Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2020 roku

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu III Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący – Sędzia SO Paweł Poręba

po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2020 roku w Nowym Sączu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Bank S.A. w W.

przeciwko M. K. nieznanej z miejsca pobytu działającej przez kuratora w osobie adwokata J. P.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Limanowej

z dnia 2 września 2020 roku, sygn. akt I C 15/20 upr

1.  oddala apelację,

2.  oddala wniosek powoda o zasądzenie od pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego,

3.  przyznaje ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Limanowej na rzecz adwokata J. P. kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych ) tytułem wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora dla pozwanej nieznanej z miejsca pobytu.

(...)

Sygn. akt III Ca 737/20

UZASADNIENIE

Wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu

Z dnia 25 listopada 2020 r.

Wyrokiem z dnia 2 września 2020 r. Sąd Rejonowy w Limanowej zasądził ( pkt.I ) od pozwanej M. K. na rzecz strony powodowej (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwotę 19 630,06 zł (dziewiętnaście tysięcy sześćset trzydzieści złotych 06/100) wraz z odsetkami: - od kwoty 18 383,78 zł umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od dnia 11 lipca 2019 roku do dnia zapłaty, - od kwoty 854,55 zł ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 25 lipca 2019 roku do dnia zapłaty,- od kwoty 391,73 zł ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 25 lipca 2019 roku do dnia zapłaty. Nadto Sąd Rejonowy zasądził ( pkt. II ) od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 1.757 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz przyznał ( pkt. III ) z zaliczki wpłaconej przez stronę powodową - na rzecz kuratora adw. J. P. kwotę 1.440 zł tytułem wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora dla nieznanej z miejsca pobytu

Powyższy wyrok w całości zaskarżył apelacją ( k. 97-98 ) kurator pozwanej, zarzucając:

1.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 61 k.c. przez brak jego zastosowania a w konsekwencji przyjęcie, że doszło do skutecznego doręczenia wypowiedzenia umowy kredytu podczas gdy pozwana nie miała możliwości zapoznania się z wypowiedzeniem umowy kredytu jak i wezwaniem do zapłaty poprzedzającym wypowiedzenie umowy kredytu,

2.  naruszenie przepisów postępowania , które miało wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, tj. art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez przyjęcie, że powód wywiązał się z obowiązku udowodnienia faktów z których wywodzi skutki prawne, w postaci skutecznego wykazania zasadności i wysokości kwoty dochodzonej pozwem oraz skutecznego wypowiedzenia umowy kredytu, podczas gdy materiał dowodowy występujący w sprawie nie daje ku temu podstaw.

Wskazując na powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa w całości ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Ponadto wniósł o przyznanie kosztów pomocy prawnej z tytułu pełnienia funkcji kuratora dla pozwanej nieznanej z miejsca pobytu.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych ( k.111 ).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja kuratora nie jest zasadna.

Na wstępie należy wskazać, iż zgodnie dyspozycją z art. 9 ust. 4 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy - kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U.2019 poz. 1469 ) do rozpoznania środków odwoławczych wniesionych i nierozpoznanych przed dniem wejścia w życie tej ustawy stosuje się przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - kodeks postępowania cywilnego w brzmieniu dotychczasowym.

Ww. ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. w zakresie dotyczącym środków odwoławczych weszła w życie z dniem 7 listopada 2019 r.

Dlatego do rozpoznania środków odwoławczych wniesionych po dniu wejścia w życie tej ustawy ( a tak jest w niniejszej sprawie – bo apelację nadano w dniu 06 października 2020 r. k. 97 ) stosuje się przepisy w brzmieniu aktualnie obowiązującym.

Zgodnie z art. 374 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym od dnia 7 listopada 2019 r. Sąd drugiej instancji może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, jeżeli przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli strona w apelacji lub odpowiedzi na apelację złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, chyba że cofnięto pozew lub apelację albo zachodzi nieważność postępowania.

W apelacji skarżący nie wnosił o przeprowadzenie rozprawy. Także powód w odpowiedzi na apelację nie złożył wniosku o rozprawę.

Dlatego rozpoznanie apelacji pozwanej nastąpiło na posiedzeniu niejawnym

W sprawie nie zaszły uchybienia skutkujące nieważnością postępowania, a których wystąpienie sąd odwoławczy ma obowiązek brać pod uwagę z urzędu stosownie do art. 378 § 1 k.p.c.

Brak też podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku na podstawie art. 368 § 4 k.p.c. z powołaniem na nierozpoznanie istoty sprawy.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem pojęcie „istoty sprawy” odnosi się do jej aspektu materialnego, a nierozpoznanie istoty zachodzi wówczas, gdy rozstrzygnięcie sądu nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy, a więc gdy sąd zaniechał zbadania materialnej podstawy żądania (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 18 czerwca 2013 roku, I ACa 306/2013, publ. LexPolonica nr 6960459; wyrok SN z dnia 24 maja 2012 roku, V CSK 260/2011, publ. LexPolonica nr 4934975; wyrok SN z dnia 24 marca 2004 roku, I CK 505/2003, publ. LexPolonica nr 2025461).

O sytuacji takiej można mówić, jeżeli np. sąd nie wniknął w całokształt okoliczności sprawy, ponieważ pozostając w mylnym przekonaniu ograniczył się do zbadania jedynie jednej okoliczności, w związku z czym przedwcześnie oddalił powództwo albo jeżeli zaniechał zbadania merytorycznych zarzutów pozwanego ( np. zarzutu przyczynienia, przedawnienia, itp. ).

Do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi również w sytuacji, w której sąd pierwszej instancji dokonał oceny prawnej roszczenia bez oparcia jej o właściwie ustaloną podstawę faktyczną i w związku z tym w sprawie zachodzi potrzeba poczynienia po raz pierwszy niezbędnych ustaleń faktycznych.

Skorzystanie w takim wypadku z możliwości uzupełnienia postępowania dowodowego przez sąd drugiej instancji godziłoby w zasadę dwuinstancyjności postępowania sądowego, zagwarantowaną w art. 176 Konstytucji RP ( tak: wyroki SN: z dnia 12 lutego 2002 r., I CKN 486/00, nie publ., z dnia 21 października 2005 r., III CK 161/05, nie publ., z dnia 20 lipca 2006 r., V CSK 140/06, nie publ., z dnia 11 sierpnia 2010 r., I CSK 661/09, nie publ., z dnia 26 stycznia 2011 r., IV CSK 299/10, nie publ. i z dnia 12 stycznia 2012 r., II CSK 274/11, nie publ. oraz postanowienia z dnia 13 listopada 2014 r., V CZ 73/14, nie publ., z dnia 20 lutego 2015 r., V CZ 119/14, nie publ., z dnia 26 marca 2015 r., V CZ 7/15, nie publ., z dnia 2 lipca 2015 r., V CZ 39/15, nie publ. i z dnia 26 czerwca 2015 r., I CZ 60/15, nie publ.).

W ocenie Sadu Okręgowego w realiach niniejszej sprawy jej istota została przez Sąd Rejonowy ustalona, zbadana i wyjaśniona.

Należy podkreślić, iż Sąd Okręgowy rozpoznając niniejszą apelację złożoną przez kuratora pozwanej jako sąd odwoławczy nie prowadził postępowania dowodowego, a sprawa rozpoznana była w postępowaniu uproszczonym, dlatego do niniejszego uzasadnienia zastosowanie znajduje art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. Stosownie zatem do art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., jeżeli sąd II instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd Rejonowy postępowanie przeprowadził prawidłowo i dokonał co do zasady prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Okręgowy w całości podziela i przyjmuje za własne bez konieczności ich ponownego przytaczania ( tak: wyrok SN z 9 marca 2006 r., sygn. akt I CSK 147/05, publ. LEX nr 190753). W sytuacji zaś, gdy sąd odwoławczy orzeka na podstawie materiału zgromadzonego w postępowaniu w pierwszej instancji nie musi powtarzać dokonanych ustaleń, gdyż wystarczy stwierdzenie, że przyjmuje je za własne (por. np. orzeczenia SN z dnia 13 grudnia 1935 r., C III 680/34. publ. Zb. Urz. 1936, poz. 379, z dnia 14 lutego 1938 r., C II 21172/37 publ. Przegląd Sądowy 1938, poz. 380 i z dnia 10 listopada 1998 r., III CKN 792/98, publ. OSNC 1999, nr 4, poz. 83).

Sąd Okręgowy podziela te ustalenia faktyczne i przyjmuje za własne, nie zachodzi więc potrzeba ich powtarzania (por. wyrok SN z 9 marca 2006 r., sygn. akt I CSK 147/05, publ. LEX nr 190753).

W konsekwencji nie ma wobec tego potrzeby procesowej przeprowadzania na nowo każdego ze wskazanych wywodów, a wystarczy odnieść się do tych ustaleń i ocen, które zostały zakwestionowane w apelacji (por. wyrok SN z 10 października 1998 r., III CKN 650/98, publ. Legalis nr 362243, wyrok SN z 27 listopada 2003 r., II UK 156/03, publ. LEX nr 390069, wyrok SN z 9 lutego 2012 r., III CSK 179/11, publ. LEX nr 1165079).

Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut apelującego naruszenia art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c.

Skarżący kurator stawiając powyższy zarzut, nie wskazał przyczyny dyskwalifikującej postępowanie Sądu I instancji w objętym apelacją zakresie. Sąd Rejonowy nie naruszył zaś przy ocenie konkretnych dowodów zaoferowanych przez powoda zasad dotyczących wiarygodności dowodów i mocy dowodowej.

Bezspornie pozwana M. K. zawarła z powodem umowę kredytu konsumpcyjnego gotówkowego w dniu 14 maja 2018 r. ( k. 17-19 ). Na umowie jest jej własnoręczny podpis. W umowie pozwana wskazała jako swój adres zameldowania i korespondencyjny ul. (...) w M.. W § 9 umowy określono warunki do skutecznego wypowiedzenia umowy kredytobiorcy ( k. 18 ).

Treść tych zapisów jest dla obu stron wiążąca, a nadto determinuje ocenę prawną zaistniałego stanu faktycznego.

Pismem z dnia 25 lutego 2019 r. powód wezwał pozwaną na znany mu z umowy adres pozwanej ( k. 20 ) do zapłaty zaległości w kwocie 1263,80 zł z tytułu należności kapitałowej i odsetek. Jest na to dowód w postaci dowodu nadania w książce adresowej ( k. 21 ).

Skoro pozwana wezwanie do zapłaty pozostawiła bez odpowiedzi, to powód stosując się do zawartej umowy pismem z dnia 28 marca 2019 r. ( k. 23 ) wypowiedział pozwanej umowę, zastrzegając jednak możliwość rozważenia cofnięcia oświadczenia o wypowiedzeniu w przypadku uregulowania zaległości w okresie wypowiedzenia. Pismo to niewątpliwie ekspediowano do pozwanej na adres wynikający z umowy i nie zostało przez nią odebrane ( k. 24 ).

Analiza zapisów z § 9 umowy, dokonana w oparciu o dyrektywy językowo - logiczne oraz przepisów prawa cywilnego, w tym w szczególności zasad dotyczących wykładni oświadczeń woli (art. 65 k.c.) prowadzi do wniosku, że podstawą wypowiedzenia umowy był § 9 ust. 1 pkt a, zgodnie z którym niewykonanie lub nieterminowe regulowanie przez pożyczkobiorcę zobowiązań wobec banku, w szczególności w przypadku, gdy pożyczkobiorca zalega w całości lub w części z zapłatą dwóch rat kredytu i pomimo wezwania do zapłaty listem poleconym nie spłaci zaległości w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego wezwania.

Powyższe prowadzi do wniosku, że aby bank mógł wypowiedzieć umowę pożyczki powinien uprzednio wezwać pozwaną do zapłaty zaległości w terminie 14 dni.

Powód wezwał pozwaną do zapłaty zaległości ( k. 20 ), a dopiero później ( k. 23 ) skierował do niej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy.

W tym stanie rzeczy uznać należy, że powód wypełnił procedurę skutecznego wypowiedzenia umowy przewidzianej w treści umowy łączącej stron. Zatem oświadczenie z dnia 28 marca 2019 r. wywarło skutek w postaci wypowiedzenia umowy z dnia 14 maja 2018 r. Wobec tego, że powyższa okoliczność należy do materialnoprawnych kwestii, to sąd zobligowany był do jej dostrzeżenia z urzędu.

Na podstawie bazy PESEL –SAD Sąd Rejonowy ustalił ( k. 8 ), iż adres pozwanej wynikający z umowy kredytu w M. w dacie wezwania do zapłaty i w dacie skierowania wypowiedzenia umowy, to prawidłowy i ostatni znany adres pozwanej. Zatem nie można czynić zarzutu skutecznego, że pozwana nie zapoznała się z treścią wypowiedzenia umowy oraz poprzedzającym jej pismem wzywającym do zapłaty.

Wskazać bowiem należy, iż z treści art. 61 k.c. wynika, że w sprawie składania oświadczenia woli kodeks cywilny przyjął teorię doręczenia, wprowadzając domniemanie złożenia oświadczenia woli innej osobie z chwilą, gdy oświadczenie to dotarło do adresata w taki sposób, że mógł się zapoznać z jego treścią. Istotnym jest, iż art. 61 k.c. nie wymaga, aby adresat oświadczenia faktycznie zapoznał się z jego treścią. Możliwość zapoznania się adresata z treścią oświadczenia woli nie może być utożsamiane z rzeczywistym zapoznaniem się przez niego z tym oświadczeniem, co oznacza, że skuteczne doręczenie oświadczenia woli następuje również w sytuacji, gdy co prawda adresat nie zna jego treści, ale miał realną możliwość zapoznania się z jego treścią.

Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy podkreślić należy, iż kurator pozwanej podnosząc w odpowiedzi na pozew ( k. 61-62 ) twierdzenie, że doręczenie wypowiedzenia zostało dokonane nieskutecznie na niewłaściwy adres pozwanej, nie wskazał, gdzie pozwana mieszkała na dzień wezwania do zapłaty i na dzień wypowiedzenia oraz w kolejnych dniach.

Dowodów na tę okoliczność nie stanowią także załączniki dołączone do pisma z dnia 9 listopada 2020 r. ( k. 106-109 ).

Po pierwsze są to dowody spóźnione, gdyż zostały złożone dopiero na etapie postępowania apelacyjnego, a nic nie stało na przeszkodzie, aby kurator działający imieniem pozwanej wnioski o przeprowadzenie wywiadów w instytucjach zgłosił w toku postepowania przed Sądem Rejonowym, tj. w odpowiedzi na pozew lub później – na rozprawie z dnia 2 września 2020 r. jak wynika z protokołu tej rozprawy kurator pozwanej był na niej obecny a nowych wniosków dowodowych nie zgłosił i nie wnosił o uzupełnienie postępowania dowodowego ( k. 77/2 od 00:03:17 ).

Po drugie z informacji ZUS ( k. 107 ) o braku zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego, czy (...) ( k. 109 ) o braku pobierania świadczeń przez pozwaną nie wynika, iż nie mieszkała ona przy ul. (...) w M..

Przeciwnie z informacji ZUS ( k. 107 ) wynika wniosek, że ostatni dokument zgłoszeniowy jaki wpłynął na konto pozwanej zawierał ten właśnie adres.

Stąd argumentacja skarżącego przedstawiana w apelacji na poparcie zarzutu naruszenia art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. jest chybiona.

Podstawowym zadaniem sądu orzekającego, wyrażającym istotę sądzenia jest rozstrzyganie kwestii spornych w warunkach niezawisłości, na podstawie własnego przekonania sędziego przy uwzględnieniu całokształtu zebranego materiału ( tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 1996 roku, II CRN 173/95, publ. LEX nr 1635264).

Skuteczne przedstawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 k.p.c. wymaga zaś wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania, lub doświadczenia życiowego. Nie jest natomiast wystarczające subiektywne przekonanie strony o innej niż przyjął to Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena Sądu ( tak: orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia 5 sierpnia 1999 roku, II UKN 76/99, publ. OSNAPiUS 2000, Nr 19, poz. 732; z dnia 10 kwietnia 2000 roku, V CKN 17/2000, publ. OSNC 2000, Nr 10, poz. 189; z dnia 10 stycznia 2002 roku, II CKN 572/99, publ. LEX nr 53136; z dnia 27 września 2002 roku, II CKN 817/00, publ. LEX nr 56096).

Ocena dowodów polega na ich zbadaniu i podjęciu decyzji, czy została wykazana prawdziwość faktów, z których strony wywodzą skutki prawne. Celem sądu jest tu dokonanie określonych ustaleń faktycznych, pozytywnych bądź negatywnych, i ostateczne ustalenie stanu faktycznego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia ( tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2003 roku, II CK 75/02).

Na sądzie orzekającym ciąży przy tym obowiązek dokonania oceny wszechstronnej, w czym mieści się wymaganie rozważenia wszystkich dowodów mających znaczenie dla przedmiotu sprawy oraz kierowania się w ocenie regułami logiki i doświadczenia życiowego nakazującego uwzględniać wzajemne związki między poszczególnymi faktami ( tak: wyrok SN z dnia 10 lutego 2005 r., II CK 385/04).

Dodatkowo należy zaznaczyć, iż zgodnie z art. 3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach, jednak ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy obciąża stronę, która z faktów tych wywodzi skutki prawne ( art. 6 k.c. ).

Stąd inicjatywa dowodowa należała do stron postępowania, a strony doskonale wiedziały jakie okoliczności podlegają dowodzeniu.

Analiza akt sprawy wskazuje, że kurator pozwanej należy do grona profesjonalnych pełnomocników procesowych, stąd znane mu były zasady dotyczące rozkładu ciężaru dowodów ( art. 6 k.c. ).

Z kolei powód w pozwie oraz w replice na odpowiedź na pozew ( k. 69-70 ) dostatecznie uargumentował zasadność powództwa na podstawie przedłożonych przez siebie dowodów, które pozew czyniły w pełni wiarygodnym.

W apelacji nie podniesiono żadnych innych zarzutów naruszenia prawa procesowego.

Podkreślić zaś trzeba, że Sąd drugiej instancji rozpoznający sprawę na skutek apelacji jest związany zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa procesowego ( tak: wyrok SN z dnia 18 czerwca 2010 roku V CSK 448/09, publ. LEX nr 677914 ).

Związanie to oznacza, że Sąd Okręgowy nie bada obecnie i nie rozważa wszystkich możliwych i hipotetycznych naruszeń prawa procesowego popełnionych przez Sąd Rejonowy.

Niezasadny okazał się zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. art. 61 k.c.

Sąd Okręgowy podziela pogląd Sądu Najwyższego, iż Sąd drugiej instancji rozpoznający sprawę na skutek apelacji nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa materialnego ( tak: uchwała SN w składzie 7 sędziów - zasada prawna z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, publ. OSNC 2008 nr 6, poz. 55 ).

Apelację można oprzeć na zarzutach naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe jego zastosowanie.

Naruszenie prawa materialnego przez jego błędną wykładnię polega na wadliwym określeniu treści norm prawnych wynikających z przepisów prawa materialnego, natomiast naruszenie prawa materialnego przez jego niewłaściwe zastosowanie może mieć postać błędnej subsumcji. Wadliwa subsumcja wyraża się w niezgodności między ustalonym stanem faktycznym a hipotezą zastosowanej normy prawnej, na błędnym przyjęciu czy zaprzeczeniu związku zachodzącego między faktem ustalonym w procesie a normą prawną ( tak: wyrok SN z dnia 8 października 2002 r., IV CKN 1304/00, publ. LEX nr 78365; wyrok SN z dnia 2 kwietnia 2003 r., I CKN 160/01, publ. LEX nr 78813).

W doktrynie na ogół przyjmuje się, że naruszenie prawa przez jego niewłaściwe zastosowanie może być również efektem oparcia się na normie prawnej nieistniejącej lub przyjęcia, że nie istnieje norma obowiązująca (tzw. pogwałcenie prawa w ścisłym znaczeniu).

Oceniając zasadność podstawy apelacyjnej naruszenia prawa materialnego, należy opierać się jedynie na stanie faktycznym, który stał się podstawą zaskarżonego wyroku ( tak: wyrok SN z dnia 11 grudnia 2002 r., I CKN 1315/00,, publ. LEX nr 75349).

W szczególności nie można skutecznie dowodzić błędu w subsumcji przez kwestionowanie prawidłowości dokonanych przez sąd ustaleń faktycznych.

Skuteczne, zatem zgłoszenie zarzutu dotyczącego naruszenia prawa materialnego wchodzi zasadniczo w rachubę tylko wtedy, gdy ustalony przez sąd pierwszej instancji stan faktyczny, będący podstawą zaskarżonego wyroku, nie budzi zastrzeżeń ( tak: wyrok SN z dnia 26 marca 1997 r. II CKN 60/97, publ. OSNC 1997/9/128).

Kurator pozwanej tymczasem w apelacji kwestionuje w pierwszej kolejności w ramach postawionego zarzutu naruszenia prawa procesowego ustalenia faktyczne, zarzucając, iż błędne jest przyjęcie, że wezwanie do zapłaty i wypowiedzenie umowy względem pozwanej były skuteczne.

Z racji o których była wyżej mowa z takim stanowiskiem apelującego nie można się zgodzić.

W konsekwencji powyższego, brak jest podstaw i dowodów do uznania, że powodowy bank wysłał korespondencję na niewłaściwy adres pozwanej.

Z § 11 ust. 2 umowy kredytu ( k. 18/2 ) jednoznacznie wynika, iż wszelka korespondencja będzie kierowana na adres korespondencyjny podany przez kredytobiorcę w umowie przy zawarciu umowy, chyba, że kredytobiorca powiadomi bank niezwłocznie o zmianie adresu. W takim przypadku korespondencja będzie kierowana na ostatni adres korespondencyjny podany bankowi.

Skoro tak, to stwierdzić należy, że pozwana – nieznana obecnie z miejsca pobytu – podając przy umowie adres w M. przy ul. (...) musiała liczyć się z wszelkimi konsekwencjami niepowiadomienia powoda o zmianie adresu.

Kierowana przez powoda na adres wynikający z umowy korespondencja w przedmiocie wezwania do zapłaty i wypowiedzenia jest zatem skuteczna.

Pozwana miała zatem możliwość zapoznania się z treścią tych oświadczeń ( k. 20 i k. 23 ), której sama się pozbawiła.

Ustawodawca przyjął kwalifikowaną teorię doręczenia, odnoszącą się do konieczności ustalenia możliwości zapoznania się adresata z oświadczeniem w zwykłym toku rzeczy. Oznacza to, że jeśli nadawca oświadczenia doręcza pismo w miejsce, które stanowi miejsce zamieszkania odbiorcy albo miejsce jego stałej aktywności, za decydujący dla uznania go za doręczone uważana jest chwila dostarczenia pisma w to miejsce. Domniemywa się skuteczność doręczenia ( tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2016 r., sygn. akt II CSK 750/15, publ. LEX nr 2182659 ).

W tym stanie rzeczy bezprzedmiotowe stały się dalsze rozważania dotyczące momentu, w którym pozwana mogła zapoznać się z treścią powyższych pism z dnia 25 lutego 2019 r i i 28 marca 2019 r., tj. pierwszego dnia awizacji, czy ostatniego dnia podwójnego awizo.

W świetle przeważającej części orzecznictwa Sądu Najwyższego, za datę doręczenia pisma, w ramach w doręczenia zastępczego należy przyjąć datę upływu siedmiodniowego terminu od powtórnego awizowania przesyłki ( tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2005 r. I PK 37/05, publ. , OSNCP 2006 nr 0 poz.263 ).

Analizując treść pism z dnia 25 lutego 2019 r. ( k. 20 ) i z dnia 28 marca 2019 r. ( k. 23 ) należy zaznaczyć, iż w okolicznościach niniejszej sprawy powód prawidłowo przed wypowiedzeniem umowy wezwał pozwaną do zapłaty.

Ocena ta jest zgodna z utrwalonym zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie stanowiskiem, że bank nie może swobodnie wypowiedzieć umowy kredytowej, gdy kredytobiorca popadł w opóźnienie ze spłatą kredytu, jeśli nie wdrożył uprzednio tzw. działań upominawczych. Dokonanie wypowiedzenia umowy kredytowej nie może być bowiem czynnością nagłą, zaskakującą dla kredytobiorcy nawet jeśli istnieją podstawy do podjęcia takiego działania zgodnie z treścią umowy. Jest to najbardziej dotkliwa sankcja dla kredytobiorcy, dlatego skorzystanie z niego powinno nastąpić po wyczerpaniu środków mniej dolegliwych, odpowiednich wezwań (zob. T. Czech, Obowiązki banku w razie opóźnienia kredytobiorcy ze spłatą kredytu, Monitor Prawa Bankowego 2016 nr 12, str. 66-78; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2016 r., sygn. akt II CSK 750/15, publ. LEX nr 2182659 )

Tym samym bank miał prawo do wystosowania wobec kredytobiorcy wezwania do zapłaty, z którego wynikała możliwość restrukturyzacji zadłużenia, wraz z zastrzeżeniem, że niespełnienie świadczenia spowoduje rozwiązanie umowy kredytu. Nadto, dopuszczalnym jest dokonanie czynności prawnej z zastrzeżeniem spełnienia warunku potestatywnego, dającym stronie pozwanej możliwość kontynuacji umowy o kredyt gotówkowy na dotychczasowych warunkach, a tym samym uniknięcia wypowiedzenia tej umowy i skutku w postaci wymagalności całości zobowiązania. Jeśli jednak dłużnik nie dochowa wymagalnych warunków, sytuacja ta może doprowadzić do wypowiedzenia umowy o kredyt i wszczęcia postępowania sądowo - egzekucyjnego w celu odzyskania należności (zob. też uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 2013 r. w sprawie III CZP 85/12). Przy tym w niniejszej sprawie kwestionowane przez skarżącą wypowiedzenie, nie stwarzało jakiejkolwiek niepewności w sytuacji prawnej pozwanej, jasno dawało możliwość doprowadzenia przez pozwaną do kontynuacji stosunku kredytowego, czyniąc to na jej korzyść.

O czym była już mowa wyżej – w świetle dokumentów dołączonych do pozwu - istniały obiektywne przesłanki do wypowiedzenia umowy z dnia 14 maja 2018 r.

Fakt udzielenia pozwanej kredytu i pobrania przez nią środków z umowy nie został skutecznie zakwestionowany.

Z wyciągu z kont bankowych ( k. 16 ) wynika stan zadłużenia pozwanej.

Wyciąg z ksiąg bankowych, który zgodnie z art. 95 ust. 1a ustawy z 1997 r. Prawo bankowe w postępowaniu cywilnym nie ma mocy dokumentu urzędowego, przewidzianej w art. 244 k.p.c., stanowi dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c. i podlega ocenie razem z wszystkimi innymi dowodami, w myśl reguł wynikających z art. 233 k.p.c. Zaprzeczenie prawdziwości dokumentu prywatnego w postaci sporządzonego prawidłowo i zgodnie z kompetencją ustawową banku wynikającą z art. 95 ust. 1 ustawy z 1997 r. Prawo bankowe wyciągu z ksiąg rachunkowych pożyczkodawcy (kredytodawcy) nie może polegać na samej negacji istnienia lub wysokości długu, jeśli z pozostałych dowodów przedłożonych przed Bank wynika fakt zawarcia umowy pożyczki jej wysokość i ustalone przez strony warunki spłaty, a także wykaz i sposób zarachowania kilkunastu dokonanych przez dłużnika wpłat ( tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 7 lutego 2018 r.I ACa 278/17, publ. LEX nr 2493663 ).

Powód przedłożył potwierdzenie przelania pozwanej kwoty z kredytu 19 997,65 zł ( k. 71 ) oraz zestawienie spłat ( k. 72 ). Ostatnia wpłata przez pozwaną miała miejsce w dniu 13 listopada 2018 r.

Bezprzedmiotowe stało się zatem dokonywanie oceny zapisu z § 9 umowy ( w zakresie rozwiązania umowy ) pod kątem jego abuzywności, a także oceny zachowania powoda pod kątem art. 5 k.c.

To pozwana swoim zachowaniem narusza zasady współżycia społecznego.

Skoro zatem bezspornym w sprawie było, że pozwana nie dokonała w terminie 14 dni roboczych od otrzymania pisma zapłaty zadłużenia, ani nie złożyła w tym terminie wniosku o restrukturyzację zadłużenia, to skuteczne było wypowiedzenie umowy, a termin wypowiedzenia upłynął przed złożeniem pozwu w sprawie, a zatem w chwili orzekania, wbrew zarzutom apelacji, roszczenie było wymagalne.

Podsumowując, w okolicznościach niniejszej sprawy nie ma podstaw do uznania, aby dokonane przez powoda pismem z dnia 28 marca 2019 r. wypowiedzenie nie wywołało skutków prawnych ( k. 23 ), niezależnie od tego, że powód po wypowiedzeniu umowy pismem z dni9a 29 maja 2019 r. ( k. 26 ) kierował jeszcze do pozwanej ostateczne wezwanie do zapłaty.

Apelujący nie zarzuca w swoim środku odwoławczym wprost naruszenia art. 320 k.p.c.

Przepis art. 320 k.p.c. pozwala Sądowi w szczególnie uzasadnionych wypadkach na odroczenie wykonania wymagalnego roszczenia przez - jeżeli ma charakter pieniężny - rozłożenie go na raty, albo - jeżeli obejmuje wydanie nieruchomości lub opróżnienie pomieszczenia - przez wyznaczenie odpowiedniego terminu do spełnienia tego świadczenia. Przepis ten zaliczany jest do tzw. prawa sędziowskiego, czyli włączany do obszaru, na którym sędzia ma większą niż w innych wypadkach swobodę interpretacji oraz decyzji. Kompetencje Sądu w tym zakresie powszechnie określa się mianem „moratorium sędziowskiego" (por. także A. Góra-Błaszczykowska, Czynności decyzyjne (w:) T. Wiśniewski (red.), System Prawa Procesowego Cywilnego, t. II. Postępowanie procesowe przed sądem pierwszej instancji, cz. 2, Warszawa 2016, s. 592 i n. oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19 sierpnia 2016 r., I ACa 424/16, Lex nr 2116502). Oznacza to, iż kontrola instancyjna może prowadzić do zmiany rozstrzygnięcia w tym przedmiocie jedynie wówczas, gdy stanowisko Sądu pierwszej instancji jest w sposób oczywisty i rażący wadliwe (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 lutego 2016 r., VI ACa 1925/14, Lex nr 2004477).

Zastosowanie art. 320 k.p.c. jest możliwe „w szczególnie uzasadnionych wypadkach", czyli takich, które ponadprzeciętnie lub w sposób nadzwyczajny uzasadniają albo nawet nakazują zmodyfikowanie skutków wymagalności dochodzonego roszczenia. Ocena tych wypadków należy do Sądu, nie jest jednak oceną dowolną; musi być poprzedzona niezbędnymi ustaleniami oraz wsparta przekonującym wywodem (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2015 r., II CSK 409/14, Lex nr 1677131).

Z możliwości rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty Sąd korzysta wówczas, gdy z okoliczności sprawy wynika, że rozłożenie świadczenia na raty umożliwi zobowiązanemu wywiązanie się z zobowiązania w możliwym do przyjęcia przez wierzyciela terminie. Uwzględnienie wniosku dłużnika jest racjonalne, gdy dłużnik wykaże, że dysponować będzie środkami umożliwiającymi wykonanie tak zmodyfikowanego obowiązku w sposób odczuwalny ekonomicznie przez wierzyciela. W przeciwnym razie bowiem ani on sam nie odczuje ulgi, ani wierzyciel nie zostanie należycie zaspokojony, a wszystko zakończy się i tak postępowaniem egzekucyjnym.

Dla zastosowania szczególnego rodzaju dobrodziejstwa dla dłużnika, jakim jest rozłożenie świadczenia na raty, nie jest wystarczająca jego trudna sytuacja materialna, uwzględnić bowiem należy także interes wierzyciela, którego takie orzeczenie pozbawiłoby części odsetek, a także inne towarzyszące okoliczności, w tym te dotyczące źródła zobowiązania i postępowania stron (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 1 września 2016 r., I ACa 230/16, Lex nr 2144664, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 27 października 2016 r., I ACa 527/16, Lex nr 2200294, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 16 listopada 2016 r., I ACa 571/16, Lex nr 2196140, wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 20 grudnia 2016 r., I ACa 957/16, Lex nr 2257060, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 lipca 2017 r., Lex nr 2343436 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 23 lutego 2018 r., I ACa 859/17, Lex nr 2457474, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 24 lutego 2016 r., I ACa 1256/15, Lex nr 2017730).

Wbrew zarzutom skarżącego Sąd Rejonowy ustalił wszystkie okoliczności faktyczne niezbędne dla rozpoznania wniosku o rozłożenie zasądzonego świadczenia pieniężnego na raty i dokonał ich właściwej analizy, czemu dał wyraz w uzasadnieniu wyroku. Sama trudna sytuacja materialna dłużnika, na jaką przede wszystkim powołuje się w apelacji, nie mogły stanowić podstawy do uwzględnienia jego wniosku o rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty.

W tych okolicznościach w ocenie Sądu Okręgowego nie można uznać by zaistniały warunki do rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt. 1 sentencji na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono jak w pkt. 2 sentencji na podstawie art. 102 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c.

Sąd Okręgowy oddalił wniosek powoda ( zawarty w odpowiedzi na apelację ) o zasądzenie tych kosztów na jego rzecz. Powód nie był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego i nie wykazał, że poniósł koszty procesu w postępowaniu apelacyjnym.

O wynagrodzeniu kuratora reprezentującego pozwaną a będącego adwokatem orzeczono jak w pkt. 3 sentencji na podstawie § 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. 2018 r. poz. 536 ) w zw. z § 10 ust. 1 pkt. 1 i § 2 pkt. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. 2015 poz. 1800 ). Wynagrodzenie to wynosi 720 zł (40 % z 1800 zł ).

(...)