Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. G. urodzony w dniu (...) w P. był skazany prawomocnymi wyrokami:

1)  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 28 października 2011 roku w sprawie o sygn. akt XV K. 1045/11 za czyn z art. 286 § 1 kk na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na okres próby 3 lat, karę grzywny w wysokości 50 stawek dziennych przy przyjęciu jednej stawki za równoważną kwocie 20 złotych (na podstawie art. 33 § 1,2 i 3 kk)

– postanowieniem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 25 kwietnia 2013 roku – sygn. XV Ko 569/13 – zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności – kara pozbawienia wolności w dniu 1 kwietnia 2014 roku została wykonana w całości,

- kara grzywny wykonana została w dniu 1 maja 2013 roku;

2)  Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 21 listopada 2011 roku w sprawie o sygn. akt II K. 702/10 za czyny z art. 178a § 1 kk i z art. 270 § 1 kk na karę łączną 8 miesięcy ograniczenia wolności

- kara ograniczenia wolności w dniu 6 kwietnia 2014 roku została wykonana w całości;

3)  Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 16 kwietnia 2012 roku w sprawie o sygn. akt II K 635/11 za czyny z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk na karę 9 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na okres próby 3 lat, karę grzywny w wysokości 70 stawek dziennych przy przyjęciu jednej stawki za równoważną kwocie 10 złotych (na podstawie art. 33 § 1,2 i 3 kk)

- kara grzywny wykonana została w dniu 5 czerwca 2013 roku,

- wykonania kary pozbawienia wolności nie zarządzano, okres próby upłynął w dniu 24 kwietnia 2015 roku;

4)  Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w W. z dnia 10 października 2013 roku w sprawie o sygn. akt III K 442/13 za czyn z art. 286 § 1 kk na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na okres próby 2 lat,

- wykonania kary pozbawienia wolności nie zarządzano, okres próby upłynął w dniu 18 października 2015 roku;

5)  Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 9 września 2015 roku w sprawie o sygn. akt II K 410/15 za czyny z art. 244 kk w zw. z art. 91 § 1 kk na karę 10 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 32 godzin w stosunku miesięcznym,

- kara ograniczenia wolności postanowieniem Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 9 grudnia 2015 roku – sygn. akt II Ko 933/15 – zamieniona została na 150 dni zastępczej kary pozbawienia wolności, kara nie została wykonana;

6)  Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 26 listopada 2015 roku w sprawie o sygn. akt II K 624/15 za czyn z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk w zw. z art. 12 kk na karę 1 roku pozbawienia wolności,

- kara pozbawienia wolności nie została wykonana;

7)  Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 8 lutego 2016 roku w sprawie o sygn. akt II K. 535/15 za czyny z art. 244 kk i z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 283 kk na karę łączną 4 miesięcy pozbawienia wolności,

- kara pozbawienia wolności została wykonana w całości w dniu 30.06.2016 r.;

8)  Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 4 kwietnia 2016 roku w sprawie o sygn. akt II K. 9/16 za czyn z art. 279 § 1 kk w zb. z art. 288 § 1 kk zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk na karę 1 roku pozbawienia wolności,

- kara pozbawienia wolności nie została wykonana;

9)  Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 13 kwietnia 2016 roku w sprawie o sygn. akt II K. 84/16 za trzy czyny z art. 13 § 1 kk w zw. z art 279 § 1 kk w zb. z art. 288 § 1 kk zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i dwa czyny z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk przy zastosowaniu art. 91 § 1 kk na karę 2 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności,

- kara pozbawienia wolności nie została wykonana;

Wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 21 czerwca 2016 roku w sprawie o sygn. akt II K 113/16, zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 16 listopada 2016 r. w sprawie o sygn. akt VII Ka 1002/16 orzeczono karę łączną 4 (czterech) lat i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności . Na poczet orzeczonej kary łącznej zaliczono okres pozbawienia wolności od dnia 17 czerwca 2015 roku do dnia 19 czerwca 2015 roku i od dnia 11 listopada 2015 roku do dnia 03 marca 2016 roku. Skazany rozpoczął wykonanie kary od dnia 30 czerwca 2016 r. i koniec kary przypada na dzień 04 maja 2020 r.

10)  Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 01 sierpnia 2016 r. w sprawie o sygn. akt II K 14/16 za czyn popełniony w dniu 04 września 2015 roku z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk i art. 283 kk w zw. z art. 64 § 1 kk na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności. Na poczet orzeczonej kary zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 04 września 2015 roku godz. 14:30 do dnia 06 września 2015 roku godz. 14:25.

- kara pozbawienia wolności nie została wykonana;

Skazany J. G. w warunkach izolacji penitencjarnej przebywa od dnia 14 listopada 2015 r. i rozpoczął wykonanie kary w Areszcie Śledczym w S. Do odbycia pozostałej kary pozbawienia wolności został przetransportowany do Zakładu Karnego w S. i obecnie tam przebywa. W stosunku do popełnionych przestępstw wypowiada się krytycznie. Zachowanie i funkcjonowanie skazanego w warunkach izolacji oceniane się jako naganne, gdyż był czterokrotnie karany dyscyplinarnie (ostatnio w dniu 09.03.2017 r.), nie był nagradzany. Obecnie skazany nie sprawia żadnych trudności wychowawczych. Ww. nie deklaruje przynależności do podkultury przestępczej. Prawidłowo funkcjonuje w grupie współosadzonych. Skazany nie jest zatrudniony z uwagi na brak wolnych miejsc pracy. Utrzymuje kontakt zewnętrzny z matką i dziećmi. W dniu 19.01.2017 r. w trakcie kontroli korespondencji ujawniono w liście do skazanego substancje koloru białego o wadze 2,97 g i wstępne badanie narkotestem wykazało obecność metaamfetaminy. Znalezioną substancję zabezpieczono i przekazano funkcjonariuszom Policji. Zdaniem Dyrektora ZK w S. prognoza penitencjarna na obecnym etapie odbywania przez skazanego kary pozbawienia wolności kształtuje się negatywnie.

(informacja z Zakładu Karnego w S. k. 3; karta karna k. 5-7, odpis wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Piszu II K 113/16 k. 11-12, odpis wyroku Sądu Rejonowego w Piszu II K 14/16 k. 13-18, opinia o skazanym k. 23-24, informacja o wyroku k. 28-29, akta sprawy Sądu Rejonowego w Piszu sygn. II K 113/16, II K 14/16)

Sąd zważył, co następuje:

Biorąc pod uwagę uregulowanie prawne obowiązujące od dnia 01 lipca 2015 r w szczególności treść art. 85 § 1 i 2 kk podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu, z zastrzeżeniem art. 89 w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa za które orzeczono kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu.

Zgodnie z art. 568a § 1 kpk który to został dodany do ustawy Kodeks Postępowania Karnego przez ustawę z dnia 20 lutego 2015r. ( Dz. U. z 2015 r., poz. 396) o zmianie ustawy – Kodeks Karny oraz niektórych innych ustaw - Sąd orzeka karę łączną bądź w wyroku skazującym, bądź w wyroku łącznym.

Jak wyraźnie stanowi art. 85 § 1 kk, w sytuacji, w której sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, zachodzi konieczność orzeczenia kary łącznej. Sformułowanie "sąd orzeka karę łączną" w sposób niepozostawiający wątpliwości wskazuje, że zastosowanie omawianej instytucji jest obligatoryjne oraz że jest to nakaz skierowany wyłącznie do sądu. Co istotne, poza wyjątkami określonymi w art. 85 § 3 i 4 kk, przy spełnieniu przesłanek wskazanych w art. 85 § 1 i 2 kk nie ma możliwości niezastosowania omawianej regulacji.

W postępowaniu o wydanie wyroku łącznego należało zatem zbadać czy J. G. popełnił dwa lub więcej przestępstw i czy wymierzono za nie kary tego samego rodzaju bądź inne które mogą być połączone i czy kary te podlegają wykonaniu w całości lub w części, z zastrzeżeniem art. 89 kk.

W znowelizowanym stanie prawnym istnieje podstawa do orzeczenia kary łącznej jedynie w przypadku, gdy orzeczone wobec skazanego kary podlegają jeszcze wykonaniu. Zasadnicze znaczenie dla możliwości orzeczenia kary łącznej przez sąd ma znowelizowany art. 85 § 3 kk wedle którego podstawą orzeczenia jednej kary łącznej nie może być kara wymierzona za przestępstwo popełnione po rozpoczęciu, a przed zakończeniem wykonywania innej kary podlegającej łączeniu z karą wykonywaną w chwili popełnienia przestępstwa, lub karą łączną, w skład której wchodzi kara, która była wykonywana w chwili popełnienia czynu. Powiązany z tym jest zakaz wprowadzony w art. 85 § 3a kk. W przedmiotowej sytuacji prawnej nie zachodziła sytuacja o jakiej mowa w tych przepisach.

Określona w art. 17 § 1 pkt 7 kpk ujemna przesłanka procesowa zachodzi również w postępowaniu w przedmiocie wydania wyroku łącznego, gdy po wydaniu prawomocnego wyroku łącznego lub postanowienia o umorzeniu postępowania, w tej kwestii na podstawie art. 572 kpk dojdzie do rozpoznania wniosku domagającego się wydania wyroku łącznego w odniesieniu do tej samej osoby i tych samych wyroków skazujących różnych sądów (vide Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2008 r. IV KK 498/07). Stąd też rozstrzygnięcie w punkcie IV wyroku umarzające postepowanie w pozostałym zakresie. Zgodnie bowiem z aktualnie obowiązującymi zasadami w realiach niniejszej sprawy podstawą orzeczenia kary łącznej były tylko kary podlegające wykonaniu, a więc kara łączna 4 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności z wyroku łącznego II K 113/16 oraz kara 6 miesięcy pozbawienia wolności z wyroku II K 14/16. Łączeniu nie podlegała kara 16 dni aresztu orzeczona przez Sąd Rejonowy w Piszu w sprawie II W 82/15, gdyż została ona orzeczona za popełnienie wykroczenia.

Z powyższego wynika, że warunki do orzeczenia kary łącznej spełniały kary wymierzone skazanemu wyrokami w sprawach o sygn. akt II K 113/16 i II K 14/16. Obie bowiem kary orzeczone wymienionymi wyrokami są karami podlegającymi łączeniu, jako kary tego samego rodzaju. Jednocześnie natomiast nie zachodzi sytuacja określona w art. 85 § 3 i § 3a kk.

Mając na względzie powyższe ustalenia należało natomiast zdecydować o wymiarze tejże nowej kary łącznej.

A zatem w rozpatrywanej sprawie określając możliwy do zastosowania górny pułap kary łącznej w przypadku pozbawienia wolności mieć należało na względzie wyłącznie sumę wymierzonych wyrokami jednostkowymi kar limitowaną jedynie jej rodzajem. Kierując się zatem wskazaniami art. 86 § 1 kk, przy wymiarze kary łącznej pozbawienia wolności, Sąd miał możliwość orzeczenia jej w wysokości od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa w wymiarze od 4 lat i 2 miesięcy do górnego pułapu 4 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności. Orzeczona kara łączna w punkcie I wyroku w wymiarze 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności nie przekracza zatem granic zakreślonych przez ustawodawcę.

Sąd przy tym podzielił wyrażany w orzecznictwie Sądu Najwyższego pogląd, że zasadę absorpcji czy kumulacji (w tym wypadku górnego pułapu), jako rozwiązania skrajne, powinny być rozstrzygnięciami raczej o charakterze wyjątkowym. (wyrok Sądy Najwyższego z dnia 02. 12.1975 r. sygn. akt Rw. 628/75, OSNKW 1976, z. 2, poz. 33). Identyczne stanowisko jak Sądu Najwyższego prezentowane jest w doktrynie. (tak też Komentarz do Kodeksu Karnego część ogólna K. Buchały, A. Zolla i innych - Kantor Wydawniczy s. c., Zakamycze 1998 r, str. 563 ). Priorytetową zasadą kary łącznej powinna być, zatem zasada asperacji, zgodnie z którą najwyższa kara podlega zaostrzeniu i na tej też zasadzie Sąd oparł wymiar kary łącznej pozbawienia wolności w przedmiotowej sprawie.

Sytuacja skazanego w wyniku zastosowania wskazanej zasady ulega zauważalnemu polepszeniu, Sąd wymierzył mu bowiem karę łączną w wymiarze 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, w sytuacji, w której najwyższa kara wynosiła 4 lata i 2 miesiące pozbawienia wolności (wyrok II K 113/16), zaś górny pułap wynosił 4 lata i 8 miesięcy pozbawienia wolności (suma wszystkich orzeczonych wobec skazanego kar pozbawienia wolności podlegających łączeniu).

Podkreślić należy, że wydając wyrok łączny Sąd nie analizuje okoliczności, które legły u podstaw wymiaru kar w poprzednio osądzonych sprawach, lecz bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa (art. 85a kk).

W doktrynie podnosi się, że kara łączna powinna być postrzegana jako swoiste podsumowanie działalności przestępczej sprawcy (tak P. Kardas, [w:] A. Zoll (red.), Kodeks karny, s. 926), tym samym jej surowość powinna wzrastać wraz z liczbą popełnionych przez sprawcę przestępstw. Stanowi to wyraz potępienia w stosunku do postępowania sprawcy, jak również nieopłacalności przestępczej działalności (zob. M. Szewczyk, Glosa do uchw. SN z 20.1.2005 r., I KZP 30/04, OSP 2005, Nr 9, poz. 102; zob. także wyr. SA w Warszawie z 12.7.2000 r., II AKA 171/00, OSA 2001, Nr 2, poz. 5; wyr. SA w Łodzi z 20.9.2001 r., II AKA 154/01, KZS 2002, Nr 12, poz. 70).

Sąd wymierzając karę łączną, jest zobowiązany wziąć pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a więc takiego oddziaływania na sprawcę, aby ten nie naruszał w przyszłości porządku prawnego. Jednocześnie reakcja karna skupiając się na sprawcy, musi być efektywna, tj. niedopuszczalne jest orzekanie kar, które będą przez sprawcę trywializowane czy wręcz wkalkulowane w "koszty" przestępstwa. Dyrektywa prewencji indywidualnej ma zatem dwa podstawowe cele, tj. zapobiegać popełnianiu przestępstw oraz wychować sprawcę.

Pierwszy z nich może być osiągnięty przez indywidualne odstraszenie oraz uniemożliwienie popełniania przestępstw, drugi przez resocjalizację. W przypadku orzekania kary łącznej, pozytywny aspekt dyrektywy prewencji generalnej będzie natomiast realizowany w pierwszej kolejności przez utwierdzenie w świadomości społecznej przekonania o egzekwowaniu prawa oraz akceptacji orzeczonej kary jako sprawiedliwej, stanowiącej podsumowanie przestępczej działalności skazanego (por. J. Wojciechowska, [w:] G. Rejman (red.), Kodeks karny, s. 921).

Przenosząc powyższe rozważania teoretyczne na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że J. G. popełnił szereg przestępstw przeciwko mieniu. Powyższe dane świadczą również o jego lekceważącym stosunku do wymiaru sprawiedliwości i orzekanych względem niego kar. Jednocześnie z opinii o skazanym wynika, iż prognoza penitencjarna na obecnym etapie odbywania przez skazanego kary pozbawienia wolności kształtuje się negatywnie. Zdaniem Sądu mężczyzna wymaga dalszego oddziaływania resocjalizacyjnego, które będzie trwać w warunkach izolacji więziennej. Dopiero ono ukształtuje w sposób trwały jego społecznie pożądaną postawę. Niezależnie od powyższego orzeczenie kary z zastosowaniem zasady pełnej absorbcji wywołałoby u wymienionego poczucie bezkarności, wyrażającej się w tym, że za niektóre z czynów przez siebie popełnionych w ogóle nie poniósłby odpowiedzialności.

Abstrahując od powyższego orzeczenie wobec J. G., kary z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji kłóciłoby się także ze społecznym poczuciem sprawiedliwości i potrzebą kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. De facto bowiem w oczach społeczeństwa stanowiłoby to nieuprawnione promowanie skazanego, w stosunku do na przykład osób, które dopuściły się jedynie jednego przestępstwa. Bez wątpienia orzeczenie takie wpływałoby zatem na społeczeństwo w sposób demoralizujący.

Ważąc zatem powyższe okoliczności Sąd uznał, że kara w wymiarze 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności będzie karą odpowiednią z punktu zasad wyrażonych w przepisie art. 85a kodeksu karnego, która spełni cele zarówno prewencji indywidualnej, jak i generalnej. Taka kara nie stanowi przy tym nieuprawnionego promowania skazanego, jednocześnie zaś uwzględniając jego obecną postawę wpłynie na niego pozytywnie.

W pozostałym zakresie nie objętym wyrokiem łącznym, Sąd na podstawie art. 576 § 1 kpk rozstrzygnięcia zawarte w łączonych wyrokach pozostawił do odrębnego wykonania. Wyrokami tymi nie orzeczono bowiem wobec skazanego innych kar, ani środków karnych podlegających łączeniu. Jednocześnie na podstawie art. 577 kpk na poczet orzeczonej w punkcie I wyroku kary łącznej pozbawienia wolności zaliczono skazanemu okres wykonanych dotychczas kar pozbawienia wolności i kara łączna ulega skróceniu o wskazane okresy.

Na podstawie art. 572 kpk w pozostałym zakresie postępowanie Sąd umorzył.

Na podstawie § 2, § 4 ust. 1 i 3 oraz § 17 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016 roku poz. 1714) Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. T. w P. kwotę 120 (stu dwudziestu) złotych tytułem opłaty za wykonywaną z urzędu obronę skazanego J. G. powiększoną o kwotę 27,60 (dwudziestu siedmiu złotych sześćdziesięciu groszy) złotych tytułem podatku VAT od przyznanej opłaty.

Sąd na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolnił skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych uwzględniając fakt orzeczenia wobec niego kary łącznej bezwzględnej pozbawienia wolności oraz obecną sytuację materialną skazanego.

ZARZĄDZENIE

- (...)

- (...)

- (...)

(...)