Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UK 156/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 8 listopada 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący)
SSN Krzysztof Staryk (sprawozdawca)
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
w sprawie z wniosku R. A.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o wypłatę emerytury,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 8 listopada 2013 r.,
skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 17 grudnia 2012 r.,
oddala skargę kasacyjną.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 17 grudnia 2012 r. Sąd Apelacyjny, w sprawie z odwołania
R. A. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych o wypłatę emerytury, zmienił
zaskarżony apelacją ubezpieczonego wyrok Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w S. z dnia 13 grudnia 2011 r. (oddalający odwołanie
ubezpieczonego od decyzji organu rentowego z dnia 10 października 2011 r., którą
Zakład Ubezpieczeń Społecznych wstrzymał R. A. wypłatę emerytury od dnia 1
2
października 2011 r. z uwagi na kontynuowanie przez niego zatrudnienia) w ten
sposób, że zobowiązał organ rentowy do podjęcia wypłaty emerytury R. A. od 1
października 2011 r. (pkt I.); zasądził od organu rentowego na rzecz
ubezpieczonego kwotę 30 zł tytułem zwrotu kosztów procesu za postępowanie
przed Sądem drugiej instancji (pkt II.).
Sąd Apelacyjny ustalił, że ubezpieczony, po przyznaniu prawa do emerytury
w dniu 1 grudnia 2009 r. pobierał to świadczenie i jednocześnie nieprzerwanie
kontynuował zatrudnienie u dotychczasowego pracodawcy. Decyzją z dnia 10
października 2011 r. organ rentowy wstrzymał ubezpieczonemu wypłatę emerytury
od 1 października 2011 r. na podstawie art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr
153, poz. 1227 ze zm.; dalej jako: „ustawa emerytalno – rentowa) w związku z art.
28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 257, poz. 1726; dalej jako: „ustawa zmieniająca).
Zgodnie z treścią art. 103a ustawy emerytalno – rentowej prawo do emerytury
ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez
emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania
stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed
dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Na
podstawie art. 28 ustawy zmieniającej art. 103a ustawy emerytalno – rentowej ma
zastosowanie do emerytur przyznanych przed dniem wejścia w życie ustawy
zmieniającej (przed 1 stycznia 2011 r.) poczynając od dnia 1 października 2011 r.
Według Sądu drugiej instancji kwestią sporną w sprawie było, czy
ustawodawca rozciągając obowiązek rozwiązania stosunku pracy z
dotychczasowym pracodawcą – jako warunek realizacji prawa do emerytury – na
osoby, które skutecznie nabyły i zrealizowały to prawo w okresie od 8 stycznia
2009 r. do 31 grudnia 2010 r., nie naruszył zasad konstytucyjnych, w tym przede
wszystkim wynikającej z art. 2 Konstytucji RP zasady zaufania do państwa i
stanowionego przez nie prawa. W tym okresie treścią ryzyka emerytalnego było
wyłącznie osiągnięcie wieku emerytalnego (stażu ubezpieczeniowego), a realizacja
świadczenia następowała niezależnie od dalszego zatrudnienia. Sąd drugiej
instancji uznał, że zasada ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego
3
przez nie prawa, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego,
przejawia się w takim stanowieniu i stosowaniu prawa przez państwo, aby obywatel
mógł układać swoje sprawy w zaufaniu, że nie naraża się na skutki, których nie był
w stanie przewidzieć w momencie podejmowania decyzji i działań oraz w
przekonaniu, że jego działania będą także później uznawane przez porządek
prawny. Sąd Apelacyjny wskazał, że Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 13
listopada 2012 r., K 2/12, orzekł, że art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o
zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw w związku z
art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób,
które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r., bez konieczności
rozwiązania stosunku pracy, jest niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywatela
do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji RP. W
ocenie Sądu drugiej instancji powołany wyrok Trybunału potwierdza, że
rozwiązanie przyjęte przez ustawodawcę w art. 28 ustawy zmieniającej
spowodowało, iż osoby, które skutecznie nabyły i zrealizowały prawo do emerytury
w okresie od 8 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r. zostały objęte nową, mniej
korzystną dla nich treścią ryzyka emerytalnego, co było niezgodne z art. 2
Konstytucji RP. Gdyby osoby te w momencie przechodzenia na emeryturę
wiedziały, że będą musiały przerwać zatrudnienie, żeby uzyskać świadczenie
emerytalne, to ich decyzja być może byłaby inna, tzn. nie składałyby wniosku o
ustalenie prawa do emerytury i kontynuowały zatrudnienie. Korzystniejsze byłoby
bowiem dla nich osiąganie wysokiego dochodu ze stosunku pracy niż dużo
mniejszej emerytury. Ponadto, późniejsze złożenie wniosku oznaczałoby wyższe
świadczenie emerytalne. Według Sądu drugiej instancji treść ryzyka emerytalnego,
w określeniu której ustawodawca ma swobodę, nie powinna być zmieniana w
stosunku do osób, które już nabyły i zrealizowały prawo do emerytury.
Sąd drugiej instancji wskazał, że z chwilą ogłoszenia sentencji wyroku
K 2/12 w Dzienniku Ustaw, czyli z dniem 22 listopada 2012 r. (Dz. U. z 2012 r., poz.
1285), przepis art. 28 ustawy zmieniającej w zakresie, w jakim przewiduje
stosowanie art. 103a ustawy emerytalno – rentowej do osób, które nabyły prawo do
emerytury przed 1 stycznia 2011 r. bez konieczności rozwiązania stosunku pracy,
4
utracił moc (art. 190 ust. 3 Konstytucji RP). W ocenie Sądu drugiej instancji byłoby
nielogiczne, gdyby dopuszczając (w celu przywrócenia stanu konstytucyjności)
możliwość wznowienia postępowania w sprawach już rozstrzygniętych w oparciu o
normy uznane przez TK za niezgodne z Konstytucją, ustawodawca aprobował
zarazem możliwość dalszego naruszania Konstytucji na przyszłość, przez dalsze
stosowanie w postępowaniu sądowym przepisu już uznanego za niezgodny z
Konstytucją. Przepis uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z
Konstytucją nie może być stosowany przez sądy i inne organy w odniesieniu do
stanów faktycznych sprzed ogłoszenia orzeczenia TK. Oznacza to konieczność
ponownego rozpoznania sprawy z pominięciem już niekonstytucyjnego przepisu,
jeżeli stanowił on podstawę wydania kwestionowanego orzeczenia sądowego. W
sytuacji, gdy ubezpieczony nabył i realizował prawo do emerytury od 1 grudnia
2009 r. bez konieczności rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym
pracodawcą, orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego K 2/12 ma do niego
zastosowanie. Wyrok Sądu pierwszej instancji oraz poprzedzająca go decyzja
organu rentowego z dnia 10 października 2011 r. zostały wydane na podstawie
niekonstytucyjnych (we wskazanym wyżej zakresie) przepisów. Jeżeli Trybunał
Konstytucyjny orzekł o niekonstytucyjności art. 103a ustawy emerytalno – rentowej
oraz art. 28 ustawy zmieniającej we wskazanym wyżej zakresie, to przepisy te w
takim zakresie nie mogą mieć zastosowania w rozpatrywanej sprawie – muszą być
pominięte przy jej rozstrzygnięciu. Według Sądu Apelacyjnego w aktualnym stanie
prawnym, powstałym na skutek orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego K 2/12
okoliczność, że ubezpieczony w dniu 1 października 2011 r. kontynuował
zatrudnienie u dotychczasowego pracodawcy nie może być podstawą wstrzymania
mu wypłaty emerytury; w konsekwencji uznał, że wstrzymanie wypłaty skarżącemu
emerytury z dniem 1 października 2011 r. było bezpodstawne.
Powyższy wyrok Sądu Apelacyjnego w części zobowiązującej Zakład
Ubezpieczeń Społecznych do podjęcia wypłaty emerytury R. A. od dnia 1
października 2011 r., tj. od dnia jej wstrzymania, organ rentowy zaskarżył skargą
kasacyjną. Skargę oparto na pierwszej podstawie kasacyjnej (art. 3983
§ 1 pkt 1
k.p.) i zarzucono naruszenie art. 190 ust. 3 Konstytucji RP oraz art. 103a ustawy
5
emerytalno – rentowej w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13
listopada 2012 r., K 2/12.
Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i jego zmianę przez
zobowiązanie organu rentowego do podjęcia wypłaty emerytury ubezpieczonemu
od dnia 22 listopada 2012 r., czyli od dnia wejścia w życie wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 r., ewentualnie o uchylenie
zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi
drugiej instancji.
Skarżący wskazał, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku K 2/12, nie określił
żadnego terminu utraty mocy obowiązującej przepisów, które uznał za niezgodne z
Konstytucją. Tymczasem rozpowszechnione są różne koncepcje skuteczności
orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, przemawiające zarówno za skutecznością ex
nunc jak i ex tunc. Art. 190 Konstytucji stwarza możliwość rozbieżnych interpretacji
w odniesieniu do skutków orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w ujęciu
czasowym. Pewny wydaje się pogląd, że utrata mocy obowiązującej aktu
normatywnego następuje z chwilą wejścia w życie wyroku Trybunału
Konstytucyjnego i orzeczenie ma w tym zakresie charakter konstytutywny.
Wykładnia semantyczna przemawia za taką tezą, gdyż utracić moc obowiązującą
może przepis, który wcześniej obowiązywał. W ocenie skarżącego Konstytucja nie
pozostawia wątpliwości, że utrata mocy obowiązującej przepisu nie mogła nastąpić
wcześniej tj. przed wejściem wyroku TK w życie, w przeciwnym wypadku nie
miałoby też żadnego sensu upoważnienie zawarte w samej normie art. 190 ust. 3
Konstytucji RP do określenia innego terminu utraty mocy obowiązującej.
Konstytucja nie formułuje wprost ogólnego nakazu rozciągnięcia efektów
orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego na wcześniejsze zdarzenia prawne, a
tymczasem odstępstwo od zasady, której nie można pomijać, analizując
konsekwencje orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, wyrażającej podstawowy dla
demokratycznego państwa prawa zakaz wstecznego działania prawa, wymagałby
wyraźnego uregulowania. Rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego ma walor
normatywny, a w konsekwencji retroaktywny skutek orzeczenia musi być
rozpatrywany dokładnie w tej samej płaszczyźnie jak retrospektywny skutek
regulacji normatywnej. W jednym i drugim wypadku chodzi o te same wartości
6
zakodowane w zasadzie zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa.
Wyrok TK z dnia 13 listopada 2012 r., K 2/12 został ogłoszony w Dzienniku Ustaw
w dniu 22 listopada 2012 r. pod poz. 1285. Trybunał Konstytucyjny nie określił
innego terminu utraty mocy obowiązującej powołanych w wyroku przepisów. Wyroki
Trybunału Konstytucyjnego od momentu ich opublikowania tworzą nowy system
prawny. Jeżeli Trybunał Konstytucyjny chciałby, aby wyrok działał wstecz –
powinien to wskazać w swoim wyroku.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W wyroku z dnia 13 listopada 2012 r., K 2/12 (Dz. U. z 2012 r., poz. 1285)
Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie
ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw w związku z art. 103a
ustawy o emeryturach i rentach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w zakresie,
w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1
stycznia 2011 r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, jest niezgodny z
zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa,
wynikającą z art. 2 Konstytucji RP. Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wyroku
K 2/12 określił skutki swojego orzeczenia. Wyjaśnił co następuje: „Z chwilą
ogłoszenia sentencji wyroku w Dzienniku Ustaw utraci moc art. 28 ustawy
zmieniającej z 16 grudnia 2010 r. w zakresie, w jakim przewiduje stosowanie art.
103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS do osób, które nabyły prawo do
emerytury przed 1 stycznia 2011 r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy.
Znaczy to, że obowiązek rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym
pracodawcą - jako warunek realizacji nabytego prawa do emerytury - nie będzie
miał zastosowania do osób, które nabyły to prawo w okresie od 8 stycznia 2009 r.
do 31 grudnia 2010 r. Natomiast przepis ten pozostaje nadal w obrocie prawnym i
znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury w momencie jego
wejścia w życie i później, tj. od 1 stycznia 2011 r. Trybunał Konstytucyjny jeszcze
raz przypomina, że rozpatrywana sprawa nie dotyczyła istoty rozwiązania
zawartego w art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Trybunał nie badał
konstytucyjności obowiązku uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z
7
dotychczasowym pracodawcą jako warunku realizacji nabytego prawa do
emerytury, lecz zastosowanie nowej treści ryzyka emerytalnego na podstawie art.
28 ustawy zmieniającej z 16 grudnia 2010 r. do osób, które w momencie jej wejścia
w życie miały już ustalone i zrealizowane prawo do emerytury”. Innymi słowy z
dobrodziejstwa wyroku Trybunału Konstytucyjnego korzystają ubezpieczeni, którzy
prawo do emerytury nabyli w okresie od 8 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r. W
efekcie dla tego kręgu ubezpieczonych nie obowiązuje warunek rozwiązania
stosunku pracy. Zwrócić należy uwagę, iż uzasadnienie Trybunału nie wskazuje,
czy dokonano analizy innego terminu utraty mocy obowiązującej w/w przepisów w
aspekcie poważnych skutków finansowych i tego fragmentu art. 190 ust. 3
Konstytucji RP, zgodnie z którym w przypadku orzeczeń, które wiążą się z
nakładami finansowymi nie przewidzianymi w ustawie budżetowej, Trybunał
Konstytucyjny określa termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego po
zapoznaniu się z opinią Rady Ministrów. Fundusze Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych wymagają istotnego wsparcia budżetowego. Jedynie kwestia
odroczonego terminu utraty mocy obowiązującej aktu prawnego stanowiła źródło
kontrowersji w judykaturze Sądu Najwyższego,; jednak taki stan prawny nie
wystąpił w niniejszej sprawie.
W utrwalonej judykaturze Sądu Najwyższego przyjmuje się, że skutkiem
uznania za niekonstytucyjne przepisów w określonym zakresie jest obowiązek
zapewnienia przez wszystkie sądy, które orzekły na podstawie niekonstytucyjnych
przepisów prawa, stanu zgodnego z Konstytucją w zakresie wiążąco
rozstrzygniętym wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego (por. uchwałę z dnia 23
stycznia 2001 r., III ZP 30/00, OSNAPiUS 2001 nr 23 poz. 685 i wyroki: z dnia 5
września 2001 r., II UKN 542/00, OSNAPiUS z 2004 r. nr 2, poz. 36, z dnia 12
czerwca 2002 r., II UKN 419/01, OSNAPiUS z 2002 r. nr 23, poz. 58, z dnia 27
września 2002 r., II UKN 581/01, OSNAPiUS z 2002 r. nr 23, poz. 581, z dnia 18
grudnia 2002 r., I PKN 668/01, OSNAPiUS z 2004 r. nr 3, poz. 47, z dnia 18 maja
2010 r., III UK 2/10, OSNP 2011 nr 21-22, poz. 278 i z dnia 4 lipca 2012 r., III UK
132/11 – niepublikowany, z dnia 8 października 2013 r., III UK 123/12). W
szczególności w wyroku z dnia 18 maja 2010 r., III UK 2/10 Sąd Najwyższy wyraził
pogląd, że skutkiem utraty domniemania konstytucyjności ustawy w konsekwencji
8
wydania przez Trybunał Konstytucyjny wyroku stwierdzającego niezgodność jej
przepisu z Konstytucją, jest obowiązek zapewnienia przez sądy orzekające w
sprawach, w których przepis ten ma zastosowanie, stanu zgodnego z Konstytucją
wynikającego z wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Skoro uznane za niezgodne z
Konstytucją przepisy prawa naruszały ustawę zasadniczą już od dnia ich wejścia w
życie (ex tunc), przeto nie mogą być legalną podstawą orzekania przez sądy
powszechne i Sąd Najwyższy (por. np. wyroki: z dnia 7 marca 2013 r., I UK 519/12;
z dnia 24 kwietnia 2013 r., II UK 299/12; z dnia 25 kwietnia 2013 r., I UK 593/12; z
dnia 29 maja 2013 r., I UK 621/12; z dnia 6 czerwca 2013 r., II UK 369/12,
dotychczas niepublikowane). Należy mieć ponadto na uwadze przepis art. 190 ust.
4 Konstytucji RP, który traktuje orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego jako
podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego
rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla
danego postępowania. Skoro więc może być wzruszone prawomocne orzeczenie
wydane przed datą wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, nie
można wymagać, aby w sprawach zawisłych i nierozstrzygniętych do tej daty, sądy
stosowały sprzeczne z Konstytucją przepisy (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 7 grudnia 2000 r., III ZP 27/00, OSNAPiUS 2001, nr 10, poz.
331; przywołane wyżej wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 5 września 2001 r.,
II UKN 542/00 i z dnia 12 czerwca 2002 r., II UKN 419/01 oraz wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 12 czerwca 2002 r., II UKN 281/0, OSNP 2004, nr 2, poz. 36).
Sąd Najwyższy, w składzie rozpoznającym niniejszą skargę kasacyjną,
podziela przedstawiony wyżej pogląd judykatury w zakresie omawianej kwestii.
Zaskarżony rozpatrywaną skargą kasacyjną wyrok Sądu Apelacyjnego uwzględnia
przedstawione wyżej stanowisko judykatury Sądu Najwyższego w zakresie
charakteru skutków temporalnych orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, przede
wszystkim przedstawione w tym orzecznictwie analizy interpretacyjne regulacji
określonych w przepisach art. 190 ust. 3 i ust. 4 Konstytucji RP. Uzasadnienie
jedynej (materialnoprawnej) podstawy rozpatrywanej skargi kasacyjnej nie zawiera
przekonującej argumentacji, którą skarżący zakwestionowałby przedstawione wyżej
stanowisko judykatury w omawianej kwestii w kontekście zasadności zarzucanego
w skardze naruszenia przepisów art. 190 ust. 3 Konstytucji RP oraz art. 103a
9
ustawy emerytalno – rentowej „w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z
dnia 13 listopada 2012 r. (sygn. akt K 2/12)”. Skarga nie zarzuca naruszenia
przepisu art. 190 ust. 4 ani też przepisu art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o
zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, który był
rozpatrywany w kontekście oceny jego zgodności z Konstytucją RP przez Trybunał
Konstytucyjny w wyroku K 2/12. Zamiast tego podstawa skargi ogranicza się do
przedstawienia zarzutów naruszenia przepisów art. 190 ust. 3 Konstytucji RP oraz
art. 103a ustawy emerytalno – rentowej. Jest to o tyle istotne, że kwestia skutków
czasowych wyroków Trybunału Konstytucyjnego nie może być przedstawiana bez
uwzględnienia treści regulacji zawartej w przepisie art. 190 ust. 4 Konstytucji RP.
Zarówno wskazane stanowisko judykatury w zakresie omawianej kwestii, jak
również zgodne z tym poglądem stanowisko zaskarżonego wyroku Sądu
Apelacyjnego, opiera się bowiem na analizach interpretacyjnych w szczególności
przepisów art. 190 ust. 3 i ust. 4 Konstytucji RP. Skarżący nie uzasadnił, dlaczego
skarga nie zarzuca naruszenia przepisu art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o
zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, chociaż
właśnie ten ostatni przepis – także przecież oceniany przez TK w wyroku K 2/12 –
jako przepis intertemporalny odnosił się do regulacji zawartej w art. 103a ustawy
emerytalno – rentowej.
W ocenie Sądu Najwyższego utrata mocy obowiązującej przepisu (aktu
prawnego), zakwestionowanego przez Trybunał Konstytucyjny, następuje
stosownie do art. 190 ust. 3 Konstytucji RP, z chwilą wejścia w życie orzeczenia
Trybunału i orzeczenie to ma w tym aspekcie charakter konstytutywny. Implikuje to
konieczność dokonywania przez Sąd subsumpcji norm prawnych bez przepisu
wyeliminowanego z porządku prawnego. Utrata mocy obowiązującej przepisu
determinuje także odmienną ocenę wcześniej istniejącego stanu prawnego.
Eliminacja skutków wynikających z niekonstytucyjnych przepisów następuje, w
myśl art. 190 ust. 4 Konstytucji RP, w wyniku indywidualnych rozstrzygnięć w
sferze stosowania prawa.
Stosownie do treści przepisu art. 39813
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy rozpoznaje
skargę kasacyjną w granicach zaskarżenia oraz w granicach podstaw; w granicach
zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania.
10
W związku z powyższym, Sąd Najwyższy – uznając, że podstawa
rozpatrywanej skargi kasacyjnej jest nieuzasadniona – na podstawie art. 39814
k.p.c., orzekł jak sentencji.