Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 46/14
POSTANOWIENIE
Dnia 21 sierpnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Antoni Górski
SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi powoda
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Okręgowego w B.
z dnia 4 czerwca 2010 r.,
w sprawie z powództwa S. P.
przeciwko P.M. z udziałem interwenienta ubocznego po stronie pozwanej -
Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Spółki Akcyjnej w W.
o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 sierpnia 2014 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Okręgowego w B.
z dnia 26 lutego 2014 r.,
1) oddala zażalenie;
2) zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1 800 zł
(jeden tysiąc osiemset) tytułem kosztów postępowania
zażaleniowego.
UZASADNIENIE
2
Sąd Okręgowy w B. wyrokiem z dnia 4 czerwca 2010 r., po rozpoznaniu
apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego w B. z dnia 7 stycznia 2010 r.,
zmienił ten wyrok i oddalił powództwo, przyjmując że powód nie wykazał
poniesienia szkody w postaci utraconych korzyści, a ponadto zgłoszone roszczenie
uległo przedawnieniu.
W skardze o wznowienie postępowania powód powołał podstawę
przewidzianą w art. 403 § 2 k.p.c. Wskazał, że wykrycie nowego środka
dowodowego i okoliczności faktycznej związane było ze sporządzeniem opinii przez
biegłego sądowego w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym. Podał, że
opinia ta wskazuje, iż schody wytworzone przez pozwanego nie były produktem
bezpiecznym, w rozumieniu ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym
bezpieczeństwie produktów (Dz.U. Nr 229, poz. 2275 ze zm., dalej: „u.o.b.p.”).
Szkoda wynikła zatem z występku wskazanego w art. 34 tej ustawy i tym samym
nie doszło do przedawnienia jego roszczenia odszkodowawczego, stosownie do art.
4421
§ 2 k.c. W tej sytuacji powołany dowód wpływa zasadniczo na wynik sprawy.
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy odrzucił skargę
o wznowienie postępowania, uznał, iż opinia opracowana w innej sprawie nie
wyczerpuje przesłanek podstawy objętej art. 403 § 2 k.p.c.; dowód ten nie mógłby
mieć wpływu na wynik sprawy, ze względu na przyczyny oddalenia powództwa.
Podkreślił, że przyczyna wypadku została ustalona w sprawie prawomocnie
zakończonej. Ta sama wada schodów stwierdzona została w opinii biegłego
przeprowadzonej w rozpoznanej sprawie. Nie było podstaw do uznania,
że schody były produktem niebezpiecznym. W tej sytuacji skarga powoda jako
nieoparta na ustawowej podstawie wznowienia podlegała odrzuceniu z mocy art.
410 § 1 k.p.c.
Powód w zażaleniu zarzucił zaskarżonemu postanowieniu naruszenie art.
233 § 1 k.p.c. przez nieprawidłowe uznanie, że skarga nie została oparta
na podstawie przewidzianej w art. 403 § 2 k.p.c., błędną wykładnię art. 403 § 2
k.p.c., polegającą na stwierdzeniu, że przez wpływ na wynik sprawy
należy rozumieć jedynie zaistnienie takich okoliczności, które mogłyby
3
spowodować zmianę wyroku. Nieprawidłowa wykładnia art. 4 ust. 1 u.o.b.p.
dotyczyła przyjęcia, że jedynie wady konstrukcyjne kwalifikują dany produkt
jako niebezpieczny, a art. 4421
§ 2 k.c. uznania, że dwudziestoletni termin
przedawnienia może mieć zastosowanie w sytuacji, gdy fakt popełnienia występku
znajdzie potwierdzenie w ustaleniu organów sądowych. Domagał się uchylenia
zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zakres badania skargi o wznowienie postępowania, po stwierdzeniu
dochowania wymagań formalnych (art. 409 k.p.c.) i opłacenia (art. 3 ust. 2 pkt 8 a
u.k.s.c.), obejmuje ustalenie, stosownie do art. 410 k.p.c., czy została wniesiona
w terminie (art. 407 k.p.c.), czy jest dopuszczalna ze względu na rodzaj orzeczenia,
uprawnienie do wniesienia tego środka lub żądanie dalszego wznowienia (art. 416
k.p.c.) oraz czy została oparta na ustawowej podstawie. Niedochowanie
któregokolwiek z tych warunków powoduje odrzucenie skargi.
W odniesieniu do skargi powoda rozważenia wymaga ostatni
z wymienionych warunków. Ze względu na to, że wznowienie postępowania polega
na ponownym rozpoznaniu i rozstrzygnięciu sprawy zakończonej prawomocnym
orzeczeniem co do istoty sprawy, może do niego dojść, jeżeli zachodzą określone
w ustawie przyczyny. Oznacza to, że jest ono dopuszczalne tylko po wykazaniu
istnienia przesłanek przyczyn wymienionych w kodeksie postępowania cywilnego
(art. 401, art. 4011
, art. 403 k.p.c.), które skarżący może powołać jako
podstawę skargi. Przyjęte zostało w orzecznictwie Sądu Najwyższego, że charakter
skargi o wznowienie postępowania jako nadzwyczajnego środka, prowadzącego do
wzruszenia prawomocnego orzeczenia, przemawia za ścisłą wykładnią zwrotu
zawartego w art. 410 § 1 k.p.c. „oparcia skargi na ustawowej podstawie”.
Wymaganie to uznaje się za spełnione, jeżeli powołana przez skarżącego
podstawa odpowiada wzorcowi którejkolwiek z podstaw wznowienia,
przewidzianych w art. 401 do 403 k.p.c. rzeczywiście wystąpiła. Badanie skargi
w tym kontekście na posiedzeniu niejawnym, nie ogranicza się zatem do
kontroli, czy wskazane w skardze okoliczności odpowiadają ustawowym
podstawom, ale obejmują również ustalenie, czy podstawa ta rzeczywiście istnieje
4
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2005 r., I CZ 35/12, niepubl.;
z dnia 10 lutego 2006 r., I PZ 33/05, OSNP 2007, nr 3-4, poz. 48; z dnia 16 maja
2007 r., IV CZ 22/07, niepubl.; z dnia 13 lutego 2009 r., II CZ 97/08, niepubl.).
Na tym etapie wstępnego badania dopuszczalności skargi, wyłączona jest
możliwość wkraczania w ocenę jej zasadności.
Za bezprzedmiotowe uznać należało wypowiedzi Sądu Okręgowego
dotyczące charakteru wady schodów, przepisów ustawy o ogólnym
bezpieczeństwie produktów i przyczyn oddalenia powództwa. Bezpodstawnie
podniósł skarżący zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., który jest pozbawiony
znaczenia na tym etapie postępowania.
Zgodnie z art. 403 § 2 k.p.c. podstawa wykrycia takich okoliczności lub
środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których
strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu, powinna spełniać trzy
przesłanki: wykrycia nowych okoliczności lub środków dowodowych, które istniały
w toku postępowania, ale nie zostały powołane, możliwość ich wpływu na wynik
sprawy oraz niemożności skorzystania z nich w poprzednim postępowaniu.
Konieczne było zatem wskazanie konkretnych, istniejących w czasie trwania
poprzedniego postępowania okoliczności faktycznych lub środków dowodowych,
które obiektywnie były niemożliwe do ujawnienia dla skarżącego. Nie może to być
okoliczność lub środek, który nawet gdyby został powołany w poprzedniej sprawie,
to nie mógł mieć wpływu na wynik sprawy, czyli treść rozstrzygnięcia.
Środki dowodowe powstałe po uprawomocnieniu się orzeczenia nie mogą
stanowić środków, o których mowa w art. 403 § 2 k.p.c. (por. wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 22 lipca 2010 r., I CSK 601/09; postanowienia Sądu
Najwyższego: z dnia 15 maja 1968 r., I CO 1/68, OSNCP 1969, Nr 2, poz. 36;
z dnia 10 lutego 1999 r., II CKN 807/98, niepubl; z dnia 17 stycznia 2001 r.
IV CKN 1515/00, niepubl.; z dnia 12 lutego 2004 r., V CZ 158/03, niepubl.; z dnia
4 marca 2005 r., III CZ 134/04, niepubl.; wyrok z dnia 22 lipca 2010 r., I CSK
601/09, niepubl.; z dnia 10 października 2012 r., I CZ 104/12, niepubl.; z dnia
4 grudnia 2013 r., II CZ 81/13, niepubl.; z dnia 16 stycznia 2014 r., IV CZ 104/13,
niepubl.). Nie stanowi nowego dowodu w rozumieniu art. 403 § 2 k.p.c. taki dowód,
z którego strona mogła skorzystać przy dołożeniu należytej staranności
5
(zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2009 r., II CZ 16/09,
niepubl.).
Opinia biegłego sporządzona po prawomocnym zakończeniu postępowania
kwestionowanym wyrokiem Sądu Okręgowego, w toku innej sprawy z udziałem
powoda, nie spełnia wymagań przewidzianych dla podstawy obejmującej wykrycie
nowego dowodu. Nie nosi znamion nowej okoliczności faktycznej określenie przez
biegłego w tej kolejnej sprawie, przyczyny wadliwości schodów, w odniesieniu do
której było prowadzone postępowanie dowodowe, w tym z opinii biegłego,
w sprawie prawomocnie zakończonej. Nie było podstaw do uznania, że opinia
biegłego w kolejnej sprawie mogła być kwalifikowana jako wykryta nowa
okoliczność faktyczna lub środek dowodowy, w rozumieniu art. 403 § 2 k.p.c.
Z powyższych względów zażalenie podlegało oddaleniu na podstawie art.
39814
w związku z art. 3041
§ k.p.c. Orzeczenie o kosztach postępowania
zażaleniowego wynika z zasady odpowiedzialności za wynik sprawy, przewidzianej
w art. 98 § 1 w związku z art. 391 § 1, art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13