporządzenia albo na korzystniejszych
warunkach i wysokości, określonych w umowie o pracę, układzie zbiorowym pracy
lub innych przepisach prawa pracy. W uchwale tej wyjaśniono, że zwrot kosztów
noclegu kierowca powinien otrzymać według reguł takich jak w podróży służbowej,
mimo że ustawa o czasie pracy kierowców dopiero od 3 kwietnia 2010 r. kwalifikuje
pracę kierowców jako podróż służbową, ponieważ wymagany standard
adekwatnego noclegu dla kierowcy w transporcie międzynarodowym powinien być
wyższy do noclegu w kabinie samochodu (wyrok Sądu Najwyższego: z 18 listopada
2014 r., II PK 36/14, LEX nr 1567473; z 18 stycznia 2013 r., II PK 144/12, LEX nr
1375389; z 1 kwietnia 2011 r., II PK 234/10, OSNP 2012 nr 9-10, poz. 119 oraz
uchwałę Sądu Najwyższego z 7 października 2014 r., l PZP 3/14, OSNP 2015 nr 4,
poz. 47).
W przedmiotowej sprawie z miarodajnie ustalonego stanu faktycznego
wynikało, że strony w umowie o pracę zgodnie uzgodniły, że pracownik będzie
otrzymywał 42 euro na koszty pobytu za granicą za każdy dzień pobytu - od dnia
wyjazdu do powrotu na teren Polski, a tak ustalone rekompensaty nie są mniej
korzystne niż przepisy powszechne dotyczące minimalnych kosztów wyżywienia
(art. 775
§ 4 k.p.) oraz ryczałtu za nocleg (§ 9 rozporządzenia z dnia 19 grudnia
2002 r.). W konsekwencji bez znaczenia był problem wykładni pierwotnego zapisu
regulaminu wynagradzania oraz zmian w tym regulaminie dokonanych przez stronę
pozwaną. W regulaminie wynagradzania nie określono odrębnie kwot diet na
wyżywienie ani kwot ryczałtów za noclegi, które w minimalnym zakresie
odpowiadały dyspozycjom art. 775
§ 4 k.p. oraz w § 9 rozporządzenia z dnia 29
grudnia 2002 r., ale jeden ekwiwalent pieniężny na pokrycie „kosztów, w tym
kosztów wyżywienia, kosztów noclegów, w wysokości określonej w umowie o
pracę”. W konsekwencji bezpodstawny i chybiony okazał się kasacyjny zarzut, że
regulamin w sposób mniej korzystny niż ustawa regulował należności z tytułu
podróży służbowych pracowników w transporcie międzynarodowym, skoro w § 11
nie stanowił, że ustalona w umowie o pracę tytułem diety kwota 42 euro dotyczyła
9
tylko kosztów wyżywienia, przeciwnie kwota ta stanowiła „ekwiwalent pieniężny na
pokrycie kosztów, w tym kosztów wyżywienia, kosztów noclegów, w wysokości
określonej w umowie o pracę”. I tak sprawę zwrotu kosztów podróży strony
uzgodniły w umowie o pracę oraz realizowały w praktyce w uzgodnionym zakresie,
nie sygnalizując jakichkolwiek wątpliwości wynikających z rozbieżnych wykładni
oświadczeń woli stron. Legitymowało to uznanie przez Sądy obu instancji, że
uzgodniona w umowie kwota 42 euro obejmowała diety i ryczałty za noclegi, co
wyklucza zasadność twierdzeń skarżącego, że umowa o pracę określająca 42 euro
za każdy dzień pobytu pracownika za granicą dotyczyła tylko kosztów wyżywienia,
zgodnie z zasadą korzystności obowiązującą w pierwszej kolejności. Tymczasem
stanowisko takie pozostaje w sprzeczności z miarodajnymi ustaleniami w sprawie,
zważywszy że łączna suma minimalnej diety oraz ryczałtów, wynikająca z
ówcześnie obowiązujących norm powszechnego prawa pracy, była niższa niż 42
euro. W tym zakresie bezpodstawne i nieuzasadnione okazały się kasacyjne
zarzuty naruszenia zaskarżonym wyrokiem art. 18 § 1 k.p. i art. 65 § 2 k.c. w
związku z art. 300 k.p.
Chybione okazał się również zarzut naruszenia art. 18 § 3 k.p., który
skarżący wiązał z wykładnią § 11 regulaminu wynagradzania, która w jego ocenie
naruszała zasady równego traktowania w zatrudnieniu. Tymczasem wysokość
należności przysługujących pracownikowi z tytułu podróży służbowych została
całościowo uregulowana przez strony w umowie o pracę, a nie tylko w regulaminie
wynagradzania i obowiązywała wszystkich kierowców zatrudnionych w transporcie
międzynarodowym pozwanego.
Wreszcie bezpodstawny był zarzut, że ze względu na dyspozycje art. 775
§ 3
k.p. pracodawca nie mógł w umowie o pracę szczegółowo uregulować należności z
tytułu podróży służbowych. Zastrzeżenie, że nie określa się ich w umowie o pracę,
gdy pracodawca był zobowiązany do ustalenia regulaminu wynagradzania, nie
prowadziło do nieważności adekwatnych uzgodnień umownych. Zgodnie z art. 9
k.p., które reguluje hierarchię źródeł prawa pracy, regulamin wynagradzania nie
może być mniej korzystny niż ustawa, czyli jego postanowienia w przedmiocie
należności przysługujących tytułem podróży służbowych nie mogą być mniej
korzystne niż regulacje wynikające z art. 775
§ 4 k.p. w związku z rozporządzeniami
10
Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości i
warunków ustalania należności przysługujących w państwowej lub samorządowej
jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju i za
granicą, jeżeli strony skonkretyzowały w umowie o pracę wysokość należności
przysługujących pracownikowi - kierowcy międzynarodowemu - z tytułu podróży
służbowych. Takie umowne uzgodnienie nie było nieważne tylko dlatego, że
kwestia ta powinna być uregulowana w regulaminie wynagradzania, dlatego
kasacyjny zarzut naruszenia art. 775
§ 3 k.p. nie prowadził do stwierdzenia
nieważności umów o pracę w spornym zakresie. Skarżący powołując się na treść
art. 775
§ 1, 3 i 5 k.p. oraz § 2 ust. 2 lit. b oraz § 9 rozporządzenia z dnia 19 grudnia
2002 r. twierdził, że skoro regulamin wynagradzania nie zawierał określenia samej
wysokości należnego pracownikowi ekwiwalentu na pokrycie kosztów pobytu za
granicą, to pracownikowi przysługuje wynagrodzenie zgodnie ze powszechnie
obowiązującymi przepisami Kodeksu pracy. Tymczasem taki zarzut skarżącego
pomija postanowienia umowne stron, a w każdym razie nie zawiera wyliczeń, które
pozwalałyby przyjąć, że kwota 42 euro była niższa niż przysługujące pracownikowi
należności z tego tytułu na podstawie art. 775
§ 4 k.p. w związku z
rozporządzeniem z dnia 19 grudnia 2002 r. Odwoływanie się do dyspozycji art. 775
§ 5 k.p. byłoby uprawnione tylko wtedy, gdyby regulamin wynagradzania ani
umowa o pracę nie zawierały postanowień, o których mowa w art. 775
§ 3 k.p., czyli
nie precyzowały zakresu i wysokości łącznych należności z tytułu zagranicznych
podróży służbowych. Podnoszony przez skarżącego zarzut naruszenia
zaskarżonym wyrokiem § 9 ust. 2 rozporządzenia z dnia 19 grudnia 2002 r. byłby
zasadny wtedy, gdyby Sąd oddalił powództwo, uznając, że kierowcy nie mają
prawa do ryczałtu za noclegi w kabinie samochodu. Taka wykładnia sprzeczna
byłaby ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zaprezentowanym w uchwale składu
siedmiu sędziów z dnia 12 czerwca 2014 r., II PZP 1/14 (OSNP 2014 nr 12,
poz. 164).
Skoro jednak w przedmiotowej Sądy obu instancji miarodajnie ustaliły, że
skarżący pracownik otrzymywał uzgodniony ryczałt w łącznej kwocie 42 euro
według zasady ustalonej przez strony w umowie o pracę, która gwarantowała
kierowcom zatrudnionym w transporcie międzynarodowym - nie mniejszą
11
rekompensatę niż kwota ryczałtu za noclegi wynikająca z rozporządzenia z dnia 19
grudnia 2002 r., to nie było podstaw do uwzględnienia zarzutu skargi kasacyjnej
dotyczącego nieprawidłowego zastosowania i błędnej wykładni art. 8 ust. 8
rozporządzenia (WE) nr 561/2006 z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji
niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz
zmieniającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również
uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 (Dz.U. UE. L. 2006.102.1)
oraz art. 14 ustawy dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców, które
dotyczą gwarantowanych okresów odpoczynku dobowego i tygodniowego, a zatem
nie obejmują kwestii rekompensat kosztów podróży służbowej. Na taki zakres
regulacji zwracał uwagę Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z 12 czerwca
2014 r., II PZP 1/14.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na
podstawie art. 39814
k.p.c., a o kosztach postępowania kasacyjnego zgodnie z
art. 98 § 1 k.p.c.
kc