Sygn. akt III Ca 1480/22
Skargą z dnia 13 czerwca 2022 roku M. P. wniosła o wznowienie postępowania w sprawie III Ca 770/21 Sądu Okręgowego w Łodzi zakończonego wyrokiem z dnia 14 marca 2022 roku, z powództwa z powództwa (...) 1 Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w K. przeciwko Romie P. i M. P. o zapłatę. W uzasadnieniu podniosła, iż została pozbawiona możności obrony swoich praw z powodu nie otrzymywania ona żadnej korespondencji w toku procesu i braku informowania o jego przedmiocie i przebiegu, co prowadziło do nieważności postępowania. Skarżąca wskazał, iż nie wiedziała, że przeciwko niej toczy się postępowanie o zapłatę. Wskazany w pozwie adres nie był jej adresem zamieszkania a wszystkie adresowane do niej przesyłki odbierała siostra R. P., nie informując o fakcie ich doręczenia. O postepowaniu i wydanym wyroku dowiedziała się dopiero 15 kwietnia 2022 roku od swojego pełnomocnika.
(skarga k: 3-4)
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Skarga podlega odrzuceniu jako nieoparta na ustawowej podstawie wznowienia postępowania.
W myśl art. 401 k.p.c. w zw. z art. 399 § 1 k.p.c. można żądać wznowienia postępowania z powodu nieważności:
1) jeżeli w składzie sądu uczestniczyła osoba nieuprawniona albo jeżeli orzekał sędzia wyłączony z mocy ustawy, a strona przed uprawomocnieniem się wyroku nie mogła domagać się wyłączenia;
2) jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej albo nie była należycie reprezentowana bądź jeżeli wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możności działania; nie można jednak żądać wznowienia, jeżeli przed uprawomocnieniem się wyroku niemożność działania ustała lub brak reprezentacji był podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdziła dokonane czynności procesowe.
Przepis art. 407 k.p.c. przewiduje termin trzech miesięcy na jej wniesienie liczony bądź od dnia dowiedzenia się o podstawie wznowienia przez stronę bądź dowiedzenia się o wyroku przez stronę pozbawioną możności działania lub należytej reprezentacji.
Na etapie badania dopuszczalności skargi nie ma w zasadzie znaczenia czy powołanie się na wskazaną podstawę jest uzasadnione, należy to bowiem do merytorycznej oceny zasadności skargi. Istotne jest natomiast czy wskazana podstawa istnieje.
Zgodnie z art. 410 § 1 k.p.c. Sąd odrzuca skargę wniesioną po upływie przepisanego terminu, niedopuszczalną lub nieopartą na ustawowej podstawie.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego dla przyjęcia, że skarga opiera się na ustawowej podstawie wznowienia, nie wystarcza samo sformułowanie przez skarżącego zarzutów w sposób odpowiadający ustawowo określonym podstawom wznowienia, jeżeli z uzasadnienia skargi wynika, iż podnoszona podstawa nie zachodzi. Stwierdzenie czy skarga opiera się na ustawowej podstawie wznowienia nie ogranicza się do badania, czy wskazane w skardze okoliczności odpowiadają ustawowym podstawom wznowienia, ale obejmuje ustalenie, czy podstawa wznowienia rzeczywiście istnieje. Skarga o wznowienie postępowania podlega odrzuceniu, jeżeli w okolicznościach konkretnej sprawy podana podstawa nie zostanie przez Sąd stwierdzona. Sąd Okręgowy w składzie rozpoznającym skargę podziela w tym zakresie stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone m.in. w orzeczeniach w sprawach IV CZ 50/05 z dnia 15 czerwca 2005 r. - niepubl.; IV CO 6/05 z dnia 7 lipca 2005 r. - Biul. SN 2005 nr 9; I PZ 33/05 z dnia 10 lutego 2006 r. - OSNP 2007 nr 3-4, poz. 48; III CZ 1/07 z dnia 24 stycznia 2007 r. - niepubl.; III CSK 56/07 z dnia 16 maja 2007 r. - niepubl.; IV CZ 22/07 z dnia 30 maja 2007 r. - niepubl.; III CZ 47/07 z dnia 22 listopada 2007 r. - niepubl.; II PZ 65/07 z dnia 9 maja 2008 r. - OSNP 2009 nr 17-18, poz. 233; IV CZ 71/08 z dnia 4 września 2008 r. - niepubl.; I CZ 20/09 z dnia 14 maja 2009 r. - niepubl., a w szczególności: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie II PZ 42/08 - LEX nr 784197, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2009 r. w sprawie II PO 11/08 - LEX nr 567847, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2010 r. - II PZ 5/10, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2010 r. - I CZ 16/10.
Norma art. 410 § 1 k.p.c. nie tylko uprawnia, ale obliguje Sąd do odrzucenia skargi jako nie opartej na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli w okolicznościach konkretnej sprawy podstawy wznowienia nie zostaną rzeczywiście potwierdzone, co oznacza, że już na etapie badania dopuszczalności wznowienia postępowania zasadne i usprawiedliwione jest odrzucenie skargi nie opartej na istniejącej ustawowej podstawie, która w rzeczywistości (materialnie) nie istnieje.
Sąd Okręgowy podziela również pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 19 marca 2010 roku w sprawie II PZ 5/10, iż badając oparcie skargi na ustawowej podstawie wznowienia sąd ogranicza się do zbadania, czy twierdzenia skargi stanowią taką ustawową podstawę, gdyż jeśli wskazana podstawa została sformułowana w sposób odpowiadający ustawie, ale w rzeczywistości nie występuje, skarga podlega odrzuceniu z mocy art. 410 § 1 k.p.c. Odrzucenie skargi o wznowienie postępowania nie może natomiast nastąpić w przypadku, gdy podstawa ta istnieje, ale jest merytorycznie nieuzasadniona.
Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że w niniejszej sprawie brak jest podstaw do wznowienia postepowania. Pozbawienie strony możności działania tylko wówczas może być podstawą żądania wznowienia postępowania, jeżeli nastąpiło wskutek naruszenia przepisów prawa przez sąd lub przez drugą stronę. Z takim naruszeniem w tej sprawie nie mamy jednak do czynienia. Doręczenia dokonywane przez Sąd I instancji w toku procesu były jak najbardziej skuteczne. Skarżąca zdaje się pomijać bowiem fakt, że składając sprzeciw od nakazu zapłaty pismem z dnia 07.07.2019 r., wskazała Sądowi jako swój adres do korespondencji ul. (...) w Ł. i nigdy nie poinformowała Sądu o jego zmianie, mimo że obowiązek taki ciążył na skarżącej z art. 136 § 1 k.p.c. Zarówno Sąd I jak i II Instancji kierowały zatem korespondencje na ten właśnie adres. Zgodnie z art. 136 § 1 k.p.c. strony i ich przedstawiciele mają obowiązek zawiadamiać sąd o każdej zmianie swego zamieszkania. Negatywne konsekwencje procesowe zaniedbania tego obowiązku obciążają stronę (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23.10.2002r., II CZ 106/02, Lex nr 577454). Nie jest bowiem zadaniem Sądu ustalanie z urzędu jaki jest aktualny adres strony postepowania.
Skoro pozwana w toku sprawy zmieniła adres zamieszkania i nie poinformowała Sądu o tejże zmianie, nie podała nowego adresu do korespondencji, musi ponieść negatywne konsekwencje tego zaniechania. Brak staranności pozwanej w prowadzeniu procesu nie ma wpływu na ważność postępowania.
Zdaniem Sądu Okręgowego, pozwana bezcelowo przedkłada na etapie postępowania II instancyjnego dowody z dokumentów w postaci umów najmu lokalu mieszkalnego, z których wynikać ma inny, niż ten którym dysponował Sąd w toku procesu, adres do korespondencji. Podkreślić należy, że Sąd dokonywał doręczeń na adres wskazany przez samą pozwaną w treści wniesionego w sprawie sprzeciwu a zatem niezależnie od faktycznego jej miejsca zamieszkania. Również twierdzenia pozwanej braku wiedzy w zakresie toczącego się przeciwko niej postępowania o zapłatę nie znajdują potwierdzenia w aktach sprawy. Pozwana osobiście stawiała się na rozprawach. Pozwana twierdzi, że nie wiedziała o toczącym się przeciwko niej postępowaniu o zapłatę, błędnie zakładając, iż dotyczy ono spadku oraz że nie była świadoma jego istoty i przebiegu – jednak skutecznie wniosła sprzeciw od wydanego przeciwko niej nakazu zapłaty, przedstawiając swoje stanowisko procesowe oraz zgłaszając spójne dlań wnioski. Stawiła się na rozprawie w dniu 28.08.2020 r. i oświadczyła, że nie uznaje powództwa wnosząc o jego oddalenie. Pozwana wyraźnie podkreślała w toku przesłuchania stron, że nie zgadza się zapłacić kwoty dochodzonej pozwem. W ocenie Sądu powyższe świadczy o tym, że pozwana dokładnie wiedziała, czego dotyczy proces a co więcej brała w nim czynny udział. Trudno w takiej sytuacji zaakceptować twierdzenia skarżącej, iż nie wiedziała o toczącym się postępowaniu, zaś doręczenia kierowane na adres podany w sprzeciwie od nakazu zapłaty nie były jej doręczane z uwagi na konflikt z mieszkającą tam siostrą R. P..
Jak wynika z protokołu rozprawy prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Łęczycy, I Wydziałem Cywilnym z dnia 28.08.2020 r., sygn. akt I C 287/19 pozwana podjęła obronę procesową w sprawie, co czyni całkowicie bezpodstawnymi podnoszone przez nią twierdzenia o poinformowaniu jej o toczącym się postepowaniu i wydanym orzeczeniu przez pełnomocnika profesjonalnego dopiero w dniu 15 kwietnia 2022 roku.
Uznać zatem należy, że w niniejszej sprawie podana w skardze ustawowa podstawa wznowienia nie istnieje. Jak stwierdził Sąd Najwyższy już w postanowieniu z 26 marca 1999 roku w sprawie III AO 5/99 (OSNP 2000/14/564) samo sformułowanie w skardze o wznowienie postępowania zarzutów w sposób odpowiadający ustawowo określonym podstawom, które uzasadniają wznowienie postępowania, nie oznacza, że skarga opiera się na takiej podstawie, jeżeli sąd stwierdzi, że przytoczone zarzuty okazały się bezzasadne.
Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że skarga M. P. jako nie oparta na ustawowej podstawie wznowienia podlega odrzuceniu z mocy art. 410§1 kpc.
O kosztach orzeczono w oparciu o normę art. 98§1 i 1 1 kpc w zw. z §2 p. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r w sprawie opłat za czynności adwokackie zasądzając na rzecz przeciwnika skarżącej kwotę 3.600zł tytułem zwrotu kosztów postępowania z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.