Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 grudnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie V Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Alicja Fronczyk

Sędziowie: SA Przemysław Kurzawa

SA Aleksandra Kempczyńska (spr.)

Protokolant: sekretarz sądowy Izabela Katryńska

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Towarzystwa (...) z siedzibą w W.

przeciwko (...) W.

o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 20 kwietnia 2017 r., sygn. akt II C 1220/06

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od (...) Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na rzecz (...) W. kwotę 4050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Aleksandra Kempczyńska Alicja Fronczyk Przemysław Kurzawa

Sygn. akt V ACa 1615/17

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 9 kwietnia 2005 r. (data stempla pocztowego k. 41) Towarzystwo (...) z siedzibą w W. na podstawie art. 204 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (dalej: u.g.n) w zw. z art. 64 k.c. wniosło o zobowiązanie pozwanego (...) W. do złożenia oświadczenia woli o ustanowieniu na rzecz powoda prawa użytkowania wieczystego na nieruchomości pod nazwą „(...)”, położonej w W. przy ul. (...), oznaczonej w ewidencji gruntów prowadzonej przez (...) W. jako działka ewidencyjna nr (...) w obrębie ewidencyjnym 244 (4-15-01) o powierzchni 70.459 m ², o wartości 175.000 zł oraz o nieodpłatnym przeniesieniu własności budynków, znajdujących się na ww. nieruchomości. W przypadku nie uwzględnienia przez Sąd powyższego żądania powód wniósł o nakazanie pozwanemu złożenia oświadczenia woli o oddaniu na rzecz powoda opisanej wyżej nieruchomości w użytkowanie wieczyste oraz o nieodpłatnym przeniesieniu własności budynków, znajdujących się na nieruchomości na podstawie art. 207 ust 1. u.g.n. w zw. z art. 64 k.c. Ponadto powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 3.600 zł i zwolnienie powoda z ponoszenia kosztów sądowych.

W uzasadnieniu powód podniósł, że jest następcą prawnym Zarządu Głównego Towarzystwa (...) oraz Zarządu (...) Towarzystwa (...) w zakresie praw i obowiązków, wynikających z umowy, zawartej w dniu 29 października 1959 r., na mocy której (...) Komitet (...) zobowiązał się protokolarnie przekazać Zarządowi Głównemu Towarzystwa (...) opisaną w pozwie nieruchomość o powierzchni 70.459 m ² w zarząd i użytkowanie na czas nieokreślony. Podał, że Zarząd (...) Towarzystwa (...) w piśmie z dnia 1 października 1965 r. poinformował powoda, że decyzją z dnia 17 września 1965 r. Zarząd Główny Towarzystwa (...) z dniem 1 października 1965 r. zrzeka się na rzecz Zarządu (...) (...) uprawnień w zakresie administrowania ośrodkiem sportowo-wypoczynkowym, położonym na nieruchomości. Stąd za bezsporne należy uznać, że powód jest użytkownikiem tej nieruchomości, gdyż od tej daty nieruchomość pozostaje nieprzerwanie w jego posiadaniu, zarządzie i użytkowaniu. Powód oświadczył również, że w dniu 9 kwietnia 1995 r. złożył do Urzędu Rejonowego w W. wniosek o ustanowienie na jego rzecz użytkowania wieczystego opisanej w petitum pozwu nieruchomości wraz z nieodpłatnym ustanowieniem prawa własności posadowionych na nieruchomość budynków. W dniu 4 grudnia 2002 r. powód wystąpił, na podstawie art. 204 i 207 u.g.n., do Wojewody (...) z ponownym wnioskiem o ustanowienie na rzecz powoda prawa użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości. Powyższe wnioski do dnia wniesienia pozwu nie zostały rozpoznane. Zdaniem powoda, powód był użytkownikiem nieruchomości w dniu 5 grudnia 1990 r. co uzasadnia uwzględnienie żądania pozwu na podstawie art. 204 u.g.n. Ewentualnie żądanie to zasługuje na uwzględnienie na podstawie art. 207 u.g.n., albowiem powód posiadał nieruchomość stanowiącą własność Skarbu Państwa lub gminy w dniu 5 grudnia 1990 r. i pozostawał jej posiadaczem nadal w dniu 1 stycznia 1998 r.

W odpowiedzi na pozew z dnia 27 września 2005 r. (...) W. wniosło o oddalenie powództwa i zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwany podniósł, iż powództwo jest przedwczesne, gdyż złożony przez powoda w trybie administracyjnym wniosek o ustanowienie użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości nie został jeszcze rozpoznany. Podniósł, że powód nie odpowiedział na pismo Urzędu Miasta (...) W. Biuro (...) z 21 lutego 2005 r., które zwróciło się do powoda o uzupełnienie zgłoszonych wniosków o oryginały dokumentów, potwierdzających przekazanie nieruchomości w zarząd lub użytkowanie powodowi, co uniemożliwiło rozpoznanie wniosku. Pozwany zarzucił także, że w toku postępowania komunalizacyjnego Zarząd Główny Towarzystwa (...) kwestionował prawa (...) (...) do gruntu i zaprzeczał jego tożsamości podmiotowej z Towarzystwem (...) oraz podnosił, że to (...) mogło dochodzić praw. Pozwany podniósł, że powód nie wykazał również przesłanek do oddania nieruchomości w drodze umowy w użytkowanie wieczyste na podstawie art. 204 u.g.n (nie udowodnił przekazania powodowi nieruchomości w użytkowanie) oraz art. 207 u.g.n., (nie przedstawił dowodów, że zabudował nieruchomość na podstawie pozwolenia na budowę z lokalizacją stałą lub czasową). Pozwany zakwestionował też, iż powód jest następcą prawnym Zarządu Głównego Towarzystwa (...) oraz Zarządu (...) Towarzystwa (...).

W piśmie z dnia 9 kwietnia 2005 r. powód sprecyzował, że po uwzględnieniu zmian numeracji w ewidencji gruntów, sporna nieruchomość oznaczona jest obecnie jako działka nr (...) w obrębie 4-15-01, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa prowadzi księgę wieczystą o nr (...). Podniósł także, że wniosek o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste z 2002 r. był w istocie ponagleniem, a jednocześnie precyzującym treść pierwotnego wniosku z dnia 21 marca 1995 r. Powód wskazał, że ustosunkował się do pisma pozwanego z 21 lutego 2005 r., załączając odpisy żądanych dokumentów, których oryginały w większości posiada pozwany. Powód podkreślił, że regularnie opłacał podatek od nieruchomości i czerpał pożytki z przedmiotowej nieruchomości z racji wykorzystywania w tym celu budynku, w którym zlokalizowany był klub i restauracja. Stwierdził również, że pozwany nie wypowiedział powodowi użytkowania. Zaprzeczył, aby Zarząd Główny (...) złożył wniosek o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste, gdyż w istocie wniosek z dnia 21 marca 1995 r. był wnioskiem złożonym przez powoda. Nadto podniósł, że uzyskał pozwolenie na ogrodzenie spornej nieruchomości oraz pięciu kortów tenisowych, znajdujących się na przedmiotowej nieruchomości, wzniesionych przez powoda.

W piśmie z dnia 1 lutego 2007 r., złożonym na rozprawie w dniu 5 czerwca 2007 r. powód zmodyfikował pozew, wnosząc o nakazanie pozwanemu (...) W. złożenia na podstawie art. 204 u.g.n. oświadczenia woli o ustanowieniu na rzecz powoda prawa użytkowania wieczystego - poza nieruchomością stanowiącą działkę ewidencyjną nr (...) w obrębie 4-15-01 o pow. 70.459 m ², objętej księgą wieczystą KW nr (...) (objętej dotychczasowym żądaniem pozwu) - dotyczącego działki ewidencyjnej nr (...) w obrębie 4-15-05 o pow. 3.069 m ², objętej księgą wieczystą (...) oraz działki ewidencyjnej nr (...) o obrębie 4-15-02 o pow. 3.278 m ² jak i o nieodpłatnym przeniesieniu własności budynków, budowli, urządzeń i instalacji znajdujących się na tych nieruchomościach, ewentualnie nakazanie pozwanemu złożenia oświadczenia o oddaniu przedmiotowych nieruchomości w użytkowanie wieczyste na rzecz powoda na podstawie art. 207 u.g.n., z jednoczesnym zwolnieniem z pierwszej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, zgodnie z art. 207 ust 2 u.g.n. Ponadto wniósł o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 7.215 zł.

W uzasadnieniu powód wyjaśnił, że nieruchomości stanowiące działki nr (...), stanowiły część nieruchomości określanej uprzednio jako „(...)” przy ul. (...) i zostały przekazane powodowi na podstawie protokołu zdawczo – odbiorczego z 15 lipca 1970 r. Podał także, że wybudował on na działce ewidencyjnej nr (...) ośrodek rekreacyjno - wypoczynkowy na podstawie decyzji nr (...) z dnia 8 października 1973 r., wydanej przez Prezydium Rady Narodowej (...) W. o lokalizacji stałej budynku, a fakt wybudowania tego budynku przez powoda nie był nigdy kwestionowany przez pozwanego, a nawet został przez niego wprost przyznany w decyzji nr (...) o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Powód stwierdził również, że jego wniosek z dnia 21 marca 1995 r. obejmował również aktualne działki ew. o nr (...)i (...). Stanowiły one teren byłego Komisariatu (...). Zostały one przekazane powodowi na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego z dnia 15 lipca 1970 r., sporządzonego na podstawie decyzji Prezydium Rady Narodowej (...) W. z dnia 29 maja 1970 r. Dodatkowo powód wskazał, że niniejszym pismem precyzuje swój wniosek z dnia 21 marca 1995 r. o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste.

Pozwany w piśmie złożonym na rozprawie w dniu 5 czerwca 2007 r., podtrzymując swoje stanowisko, zaprzeczył by powód był użytkownikiem nieruchomości. Podniósł, że powód nie wykazał, aby wybudował jakieś budynki, a jedynie przedłożył dokumenty, dotyczące remontu budynku i budowy kortów tenisowych. Ponadto zaprzeczył, by teren opisany w umowie z 29 października 1959 r. był tożsamy z terenem wskazanym w pozwie. Podniósł, że protokół, na podstawie którego Zarząd przejąć miał korzyści i ciężary, wynikające z tej umowy nigdy nie został sporządzony. Podniósł również, że Zarząd (...) Towarzystwa (...) nie przekazał powodowi spornej nieruchomości ani znajdujących się na niej budynków, gdyż w piśmie z 1 października 1965 r. jedynie poinformował, że ośrodek zostaje podporządkowany (...). Poza tym nie zostały w tym piśmie wymienione powierzchnia i położenie nieruchomości. Stąd przekazano jedynie administrowanie ośrodkiem. Pozwany zakwestionował też, że powód prowadzi działalność statutową na terenie, o którego przekazanie w użytkowanie wieczyste wnosi podnosząc, że wynajmował on znajdujące się na gruncie zbudowania w większości na cele „gastronomiczno – rozrywkowe”.

Pozwany w piśmie z dnia 6 lipca 2007 r. podtrzymał swoje stanowisko, wnosząc o oddalenie powództwa także w rozszerzonej części . W uzasadnieniu podniósł, że wnioski z dnia 21 marca 1995 r. oraz z dnia 4 grudnia 2002 r. dotyczyły jedynie nieruchomości o pow. 70.459 m ^{( 2)} oznaczonej obecnie jako działka ew. nr 3. Nie dotyczyły nieruchomości, o które powód rozszerzył powództwo. Wobec niezłożenia wniosków w terminie – roszczenia o oddanie tych nieruchomości w użytkowanie wygasły. Zarzucił również, że decyzja o lokalizacji inwestycji nr (...) dotyczyła jedynie modernizacji ośrodka, a inwestorem był (...) Komitet (...), a inwestorem zastępczym była Dyrekcja Rozbudowy (...). Ponadto zarzucił, że powód nie posiada pochodzących od organów administracji decyzji, przekazujących nieruchomości w użytkowania a także zezwalających na budowę budynków na tych nieruchomościach, podnosząc, że decyzje te nie zapadły i nie były wydane na rzecz powoda. Pozwany wyraził stanowisko, że zlecenie prowadzenia ośrodka nie oznacza następstwa prawnego. Podniósł też brak udowodnienia przez powoda posiadania w dniu 5 grudnia 1990 r. osobowości prawnej i użytkowania terenu w tej dacie przez powoda.

Na rozprawie w dniu 4 października 2007 r. pozwany zakwestionował, że jest właścicielem działki o nr ewidencyjnym nr (...), objętej rozszerzonym powództwem, wskazując, że jest nim Skarb Państwa.

W piśmie z dnia 7 października 2007 r. pozwany ponadto podniósł, że teren nieruchomości, na których ustanowienia użytkowania wieczystego domaga się powód znajduje się w obszarze doliny W. i stanowi obszar zabezpieczeń przeciwpowodziowych i winien być wyłączony z obrotu, a tym samym nie może i nie mógł stanowić przedmiotu posiadania.

W piśmie procesowym z dnia 8 listopada 2007 r. powód cofnął pozew co do roszczenia dotyczącego działki ewidencyjnej nr (...).

Pismem z 15 listopada 2007 r. A. L. (1) zgłosił interwencję uboczną po stronie powodowej. Postanowieniem z 26 czerwca 2008 r. Sąd uwzględniając opozycję pozwanego (...) W. odmówił dopuszczenia do udziału w sprawie A. L. (1) w charakterze interwenienta ubocznego po stronie powodowej.

W piśmie z 13 marca 2009 r. powód poinformował, że postanowieniem Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia 28 października 2009 r. nastąpiła zmiana nazwy powoda, która zarejestrowana została w KRS, a która aktualnie brzmi (...) Towarzystwa (...).

W piśmie procesowym z 22 maja 2009 r., sprecyzowanym następnie pismem z 16 września 2010 r. powód zmodyfikował powództwo w ten sposób, że na podstawie art. 64 k.c. w zw. z art., (...) § 2 k.p.c. wniósł o:

1. zobowiązanie pozwanego do złożenia oświadczenia woli następującej treści: „ Prezydent Miasta (...) W. działający w imieniu (...) W. oświadcza, że na podstawie art. 204 ust 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r., Nr 26, poz. 2603 ze zm.) ustanawia na rzecz Powoda – (...) Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na okres 99 (dziewięćdziesiąt dziewięć) lat, począwszy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia Sądu, stwierdzającego obowiązek złożenia niniejszego oświadczenia woli, prawo użytkowania wieczystego nieruchomości położonych w W. przy ul. (...), składających się z zabudowanych działek, oznaczonych w ewidencji gruntów prowadzonej przez (...) W. jako:

a)  działka o nr ewidencyjnym (...)w obrębie 4-15-01, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa prowadzi księgę wieczystą o nr (...), o powierzchni 70.459 m ² oraz nieodpłatnie przenosi na Powoda własność budynków, budowli, urządzeń i instalacji znajdujących się na wyżej wymienionej nieruchomości,

b)  działka o nr ewidencyjnym (...)w obrębie 4-15-01, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa prowadzi księgę wieczystą o nr (...), o powierzchni 3069 m ² oraz nieodpłatnie przenosi na Powoda własność budynków, budowli, urządzeń i instalacji znajdujących się na wyżej wymienionej nieruchomości”.”;

2. ustalenie opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowych nieruchomości w wysokości 1 % wartości nieruchomości tj. kwoty 1.750 zł z możliwością aktualizowania ich w razie zmiany cen nieruchomości w okresach nie krótszych niż rok;

3. stwierdzenie, że wyrok Sądu zastępuje umowę stron o ustanowienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości wskazanej w pkt I a i b tego pisma;

4. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm prawem przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości potrójnej stawki minimalnej.

W razie nieuwzględnienia przez Sąd roszczenia określonego w pkt 1 powód wniósł o zobowiązanie Pozwanego do złożenia oświadczenia woli o analogicznej treści, z tym że na podstawie 207 ust. 1 u.g.n., z jednoczesnym zwolnieniem z pierwszej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego na podstawie art. 207 ust 2 u.g.n..

Pełnomocnik pozwanego na rozprawie w dniu 30 czerwca 2009 r. podniósł brak spełnienia przez powoda warunków z przepisu art. 204 i 207 u.g.n., podnosząc brak wykazania że w dniu 5 grudnia 1990 r. powód był użytkownikiem przedmiotowych nieruchomości, że w datach 5 grudnia 1990 r. i 1 grudnia 1998 r. był posiadaczem tych nieruchomości, a ponadto że zabudował te nieruchomości na podstawie pozwolenia na budowę. Kwestionując powództwo co do zasady, z ostrożności procesowej zakwestionował też wskazaną w pozwie wysokość opłaty za użytkowanie wieczyste, podnosząc że wartość nieruchomości nie jest ustalona. Ponadto podniósł, że brak jest podstaw do zwolnienia powoda od pierwszej opłaty za użytkowania wieczyste, a także że powód nie spełnia warunków do nieodpłatnego przekazania budynków.

Na rozprawie w dniu 5 listopada 2009 r. pozwany podniósł dodatkowo, że pobieranie pożytków, czy płacenie podatków od nieruchomości nie przesądza, że powód był użytkownikiem przedmiotowych gruntów. Podniósł też, że decyzja lokalizacyjna została wydana na Komitet (...)a nie na powoda. Także złożone przez powoda faktury nie przesądzają, że powód wybudował na tej nieruchomości zabudowania i nie potwierdzają one dokonania takiej budowy.

Na rozprawie w dniu 25 listopada 2010 r. podniósł dodatkowo, że powód nie udowodnił, że na całej nieruchomości prowadził działalność sportową, ponadto w zmodyfikowanym pozwie nie wskazał przeznaczenia nieruchomości. Podkreślił też, że w świetle treści art. 67 u.g.n. opłata roczna za użytkowanie wieczyste nieruchomości winna być ustalona w oparciu o wartość nieruchomości wyliczoną przez biegłego.

Wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2017 r. Sąd Okręgowy w Warszawie:

1.  umorzył postępowanie w zakresie żądania zobowiązania do złożenia oświadczenia woli obejmującego działkę ewidencyjną nr (...) z obrębu 4-15-02, o powierzchni 3.278 m ², położoną w W. przy ul. (...);

2.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3.  obciążył powoda kosztami procesu i nieuiszczonymi kosztami sądowymi zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, pozostawiając szczegółowe rozliczenie kosztów referendarzowi sądowemu.

Podstawą rozstrzygnięcia były następujące ustalenia faktyczne i ich ocena prawna:

W dniu 10 października 1959 r. Prezydium Rady Narodowej (...) W. podjęło uchwałę Nr (...)w sprawie przekazania przez (...) Komitet (...) Zarządowi Głównemu Towarzystwa (...) przy ul. (...). W uchwale tej Prezydium Rady Narodowej w (...) W. postanowiło upoważnić (...) Komitet (...) do przekazania Zarządowi Głównemu Towarzystwa (...) nieruchomości pod nazwą (...), położoną przy ul. (...) w zarząd i użytkowanie, a także przekazać Zarządowi Głównemu (...) z budżetu St. (...) część niewykorzystanych w 1959 r. kwot z kredytów przeznaczonych na urządzenie i utrzymanie plaży nr (...), w formie dotacji. Wykonanie uchwały odnośnie zadań rzeczowych powierzono (...)Komitetowi (...). Uchwała nie zawierała szkicu przekazywanego w zarząd i użytkowanie terenu i nie określała jego powierzchni.

W dniu 29 października 1959 r. (...) Komitet (...) zawarł z Zarządem Głównym Towarzystwa (...) umowę, na podstawie której (...) Komitet (...) zobowiązał się w terminie 30 dni od daty podpisania umowy przekazać protokolarnie Zarządowi Głównemu Towarzystwa (...) w zarząd i użytkowanie na czas nieokreślony za czynszem symbolicznym w wysokości 1 zł w stosunku rocznym nieruchomości pod nazwą (...) w W. położoną przy W. (...), składającą się z terenu nadbrzeżnego graniczącego od południa z przystanią (...), od północy – z wałem schodzącym od trasy do W. przy moście S., od południa z W., a od wschodu z trasą im. Prezydenta S. oraz znajdujące się na tym terenie trzy budynki, w których znajdowały się: kawiarnia i restauracja oraz świetlica, szatnia z tuszami, szkutniczego, inwentarza i sprzętu sportowego, obiektu według książki inwentaryzacyjnej na dzień 31 października 1959 r. (§ 1).

(...) Komitet (...) w § 2 umowy oświadczył, że hipotecznym właścicielem nieruchomości wymienionych w § 1 umowy jest Prezydium Rady Narodowej w (...) W., co stwierdzone zostało w księgach hipotecznych Sądu Powiatowego (...) W..

Zarząd Główny Towarzystwa (...) w § 3 umowy oświadczył, iż swe prawa zarządcy i użytkownika obiektu (...) Miejska Nr (...), wykorzystywać będzie zgodnie z zasadami prawidłowej gospodarki i wytycznymi rozwoju masowej kultury fizycznej, a w szczególności: umasowienie i popularyzacja sportów wodnych, opieka nad młodzieżą korzystającą z urządzeń plaży, jak najszersze udostępnienie mieszkańcom korzystania z urządzeń plaży w celu zabezpieczenia godziwego odpoczynku. W § 4 Zarząd Główny Towarzystwa (...) zastrzegł sobie prawo zlecenia prowadzenia obiektu dowolnemu (...) Towarzystwa (...) na terenie W. według swojego uznania w uzgodnieniu ze (...)Komitetem (...). Ponadto zobowiązał się przeprowadzić bieżący remont i konserwację przyjętych w zarząd i użytkowanie zabudowań oraz inwentarza (§ 8).

W § 9 umowy (...) Komitet (...), zgodnie z uchwałą z 10 października 1959 r. Nr (...) zobowiązał się zrealizować na terenie nieruchomości „(...)” w całości do dnia 30 kwietnia 1960 r. następujące inwestycje zatwierdzone planem inwestycyjnym: zadrzewienie i zazielenienie terenów, budowę dróg, budowę brodzika dla dzieci, budowę i urządzenie kortów tenisowych, budowę i urządzenie boisk do gier sportowych (siatka, kosz), doprowadzenie wody do wszystkich urządzeń na terenie obiektu, uporządkowanie urządzeń sanitarnych, szamb oraz p. poż i bhp.

W § 10 umowy zawarto zapis, że Zarząd Główny Towarzystwa (...) przejmuje wszystkie korzyści i ciężary wynikające z zarządzenia i użytkowania nieruchomości określonej w § 1 umowy z chwilą podpisania protokołu zdawczo – odbiorczego.

Zgodnie z wpisem z rejestru gruntów z dnia 18 listopada 1993 r. według stanu z 1964 r. właścicielem działki nr (...) z obrębu 244 (4-15-01) o pow. 70.459 m ² jest Skarb Państwa, a władającym (...) – (...).

Decyzją z 11 września 1965 r. Urząd Spraw Wewnętrznych Prezydium Rady Narodowej w (...) W. na podstawie art. 21 prawa o stowarzyszeniach z 27 października 1934 r. (Dz.U. Nr 94 poz. 808 z późn. zm.) zarządził wpisanie do rejestru stowarzyszeń (...) Spraw Wewnętrznych Stowarzyszenia pod nazwą „ Towarzystwo (...) pod numerem 837.

Z dniem 22 stycznia 1985 r. stowarzyszenie pod nazwą Towarzystwo (...), na podstawie art. 81ust. 1 i 3 ustawy z 3 lipca 1984 r. o kulturze fizycznej, wpisane zostało do rejestru stowarzyszeń kultury fizycznej i ich związków (...), (...) (...) W. pod nr (...).

Obecnie powód zarejestrowany jest w rejestrze stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji i publicznych zakładów opieki zdrowotnej pod nr KRS (...). Został zarejestrowany w KRS w dniu 18 czerwca 2001 r. Uprzednio był zarejestrowany w Rejestrze Stowarzyszeń (...) (...)Sądu Okręgowego w Warszawie. W skład komitetu założycielskiego wchodzili m.in. D. D. i J. L. (1).

W piśmie z 1 października 1965 r. Zarząd (...) Towarzystwa (...) poinformował Towarzystwo (...), że wystąpił do Zarządu Głównego Towarzystwa (...) o przekazanie ośrodka sportowo – wypoczynkowego przy ul. (...) (...) (...). Decyzją z dnia 17 września 1965 r. Zarząd Główny Towarzystwa (...) poinformował Zarząd (...) Towarzystwa (...), że z dniem 1 października 1965 r. zrzeka się swych uprawnień w zakresie administrowania ośrodkiem na rzecz Zarządu (...) Towarzystwa (...). W piśmie tym Zarząd (...) Towarzystwa (...) poinformował także powoda, że po przeprowadzeniu konsultacji ze (...)Komitetem (...) (od 1960 r. następcą (...)Komitetu (...)) podejmuje decyzję, zgodnie z którą ośrodek ten zostaje podporządkowany Towarzystwu (...), jako integralna część działalności (...). Wskazał także zasady, na jakich dokonane ma być przejęcie ośrodka, wskazując m.in. że Zarząd (...) Towarzystwa (...) przy współudziale (...)opracuje regulamin ośrodka (precyzujący jego charakter, zakres działania oraz wszystkie sprawy organizacyjno finansowe), który po zatwierdzeniu przez Prezydium Zarządu (...) Towarzystwa (...) będzie jedynym dokumentem, na podstawie którego ośrodek będzie prowadził działalność usługową. Ponadto oświadczył, że wyraża zgodę na przekształcenie z dniem 1 października 1965 r. konta w (...), którym dysponował ww. ośrodek na konto (...) Towarzystwa (...), przy czym datę przekazania całego majątku ośrodka określono na 31 grudnia 1965 r., na podstawie dokonanego bilansu rocznego i przeprowadzonej inwentaryzacji.

W dniu 11 lipca 1969 r. Towarzystwo (...) uzyskało od Prezydium Rady Narodowej (...) i Ochrony (...) pozwolenie wodnoprawne na czas nieokreślony na użytkowanie międzywala rzeki W. na prawym brzegu w km 514 o pow. działki (...).000 m ², użytkowanie istniejących na terenie ośrodka budynków i urządzeń, odprowadzanie ścieków pod warunkiem, m.in. zlikwidowania w terminie 3 miesięcy od daty przeniesienia wszystkich urządzeń Komisariatu (...). Integralną częścią decyzji stanowiła dokumentacja techniczna pt. „Operat wodnoprawny Ośrodka (...) W., ul. (...)”. W uzasadnieniu decyzji wskazano m.in., że zakres szczególnego korzystania z wód przez (...) nie narusza istniejących stosunków wodnych.

W związku z operatem wodno-prawnym Prezydium Rady Narodowej w (...) W. - (...) Komitet (...) i Turystki zwrócił się do Komendy (...) o przekazanie terenu przy W. (...), wchodzącym w kompleks urządzeń wypoczynkowych nad W., a zajmowanego przez Komisariat Rzeczny MO. Na podstawie decyzji Prezydium Rady Narodowej m.st W. z 29 maja 1970 r. znak AB. (...) w dniu 15 lipca 1970 r. spisany został protokół zdawczo – odbiorczy w sprawie przekazania terenu po byłym Komisariacie (...). Protokołem tym Przedstawiciele (...) przekazali Towarzystwu (...) teren położny w międzywalu na prawym brzegu W. na wysokości ul. (...) (km 514 W.), ogrodzenie z siatki metalowej ok. 200 m (zniszczone), przystań pływająca (3 pomieszczenia, ok. 65 m ^{( 2 )} - do remontu), ostroga kamienna betonowa długości 85 m i 3 magazyny na paliwo (bunkier), w tym jeden wymagający remontu. Strona przekazująca zobowiązała się do opróżnienia pomieszczeń hangaru do 31 lipca 1970 r., a strona przejmująca zobowiązała się do zabezpieczenia interesów (...) zgodnie z pismem (...) Batalionu (...)z 22 czerwca 1970 r. znak (...).

Teren byłego Komisariatu (...) stanowi nieruchomość obejmującą działkę nr (...) (oraz działkę nr (...) przy ul. (...)), który wchodzi w skład kompleksu urządzeń wypoczynkowych nad W..

W dniu 8 października 1973 r. Prezydium Rady Narodowej m.(...) W. Wydział Urbanistyki i Architektury wydał (...)Komitetowi (...) decyzję nr (...) o lokalizacji inwestycji, w której ustalił lokalizację budowy /modernizacji/ ośrodka wypoczynkowo – rekreacyjnego (...) Towarzystwa (...) na terenie położonym w W. – P. przy ul. (...) o powierzchni około 4,2 ha oliterowanym na szkicu sytuacyjnym nr (...), stanowiącym załącznik do decyzji. W uzasadnieniu decyzji zaznaczono, że inwestor obowiązany jest porozumieć się z Wydziałem Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej (...) W. w celu ustalania trybu przejęcia terenu w wyznaczonych granicach. Ponadto winien przedłożyć w terminie roku od daty decyzji plan realizacyjny do zatwierdzenia, przy czym termin ten może być przedłużony na wniosek inwestora. Wskazano, że uzasadniana decyzja traci ważność w razie nierozpoczęcia realizacji inwestycji w ciągu pięciu lat od daty podjęcia decyzji przez organ administracji gospodarczej o celowości inwestycji.

W dniu 9 lutego 1977 r. Urząd Dzielnicowy W. – P. Wydział Architektury (...) i Mieszkaniowej wydał decyzję nr (...), w której udzielił zezwolenia Towarzystwu (...) na budowę ogrodzenia terenu ośrodka oraz budowę pięciu kortów tenisowych na terenie nieruchomości w W. przy ul. (...) według projektu stanowiącego integralną część decyzji.

Decyzją Nr (...) Wydziału Architektury (...) D. Gminy P. w W. z dnia 24 lutego 1992 r. Towarzystwo (...) otrzymało zezwolenie na roboty budowlano – montażowe instalacji gazowej w budynku położonym na terenie nieruchomości w W. przy ul. (...).

W dniu 31 grudnia 1991 r. (...) Towarzystwa (...) zawarło z A. L. (1) umowę najmu pomieszczeń oraz tarasu, znajdujących się budynku przy ul. (...) w W.. Umowa została zawarta na okres 10 lat od 1 stycznia 1992 r. do 31 grudnia 2002 r.

W dniu 15 marca 1994 r. (...) Towarzystwa (...) oddało J. L. (2) w użytkowanie na zasadzie użyczenia w celu prowadzenia przez niego działalności rekreacyjnej w zakresie tenisa ziemnego, pięć kortów tenisowych, położonych na obiekcie (...) (...) w W. przy ul. (...), w zamian za wpłacanie do kasy (...)lub na konto kwoty odpowiadającej 3.145 USD według kursu pieniądza publikowanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy miesiąca marca każdego roku przed sezonem użytkowania.

Na podstawie umowy dzierżawy zawartej z Towarzystwem (...) część obiektu użytkował A. L. (1).

Decyzją Burmistrza D. - Gminy P. znak: (...) wydaną w dniu 9 maja 1994 r. udzielono A. L. (1) wskazania lokalizacyjnego Nr (...) dla inwestycji o znaczeniu lokalnym – realizacja kompleksu turystyczno - rekreacyjnego na terenie położnym w W. przy ul. (...), oznaczonym literami A-B-C-D-A- na załączonym szkicu sytuacyjnym. Kompleks miał składać się ze stacjonarnego pola kempingowego wraz z zapleczem, wypożyczalni pojazdów, parkingu strzeżonego, restauracji, obiektu odnowy biologicznej i siłowni, terenów rekreacyjnych – boiska, basenu itp.

W piśmie z 14 czerwca 1994 r. wskazano, że wydano decyzję, dotyczącą wycięcia drzew dla zarządcy tj. Towarzystwa (...). Decyzją z dnia 14 kwietnia 1994 r. zezwolono jako zarządcy - Towarzystwu (...) na usunięcie wymienionych drzew z nieruchomości.

Decyzją nr (...) Burmistrz Gminy (...) ustalił lokalizację inwestycji budowlanej czasowej, polegającej na realizacji całodobowego parkingu strzeżonego. W warunkach technicznych realizacji inwestycji, stanowiących załącznik nr 2 do decyzji o ustaleniu inwestycji budowlanej nr (...), organ administracji wskazał m.in.: że inwestycja dotyczy parkingu całodobowego o pow. ca 2.840 m ² – lokalizacji czasowej, jej inwestorami są A. L. (2) i Towarzystwo (...) oraz że teren lokalizacji jest użytkowany przez obiekt Towarzystwa (...) oraz że przed wystąpieniem o wydanie pozwolenia na budowę inwestor musi przedłożyć w Wydziale Architektury Urzędu Gminy (...) Centrum (...) uzgodniony plan realizacyjny inwestycji celem zatwierdzenia.

A. L. (1) nie wydano decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu do czasu zakończenia postępowania komunalizacyjnego.

Istniejące na działce ewidencyjnej nr (...) budynki zostały wybudowane w 1950 r. Początkowo budynek administracyjny był jedynie budynkiem letnim, z czasem go ocieplono, założono piece akumulacyjne. Kilka razy był przeprowadzany jego remont. Na terenie przy ul. (...) wybudowano w latach 1959-1985 ogrodzenie obiektu, garaż, korty tenisowe, boisko m. golfa, boiska do siatkówki, oraz wyposażono teren w instalacje wodno - kanalizacyjne, gazowe i elektryczne. W latach 1989-1994 wybudowano parking na 100 miejsc postojowych, dokonywano przebudowy i remontu istniejącego budynku głównego. Ponadto wyremontowano hangar na łodzie i żaglówki przy istniejącej przystani. Na terenie nieruchomości (dz. ew. nr (...)) była prowadzona plaża. Począwszy od lat 90-tych w części budynku głównego podmiot trzeci (A. L. (1)) po przeprowadzeniu remontu zaczął prowadzić restaurację, z czasem powstał gabinet odnowy biologicznej. Poza terenem budynku głównego, plażą, kortami tenisowymi, boiskiem do piłki siatkowej, przystani pozostała część nieruchomość była opuszczona i nikt z niej nie korzystał. Część budynku głównego, teren plaży i kortów tenisowych były wynajmowane osobom trzecim. Towarzystwo (...) ze swoich skromnych zasobów składkowych i niewielkich dotacji nie było w stanie samodzielnie inwestować, mogło ponosić jedynie koszty bieżących remontów. Natomiast Zarząd Główny (...) miał możliwości, by inwestować. Na nieruchomościach od czasu do czasu były organizowane imprezy sportowe pod szyldem (...).

Towarzystwo (...) na Ośrodek (...) poniosło koszty remontu budynku w 1991 r., dostarczenia i montażu pieców akumulacyjnych w 1981 r.

Towarzystwo (...) poniosło koszty na ośrodek sportowo-wypoczynkowy (...): zakupu segmentów ogrodzeniowych w 1977 r. i wykonania ogrodzenia kortów w 1977 r. i 1978 r., mieliwa ceramicznego w 1989 r., cementu w 1978 r., mączki ceglanej w 1976 r., terakoty i glazury w 1979 r., cegieł w 1978 r. i 1979 r., okien i drzwi w 1979 r., kabli i przewodów w 1980 r. oraz koszt robót budowlanych z 1977 r., robót elektroenergetycznych. Uczestniczyło w odbiorze prac elewacyjnych w 1977 r., odbioru ogrodzenia kortów w 1977 r., a także prac wykonanych w 1980 r. oraz prac remontowo budowlanych budynku administracyjnego zleconych na podstawie umowy z dnia 8 maja 1975 r. przez (...).

Towarzystwo (...) poniosło koszty: robót remontowo – budowlanych hangaru i szatni, budowy instalacji wodociągowej sieci letniej, natrysków ośrodka (...) 1975 r., wykonania trzech kortów tenisowych w 1976 r., robót remontowo - budowlanych z 1976 r., wykonania siatki ogrodzeniowej w 1978 r. dot. kortów tenisowych i prac malarskich, zakupu farb w 1977 r. i 1978 r., cegieł w 1977 r., zakupu wapna, glinki, wykonania ogrodzenia i robót malarskich kortów tenisowych w 1978 r., wykonania robót dekarskich w budynku głównym i szatni ośrodka (...) w 1976 r., wykonanie robót elektrycznych w 1980 r., wykonania remontu i modernizacji pomieszczeń parteru w ośrodku (...) w 1983 r., wykonania ogrodzenia do mini golfa i przystani w 1985 i 1986 r., wykonania i montażu krat w ośrodku (...) w 1986 r., wykonania instalacji gazowej w budynku oraz usług transportowych w lutym, grudniu 1976 r., w styczniu, marcu, maju, czerwcu, lipcu i październiku 1977 r. oraz w lutym i marcu 1978 r.

Towarzystwo (...) poniosło koszty zakupu pieca do sauny, przedłużaczy, wentylatorów w 1978 r., zakupu cementu w 1979 r. i wykonania instalacji siłowej ogrzewczej w restauracji (...) w 1980 r., prac remontowo-budowlanych wykonanych w 1988 r.

Towarzystwo (...) poniosło koszt ogrzewania i ogrzewacza budynku ośrodka (...) w 1977 r. i 1980 r.

Towarzystwo (...) poniósł koszt zakupu kabli i przewodów w 1977 r., wykonania robót elewacyjnych w ośrodku (...) w 1977 r., wykonania robót ziemnych ośrodka (...) w 1977 r., naciągów do siatki (...) i R. w 1977 r., wykonania kortów tenisowych w (...) (...)w 1977 r., wykonania instalacji wewnętrznej siłowej i oświetleniowej oraz ogrzewania piecy akumulacyjnych w 1977 r., zakup cementu w 1978 r., zakupu wapna w 1979 r., wykonania robót kortowych – podbudowy w 1980 r., wynajmu pojazdów w 1979 r.

W dniu 13 października 1994 r. Towarzystwo (...) jako inwestor zawarło z Zarządem D. P. Gminy (...) z siedzibą w W. umowę nr (...) w sprawie budowy parkingu strzeżonego przy ul. (...) o pow. około 2.840 m ². W związku z realizacją inwestycji inwestor w celu uzyskania pozwolenia na budowę zobowiązał się do przedłożenia m.in. dokumentu potwierdzającego prawo dysponowania terenem dla obszaru objętego planem realizacyjnym (§ 2 pkt 5). W § 3 Zarząd zobowiązał się do wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji budowlanej czasowej i pozwolenia na budowę po spełnieniu przez inwestora warunków, przewidzianych prawem i postanowieniami omawianej umowy.

W dniu 12 kwietnia 1995 r. Urząd D. P. Gminy (...) na wniosek inwestora - Towarzystwa (...) oraz A. L. (2) z 13 marca 1995 r. wydał decyzję nr (...) o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, ustalając na rzecz inwestora warunki dla inwestycji budowlanej, polegającej na realizacji pola kampingowego wraz z budynkiem gospodarczym, parkingu strzeżonego, podniesienia standardu istniejących obiektów położnych w W. przy ul. (...). W opisie inwestycji wskazano, że na opisywanym terenie istnieją zabudowania Towarzystwa (...), a władającym terenem jest Towarzystwo (...). Opisując charakterystykę projektowanej inwestycji wskazano modernizację istniejących budynków celem wprowadzenia nowego programu budowy pola kempingowego oraz parkingu z budynkiem gospodarczym o funkcjach socjalno – sanitarnych. Wskazano, że inwestor przewiduje także budowę kręgielni, basenu ozdobnego, przykrycie istniejących kortów tenisowych i uporządkowanie terenu.

Urząd D. P. Wydział architektury, Urbanistyki i Ochrony (...) nie wydał decyzji o pozwoleniu na budowę w oparciu o decyzję o warunkach zabudowy nr (...) z uwagi na wprowadzone zmiany w projekcie zagospodarowania.

W dniu 19 kwietnia 1995 r. do Urzędu Rejonowego w W. wpłynął wniosek Zarządu (...) Towarzystwa (...) z 21 marca 1995 r. o oddanie gruntu o powierzchni ok. 7 ha położnego w W. przy ul. (...) wraz z usytuowanym na nim budynkiem oznaczonym nr (...) na podstawie art. 80 ust. 1a ustawy z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości. W uzasadnieniu wskazał, że przedmiotowy teren od 1959 r. znajduje się w zarządzie i użytkowaniu Towarzystwa (...), który wszedł w posiadanie gruntu na podstawie uchwały nr (...)z dnia 10 października 1959 r. Pismem z 14 stycznia 1997 r. Towarzystwo (...) zwróciło się z prośbą o przyspieszenie rozpoznania wniosku.

Decyzją Prezydenta Miasta (...) W. z 27 listopada 1996 r. (...)określono Towarzystwu (...) podatek od nieruchomości położonej przy ul. (...), na której znajdował się budynek – restauracja i klub (...) o kubaturze 723 m2 za lata 1995-1996. W uzasadnieniu wskazano m.in., że Towarzystwo (...) od 1 stycznia 1995 r. jest władającym przedmiotowym terenem przy ul. (...), a Wydział Architektury (...) D. P. Gminy (...) w dniu 11 marca 1994 r. potwierdził zgłoszenie o oddaniu do użytkowania obiektu budowlanego usytuowanego na tej posesji. Wskazano, że (...) R. nie złożyło należnych deklaracji za lata 1995 i 1996 r.

Prawomocną decyzją nr (...) z 16 czerwca 1997 r. Wojewoda (...) stwierdził na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych, nabycie z mocy prawa przez D. – Gminę W. P. nieodpłatnie własności nieruchomości położnej w W. przy ul. (...), oznaczonej jako działka ewidencyjna nr (...), w obrębie 244 (4-15-01) o pow. 70 459 m ².

Zarząd Główny Towarzystwa (...) w dniu 17 listopada 1997 r. złożył wniosek o wznowienie postępowania dot. w/w decyzji Wojewody (...) na podstawie art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a., podnosząc, że bez własnej winy nie brał udziału w postępowaniu mimo, że od 1959 r., na mocy uchwały nr (...) Prezydium Rady Narodowej (...) W. z 10 października 1959 r. oraz umowy z 29 października 1959 r. jest zarządcą i użytkownikiem tej nieruchomości. Ponadto podniósł, że złożony przez Towarzystwo (...) wniosek z 21 marca 1995 r. nadal nie został rozpoznany.

Decyzją Nr (...) z dnia 31 marca 1998 r. Wojewoda (...) odmówił wznowienia postępowania podając, że w postępowaniu komunalizacyjnym brało udział Towarzystwo (...).

Od powyższej decyzji Wojewody (...) odwołał się Zarząd Towarzystwa (...), zaprzeczając tożsamości podmiotowej (...) (...) z Towarzystwem (...) w W., podnosząc, że Towarzystwo (...) w W. jest związkiem stowarzyszeń kultury fizycznej, posiadającym osobowość prawną i tylko ono mogło skutecznie pod względem prawnym reprezentować odwołującego się w procesie komunalizacyjnym.

W wyniku odwołania złożonego przez Towarzystwo (...) Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa decyzją z 10 lipca 1998 r. nr (...) uchyliła decyzję Nr (...) i przekazała sprawę do ponownego rozpoznania. Po ponownym rozpoznaniu sprawy Wojewoda (...) w dniu 19 listopada 1999 r. wydał decyzję, którą odmówił uchylenia decyzji Wojewody (...) Nr (...) z 16 czerwca 1997 r., wskazując że przedmiotem postępowania komunalizacyjnego jest prawo własności, zaś Towarzystwo (...) nie dysponuje takim prawem odnośnie przedmiotowej nieruchomości.

Pismami z dnia 31 sierpnia 1998 r. i 1 września 1998 r. Urząd D. P. Gminy (...) poinformował A. L. (1) oraz J. L. (2), że nieruchomość położona w W. przy ul. (...) stanowi własność Gminy (...) i ta nieruchomość jest bezprawnie użytkowania bez zgody właściciela przez (...) R.. Wezwano ich do wstrzymania wszelkich prac remontowych.

W dniu 31 sierpnia 1998 r. czteroosobowa komisja reprezentująca Urząd Gminy (...) Centrum (...) stawiła się w budynku położonym w W. przy ul. (...) celem przejęcia we władanie gminy nieruchomości o pow. 70 459 m ². Z uwagi na niestawienie się na gruncie przedstawicieli Towarzystwa (...), należycie powiadomionych, do przejęcia nieruchomości we władanie Gminy nie doszło.

Na podstawie decyzji Wojewody (...) Nr (...) z 16 czerwca 1997 r. i art. 36 ust. 1 ustawy z 25 marca 1994 r. (Dz. U. nr 48 poz. 195) oraz wniosku z 23 czerwca 1997 r. działka ewidencyjna nr (...) z obrębu 244 (4-15-01) o pow. 70.459 m ^{( 2)} została odłączona z księgi hip. „(...)”. W 2005 r. dawna działka ew. nr (...) z obrębu ewidencyjnego 244 (4-15-01) o powierzchni 70.459 m ^{( 2)} (opisana w pozwie) nosiła numer ewidencyjny (...). Prowadzona była dla niej księga wieczysta o numerze (...). Jako właściciel wpisane jest (...) W. (gmina (...)).

W dniu 26 kwietnia 2000 r. Zarząd Główny Towarzystwa (...), Zarząd (...) Towarzystwa (...) oraz (...) Towarzystwa (...) zawarli porozumienie, na mocy którego oświadczyli, że będą zgodnie postępować w celu uzyskania prawa do nieruchomości położonej przy ul. (...) (błędnie wskazano nr (...)), o powierzchni 70.459 m ² wraz z istniejącą zabudową (pkt I). Strony porozumienia zobowiązały się podjąć i wzmóc działania prawne i faktyczne w celu uzyskania prawomocnych decyzji dla ustanowienia użytkowania wieczystego ww. gruntu i własności budynku oraz innej zabudowy usytuowanych na tym gruncie na rzecz Zarządu Głównego Towarzystwa (...) (pkt II). Ustalono, że po osiągnięciu celu opisanego w pkt II porozumienia Zarząd Główny Towarzystwa (...) w ciągu 10 dni od daty wydania decyzji wskazanej w pkt II zapewni w formie notarialnej przeniesienie na rzecz (...) Towarzystwa (...) udział w prawie użytkowania wieczystego gruntu i własności budynku stanowiący 40 % oraz na rzecz Zarządu (...) Towarzystwa (...) udział stanowiący 20 %.

W latach 2000 - 2005 r. Towarzystwo (...) składało deklaracje na podatek od nieruchomości, położonej w W. przy ul. (...). Powód w 2005 r. opłacił podatek od nieruchomości. W wypisie rejestrów gruntów, sporządzonym według stanu z dnia 16 maja 2005 r. jako władający nieruchomością stanowiącą działkę nr (...) przy ul. (...) w W. (KW (...)), której właścicielem jest (...) W., widniało Towarzystwo (...).

W dniu 4 grudnia 2002 r. Towarzystwo (...) na podstawie art. 204 i 207 u.g.n. zwróciło się do Wojewody (...) o rozpatrzenie złożonego wniosku z dnia „09.04.1995 r.” i stwierdzenie nabycia nieodpłatnie, prawa użytkowania wieczystego gruntów, położonych w W. ul. (...), oznaczonych w ewidencji gruntów w obrębie ew. (...)(4-15-01) nr działki (...) o powierzchni 70.459 m ² i przeniesienie własności budynków.

Powyższy wniosek przekazany został do rozpoznania Urzędowi Miasta (...) W. Biura (...), który pismem z dnia 24 lutego 2005 r. zwrócił się do powoda o uzupełnienie złożonych wniosków o oryginały dokumentów, potwierdzających przekazanie nieruchomości w zarząd lub użytkowanie Towarzystwu (...), w tym uchwały Prezydium Rady Narodowej m.st W. Nr (...) z 10 października 1959 r. oraz protokoły przekazania w zarząd i użytkowanie na rzecz Zarządu Głównego Towarzystwu (...) nieruchomości pod nazwą (...) w W..

Zarząd (...) Towarzystwa (...) w piśmie z dnia 7 marca 2005 r. wskazał, że w ślad za uchwałą z dnia 1 października 1965 r. przekazującą (...) (...) działkę „(...)” oświadcza, że (...) Towarzystwo (...) prowadziło i prowadzi na przedmiotowym obiekcie statutową działalność oraz, że Zarząd (...) Towarzystwa (...) podtrzymuje powziętą uchwałę, nie mając zastrzeżeń do jej realizacji przez (...) Towarzystwa (...) i nie rości żadnych pretensji do przedmiotowego terenu.

W piśmie z dnia 8 marca 2005 r. (...) R. wskazało (...) W., że od 40 lat na przedmiotowym terenie prowadzi działalność statutową, a m.in., że (...) w latach 1959 - 1985 r. z własnych środków wybudowało budynek o kubaturze około 80.000 m ³, ogrodzenie obiektu, garaż, cztery korty tenisowe, boisko m. - golfa, cztery boiska do siatkówki oraz instalacje wodnokanalizacyjne, gazowe i elektryczne.

Towarzystwo (...) nie wnosiło opłat z tytułu użytkowania nieruchomości.

Właścicielem nieruchomości stanowiącej działkę ew. nr (...)z obrębu 4-15-02 o powierzchni 0,3278 ha jest Skarb Państwa.

Dla nieruchomości stanowiącej część działki ew. nr (...)z obrębu 4-15-01 prowadzona jest księga wieczysta o nr (...) o pow. 70.759 m ², przy czym obecnie figuruje w niej: działka o nr (...) o pow. 70.405 m ², której właścicielem jest (...) W.. Właścicielem działki o nr (...) o pow. 54 m ² (grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi) jest Skarb Państwa, a dla niej prowadzona jest księga wieczysta (...).

Wartość rynkowa prawa własności nieruchomości gruntowej, położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę ew. nr (...) z obrębu 4-15-01, o powierzchni 70.405 m ²: - wg stanu i cen aktualnych wynosi 11.025.924 zł; - jako gruntu niezabudowanego wynosi 10.019.688 zł. Wartość rynkowa naniesień na tej nieruchomości gruntowej wynosi 1.006.236 zł. Kompleks nieruchomości w przeważającej części jest terenem zielonym, zadrzewionym (łęgi nadwiślańskie, zadrzewienia łęgowe). Na całej długości działki nr (...) biegnie ścieżka pieszo - rowerowa o nawierzchni asfaltowej (częściowo żwirowej). Działka jest częściowo ogrodzona, na ogrodzeniu widnieją banery reklamowe. Poza terenem ogrodzonym wokół budynku głównego (wraz z częścią plaży), wykorzystywanym do prowadzenia działalności, pozostała część kompleksu jest dostępna publicznie. Działka częściowo jest przedmiotem najmu/dzierżawy na usługi sportu i rekreacji, w tym:

- kort tenisowy – wynajęty ART-GEM, teren około 2.000 m2 umowa od 2 listopada 2013 r. do 1 listopada 2024 r.;

- park linowy – teren około 3.986 m2, umowa zawarta z (...) sp. z o.o. od dnia 1 maja 2012 r. do 30 października 2040 r.

- klub (...) (...) (...), część budynku o pow. około 723 m ^{( 2)}, umowa zawarta na czas nieokreślony.

Północna część działki (...) w przeważającej części jest niezagospodarowana, gęsto zadrzewiona i zakrzewiona. Teren jest nieuporządkowany, połamane gałęzie drzew i krzewów nie są usuwane. Na działce (...) znajdują się zabudowania:

- budynek murowany (nr (...)) dwukondygnacyjny z 1950 r. o pow. zabudowy 588 m ², położony bezpośrednio przy plaży, obecnie użytkowany i częściowo wynajmowany, stanowiący budynek główny;

- budynek murowany (nr (...)) jednokondygnacyjny z 1950 r. o pow. zabudowy 80 m ², położony bezpośrednio przy plaży, użytkowany, dobudowany do budynku głównego (wraz z budynkiem nr (...) stanowi funkcjonalną całość);

- budynek murowany (nr (...)) dwukondygnacyjny z 1950 r. o pow. zabudowy 39 m ², położony bezpośrednio przy plaży, samodzielnie użytkowany gospodarczo, po lewej stronie od budynku głównego;

- budynek nr (...), jednokondygnacyjny z 1950 r. o pow. zabudowy 28 m ², położony przy kortach tenisowych;

- budynek nr (...), jednokondygnacyjny z 1985 r. o pow. zabudowy 17 m ², położony pomiędzy kortami a plażą, w centralnej części działki, stanowiący obecnie magazynek.

Teren działki nr (...), który jest zabudowany budynkiem usługowym wraz z terenem wokół niego wykorzystywanym do prowadzenia działalności obejmuje obszar 6.200 m ². Pozostała część działki to 64.205 m ².

Na działce (...) zgodnie z planem miejskim znajduje się kilkanaście drzew o najwyższych walorach przyrodniczych do szczególnej ochrony i zachowania.

Właścicielem nieruchomości stanowiącej działkę ew. nr (...)z obrębu 4-15-01 dla której prowadzona jest księga wieczysta o nr (...) o pow. 0,3069 ha jest (...) W., a władającym wg stanu na dzień 13 sierpnia 2007 r. jest powód.

Wartość rynkowa prawa własności nieruchomości gruntowej, położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę ew. nr (...)z obrębu 4-15-01, o powierzchni 3.069 m ² wg stanu i cen aktualnych wynosi 711.909 zł, jako gruntu niezabudowanego wynosi 642.904 zł. Wartość rynkowa naniesień na tej nieruchomości gruntowej wynosi 69.005 zł.

Obecnie na tej działce znajduje się jednokondygnacyjny budynek magazynowy o pow. zabudowy około 255 m ². Wykorzystywany jest pod działalność (...) przystani wodnej A.. Teren wokół budynku jest częściowo utwardzony. Część działki nr (...) (poza wydzielonym terenem siatką wokół budynku) utwardzona płytami betonowymi w celu umożliwienia zejścia w kierunku brzegu W. i przystani. Część działki zabudowana budynkiem magazynowym wraz z terenem wokół niego niezbędnym do prawidłowego korzystania ma pow. 800 m ². Pozostały teren o pow. 2.269 m ² jest niezagospodarowany, porośnięty drzewami, krzewami i trawą.

Działki nr (...) w całości należą do obszaru ptasiego (...) – D. środkowej W.. Plan miejscowy przewiduje bardzo ograniczone możliwości zagospodarowania terenu, gdyż około 97 % działek położona jest na terenie oznaczonym (...) ((...)) tereny nadrzecznej zieleni naturalnej z dopuszczeniem usług. Jest to grunt specyficzny o nietypowym przeznaczeniu, bardzo dużej powierzchni i ograniczonych możliwościach zagospodarowania.

W 2004 i 2005 r. uzgodniono projekt decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji polegającej na budowie sezonowej powłoki balonowej kortów tenisowych w W. przy ul. (...) na działka ew. nr (...)z obrębu 4-15-01 i nr (...)z obrębu 4-15-07. Decyzje o warunkach zabudowy (powłoki balonowej) były wydane na rzecz Przedsiębiorstwa Usługowo- (...) sp. z o.o.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie złożonych dokumentów, co do których brak było podstaw by kwestionować ich wiarygodność. Sąd uznał za wiarygodne te dokumenty, które zostały złożone przez obie strony w oryginałach.

Sąd oparł się również na odpisie uchwały z 10.10.1959 r. oraz umowy z 29.10.1959 r. Jakkolwiek strona powodowa nie przedłożyła ich oryginałów jednakże odpisy tych dokumentów poświadczone za zgodność znajdują się w dokumencie urzędowym – operacie wodno prawnym, stanowiącym załącznik do niniejszych akt. Sąd podkreślił, że strona powodowa nie była adresatem tych dokumentów, a zatem uprawnione jest przyjęcie, że dokumentami tymi nie dysponowała w oryginałach.

Ustalając stan faktyczny Sąd uwzględnił również kserokopię pisma z dnia 1 października 1965 r. Strona powodowa nie przedłożyła oryginału dokumentu tego pisma, jednakże zdaniem Sądu dokument ten mógł stanowić dowód tego, że w tej dacie wystosowano do powoda pismo o tej treści. Strona powodowa nie złożyła decyzji Zarządu Głównego (...) z dnia 17 września 1965 r., jednakże zdaniem Sądu przedłożenie tej decyzji nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Dlatego też Sąd nie zwrócił się do tego podmiotu o nadesłanie wskazanego dokumentu, gdyż wniosek ten zmierzał do przedłużenia postępowania. W swoich rozważaniach Sąd przyjął, że rzeczywiście w dniu 17 września 1965 r. Zarząd Główny (...) podjął decyzję o „zrzeczeniu się swoich uprawnień w zakresie administrowania ośrodkiem na rzecz (...)Zarządu (...), a zatem przyjął za prawdziwą treść wynikającą z tego pisma. Stąd nie było podstaw by realizować zgłoszony przez powoda wniosek o dostarczenie oryginału tego dokumentu przez Zarząd Główny (...).

Ustalając stan faktyczny Sąd uwzględnił również kserokopię faktur, rachunków i innych dokumentów, które zdaniem powoda miały wykazać, że powód był użytkownikiem ewentualnie posiadaczem spornych nieruchomości. Powód złożył oryginały tych dokumentów. Sąd wskazał, że powyższe dokumenty mogły stanowić dowód tego, że na podmiot, który jest wymieniony w tych dokumentach, zostały wystawione faktury czy rachunki i ewentualnie, że należności w nich wymienione zostały przez ten podmiot uregulowane. Jednakże tylko część z przedłożonych dokumentów była wystawiona na powoda. Duża część tych rachunków była wystawiona na inny podmiot tj. Towarzystwo (...). Zdaniem Sądu w przypadku braku wskazania, że dotyczy to Towarzystwa (...) brak jest podstaw do przyjęcia, że należności te uiścił powód. W dacie dokonywania powyższych nakładów istniał bowiem podmiot Towarzystwo (...), który był odrębnym od powoda podmiotem.

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się również na dowodzie z zeznań świadków. W ocenie Sądu zeznania tych osób były wiarygodne w takim zakresie, w jakim znalazły potwierdzenie w zebranych materiałach dowodowych. Sąd nie dał jednak wiary świadkom w zakresie w jakim oceniali, że powód użytkował czy posiadał przedmiotowe nieruchomości, gdyż była to ich ocena prawna, a nie zeznawanie na okoliczności faktyczne.

W ocenie Sądu zeznania świadka D. D. co do zasady były wiarygodne. Świadek wskazała, że powodowi przekazano „do administrowania” przedmiotowe działki, co zdaniem Sądu w świetle przedstawionych dokumentów jest zgodne z prawdą. W tym sensie, że działki przekazano do administrowania, a nie w posiadanie czy użytkowanie w rozumieniu odpowiednio przywołanych poniżej regulacji prawnych.

Niewiarygodne zdaniem Sądu były zeznania R. S. w zakresie, w jakim miałoby z nich wynikać, że (...) R. wnosiło opłaty z tytułu użytkowania czy też, że powód miał być posiadaczem bądź użytkownikiem nieruchomości. Sąd podkreślił, że świadek zeznając używał słów „mówiło się”, „Prezes G. mówił”, bądź też wskazał, że prawdopodobnie przekazano tereny zarządowi głównemu (...), potem (...)zarządowi, a zarząd (...) R.. Zeznania świadka wskazują, że opierał się jedynie na tym „co się mówiło”, a nie na dokumentach.

Zdaniem Sądu zeznania H. K., P. S., J. S. w zakresie w jakim opierali się na własnej wiedzy i obserwacjach były wiarygodne. Ich zeznania znalazły potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym.

Wiarygodne były zeznania świadka J. L. (1), który wskazał, że (...) R. nie było w stanie ze swoich środków samodzielnie inwestować w nieruchomość, a jedynie przeprowadzać bieżące remonty, natomiast możliwości inwestycyjne miał Zarząd Główny (...). Zeznania świadka w zakresie, w jakim opisywał jakie imprezy były organizowane w dacie gdy składał zeznania nie były istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Zeznania świadka D. K. również były wiarygodne, z tym że świadek ten pewnych okoliczności nie pamiętał bądź nie miał stosownej wiedzy. Przy czym świadek wskazał, że dopiero od 1997 r. do prezesa (...) (a nie prezesa (...) R.) występował o podjęcie współpracy. Wskazał on również, że imprezy sportowe odbywały się pod szyldem (...), a nie powoda.

Zeznania J. L. (2) przesłuchanego w charakterze strony Sąd ocenił jako wiarygodne jedynie w takim zakresie, w jakim znalazły one potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym, ewentualnie nie zostały zaprzeczone przez inne dowody, które sąd uznał za wiarygodne. J. L. (2) na przedmiotowej nieruchomości prowadził przez pewien czas działalność w postaci prowadzenia kortów tenisowych na podstawie umowy zawartej z powodem. Jako niewiarygodne należy ocenić zeznania J. L. (2) w części, w jakiej utrzymywał, że powód wnosił opłaty za użytkowanie nieruchomości, gdyż na tę okoliczność nie przedstawiono żadnego dokumentu finansowego, a osoba sprawująca funkcję skarbnika D. D. nie potwierdziła tej okoliczności. Niewiarygodne były twierdzenia strony powodowej, że na przedmiotowej nieruchomości prowadzona jest nieprzerwanie działalność statutowa, związana z upowszechnianiem kultury fizycznej. Sąd wskazał, że z ustalonego stanu faktycznego wynika, że tylko część nieruchomości jest w ogóle wykorzystywana, przy czym część ta w rzeczywistości została oddana w najem bądź dzierżawę podmiotom trzecim, w budynku prowadzona jest restauracja, podmioty trzecie prowadzą korty tenisowe, czy obecnie park linowy. Oznacza to, że to podmioty trzecie a nie powód prowadzą tam działalność, związaną z upowszechnianiem kultury fizycznej. Powód wynajmując część nieruchomości w rzeczywistości prowadzi w tym zakresie działalność gospodarczą. Niewiarygodne było twierdzenie J. L. (2), że korty tenisowe były udostępniane nieodpłatnie. Wskazać należy, że sam zeznał, iż rodzice dzieci, które korzystały z kortów, wnosili opłaty. Nadto jak wynika z umowy użyczenia z dnia 15 marca 1994 r. powód pobierał od J. L. (2) należności pieniężne.

Sąd oparł się również na dowodzie z opinii biegłego A. Z. (zarówno dwóch pisemnych jak i ustnej uzupełniającej). W ocenie Sądu opinia biegłego była spójna, logiczna, udzielała odpowiedzi na zadane w tezie dowodowej pytania. Biegły w sposób rzeczowy, kategoryczny i spójny odniósł się do zarzutów strony pozwanej, wyjaśnił wszelkie wątpliwości. W tym stanie rzeczy brak było podstaw, by kierować opinię biegłego do Organizacji Zawodowej (...). Sąd wskazał, że ostatecznie kwestia wartości nieruchomości i naniesień na nieruchomościach nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż powództwo z przyczyn opisanych poniżej podlegało oddaleniu. Zdaniem Sądu podkreślić jednak należy, że przyjęta przez biegłego metodologia i wnioski opinii są wiarygodne, rzetelne i znajdują oparcie w zebranym materiale dowodowym. Przedmiotowe nieruchomości z racji usytuowania są rzeczywiście specyficznym terenem, ale jednocześnie mają ograniczone możliwości inwestycyjne, co musi rzutować na wartość nieruchomości.

Ustalając stan faktyczny Sąd nie uwzględnił wniosków opinii biegłej M. D. i I. H. z uwagi na upływ czasu, jaki minął od dnia wydania opinii do dnia wyrokowania (art. 156 ust 3 u.g.n). Zdaniem Sądu opinia biegłego A. Z. stanowi wiarygodny i pełnoprawny materiał dowodowy w tym zakresie i nie ma podstaw do kwestionowania wniosków jego opinii.

Dowód z opinii biegłego J. B. z uwagi zastrzeżenia Opinii Komisji Arbitrażowej przy (...) Federacji (...) i wnioski, że operat zawiera błędy, stanowiące odstępstwa od przepisów prawa i zaleceń standardów zawodowych, mogące w istotny sposób wpływać na wartość szacowanej nieruchomości, spowodowały, że opinia tego biegłego nie mogła stanowić podstawy dokonanych ustaleń faktycznych zgodnie z art. 157 ust 1a u.g.n.

Sąd pominął dowód z zeznań świadka Z. F., gdyż świadek ten kilkukrotnie nie stawiał się na rozprawy stąd postanowieniem z dnia 16 września 2010 r. Sąd zakreślił ostateczny termin na przeprowadzenie tego dowodu na dzień 25 listopada 2010 r. Na ten termin świadek również się nie stawił.

Sąd oddalił pozostałe niezrealizowane wnioski dowodowe k. 1660, tj. wnioski o zwrócenie się do podmiotów, wskazanych w piśmie powoda z dnia 5 listopada 2007 r., jak również wnioski pozwanego o przesłuchanie świadków J. Z., K. R., M. B.. Zdaniem Sądu zrealizowanie powyższych wniosków dowodowych niezasadnie przedłużałoby postępowanie. Okoliczności, na jakie miały być przeprowadzone dowody bądź zostały wykazane poprzez inne dowody bądź też nie były istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. W odniesieniu do świadka M. B., który miał zeznawać na okoliczność czy zarząd główny (...) ubiegał się o ustanowienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości nie zmierzał do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, skoro nawet w przypadku przyjęcia, że ubiegał się o to, nie zwalnia to Sądu z obowiązku zbadania czy powód spełniał przesłanki do ustanowienia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości.

Sąd wskazał, że postępowanie w zakresie żądania zobowiązania do złożenia oświadczenia woli, obejmującego działkę ewidencyjną nr (...) z obrębu 4-15-02, o powierzchni 3.278 m ², położoną w W. przy ul. (...) podlegało umorzeniu. Powód cofnął bowiem pozew w tym zakresie. Pozwany nie złożył oświadczenia w przedmiocie wyrażenia zgody, co zgodnie z art. 203 § 3 k.p.c. oznacza, że pozwany wyraził na powyższe zgodę. Cofnięcie pozwu w tej części nie było sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego, ani nie zmierzało do obejścia prawa. W tym stanie rzeczy postępowanie w tej części umorzono na podstawie art. 355 k.p.c. w zw. z art. 203 k.p.c.

W ocenie Sądu w pozostałym zakresie powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia czy powód spełniał przesłanki do ustanowienia na jego rzecz użytkowania wieczystego. Sąd podkreślił, że od wejścia w życie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste następuje tylko w drodze umowy cywilnoprawnej. Przy czym w prawie cywilnym obowiązuje zasada swobody umów (art. 353 ¹ k.c.) co oznacza, że stronom przysługuje prawo decydowania nie tylko o treści umowy, ale również o tym czy w ogóle chcą taką umowę zawrzeć. Jedynie wyjątkowo ustawodawca może wprowadzić obowiązek zawarcia umowy, wówczas uprawniony – jeżeli spełni przesłanki określone w ustawie – może wystąpić do Sądu z żądaniem jej zawarcia. Przykładem przepisów przyznających roszczenie o zawarcie umowy o oddanie w użytkowanie wieczyste są art. 204 i 207 u.g.n. Na takiej też podstawie powód oparł swoje żądanie.

Powód jako podstawę prawną swego żądania podał art. 204 ewentualnie art. 207 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika, że powód w dniu 19 kwietnia 1995 r. (k. 34, a nie jak podawał powód w dniu 9 kwietnia 1995 r.) złożył wniosek o ustanowienie prawa użytkowania wieczystego w zakresie obejmującym dzisiejszą działkę nr (...) (a konkretnie (...) i (...)). Podstawę prawną wniosku stanowił art. 80 ust 1a ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. Wniosek ten nie został rozpoznany. Zgodnie z art. 233 u.g.n. sprawy wszczęte, lecz niezakończone decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, prowadzi się na podstawie jej przepisów. To oznacza, że podstawę rozpoznania niniejszej sprawy stanowiły przepisy przywołane przez powoda.

W pierwszej kolejności Sąd odniósł się do żądania ustanowienia użytkowania wieczystego dotyczącego działki nr (...) o pow. 70.459 m ^{( 2 )}(dawna działka ew. nr (...)w obrębie 244 (4-15-01)), która była objęta pierwotnym żądaniem pozwu. W ocenie Sądu nieruchomość pod nazwą (...), położona przy ul. (...), określona w § 1 umowy z dnia 29 października 1959 r. (k. 18) jest tożsama z działką obecnie oznaczoną jako działka nr (...) (w chwili orzekania (...) i (...), wcześniej nr (...)z obrębu ew. 244 (4-15-01)). Świadczy o tym położenie przedmiotowej nieruchomości. W 1959 r. przedmiotowa nieruchomość od południa graniczyła z przystanią (...) (obecną działką nr (...)). Stąd niezasadne były zarzuty pozwanego co do braku wykazania tożsamości działki określonej w § 1 umowy z 1959 r. z obecną działką nr (...).

Sąd nie podzielił również zarzutu pozwanego, iż powód nie udowodnił, by w 1965 r. posiadał osobowość prawną i że rzekomo dopiero od 1996 r. ta osobowość została wykazana. Pozwany pomija bowiem okoliczność, że z dokumentu na k. 386 wynika, że Towarzystwo (...) zostało wpisane do Rejestru Stowarzyszeń (...) Spraw Wewnętrznych pod nr (...)w dniu 11 września 1965 r. Zgodnie zaś z art. 21 Rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 27 października 1932 r. Prawo o stowarzyszeniach – Jeżeli władza nie ma zastrzeżeń przeciwko projektowanemu stowarzyszeniu, względnie gdy zastrzeżenia te zostały w toku instancyj uchylone, władza wpisuje stowarzyszenie do prowadzonego przez siebie rejestru stowarzyszeń. Równocześnie wydaje ona założycielom jeden egzemplarz statutu z odpowiednią adnotacją. Ponadto o fakcie zarejestrowania władza na koszt założycieli ogłasza w Monitorze Polskim. Od chwili wpisania do rejestru stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną i może obok właściwej nazwy używać dodatku: "stowarzyszenie zarejestrowane". Oznacza to, że powód z chwilą rejestracji we wrześniu 1965 r. nabył osobowość prawną. W 1985 r. powód został wpisany do rejestru stowarzyszeń kultury fizycznej i ich związków (...), (...) W. pod nr (...). Z zebranych dokumentów wynika, że podmiot był wpisany do Rejestru Stowarzyszeń (...) (...)przez Sąd Okręgowy w Warszawie i działał na podstawie statutu z dnia 27 sierpnia 1965 r. Z powyższego wynika, że podmiot ten istnieje nieprzerwanie od 1965 r. i posiada osobowość prawną.

Zgodnie z art. 204 ust. 1 u.g.n. Spółdzielni, związkowi spółdzielczemu oraz innym osobom prawnym, które w dniu 5 grudnia 1990 r. były użytkownikami gruntów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub gminy, przysługuje roszczenie o ustanowienie użytkowania wieczystego gruntu oraz o przeniesienie własności znajdujących się na nim budynków, innych urządzeń i lokali.

Podstawową przesłanką umożliwiającą uwłaszczenie jest wykazanie, że dana nieruchomość znajdowała się w dniu 5 grudnia 1990 r. w użytkowaniu spółdzielni lub innej osoby prawnej. Pod pojęciem użytkowania rozumie się prawo rzeczowe ograniczone w rozumieniu prawa cywilnego, a nie władanie faktyczne (tak wyrok SN z dnia 3 października 2003 r. III CK 12/02). Zgodnie z § 6 ust 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 lutego 1998 r. (Dz.U. z 1998, nr 23, poz.120) w sprawie przepisów wykonawczych, dotyczących uwłaszczenia osób prawnych nieruchomościami będącymi dotychczas w ich zarządzie lub użytkowaniu - Właściwy organ stwierdza prawo użytkowania nieruchomości przez spółdzielnię lub inną osobę prawną na podstawie co najmniej jednego z następujących dokumentów: 1) decyzji o przekazaniu nieruchomości w użytkowanie, 2) decyzji o naliczeniu lub aktualizacji opłat z tytułu użytkowania nieruchomości. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 listopada 1999 r. U 6/99 § 6 ust 3 w/w rozporządzenia, który stanowił, że podstawą stwierdzenia użytkowania mogły być również zeznania świadków lub oświadczenia stron, potwierdzających przekazanie nieruchomości w użytkowanie, złożonych zgodnie z art. 75 k.p.a., jeżeli nie zachowały się wskazane wyżej dokumenty, utracił moc z dniem 24 listopada 1999 r.

Z powyższego wynika, że chcąc wykazać, iż powód na datę 5 grudnia 1990 r. był użytkownikiem nieruchomości w rozumieniu art. 204 u.g.n. musiałby przedłożyć dokument wskazany w w/w rozporządzeniu.

W ocenie Sądu w toku niniejszego postępowania nie zostało wykazane, by takie decyzje, tj. decyzja o przekazaniu nieruchomości w użytkowanie bądź naliczaniu lub aktualizacji opłat z tytułu użytkowania nieruchomości zostały wydane w stosunku do (...) R.. Nie zostało zatem udowodnione, by powód był użytkownikiem przedmiotowej działki w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego.

Sąd nie podzielił stanowiska jakoby (...) R. było następcą prawnym Zarządu Głównego (...) bądź Zarządu (...) (...) w odniesieniu do praw i obowiązków, wynikających z umowy z dnia 29 października 1959 r. Wbrew twierdzeniu powoda nie świadczą o tym przedłożone przez niego kopie dokumentów.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika, że w dniu 10 października 1959 r. Prezydium Rady Narodowej w (...) W. podjęło uchwałę, mocą której upoważniło (...) Komitet (...) do przekazania w zarząd i użytkowanie Zarządowi Głównemu Towarzystwa (...) nieruchomości pod nazwą (...), położonej przy W. (...), a także o przekazaniu Zarządowi z budżetu (...)Komitetu (...) środków finansów z kredytów, przeznaczonych na urządzenie i utrzymanie plaży nr (...)w formie dotacji.

W dniu 29 października 1959 r. (...) Komitet (...) ( (...)) zawarł z Zarządem Głównym Towarzystwa (...) umowę, mocą której (...) zobowiązał się w terminie 30 dni od daty podpisania umowy protokolarnie przekazać Zarządowi Głównemu Towarzystwa (...) w zarząd i użytkowanie nieruchomość pod nazwą (...) w W., położoną przy W. (...) (por. § 1 umowy k. 18) na czas nieokreślony, za zapłatą wskazanego w umowie czynszu (czynsz symboliczny). Zgodnie zaś z § 4 umowy Zarząd Główny zastrzegł sobie prawo zlecenia prowadzenia obiektu dowolnemu (...) (...) na terenie W. wg swego uznania w uzgodnieniu ze (...). Z pisma z dnia 1 października 1965 r. wynika, że Zarząd (...) (...) wystąpił do Zarządu Głównego (...) o przekazanie Ośrodka (...) i poinformował powoda, że decyzją z dnia 17 września 1965 r. Zarząd Główny (...) z dniem 1 października 1965 r. zrzekł się na rzecz Zarządu (...) (...) swoich uprawnień w zakresie administrowania ośrodkiem sportowo-wypoczynkowym, położonym na nieruchomości. W piśmie tym wskazano również, że zarząd (...)podjął decyzję, że ośrodek sportowo wypoczynkowy został podporządkowany powodowi jako integralna część działalności, prowadzonej przez powoda.

Z przedmiotowych dokumentów wynika, że (...) Komitet (...) w wykonaniu uchwały Prezydium Rady Narodowej (...) W. z dnia 10.10.1959 r. - przekazał Zarządowi Głównemu Towarzystwa (...) w zarząd i użytkowanie obecną działkę nr (...) ((...) i (...). Użytkowanie to, mimo treści decyzji, że chodzi o oddanie "w zarząd i użytkowanie" uznawane było w orzecznictwie w stosunku do podmiotów niepaństwowych, a więc także stowarzyszenia za użytkowanie, stanowiące ograniczone prawo rzeczowe (uchwała 7 sędziów SN z dnia 16 października 1961 r. I CO 20/61, OSN 1962, nr II, poz. 41; uchwała SN z dnia 10 stycznia 1968 r. III CZP 93/67, OSNC 1969, nr 2, poz. 21). Podobnie stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 czerwca 1998 r. III CKN 566/97 (OSNC 1999, nr 1, poz. 17) odnosząc użytkowanie, o jakim mowa w art. 204 ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. do użytkowania jako ograniczonego prawa rzeczowego w rozumieniu art. 244 k.c. Kwestia ta była też przedmiotem podobnej oceny w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 listopada 1999 r. (U 6/99 OTK 1999, nr 7, poz. 159).

Z powyższego wynika, że użytkowanie przedmiotowej nieruchomości mocą umowy z dnia 29 października 1959 r. zostało ustanowione na rzecz Zarządu Głównego Towarzystwa (...). Tym samym, zdaniem Sądu, nie było konieczne przedłożenie protokołu z przekazania nieruchomości, gdyż umowa z dnia 29 października 1959 r. była umową ustanawiającą użytkowanie. Uprawniała (...) do korzystania z nieruchomości w sposób określony zgodnie z § 3 umowy. Sąd nie podzielił argumentacji strony powodowej jakoby (...) było stowarzyszeniem wyższej użyteczności publicznej ze względu na realizację celów m.in. masowego wypoczynku i rekreacji a zatem, że przekazanie nieruchomości nastąpiło na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 sierpnia 1949 r. w sprawie przekazywania nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych (Dz.U. nr 47, poz. 353 i 354). Sąd podkreślił, że zgodnie z art. 46 rozporządzenia z dnia 27 października 1932 r. Prawo o stowarzyszeniach - Stowarzyszenia, których rozwój jest szczególnie użyteczny dla interesu państwowego lub społecznego Rzeczypospolitej, mogą być uznane za stowarzyszenia wyższej użyteczności. Zgodnie zaś z art. 47 w/w aktu uznanie to następuje w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, wydanego na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych postawiony w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami. Z aktów wykonawczych wydanych na podstawie w/w art. 47 nie wynika, by Towarzystwo (...) zostało uznane za stowarzyszenie wyższej użyteczności. Sama zaś realizacja celów stowarzyszenia, jak wynika z powyższej regulacji prawnej, nie pozwalała na uznanie podmiotu za stowarzyszenie wyższej użyteczności. Tym samym nie można przyjąć, by przekazanie nieruchomości na rzecz (...) nastąpiło w trybie dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych (Dz.U. z 1952, nr 4, poz. 31).

Ponadto zdaniem Sądu z przedłożonych dokumentów wynika, że w 1965 r. Zarząd Główny (...) przekazał na rzecz Zarządu (...) (...) jedynie uprawnienia do administrowania ośrodkiem sportowo-wypoczynkowym, co jednoznacznie wynika z treści pisma z dnia 1.10.1965 r. Tylko takie uprawnienia mógł z kolei przekazać Zarząd (...) (...) na rzecz powoda. Nie oznacza to natomiast ustanowienia czy przeniesienia na rzecz powoda użytkowania czyli ograniczonego prawa rzeczowego. Nie oznacza to również, że powód jest następcą prawnym zarządu głównego (...) czy też zarządu (...) (...) w zakresie praw i obowiązków, wynikających z umowy z dnia 29 października 1959 r. Towarzystwo (...) było i jest odrębnym podmiotem prawnym od powoda. Towarzystwo (...) było związkiem stowarzyszeń kultury fizycznej.

Użytkowanie przedmiotowej działki było ustanowione na rzecz Zarządu Głównego (...) na podstawie umowy z dnia 29 października 1959 r. w zw. z decyzją Prezydium z dnia 10 października 1959 r. To „zrzeczenie się” uprawnień w zakresie administrowania ośrodkiem, o którym mowa w piśmie z dnia 1 października 1965 r., nie mogło być formą ustanowienia czy też przeniesienia użytkowania na rzecz powoda bądź Zarządu (...) (...). Po pierwsze dlatego, że Zarząd Główny (...) zrzekał się na rzecz Zarządu (...) (...)jedynie” administrowania ośrodkiem, a nie ustanowionego na jego rzecz zarządu i użytkowania. Po drugie dlatego, że użytkowanie jest prawem niezbywalnym (zgodnie z art. 254 obowiązującego już wówczas kodeksu cywilnego), a zatem Zarząd Główny (...) nie mógł skutecznie przenieść prawa użytkowania poprzez „zrzeczenie się” na rzecz Zarządu (...) (...). Po trzecie dlatego, że oświadczenie o zrzeczeniu się prawa użytkowania winno być złożone właścicielowi rzeczy obciążonej (art. 246 k.c.), a strona powodowa w toku niniejszego postępowania nie udowodniła, by Zarząd Główny (...) złożył takie oświadczenie właścicielowi nieruchomości.

Według art. 254 k.c. użytkowanie jest niezbywalne, dlatego organizacje społeczne nie mogą skutecznie powoływać się na fakt, iż nabyły użytkowanie od innego podmiotu, dla którego zostało ono ustanowione. Jeśli obecnie ustawa reguluje uwłaszczenie następców prawnych spółdzielni i ich związków oraz innych osób prawnych (art. 205 ust. 2 u.g.n.), to przepis ten może odnosić się wyłącznie do następców pod tytułem ogólnym, czyli osób prawnych, które powstały na skutek przekształceń podmiotowych dotychczasowych użytkowników i wstąpiły w ogół ich praw i obowiązków (por. wyrok TK z dnia 22 listopada 1999 r., U 6/99, OTK 1999, nr 7, poz. 159, oraz uzasadnienie wyroku SN z dnia 1 kwietnia 1998 r., I CKN 572/97, OSNC 1999, nr 1, poz. 3). Strona powodowa w żaden sposób nie udowodniła, by była następcą prawnym pod tytułem ogólnym Towarzystwa (...).

W ocenie Sądu oznacza to, że przedłożone przez powoda dokumenty nie były dokumentami określonymi w rozporządzeniu wykonawczym, tj. decyzjami o przekazaniu powodowi nieruchomości w użytkowanie czy też decyzjami o naliczeniu lub aktualizacji opłat z tytułu użytkowania nieruchomości wystawionymi na powoda. Z powyższego wynika, że to nie powód był użytkownikiem przedmiotowej nieruchomości w rozumieniu art. 204 u.g.n.

Sąd wskazał, że żaden z przesłuchanych świadków nie potwierdził w wiarygodny sposób, by doszło do ustanowienia na rzecz powoda użytkowania na przedmiotowej nieruchomości. Świadkowie w istocie nie wiedzieli, na jakiej podstawie powód dzierżył nieruchomość. Świadek D. D. zeznała, że „kiedyś powołano (...) R. do administrowania wszystkimi działkami”. Jak wynika z odpisu KRS powoda D. D. wchodziła w skład komitetu założycielskiego powoda, a później pełniła obowiązki skarbnika (...) R. (będąc od 1985 r. członkiem zarządu powoda, a pracownikiem powoda od 1964 r.). Świadek wskazała, że nie wie czy powód kiedykolwiek płacił opłaty za użytkowanie tych działek. Świadek J. L. (1) ( (...) stowarzyszenia (...) i również wchodzący w skład komitetu założycielskiego) również nie potrafił powiedzieć, na jakiej podstawie nadano tereny (...)i kiedy to nastąpiło. Z powyższego wynika, że powód jedynie administrował w/w działką, a zatem nie był jej użytkownikiem.

W toku niniejszego postępowania nie zostało również udowodnione, by (...) R. płaciło opłaty za użytkowanie. W świetle zaś zeznań D. D., która jako skarbnik powoda winna mieć odpowiednią wiedzę w tym zakresie, przyjąć należy, że skoro zeznała, iż nie wie czy były robione takie opłaty, a jednocześnie powód nie przedłożył żadnych dowodów na to, by faktycznie opłaty były ponoszone, to zasadna jest konstatacja, że opłaty za użytkowanie nie były wnoszone przez powoda. Tym samym nie podlegały na prawdzie twierdzenia z pozwu, że Skarb Państwa i miasto przyjmowały opłaty za użytkowanie.

Nie można również przyjąć, by pismo z dnia 7 marca 2005 r., w którym zarząd (...) (...) wskazuje, że powód prowadził i w dalszym ciągu prowadzi na terenie nieruchomości pod nazwą (...) działalność statutową, a także, że zarząd (...) (...) w całości podtrzymuje powziętą uchwałę o przekazaniu nieruchomości z dnia 1 października 1965 r. i nie ma żadnych zastrzeżeń dotyczących realizacji tejże decyzji stanowiło dowód, że powód jest użytkownikiem nieruchomości. Pismo to stanowi dokument prywatny, który jest dowodem na to, że osoba, która się pod nim podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte. Dokument ten nie korzysta z domniemania prawdziwości, ani zgodności z rzeczywistym stanem prawnym. Nie zostało udowodnione, by (...) Zarząd (...) faktycznie podjął jakąkolwiek uchwałę, a przynajmniej jej treść nie została złożona. W dniu 1 października 1965 r. zostało wystosowane pismo do powoda, ale pismo to nie może być traktowane jako rzekoma uchwała. Pod pismem podpisały się bowiem jedynie 2 osoby. Nie zostało także udowodnione, by Zarząd Główny (...) w dniu 1 października 1965 r. podejmował jakąkolwiek uchwałę. W tym zakresie twierdzenia z pisma z dnia 7 marca 2005 r. nie znajdują potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym, a zatem nie może być ono uznane za wiarygodne. Pismo to co najwyżej stanowi potwierdzenie o przekazaniu prawa administrowania ośrodkiem sportowo-wypoczynkowym, gdyż tylko w takim zakresie uprawnienia przeniesiono na zarząd (...)przez zarząd główny (...).

W tym stanie rzeczy w ocenie Sądu żądanie pozwu oparte na treści art. 204 u.g.n. w odniesieniu do działki nr (...) jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Wobec powyższego żądanie pozwu w odniesieniu do działki nr (...) należało rozważyć na podstawie drugiej z powołanych przez powoda podstaw, to jest treści art. 207 u.g.n.

Powód złożył wniosek o oddanie w/w nieruchomości w użytkowanie wieczyste w 1995 r., czyli przed wejściem w życie ustawy o gospodarce nieruchomościami. Od 1997 r. (po wejściu w życie tej ustawy) wniosek był oceniany z uwzględnieniem nowego, cywilnoprawnego sposobu powstawania użytkowania wieczystego. W orzecznictwie Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 20 czerwca 2002 r., I CKN 341/00, niepubl.) przyjęto na tle pierwotnego brzmienia art. 207 u.g.n., że po spełnieniu przesłanek określonych w tym artykule powstaje roszczenie o zawarcie umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste, którego można dochodzić na drodze postępowania sądowego. Z uwagi na fakt, że wniosek o ustanowienie użytkowania wieczystego został złożony w 1995 r. zdaniem Sądu w niniejszej sprawie zastosowanie ma przepis art. 207 u.g.n. w brzmieniu pierwotnym. Zgodnie bowiem z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2006 r. IV CSK 161/05 lex nr 196945 - Skoro powód nabył na podstawie art. 207 ustawy o gospodarce nieruchomościami roszczenie o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste, późniejsza zmiana tego przepisu nie pozbawiła powoda roszczenia ze względu na konstytucyjną zasadę ochrony praw słusznie nabytych (art. 2 Konstytucji RP) (tak też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2009 r. IV CSK 533/08).

Zgodnie z art. 207 u.g.n. w pierwotnym brzmieniu: ust. 1. Posiadaczom nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub własność gminy, którzy w dniu 5 grudnia 1990 r. nie legitymowali się dokumentami o przekazaniu im tych nieruchomości, wydanymi w formie przewidzianej prawem i nie legitymują się nimi w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, oddaje się je odpowiednio w użytkowanie wieczyste, w drodze umowy, lub w trwały zarząd, w drodze decyzji. Jeżeli oddaniu w użytkowanie wieczyste podlega nieruchomość gruntowa zabudowana na podstawie pozwolenia na budowę z lokalizacją stałą, stosuje się odpowiednio przepis art. 200 ust. 1 pkt 1. Ust. 2. Posiadacze, o których mowa w ust. 1, mogą być zwolnieni z pierwszej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, jeżeli złożą wnioski o oddanie im nieruchomości w użytkowanie wieczyste przed upływem roku od dnia wejścia w życie ustawy.

Z powyższego wynika, że przesłankami zaktualizowania się roszczenia wynikającego z art. 207 ust. 1 u.g.n. (w wersji pierwotnej) są: 1) posiadanie nieruchomości w okresie wskazanym w ustawie; 2) nielegitymowanie się uprawnionego odpowiednim dokumentem szczególnym. Nie wchodzi w grę natomiast przesłanka zabudowania gruntu przez zgłaszającego roszczenie, ponieważ to dalsze wymaganie prawne pojawiło się w wyniku zmiany ustawy u.g.n. w dniu 15 lutego 2004 r. (Dz. U. z 2000 r. Nr 6, poz. 70). Strona powodowa powinna zatem wykazać także de lege lata jedynie dwie pierwsze przesłanki nabycia omawianego roszczenia wobec pozwanej Gminy.

Sąd wskazał, że druga z przesłanek została wykazana. Dokumenty przedstawione przez powoda nie były dokumentami o przekazaniu powodowi tej nieruchomości, wydanymi w formie przewidzianej prawem. Nie wykazano bowiem, by powodowi przekazano powyższą nieruchomość w użytkowanie czy zarząd (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2009 r. IV CSK 533/08, lex nr 603184).

Pierwszą przesłanką, która powinna być spełniona jest faktyczne władztwo powoda nad nieruchomością. W ustawie o gospodarce nieruchomościami nie zdefiniowano odrębnie pojęcia posiadacza, wobec czego należy przyjąć, że na gruncie jej przepisów obowiązuje klasyczne rozumienie tej instytucji, uregulowane w kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 336 k.c. posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). Zgodnie z art. 207 ust. 1 u.g.n. powód powinien był udowodnić, że był posiadaczem nieruchomości w dniu 5 grudnia 1990 r. i pozostawał nim nadal w dniu 1 stycznia 1998 r.

W ocenie Sądu, powód nie wykazał, że był posiadaczem nieruchomości na dzień 5 grudnia 1990 r. Zdaniem Sądu na tą datę powód działał jedynie jako administrator, zarządca nieruchomości (dzierżyciel), a nie posiadacz.

Różnica między posiadaniem a dzierżeniem polega na innym ukierunkowaniu woli władania rzeczą. O ile posiadacz włada rzeczą dla siebie, o tyle dzierżyciel czyni to w imieniu innej osoby, wykazując wolę władania rzeczą za kogo innego (np. przedstawiciele ustawowi, pełnomocnicy, przechowawcy, przewoźnicy, zarządcy). Przyjmuje się, że dzierżenie jest najczęściej następstwem istniejącego między posiadaczem a dzierżycielem rzeczy stosunku prawnego, z tym że istnienie takiego stosunku nie jest konieczną przesłanką dzierżenia. Zatem dzierżycielem może być także osoba prowadząca cudzą sprawę bez zlecenia, ze skutkami określonymi w dalszych przepisach kodeksu (art. 752 - 757), jak i osoba władająca rzeczą wbrew woli posiadacza. Artykuł 338 k.c. uzależnia bowiem kwalifikację władztwa jako dzierżenia jedynie od tego, czy władztwo to jest wykonywane z wolą władania za kogo innego. Dopuszcza się także możliwość przekształcenia posiadania w dzierżenie w wypadku gdy posiadacz zmieni zamiar władania rzeczą czy to wskutek porozumienia z posiadaczem, czy też wbrew jego woli (por. postanowienie SN z dnia 26 marca 2010 r., III CSK 174/09, Lex nr 585822 oraz z dnia 4 lutego 2011 r., III CSK 124/10, LEX nr 1102861). Do dzierżenia nie stosuje się w związku z tym przepisów dotyczących posiadania, w tym przepisów art. 224 i n. k.c. Podkreślenia wymaga, że na dzierżenie oprócz wspomnianego elementu woli składa się również faktyczne władanie rzeczą ( corpus), które przedstawia się - na zewnątrz - tak samo, jak posiadanie.

Sąd wskazał, że Zarząd (...) (...) zgodnie z pismem z dnia 1 października 1965 r. posiadał jedynie uprawnienia do administrowania ośrodkiem sportowo-wypoczynkowym położonym na nieruchomości, a zatem tylko takie prawa mógł ewentualnie przekazać na rzecz (...) R..

Powód działał jako administrujący ośrodkiem sportowo - wypoczynkowym, a zatem jako zarządca. Z przedłożonych przez powoda dokumentów nie wynika, by przed dniem 5 grudnia 1990 r. powód ujawniał na zewnątrz wolę władania ośrodkiem dla siebie. Sąd podkreślił, że użytkownik nieruchomości (Zarząd Główny (...)) zgodnie z umową z dnia 29 października 1959 r. był uprawniony do zlecenia prowadzenia obiektu dowolnemu (...) (...) na terenie W. wg swego uznania w uzgodnieniu ze (...)Komitetem (...) (§ 4 umowy). Tym samym zrzekając się uprawnień w zakresie administrowania ośrodkiem na rzecz Zarządu (...) (...), w związku z wystąpieniem Zarządu (...) (...) o przekazanie Ośrodka (...), de facto skorzystał z przysługującego mu uprawnienia zlecenia prowadzenia ośrodka przez (...). Nie oznacza to jednak, że zrzekł się użytkowania, a jedynie administrowania ośrodkiem.

O fakcie posiadania nieruchomości przez powoda nie może świadczyć wypis z rejestru gruntów z k. 83, zgodnie z którym władającym nieruchomością wg stanu z 1964 r. było (...) (...). Powód jak wynika z dokumentów został zarejestrowany dopiero w 1965 r. i nie udowodnił, by wywodził się z podmiotu o nazwie (...) (...). Żadne dokumenty, wykazujące powyższą okoliczność, nie zostały przedłożone przez powoda.

Złożona przez powoda decyzja o lokalizacji budowy (modernizacji ośrodka) z dnia 8 października 1973 r. również nie świadczy o rzekomym posiadaniu nieruchomości przez powoda. Wskazać trzeba, że była wydana nie na (...) R., lecz inwestorem był (...)Komitet (...), zaś inwestorem zastępczym była Dyrekcja (...). Ponadto decyzja ta dotyczyła tylko części nieruchomości (o pow. 4,2 ha, podczas gdy cała działka nr (...) ma pow. około 7 ha). W żaden sposób dokument ten nie ujawniał woli władania tą nieruchomością przez powoda dla siebie.

Powód utrzymywał, że fakt iż posiadał przedmiotową nieruchomość potwierdza okoliczność, że ponosił wydatki związane z gruntem. Sąd podkreślił, że jakkolwiek powód przedstawił dużą ilość faktur, które miały dotyczyć prac wykonywanych na przedmiotowej nieruchomości, to jednak tylko część z nich była wystawiona na (...) R.. W ocenie Sądu, w przypadku faktur, które zostały wystawione na (...) bez doprecyzowania, że chodzi o (...) R., nie mogły być uznane jako wydatki, obciążające powoda. Z zebranych dokumentów wynika, że powód w 1977 r. częściowo sfinansował budowę sieci wodnej letniej, kortów tenisowych, a także ogrodzenie części terenu przystani oraz w 1986 r. minigolfa. Sąd podkreślił jednakże, że część faktur dotyczących budowy kortów zostało wystawionych na (...) (np. k. 208). Z przedstawionych faktur wynika, że powód ponosił wydatki, związane z pracami remontowo-budowlanymi np. na farby, cegły, cement, modernizację parteru, mączkę ceglaną, roboty dekarskie. W ocenie Sądu te wszystkie wydatki wiązały się z wykonywaniem remontów w ramach administrowania przedmiotowym ośrodkiem.

Nie można pomijać zeznań świadka J. L. (1), który podniósł, że „z naszych skromnych zasobów składkowych i niewielkich dotacji nie byliśmy w stanie samodzielnie inwestować, natomiast Zarząd Główny miał zamiar inwestować na tej nieruchomości. W sprawach bieżących remontów klub sobie radził, ponosiliśmy koszty bieżących remontów”. Z kolei świadek H. K. zeznała, że w latach 90-tych był tam obiekt rekreacyjny i ogólnie dostępna plaża, zaś pozostała część nieruchomości była opuszczona i nikt z pozostałej części nieruchomości nie korzystał. Świadkowie J. L. (1) i D. K. potwierdzili, że na przedmiotowej nieruchomości odbywały się imprezy sportowe pod szyldem (...). Powód - jak wynika z zeznań świadka R. S. - był członkiem Towarzystwa (...). Oczywistym jest zatem, że skoro imprezy organizowane były przez (...) na terenie przedmiotowej nieruchomości, to nie oznacza to, iż to stowarzyszenie (...) władało nieruchomością jak dla siebie. Jak wynika z zeznań świadków, którzy nie byli związani z powodem, dla zewnętrznego obserwatora organizatorem imprez było (...), a nie powód, o czym świadczyły flagi (...), instruktorzy w koszulkach (...).

Zdaniem Sądu, wszystkie powyższe działania (przeprowadzanie niektórych tj. bieżących prac na terenie ośrodka czy też udział w organizowaniu imprez sportowych) mieściły się w ramach obowiązków, wynikających z administrowania ośrodkiem sportowo-wypoczynkowym. Inwestycje o większych rozmiarach były finansowane przez (...), a nie powoda.

Sąd zauważył również, że przesłuchani świadkowie nawet jeżeli opisywali imprezy, jakie były organizowane na przedmiotowej nieruchomości, to mówili o wykorzystywaniu jedynie części tej nieruchomości: tj. budynku, kortów tenisowych, plaży, czy też boiska do siatkówki. W pozostałym zakresie nieruchomość - jak wynika z zeznań świadka H. K.- była opuszczona i nikt z niej nie korzystał.

Zdaniem Sądu, powód początkowo władał tą nieruchomością jak dzierżyciel (administrator ośrodka sportowo-wypoczynkowego) i nigdy (do 1995 r.) nie ujawnił na zewnątrz woli władania tą nieruchomością jak posiadacz (samoistny bądź zależny).

Co prawda powód w dniu 31 grudnia 1991 r. zawarł z A. L. (1) umowę najmu pomieszczeń w budynku od stycznia 1992 r. do 31 grudnia 2002 r. (k.461) czy też w dniu 15 marca 1994 r. zawarł umowę użyczenia na 5 kortów tenisowych z J. L. (2) (k. 335), to te czynności również nie świadczą o zmianie woli władania z dzierżenia na posiadanie. Mieściły się one w zakresie administrowania ośrodkiem sportowo-wypoczynkowym. Powód w tym czasie nadal działał jako zarządca i tak był traktowany na zewnątrz (por. zezwolenie na usunięcie drzew z dnia 14 czerwca 1994 r. wydane dla zarządcy tj. (...) R. k. 442).

Również umowa nr (...) z dnia 13 października 1994 r. w sprawie budowy parkingu strzeżonego na powierzchni 2.840 m ² zawarta pomiędzy miastem a (...) R. nie świadczy o tym, że już wówczas powód był posiadaczem całej działki nr (...). Po pierwsze umowa ta dotyczyła jedynie części nieruchomości. Nadto w umowie tej powód zobowiązał się do dostarczenia prawa dysponowania terenem.

W ocenie Sądu powód ujawnił na zewnątrz wolę władania nieruchomością jak dla siebie dopiero od momentu, gdy złożył wniosek o ustanowienie prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości, tj. 19 kwietnia 1995 r. Od 1996 r. powód zaczął uiszczać podatki od nieruchomości. W późniejszym czasie nie wydał nieruchomości pozwanemu.

Zdaniem Sądu w zakresie oceny woli władania nieruchomością dla siebie istotne jest również porozumienie z dnia 26 kwietnia 2000 r. (k.296 – 297), z którego wynika, że strony tego porozumienia (Zarząd Główny (...), Zarząd (...) (...) i (...) R.) uzgodniły, iż prawo użytkowania wieczystego ma być uzyskane na rzecz Zarządu Głównego (...), a dopiero później ma zostać przekazane w 40 % na (...) R. i 20 % na Zarząd (...).

Sąd podkreślił, że na posiadanie składa się nie tylko animus, lecz również corpus. W ocenie Sądu, z zebranego materiału dowodowego nie wynika, by powód posiadał całą nieruchomość obejmującą działkę nr (...), co do której domaga się ustanowienia prawa użytkowania wieczystego. Powód administrował jedynie częścią nieruchomości, tj. w zakresie obejmującym budynek, w którym swą działalność prowadził A. L. (1), korty tenisowe i plażę. Przy czym jak wynika z zeznań przesłuchanego w charakterze strony J. L. (2) do odtworzenia plaży doszło w 2004 r., gdyż W. zmieniła swoje koryto i oddaliła się kilkadziesiąt metrów od linii brzegowej. Oznacza to, że obecna powierzchnia plaży nie odpowiada tej, która istniała wcześniej. Również istniejący obecnie park linowy nie istniał w dniu 5 grudnia 1990 r., w dacie złożenia wniosku o ustanowienie prawa użytkowania wieczystego (19.04.1995 r.), jak również w dniu wejścia w życie ustawy o gospodarce nieruchomościami. Nie można zatem przyjąć, by strona powodowa wykazała, by administrowała tą częścią nieruchomości. Z opinii biegłego A. Z. wynika, że kompleks nieruchomości w przeważającej części jest terenem zielonym, zadrzewionym (łęgi nadwiślańskie, zadrzewienia łęgowe). Północna część działki (...) w przeważającej części jest niezagospodarowana, gęsto zadrzewiona i zakrzewiona. Teren jest nieuporządkowany, połamane gałęzie drzew i krzewów nie są usuwane.

W ocenie Sądu nawet gdyby przyjąć, że powód był posiadaczem, a nie dzierżycielem (choć zdaniem Sądu brak podstaw do takich wniosków) to i tak brak jest podstaw do przyjęcia by posiadał w dacie 5 grudnia 1990 r. i 1 stycznia 1998 r. całą nieruchomość stanowiącą działkę (...) (czy też (...)). Bycie posiadaczem części działki nie uprawnia do oddania całej nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Sąd podkreślił, że strona powodowa nie zgłosiła stosowanych wniosków dowodowych, które pozwalałyby wydzielić geodezyjnie odpowiednią część działki w celu ewentualnego ustanowienia prawa użytkowania wieczystego. Strona powodowa była reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, a zatem podjęcie inicjatywy dowodowej z urzędu przez Sąd, naruszałoby zasadę kontradyktoryjności.

Podsumowując Sąd uznał, że powód w dacie 5 grudnia 1990 r. nie był posiadaczem działki ew. (...), a zatem brak jest podstaw do uwzględnienia żądania pozwu na podstawie art. 207 u.g.n. w brzmieniu pierwotnym. Sąd wskazał, że mimo, iż w toku postępowania ujawniono, że działka (...) obecnie dzieli się na działkę (...) stanowiącą własność (...) W. i (...) stanowiącą własność Skarbu Państwa – strona powodowa nie zmodyfikowała swego żądania w odpowiedni sposób.

W celu kompleksowego rozpoznania sprawy Sąd rozważył również zasadność żądania pozwu na podstawie art. 207 u.g.n. w odniesieniu do działki nr (...) w brzmieniu obecnie obowiązującym, tj. od dnia 15 lutego 2000 r. Ustawa nowelizująca z dnia 7 stycznia 2000 roku o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz innych ustaw (Dz.U.2000.6.70) nie zawiera przepisów intertemporalnych. Zgodnie zaś z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2003 r., sygn. III CKN 416/01 nie ma podstaw do stosowania przepisu art. 207 ust. 1 u.g.n. w poprzednim brzmieniu dla rozstrzygnięcia zasadności roszczenia zgłoszonego na podstawie tego przepisu, gdy orzeczenie zapadło w czasie obowiązywania nowej treści powyższego przepisu.

Zgodnie z art. 207 ust 1 u.g.n. - osoby, które były posiadaczami nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub własność gminy w dniu 5 grudnia 1990 roku i pozostawały nimi nadal w dniu 1 stycznia 1998 roku, mogą żądać oddania nieruchomości w drodze umowy w użytkowanie wieczyste wraz z przeniesieniem własności budynków, jeżeli zabudowały tę nieruchomość na podstawie pozwolenia na budowę z lokalizacją stałą. Nabycie własności budynków wybudowanych ze środków własnych posiadaczy następuje nieodpłatnie. Norma art. 207 ust. 1 u.g.n., w brzmieniu nadanym nowelizacją z dnia
7 stycznia 2000 roku, skierowana jest zarówno do posiadaczy samoistnych, jak i do posiadaczy zależnych. Przepis określa ponadto ścisłe ramy czasowe, w jakich posiadanie ma trwać. Wykładnia powyższego przepisu wskazuje, że posiadanie jako stan faktyczny musi istnieć w dniu 5 grudnia 1990 roku i w dniu 1 stycznia 1998 roku, przy czym odnosi się do tych posiadaczy, którzy wznieśli na posiadanych nieruchomościach budynki na podstawie pozwoleń na budowę z lokalizacją stałą (ust. 1) lub czasową (ust. 1a).

Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 207 ust. 1 u.g.n., uwłaszczenie obejmuje tych posiadaczy, którzy (1) faktycznie władali nieruchomością w dniu 5 grudnia 1990 r. i w dniu 1 stycznia 1998 r. oraz (2) zabudowali nieruchomość na podstawie (3) pozwolenia na budowę z lokalizacją stałą bądź lokalizacją czasową (art. 207 ust 1a u.g.n.). Ciężar udowodnienia powyższych okoliczności, zgodnie z art. 6 k.c., spoczywa na powodzie.

Odwołując się do wcześniejszych rozważań Sąd uznał, że powód nie był posiadaczem nieruchomości w dniu 5 grudnia 1990 r., a jedynie jej dzierżycielem. Nie zostało również udowodnione, by powód zabudował przedmiotową nieruchomość. Kluczowe znaczenie ma przy tym termin „zabudowanie” nieruchomości. Ani ustawa o gospodarce nieruchomościami, ani prawo budowlane nie zawierają definicji zabudowy. Nie można jednak podzielić stanowiska, że słowo "zabudować", pokrywa się treściowo ze znaczeniem słowa "budowa" zdefiniowanym w słowniczku ustawowym, zawartym w art. 3 pkt. 6 Prawa budowlanego (Dz.U. z 1994 r., nr 106, ze zm), zgodnie z którym przez budowę należy rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego. Prawo budowlane nie definiuje "zabudowywania", co oznacza, że słowu temu należy przydawać znaczenie, w jakim jest używane w mowie potocznej. W słownikach języka polskiego podaje się, że słowo zabudować oznacza wznosić na jakimś terenie od fundamentów budowle, ich część, zespoły. Takie też jego znaczenie przyjmuje się w orzecznictwie sądowym na tle art. 207 § 1 u.g.n . (por. uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2002 r., III CKN 439/00, czy uchwały 7 sędziów z dnia 27 marca 2003 r., III CZP 87/02 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2003 r. I CK 318/02).

Sąd wskazał, że w świetle sformułowania art. 207 ust. 1 u.g.n.: "osoby, które były posiadaczami (...) jeżeli zabudowały (...)" nie powinno budzić wątpliwości, że w zakresie przesłanki zabudowania ustawodawca posłużył się kryterium podmiotowym, co oznacza, że roszczenie z art. 207 ust. 1 u.g.n. przysługuje tylko tym posiadaczom, którzy sami zabudowali nieruchomość na podstawie pozwolenia na budowę. Sam fakt istnienia zabudowy, wzniesionej na podstawie pozwolenia na budowę, nie jest wystarczającą przesłanką uwłaszczenia. Posiadacz powinien bowiem udowodnić, że to on sam był realizatorem budowy na podstawie pozwolenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2004 r. III CZP 107/03; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2001 r., V CKN 1043/00; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2002 r., III CKN 439/00; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2009 r., IV CSK 240/08).

Tymczasem, jak wynika z przedstawionych dowodów, a w szczególności dowodu z opinii biegłego A. Z. budynki, które znajdują się na działce (...), a określone przez biegłego jako budynki nr (...) zostały wybudowane w 1950 r. Z oczywistych względów te budynki nie mogły zostać wybudowane przez powoda, gdyż on wówczas jako osoba prawna nie istniał. Powód został bowiem zarejestrowany jako stowarzyszenie dopiero 11 września 1965 r. i dopiero od tej daty uzyskał osobowość prawną. Powód nie udowodnił, że jest następcą prawnym pod tytułem ogólnym podmiotu, który wybudował przedmiotowe budynki. Powód nie wykazał zatem, że spełnił przewidziany przez ustawę warunek "zabudowania" nieruchomości przy ul. (...). Z kolei w odniesieniu do budynku oznaczonego przez biegłego A. Z. jako nr (...)powstał on w 1985 r. Strona powodowa nie udowodniła, by ten budynek był zbudowany na podstawie pozwolenia na budowę. Ponadto budynek ten ma powierzchnię 17 m ² i przeznaczony jest na magazynek. Zdaniem Sądu nawet gdyby powód wykazał, że budynek ten został wybudowany na podstawie pozwolenia na budowę to i tak nie uprawnia to do oddania całej działki (...) o pow. ponad 7 ha w użytkowanie wieczyste.

Ostatnią przesłanką uwłaszczenia jest legitymowanie się przez dokonującego zabudowy nieruchomości pozwoleniem na budowę z lokalizacją stałą lub czasową. Nie ma jakichkolwiek dowodów, które potwierdzałyby, że (...) R. uzyskał pozwolenie na budowę, któregokolwiek budynku na działce nr (...). Wobec powyższego, w ocenie Sądu powód nie wykazał, by zabudował przedmiotową nieruchomość na podstawie pozwolenia na budowę. Dokumenty dotyczące budowy powłok balonowych nad kortami z 2004 i 2005 r. nie spełniają kryteriów zabudowania nieruchomości, gdyż nie są budowlami, nadto zostały dokonane po datach wskazanych w omawianym przepisie i wreszcie zostały wydane na podmiot trzeci, tj. Przedsiębiorstwo Usługowo- (...) sp. z o.o.

Reasumując, strona powodowa nie wykazała żadnej z przesłanek, których kumulatywne spełnienie jest niezbędne do tego, by uprawniony mógł skutecznie żądać oddania nieruchomości, stanowiącej działkę ew. o nr (...), w użytkowanie wieczyste.

Jeśli chodzi o żądanie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości, stanowiącej działkę ew. nr (...), to również w ocenie Sądu nie zasługiwało ono na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności Sąd wskazał, że nie można zgodzić się z pełnomocnikiem powoda, że wniosek złożony w 1995 r. również obejmował przedmiotową działkę. We wniosku złożonym w dniu 19 kwietnia 1995 r. wskazano, że wniosek dotyczy oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości o powierzchni około 7 ha położonego w W. przy ul. (...) wraz z budynkiem nr (...), przy czym jak wynika z uzasadnienia tego wniosku dotyczył on nieruchomości przekazanej rzekomo powodowi w 1959 r. Tymczasem jak wynika z ustalonego stanu faktycznego działka nr (...) została przekazana powodowi w 1970 r., a nie w 1959 r. Wreszcie we wniosku tym mowa o powierzchni około 7 ha, a taką powierzchnię miała działka nr (...) (70.405 m ²). Natomiast działka nr (...) ma powierzchnię 3.069 m ². W ocenie Sądu w świetle określenia powierzchni działki (około 7 ha), jak również przytoczenia podstawy jej rzekomego przekazania, brak jest podstaw do przyjęcia, że wniosek z 1995 r. obejmował również działkę nr (...). Nadto, jak wynika z twierdzenia pozwu pełnomocnik wskazał „w dniu 09 kwietnia 1995 r. powód złożył do Urzędu Rejonowego w W. wniosek o ustanowienie na rzecz powoda użytkowania wieczystego nieruchomości oznaczonej w petitum pozwu”, a zatem działki nr (...). W piśmie procesowym z dnia 9 kwietnia 2005 r. pełnomocnik powoda wskazał, że wniosek z dnia 4 grudnia 2002 r. „miał cechy ponaglenia, a jednocześnie precyzował treść pierwotnego wniosku”. We wniosku z dnia 4 grudnia 2002 r. jednoznacznie określono, że dotyczy on nieruchomości oznaczonej jako działka ew. nr (...)o powierzchni 70.459 m ² (późniejszej działki nr (...)), a nie działki nr (...).

W tym stanie rzeczy należało przyjąć, że dopiero rozszerzenie żądania pozwu o działkę nr (...) stanowiło zgłoszenie wniosku o ustanowienie prawa użytkowania wieczystego na tej nieruchomości. Pismo zawierające rozszerzenie żądania z dnia 1 lutego 2007 r. zostało złożone na rozprawie w dniu 5 czerwca 2007 r., a zatem dopiero w tej dacie zgłoszono żądanie.

Tymczasem zgodnie z art. 204 ust 5 u.g.n. roszczenia, o których mowa w ust. 1, wygasły, jeżeli wnioski w tej sprawie nie zostały złożone do dnia 31 grudnia 1996 r. Jeśli zaś chodzi o roszczenia oparte na treści art. 207 u.g.n. wygasały jeżeli żądanie o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste w drodze umowy nie zostało zgłoszone do dnia 31 grudnia 2005 r. (tak art. 14 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw).

Uzupełniająco Sąd wskazał, że również w odniesieniu do działki nr (...) powód nie był użytkownikiem przedmiotowego gruntu w rozumieniu art. 204 u.g.n. Powód nie przedłożył bowiem decyzji o ustanowieniu użytkowania bądź decyzji o wymiarze lub aktualizacji opłat za użytkowanie. Powód złożył jedynie pismo z dnia 9 kwietnia 1970 r. (...)Komitetu (...) i (...), w którym wskazano Komendzie (...), że teren położony pomiędzy mostem Ś. a ul. (...) przeznaczony został na cele wypoczynku wodnego. Natomiast zagospodarowanie kompleksowe całości terenu zostało powierzone (...) (...) R.. (...) R., uzyskało operat wodno-prawny wydany przez (...) i Ochrony (...) z dnia 11 lipca 1969 r. w rejonie 514-515,5 km, i został zobowiązany do zlikwidowania wszystkich urządzeń oraz do pełnego przygotowania do sezonu letniego w 1970 r., znajdujących się na terenie. Co więcej z operatu wodno - prawnego wynika, że został on sporządzony na zlecenie (...), a nie (...) R.. Z protokołu zdawczo - odbiorczego z dnia 15 lipca 1970 r. wynika, że Przedstawiciele (...) przekazali teren (...) R., jego podstawą jest decyzja z dnia 29 maja 1970 r. (...) W. Wydziału Architektury Nadzoru i Geodezji. Odpisu tej decyzji pełnomocnik powoda nie przedłożył nawet w kserokopii. Nie można przy tym przyjąć, by pozwolenie wodno - prawne uzyskane przez powoda stanowiło dowód ustanowienia na jego rzecz użytkowania nieruchomości. Działka nr (...) jest położona na obszarze, który wymagał stosownego pozwolenia wodno - prawnego (por. art. 43 ustawy z dnia 30 maja 1962 r. Prawo wodne). Pozwolenie wodno - prawne uprawnia jedynie do szczególnego korzystania z wód w sposób określony w tym akcie, a jego celem było przeciwdziałanie nadmiernemu zanieczyszczeniu wód (tak SN w wyroku z dnia 26 marca 1969 r. II CR 30/69).

Zdaniem Sądu również w przypadku działki nr (...) powód uzyskał jedynie uprawnienie w zakresie administrowania działką, a nie prawo użytkowania w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego. Wobec powyższego żądanie pozwu oparte na treści art. 204 u.g.n. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Jeśli zaś chodzi o żądanie dotyczące działki nr (...), oparte na treści art. 207 u.g.n. to skoro zostało ono zgłoszone dopiero w 2007 r. (a nie 1995 r.) należałoby uwzględnić regulację obowiązującą od 15 lutego 2000 r. Co oznacza, że poza wymaganiem posiadania nieruchomości konieczne było, by powód ją zabudował na podstawie pozwolenia na budowę z lokalizacją stałą lub lokalizacją czasową. Jak wynika z opinii biegłego A. Z. działka nr (...) jest zabudowana jednokondygnacyjnym budynkiem magazynowym. Jak wynika z protokołu z k. 359, gdy powód przejmował przedmiotową nieruchomość w 1970 r. na podstawie protokołu zdawczo - odbiorczego była ona zabudowana 3 magazynami na paliwo, przy czym jeden wymagał remontu. Z powyższego wynika, że nieruchomość była już zabudowana, a powód co najwyżej wyremontował jeden z magazynów. Wyremontowanie nie oznacza zabudowania, zgodnie z wykładnią tej przesłanki wskazanej we wcześniejszej części rozważań.

W tym stanie rzeczy Sąd przyjął, że żądanie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego w odniesieniu do działki nr (...) wygasło niezależnie od tego czy jego podstawą był art. 204 czy 207 u.g.n. Nadto strona powodowa nie wykazała, by wobec tej działki spełniła przesłanki, uzasadniające ustanowienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości, określone w tych przepisach.

Oddaleniu podlegało również żądanie powoda w zakresie zobowiązania pozwanego do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu własności budynków, budowli, urządzeń i instalacji na rzecz powoda. Zgodnie z art. 31 u.g.n. - oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej zabudowanej następuje z równoczesną sprzedażą położonych na tej nieruchomości budynków i innych urządzeń. Skoro niezasadne było żądanie powoda oddania nieruchomości przy ul. (...) w użytkowanie wieczyste, nie było również podstaw do zobowiązania pozwanego do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu budynków na rzecz powoda. Powód nie wykazał, by przedmiotowe budynki były przez niego wybudowane (za wyjątkiem budynku nr (...) na nieruchomości nr (...)) lub nabyte ze środków własnych, a co najwyżej były przez niego „jedynie” remontowane. Nie było zatem podstaw do nieodpłatnego przeniesienia ich własności.

W odniesieniu do budynku na działce nr (...) to nie zasługiwał na uwzględnienie wniosek o zwolnienie z pierwszej opłaty, gdyż wniosek nie został złożony przed upływem roku od dnia wejścia w życie u.g.n. (art. 207 ust. 2).

Nie można również zgodzić się ze stanowiskiem powoda, że ewentualna oplata z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości winna być ustalona na poziomie 1 %, gdyż rzekomo powód prowadzi działalność statutową. Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego w rzeczywistości powód obecnie oraz w latach wcześniejszych wynajmował bądź dzierżawił część nieruchomości podmiotom trzecim ((...), korty tenisowe czy park linowy). Sam nie prowadzi tam działalności, zgodnej z celami statutowymi. Sporadyczne udostępnianie nieruchomości w celu organizowania imprez z okazji Św. Jana (puszczanie wianków), nie uzasadnia przyjęcia, że prowadzona jest tam działalność na cele statutowe jako działalność dominująca. Oznacza to, że powód w tym zakresie prowadzi działalność gospodarczą.

W tym stanie rzeczy powództwo jako niezasadne należało oddalić.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Powód jako strona przegrywająca proces winna zwrócić pozwanemu koszty procesu, jak również winna ponieść nieuiszczone koszty sądowe. Przy czym szczegółowe rozliczenie kosztów Sąd na podstawie art. 108 k.p.c. pozostawił referendarzowi sądowemu.

Sąd oddalił wniosek pozwanego o zarządzenie dochodzenia w trybie art. 109 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Okoliczność, że wszczęto postępowanie przymuszające w celu złożenia przez powoda sprawozdań finansowych nie uzasadnia przeprowadzenia w/w dochodzenia. Wskazać należy, że powód korzystał jedynie ze zwolnienia od wpisu sądowego – gdyż postanowieniem z dnia 16 maja 2005 r. powód został zwolniony ponad kwotę 500 zł z tego tytułu. Brak złożenia sprawozdań finansowych dotyczył lat późniejszych. W tym stanie rzeczy nie spełniła się przesłanka powzięcia wątpliwości co do rzeczywistego stanu majątkowego strony, domagającej się zwolnienia od kosztów sądowych lub z niego korzystającej. Powyższa okoliczność mogłaby być przedmiotem badania, gdyby powód zamierzał złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych na obecnym etapie postępowania.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł powód, zaskarżając wyrok w zakresie punktu 2 i 3, zarzucając mu:

1.  obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 336 k.c. w zw. z art. 207 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami poprzez przyjęcie, że powód nie ma podstaw do (i) żądania zobowiązania pozwanego do złożenia oświadczenia woli o oddaniu powodowi w użytkowanie wieczyste działki o numerze ewidencyjnym (...) w obrębie 4-15-01, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa w Warszawie prowadzi księgę wieczystą o nr (...) o powierzchni 70.459 m ^{( 2)} oraz oświadczenia o nieodpłatnym przeniesieniu na powoda własności budynków urządzeń i instalacji znajdujących się na tej nieruchomości oraz (ii) żądania zobowiązania pozwanego do złożenia oświadczenia woli o oddaniu powodowi w użytkowanie wieczyste działki o numerze ewidencyjnym (...) w obrębie 4-15-01, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa w Warszawie prowadzi księgę wieczystą o nr (...) o powierzchni 3.069 irr oraz o nieodpłatne przeniesienie na powoda własności budynków urządzeń i instalacji, znajdujących się na tej nieruchomości, na podstawie art. 207 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami, bowiem powód nie był posiadaczem w/w nieruchomości w dniu 5 grudnia 1990 roku oraz nie pozostawał nim nadal w dniu 1 stycznia 1998 roku, podczas, gdy powód był w niniejszym okresie co najmniej posiadaczem zależnym rzeczonych nieruchomości;

2.  naruszenie przepisów prawa procesowego, które mogło mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 227 k.p.c. w zw. z art. 217 § 1, 2 i 3 k.p.c. poprzez oddalenie wniosków dowodowych powoda o zwrócenie się do podmiotów wskazanych w piśmie z dnia 5 listopada 2007 roku, podczas, gdy zawnioskowane dowody stanowiły dowody na fakty, mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, bowiem świadczyły o użytkowaniu przez powoda nieruchomości, wykonywaniu na nieruchomości inwestycji, rozporządzaniu nieruchomościami przez powoda, jak przez posiadacza zależnego;

3.  naruszenie przepisów prawa procesowego, które mogło mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 233 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego poprzez:

a.  dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz dokonanie niewłaściwej oceny dowodów, w szczególności dotyczy to przedstawionych przez powoda faktur, dotyczących kosztów prac budowlanych i remontowych, wykonanych na nieruchomościach, tj. przyjęcie przez Sąd, że okoliczność, iż nie wszystkie wydatki z w/w faktur zostały poniesione przez powoda świadczy o tym, że powód nie władał nieruchomością we własnym imieniu oraz, że wydatki udokumentowane przedstawionymi fakturami obejmowały wydatki związane wyłącznie z wykonywaniem remontów w ramach administrowania ośrodkiem, nie zaś w ramach wykonywania prawa posiadania, podczas, gdy przedstawione faktury wystawione na powoda świadczą o tym, iż powód ponosił wydatki na nieruchomości, a tym samym użytkował nieruchomość, we własnym imieniu, jako posiadacz zależny;

b.  dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i uczynienie jej wybiórczą poprzez odmowę przyznania wiarygodności zeznaniom J. L. (2), zeznającego w charakterze strony powodowej w części, w jakiej J. L. (2) zeznał, że powód wnosił opłaty za użytkowanie nieruchomości oraz, że strona powodowa nieprzerwanie prowadzi na przedmiotowych nieruchomościach działalność statutową, związaną z upowszechnianiem kultury fizycznej, podczas gdy zeznania J. L. (2) były spójne, logiczne i pełne oraz zasługiwały na przyznanie im w pełnym zakresie waloru wiarygodności;

c.  dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności przedstawionych przez powoda umów, zawieranych z osobami trzecimi tj. umowy najmu pomieszczeń z dnia 31 grudnia 1991 roku zawartej z A. L. (1) oraz umowy użyczenia kortów tenisowych z J. L. (2) z dnia 14 marca 1994 roku i uznanie, że powód zawierając w/w umowy działał jedynie, jako administrator oraz, że zawieranie rzeczonych umów przez powoda nie determinuje powoda, jako posiadacza nieruchomości.

Mając na uwadze treść powyższych zarzutów powód wniósł o zmianę wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 20 kwietnia 2017r w zaskarżonej części poprzez:

1.  zobowiązanie (...) W. do złożenia oświadczenia woli następującej treści:

„Prezydent Miasta (...) W. działający w imieniu (...) W. oświadcza, że na podstawie art. 207 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami oddaje powodowi — (...) Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na okres 99 (dziewięćdziesiąt dziewięć) lat, począwszy od uprawomocnienia się orzeczenia Sądu stwierdzającego obowiązek złożenia niniejszego oświadczenia woli w użytkowanie wieczyste nieruchomości położone w W. przy ul. (...), składające się z zabudowanych działek, oznaczonych w ewidencji gruntów prowadzonej przez Miasto S. (...), jako:

a)  działka o numerze ewidencyjnym (...) w obrębie 4-15-01, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa w Warszawie prowadzi księgę wieczystą o nr (...) o powierzchni (...) ^{( :)} oraz nieodpłatnie przenosi na powoda własności budynków, budowli, urządzeń i instalacji znajdujących się na wyżej wymienionej nieruchomości,

b)  działka o numerze ewidencyjnym (...) w obrębie 4-15-01, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa w Warszawie prowadzi księgę wieczystą o nr (...) o powierzchni (...) nr oraz nieodpłatnie przenosi na powoda własności budynków, budowli, urządzeń i instalacji znajdujących się na wyżej wymienionej nieruchomości, z jednoczesnym zwolnieniem z pierwszej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, zgodnie z art. 207 ust 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami";

2.  ustalenie opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego w/w nieruchomości w wysokości 1 % wartości nieruchomości tj. kwoty 1.750 zł z możliwością aktualizowania ich w razie zmiany ceny nieruchomości w okresach nie krótszych niż rok;

3.  stwierdzenie, że wyrok Sądu zastępuje umowę stron o oddanie powodowi w użytkowanie wieczyste nieruchomości wskazanych powyżej.

4.  zasądzenie od pozwanego (...) W. na rzecz powoda (...) Towarzystwa (...) z siedzibą w W. kosztów procesu przed sądem I i II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie przed Sądem I i II instancji w wysokości potrójnej stawki minimalnej przewidzianej przez obowiązujące przepisy prawa, a także kwoty 17 zł poniesionej tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do sformułowanego w apelacji zarzutu dotyczącego naruszenia przez Sąd I instancji norm prawa procesowego. Zdaniem Sądu Apelacyjnego zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 233 § 1 k.p.c. nie zasługuje na uwzględnienie. Dokonane przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie, były prawidłowe i nie została naruszona przez Sąd zasada swobodnej oceny dowodów. Tym samym Sąd Apelacyjny przyjmuje je za własne. W ocenie Sądu Apelacyjnego polemika skarżącego z ustaleniami faktycznymi dokonanymi przez Sąd I instancji sprowadza się w istocie do kwestionowania oceny prawnej władztwa powoda, której to ocenę, dokonaną przez Sąd Okręgowy, Sąd Apelacyjny również podziela.

Zarzut naruszenia art. 227 w zw. z art. 217 § 1, 2 i 3 k.p.c., kwestionujący „oddalenie wniosków dowodowych powoda o zwrócenie się do podmiotów wskazanych przy piśmie z dnia 5 listopada 2007 r.” nie został rozwinięty w uzasadnieniu apelacji. Trzeba jeszcze odnotować, że sam wniosek był sformułowany w sposób bardzo ogólny, mimo że dotyczył bardzo obszernej dokumentacji, która w znacznej mierze została złożona do akt sprawy, nie zawierał odniesienia się do poszczególnych dokumentów. Wobec takiej jego postaci nie nasuwa żadnych zastrzeżeń jego oddalenie.

Poza tym wskazany zarzut naruszenia przepisów postępowania nie mógł odnieść skutku dlatego, że pełnomocnik powoda nie zgłosił zastrzeżenia do protokołu w związku z nieuwzględnieniem wniosków o dopuszczenie dowodów na rozprawie 6 kwietnia 2017 r., również tych z pisma procesowego z dnia 5 listopada 2007 r. (art. 162 k.p.c.). Strona nie może skutecznie zarzucać w apelacji uchybienia przez sąd pierwszej instancji przepisom postępowania, dotyczącego wydania postanowienia oddalającego wniosek o przeprowadzenie dowodów, jeżeli na podstawie art. 162 k.p.c. nie zwróciła uwagi sądu na to uchybienie (por. np. uchwały Sądu Najwyższego : z dnia 27 października 2005 r., III CZP 55/05, OSNC 2006/9/144 i z dnia 27 czerwca 2008 r., III CZP 50/08 OSNC 2009/7-8/103 oraz wyrok SN z dnia 12 czerwca 2015 r., II CSK 450/14, Lex nr 1754049). Stanowisko to jest ugruntowane w orzecznictwie, przy czym podkreśla się nadto, że wytknięcie uchybień winno w każdym przypadku polegać na wskazaniu konkretnych, naruszonych przepisów postępowania (por. np. wyroki Sądu Najwyższego: z 10 sierpnia 2006 r., V CSK 237/06, Biul. SN 2006/11/17 i z 27 listopada 2013 r., V CSK 544/12, Lex nr 1438426). Zaniechanie zakwestionowania we właściwym czasie oddalenia wniosków dowodowych czyni zarazem nieskutecznym żądanie rozpoznania postanowienia na podstawie art. 380 k.p.c.

Jak wynika z powyższego, nie mógł odnieść skutku także zarzut naruszenia art. 227 k.p.c. Można dodać, że zarzut ten ma wadliwą postać, ponieważ art. 227 k.p.c. nie jest źródłem obowiązków ani uprawnień jurysdykcyjnych sądu, lecz określa jedynie wolę ustawodawcy ograniczenia kręgu faktów które mogą być przedmiotem dowodu w postępowaniu cywilnym (por. np. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 13 maja 2011r., V CSK 361/10, Lex nr 1001340, z dnia 7 maja 2014 r., II CSK 481/13, Lex nr 1483576 i z 15 maja 2014 r., IV CSK 503/13, Lex nr 1467131).

Trzeci zarzut naruszenia prawa procesowego dotyczy oceny dowodów w postaci zeznań świadka J. L. (2), faktur, dotyczących prac remontowych i budowlanych oraz umów, zawieranych przez powoda z osobami trzecimi. W tym zakresie Sąd Apelacyjny podziela ugruntowane stanowisko judykatury, zgodnie z którym, aby zarzucić naruszenie art. 233 § 1 k.p.c., skarżący powinien wskazać, jaki konkretnie dowód mający istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy sąd uznał za wiarygodny i mający moc dowodową albo za niewiarygodny i niemający mocy dowodowej i w czym przy tej ocenie przejawia się naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów (tak m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2002 r., I CKN 132/01). Należy także podać, jakie dyrektywy oceny wiarygodności i mocy dowodów zostały naruszone i na czym to naruszenie miałoby polegać, jak również, że mogło to mieć wpływ na wynik sprawy (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1997 r., III CKN 13/97 i z dnia 8 sierpnia 2000 r., III CKN 1146/00). Takiej argumentacji apelacja nie zawiera. Nie jest wystarczającym przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu.

Analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku prowadzi do wniosku, że reguły określające swobodną ocenę dowodów, o której mowa w art. 233 § 1 k.p.c., nie zostały naruszone przez sąd pierwszej instancji. Wyprowadzone wnioski są bowiem logiczne, nie stoją sprzeczności z zasadami doświadczenia życiowego i mają podstawy w zebranym materiale dowodowym, a nadto zostały w należyty sposób umotywowane. Sąd Okręgowy w logiczny sposób uzasadnił, dlaczego jako niewiarygodne ocenił zeznania J. L. (2) w części, w jakiej utrzymywał, że powód wnosił opłaty za użytkowanie nieruchomości. Sąd wskazał, że na tę okoliczność nie przedstawiono żadnego dokumentu finansowego, a osoba sprawująca funkcję skarbnika D. D., a zatem mająca największą wiedzę w tym zakresie, nie potwierdziła tej okoliczności.

W zakresie poczynionych nakładów Sąd Okręgowy ustalił, że jakkolwiek powód przedstawił dużą ilość faktur, które miały dotyczyć prac wykonywanych na przedmiotowej nieruchomości, to jednak tylko część z nich była wystawiona na (...) R.. W ocenie Sądu faktury, które zostały wystawione na (...) bez doprecyzowania, że chodzi o (...) R., nie mogły być uznane jako dokumentujące wydatki, dokonane przez powoda. Sąd prawidłowo wskazał, że z zebranych dokumentów wynika, że powód w 1977 r. częściowo sfinansował budowę sieci wodnej letniej, kortów tenisowych, a także ogrodzenia części terenu przystani oraz w 1986 r. minigolfa. Sąd podkreślił jednakże, że część faktur dotyczących budowy kortów zostało wystawionych na (...) (np. z k. 208). Z przedstawionych faktur wynika, że powód ponosił wydatki, związane z pracami remontowo - budowlanymi np. na farby, cegły, cement, modernizację parteru, mączkę ceglaną, roboty dekarskie, wykonanie instalacji gazowej. Są to prawidłowe ustalenia, mające pokrycie w treści dokumentów w postaci faktur, rachunków i kosztorysów powykonawczych. W ocenie Sądu Okręgowego te wszystkie wydatki wiązały się z wykonywaniem remontów w ramach administrowania przedmiotowym ośrodkiem. Oceniając umowę najmu z dnia 31 grudnia 1991 r. zawartą z A. L. (1) oraz umowę użyczenia 5 kortów tenisowych zawartą w dniu 15 marca 1994 r. z J. L. (2) Sąd uznał, iż także mieściły się one w zakresie administrowania ośrodkiem sportowo - wypoczynkowym. W ocenie Sądu powód w tym czasie nadal działał jako zarządca i tak był traktowany na zewnątrz, o czym świadczy zezwolenie na usunięcie drzew z dnia 14 czerwca 1994 r. wydane dla zarządcy tj. (...) R. k. 442.

Ocena powyższa jest uzasadniona i zgodna z zasadami swobodnej oceny dowodów. W orzecznictwie Sądu Najwyższego zauważyć należy definicję, że przez administrację rozumie się zazwyczaj kierowanie sprawami majątkowymi innej osoby w taki sposób, w jaki czyni to sam uprawniony, a więc przyjmuje się, że zarząd (administrowanie) obejmuje zarówno wydawanie dyspozycji faktycznych, jak i zawieranie odpowiednich czynności prawnych w imieniu osoby uprawnionej (tak orz. Sądu Najwyższego z dn. 23 czerwca 1958 r., OSPiKA 1959, poz. 247). Administrowanie obejmuje bieżące czynności, mające zapewnić niezakłócone funkcjonowanie nieruchomości (por. SN z 19 stycznia 2006r. IV CK 343/05 LEX nr 191167), istnieje ograniczenie dopuszczalności podejmowania w ramach zarządu (administracji) jedynie takich działań, które stanowią daleko idącą ingerencję w sferę prawną podmiotu uprawnionego. Zawarte umowy najmu i użyczenia, czy też przeprowadzone remonty i modernizacje budynków takiej ingerencji nie stanowiły, wręcz przeciwnie były niezbędne - przy skromnych funduszach powoda - do prawidłowego działania ośrodka.

Ocena, czy przeprowadzone dowody dają podstawę do przyjęcia, że w dniu 5 grudnia 1990 r. powód był posiadaczem nieruchomości wymaga jeszcze wzięcia pod uwagę innych dokumentów, złożonych do akt sprawy, w tym porozumienia z dnia 26 kwietnia 2000 r. (k. 296 - 297), z którego wynika, że strony tego porozumienia (Zarząd Główny (...), Zarząd (...) (...) i (...) R.) uzgodniły, iż prawo użytkowania wieczystego ma być uzyskane na rzecz Zarządu Głównego (...), a dopiero później ma zostać przekazane w 40 % na (...) R. i 20 % na Zarząd (...). Wskazuje to na to, że władztwo powoda było wykonywane z wolą władania za kogo innego, tj. za tego, któremu przysługuje uprawnienie do ubiegania się o ustanowienie użytkowania wieczystego. Konieczne jest również uwzględnienie kontekstu historycznego, w tym prawnego, szeroko opisanego w motywach orzeczenia. Podkreślić należy, że w odniesieniu do przedmiotowej nieruchomości - jak ustalił Sąd Okręgowy - w dniu 17 września 1965 r. wydana została decyzja o przejęciu ośrodka w administrację przez Zarząd (...) Towarzystwa (...) z dniem 1 października 1965 r. Pismem z tej samej daty Zarząd (...) Towarzystwa (...) poinformował powodowe Towarzystwo o podjęciu decyzji, zgodnie z którą ośrodek został podporządkowany Towarzystwu (...), jako integralna część działalności (...). Zarząd (...) (...) zgodnie z pismem z dnia 1 października 1965 r. posiadał jedynie uprawnienia do administrowania ośrodkiem sportowo - wypoczynkowym położonym na nieruchomości, a zatem tylko takie prawa mógł przekazać na rzecz (...) R.. To oznacza, że wyłącznie zarząd (administracja) nieruchomością był sprawowany z mocy decyzji z 1965 r., która nie została zmieniona w późniejszym okresie, również w latach 1990 - 1998.

Odnosząc się do zarzutów naruszenia prawa materialnego na wstępie należy stwierdzić, że istota art. 207 u.g.n. sprowadza się do umożliwienia długoletnim posiadaczom nieruchomości, stanowiących własność Skarbu Państwa lub gminy, aby w razie spełnienia przesłanek, wymienionych w tym przepisie, stali się użytkownikami wieczystymi gruntów oraz właścicielami posadowionych na nich przez siebie budynków. W orzecznictwie i aprobującej je doktrynie wskazuje się na cel tej regulacji, zmierzającej do uporządkowania stanu prawnego nieruchomości i dostosowania tego stanu do utrwalonego stanu faktycznego, związanego ze sposobem wykorzystywania nieruchomości, a zwłaszcza długoletnim jej posiadaniem (por. wyrok SN z dnia 17 marca 2005 r., III CK 425/04, Lex nr 175977). Jest to zatem regulacja szczególna, prowadząca do uwłaszczenia dotychczasowych posiadaczy, z jednoczesnym pozbawieniem uprawnień właścicielskich Skarbu Państwa lub gminy, na której terenie takie nieruchomości się znajdują. Mimo rygorystycznych skutków uwłaszczenia, szczególnie dotkliwych dla własności gminnej, powołany przepis został uznany za zgodny z Konstytucją RP (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 czerwca 2002 r., K 26/01, OTK-A 2002, nr 4, poz. 40). Z tych jednak względów w orzecznictwie wymaga się, aby art. 207 u.g.n. był interpretowany i stosowany ściśle, zgodnie z wymienionymi w nim przesłankami i prawnymi skutkami jego zastosowania (wyrok SN z dnia 21 sierpnia 2008 r., IV CSK 124/08, Lex nr 465602; wyrok SN z dnia 2 kwietnia 2009 r., IV CSK 240/08, Lex nr 603178).

Odnosząc powyższe ustalenia do rozpoznawanej sprawy należy wskazać na przesłanki, które wymienia art. 207 u.g.n., przy czym skarżący odnosi się tylko do tej, której niespełnienie skutkowało oddaleniem powództwa - chodzi o wymaganie posiadania nieruchomości w dniu 5 grudnia 1990 r. i nadal w dniu 1 stycznia 1998 r. oraz - jak się zgodnie przyjmuje - w dacie wystąpienia z żądaniem „uwłaszczeniowym”. Sąd Okręgowy słusznie przy tym wskazał, że w niniejszej sprawie nie znajduje zastosowania przesłanka zabudowania gruntu przez zgłaszającego roszczenie, ponieważ to dalsze wymaganie prawne pojawiło się w wyniku zmiany ustawy u.g.n. w dniu 15 lutego 2004 r. (Dz. U. z 2000 r. Nr 6, poz. 70).W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2006 r., IV CSK 161/05, trafnie stwierdzono, że jeżeli posiadacz nabył na podstawie art. 207 ust. 1 u.g.n. roszczenie o jej oddanie w użytkowanie wieczyste, dokonana w 2000 r. zmiana tego przepisu nie pozbawiła posiadacza takiego roszczenia ze względu na konstytucyjną zasadę ochrony praw nabytych. Strona powodowa powinna zatem wykazać jedynie dwie pierwsze przesłanki nabycia omawianego roszczenia wobec pozwanej Gminy, tj.: 1) posiadanie nieruchomości w okresie wskazanym w ustawie; 2) nielegitymowanie się uprawnionego odpowiednim dokumentem szczególnym. W niniejszej sprawie zdaniem Sądu Apelacyjnego niespełniona jest podstawowa przesłanka roszczenia powoda, jaką stanowi długoletnie posiadanie nieruchomości ( corpus i animus) w dniu 5 grudnia 1990 r., a nie tylko nią władanie ( corpus). Dodać przy tym należy, że element woli władania rzeczą z zamiarem władania dla siebie musi być uzewnętrzniony. Wola taka nie może być ukryta - chodzi tu o jawny dla otoczenia, niedwuznaczny zamiar. Element woli oceniany jest zatem, poprzez zaistnienie obiektywnych działań, podejmowanych przez posiadacza (por. A. Kunicki (w:) System prawa cywilnego, tom II, Prawo własności i inne prawa rzeczowe, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, 1977 r., str. 829 - 830).

Wskazać należy, że sprawowanie zarządu na podstawie decyzji administracyjnej wiąże się co do zasady z dzierżeniem. Zarządca faktycznie włada rzeczą za właściciela (art. 338 k.c.). Jak jednak wyjaśnił Sąd Najwyższy z postanowieniu z dnia 17 stycznia 2008 r., III CSK 273/07 (Biul.SN 2008/5/6), „przekształcenie zarządu państwowego sprawowanego na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 9 czerwca 1959 r. w sprawie przejmowania budynków w zarząd państwowy (Dz. U. Nr 38, poz. 237) w samoistne posiadanie prowadzące do zasiedzenia, nie jest wykluczone.” Jednym z przejawów takiej zmiany może być - jak w stanie faktycznym sprawy III CSK 273/07 - dokonywanie na nieruchomości kosztownych remontów i nakładów. Decydujące znaczenie ma wola posiadacza, która w przypadku zmiany i uzewnętrznienia cech posiadania samoistnego, może spowodować przekształcenie charakteru władztwa (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 2006 r., III CSK 71/06, Lex nr 445219).

W okolicznościach niniejszej sprawy brak jest dostatecznych podstaw by stwierdzić, że sam fakt czynienia nakładów, opisanych przez Sąd Okręgowy jako poczynione przez (...) R., był przejawem przekształcenia dzierżenia w posiadanie. Powodowe Towarzystwo nie dokonywało na nieruchomości kosztownych nakładów, gdyż ze swoich skromnych zasobów składkowych i niewielkich dotacji nie było w stanie samodzielnie inwestować, mogło ponosić jedynie koszty bieżących remontów i modernizacji. Jak prawidłowo wskazał Sąd Okręgowy za taką uzewnętrznioną zmianę można poczytać dopiero złożenie wniosku o ustanowienie użytkowania wieczystego nieruchomości w dniu 19 kwietnia 1995 r., uiszczanie od 1996 roku podatków od nieruchomości czy niewydanie nieruchomości pozwanemu w dniu 31 sierpnia 1998 r. Z punktu widzenia dotychczasowego właściciela był to przejaw samoistnego posiadania (...) R.. Wszystkie te okoliczności przemawiają za przyjęciem, że doszło w 1995 r. do widocznej, także dla osób trzecich, zamiany, polegającej na objęciu przez powoda nieruchomości w posiadanie samoistne. Nie są więc zasadne zarzuty naruszenia art. 336, 338 k.c., bowiem powód nie wykazał, że uprzednio, tj. w dniu 5 grudnia 1990 roku, był posiadaczem (nawet zależnym) nieruchomości.

Z przedstawionych względów, przyjmując za swoje przytoczone ustalenia Sądu I instancji, Sąd Apelacyjny oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c., orzekając o kosztach na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Na zasądzone od powoda koszty procesu składają się koszty zastępstwa pozwanego przez pełnomocnika w stawce minimalnej, określonej w § 2 ust. 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Aleksandra Kempczyńska Alicja Fronczyk Przemysław Kurzawa