Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 maja 2014 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 9 maja 2014 r. w Gdańsku

sprawy K. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o emeryturę

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

od wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 22 maja 2013 r., sygn. akt V U 718/13

1. zmienia zaskarżony wyrok w części dotyczącej rozstrzygnięcia o odsetkach w ten sposób, że prawo do odsetek od kwoty wyrównania świadczenia przyznaje od dnia 16 stycznia 2013 r.;

2. w pozostałym zakresie oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 1402/13

UZASADNIENIE

Ubezpieczona K. S. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z dnia 18 marca 2013 r. odmawiającej uchylenia decyzji
z dnia 29 września 2011 r., w części, w jakiej decyzja ta zwiesiła prawo do emerytury
za okres od dnia 1 października 2011 r. do dnia 21 listopada 2012 r. Wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i nakazanie wypłaty emerytury za ww. okres jej zawieszenia wraz
z zaległymi odsetkami.

Pozwany wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy w Słupsku - V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem
z dnia 22 maja 2013 r. w sprawie V U 718/13 zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. i podjął wypłatę emerytury ubezpieczonej K. S. należnej za okres od 1 października 2011 r. do 21 listopada 2012 r. wraz
z ustawowymi odsetkami od poszczególnych miesięcznych świadczeń poczynając
od października 2011 r., liczonych od dnia 16 każdego miesiąca, do dnia zapłaty.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu pierwszej instancji.

Ubezpieczona K. S. (ur. (...)) od dnia 1 listopada 2009 r.
(od miesiąca złożenia wniosku) nabyła prawo do emerytury, które zostało jej przyznane decyzją z dnia 17 grudnia 2009 r. Zakład ustalił stały termin płatności świadczenia
na 15 dzień każdego miesiąca. Ubezpieczona pozostawała w zatrudnieniu w Starostwie Powiatowym w L., gdzie była i jest nadal zatrudniona od 1 stycznia 1999 r. Decyzją
z dnia 29 września 2011 r. organ rentowy wstrzymał wypłatę emerytury z powodu kontynuowania zatrudnienia w oparciu o art. 28 ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych od dnia 1 października 2011 r. Wnioskiem z dnia 26 listopada 2012 r. ubezpieczona wniosła o wznowienie wypłaty zawieszonych świadczeń emerytalnych i ich wypłatę wraz z odsetkami. Organ rentowy podjął wypłatę zawieszonej emerytury od dnia
22 listopada 2012 r. W dniu 18 marca 2013 r. pozwany wydał zaskarżoną decyzję.

Sąd Okręgowy wskazał, że ubezpieczona powołała się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 r., K 2/12, który niekonstytucyjność przepisu art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 r. Nr 291, poz. 1707)
w związku z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.; dalej ustawa emerytalna), dodanym przez art. 6 pkt 2 ustawy z 16 grudnia 2010 r., w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy.

Sąd I instancji uznał, że ubezpieczona nabyła prawo do emerytury od 1 listopada 2009 r. (czyli po zmianie przepisów, która nastąpiła od 8 stycznia 2009 r.) i prawo to było przez nią realizowane do momentu zawieszenia. W dacie nabycia przez ubezpieczoną prawa do emerytury wówczas obowiązujące przepisy nie wymagały zawieszenia wypłaty świadczenia wobec tych emerytów, którym prawo to zostało przyznane. W ocenie Sądu Okręgowego, orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, w którym ubezpieczona upatruje podstawy prawnej swojego roszczenia ma zastosowania do jej sytuacji, albowiem w uzasadnieniu wyroku wskazano, że rozwiązanie przyjęte przez ustawodawcę w art. 28 ustawy zmieniającej z 16 grudnia 2010 r. spowodowało, że osoby, które już skutecznie nabyły i zrealizowały prawo do emerytury w okresie od 8 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r. musiały, na podstawie art. 28 ustawy zmieniającej z 16 grudnia 2010 r. w związku z art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, poddać się nowej, mniej korzystnej dla nich treści ryzyka emerytalnego. Innymi słowy, ubezpieczeni, którzy prawo do emerytury uzyskali po spełnieniu jedynie warunku osiągnięcia wieku (oraz odpowiedniego stażu ubezpieczeniowego), musieli ponownie zrealizować swoje prawo do emerytury według nowej treści ryzyka, czyli spełnić także warunek rozwiązania stosunku pracy, aby emeryturę nadal pobierać od 1 października 2011 r. Oznaczało to dla nich, że chcąc nadal pracować i jednocześnie pobierać emeryturę muszą rozwiązać stosunek pracy i raz jeszcze go nawiązać – oczywiście, jeśli znalazły nowego pracodawcę albo dotychczasowy zgodził się ponownie je zatrudnić.

Sąd Okręgowy uznał, że w sprawie znajduje również zastosowanie art. 133 ust.
1 ustawy emerytalnej, albowiem w sprawach, w których doszło do zawieszenia wypłaty świadczeń emerytalnych od dnia 1 października 2011 r., co do osób, które nabyły prawo
do emerytury i je realizowały poczynając od 8 stycznia 2009 r. można uznać, iż organ rentowy dopuścił się błędu w rozumieniu art. 133 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej. Za takim rozumieniem „błędu organu rentowego” opowiedział się także Sąd Najwyższy w wyroku
z dnia 17 marca 2011 r., I UK 332/10, LEX nr 811827. W zakresie wypłaty odsetek Sąd
I instancji miał na uwadze dyspozycję art. 118 ust. 1-3 ustawy emerytalnej oraz art. 85 ust.
1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
(t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 ze zm.) oraz treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 września 2007 r., P 11/07 wyjaśniającego wątpliwości na tle interpretacji art. 118 ust. 1 a. W ww. orzeczeniu Trybunał orzekł, iż art. 118 ust. 1a ustawy emerytalnej, rozumiany w ten sposób, że za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uznaje się dzień wpływu prawomocnego orzeczenia tylko w sytuacji, gdy za nieustalenie tych okoliczności nie ponosi odpowiedzialności organ rentowy, jest zgodny z art. 32 ust.
1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz nie jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji.
W uzasadnieniu orzeczenia Trybunał podkreślił, iż termin określony w art. 118 ust. 1a ustawy emerytalnej jest terminem ostatecznym, natomiast w zależności od okoliczności sprawy może on być wcześniejszy. Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy przyjął, iż organ rentowy ponosi odpowiedzialność za niewypłacenie świadczenia emerytalnego w spornym okresie. Wysokość tego świadczenia była znana. Ustalony był także termin płatności emerytury - w decyzji przyznającej prawo do emerytury został on ustalony na 15. dzień każdego miesiąca. Zatem ubezpieczony ma prawo do odsetek poczynając od 16. dnia każdego miesiąca. Okres za który należą się odsetki wynika z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 lutego 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1999 r., Nr 12, poz. 104). W myśl § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia odsetki wypłaca się za okres od dnia następującego po upływie terminu na ustalenie prawa do świadczeń lub ich wypłaty, przewidzianego w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń – do dnia wypłaty. Ten przepis prawny jest podstawą zasądzenia odsetek do dnia zapłaty świadczenia emerytalnego. Data początkowa odsetek od poszczególnych miesięcznych świadczeń wynika z § 2 ust. 4 powołanego rozporządzenia, w myśl którego, okres opóźnienia w wypłaceniu świadczeń okresowych liczy się od dnia następującego po ustalonym terminie ich płatności.

Ze względów wskazanych powyższej Sąd Okręgowy uznał odwołanie ubezpieczonej za uzasadnione i w oparciu o art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.

Jedynie na marginesie wyjaśniono, że Sąd w wyroku odniósł się do przedmiotu rozstrzygnięcia objętego zaskarżoną decyzją, a także wnioskiem ubezpieczonego. Z tych przyczyn Sąd nie mógł zmienić zaskarżonej decyzji w ten sposób, że zobowiązać organ rentowy do wydania decyzji podejmującej wypłatę emerytury bądź nakazującej wypłatę świadczeń. Takie rozstrzygnięcie stanowiłoby rażące naruszenie art. 477 ¹⁴ k.p.c., tak wyrok Sądu najwyższego z dnia 10 maja 1996 r., II URN 1/96, OSNP 1996/21/324, którego teza brzmi: Zobowiązanie organu rentowego do wydania decyzji określonej treści, zawarte
w sentencji wyroku, stanowi rażące naruszenie art. 477 ¹⁴ k.p.c.

Apelację od wyroku wywiódł organ rentowy zaskarżając go w całości i zarzucając naruszenie prawa materialnego tj. art. 190 ust. 3 Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997r.
(Dz. U Nr 78, poz. 483) oraz art. 103a i art. 133 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 r. (K 2/12).

Pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania, ewentualnie jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu apelacji organ rentowy wskazał, że nie podziela stanowiska Sądu
w zakresie interpretacji art. 190 ust. 3 Konstytucji w zw. z treścią art. 103a ustawy
o emeryturach i rentach z FUS i zupełnie nieuzasadniony jest zarzut Sądu jakoby organ rentowy realizując obowiązujące przepisy prawa był w błędzie. W ocenie organu rentowego, przyznanie ubezpieczonej prawa do emerytury począwszy od dnia 1 października 2011 r. (daty zawieszenia świadczenia) jest nieuzasadnione i brak jest jakichkolwiek podstaw prawnych do uznania, że po stronie organu rentowego leży odpowiedzialność
za wstrzymanie wypłaty emerytury a zatem i stosowanie art. 133 ust. 1 pkt 2 ustawy
o emeryturach i rentach z FUS (i zobowiązanie do płacenia odsetek), a ewentualne roszczenia w zakresie naprawienia szkody winny być kierowane do Skarbu Państwa.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego jest częściowo uzasadniona w zakresie odsetek od kwoty wyrównania wstrzymanego świadczenia emerytalnego.

Sąd I instancji zasadniczo prawidłowo uzasadnił rozstrzygniecie przedstawiając
w obszernych motywach właściwą interpretację skutków orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, właściwie sięgając do poglądów judykatury i doktryny prawa. W konsekwencji Sąd Odwoławczy oceniając jako prawidłowe ustalenia faktyczne i rozważania prawne dokonane przez Sąd pierwszej instancji za wyjątkiem ustalenia daty początkowej przyznania odsetek ustawowych od zawieszonego świadczenia emerytalnego, uznał je za własne, nie widząc w związku z tym konieczności ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., I PKN 339/98, OSNAPiUS z 1999 r., z. 24, poz. 776).

Na wstępie wskazać należy, że w świetle art. 124 ustawy z dnia 13 października
1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 ze zm.; dalej ustawa systemowa) w sprawach uregulowanych ustawą stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że ustawa stanowi inaczej. Kodeks postępowania administracyjnego przewiduje możliwość wznowienia postępowania na skutek wydania wyroku przez Trybunał Konstytucyjny w art. 145a. Po złożeniu takiej skargi do organu rentowego dochodzi do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji dotkniętej, opisaną wadą i zastąpienia jej decyzją uwzględniającą stan prawny, który pomija derogowaną orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego regulację.

Oceniając skutki wyroku z dnia 13 listopada 2012 r. w sprawie K 2/12, OTK-A 2012/10/121 Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że obowiązek rozwiązania stosunku pracy
z dotychczasowym pracodawcą, jako warunek realizacji nabytego prawa do emerytury, nie będzie miał zastosowania do osób, które nabyły to prawo w okresie od 8 stycznia 2009 r.
do 31 grudnia 2010 r. W stosunku do tych osób przepis art. 28 cytowanej ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych w zakresie w jakim przewiduje stosowanie art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.; dalej ustawa emerytalna) utracił moc z chwilą ogłoszenia sentencji wyroku w Dzienniku Ustaw, czyli z dniem 22 listopada 2012 r.
(Dz.U. z 2012 r., poz. 1285).

W sprawie niniejszej poza sporem pozostawał fakt, że wnioskodawczyni należy
do kręgu osób objętych przedmiotowym orzeczeniem, albowiem prawo do emerytury nabyła od dnia 1 listopada 2009 r., a więc w okresie, kiedy realizacja prawa do tego świadczenia nie wymagała rozwiązania stosunku pracy.

Oczywistym jest, że skoro uznane za niezgodne z Konstytucją przepisy prawa naruszały ustawę zasadniczą już od dnia ich wejścia w życie (ex tunc), przeto nie mogą być legalną podstawą orzekania przez sądy powszechne – czego w istocie domaga się organ rentowy. Skoro może być wzruszone prawomocne orzeczenie wydane przed datą wejścia
w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego (art. 190 ust. 4 Konstytucji RP oraz art.
145a § 1 k.p.a.), nie można wymagać, aby w sprawach zmierzających do wzruszenia tego orzeczenia, sądy stosowały sprzeczne z Konstytucją przepisy.

Stanowisko to jest również akceptowane przez Sąd Najwyższy. Postanowieniem
z dnia 3 października 2013 r., II UK 227/13 Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia
do rozpoznania skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego
w Gdańsku z dnia 28 grudnia 2012 r., III AUa 434/12 zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 31 stycznia 2012 r. poprzez zobowiązanie organu rentowego do podjęcia wypłaty emerytur ubezpieczonego od dnia 1 października 2011 r. z uwagi na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 r., K 2/12. W uzasadnieniu orzeczenia powołał się na swe stanowisko zawarte w wyroku z dnia 18 maja 2010 r., III UK2/10, OSNP 2011, nr 21-22, poz. 278, że skutkiem utraty domniemania konstytucyjności ustawy w konsekwencji wydania przez Trybunał Konstytucyjny wyroku stwierdzającego niezgodność jej przepisu z Konstytucją, jest obowiązek zapewnienia przez sądy orzekające w sprawach, w których przepis ten ma zastosowanie, stanu zgodnego z Konstytucją wynikającego z wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Skoro uznane za niezgodne z Konstytucją przepisy prawa naruszały ustawę zasadniczą już od dnia ich wejścia w życie (ex tunc), przeto nie mogą być legalną podstawą orzekania przez sądy powszechne i Sąd Najwyższy (por. np. wyroki z dnia 7 marca 2013 r., I UK 519/12; z dnia 24 kwietnia 2013 r., II UK 299/12; z dnia 25 kwietnia 2013 r., I UK 593/12; z dnia 29 maja 2013 r., I UK 621/12; z dnia 6 czerwca 2013 r., II UK 369/12, niepublikowane, zapadłe w sprawach o zbieżnych stanach faktycznych i prawnych, jak w sprawie, w której wniesiona została skarga kasacyjna).

Zatem pozwany zobowiązany był w okolicznościach niniejszej sprawy po złożeniu przez ubezpieczoną w dniu 26 listopada 2012 r. wniosku o wznowienie wypłaty zawieszonych świadczeń do wznowienia postępowania zakończonego decyzją z dnia 29 września 2011 r., uchylić ww. decyzji i wydać nową wznawiającą wypłatę wstrzymanej emerytury z równoczesnym przyznaniem stosowanego wyrównania za cały okres, w którym wypłata świadczenia była wstrzymana. Wynika to z faktu, że wstrzymanie wypłaty emerytury nastąpiło wskutek zastosowania niekonstytucyjnego przepisu, który był wszak niekonstytucyjny od chwili jego uchwalenia, a więc także w chwili stosowania przez organ rentowy.

Wydanie takiej decyzji determinuje z kolei rozważania dotyczące ewentualnego obowiązku wypłaty przez organ rentowy odsetek za zwłokę. Obowiązek wypłaty odsetek
od nieterminowego ustalenia prawa lub spóźnionej jego wypłaty ma oparcie
w konstytucyjnej zasadzie równego traktowania obywateli w państwie prawa (art.
2 i 32 Konstytucji RP), a ponadto wynika z ustawowej zasady równego traktowania ubezpieczonych (art. 2a i art. 122 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych /t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 ze zm.; dalej ustawa systemowa/), a także jest pozytywnie unormowany w art. 14 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności i w art. 1 Protokołu Pierwszego, dotyczącym prawa
do poszanowania mienia. Odsetki w prawie ubezpieczeń społecznych (art. 85 ust. 1 ustawy systemowej) przysługują w wysokości odsetek określonych przepisami prawa cywilnego,
co oznacza tylko tyle, że w przypadkach nieustalenia prawa lub nieterminowej wypłaty świadczenia z ubezpieczenia społecznego jest ustawowe ograniczenie do takiego rozmiaru odsetek (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2011 r., II UK 22/11, LEX
nr 1109360). Organ rentowy nie odpowiada w powyższym zakresie według zasad prawa cywilnego, ale według reguł obowiązujących w prawie ubezpieczeń społecznych,
w szczególności nie jest zobowiązany do wypłaty odsetek w przypadkach, gdy opóźnienie
w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 10 stycznia 2014 r., III UZP 3/13 wskazał,
że zgodnie z treścią stanowiącego jedyną w prawie ubezpieczeń społecznych podstawę prawną żądania przez ubezpieczonych od organu rentowego odsetek za zwłokę w ustaleniu
i wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych art. 85 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jeżeli organ rentowy - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest zobowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych przewidzianych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to jednak przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności,
za które organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności. Dodać wypada, że dla oceny ewentualnego przysługiwania odsetek na podstawie powołanego przepisu konieczne równoczesne zastosowanie dalszych regulacji prawnych, do których przepisu ten odsyła - art. 118 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy. Przepisy te stanowią, że organ rentowy wydaje decyzję
w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu
30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji (ust. 1),
a jeżeli w wyniku decyzji zostało ustalone prawo do świadczenia oraz jego wysokość, organ rentowy dokonuje wypłaty świadczenia w terminie określonym w ust. 1 (ust. 2). Przepisy
te stosuje się zaś odpowiednio przy dokonywaniu wypłaty wynikającej z decyzji ponownie ustalającej prawo do świadczenia lub jego wysokość (ust. 4), przy czym wypłata świadczenia wynikająca z takiej decyzji następuje w najbliższym terminie płatności świadczenia albo
w następnym terminie płatności, jeżeli okres między datą wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji a najbliższym terminem płatności jest krótszy niż 30 dni (ust. 5). Nie ulega wątpliwości, że powołane przepisy, jako że regulują one ogólne zasady postępowania, znajdą zastosowanie także w odniesieniu do decyzji w przedmiocie wznowienia wypłaty świadczenia, wydawanych na podstawie art. 135 ustawy emerytalnej. Przy ich uwzględnieniu należy zatem dojść do wniosku, że o obowiązku wypłaty przez organ rentowy odsetek na podstawie art. 85 ust. 1 ustawy systemowej można mówić tylko wówczas, gdy organ rentowy nie wyda decyzji i nie wypłaci wstrzymanego świadczenia wraz ze stosownym wyrównaniem po upływie terminów określonych w tych przepisach liczonych od złożenia przez ubezpieczonego skargi (wniosku) o wznowienie postępowania zakończonego decyzją wstrzymującą wypłatę owego świadczenia opartą na podstawie prawnej uznanej wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego za niekonstytucyjną. Okoliczność, iż zgodnie z powołanym wyżej art. 145a k.p.a. wznowienie postępowania następuje wyłącznie na wniosek ubezpieczonego powoduje zaś, że za nieuprawnione należy uznać stanowisko, zgodnie z którym termin na podjęcie przez organ rentowy takiej decyzji należałoby liczyć od dnia ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Taki sposób ustalenia terminu byłby bowiem uzasadniony tylko wówczas, gdyby organ rentowy miał obowiązek wszcząć postępowanie wznowieniowe z urzędu, a to byłoby możliwe jedynie na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej. Z przyczyn wcześniej podniesionych Sąd Najwyższy jest jednak zdania, że właściwą podstawę prawną wznowienia postępowania w przypadku wydania przez Trybunał Konstytucyjny orzeczenia o niezgodności z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi art. 145a k.p.a.

W okolicznościach niniejszej sprawy ubezpieczona w dniu w dniu 26 listopada 2012 r. złożyła wniosek o wznowienie wypłatę zawieszonych świadczeń, a organ rentowy w dniu
27 grudnia 2012 r. wydał decyzję, którą wznowiono jej wypłatę świadczenia emerytalnego
od dnia 22 listopada 2012 r. Skoro okres między datą wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, a najbliższym terminem płatności jest krótszy niż 30 dni, to wypłata świadczenia wynikająca z decyzji ponownie ustalającej prawo do świadczenia powinna nastąpić w następnym terminie płatności, tj. 15 stycznia 2013 r. Zatem dopiero
od dnia 16 stycznia 2013 r. pozwany jest zobowiązany do zapłaty odsetek od kwoty wyrównania świadczenia emerytalnego do dnia zapłaty, a nie jak twierdził organ rentowy
w piśmie procesowym z dnia 4 kwietnia 2014 r. - do 19 lutego 2014 r. W niniejszej sprawie nie miało bowiem zastosowania ograniczenie prawa do odsetek wynikające z art. 4 ust.
3 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o ustaleniu i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu w okresie od 1 października 2011 r. do 21 listopada 2012 r. (Dz. U. z 2014 r., poz. 169), gdyż przepis ten odnosi się do sytuacji, gdy wniosek o podjęcie wypłaty zawieszonego świadczenia został oparty na tej ustawie. Tymczasem ubezpieczona swój wniosek o podjęcie świadczenia oparła na orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego. Ponadto organ rentowy błędnie interpretuje powyższy przepis, gdyż z pewnością nie było intencją ustawodawcy ograniczenie prawa do odsetek osobom uprawnionym do świadczeń, których zostali oni pozbawieni na podstawie przepisu uznanego za niezgodny z Konstytucją. Mało tego, co nie pozostaje w sprawie bez znaczenia, przedmiotem kontroli Sądu Odwoławczego był wyrok Sądu I instancji oparty na ocenie skutków regulacji zawartej w art. 28 ustawy
z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych (…) w związku z art. 103a ustawy emerytalnej dokonanej wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 r. w sprawie sygn. akt K 2/12 i już chociażby z tego wynika, że nieobowiązujące wówczas przepisy ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r., na które powołuje się pozwany - nie stanowiły i nie mogły stanowić podstawy rozstrzygnięcia, a tym samym nie mogą mieć wpływu na instancyjną kontrolę orzeczenia.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny uznał apelację organu rentowego
za częściowo uzasadnioną (w zakresie odsetek od kwoty wyrównania wstrzymanego świadczenia emerytalnego) i na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzekł, jak w punkcie pierwszym wyroku.

Natomiast w pozostałym zakresie apelacja organu rentowego była bezpodstawna, ponieważ podniesione w niej zarzuty naruszenia prawa materialnego nie zasługiwały
na uwzględnienie i dlatego Sąd II instancji na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł, jak w punkcie drugim sentencji.

SSA M. Bober SSA I. Krzeczowska-Lasoń SSO del. A. Podlewska