Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 maja 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że M. G. (1) jako pracownik u płatnika składek J. G. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 26.12.2019 r.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że M. G. (1) miała rozpocząć wykonywanie obowiązków pracowniczych od 26 grudnia 2019 r. w Centrum (...) J. G., natomiast od 20 sierpnia 2019 r. była niezdolna do pracy z powodu choroby w firmie (...) - J. G., K. G. (przejście pracownika nastąpiło w trakcie zwolnienia lekarskiego).

Z akt sprawy wynika, że M. G. (1) była niezdolna do pracy z powodu choroby od 20 sierpnia 2019 r. do 27 stycznia 2020 r., od 16 marca do 31 lipca 2020 r., od 12 grudnia 2020 r. do 9 maja 2021 r.

W ocenie ZUS, w przedmiotowej sprawie brak jest dowodów potwierdzających rzeczywiste wykonywanie pracy przez M. G. (1) od 26 grudnia 2019 r. u płatnika składek Centrum (...) J. G., a zgromadzona w sprawie dokumentacja potwierdza, że świadczenie pracy w ramach umowy o pracę nie miało miejsca, a zgodnym zamiarem i wolą stron, zawartej umowy było jedynie nadanie jej jedynie nazwy "umowa o pracę". Sporządzone dokumenty związane ze stosunkiem pracy miały tą formę umowy uzasadniać. Trudno uznać istnienie potrzeby gospodarczej zatrudnienia pracownika, skoro podczas jego długotrwałej nieobecności w pracy nie zatrudniono jego miejsce innego pracownika, a obowiązki M. G. (1) wykonywał płatnika składek J. G..

Konkludując organ rentowy wskazał, że M. G. (1) nie wykonywała pracy u płatnika składek Centrum (...) J. G., a została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych jedynie w celu utrzymania tytułu pracowniczego i skorzystania z prawa do wypłaty świadczeń przysługujących osobie o statusie pracownika.

(decyzja – k. 87-90 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W dniu 21 czerwca 2021 roku odwołanie od w/w decyzji wniósł prof. dr hab. J. Ż. w imieniu M. G. (1), wnosząc o jej zmianę poprzez ustalenie, że skarżąca jako pracownik u płatnika składek J. G. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od 26.12.2019 r. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie: ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p., Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2.04.1997 r. tj. art. 66, 68. Nadto wniósł o zasądzenie od ZUS na jego rzecz kosztów postępowania sądowego. Prof. dr hab. J. Ż. podniósł także, że łączy go z ubezpieczoną umowa o zarząd majątkiem o stałym stosunku zlecenia, którą załączył do tegoż odwołania.

(odwołanie – k. 3-6, umowa o zarząd majątkiem o stałym stosunku zlecenia – k. 9-10)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o odrzucenie odwołania, ewentualnie o jego oddalenie. W uzasadnieniu ZUS powołał się na stanowisko zaprezentowane w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 22.11.2017 r. sygn.: IV CZ 74/17, a mianowicie, że jeżeli podstawą pełnomocnictwa procesowego jest stały stosunek zlecenia, pełnomocnik składający umowę mającą stanowić podstawę udzielenia pełnomocnictwa ma obowiązek wykazać, że stosunek zlecenia jest stały oraz że przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia. Stały stosunek zlecenia w rozumieniu art. 87 § 1 k.p.c. to stosunek prawny ugruntowany, trwający dłuższy czas, wiążący strony ściśle, a nie okazjonalnie i z reguły wynika z umowy zawartej na czas nieoznaczony. W ocenie ZUS M. G. (1) i J. Ż. nie łączył stały stosunek zlecenia w świetle wykładni dokonanej w przywołanym postanowieniu SN. Natomiast odnosząc się merytorycznie do złożonego odwołania ZUS podtrzymał argumentację zaprezentowaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 12-14)

Postanowieniem z dnia 22 lipca 2021 roku tutejszy sąd nie dopuścił do udziału w sprawie w charakterze pełnomocnika wnioskodawczyni prof. dr hab. J. Ż..

(postanowienie – k. 16, postanowienie o sprostowaniu – k. 25)

Zarządzeniem z dnia 22 lipca 2021 roku tutejszy sąd wezwał wnioskodawczynię do podpisania odwołania z dnia 21 czerwca 2021 roku w terminie 7 dni pod rygorem jego odrzucenia.

(zarządzenie – k. 17, wezwanie – k. 21)

Odpis zarządzenia doręczony został ubezpieczonej w dniu 23 sierpnia 2021 roku.

(dowód doręczenia w aktach sprawy)

W dniu 24 sierpnia 2021 roku ubezpieczona zgodnie z w/w wezwaniem sądu z dnia 10.sierpnia 2021 r. podpisała odwołanie.

(notatka – k. 22)

Uzupełniając złożone odwołanie wnioskodawczyni zarzuciła zaskarżonej decyzji także:

a. naruszenie art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy nie powinno mieć to miejsca prowadzące do błędnego stwierdzenia przez organ rentowy, że Skarżąca w okresie od 26 grudnia 2019 roku nie podlegała ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu ani wypadkowemu:

b. naruszenie art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych przez przyjęcie, że sporna umowa o pracę jest nieważna, bowiem nie doprowadziła do nawiązania stosunku pracy i objęcia wnioskodawczym obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym, a zatem przez uznanie, że wnioskodawczym nie była objęta ubezpieczeniem społecznym z tytułu umowy o pracę od dnia jej zawarcia;

c. naruszenie art 22 § 1 k.p. poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że Skarżąca i Płatnik nie nawiązali stosunku pracy, w sytuacji gdy z akt sprawy wynika, że wszystkie konieczne elementy aby uznać dany stosunek za umowę o pracę zostały spełnione, brak było charakteru pozornego tej czynności prawnej;

d. błędne ustalenie stanu faktycznego niniejszej sprawy przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i nieprawidłowe uznanie, że zawarta pomiędzy stronami stosunku pracy umowa o pracę stanowiła czynność pozorną w rozumieniu art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p., a tym samym błędnego stwierdzenia przez organ rentowy, że Skarżąca w okresie od 26 grudnia 2019 roku nie podlegała ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu ani wypadkowemu.

W oparciu o powyższe zarzuty, wniesiono o zmianę zaskarżonej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych poprzez ustalenie, że Skarżąca jako pracownica u Płatnika składek podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu w okresie od dnia 26 grudnia 2019 roku.

(pismo – k. 33-37 verte)

Na rozprawie w dniu 19 kwietnia 2022 roku pełnomocnik organu rentowego ponownie wniósł o odrzucenie odwołania z uwagi na złożenie go przez osobę nieuprawnioną - prof. dr hab. J. Ż., który to brak jest brakiem nieusuwalnym. Ponadto wniósł o wydanie odrębnego postanowienia, w którym sąd rozpozna wniosek o odrzucenie odwołania. Jednocześnie podniósł zarzut niedopuszczalności drogi sądowej.

(rozprawa z dnia 19 kwietnia 2022 roku e-protokół (...):43:53 i 01:29:41 – płyta CD – k. 217)

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 19 kwietnia 2022 roku tutejszy sąd oddalił zarzut pełnomocnika organu rentowego o niedopuszczalności drogi sądowej w przedmiotowej sprawie.

(postanowienie wydane na rozprawie w dniu 19 kwietnia 2022 roku e-protokół (...):38:24 – 01:42:30- płyta CD – k. 217, uzasadnienie – k. 224-227 verte)

W piśmie procesowym z dnia 9 maja 2022 roku pełnomocnik organu rentowego wniósł o odrzucenie odwołania wskazując, że zostało ono wniesione z uchybieniem terminu.

(pismo – k. 231-233)

Na rozprawie w dniu 19 stycznia 2023 roku pełnomocnik wnioskodawczyni z ostrożności procesowej na wypadek uznania przez Sąd, że odwołanie zostało złożone po terminie wniósł o przywrócenie terminu do jego złożenia.

(pismo – k. 240-240 verte, stanowisko procesowe – rozprawa z dnia 19 stycznia 2023 roku e-protokół (...):05:35-00:14:03 – płyta CD – k. 265)

Na rozprawie w dniu 16 stycznia 2024 roku pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie. Zainteresowana J. G. przyłączyła się do odwołania. Pełnomocnik ZUS natomiast wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych z ustawowymi odsetkami.

(końcowe stanowiska stron – rozprawa z dnia 16 stycznia 2024 roku e-protokół (...):17:01-00:24:28- płyta CD – k. 321)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni M. G. (1) urodziła się (...) , legitymuje się wykształceniem wyższym w dziedzinie finansów i bankowości.

(dyplom – k. 65-66 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

M. G. (1) jest żoną K. G. oraz synową J. G..

(okoliczności bezsporne)

J. G. prowadzi ze wspólnikiem K. J. nieprzerwanie od dnia 1991 roku biuro (...) s.c. J. G., K. J..

(zeznania zainteresowanej J. G. na rozprawie w dniu 16 stycznia 2024 roku e-protokół (...):11:39 – 00:17:01- płyta CD – k. 321 w związku z rozprawą z dnia 19 kwietnia 2022 roku e-protokół (...):50:03-01:00:41 – płyta CD – k. 217, zeznania świadka K. J. na rozprawie w dniu 19 stycznia 2023 roku e-protokół (...):28:10 – 00:33:07 – płyta CD – k. 265)

Świadek P. K. pracowała w biurze (...) od 2014 roku do 13 lipca 2022 roku.

(zeznania świadka P. K. na rozprawie w dniu 19 stycznia 2023 roku e-protokół (...):34:49 – 00:39:20 – płyta CD – k. 265)

Prawomocną decyzją z dnia 15 kwietnia 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że M. G. (1) nie podlega od 3.04.2017 r. ubezpieczeniom społecznym jako pracownik Biura (...) s.c. J. G., K. J..

(okoliczność bezsporna)

Decyzją z dnia 12 sierpnia 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że M. G. (1) w okresie od 3 kwietnia 2017 r. do 25 grudnia 2019 r. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u płatnika składek ,, (...) D. M. , O. , O.” s.c. (...) , K. G.. Organ rentowy zakwestionował ważność dwóch umów określanych jako umowy o pracę tj.: z dnia 3 kwietnia 2017 r., z dnia 4 kwietnia 2018 r. zawartych między K. G. i J. G. , a M. G. (1).

(okoliczności bezsporne, umowa o pracę – k. 73 załączonych do sprawy akt organu rentowego, zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 16 stycznia 2024 roku e-protokół (...):09:44-00:11:39- płyta CD – k. 321 w związku z rozprawą z dnia 19 kwietnia 2022 roku e-protokół (...):04:33-00:05:40 – płyta CD – k. 217)

W okresie objętym w/w decyzją ZUS J. G. oraz K. G. prowadzili działalność gospodarczą pod firmą (...) , O. , O.” s.c. (...), K. G.. W ramach działalności w/w firma prowadziła Centrum (...) (zlokalizowane przy ulicy (...) w Ł.).

(okoliczności bezsporne, wydruk z (...) k. 3-4 załączonych do sprawy akt organu rentowego, zeznania świadka K. G. na rozprawie w dniu 19 stycznia 2023 roku e-protokół (...):39:20-00:46:52)

Odwołanie od decyzji ZUS z dnia 12 sierpnia 2021 r. wniosła do sądu M. G. (1).

(okoliczność bezsporna)

Postępowanie w przedmiocie zasadności w/w decyzji ZUS toczyło się przed Sądem Okręgowym w Łodzi pod sygn. akt VIII U 2511/21. Prawomocnym wyrokiem z dnia 28 marca 2023 roku Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych po rozpoznaniu sprawy M. G. (1) przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z udziałem K. G. i J. G. z odwołania M. G. (1) od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z dnia 12 sierpnia 2021 roku o ustalenie podlegania ubezpieczeniu oddalił odwołanie.

(wyrok – k. 266, uzasadnienie – k. 271-278 w aktach o sygn. VIII U 2511/21 załączonych do sprawy)

Z uwagi na likwidację spółki cywilnej tj. ,, (...) D. M. , O. , O.” s.c. (...) , K. G. z dniem 26 grudnia 2019 roku na podstawie art. 23 ¹ § 3 k.p. miało nastąpić przejście owej firmy na nowego pracodawcę – Centrum (...), którego działalność sprowadzała się do prowadzenia szkoleń.

(umowa rozwiązania spółki cywilnej – k. 69-71, zawiadomienie o przejściu zakładu pracy – k. 72 załączonych do sprawy akt organu rentowego, k. 45, umowa rozwiązania spółki cywilnej – k. 267-269, zeznania zainteresowanej J. G. na rozprawie w dniu 16 stycznia 2024 roku e-protokół (...):11:39 – 00:17:01- płyta CD – k. 321 w związku z rozprawą z dnia 19 stycznia 2023 roku e-protokół (...):06:57 – 01:15:19 – płyta CD – k. 265)

Z przedłożonych list obecności wynika, że M. G. (1) miała być niezdolna do pracy z powodu choroby od 20 sierpnia 2019 roku do 27 stycznia 2020 roku, tymczasem z przedłożonej dokumentacji medycznej wynika, że przebywała na zwolnieniu lekarskim od z powodu choroby: krztusiec od 1 sierpnia 2019 roku do 27 stycznia 2020 roku.

(listy obecności – k. 51-64 załączonych do sprawy akt organu rentowego, historia wizyt lekarskich – k. 72-75 verte, dokumentacja medyczna w kopercie – k. 176, w kopercie – k. 179, k. 185 verte)

W zaleceniach lekarskich dot. wizyty jaką ubezpieczona odbyła w dniu 27.12.2019 r. w Poradni Lekarza POZ, w trakcie której wystawiono jej zwolnienie lekarskie z datą wsteczną na okres od 25.12.2019 r. do 14.01.2020 r., podano: ,,powinna leżeć”.

(dokumentacja medyczna – k. 186)

W dniu 26 grudnia 2019 roku pomiędzy J. G. – Centrum (...), a M. G. (1) została zawarta umowa nazwana umową o pracę na czas określony od dnia 26.12.2019 roku do dnia 26.12.2021 roku, na mocy której ubezpieczona została zatrudniona w wymiarze czasu pracy: 1/2 na stanowisku pracownika biurowego z wynagrodzeniem zasadniczym: 2000,00 zł. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano: ul. (...), (...)-(...) Ł.. Z kolei jako termin rozpoczęcia pracy określono: 26 grudnia 2019 roku.

(umowa o pracę – k. 76 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

M. G. (1) została zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego od 26 grudnia 2019 r. z kodem tytułu ubezpieczenia pracownik. Dokument zgłoszeniowy (...) został przekazany po obowiązującym terminie tj. 21 lutego 2020 r.

(okoliczności bezsporne)

Płatnik składek złożył za M. G. (1) imienne raporty miesięczne o należnych składkach, w których wykazał miesięczne podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za grudzień 2019 r. w wysokości 0,00 zł, za styczeń 2020 r. w wysokości 200,00 zł, za luty 2020 r. w wysokości 2000,00 zł, za marzec 2020 r. w wysokości 934,00 zł, od kwietnia do lipca 2020 r. w wysokości 0,00 zł, od sierpnia do listopada 2020 r. w wysokości 2000,00 zł, za grudzień 2020 r. w wysokości 667,00 zł, od stycznia do kwietnia 2021 r. w wysokości 0,00 zł. Od grudnia 2019 r. wymiar czasu pracy wynosi 1/2 etatu.

(okoliczności bezsporne)

Do zakresu obowiązków wnioskodawczyni należeć miało: organizowanie spotkań, prowadzenie kalendarza, przygotowywanie sprawozdań, raportów i prezentacji, katalogowanie i archiwizacja faktur, telefoniczna, mailowa obsługa klienta, obsługa sprzętów biurowych, przyjmowanie i zarządzanie zamówieniami klientów, przygotowywanie dokumentów firmowych, uzupełnianie baz danych, komunikacja z innymi firmami i partnerami, obsługa korespondencji przychodzącej i wychodzącej (także przesyłek kurierskich), dbanie o właściwy obieg dokumentów, pomoc przy organizacji podróży służbowych, zamawianie materiałów biurowych.

(zakres obowiązków – k.75 załączonych do sprawy akt organu rentowego, zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 16 stycznia 2024 roku e-protokół (...):09:44-00:11:39- płyta CD – k. 321 w związku z rozprawą z dnia 19 kwietnia 2022 roku e-protokół (...):13:38 – 00:22:58 - płyta CD – k. 217)

Sporządzono dokumentację związaną z zatrudnieniem ubezpieczonej, w której znajdują się.: orzeczenie lekarskie z dnia 1 sierpnia 2020 roku, z którego wynika, że M. G. (1) była zdolna do podjęcia pracy na stanowisku pracownika biurowego, zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w dziedzinie bhp z dnia 31.01.2020 r., listy obecności za okres od:01.2020 r. do 03.2021 r., listy płac 12.2019 r. (od 26.12.2019 r.) do 02.2021 r.

(listy płac – k. 36-50, listy obecności - k. 51-64, zaświadczenie – k. 67 – 67 verte, orzeczenie lekarskie – k. 68 załączonych do sprawy akt organu rentowego, listy płac – k. 56-71)

Z treści pełnomocnictwa z dnia 26.12.2019 r. wynika, że J. G., w związku z działalnością prowadzoną przy ulicy (...) w Ł., miała upoważnić M. G. (1) do: podpisywania dokumentów w imieniu Centrum (...) w sprawach związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

(pełnomocnictwo – k. 47 )

W okresie od stycznia 2019 roku do grudnia 2020 roku wnioskodawczyni korzystała z usług następujących placówek medycznych:

- Miejskie Centrum Medyczne (...) w Ł.;

- Centra Medyczne (...);

- Wojewódzki (...) w Ł.;

- Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej (...) Szpital (...) w Ł.;

(wykaz placówek medycznych – k. 158-158 verte)

Z przedłożonych list obecności wynika, że M. G. (1) miała być niezdolna do pracy z powodu choroby od 16 marca 2020 roku do 31 lipca 2020 roku, od 12 grudnia 2020 roku do 9 maja 2021 roku, tymczasem z dokumentacji medycznej wynika, że zwolnienia lekarskie zostały wystawione ubezpieczonej na następujące okresy: od 16.03.2020 r. do 08.04.2020 r.; od 09.04.2020 r. do 27.04.2020 r.; od 04.05.2020 r. do 21.05.2020 r.; od 22.05.2020 r. do 07.06.2020 r; od 08.06.2020 r. do 26.06.2020 r.; od 27.06.2020 r. do 13.07.2020 r.; od 14.07.2020 r. do 31.07.2020 r.; od. 12.12.2020 r. do 30.12.2020 r.; od 31.12.2020 r. do 17.01.2021 r. od. 18.01.2021 r. do 04.02.2021 r.; od 05.02.2021 r. do 22.02.2021 r.; 23.02.2021 r. do 14.03.2021 r.; 15.03.2021 r. do 31.03.2021 r.; 01.04.2021 r. do 19.04.2021 r.; od 20.04.2021 r. do 09.05.2021 r.

(historia wizyt lekarskich – k. 72-75 verte, dokumentacja medyczna – k. 182 verte -186, k. 188-195, w kopercie – k. 198)

Na wizycie lekarskiej w dniu 16 marca 2020 r., w trakcie której wnioskodawczyni zostało wystawione zwolnienie lekarskie w e - (...) został wpisany jako NIP płatnika: (...) D. M., M.- L., OnlyU).

(dokumentacja medyczna – k. 184 verte)

Płatnik składek w imiennych raportach miesięcznych o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu składek wykazał od 26 grudnia 2019 r. do 27 stycznia 2020 r. - zasiłek chorobowy, od 16 marca do 17 kwietnia 2020 r. - wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy finansowane ze środków pracodawcy, od 18 kwietnia do 31 lipca 2020 r., od 12 grudnia 2020 r. do 30 kwietnia 2021 r. - zasiłek chorobowy.

(okoliczności bezsporne)

Wnioskodawczyni pomagała J. G. w prowadzeniu przedmiotowej działalności gdy zachodziła taka potrzeba, gdy została o to poproszona.

(zeznania zainteresowanej J. G. na rozprawie w dniu 16 stycznia 2024 roku e-protokół (...):11:39 – 00:17:01- płyta CD – k. 321 w związku z rozprawą z dnia 19 kwietnia 2022 roku e-protokół (...):50:03-01:00:41 – płyta CD – k. 217)

Wnioskodawczyni nie miała stałych godzin pracy.

(zeznania zainteresowanej J. G. na rozprawie w dniu 16 stycznia 2024 roku e-protokół (...):11:39 – 00:17:01- płyta CD – k. 321 w związku z rozprawą z dnia 19 kwietnia 2022 roku e-protokół (...):02:58-01:08:14 – płyta CD – k. 217, zeznania świadka K. G. na rozprawie w dniu 19 stycznia 2023 roku e-protokół (...):39:20-00:46:52)

Wnioskodawczyni w okresie od 09.06.2021 r. do 08.07.2021 r. wykonała z numeru telefonu należącego do niej kilkadziesiąt telefonów dziennie do różnych miejsc w Polsce.

(biling – k. 48-50, faktura VAT – k. 51)

Na przedłożonych wydrukach wiadomościach e-mail z dnia 1.10.2021 r. widnieje na jednym z e-maili podpis ,,Pozdrawiam, M.”, na drugim: ,,Pozdrawiam, M. G.”, na trzecim: ,,Pozdrawiam, M. G. (3)”.

(wydruki wiadomości e-mail – k. 53-55)

Zdarzało się, że wnioskodawczyni za zakupy firmowe płaciła własną kartą kredytową. Za dokonane zakupy nie była wystawiana faktura. J. G. następnie oddawała skarżącej gotówkę za zakupy z jej własnych prywatnych oszczędności.

(zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 16 stycznia 2024 roku e-protokół (...):09:44-00:11:39- płyta CD – k. 321 w związku z rozprawą z dnia 19 kwietnia 2022 roku e-protokół (...):30:22-00:43:53 – płyta CD – k. 217, zeznania zainteresowanej J. G. na rozprawie w dniu 16 stycznia 2024 roku e-protokół (...):11:39 – 00:17:01- płyta CD – k. 321 w związku z rozprawą z dnia 19 kwietnia 2022 roku e-protokół (...):02:58-01:28:42 – płyta CD – k. 217)

W Centrum (...) pracował K. J. od 22.03.2002 r. do 30.09.2004 r. w wymiarze 0,5 etatu, od 01.10.2004 r. do 31.12.2004 r. w wymiarze 0,25 etatu, 01.01.2005 r. do 31.03.2007 r. w wymiarze 0,66 etatu, 01.04.2007 r. do 18.02.2020 r. w wymiarze 0,75 etatu na stanowisku informatyka.

(dokumentacja osobowa w kopercie – k. 277, zeznania świadka K. J. na rozprawie w dniu 19 stycznia 2023 roku e-protokół (...):20:00 – 00:34:01 – płyta CD – k. 265)

Centrum (...) zorganizowało szkolenia:

- w okresie od 06.07.2020 r. do 30.07.2020 r. - ,,R. i termilifting mikroigłowy, mezoterapia mikroigłowa z wykorzystaniem Lasera Frakcyjnego CO2”;

- ,,R. i termilifting mikroigłowy, mezoterapia mikroigłowa z wykorzystaniem Lasera Frakcyjnego CO2” i ,,Przedłużanie i zagęszczanie włosami naturalnymi, również laserem frakcyjnym” – data dokonania lub zakończenia dostawy/wykonania usługi: 20.07.2020 r.;

- ,,Profesjonalny B. z najnowszymi technikami, wzorkami modowego strzyżenia. Strzyżenie brzytwą - data dokonania lub zakończenia dostawy/wykonania usługi: 20.07.2020 r.;

- w okresie od 16.09-30.10.2020 r. - ,,Profesjonalny B. z najnowszymi technikami i wzorkami modowego strzyżeni, strzyżenie brzytwą” .

(faktury VAT – k. 314-317, w kopercie – k. 318)

W okresie niezdolności do pracy ubezpieczonej na jej miejsce nie została zatrudniona żadna nowa osoba.

(zeznania zainteresowanej J. G. na rozprawie w dniu 16 stycznia 2024 roku e-protokół (...):11:39 – 00:17:01- płyta CD – k. 321)

Aneksem z dnia 01.06.2021 r. do w/w umowy nazwanej umową o pracę zmianie ulec miał wymiar czasu pracy ubezpieczonej z ½ na 1/8 etatu i wynagrodzenie z 2000,00 zł miesięcznie na 350,00 zł.

(aneks do umowy o pracę – k. 76)

W 2019 r. J. G. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej osiągnęła przychód w wysokości: 127 865,71 złotych,

(deklaracje podatkowe – k. 16-35 załączonych do sprawy akt organu rentowego, k. 42-44)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, aktach rentowych oraz na podstawie zeznań wnioskodawczyni, zainteresowanej oraz świadków. Sąd ocenił zeznania przesłuchanych w sprawie świadków i ubezpieczonej, zainteresowanej jako wiarygodne, w zakresie tak ustalonego stanu faktycznego. Zeznania te w tym, zakresie, są wewnętrznie spójne i logiczne, korespondują z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. W pozostałym zakresie, Sąd uznał zeznania w/w osób za niewiarygodne, jako złożone jedynie na użytek niniejszej sprawy. Sąd odmówił wiary zeznaniom wnioskodawczyni, zainteresowanej oraz świadków na okoliczność faktycznego świadczenia pracy przez M. G. (1) w charakterze pracownika biurowego w okresie od 26.12.2019 r. na rzecz płatnika składek J. G. prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą Centrum (...) w reżimie charakterystycznym dla stosunku pracy. Sąd zwrócił uwagę, że do rzeczonej umowy nazwanej umową o pracę pomiędzy wskazanymi stronami doszło w dniu 26 grudnia 2019 roku -w trakcie Świąt Bożego Narodzenia czyli w dniu ustawowo wolnym od pracy, kiedy to wnioskodawczyni formalnie przebywała na zwolnieniu lekarskim. Nadto niezrozumiałe wydaje się zawarcie takiej umowy w sytuacji gdy wnioskodawczyni została przejęta od poprzedniego pracodawcy w trybie art. 23 ¹ kp.

W zaleceniach lekarskich dot. wizyty jaką ubezpieczona odbyła w dniu 27.12.2019 r. w Poradni Lekarza POZ, w trakcie której wystawiono jej zwolnienie lekarskie z datą wsteczną od 25.12.2019 r. do 14.01.2020 r., podano: ,,powinna leżeć”. Tym samym zalecenia wynikające z owego zwolnienia lekarskiego nie pozwalałyby wnioskodawczyni na opuszczenie jej miejsca zamieszkania celem podpisania spornej umowy o pracę.

Wobec powyższego, zdaniem Sądu, była to pierwsza okoliczność, która przemawiała za tym, aby podzielić argument ZUS co do pozorności oświadczeń w/w stron stosunku pracy od 26.12.2019 r. Również sama wnioskodawczyni nie potrafiła wprost określić kiedy w jakiej dacie zawarła sporną umowę o pracę, sugerując, że raczej miało to miejsce po zakończeniu przez nią zwolnienia lekarskiego – po 27.01.2020 r. Nie wiadomym jest również dla sądu czemu na wizycie lekarskiej w dniu 16 marca 2020 r., w trakcie której wnioskodawczyni zostało wystawione kolejne zwolnienie lekarskie w e - (...) został wpisany jako NIP płatnika: (...) D. M., M.- L., OnlyU, a nie zaś J. G. – Centrum (...), skoro to z nią wnioskodawczyni rzekomo zawarła w dniu 26.12.2019 r. kolejną umowę o pracę.

Przyjmując konstrukcje przejęcia wnioskodawczyni od poprzedniego pracodawcy zawarcie nowej umowy było całkowicie zbędne, a zatem jej podpisanie miało na celu jedynie upozorować istnienie umowy o prace.

W ocenie sądu, rzeczywistemu pracowniczemu zatrudnieniu wnioskodawczyni w Centrum (...) przeczą także okoliczności wynikające ze złożonych do akt dokumentów. W szczególności bezspornym jest, że płatnik składek zgłosił wnioskodawczynię do obowiązkowych pracowniczych ubezpieczeń społecznych od 26 grudnia 2019 r. dopiero w dniu 21 lutego 2020 r., a zatem znacznie po upływie wymaganego prawem terminu.

Brak jest również jakichkolwiek dowodów na to, że skarżąca świadczyła pracę na rzecz płatnika pracę od 26.12.2019 r. W szczególności realizacji spornej umowy o pracę nie dowodzą przedłożone listy obecności, orzeczenie lekarskie, zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w dziedzinie bhp, listy płac czy wreszcie przedłożony pisemny zakres obowiązków. Przedłożone do akt sprawy listy obecności podpisane przez wnioskodawczynię i wskazane w nich okresy jej niezdolności do pracy nie korespondują z okresami, w których wnioskodawczyni przebywała na zwolnieniach lekarskich, a wykazanymi w przedłożonej dokumentacji medycznej. I tak, z list obecności wynika, że M. G. (1) miała być niezdolna do pracy z powodu choroby m.in. od 20 sierpnia 2019 roku do 27 stycznia 2020 roku i od 16 marca 2020 roku do 31 lipca 2020 roku, tymczasem z przedłożonej dokumentacji medycznej wynika, że przebywała na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby od 1 sierpnia 2019 roku do 27 stycznia 2020 roku następnie dopiero od 16 marca 2020 roku do 31 lipca 2020 roku. W tych okolicznościach także złożone listy obecności zostały wytworzone w celu uwiarygodnienia i uwierzytelnienia pozorowanego stosunku pracy.

Odnośnie zakresu obowiązków wnioskodawczyni, nie jest zrozumiałym dlaczego M. G. (1) miano powierzyć obowiązki pracownika biurowego (taki też otrzymała zakres obowiązków), skoro jej obowiązki miałyby sprowadzać zgodnie z zeznaniami powołanych w sprawie świadków do obsługi szkoleń tj. przygotowywania jedzenia np. kanapek, drukowania dyplomów dla uczestników szkoleń. Co również znamienne, wnioskodawczyni nie potrafiła wskazać choćby liczby szkoleń, które przygotowała w rozpatrywanym okresie. Nie sposób również przyjąć, aby płatnik kiedykolwiek zatrudnił pracownika w związku z długotrwałą nieobecnością wnioskodawczyni. Wprawdzie J. G. wskazywała, że podczas nieobecności wnioskodawczyni zatrudniła pracownika na jej miejsce dotyczyło to jednak okresu kiedy wnioskodawczyni przebywała na zwolnieniu lekarskim w 2019 roku, nie zaś okresu jej niezdolności do pracy przypadającego po zawarciu spornej umowy nazwanej umową o pracę z dnia 26.12.2019 r. W takiej sytuacji wątpliwości Sądu budzi istnienie realnej potrzeby zatrudnienia wnioskodawczyni od 26.12.2019 r. na stanowisku pracownika biurowego. Poza lakonicznym stwierdzeniem J. G. o istnieniu tego rodzaju rzeczywistej potrzeby, w procesie w żaden sposób nie została ona faktycznie potwierdzona.

Twierdzenia stron, a w szczególności J. G., że o zatrudnieniu wnioskodawczyni zadecydowała jej wiedza, zorganizowanie, dokładność, a nie powiązania rodzinne, w sytuacji gdy w 2019 roku dotyczącym dwóch innych umów nazwanych umowami o pracę: z dnia 3 kwietnia 2017 r. i z dnia 4 kwietnia 2018 r., które ubezpieczona zawarła z (...) D. M., O., O.” s.c. (...), K. G., w ramach której firma ta w tamtym czasie prowadziła Centrum (...), których ważność (tych umów) została zakwestionowana decyzją ZUS z dnia 12 sierpnia 2021 r., której prawidłowość ów decyzji ostatecznie potwierdził Sąd Okręgowy poprzez wydanie prawomocnego wyroku w sprawie o sygn. akt VIII U 2511/21, przez większość czasu przebywała wielokrotnie na długotrwałych zwolnieniach lekarskich w świetle doświadczenia życiowego i zasad logiki brzmią zupełnie niewiarygodnie. Istotny jest także fakt, że M. G. (1) jest synową J. G., co dodatkowo wpływało na wiarygodność składnych przez nią zeznań. W toku postępowania sąd przesłuchał także świadka K. J., który zatrudniony był w Centrum (...) – częściowo w okresie objętym skarżoną decyzją do 18.02.2020 r., na okoliczność faktycznego wykonywania przez M. G. (1) powierzonych jej w tamtym okresie obowiązków. Jak już wyżej wskazano, zatrudnienie tego świadka ustało w lutym 2020 r. i w głównej mierze przypadało na okres poprzednio toczącej się sprawy w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom społecznym wnioskodawczyni od 3 kwietnia 2017 r. do 25 grudnia 2019 r. Wnioskodawczyni natomiast już od sierpnia 2019 r. do 27 stycznia 2020 ro przebywała na długotrwałym zwolnieniu lekarskim. Świadek ten zeznał zresztą wprost, że: nie wie kiedy zakończyło się zatrudnienie (ubezpieczonej), odszedł ze spółki w pierwszym kwartale 2020 roku. Jeszcze raz należy podkreślić, że świadek został powołany na okoliczność faktycznego wykonywania pracy przez odwołującą na rzecz płatnika od 26.12.2019 r. Skoro jednak K. J. nie potrafił wprost określić jakie czynności wnioskodawczyni wykonywała od 26.12.2019 r. w firmie (...), to jego zeznania w ogólnym rozrachunku niewiele wniosły z punktu widzenia przedmiotu sporu.

W ocenie sądu, szereg niejasności w zeznaniach wnioskodawczyni sprawia, że jej zeznania co do faktu świadczenia pracy w spornym okresie na rzecz płatnika są niewiarygodne. Bardzo lapidarnie w kontekście zatrudnienia od 26.12.2019 r. ubezpieczona twierdziła, że w Centrum (...) zajmowała się m.in. cateringiem, pomocą w przygotowywaniu programów szkoleniowych z J. G.. W szczególności jednak nie przedstawiono dowodów na potwierdzenie faktu świadczenia przez odwołującą pracy w reżimie stosunku na rzecz ww. płatnika w spornym okresie, o czym szerzej w dalszej części uzasadniania. Warto również zwrócić uwagę na zeznania świadka K. G., który zeznał, że charakter obowiązków wnioskodawczyni w (...) D. M. , O. , O.” s.c. (...) , K. G., jak i w Centrum (...) był podobny. Nie sposób ich zatem było na tej podstawie odróżnić w sposób wystarczający zważywszy na tożsamy przedmiot sporu (podleganie ubezpieczeniom społecznym) w tej sprawie, jak i tej zakończonej prawomocnym wyrokiem sądu z dnia 28 marca 2023 roku (sygn. akt VIII U 2511/21).

Powyższe okoliczności sprawiły, że Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom wnioskodawczyni i płatnika J. G., uznając, że nie znajdują potwierdzenia w jakimkolwiek materiale dowodowym.

Z uwagi na powyższe uznać też trzeba, że w spornym okresie brak było cechy podporządkowania typu pracowniczego skoro pracodawca nie odnotowywał w jakich dokładnie dniach i godzinach wnioskodawczyni miała świadczyć pracę, a listy obecności były prowadzone nierzetelnie. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie potwierdza, aby płatnik składek kierował pracą wnioskodawczyni w spornym okresie, w szczególności, aby wskazywał na konkretne bieżące zadania do realizacji związane z powierzonym stanowiskiem. Jest to istotne, jeżeli uwzględni się, że zatrudnienie pracownicze opiera się na staranności, a nie rezultacie, a także uwzględniając wzajemne relacje rodzinne pomiędzy wnioskodawczynią, a J. G..

Przedstawione zatem dokumenty w postaci w szczególności list obecności, umowy o pracę nie stanowią dowodów faktycznego wykonywania przez wnioskodawczynię pracy w spornym okresie na rzecz płatnika J. G. , a jedynie są potwierdzeniem ich formalnego sporządzenia. Fakt formalnego sporządzenia wskazanej wyżej dokumentacji miał na celu skonstruowanie okoliczności faktycznych świadczących o pozostawianiu ubezpieczonej w stosunku pracy z tą firmą płatnika, a w konsekwencji o podleganiu pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu od 26.12.2019 r.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do podnoszonej przez pełnomocnika ZUS w piśmie procesowym z dnia 9 maja 2022 roku kwestii dotyczących braku formalnego odwołania – złożenia go przez osobę nieuprawnioną, sąd pragnie jeszcze raz wskazać, że postępowanie cywilne w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych co do zasady, zgodnie z art. 477 ⁹ § 1 k.p.c., wszczynane jest wniesieniem przez ubezpieczonego odwołania od decyzji organu rentowego w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. W orzecznictwie przyjmuje się, że dochodzenie przed sądem prawa do świadczenia z ubezpieczenia społecznego, które nie było przedmiotem decyzji organu rentowego, jest niedopuszczalne, z wyjątkiem przewidzianym w art. 477 ⁹ § 4 k.p.c. (który to przepis dotyczy odwołania w razie bezczynności organu rentowego), a treść decyzji, od której wniesiono odwołanie, wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu /por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1999 r., sygn. II UZ 52/99, opubl. OSNP 2000, nr 15, poz. 601; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 1999 r., sygn. II UKN 204/99, opubl. OSNP 2001, nr 5, poz. 169/.

W niniejszej sprawie wnioskodawczyni odwołała się od decyzji uznającej, iż nie podlega ona obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Od decyzji takiej przysługuje odwołanie do Sądu Ubezpieczeń Społecznych – jest to zatem sprawa cywilna w rozumieniu formalno-prawnym.

Przechodząc zaś do argumentów pełnomocnika organu rentowego dotyczących braku formalnego odwołania – złożenia go przez osobę nieuprawnioną - prof. dr hab. J. Ż., to sąd pragnie wskazać, że kwestia ta znalazła potwierdzenie, miała miejsce na wstępnym etapie badania złożonego w sprawie odwołania i unaoczniała się poprzez wydanie przez sąd w dniu 22 lipca 2021 roku postanowienia o niedopuszczeniu do udziału w sprawie w charakterze pełnomocnika wnioskodawczyni prof. dr hab. J. Ż..

Sąd dostrzegł ten brak i zobowiązał wnioskodawczynię do uzupełnienia braku formalnego poprzez podpisanie odwołania w terminie 7 dni pod rygorem jego odrzucenia. (zarządzenie – k. 17, wezwanie – k. 21). Odpis zarządzenia w tym przedmiocie został doręczony ubezpieczonej w dniu 23 sierpnia 2021 roku. W dniu 24 sierpnia 2021 roku, a zatem w terminie ubezpieczona podpisała odwołanie i tym samym uzupełniła brak formalny odwołanie w trybie art. 130 k.p.c. Instytucja konwalidacji nieważnej czynności prawnej polega na tym, że czynność uzyskuje skuteczność prawną w następstwie zdarzeń późniejszych od jej podjęcia ze skutkiem ex tunc. Następcze usunięcie przeszkody z powodu, której czynność ta była pierwotnie nieważna została konwalidowana poprzez samodzielne wniesienie przez ubezpieczoną przedmiotowego odwołania i jego podpisanie przez nią w terminie wymaganym przepisami prawa tj. w dniu 24 sierpnia 2021 roku. Tym samym, zgłoszony przez pełnomocnika organu rentowego w piśmie procesowym z dnia 9 maja 2022 roku wniosek o odrzucenie odwołania jako wniesionego z uchybieniem terminu. wobec powyższych okoliczności nie mógł uzyskać akceptacji Sądu Okręgowego.

Jednocześnie zauważyć należy, iż nawet w przypadku uznania, iż brak ten nie mógł zostać konwalidowany w zakreślonym przez sąd terminie, to w ocenie sądu, uchybiony termin podlegałby przywróceniu. Strona powierzyła złożenie odwołania osobie, która w jej przekonaniu, mogła uczynić to w jej imieniu. Osoba ta wprowadziła ją w błąd przekonując, iż może zostać pełnomocnikiem procesowym. Strona niezwłocznie po wezwaniu przez sąd uzupełniła brak w postaci podpisu pod odwołaniem. Zachowanie jej uznać należy jako dochowujące należytej staranności w dbałości o swoje interesy a co za tym idzie na przywrócenie terminu.

W myśl art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Ciężar udowodnienia powyższych okoliczności oraz faktu złożenia odwołania we właściwym terminie spoczywa na wnioskodawcy (art. 232 k.p.c.)

W ocenie sądu przyjmując, że odwołanie złożone zostało po terminie uznać należy, iż opóźnienie nie było nadmierne i było usprawiedliwione okolicznościami.

Przechodząc do merytorycznego rozpoznania odwołania wskazać należy, iż nie zasługuje on na uwzględnienie.

Idąc dalej, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 i 13 ust 1 pkt 1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2023.0.1230), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Zgodnie z art. 1 ust 1 ustawy z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U.2023.0.2780), pracownikom, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą. Zgodnie zaś z art. 4 w ust. 1 i 2 w/w ustawy zasiłkowej, ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Wskazać należy, że stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok SA w Lublinie z 17.01.2006 r. III AUa 433/2005, Wspólnota (...)).

Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (wyrok SN z 18.10.2005r., II UK 43/05, OSNAPiUS 2006/15 –16/251).

Według art. 22 § 1 k.p., przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Zgodnie z art. 22 § 1 ¹ k.p. zatrudnienie w warunkach określonych w §1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą osobiste (nie może on wyręczyć się w pracy inną osobą) i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Dla stwierdzenia cechy podporządkowania typu pracowniczego z reguły wskazuje się na takie elementy jak: określony czas pracy i określone miejsce wykonywania czynności, podpisywania list obecności, podporządkowanie pracownika regulaminowi pracy oraz poleceniom kierownictwa co do miejsca czasu i sposobu wykonywania pracy oraz obowiązek wykonywania poleceń przełożonych.

Z art. 22 § 1 k.p., wynika, iż stosunek pracy to trwała i dobrowolna więź prawna łącząca pracownika i pracodawcę, której treścią jest obowiązek osobistego wykonywania pracy określonego rodzaju przez pracownika pod kierownictwem, na rzecz i na ryzyko pracodawcy oraz obowiązek pracodawcy zatrudniania pracownika przy umówionej pracy i wypłacania mu wynagrodzenia za pracę. W stosunku tym pracownik jest zobowiązany do świadczenia pracy określonego rodzaju, a więc nie każdej pracy, na rzecz pracodawcy, w sposób podporządkowany kierowniczej roli pracodawcy. Obowiązkiem pracodawcy wynikającym z nawiązania stosunku pracy jest wypłacanie pracownikowi wynagrodzenia za pracę. Stosunek pracy jest zatem dobrowolnym stosunkiem prawnym o charakterze zobowiązaniowym, zachodzącym między dwoma podmiotami, z których jeden, zwany pracownikiem, obowiązany jest świadczyć osobiście i w sposób ciągły, powtarzający się, na rzecz i pod kierownictwem drugiego podmiotu, zwanego pracodawcą, pracę określonego rodzaju oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca zatrudniać pracownika za wynagrodzeniem (por. wyrok SN z 7.10.2009 r., III PK 38/2009). Dlatego nie można mówić o umowie o pracę, jeżeli w łączącym strony stosunku prawnym brak jest podstawowych elementów charakterystycznych dla stosunku pracy (por. wyroki SN z 4.12.1997 r., I PKN 394/97, z 28.10.1998 r., I PKN 416/98, z 2.12.1998 r., PKN 458/98).

Nadmienić należy, iż w niniejszej sprawie to na organie rentowym spoczywał ciężar dowodu, że strony umowy o pracę złożyły fikcyjne oświadczenia woli, a więc, że nie miały zamiaru wywołania żadnych skutków prawnych, gdyż pracownik nie podjął wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę, a pracodawca świadczenia tego nie przyjmował. Z tych bowiem faktów organ rentowy wywodzi skutki prawne (wyrok Sądu Najwyższego z 15 lutego 2007 r., I UK 269/2006, LEX nr 328015).

W myśl art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności.

Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują, łącznie, następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi, a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana.

Stosownie do treści art. 22 § 1 ¹ k.p. i art. 83 § 1 k.c., o tym, czy strony istotnie nawiązały umowę o pracę, nie decyduje tylko formalne zawarcie (podpisanie) umowy nazwanej umową o pracę, ani też nawet przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, lecz przede wszystkim faktyczne i rzeczywiste realizowanie na jej podstawie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, wynikających z art. 22 § 1 k.p. (por. wyrok SN z 5.06.2009 r., I UK 21/2009).

W celu dokonania prawidłowej kwalifikacji stosunku prawnego, należy przy tym uwzględnić z uwagi na treść art. 65 k.c. w zw. z art. 300 k.p. zarówno zgodny zamiar stron, cel umowy, jak i okoliczności istniejące w chwili jej zawierania (por. wyrok SN z 18.06.1998 r., I PKN 191/98).

Do ustalenia, że doszło do powstania pomiędzy stronami stosunku pracy konieczne jest zatem ustalenie, że strony miały zamiar wykonywać obowiązki stron stosunku pracy i to rzeczywiście czyniły (por. m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 14.02.2013 r., III AUA 1432/12). W świetle bowiem art. 83 § 1 k.c., jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony z góry zakładają za obopólną zgodą, iż nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy (tj. mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a podmiot wskazany jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy), to tak zawarta umowa o pracę ma charakter pozorny (por. m.in. wyrok SN z 4.08.2005 r., II UK 321/04). W konsekwencji zaś oświadczenia woli o zawarciu pozornej umowy o pracę złożone sobie wzajemnie przez strony są nieważne (art. 83 § 1 zd. 1 k.c.). W odniesieniu do umowy o pracę pozorność polega więc na tym, że strony nie zamierzają osiągnąć skutków wynikających z tej umowy, a określonych w art. 22 k.p. (por. wyrok SN z 4.01.2008 r., I UK 223/07, LEX nr 442836, z 5.10.2006 r., I UK 120/06, OSNP 2007 nr 19-20, poz. 294, M. Raczkowski „Pozorność w umownych stosunkach pracy”, Warszawa 2010, s.200-202).

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z 14.03.2001r., II UKN 258/00, (OSNAP 2002/21/527), nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował i płacił wynagrodzenie za pracę. Nie wyklucza to rozważenia, czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.).

Sąd Okręgowy podziela również pogląd Sądu Najwyższego (wyrok z 25.01.2005r., II UK 141/04, OSNP 2005/15/235), że stronom umowy o pracę, na podstawie której rzeczywiście były wykonywane obowiązki i prawa płynące z tej umowy, nie można przypisać działania w celu obejścia ustawy (art. 58 §1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.).

W tym miejscu dodać można jeszcze, iż „pozorność umowy o pracę (art. 83 k.c. w zw. z art. 300 k.p.) ma miejsce nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale też wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie, niż umowa o pracę.” (wyrok SN z 5.10.2006 r., I UK 324/06, MPPr (...)).

Należy dodatkowo podkreślić, że rzeczywisty charakter pracowniczego zatrudniania osób bliskich pracodawcy wymaga nie tylko stwierdzenia braku dodatkowych zakazów do ich zatrudniania w ramach stosunku pracy, ale rygorystycznych ustaleń i przekonującej oceny, że zostały spełnione formalne i realne warunki do podjęcia zatrudnienia, a także że miało miejsce rzeczywiste wykonywanie przez osobę bliską obowiązków o cechach kreujących zobowiązania pracownicze. Jest to niezbędne dla wyeliminowania z obrotu prawnego zachowań osób bliskich zmierzających do obejścia lub nadużycia prawa do korzystniejszego tytułu i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z 19.09.2003 r., II UK 41/03).

Przypomnieć należy, że między płatnikami składek K. G. i J. G., a M. G. (1) zawarto najpierw dwie umowy nazwane umowami o pracę. Umowa z dnia 3 kwietnia 2017 r. na czas określony od 3 kwietnia 2017 r. do 3 kwietnia 2018 r., w wymiarze czasu pracy 1/2 etatu, rodzaj umówionej pracy pracownik biurowy, miejsce wykonywania pracy (...) 38, (...)-(...) Ł. wynagrodzenie płaca zasadnicza: 2 000,00 zł brutto, termin rozpoczęcia pracy: 3 kwietnia 2017 r. Druga z dnia 4 kwietnia 2018 r. na czas nieokreślony od 4 kwietnia 2018 r., termin rozpoczęcia pracy: 4 kwietnia 2018 r., pozostałe warunki zatrudnienia jak w umowie o pracę z 3 kwietnia 2017 r.

W n/n sprawie badaniu podlega decyzja z 13 maja 2021 r., w której ZUS stwierdził, że wnioskodawczyni nie podlega pracowniczym ubezpieczeniom jako pracownik u płatnika składek J. G. - Centrum (...) od 26.12.2019 r.

Kwestia ważności umów o pracę z 3 kwietnia 2017 r. i 4 kwietnia 2018 r była przedmiotem postępowania w sprawie o sygn. akt VIII U 2511/21. Prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z 28 marca 2023 roku sprawie o sygn. akt VIII U 2511/21 po rozpoznaniu sprawy M. G. (1) przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z udziałem K. G. i J. G. z odwołania M. G. (1) o ustalenie podlegania ubezpieczeniu odwołanie zostało oddalone od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z dnia 12 sierpnia 2021 roku, którymi stwierdzono, że wnioskodawczyni M. G. (1) w okresie od 3 kwietnia 2017 r. do 25 grudnia 2019 r. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u płatnika składek ,, (...) D. M. , O. , O.” s.c. (...) , K. G.. Sąd Okręgowy ustalił i zważył m.in., że dwie umowy o pracę zawarte w okresie od 3 kwietnia 2017 r. do 25 grudnia 2019 r. między w/w płatnikiem składek, a M. G. (1) są nieważne bowiem zostały zawarte dla pozoru.

Nadmienić również należało, że w okresie objętym decyzją ZUS z dnia 12 sierpnia 2021 roku, J. G. oraz K. G. prowadzili działalność gospodarczą pod firmą (...), O. , O.” s.c. (...), K. G.. W ramach działalności w/w firma prowadziła także Centrum (...) (zlokalizowane przy ulicy (...) w Ł.).

W tym miejscu należy podkreślić, że zgodnie z art. 365 § 1 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej. Związanie treścią prawomocnego orzeczenia oznacza nakaz przyjmowania przez te podmioty, że w objętej orzeczeniem sytuacji faktycznej stan prawny przedstawia się tak, jak to wynika z sentencji wiążącego orzeczenia (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2011 r., IV CSK 563/10, LEX 864020). Skutek materialno-prawny prawomocnego orzeczenia oznacza, że prawomocne orzeczenie odpowiada rzeczywistemu stanowi prawnemu, potwierdza go i czyni go niewątpliwym. Jeśli zatem dane zagadnienie prawne zostało prawomocnie rozstrzygnięte w pierwszym procesie, stanowi kwestię wstępną (prejudycjalną) w innym procesie, w którym dochodzone jest inne żądanie. Związanie prawomocnym wyrokiem oznacza, że sąd obowiązany jest uznać, iż kwestia prawna, która była już przedmiotem rozstrzygnięcia w innej sprawie, a która ma znaczenie prejudycjalne w sprawie przez niego rozpoznawanej, kształtuje się tak, jak przyjęto w prawomocnym wcześniejszym wyroku i w późniejszym procesie kwestia ta nie może być już ponownie badana (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2003 r., I CKN 263/01, M. Prawn. 2015, nr 2, s. 85). Nie jest w świetle powyższego dopuszczalne odmienne ustalenie zaistnienia, przebiegu i oceny istotnych dla danego stosunku prawnego zdarzeń faktycznych w kolejnym postępowaniu, chociażby przedmiot tych spraw się różnił (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 kwietnia 2011 r., I PK 225/10, LEX nr 896456).

W uzasadnieniu wyroku z dnia 20 maja 2014 r., I PK 295/13 (LEX nr 1483572) Sąd Najwyższy wyjaśnił ponadto, że związanie prawomocnym wyrokiem oznacza, iż sąd obowiązany jest uznać, że kwestia prawna, która była już przedmiotem rozstrzygnięcia w innej sprawie, a która ma znaczenie prejudycjalne w sprawie przez niego rozpoznawanej, kształtuje się tak, jak przyjęto w prawomocnym wcześniejszym wyroku, nawet jeżeli argumentacja prawna, na której opiera się to rozstrzygnięcie jest nietrafna. W późniejszej sprawie kwestia ta nie może być już w ogóle badana. Związanie orzeczeniem oznacza niedopuszczalność nie tylko dokonywania ustaleń sprzecznych z nim, ale nawet przeprowadzania postępowania dowodowego w tym zakresie. (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2008 r., IV CSK 441/07, LEX nr 376385).

Prawomocne orzeczenie sądu opiera swoje znaczenie na prawach podmiotowych, o które proces się toczył, a udzielając ochrony prawnej (bądź też odmawiając jej udzielenia) realizuje również samo prawo do wymiaru sprawiedliwości, mające swoje konstytucyjne źródła (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP). Dopuszczenie do możliwości rozbieżnego oceniania zasadności tego samego roszczenia, w tych samych okolicznościach, w różnych orzeczeniach byłoby zaprzeczeniem społecznie oczekiwanych reguł ochrony prawnej i naruszeniem zasady zaufania do wymiaru sprawiedliwości. Moc wiążąca ma gwarantować poszanowanie prawomocnego orzeczenia sądu, regulującego stosunek prawny będący przedmiotem rozstrzygnięcia. Prawomocny wyrok, z punktu widzenia jego prejudycjalnego znaczenia także w innej sprawie, swą mocą powoduje, że nie tylko nie może być zmieniony lub uchylony, ale że nie jest możliwe odmienne ocenianie i uregulowanie tego samego stosunku prawnego, w tych samych okolicznościach faktycznych i prawnych, między tymi samymi stronami (por. też wyroki Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2006 r., IV CSK 89/05, OSNC 2007, Nr 1, poz. 15; z dnia 6 marca 2014 r., V CSK 203/13, OSNC 2015, Nr 2, poz. 23; a także z dnia 4 listopada 2016 r., I CSK 736/15, LEX nr 2156645).

Z prawomocnością orzeczenia sądowego ściśle związana jest powaga rzeczy osądzonej (art. 366 k.p.c.). Zgodnie z powyższym przepisem wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. Natomiast moc wiążąca orzeczenia (art. 365 § 1 k.p.c.) rozważana jest jedynie wtedy, gdy rozpoznawana jest inna sprawa niż ta, w której wydano poprzednie orzeczenie oraz gdy kwestia rozstrzygnięta innym wyrokiem stanowi zagadnienie wstępne. Wynikający z mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia walor prawny zawartego w jego treści rozstrzygnięcia (osądzenia) występuje w nowej sprawie pomiędzy tymi samymi stronami, choć przedmiot obu spraw jest inny. W takiej nowej sprawie skutek pozytywny (materialny) rzeczy osądzonej przejawia się w tym, że rozstrzygnięcie zawarte w prawomocnym orzeczeniu (rzecz osądzona) stwarza stan prawny taki, jaki z niego wynika. Sądy rozpoznające między tymi samymi stronami nowy spór muszą przyjmować, że dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak przyjęto to w prawomocnym, wcześniejszym wyroku (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2018 r., I PK 121/17, LEX nr 2508169).

Należy przy tym zaznaczyć, że z powagi rzeczy osądzonej korzysta jedynie sentencja wyroku, natomiast jego motywy (zawarte w uzasadnieniu) tylko w takich granicach w jakich stanowią konieczne uzupełnienie rozstrzygnięcia, niezbędne dla wyjaśnienia jego zakresu, a przede wszystkim indywidualizacji sentencji wyroku jako rozstrzygnięcia o przedmiocie sporu i w jakim określają one istotę danego stosunku prawnego (tak np. Sąd Najwyższy w wyrokach: z dnia 15 marca 2002 r., II CKN 1415/00, LEX nr 53284 oraz z dnia 29 marca 2006 r., II PK 163/05, OSNP 2007, nr 5-6, poz. 71). Znaczenie takie mogą mieć więc tylko te elementy uzasadnienia, które dotyczą rozstrzygnięcia co do istoty sprawy, w których sąd wypowiada się w sposób stanowczy, autorytarny o żądaniu (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2004 r., V CK 528/03, LEX nr 188496 oraz z dnia 21 września 2005 r., V CK 139/05, LEX nr 186929, a także uzasadnienie uchwały tego Sądu z dnia 12 lipca 2018 r., III CZP 3/18, (...).

Tym samym kwestia będąca przedmiotem innego postępowania (prejudycjalnego), tj. ważność umów o pracę z 3 kwietnia 2017 r. i 4 kwietnia 2018 r. stanowiła niejako element podstawy faktycznej rozstrzygnięcia sprawy w niniejszym postępowaniu z uwagi na to, że to inne postępowanie (sygn. akt VIII U 2511/21) obejmowało również okres, w którym jako podmiot w obrocie gospodarczym funkcjonowało Centrum (...) będące płatnikiem składek odwołującej w tym postępowaniu.

Z ustaleń w niniejszej sprawie wynika przy tym, że w trakcie zwolnienia lekarskiego wnioskodawczyni od sierpnia 2019 roku do 27 stycznia 2020 roku, strony tj. J. G. prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą pod nazwą Centrum (...) i M. G. (1) zawarły kolejną umowę nazwaną umową o pracę na czas określony od dnia 26.12.2019 roku do dnia 26.12.2021 roku, w której wskazały, że wnioskodawczyni rozpocznie wykonywanie pracy od 26.12.2019 roku. Zdaniem Sądu, materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje na to, że strony starały się stworzyć pozory tego, że łączy je stosunek pracy od dnia 26.12.2019 roku, choć doskonale wiedziały, że wnioskodawczyni nie przystąpi do realizacji tej umowy od 26.12.2019 roku. Odwołująca uzyskała orzeczenie lekarza medycyny pracy o braku przeciwwskazań do zatrudnienia u płatnika składek dopiero od 1.08.2020 r.

Oceniając sporną w niniejszej sprawie kwestię podlegania przez wnioskodawczynię obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jako pracownika płatnika składek J. G. od dnia 26.12.2019 r. należało również odnieść się do okoliczności dotyczących zawiadomienia na mocy którego z uwagi na likwidację spółki cywilnej tj. ,, (...) D. M. , O. , O.” s.c. (...) , K. G. z dniem 26 grudnia 2019 roku na podstawie art. 23 ¹ § 3 k.p. miało nastąpić przejście ów firmy (pracowników tej spółki) na nowego pracodawcę – Centrum (...),

Należy wyjaśnić, iż przepis art. 23 ¹ k.p. reguluje sytuację prawną pracowników zatrudnionych w zakładzie pracy, który przechodzi przekształcenia organizacyjno-prawne, polegające na przejściu zakładu lub jego części na innego pracodawcę. Legalną definicję pracodawcy zawiera art. 3 k.p. Z przepisu tego wynika, że pracodawcą jest taki podmiot, który zatrudnia pracowników. Natomiast pojęcie „zakładu pracy" wiąże się z przedmiotem działalności pracodawcy i oznacza pewien zespół środków materialnych i osobowych, składający się na zorganizowaną całość.

Według art. 23 ¹ § 1 k.p. w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy, z zastrzeżeniem przepisów § 5. Za zobowiązania wynikające ze stosunku pracy, powstałe przed przejściem części zakładu pracy na innego pracodawcę, dotychczasowy i nowy pracodawca odpowiadają solidarnie (§ 2). Jeżeli u pracodawców, o których mowa w § 1, nie działają zakładowe organizacje związkowe, dotychczasowy i nowy pracodawca informują na piśmie swoich pracowników o przewidywanym terminie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, jego przyczynach, prawnych, ekonomicznych oraz socjalnych skutkach dla pracowników, a także zamierzonych działaniach dotyczących warunków zatrudnienia pracowników, w szczególności warunków pracy, płacy i przekwalifikowania; przekazanie informacji powinno nastąpić co najmniej na 30 dni przed przewidywanym terminem przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę (§ 3).W terminie 2 miesięcy od przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, pracownik może bez wypowiedzenia, za siedmiodniowym uprzedzeniem, rozwiązać stosunek pracy. Rozwiązanie stosunku pracy w tym trybie powoduje dla pracownika skutki, jakie przepisy prawa pracy wiążą z rozwiązaniem stosunku pracy przez pracodawcę za wypowiedzeniem (§ 4). Pracodawca, z dniem przejęcia zakładu pracy lub jego części, jest obowiązany zaproponować nowe warunki pracy i płacy pracownikom świadczącym dotychczas pracę na innej podstawie niż umowa o pracę oraz wskazać termin, nie krótszy niż 7 dni, do którego pracownicy mogą złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odmowie przyjęcia proponowanych warunków. W razie nieuzgodnienia nowych warunków pracy i płacy dotychczasowy stosunek pracy rozwiązuje się z upływem okresu równego okresowi wypowiedzenia, liczonego od dnia, w którym pracownik złożył oświadczenie o odmowie przyjęcia proponowanych warunków, lub od dnia, do którego mógł złożyć takie oświadczenie. Przepis § 4 zdanie drugie stosuje się odpowiednio (§ 5). Przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę nie może stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie przez pracodawcę stosunku pracy (§ 6).

Z uwagi na powyższe, gdyby strony nie zawarły spornej umowy zbędne byłoby prowadzenie jakiegokolwiek postępowania dowodowego, bowiem ważność umowy pierwotnej została już prawomocnie podważona w sprawie VIII U 2511/21. Skoro umowa była nieważna to przejecie w trybie art. 23 ¹ kp nie wywołało żadnego skutku prawnego. Nie można skutecznie przejąć osoby, która nie jest pracownikiem. Przejecie powoduje bowiem kontynuację zatrudnienia a nie jego wykreowanie. Zawarcie spornej umowy spowodowało, iż konieczne było poczynienie pewnych ustaleń aby ocenić czy charakter nowej umowy był tożsamy z poprzednimi – czyli czy ta umowa również była nieważna.

W ocenie Sądu, z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż podpisanie spornej umowy zmierzało do wywołania wrażenia, że owo przejęcie zakładu pracy przez innego pracodawcę powodowało konieczność rzeczywistego zatrudnienia pracowników.

Zdaniem Sądu u płatnika składek J. G. nigdy nie powstała potrzeba zatrudnienia pracownika na stanowisku pracownika biurowego, tym bardziej biorąc pod uwagę długie i częste okresy, w których ubezpieczona przebywała na zwolnieniach lekarskich. Takie zatrudnienie w ocenie sądu nie miało racjonalnego ekonomicznie podłoża, a jedynie miało na celu zwiększenie świadczeń z ZUS z tytułu usprawiedliwionej nieobecności. Jednocześnie Sąd nie neguje tego, że po 26.12.2019 r. wnioskodawczyni mogła wykonywać w okresach przerwy między kolejnymi zwolnieniami lekarskimi pewne czynności – pomoc związaną z działalnością gospodarczą J. G. (firmą szkoleniową), niemniej jednak nie wykazano, że czynności te były wykonywane w reżimie pracowniczym. Zdaniem Sądu materiał dowodowy wskazuje na to, że po zawarciu umowy z 26.12.2019 r. jej strony nie były związane rzeczywistym stosunkiem pracy. Wnioskodawczyni pomagała J. G.. Miało to różną częstotliwość. Przychodziła do firmy (...) kiedy była taka konieczność, kiedy została o to poproszona przez J. G..

Należy również stwierdzić, że chociaż w aktach organu rentowego zalegają, jak i w toku postępowania doszło do przedstawienia pewnych dokumentów osobowych wnioskodawczyni, to jednak w ocenie Sądu, dokumenty te nie świadczą o wykonywaniu pracy w ramach stosunku pracy. Stworzenie tej dokumentacji miało jedynie uprawdopodobnić świadczenie pracy. Do ustalenia, że doszło do powstania między stronami stosunku pracy nie jest wystarczające spełnienie warunków formalnych zatrudnienia, a konieczne jest ustalenie, że strony miały zamiar wykonywać obowiązki stron stosunku pracy, wynikające z umowy o pracę i to czyniły.

Poza dokumentacją kadrowo- płacową nie zostały przedstawione tak naprawdę żadne dowody na wykonywanie przez ubezpieczoną pracy od 26.12.2019 r. u płatnika składek Centrum (...). Nie sposób również przyjąć, aby płatnik składek sprawował jakikolwiek nadzór nad pracą wnioskodawczyni, skoro w firmie szkoleniowej wnioskodawczyni zjawiała się w zależności od potrzeb – co potwierdziła w swych zeznaniach J. G.. Wnioskodawczyni nie miała stałych godzin pracy. Był to zatem kolejny argument przemawiający za tym, że nie ma podstaw do przyjęcia, że M. G. (1) od 26.12. (...). świadczyła pracę w warunkach kierownictwa pracodawcy. Podporządkowanie pracownika uważane jest za główną cechę rzeczywiście odróżniającą stosunek pracy od innych prawnych stosunków świadczenia usług, przesądzającą o gospodarczym i społecznym charakterze zatrudnienia pracowniczego. Brak zaś zatrudnienia pracownika podczas długotrwałej nieobecności wnioskodawczyni wskazuje wprost na prawdziwe intencje stron spornej umowy o pracę. Wykonanie przez odwołującą kilku wiadomości e-mail z dnia 1.10.2021 r. co obrazowały przedłożone do sprawy wydruki, przy czym sąd odnośnie jednego z e-maili nie ma do końca pewności czy ich autorką faktycznie była wnioskodawczyni skoro widnieje na nim podpis: ,,Pozdrawiam, M.” (k.53), nie świadczy jeszcze o istnieniu stosunku pracy. Odnośnie zaś przedłożonych do sprawy bilingów z numeru telefonu komórkowego należącego do skarżącej, z którego wykonywała po kilkadziesiąt telefonów dziennie do różnych miejsc w Polsce to wskazać należy, że wykazy połączeń telefonicznych niewątpliwie mogą stanowić dowód w każdym postępowaniu sądowym, również w postępowaniu w sprawach dotyczących ubezpieczeń społecznych, w tym kwestii podlegania ubezpieczeniom społecznym, niemniej jednak nie sposób zgodzić się z pełnomocnikiem wnioskodawczyni jakoby wynikać z nich miało, że z tego numeru wnioskodawczyni miała kontaktować się z klientami płatnika, skoro owa okoliczność nie znalazła pokrycia w żadnym innym dowodzie przeprowadzonym przez sąd, w tym dowodach z dokumentów, jak i osobowych źródłach dowodowych. W ocenie sądu w/w bilingi mogą stanowić jedynie dowód tego, że numer telefonu komórkowego wskazany na nich faktycznie należał do skarżącej na co zresztą wskazywała faktura operatora telefonii komórkowej (k.51), gdzie wskazane zostały dane i numer klienta – ubezpieczonej.

Okoliczność ta potwierdza ustalenie, iż ewentualne czynność wykonywane przez wnioskodawczynię nie nosiły charakteru pracowniczego. Pracownik w sprawach służbowych nie korzysta ze swojego telefonu prywatnego, a jeśli nawet to pracodawca powinien zwracać mu poniesione w związku z tym wydatki. Dodać należy, iż wnioskodawczyni miała wykonywać prace w ciągu jedynie 4 godzin dziennie a zatem niezrozumiałe było prowadzenie tak licznych rozmów w pozostałym czasie. Pracownik ma bowiem obowiązek przestrzegania czasu pracy, ale pracodawca nie może wymagać od pracownika pracy (poza pewnymi wyjątkami) w czasie dla niego wolnym.

Również przedłożone do akt faktury VAT, które zdaniem wnioskodawczyni miały stanowić dowód tego, że w spornym okresie wykonywała czynności związane z obsługą szkoleń, abstrahując od tego, że opis stanowiska pracy pracownika biurowego określony zakresem obowiązków (k.75 akt ZUS) nie wymienia wskazanego obowiązku, to takiego dowodu w ocenie sądu nie stanowiły. Na podstawie przedłożonych faktur VAT sąd ustalił, że Centrum (...) zorganizowało następujące szkolenia: w okresie od 06.07.2020 r. do 30.07.2020 r. - ,,R. i termilifting mikroigłowy, mezoterapia mikroigłowa z wykorzystaniem Lasera Frakcyjnego CO2”; ,R. i termilifting mikroigłowy, mezoterapia mikroigłowa z wykorzystaniem Lasera Frakcyjnego CO2” i ,,Przedłużanie i zagęszczanie włosami naturalnymi, również laserem frakcyjnym” – data dokonania lub zakończenia dostawy/wykonania usługi: 20.07.2020 r.; ,,Profesjonalny B. z najnowszymi technikami, wzorkami modowego strzyżenia. Strzyżenie brzytwą - data dokonania lub zakończenia dostawy/wykonania usługi: 20.07.2020 r.; w okresie od 16.09-30.10.2020 r. - ,,Profesjonalny B. z najnowszymi technikami i wzorkami modowego strzyżeni, strzyżenie brzytwą” . Uwzględniając okresy niezdolności do pracy wnioskodawczyni nie sposób uznać, że mogła brać udział przy organizacji w/w szkoleń, skoro w tym czasie w lipcu 2020 roku przebywała na długotrwałych zwolnieniach lekarskich, co obrazowała załączona do sprawy dokumentacja medyczna.

Równie niezrozumiałe i przeczące twierdzeniu o pracowniczym podporządkowaniu było dokonywanie płatności przez wnioskodawczynię za zakupy firmowe własną kartą kredytową. Pracodawca nie może wymagać takiego zachowania od pracownika podobnie jak pracownik nie może korzystać ze służbowej katy do celów prywatnych. Takie zachowanie stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Gdyby nawet przyjąć, że w wyjątkowych sytuacjach pracownik mógłby skorzystać z własnej karty kredytowej to jednak wówczas zwrot wydatkowanych przez pracownika kwot możliwy jest po dostarczeniu przez pracownika faktury dokumentującej zakupy wystawionej na dane firmowe. Z kolei sposób w jaki pracownik może otrzymać zwrot za dokonany zakup firmowy, za który zapłacił z prywatnych środków przybrać może formę gotówkową, bądź formę przelewu bankowego. W niniejszej sprawie sąd ustalił, że zdarzało się, że wnioskodawczyni za zakupy firmowe płaciła własną kartą kredytową. Za dokonane zakupy nie była wystawiana jednak żadna faktura. J. G. następnie oddawała skarżącej gotówkę za zakupy z jej własnych prywatnych oszczędności. Wobec powyższych okoliczności, nie ulega wątpliwości, że kwestia rozliczenia wydatków firmowych poniesionych przez pracownika w imieniu przedsiębiorstwa stanowi istotny element w stosunkach pracownik – pracodawca, rozumianych przez pryzmat przesłanek sformułowanych w art. 22 § l kp. Stosunek pracy to relacja prawna łącząca pracodawcę i pracownika, na której treść składają się wzajemne prawa i obowiązki. W ocenie sądu również przy uwzględnieniu tego elementu, taki układ wzajemnych relacji pomiędzy wnioskodawczynią, a płatnikiem składek w spornym okresie przeczył możności ich określania jako pracowniczych, czyli posiadających konstytutywne cechy stosunku pracy o których mowa w art 22 kp. Dokonywanie przez wnioskodawczynię zakupów firmowych, za które następnie płaciła własnymi prywatnymi środkami i których zakup na firmę płatnika nie był odpowiednio udokumentowany za pomocą faktury przemawia bardziej za ich rozumieniem jako zakupów dokonywanych przez jednego członka rodziny, drugiemu w relacji stricte rodzinnej, tym bardziej że następnie J. G. dokonywała zwrotu za dokonane zakupy ubezpieczonej z własnej gotówki, nie zaś tej zgromadzonej na koncie firmowym.

W realiach rozpoznawanej sprawy nie sposób w istocie pomijać faktu pozostawania płatnika z wnioskodawczynią w bliskich relacjach rodzinnych. Niewątpliwie ma to znaczenie dla oceny stosunku prawnego jaki łączył wnioskodawczynię z płatnikiem od 26.12.2019 r.. Okoliczność ,że firma Centrum (...) ma charakter „rodzinny” nie powoduje ,że inne stosuje się kryteria oceny czy doszło do zawarcia umowy o pracę czy też wykonywane czynności przez wnioskodawczynię miały inny charakter. Przesłanki istnienia między stronami umowy o pracę Sąd ocenia tak samo zarówno w firmie o charakterze rodzinnym jak i w przypadku gdy do nawiązania umowy o pracę dochodzi między osobami obcymi . Rodzinny charakter prowadzonej firmy nie usprawiedliwia również nierzetelności prowadzenia dokumentacji pracowniczej, w tym list obecności o czym szerzej była mowa w ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

W wyroku z dnia 2 lipca 2008 roku (II UK 334/07, Lex nr 531865) Sąd Najwyższy wskazał, iż w sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa. Ocena taka nie odnosi się jednak do sytuacji gdy podejmowane czynności w ramach zawartej umowy o pracę nie mają na celu rzeczywistej realizacji tej umowy, a jedynie uwiarygodnienie jej świadczenia – innymi słowy są czynnościami pozornymi, fikcyjnymi - pracownik udaje, że wykonuje jakieś czynności jedynie po to, aby stworzyć dowody jej świadczenia.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że sporna umowa o pracę nie była wykonywana w reżimie prawa pracy. Nawiązanie stosunku pracy, którego elementami są zobowiązanie się pracownika do wykonywania pracy i zobowiązanie pracodawcy do wypłacania wynagrodzenia, nie było rzeczywistym celem stron. Stronom chodziło o uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego i temu celowi podporządkowały skonstruowanie określonej sytuacji prawnej, a umowa o pracę stanowić miała przede wszystkim narzędzie do realizacji tego celu. Fikcyjne, czyli tylko pozorne zawarcie umowy o pracę nie mogło stanowić podstawy do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami pracowników.

Przedstawione wyżej rozważania jednoznacznie wskazują, iż zawarta w dniu umowa o pracę i sposób jej realizacji nie odpowiada treści art.22 k.p. Umowa ta jest zatem nieważna z uwagi na jej pozorność (art.83§1 k.c.).

Wobec powyższego Sąd uznał, że zaskarżona decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odpowiada prawu i na podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. oddalił odwołanie w punkcie 1 sentencji wyroku.

W przedmiocie kosztów Sąd orzekł w punkcie 2 sentencji wyroku na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2023.0.1935).

Zgodnie zaś z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Jeżeli orzeczenie to jest prawomocne z chwilą wydania, odsetki należą się za czas po upływie tygodnia od dnia jego ogłoszenia do dnia zapłaty, a jeżeli orzeczenie takie podlega doręczeniu z urzędu - za czas po upływie tygodnia od dnia jego doręczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty. O obowiązku zapłaty odsetek sąd orzeka z urzędu.