Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO/UZP 287/10

WYROK
z dnia 25 marca 2010 r.

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Ryszard Tetzlaff
Członkowie: Marek Szafraniec
Klaudia Szczytowska – Maziarz

Protokolant: Patrycja Kaczmarska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 marca 2010 r. w Warszawie odwołania wniesionego
przez Warbud S.A., al. Jerozolimskie 162a, 02-342 Warszawa, adres do
korespondencji: ul. Rzemieślnicza 33, 81-855 Sopot odwołania, od rozstrzygnięcia przez
zamawiającego Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte,
ul. Śmidowicza 69, 81-103 Gdynia protestu z dnia 1 marca 2010 r.

przy udziale Konsorcjum firm: Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „EBUD” -
Przemysłówka Sp. z o.o. (lider), ALSTAL GRUPA BUDOWLANA Sp. z o.o.
Sp. Komandytowa (partner), PRO BUD SA, (partner), z siedzibą dla lidera konsorcjum:
ul. Biskupińska 11, 85-375 Bydgoszcz zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego.

orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej oraz odrzucenia oferty Odwołującego, jak również nakazuje
powtórzenie czynności oceny i badania ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego.

2. Kosztami postępowania obciąża Akademię Marynarki Wojennej im. Bohaterów
Westerplatte, ul. Śmidowicza 69, 81-103 Gdynia

i nakazuje:

1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości 4444 zł
00 gr (słownie: cztery tysiące czterysta czterdzieści cztery złote zero groszy)
z kwoty wpisu uiszczonego przez Warbud S.A., al. Jerozolimskie 162a,
02-342 Warszawa, adres do korespondencji: ul. Rzemieślnicza 33, 81-855
Sopot,

2) dokonać wpłaty kwoty 8 044 zł 00 gr (słownie: osiem tysięcy czterdzieści
cztery złote zero groszy) przez Akademię Marynarki Wojennej
im. Bohaterów Westerplatte, ul. Śmidowicza 69, 81-103 Gdynia na rzecz
Warbud S.A., al. Jerozolimskie 162a, 02-342 Warszawa, adres do
korespondencji: ul. Rzemieślnicza 33, 81-855 Sopot stanowiącej
uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz
wynagrodzenia pełnomocnika,

3) dokonać zwrotu kwoty 15 556 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy pięćset
pięćdziesiąt sześć złotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych
Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz Warbud S.A., al. Jerozolimskie
162a, 02-342 Warszawa, adres do korespondencji: ul. Rzemieślnicza 33,
81-855 Sopot.

U z a s a d n i e n i e
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego prowadzone w trybie przetargu
ograniczonego na budowę Biblioteki Akademickiej z Centrum Audytoryjno - Informacyjnym
Akademii Marynarki Wojennej wraz z infrastrukturą towarzyszącą, zostało wszczęte przez
Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte, ul. Śmidowicza 69, 81-103
Gdynia zwaną dalej: „Zamawiającym”, ogłoszeniem w Dzienniku Urzędowym Oficjalnych
Publikacji Wspólnot Europejskich za numerem 2009/S 117- 169095 w dniu 20.06.2009 r.
W dniu 22.01.2010 r. Zamawiający przekazał faxem informacje o odrzuceniu oferty
Warbud S.A., al. Jerozolimskie 162a, 02-342 Warszawa, adres do korespondencji:
ul. Rzemieślnicza 33, 81-855 Sopot zwanego dalej: „Warbud S.A” albo „Protestującym” albo
„Odwołującym”, jak i wyborze oferty - MEGA SA., ul. Hutnicza 42, 81-038 Gdynia zwanej
dalej: „MEGA SA.”. Kolejną pozycje w rankingu złożonych ofert zajęło - Przedsiębiorstwo
Wielobranżowe „EBUD” – Przemysłówka Sp. z o.o., ul. Biskupińska 11, 85-375 Bydgoszcz
zwane dalej: „PW. „EBUD” – Przemysłówka Sp. z o.o.”. Wyjaśnił, że z uwagi na art.89 ust.1
pkt 2 Pzp oferta Warbud S.A. nie odpowiada treści Specyfikacji Istotnych Warunków
Zamówienia zwanej dalej: „SIWZ”, ze względu na: a) wycenę 120.000,- szt. etykiet do
oznaczania zbiorów za cenę 81 600 zł, które nie były przedmiotem zamówienia,
b) sporządzenie kosztorysów ofertowych niezgodnie z wymaganiami Zamawiającego
określonymi w SIWZ, a w szczególności braku zestawienia materiałów w kosztorysie
instalacji audiowizualnych, gdzie w poz. 47 podano łączną, kwotę 544.500,- zł za materiały
nie ujęte w kosztorysie a przewidziane w PT, bez zestawienia materiałów i urządzeń oraz ich
ilości i cen jednostkowych. Na wezwanie Zamawiającego do wyjaśnienia treści tej pozycji
kosztorysowej, Wykonawca stwierdził, że pozycja ta zawiera cenę urządzeń nie
wymienionych w przedmiarach, a wymienionych w odpowiedziach Zamawiającego, jak
również cenę za 23 szt. akumulatorów bezobsługowych Ah 12V nie wycenionych
odpowiednim kosztorysie, oraz częściowy koszt ryzyka wynikającego z ceny ryczałtowej.
Biorąc niniejsze pod uwagę stwierdził, że opis pozycji z oferty nie odpowiada stanowi
rzeczywistemu. W poz. 155 kosztorysu branży budowlanej wyceniono żaluzje jako komplet
za cenę 135.650,- zł bez podania ilości w m² i ceny jednostkowej. Na wezwanie
Zamawiającego do wyjaśnienia treści tej pozycji kosztorysowej, Wykonawca stwierdził, że
pozycja ta zawiera cenę za żaluzję wewnętrzne i rolety zaciemniające, jak również koszt
materiałów nie ujętych w przedmiarze a występujących w dokumentacji projektowej oraz
częściowy koszt ryzyka wynikającego z ceny ryczałtowej. Biorąc niniejsze pod uwagę
stwierdził, że opis pozycji z oferty nie odpowiada stanowi rzeczywistemu. W kosztorysie
branży drogowej przewidziano wykonanie murów oporowych jako prefabrykowane, a nie jak
w projekcie jako murowane z pustaków betonowych o czym Zamawiający powiadomił
wszystkich wykonawców w odpowiedziach na pytania. Wskazał także, że podlega ona
odrzucenia na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 Pzp, ze względu na błędy w wyliczeniu oferty.
W tabeli elementów scalonych branży budowlanej błędnie wyliczono Kz od materiałów, co
wskazuje, że do wyliczenia Kz przyjęto inne założenia niż wskazano na stronie
tytułowej kosztorysu ofertowego. Zamawiający odrzucił także ofertę Warbud S.A. na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp, ze względu na rażąco niską cenę oferty w stosunku do
przedmiotu zamówienia. W wyznaczonym terminie Wykonawca przedstawił swoje
stanowisko, któremu Zamawiający nie dał wiary. Wykonawca w swoich wyjaśnieniach,
w ocenie Zamawiającego, potwierdził jedynie, że kwestionowane ceny wskazanych
elementów oferty są cenami realistycznymi. Biorąc pod uwagę, ze cena Warbud S.A. jest
niższą od ceny średniej ofert pozostałych Wykonawców o 23,5 % oraz, że Wykonawca nie
wyjaśnił w sposób przekonywający zarzutów dotyczących zaniżonych cen, uznać należy, że
oferta zawiera ceną rażąco niską w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W dniu 01.02.2010 r. wpływ do Kancelarii Zamawiającego na podstawie art. 180
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity: Dz. U.
z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 z późn. zm.), zwanej dalej: „Pzp” Warbud S.A. złożyło protest na
czynności i zaniechania Zamawiającego. Zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 7 ust. 1,
art. 89 ust. 1 pkt 2, 4 i 6 Pzp, ewentualnie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp oraz innych przepisów
wymienionych lub wynikających z uzasadnienia protestu. Wnosił o:
1) unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej i unieważnienie czynności
odrzucenia oferty Protestującego,
2) powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
3) dokonanie wyboru jako najkorzystniejszej oferty Protestującego i zawarcie z nim umowy,
ewentualnie
4) unieważnienie postępowania.
Odnośnie niezgodności oferty z treścią SIWZ. Protestujący wskazał, ze zgodnie
z treścią pkt IX SIWZ wynagrodzenie Wykonawcy w przedmiotowym postępowaniu ma
charakter ryczałtowy i nie budzi to wątpliwości żadnej ze stron. Wykonawca zobowiązany był
obliczyć cenę oferty na wykonanie robót na podstawie Dokumentacji projektowej oraz
Specyfikacji Technicznych Wykonania i Odbioru Robót zwanej dalej: „STWiOR". Załączone
do opisu przedmiotu zamówienia kosztorysy przedmiarowe mają charakter pomocniczy i nie
stanowiły - zgodnie z treścią SIWZ - podstawy do obliczenia ceny oferty. Zgodnie z § 6 ust. 1
umowy (załącznik nr 4) wynagrodzenie Wykonawcy jest wynagrodzeniem ryczałtowym
i zostało określone na podstawie złożonej oferty i zawiera wszystkie koszty związane za
realizacje przedmiotu umowy (w tym wszystkie urzędowe opłaty, podatki). Zgodnie z treścią
SIWZ załączone do opisu przedmiotu zamówienia kosztorysy przedmiarowe mają charakter
pomocniczy i nie stanowią podstawy do obliczenia ceny oferty. Wskazał, że nie jest
jednocześnie kwestionowanym, iż jego oferta obejmuje cały zakres zamówienia zgodnie
z definicjami podanymi w SIWZ. Podniósł, że zgodnie z art. 632 Kc jeżeli strony umówiły się
o wynagrodzenie ryczałtowe, przyjmujący zamówienie nie może żądać podwyższenia
wynagrodzenia, chociażby w czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru
lub kosztów prac. Skoro w przedmiotowym postępowaniu mamy do czynienia z ceną
ryczałtową oferty, w konsekwencji, kosztorysy sporządzane przez Wykonawcę mają
charakter pomocniczy, a Wykonawca ma obowiązek wykonania całego przedmiotu
zamówienia za cenę wskazaną w ofercie. Wobec tego, Zamawiający nie może odrzucić
oferty za braki w kosztorysie ofertowym, gdyż nie mają one znaczenia dla sprawy.
Wykonawca zobowiązał się wykonać całość zamówienia na podstawie dokumentacji
projektowej oraz Specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót, za kwotę określoną
w ofercie i ewentualne błędy w kosztorysie nie mogą mieć wpływu na treść złożonej oferty.
Przywołał w tym zakresie wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 03.03.2001 r., sygn.
akt: I ACa 1147/00, wyrok Zespołu Arbitrów z dnia 18.04.2006 r., sygn. akt UZP/ZO/0-
1052/06, wyrok KIO z dnia 29.01.2009 r., sygn. akt: KIO/UZP 48/09, wyrok KIO z dnia
24.11.2009 r., sygn. akt: KIO/UZP 1439/09, wyrok KIO z dnia 21.09.2009 r., sygn. akt:
KIO/UZP 1172/09. Zamawiający jednoznacznie określił rodzaj wynagrodzenia Wykonawców
jako wynagrodzenie ryczałtowe, co niesienie za sobą konsekwencje prawne. Wykonawca ma
obowiązek wykonania całego przedmiotu zamówienia za cenę wskazaną w ofercie, a co za
tym idzie ewentualne braki w kosztorysie ofertowym nie mają one znaczenia dla sprawy.
Wobec tego, argumentacja Zamawiającego o niezgodności oferty z SIWZ jest nielogiczna
i niezasadna. Niezależnie od informacji zawartych w kosztorysie, który jak powtarzamy, miał
wyłącznie charakter informacyjny, Wykonawca i tak zobowiązany jest wykonać zamówienie
zgodnie z Dokumentacją projektową oraz STWiOR, nie może także żądać podwyższenia
wynagrodzenie za wykonanie tych robót. Elementy na które wskazuje Zamawiający mają
charakter marginalny w stosunku do wartości oferty. Z uwagi na ryczałtowy charakter
wynagrodzenia, a także na zobowiązanie zawarte w ofercie, iż Protestujący oferuje
wykonanie całego zamówieniu za kwotę 27.080.972,05 zł brutto, brak wyceny marginalnych
w stosunku do wartości oferty pozycji nie może skutkować odrzuceniem oferty
Protestującego. Protestujący zobowiązał się bowiem jednoznacznie do wykonania całości
robót zgodnie z zakresem określonym w SIWZ za cenę podaną w ofercie.
Odnośnie błędu w obliczeniu ceny oferty. Protestujący podniósł, że zgodnie z treścią
pkt IX SIWZ wynagrodzenie Wykonawcy w przedmiotowym postępowaniu ma charakter
ryczałtowy i nie budzi to wątpliwości żadnej ze stron. Wobec tego, skoro w przedmiotowym
postępowaniu mamy do czynienia z ceną ryczałtową oferty. W konsekwencji, kosztorysy
i tabele elementów scalonych sporządzane przez Wykonawcę mają charakter wyłącznie
pomocniczy. Zamawiający nie może zatem odrzucić oferty za braki w kosztorysie ofertowym
i tabeli elementów scalonych, gdyż nie mają one znaczenia dla sprawy. Wykonawca
zobowiązał się wykonać całość zamówienia na podstawie dokumentacji projektowej oraz
STWiOR, za kwotę określoną w ofercie i ewentualne błędy w kosztorysie i tabeli elementów
scalonych nie mogą mieć wpływu na treść złożonej oferty. Ponadto, ewentualne błędy na
które powołuje się Zamawiający winny zostać poprawione w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp.
Odnośnie rażąco niska cena oferty. Protestujący wskazał, że cena zaoferowana
przez została wyliczona tak, jak wymagał Zamawiający, na podstawie dokumentacji
projektowej oraz STWiOR. Cena oferty zawiera także wszystkie liczne modyfikacje SIWZ
dokonane przez Zamawiającego, w tym koszty ryzyka wynagrodzenia ryczałtowego.
W dopowiedzi na wezwanie Zamawiającego trybie art. 90 ust. 1 Pzp, Protestujący dokonał
wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny. Przy czym
działając zgodnie z wezwaniem Zamawiającego, Warbud ograniczył swoje wyjaśnienia do
elementów oferty zakwestionowanych przez Zamawiającego. Zamawiający nie wzywał do
wyjaśnień an błock. Protestujący stwierdził, że Zamawiający kwestionuje wyłącznie elementy
oferty, które wedle niego są cenami nierealistycznymi. Wskazał, że w wątpliwości
Zamawiającego biorą się wyłącznie z winy Zamawiającego. Liczne modyfikacje SIWZ
i zobowiązanie Wykonawców do wykonania kosztorysów w oparciu o dokumentację
projektową powodują, że Zamawiający ma wątpliwości co do treści oferty. Pojęcie rażąco
niskiej ceny odnosi się wyłącznie do ceny całkowitej oferty, a nie jej elementów składowych.
Kwestionowanie poszczególnych elementów oferty jest zatem bezprzedmiotowe. Z treści
wezwania do złożenia wyjaśnień dotyczących ceny oferty wynika jednoznacznie, że
Zamawiający kwestionuje właśnie poszczególne elementy oferty. Przywołuje na zasadność
swoich twierdzeń wyrok KIO z dnia 8.06.2009r., sygn. akt: KIO/UZP 671/09. Podkreślił, że
Zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej, która to oferta jest droższa od oferty
Warbud tylko o 9%. Ustawa nie reguluje pojęcia rażąco niskiej ceny. Przywołał orzecznictwo
odnośnie ceny rażąco niskiej – wyrok KIO z dnia 20.03.2009 r., sygn. akt: KIO/UZP 284 /09
oraz wyrok KIO z dnia 30.06.2009 r., sygn. akt: KIO/UZP 741/09. Wskazał, że jako każdy
podmiot funkcjonujący od wielu lat w obrocie gospodarczym w toku swojej działalności
prowadzi negocjacje z różnymi podmiotami i uzyskuje dzięki nim ceny, przykładowo
materiałów i usług, sprzętu i wyposażenia znacznie niższe od cen rynkowych. Jest to
wynikiem posiadanej przez Protestującego renomy i zaufania klientów, zwłaszcza w zakresie
rzetelnego wywiązywania się z zobowiązań umownych. W ramach przedmiotowego
postępowania prowadził i nadal prowadzi negocjacje ze swoimi kontrahentami odnośnie
ostatecznych cen oferowanych przez nich dostaw i usług, co implikuje możliwość
wynegocjowania niższych cen na pewne materiały czy urządzenia.
W dniu 02.02.2010 r. Zamawiający przekazał faxem uczestnikom postępowania
przetargowego kopię protestu i wezwał ich do udziału w postępowaniu protestacyjnym.
W dniu 05.02.2010 r. (wpływ do Kancelarii Zamawiającego) do postępowania
protestacyjnego przystąpił Przedsiębiorstwa Wielobranżowego „EBUD” – Przemysłówka Sp.
z o.o. wnosząc o oddalenie protestu w całości. Kopia przystąpienia została stosownie
przekazana Protestującemu. Wskazał, ze po pierwsze oferta Protestującego nie odpowiada
treści SIWZ w zakresie wymaganego przez Zamawiającego przedmiotu zamówienia.
Zaoferowanie bowiem robót i dostaw, które nie były przedmiotem zamówienia stanowi
o niezgodności oferty z wymaganiami SIWZ. Przywołał wyrok KIO z dnia 27.08.2008 r., sygn.
akt: KIO/UZP 840/08, wyrok KIO z dnia 29.08.2008 r., sygn. akt: KIO/UZP 847/08 oraz wyrok
KIO z dnia 08.09.2008 r., sygn. akt: KIO/UZP 883/08. W konsekwencji świadczenie
wynikające z oferty nie odpowiada potrzebom i wymaganiom Zamawiającego w zakresie
przedmiotu zamówienia. W merytorycznym zakresie treść tej oferty nie odpowiada treści
SIWZ. Po drugie względem naruszenia art. 89 ust.1 pkt 6 Pzp, Przystępujący uznał, że nie
można poprawić w negowanym przez Zamawiającego zakresie treści oferty w trybie art. 87
ust. 2 pkt 3 Pzp, gdyż byłaby to istotna zmiana i prowadziłaby do faktycznych negocjacji
treści oferty. Po trzecie, stwierdził, że Protestujący w swoich wyjaśnieniach odnośnie ceny
rażąco niskiej nie zawarł wystarczających wyjaśnień odnośnie elementów ceny wskazanych
przez Zamawiającego.
Rozstrzygniecie protestu nastąpiło w dniu 10.02.2010 r. faxem poprzez jego
oddalenie. Względem niezgodności oferty z treścią SIWZ. Wskazał, że bezspornym jest fakt,
że Wykonawca w niniejszym postępowaniu zobowiązany został do wykonania kosztorysów
ofertowych metodą uproszczona, z wykazem materiałów, robocizny i pracy sprzętu (Roz. IX
SIWZ). Cenę oferty należało obliczyć w oparciu o opis przedmiotu zamówienia określony
w Roz. III SIWZ, który stanowiła dokumentacja projektowa, przedmiary robót oraz STWiOR.
W Roz. IX SIWZ pkt 1 Zamawiający zastrzegł, że załączone do opisu przedmiotu
zamówienia przedmiary robót mają charakter pomocniczy i nie stanowią podstawy do
obliczenia ceny oferty. W Roz. IX SIWZ Zamawiający określił, że cenę oferty stanowi suma
poszczególnych elementów robót budowlanych powiększona o należny podatek VAT.
Z powyższego zapisu wynika, w jego ocenie, iż Wykonawcy obowiązani byli wykonać
kosztorysy ofertowe odpowiadające w swojej treści przedmiotowi zamówienia. Podtrzymał
faktyczne podstawy odrzucenia ofert Protestującego. Wskazał względem etykiet, że
zrezygnował z nich pismem z dnia 2 dnia 06.11.2009 r. (odpowiedź nr 58). Względem poz.
47 oraz poz. 155 wskazał, że w odniesieniu do poz. 155 uzyskane wyjaśnienia świadczą
o niezgodności opisanej pozycji kosztorysowej w ofercie ze stanem faktycznym opisywanym
w udzielanych wyjaśnieniach, a tym samym o niezgodności oferty z SIWZ. W wypadku poz.
47 także stwierdził, że wyjaśnienia świadczą o odmiennej wycenie rzeczywistej od zawartej
w ofercie powodujące, że treść oferty nic odpowiada treści SIWZ. Jeżeli chodzi o mur
oporowy przywołał swoja odpowiedz na pytanie 13 – pismo z dnia 28.10.2009 r. Wskazał,
że świadczy to o niezgodności oferty z treścią SIWZ.
Kosztorysy ofertowe nie mają charakter marginalnego, gdy wynagrodzenie za
przedmiot zamówienia jest ryczałtem. Wskazał, że zgodnie z zapisem Roz. IX pkt 2 SIWZ
kosztorysy są załącznikiem do oferty i stanowią jej integralną część, dlatego winny być
wykonane zgodnie z wymaganiami zawartymi w SIWZ. Ponadto stwierdził, że oferta
Wykonawcy jest na równi traktowana z dokumentacją projektową oraz specyfikacją
techniczną wykonania i odbioru robót, co zostało zapisane w § 1 pkt 2 projektu umowy.
Ponadto w tymże projekcie umowy w § I pkt 3 zapisano, ze przedmiot zamówienia nie może
wykraczać poza jego określenie opisane w SIWZ, a w pkt 4 przewidziano możliwość
realizacji robót zamiennych. Konieczność wykonania kosztorysów ofertowych ściśle
z żądaniem Zamawiającego wynika również z treści § 6 pkt 4 umowy, gdy w przypadku
zaniechania części robót, wartość tych robót zostanie odjęta od ceny i wprowadzona jako
zmiana do umowy.
Względem błędu w wyliczeniu ceny oferty. Zamawiający nie podzielił poglądu
Wykonawcy co do istoty popełnionego błędu. Popełniony błąd ma bowiem wpływ na cenę
oferty. Biorąc pod uwagę fakt, że gdyby Kz wyliczono poprawnie, to cena oferty powinna
ulec zmianie. Nie można zgodzić się z Wykonawcą, że błąd ten można usunąć - art. 87 ust.
2 pkt 3 Pzp. Aby Zamawiający mógł dokonać takiej poprawki winien znać zasadę jaką
kierował się Wykonawca przy wyliczaniu Kz w tym kosztorysie.
Względem rażąco niskiej ceny. Podniósł, że stwierdził zaniżenie ilości jednostek
przedmiarowych, które nie odpowiadają ani ilościom zawartym w dokumentacji projektowej,
ani ilościom wymienionym w załączonych przedmiarach, a także znaczne różnice cenowe
w istotnych, mających wpływ na cenę oferty pozycjach kosztorysowych pomiędzy
Protestującym Wykonawcą a innymi Wykonawcami oraz cenami inwestorskimi. Powyższe
spowodowało wszczęcie procedury wyjaśniającej w trybie art. 90 ust. 1 Pzp w zw. z art. 89
ust. 1 pkt 4 Pzp. Przywołał wyrok KIO z dnia 31.08.2009 r., sygn. akt: KIOUZP 1066/09.
Wskazał, ze uzyskane od Protestującego wyjaśnienia miały charakter ogólny. Wskazał w ich
ramach m.in. że prowadził i nadal prowadzi negocjacje ze swoimi kontrahentami odnośnie
ostatecznych cen oferowanych przez nich dostaw i usług. Stwierdzenie to wskazuje, w jego
ocenie, że zaoferowano cenę bez ostatecznego uzgodnienia cen dostaw i usług ze swoimi
kontrahentami. Odpowiedź nie stanowiła wyjaśnień w rozumieniu art. 90 ust. 2 Pzp, gdyż
w żaden sposób nie odnosi się do kryteriów wymienionych w art. 90 ust. 2 Pzp, nie zawiera
także żadnych zindywidualizowanych i zobiektywizowanych przyczyn wysokości
zaoferowanej ceny.
Powoływanie się na własną renomę, doświadczenie i wiarygodność kontrahentów
oraz prowadzone negocjacje z podwykonawcami - mają charakter ogólny. Powoływanie się
przez WARBUD S.A. na możliwość żądania wyjaśnień wyłącznie w odniesieniu do ceny
oferty jako całości oraz nieznaczną (9%) różnicę w cenie ofert MEGA S.A. i Protestującego
jest zdaniem Zamawiającego spóźnione.
W dniu 19.02.2010 r. (wpływ bezpośredni) Odwołujący na oddalenie protestu wniósł
odwołanie do UZP podtrzymując zarzuty i wnioski wraz z argumentacją z protestu. Kopie
odwołania Zamawiający otrzymał tego samego dnia (wpływ bezpośredni do Kancelarii
Zamawiającego). Odnośnie niezgodności oferty z treścią SIWZ podtrzymał całą
argumentacje z protestu, a dodatkowo przywołał wyrok KIO z dnia 8.12.2009 r., sygn. akt:
KIO/UZP 1645/09 i sygn. akt:1649/09 oraz wyrok KIO z dnia 7.11.2008 r., KIO/UZP 1149/08,
sygn. akt: KIO/UZP 1150/08. Odnośnie błędu w obliczeniu ceny oferty także podtrzymał całą
argumentacje z protestu, a dodatkowo przywołał względem ewentualnego zastosowania art.
87. ust.2 pkt 3 Pzp, wyrok KIO z dnia 29.12.2009 r., sygn. akt: KIO/UZP 1637/09. Względem
rażąco niskiej ceny podtrzymując tezy z protestu wskazał, ze Zamawiający uzasadniając
odrzucenie oferty nie wykazał, że Odwołujący nie może wykonać zamówienia za cenę
wskazaną w ofercie ani nie uzasadniał dlaczego uznał cenę oferty za rażąco niską. Zgodnie
z orzecznictwem KIO uzasadnienie odrzucenia oferty zawierającej rzekomo rażąco niską
cenę wymaga prezencyjnego i jednoznacznego wyjaśnienia, a tymczasem w przedmiotowym
postępowaniu o takim nie może być mowy. Powołał wyrok KIO z dnia 16.09.2009 r., sygn.
akt: KIO/UZP 1234/09, sygn. akt: KIO/UZP 1238/09, sygn. akt: KIO/UZP 1240/09. Ponadto
wskazał, że zgodnie z orzecznictwem KIO fakt, że Wykonawca nie zawarł elementów
wskazanych w art. 90 ust. 2 Pzp nie świadczy o tym, że Wykonawca nie złożył wyjaśnień
w ogóle – wyrok KIO z dnia 25.09.2009 r., sygn. akt: KIO/UZP 1166/09 - a zatem brak jest
podstaw do odrzucenia oferty. Odwołujący stwierdził, że w wezwaniu do złożenia wyjaśnień
Zamawiający wnosił o wyjaśnienie wymienionych elementów oferty i podstawy we
wskazanych pozycjach, co też Wykonawca skrupulatnie uczynił. Dokonał też wyjaśnienia
wymienionych elementów oferty, w tym podał podstawę wyceny pozycji i powody braku
wyceny robót przewidzianych do wykonania zamówienia. Udzielił zatem wyjaśnień, o które
wnosił Zamawiający. Wezwanie Zamawiającego nie zawierało odniesienie do postanowień
art. 90 ust. 2 Pzp i nie zawierało wymogu zawarcia w wyjaśnieniach m.in.
zindywidualizowanych i zobiektywizowanych przyczyn wysokości zaoferowanej ceny.
Przywoła m.in. wyrok KIO z dnia 10.12.2009 r., sygn. akt: KIO/UZP 1718/09. Odwołujący
podniósł, że cena oferty Warbud jest tylko 9 % droższa od ceny oferty Mega S.A., która
została wybrana ofertą najkorzystniejszą, a w stosunku do cent oferty Mega S.A.
Zamawiający nie postawił zarzutu zaoferowania rażąco niskiej ceny. Z orzecznictwa wynika,
iż punktem odniesienia do oceny czy zaoferowana cena może być uznana za cenę rażąco
niską są następujące elementy: wartość zamówienia; ceny zaoferowane przez innych
wykonawców i ceny rynkowe przedmiotu zamówienia. Za wyrokiem z dnia 31.07.2009 r.,
sygn. akt KIO/UZP 906/09. Przywołuje także wyrok KIO z dnia 13.03.2009 r., sygn. akt:
KIO/UZP 249/09, wyrok KIO z dnia 31.07.2009 r., sygn. akt KIO/UZP 906/09, wyrok KIO
z dnia 24.08.2009 r., sygn. akt: KIO/UZP 1038/09 r. Podniósł, że cena oferty Odwołującego
nie odbiega rażąco od cen ofert pozostałych wykonawców, a w szczególności od ceny
podanej przez MEGA S.A., ani też od cen rynkowych.
W dniu 19.02.2010 r. Zamawiający faxem przekazał kopię odwołania
Przedsiębiorstwa Wielobranżowego „EBUD” – Przemysłówka Sp. z o.o. i wezwał go do
udziału w postępowaniu odwoławczym.
Do postępowania odwoławczego toczącego się na skutek wniesienia odwołania
przystąpił dnia 12.03.2010 r. (wpływ bezpośredni do Prezesa UZP) Przedsiębiorstwa
Wielobranżowego „EBUD” – Przemysłówka Sp. z o.o. po stronie Zamawiającego wnosząc
o oddalenie odwołania. Kopia przystąpienia została przekazana Zamawiającemu oraz
Odwołującemu. Przystępujący podtrzymał argumentacje z przystąpienia do protestu.
Dodatkowo wskazał, ze Odwołujący pominął kwestie spornych etykiet, które nie były objęte
przedmiotem zamówienia. Zas odpowiedzi na pytania i zmiany SIWZ są częścią SIWZ
i winny być wzięte pod uwagę (wyrok KIO z dnia 22.09.2008 r., sygn. akt: KIO/UZP 952/08),
Wskazał, że nie można zaistniałej niezgodności sanować w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp.
Podnosił ze nie uwzględnienie zmian do SIWZ skutkuje niezgodnością oferty z SIWZ i nie
wykracza poza ramy art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp (wyrok KIO z dnia 26.02.2009 r., sygn. akt;
KIO/UZP 157/09, sygn. akt; KIO/UZP 159/09, sygn. akt; KIO/UZP 175/09). Przytoczył także
orzecznictwo Zespołów Arbitrów: wyrok z dnia 24.03.2005 r., sygn. akt: UZP/ZO/0-498/05,
wyrok z dnia 13.04.2005 r., sygn. akt: UZP/ZO/0-656/05 oraz wyrok SO w Poznaniu z dnia
14.10.2005 r., sygn. akt: II Ca 1355/05. Względem drugiego zarzutu, wskazał, że art. 87
ust.2 pkt 3 Pzp ma zastosowanie do omyłek, a nie do błędów w ofercie. Ponadto nie może
mieć zastosowania do art. 89 ust.1 pkt 6 Pzp. Prowadziłoby to do zmiany treści oferty.
Względem ceny rażąco niskiej podtrzymał niewystarczający charakter wyjaśnieni
Odwołującego.
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej, po przeprowadzeniu rozprawy
w przedmiotowej sprawie, zapoznaniu się z dokumentacją postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym w szczególności z postanowieniami SIWZ, wzoru
umowy, STWiOR, dokumentacją projektową (architektura - projekt technologii,
architektura – projekt wykonawczy), odpowiedziami na pytania – pismo z dnia
10.10.2009 r., pismo z dnia 12.10.2009 r., pismo z dnia 23.10.2009 r., pismo z dnia
27.10.2009 r., pismo z dnia 06.11.2009 r., pismo z dnia 16.11.2009 r., pismo z dnia
18.11.2009 r. oraz pismo z dnia 20.11.2009 r., ofertą Odwołującego, pismem
Zamawiającego z dnia 11.01.2010 r., odpowiedzią Odwołującego – pismo z dnia
13.01.2010 r., protokołem ZP-1, ZP-12, ZP-22, jak również po zapoznaniu się
z ogłoszeniem o wyniku postępowania, protestem, przystąpieniem do protestu,
rozstrzygnięciem protestu, odwołaniem, przystąpieniem do odwołania, po
wysłuchaniu oświadczeń, jak i stanowisk stron oraz Przystępującego złożonych ustnie
do protokołu w toku rozprawy ustalił i zważył, co następuje.
W pierwszej kolejności skład orzekający Izby ustalił, że wobec wszczęcia
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, którego dotyczy rozpoznawane przez
Izbę odwołanie, przed dniem 29 stycznia 2010 r., tj. przed dniem wejścia w życie przepisów
ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 223, poz. 1778), do rozpoznawania niniejszej sprawy
odwoławczej mają zastosowanie przepisy Pzp w brzmieniu dotychczasowym - sprzed
wejścia w życie wskazanych przepisów.
W drugiej kolejności skład orzekający Izby ustalił, że nie została wypełniona żadna
z przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania w trybie art. 187 ust. 4 Pzp,
a Wykonawca wnoszący odwołanie posiadał interes prawny w rozumieniu art. 179 ust. 1
Pzp, uprawniający go do złożenia protestu i odwołania.
Zdaniem Izby, Odwołujący, którego oferta została odrzucona i nie podlegała
klasyfikacji w ramach kryterium oceny ofert, tj. ceny (100%), w przypadku uwzględnienia
odwołania i powtórzenia czynności badania i oceny złożonych ofert z uwzględnieniem jego
oferty, z uwagi na przedłożenie oferty najkorzystniejszej cenowo, ma szansę na uzyskanie
przedmiotowego zamówienia.
Odnosząc się do podniesionych w proteście, jak i w treści odwołania zarzutów
stwierdzić należy, że odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp, Izba uznała za
zasadny. Skład orzekający Izby dokonał następujących ustaleń odnośnie zarzutu:
Względem sporządzenia przez Odwołującego kosztorysów ofertowych niezgodnie
z wymaganiami Zamawiającego określonymi w SIWZ, tj. w sposób nie odpowiadający
w swojej treści przedmiotowi zamówienia.
W pkt III SIWZ: „Opis przedmiotu zamówienia” Zamawiający stwierdził, że
szczegółowy opis przedmiotu zamówienia został zawarty w załączniku nr 1 (płyta CD
zawierająca: dokumentację projektową, przedmiary robót oraz STWiOR) do SIWZ (ppkt 2).
Zaś przedmiot zamówienia powinien być wykonany zgodnie z załączonym opisem
przedmiotu zamówienia (ppkt 3).
Z kolei Zamawiający określił w pkt IX SIWZ: „Opis sposobu obliczania ceny oferty”, że
cena oferty za przedmiot zamówienia jest ceną ryczałtową i nie będzie waloryzowana
w okresie obowiązywania umowy (ppkt 1 zd.7). W cenie oferty należało uwzględnić i wyliczyć
wszystkie koszty związane z realizacją przedmiotu zamówienia. Cenę oferty stanowi suma
wartości poszczególnych elementów robót budowlanych powiększona o należy podatek
VAT. Wyliczoną cenę oferty należało wpisać do formularza ofertowego (wzór-załącznika nr 3
do SIWZ) (ppkt 1 zd. 4-6). Wykonawca miał obliczyć cenę oferty na wykonanie robót na
podstawie Dokumentacji projektowej oraz STWiOR. Załączone do opisu przedmiotu
zamówienia kosztorysy przedmiarowe miały charakter pomocniczy i nie stanowiły podstawy
do obliczenia ceny oferty (ppkt 1 zd.1-2). W cenie oferty należało uwzględnić finansowo
wszystkie czynności związane z realizacją zamówienia, także ewentualne ryzyko ryczałtu
(pkt IX ppkt 4 SIWZ). Ponadto na str. 7-8 – pisma z dnia 12.10.2009 r. Zamawiający wskazał,
że: „(..) podstawowymi materiałami do sporządzenia oferty są projekty i przedmiary robót
dostarczone Państwu wraz z zaproszeniem do składania ofert. Dokumentacja projektowa
w formacie „dwg” oraz przedmiary w formacie „ath”, stanowić mogą jedynie materiał
pomocniczy do sporządzenia oferty”. Natomiast zgodnie z odpowiedzią na pytanie 1 – pismo
z dnia 23.10.2009 r. - Wykonawca nie miał obowiązku informować Zamawiającego
o wprowadzonych modyfikacjach w przedmiarach. Kosztorysy należało wykonać w oparciu
o dokumentację projektową (str. 1 pisma). Zamawiający wskazywał także - w odpowiedzi na
pytanie 3 – pismo z dnia 23.10.2009 r. – „ (..) dostarczone państwu kosztorysy to tylko
materiał pomocniczy do sporządzenia oferty. Podstawą do określenia ceny jest
dokumentacja projektowa” (str. 3 pisma).
Natomiast w odpowiedzi na pytanie 7 – także pismo z dnia 23.10.2009 r. –
Zamawiający na pytanie: „W związku z zapisem SIWZ o pomocniczej roli załączonych przez
Zamawiającego przedmiarów robót prosimy o potwierdzenie, że kosztorysy ofertowe
Wykonawcy mogą zostać przygotowane w oparciu o podstawy wyceny i ilości robót
wynikające z przyjętych przez Wykonawcę założeń i obliczeń, a nie ściśle wg załączonych
przedmiarów” odpowiedział: „Tak, potwierdzam”. Podobnie w odpowiedzi na pytanie 14 –
pismo z dnia 27.10.2009 r., Zamawiający stwierdził, że: „Kosztorysy ofertowe należy
wykonać w oparciu o dokumentację projektową. Dostarczone Wykonawcom przedmiary
mają charakter pomocniczy”. W odpowiedzi na pytanie 7 – pismo z dnia 6.11.2009 r. –
Zamawiający określił, że: „Nadrzędnym opisem do sporządzenia oferty jest opis z legendy”.
W odpowiedzi na pytanie 44 - pismo z dnia 6.11.2009 r. – Zamawiający ponownie wyjaśnił,
że: „(..) podstawą do sporządzenia oferty jest dokumentacja projektowa. Przedmiary
natomiast stanowią materiał pomocniczy”. W ramach odpowiedzi na pytanie 27 - pismo
z dnia 10.11.2009 r. – Zamawiający ustalił z kolei, że: „Zgodnie z treścią SIWZ podstawą do
wyliczenia ceny oferty jest dokumentacja projektowa. W przypadku gdy Zamawiający udzielił
odpowiedzi na pytania w sposób zmieniający opis projektowy, to wówczas nadrzędne jest
wyjaśnienie”.
Zgodnie z § 6 ust. 2 wzoru umowy (załącznik nr 4) wynagrodzenie Wykonawcy
(określone w ust.1) jest wynagrodzeniem ryczałtowym i ma zostać określone na podstawie
złożonej oferty i zawierać wszystkie koszty związane z realizacją przedmiotu umowy (w tym
wszystkie urzędowe opłaty, podatki). Zamawiający przewidział, że wynagrodzenie za
realizację przedmiotu umowy nie podlega waloryzacji, za wyjątkiem sytuacji urzędowego
podniesienia stawek opłat i podatków mających wpływ na wysokość wynagrodzenia i tylko
o ten wzrost, jedynie w przypadku, gdy nie uwzględnienie tej zmiany grozić będzie rażącą
stratą dla Wykonawcy (§ 6 ust. 3 wzoru umowy).
Do oferty należało załączyć kosztorysy ofertowe wykonane metodą uproszczoną
wraz z tabelą elementów scalonych z wykazem materiałów i urządzeń jakie zostaną użyte do
wykonania przedmiotu zamówienia oraz zestawieniem robocizny, pracy sprzętu, a także
harmonogram rzeczowo-finansowym realizacji zamówienia (ppkt 1 zd. 3). Do oferty należało
również załączyć kosztorysy wykonane metodą uproszczoną wraz z tabelą elementów
scalonych i wykazem R, M, S (pkt IX ppkt 2 SIWZ). W ramach odpowiedzi na pytanie 5 oraz
w nawiązaniu do pytania 27 i 28 – pismo z dnia 12.10.2009 r. – Zamawiający wskazał, że:
„Wymóg dołączenia do oferty kosztorysów ofertowych wraz z wykazem R.M.S, wykonanych
metodą uproszczoną pozostaje bez zmian. Zamawiający dopuszcza dodatkowo złożenie
kosztorysów wykonawczych metoda szczegółową. Zestawienie R.M.S. należy wykonać
w formie tabelarycznej z podaniem ceny jednostkowej, ilości i ceny całej pozycji”.
Zgodnie z § 1 ust. 2 wzoru umowy realizacja umowy polegać będzie na wykonaniu
robót w zakresie określonym w: a) dokumentacji projektowo-kosztorysowej (…), b) ofercie
Wykonawcy, c) specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót, d) dokumentacji
projektowej (projekty budowlane i wykonawcze), e) harmonogramie rzeczowo-finansowym,
które stanowią integralną część umowy. Przewidziano, że zakres świadczenia Wykonawcy
określony w umowie jest tożsamy z zobowiązaniem Wykonawcy zawartym w ofercie,
a przedmiot zamówienia nie może wykraczać poza jego określenie w SIWZ (§ 1 ust. 3 wzoru
umowy). W trakcie prowadzenia inwestycji dopuszczono, na pisemny wniosek Wykonawcy,
dokonywanie zmian technologii wykonania elementów robót, jedynie w przypadku, gdy
proponowane przez niego rozwiązanie jest równoważne lub lepsze funkcjonalnie od tego,
jakie przewiduje projekt, a jednocześnie nie spowoduje zwiększenia kosztów inwestycji.
W takim przypadku Wykonawca ma przedstawić projekt zamienny zawierający opis
proponowanych zmian, rysunki i wycenę kosztów, który wymaga akceptacji nadzoru
autorskiego i zatwierdzenia do realizacji przez Zamawiającego (§ 1 ust. 4 wzoru umowy).
Wskazano, że w przypadku określonym w § 1 ust. 4 oraz w przypadku zaniechania części
robót określonych dokumentacją projektową i ST wartość tych robót zostanie odjęta od ceny
i wprowadzona jako zmiana do umowy (§ 6 ust. 4 wzoru umowy).
Zamawiający w § 11 ust. 4 wzoru umowy określił, że w przypadku odstąpienia od
umowy, Wykonawcę oraz Zamawiającego obciążają następujące obowiązki szczegółowe:
a) w terminie 14 dni od daty odstąpienia od umowy Wykonawca przy udziale Zamawiającego
sporządzi szczegółowy protokół inwentaryzacji robót w toku wg stanu na dzień odstąpienia,
b) Wykonawca zabezpieczy przerwane roboty w zakresie obustronnie uzgodnionym, na
koszt tej strony, z której winy nastąpiło odstąpienie do umowy, c) Wykonawca sporządzi
wykaz tych materiałów, które nie mogą być wykorzystane przez Wykonawcę do realizacji
innych robót nie objętych niniejszą umową, jeżeli odstąpienie od umowy nastąpiło z przyczyn
niezależnych od niego, d) Wykonawca zgłosi do dokonania przez Zamawiającego odbiór
robót przerwanych oraz robót zabezpieczających, jeżeli odstąpienie od umowy nastąpiło
z przyczyn, za które Wykonawca nie odpowiada, e) Wykonawca najpóźniej w terminie 30
dni, usunie z terenu robót budowlanych urządzenia zaplecza przez niego dostarczone lub
wniesione. Zamawiający w razie odstąpienia od umowy z przyczyn, za które Wykonawca nie
ponosi odpowiedzialności zobowiązany jest do: a) dokonania odbioru robót przerwanych
oraz zapłaty wynagrodzenia za roboty, które zostały wykonane do dnia odstąpienia,
b) odkupienia materiałów określonych w ust. 4 pkt c, po cenach przedstawionych
w kosztorysie ofertowym, c) rozliczenia się z Wykonawcą z tytułu nierozliczonych w inny
sposób kosztów budowy obiektów zaplecza, urządzeń związanych z zagospodarowaniem
i uzbrojeniem terenu budowy, chyba że Wykonawca wyrazi zgodę na przyjęcie tych obiektów
i urządzeń, d) przyjęcia od Wykonawcy pod swój dozór terenu robót budowlanych.
Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia, Izba stwierdziła co następuje.
Po pierwsze analiza zapisów SIWZ oraz odpowiedzi na pytania potwierdza, że
wynagrodzenie w postępowaniu miało charakter ryczałtowy. Izba stanowisko Zamawiającego
o mieszanym charakterze wynagrodzenia uznaje jako wynik polemiki z Odwołującym.
Zamawiający konsekwentnie i wielokrotnie podkreślał posiłkowy charakter przedmiarów
i wskazywał na dokumentację projektową jako podstawę wykonania kosztorysów ofertowych.
W rezultacie biorąc pod uwagę całokształt zapisów SIWZ Izba stwierdza, że: „Określając
w ten sposób zasady ustalania i wypłacania wynagrodzenia za realizację przedmiotu
zamówienia Zamawiający faktycznie ciężar odpowiedzialności za prawidłowe wykonanie
inwestycji, tj. zgodnie z dokumentacja projektową, przełożył na wykonawców” (wyrok KIO
z dnia 30.04.2008 r., sygn. akt: KIO/UZP/363/08).
Po drugie, Izba wskazuje, że niezgodność kosztorysu ofertowego z przedmiarami
przy wynagrodzeniu ryczałtowym nie jest podstawą do odrzucenia oferty. Potwierdza to
ugruntowane i jednolite orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej (np. wyrok z dnia
29.04.2008 r., sygn. akt KIO/UZP 357/08, wyrok z dnia 15.09.2008 r., sygn. akt KIO/UZP
914/08, wyrok z dnia 25.09.2008 r., sygn. akt: KIO/UZP 968/08, wyrok z dnia 19.06.2009 r.,
sygn. akt: KIO/UZP 730/09, czy też wyrok z dnia 7.07.2009 r., sygn. akt: KIO/UZP 781/09).
Po trzecie, należy wskazać, że obawy Zamawiającego, że mimo wynagrodzenia
ryczałtowego nieścisłości, będące podstawą odrzucenia oferty Odwołującego mogą stanowić
podstawę na etapie realizacji zamówienia nienależytego wykonania umowy, czy też będą
stanowić istotny problem w wypadku odstąpienia od realizacji części umowy są niezasadne.
Zamawiający wskazywał w rozstrzygnięciu protestu, że kosztorysy ofertowe stanowią
zgodnie z umową dokument równorzędny z ofertą, STWiOR, dokumentacją projektową
i harmonogramem rzeczowo-finansowym i stanowią jej integralną część - § 1 ust. 2 wzoru
umowy. Pominął jednakże, że wielokrotnie wskazywał w toku postępowania (odpowiedzi na
pytanie do SIWZ), że podstawą kosztorysów ofertowych jest dokumentacja projektowa.
Z kolei w ust. 3 tegoż paragrafu wskazał zakres świadczenia w umowie jako tożsamy
z zawartym w ofercie, a nie wykraczający poza jego określenie w SIWZ. W konsekwencji na
skutek poczynionych odniesień rzeczywistą podstawą realizacji przedmiotu zamówienia jest
STWiOR, dokumentacja projektowa, harmonogram, zaś oferta oraz kosztorysy ofertowe to
de facto dokumentacja projektowa będąca podstawą ich sporządzenia z uwzględnieniem
odpowiedzi na pytania. Potwierdza to także § 6 ust. 4 wzoru umowy, gdzie jest wyraźne
odwołanie do dokumentacji projektowej i STWiOR.
Z kolei w kwestii rozliczenia ewentualnych robót lub materiałów od których
Zamawiający odstąpił w toku realizacji umowy Izba podnosi, że wskazywana zmiana
technologii w ust. 4 § 1 określa własną wycenę kosztów, niezależną od kosztorysów
ofertowych. Odnośnie zasad odstąpienia, przewidzianych w § 11 ust. 4 i 5 wzoru umowy
Izba wskazuje, że Zamawiający określił szczegółowo m.in. konieczność sporządzenia
protokołu inwentaryzacji robót, zabezpieczenia przerwanych robót, sporządzenia wykazu
materiałów, które nie mogą być wykorzystane, odbioru robót przerwanych oraz zapłaty
wynagrodzenia za roboty, które zostały wykonane od dnia odstąpienia, odkupienia
materiałów, które nie mogą być wykorzystane, czy też rozliczenia z tytułu nierozliczonych
w inny sposób kosztów budowy obiektów zaplecza i urządzeń związanych
z zagospodarowaniem i uzbrojeniem terenu budowy. Z niniejszych zapisów wynika tylko
i wyłącznie, ze odkupienie materiałów, które nie mogą być wykorzystane nastąpi po cenach
przedstawionych w kosztorysie ofertowym. Brak jest jednoznacznego odesłania z § 6 ust. 4
wzoru umowy, że w odniesieniu do zaniechanych części robót ich wartość zostanie odjęta na
podstawie cen przedstawionych w kosztorysie ofertowym, co wobec wyraźnego wskazania
§ 11 ust. 5 lit. b) byłoby zasadne. Jednakże w ocenie Izby wobec ryczałtowego charakteru
wynagrodzenia oraz ryzyka z tym związanego obciążającego Wykonawcę, kwestia
ewentualnego rozliczenia odstąpienia od wykonania części umowy została skalkulowana
przez Odwołującego w ramach ryzyka, także w aspekcie częściowego odstąpienia od
realizacji umowy. Jednocześnie Izba wskazuje, że bezsporne dopuszczenie modyfikacji
przedmiarów, które były materiałem wyjściowym dla kosztorysów ofertowych bez
konieczności informowania Zamawiającego, fakt, że należało kosztorysy ofertowe oprzeć na
dokumentacji projektowej i uwzględnić odpowiedzi na pytania, czyli dostosować je do
zmienianych w toku postępowania zapisów SIWZ, skutkuje przyjęciem, że Zamawiający de
facto przystał na rozliczenia na zasadach ogólnych tych elementów przedmiotu zamówienia,
które nie zostały wycenione, zaś innych wycenionych ogólnie z uwzględnieniem tej
okoliczności. Nie zmienia to jednakże faktu, że Odwołujący tak jak podnosił w złożonych
środkach ochrony prawnej i rozprawie wykona przedmiot zamówienia zgodnie z STWiOR,
dokumentacją projektową oraz harmonogramem. Zaś na Zamawiającym będzie spoczywał
obowiązek wyegzekwowania realizacji zamówienia zgodnej z jego potrzebami wynikającymi
z SIWZ oraz odpowiedziami na pytania.
Odnosząc się zaś do szczegółowych podstaw faktycznych odrzucenia:
Względem wyceny 120.000,- szt. etykiet do oznaczania zbiorów za cenę 81 600 zł,
które nie były przedmiotem zamówienia, Izba ustaliła co następuje:
W ramach dokumentacji projektowej „Architektura - projektu technologii” (str. 13)
w ramach opisu wyposażenia instalacji elektronicznego systemu zabezpieczenia zbiorów
bibliotecznych w zestawieniu podstawowych materiałów i urządzeń (pkt 4.4) w poz. 3.
Zamawiający wymienił: etykieta biała bez nadruku z wbudowanym mikroprocesorem
pamięci, nie większym nić 58x58 mm (12 tys. szt.). W odpowiedzi na pytania – pismo z dnia
12.10.2009 r. (str. 7) wprowadził do załącznika wyposażenie budynku Biblioteka A.MW.W
Gdynia m.in. zmianę polegającą na zastąpieniu ilości 12 tys. szt. ilością 120 tys. szt. (pkt 4).
W odpowiedzi na pytanie 4 – pismo z dnia 23.10.2009 r., gdzie wskazywano
rozbieżność w jednostkach miary i ilości między dokumentacją projektową a zestawieniem
wyposażenie budynku biblioteki będącym elementem przedmiarów, Zamawiający wskazał,
że chodzi o 120 tys. szt. etykiet. W odpowiedzi na pytanie 58 – pismo z dnia 06.11.2009 r.
wskazał, że rezygnuje z dostawy 120 tys. etykiet RFID, natomiast przywraca wymóg wyceny
i dostawy jednostronnych pasków EM w ilości 200.000 szt. W odpowiedzi na pytanie 18 –
pismo z dnia 16.11.2009 r.: „Czy należy wycenić system zabezpieczeń zbiorów
bibliotecznych ?” Zamawiający udzielił odpowiedzi twierdzącej.
Odwołujący w zestawieniu wyposażenia budynku bibliotek (str. 038 oferty) poz. 40
wycenił 120.000 szt. etykiet do oznaczania zbiorów - biała bez nadruku, cena jedn. netto
(0,68), wartość netto 81.600,- PLN.
Po analizie wskazanych powyżej zapisów Izba uznała, że mimo, iż rzeczywiście
w dniu 06.11.2009 r. Zamawiający zrezygnował z etykiet, to w dniu 16.11.2009 r. udzieli
odpowiedzi, która de facto dawała podstawy do przyjęcia, że zostały one przywrócone. Izba
wskazuje że analizując odpowiedzi na pytania w sprawie etykiet stwierdził Zamawiający
w toku postępowania rezygnował z innych elementów przedmiotu zamówienia, a następnie
je przywracał. W konsekwencji Odwołujący miał prawo uznać, że taka sytuacja się
powtórzyła. W tym stanie faktycznym można mówić co najwyżej o niejasności zapisów
SIWZ, a ściśle odpowiedzi na pytania. Takie niejasności nie mogą świadczyć na niekorzyść
Odwołującego.
Względem twierdzenia Zamawiającego, że w kosztorysie branży drogowej
przewidziano wykonanie murów oporowych jako prefabrykowanych, a nie jak w projekcie
jako murowanych z pustaków betonowych, Izba ustaliła co następuje:
W poz. 37 kosztorysów drogowych (inwestorskich) wskazano dostarczenie i montaż
prefabrykowanej ściany oporowej.
STWiOR Zamawiającego wskazywała w pkt 3.4 Szczegółową Specyfikację
Techniczną Prefabrykaty (str. 39-41). Zgodnie z jej pkt 1.1 – przedmiotem (..) są wymagania
dotyczące wykonywania i montażu prefabrykatów żelbetonowych i betonowych używanych
przy realizacji kontraktu. W ramach dokumentacji projektowej (architektura – projekt
wykonawczy) – w opisie rysunku A/007 (str. A34) - mur oporowy z bloczków betonowych gr.
24 cm.
W odpowiedzi na pytanie 13 – pismo z dnia 27.10.2009 r.: „Proszę o przekazanie
dokumentacji/specyfikacji/ dla prefabrykowanego muru oporowego .” Zamawiający wskazał:
„Niejasne pytanie, gdyż na rysunkach architektury A/007 widać przekrój przez jeden z murów
oporowych – zaprojektowano z bloczków betonowych szer. 24 cm. – murowane.”.
Odwołujący wycenił w kosztorysach ofertowych w poz. 36 dostarczenie i montaż
prefabrykowanej ściany oporowej, ilość 55, cena jedn. 321,360,-, wartość: 17.674, 80 PLN
(str. 016 oferty).
Po analizie wskazanych powyżej zapisów, jak i odpowiedzi na pytanie 27 - pismo
z dnia 10.11.2009 r., Izba uznała, że kwestia niniejsza jest bezprzedmiotowa albowiem
z całości SIWZ wynika, że bloczki betonowe to prefabrykaty (tak określono je w STWiOR).
W konsekwencji Odwołujący zaoferował mur oporowy taki jaki chciał Zamawiający i nie ma
znaczenia, czy przyzna się pierwszeństwo odpowiedzi na pytanie 13 – pismo z dnia
27.10.2009 r. przed zapisem w kosztorysie branży drogowej.
Względem braku zestawienia materiałów w kosztorysie instalacji audiowizualnych,
gdzie w poz. 47 podano łącznie, kwotę 544.500,- zł za materiały nie ujęte w kosztorysie,
a przewidziane w PT, bez zestawienia materiałów i urządzeń oraz ich ilości i cen
jednostkowych, Izba ustaliła co następuje:
Zamawiający w ramach odpowiedzi na pytania 26-28 - pismo z dnia 6.11.2009 r.
załączył zestawienia przykładowe urządzeń audiowideo: systemu audiowizualnego na auli
2/02, monitorów informacyjnych, systemu tłumaczeń symultanicznych, systemu
audiowizualnego POM. 2/02, 2/09, 2/10, 2/21, 2/27, jak również instalacji sieci
komputerowych (szafy dystrybucyjne wraz z wyposażeniem). W ramach odpowiedzi na
pytanie 2.4 pismo z dnia 10.11.2009 r. załączył zestawienia przykładowe dla systemu
audiowizualnego na auli 2/02 i odwołał się do wcześniejszych zestawień, wyjaśniając kwestie
braków we wcześniejszych zestawieniach oraz liczby paneli dotykowych.
W odpowiedzi na pismo Zamawiającego z dnia 01.01.2010 r. o wyjaśnienie poz. 47
w kosztorysie instalacje audiowizualne w bibliotece AMW, Odwołujący wyjaśnił (pismo z dnia
13.01.2010 r.), że: „poz. 47 w kosztorysie instalacje audiowizualne w bibliotece AMW
dotyczy urządzeń nie wymienionych w przedmiarach zamawiającego, a wymienionych
w odpowiedziach na pytania 26, 27, 28 z dnia 06.11.2009 r. oraz w odpowiedzi na pytanie
2.4 z dnia 10.11.2009 r. oraz zgodnie z przykładowym zestawieniem urządzeń znajdującym
się na stronie zamawiającego w folderze zapytania i odpowiedzi, jak również 23 szt.
akumulatorów bezobsługowych Ah 12V w pozycji tej zawarto również koszt innych
elementów nie ujętych w przedmiarze inwestorskim, a występujących w dokumentacji
projektowej, W pozycji tej uwzględniony został również częściowo koszt ryzyka wynikającego
z ceny ryczałtowej".
Odwołujący wycenił w kosztorysach ofertowych w poz. 47 Materiały i urządzenia nie
ujęte w kosztorysie a wyszczególnione w PT, jedn. miary (kpl), ilość 1, cena 544.500,- PLN,
wartość: 544.500,- PLN (str. 198 oferty).
Po analizie powyższych ustaleń Izba wskazuje, że udzielone przez Odwołującego
wyjaśnienia były miarodajne oraz mają swoją podstawę w odpowiedziach na pytania, jak
również w samej ofercie Odwołującego. W ofercie podano jednostkę miary, cenę
jednostkową oraz wartość. Nie bez znaczenia, jest okoliczność, że przedmiot zawarty
w niniejszej pozycji był przedmiotem pytań i uściśleń, przy czym mimo tych działań ze strony
Zamawiającego dalej przedmiot zamówienia był określony w tym zakresie w sposób ogólny.
W ocenie Izby wobec dopuszczenia przez Zamawiającego modyfikacji przedmiarów przez
Wykonawców de facto Odwołujący miał podstawy, aby przyjąć dorozumianą zgodę co do
dostosowania kosztorysu ofertowego do SIWZ. Ewentualne rozliczenie w tym zakresie
podczas realizacji umowy musi uwzględniać tą okoliczność i wynikające stad konsekwencje
względem niniejszej pozycji.
Względem poz. 155 kosztorysu branży budowlanej, gdzie wyceniono żaluzje jako
komplet za cenę 135.650 zł bez podania ilości w m² i ceny jednostkowej, Izba ustaliła co
następuje:
W wyniku odpowiedzi na pytanie 1 – pismo z dnia 18.11.2009 r., do obliczenia ceny
oferty należało przyjąć zaprojektowanie w POM 2/02, 2/9, 2/10 rolet zaciemniających, ale
zamontowanych w świetlikach dachowych. W pomieszczeniach pozostałych należało przyjąć
jako sposób zaciemnienia okien jedynie żaluzje verticale o powierzchni 236 m².
W odpowiedzi na pismo Zamawiającego (pismo z dnia 11.01.2010 r.) o wyjaśnienie
poz. 47 w kosztorysie instalacje audiowizualne w bibliotece AMW Odwołujący wyjaśnił
(pismo z dnia 13.01.2010 r.), że: „w poz. 155 kosztorysu branży budowlanej wyceniono
dostawę i montaż żaluzji wewnętrznych i rolet zaciemniających, jak również zawarto koszt
innych elementów nie ujętych w przedmiarze inwestorskim, a występujących w dokumentacji
projektowej. W poz. tej uwzględniony został również częściowo koszt ryzyka wynikającego
z ceny ryczałtowej". Odwołujący wycenił w kosztorysach ofertowych w poz. 155 dostarczenie
i montaż żaluzji, kpl (jedn. obm.), ilość 1, cena jedn. 136.500,- PLN, wartość: 136.500,- PLN
(str. 027 oferty).
Po analizie powyższych ustaleń Izba wskazuje, że w ofercie podano jednostkę miary,
cenę jednostkową oraz wartość, a poprzez dopuszczenie przez Zamawiającego możliwości
modyfikacji przedmiarów przez Wykonawców de facto Odwołujący mógł przyjąć
dorozumianą zgodę na dostosowanie kosztorysu ofertowego do SIWZ. Ewentualne
rozliczenie w tym zakresie podczas realizacji umowy musi uwzględniać tą okoliczność.
W ocenie Izby kwestia sposobu konfekcjonowania, przy wynagrodzeniu ryczałtowym oraz
realizacji zamówienia zgodnie z dokumentacją ofertową, STWiOR oraz harmonogramem,
czyni niniejsza kwestie bez znaczenia dla ważności oferty.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
Zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 6 Pzp, Izba uznała za
zasadny. Skład orzekający Izby dokonał następujących ustaleń odnośnie zarzutu:
Odwołujący na str. 21 oferty załączył tabele elementów scalonych branży budowlanej
zawierającą pozycje materiały (kolumna 3) oraz pozycje Kz (kolumna 6). Na stronie tytułowej
kosztorysu budowlanego wskazano Kz – 5,00 %M (od materiałów).
Zamawiający zarzucił błędne wyliczenie Kz od materiałów w tabeli elementów
scalonych branży budowlanej, co wskazuje, że do wyliczenia Kz przyjęto inne założenia niż
wskazano na stronie tytułowej kosztorysu ofertowego.
Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia, Izba stwierdziła co następuje.
Po pierwsze, w toku rozprawy Odwołujący wskazał, że Zamawiający nie sprecyzował
na czym polega wskazany zarzut, m.in. z uwagi na brak wiedzy co do wszystkich założeń,
jakimi kierował się Odwołujący. Stwierdził także, że ewentualne nieścisłości cenowe to wynik
braków zaokrągleń – w sumie nie przekraczających 2 tys. PLN. Zamawiający na rozprawie
nie zaprzeczył skali ewentualnych nieścisłości w obliczeniach na rozprawie, przy czym nadal
nie potrafił uściślić, ani wykazać ich charakteru.
Po drugie, z uwagi na charakter wynagrodzenia nie ma konieczności dokonywania
jakichkolwiek poprawek w tym zakresie. Z tych względów kwestia ewentualnych wyjaśnień,
cz też poprawy w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp jest w ocenie Izby bezprzedmiotowa. Biorąc
powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
Zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp Izba uznała za
zasadny. Skład orzekający Izby dokonał następujących ustaleń odnośnie zarzutu:
Zgodnie z protokołem ZP-1 – wartość zamówienia to 40.131.349,00 zł, co stanowi
równowartość 10.350.867, 66 euro, zgodnie z ustaleniem wartości zamówienia dokonanym
w dniu 29.09.2009 r. na podstawie kosztorysów inwestorskich. Podczas otwarcia ofert
podano kwotę – 48.960.247,00 zł brutto.
Ceny ofert brutto Wykonawców: a) Warbud - 27 080 972,05 zł, b) Mega S.A - 29 542
774,97 zł, c) Karmar S.A. - 30 866 000,00 zł, d) Budimex Dromex – 32.391.556, 93 PLN, e)
Konsorcjum firm: Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „EBUD” - Przemysłówka Sp. z o.o. (lider),
ALSTAL GRUPA BUDOWLANA Sp. z o.o. Sp. Komandytowa (partner), PRO BUD SA,
(partner) – 34.764. 639,16 PLN, f) DORACO Sp. z o.o. – 35.990.512, 75 PLN, g) Mostostal
Warszawa SA – 36.443.159, 61 PLN, h) Hochtief Polska Sp. z o.o. – 36.545.456, 70 PLN,
i) PRI POL AQUa SA – 38.432.469,8 2 PLN, j) PORR (Polska) SA – 43.705. 635, 67 PLN
Zamawiający pismem z dnia 11.01.2010 r. wskazał, że wszczął postępowanie
wyjaśniające na podstawie art. 90 ust.1 Pzp, a jednocześnie wnosi o wyjaśnienie
konkretnych pozycji jednostkowych kosztorysu ofertowego. W odpowiedzi – pismo z dnia
13.01.2010 r. - Odwołującego udzielił wyjaśnienia ogólnego oraz odniósł się szczegółowo do
pozycji jednostkowych.
Po pierwsze, Izba uznała, że brak było podstaw do zastosowania trybu wynikającego
z art. 90 ust.1 Pzp, tj. przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w tym trybie.
W przedmiotowym stanie faktycznym brak było przesłanek ku temu zważywszy na
wartość szacunkowa znacznie wyższą od najdroższej ze złożonych ofert, zaś cena ofertowa
Odwołującego w stosunku do ceny ofertowej wybranego MEGA SA jest nieznaczna (rzędu
9%) i mieści się w ramach mechanizmu konkurencji. Różnice cenowe pomiędzy pozostałymi
ofertami także potwierdzają zasadność stanowiska Izby, one także mieszczą się w ramach
mechanizmu konkurencji.
Po drugie Izba podtrzymuje za orzecznictwem (wyrok KIO z dnia 15.10.2008 r., sygn.
akt: KIO/UZP 1055/08), że przedmiotem rażąco niskiej ceny może być tylko oferta, która
zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Chodzi bowiem
o odniesienie ceny do całego przedmiotu zamówienia nie zaś do niektórych tylko pozycji
(wyrok KIO z dnia 28.02.2008 r., sygn. akt: KIO/UZP 123/08). Istotna jest bowiem cena
końcowa i ta powinna zostać oceniona pod kątem rażąco niskiej ceny w rozumieniu art. 89
ust.1 pkt 4 Pzp (wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 28.04.2008 r., sygn. akt: XIX
Ga 128/08). Oceniając tylko jeden element oferty, Zamawiający nie może odrzucić oferty,
bowiem art. 89 ust.1 pkt 4 Pzp stanowi o rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu
zamówienia, nie zaś o rażąco niskiej cenie części oferty. Choćby zatem cena części oferty
mogła być uznana za rażąco niską, to żadną miarą nie czyni to rażąco niską ceny całej oferty
(postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 17.01.2006 r., sygn. akt: II Ca
2194/05). Podobnie wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 24.03.2005 r., sygn. akt: II
Ca 425/04, stwierdzający, że ocena, czy oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia powinna być dokonana w odniesieniu do całości ceny
zaproponowanej przez Wykonawcę. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, gdy Zamawiający
nie określił w sposób wiążący zakresu zamówienia, co nie miało miejsca w przedmiotowym
stanie faktycznym. Jednocześnie nawet w takiej sytuacji należy uwzględniać wszystkie ceny
jednostkowe, a nie koncentrować się jedynie na cenach wybranych. Oferta zawierająca
niższe ceny jednostkowe w stosunku do innych ofert nie jest dowodem, iż jej złożenie
stanowi utrudnienie dostępu do rynku innym Wykonawcom i że ceny zostały podane poniżej
kosztów wytworzenia. Istotą zamówienia publicznego jest konkurowanie Wykonawców na
rynku i składanie przez nich ofert z zamiarem wygrania zamówienia.
Po trzecie, z uwagi na charakter wezwania z dnia 11.01.2010 r. oraz okoliczność że
nie ma ceny rażąco niskiej w kontekście cen jednostkowych, można uznać „ułomność”
takiego wezwania. Udzielone wyjaśnienia Odwołującego, których charakter i jednoznaczność
wskazują na ich udzielenie, w aspekcie ogólnym, z ostrożności procesowej, nie zmieniają
tego stanowiska Izby. Należy także wskazać, że Zamawiający nie określił stopnia
szczegółowości wyjaśnień, których oczekuje. Ponadto, Izba zauważa, że Zamawiający nie
zanegował generalnie uzyskanych wyjaśnień, nie negował też renomy Odwołującego oraz
możliwości negocjowania korzystnych cen od dostawców, jego wyjaśnienia na rozprawie
sprowadzały się de facto do podtrzymania stanowiska, że „nie daje im wiary”. Izba wskazuje,
że bagatelizowanie przez Zamawiającego kwestii istotności renomy Wykonawcy w aspekcie
możliwości uzyskania specjalnych cen na potrzeby konkretnych postępowań jest niczym
nieuzasadnione. W zakresie renomy Izby wypowiedziała się m.in. w wyroku z dnia
12.01.2010 r., sygn. akt: KIO/UZP 1594/09. Izba wzięła także pod uwagę, że przedłożenie
ewentualnych dowodów w postaci konkretnych umów z dostawcami jest uzależnione od
każdorazowej ich zgody z uwagi na klauzule zachowania tajemnicy handlowej. Dostawcy
bowiem nie zamierzają upubliczniać upustów, jakie uzyskują od nich konkretni Wykonawcy
szerokiemu gronu przedsiębiorców. Powyższe było także przedmiotem orzeczenia
przywołanego powyżej. Biorąc pod uwagę powyższe, Izba uznała jak na wstępie.
Jednocześnie wobec potwierdzenia się zarzutu naruszenia przez Zamawiającego
art. 89 ust. 1 pkt 2, 4 i 6 Pzp, Izba uznała także za zasadny zarzut naruszenia przez
Zamawiającego art. 7 ust. 1 Pzp.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 191 ust. 1 Pzp zdanie pierwsze oraz
art. 191 ust. 1a Pzp orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 191 ust. 6 i 7
Pzp, tj. stosownie do wyniku postępowania.
O kosztach wynagrodzenia pełnomocnika Odwołującego skład orzekający Izby orzekł
na podstawie § 4 ust. 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
9 lipca 2007 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2007 r.,
Nr 128, poz. 886 z późn. zm.) uznając za uzasadnione koszty w kwocie 3.600,00 zł,
tj. maksymalnej kwocie dopuszczonej przez w/w rozporządzenie.
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 z późn. zm.) na niniejszy wyrok w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych do Sądu Okręgowego w Gdańsku.

Przewodniczący:
………………………………

Członkowie:

………………………………

………………………………