Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UZ 18/14
POSTANOWIENIE
Dnia 28 października 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący)
SSN Romualda Spyt
SSA Piotr Prusinowski (sprawozdawca)
w sprawie z odwołania P. S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w sprawie o wznowienie
postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w […] z
dnia 14 marca 2013 r.,
o rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 28 października 2014 r.,
zażalenia ubezpieczonego na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 14 kwietnia 2014 r.,
I oddala zażalenie
II zasądza od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego na rzecz
Kancelarii Adwokackiej adwokata T. K. kwotę 120-, (sto
dwadzieścia), powiększoną o należny podatek od towarów i
usług, tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną z
urzędu.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2014 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
P. S. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem tego
Sądu z dnia 14 marca 2013 r.
2
Skargę ubezpieczony oparł na art. 403 § 2 k.p.c. Twierdził, że w dniu 10
lipca 2013 r. lekarz okulista przeprowadził poprawne rozpoznanie jego stanu
zdrowia. Zdaniem skarżącego kwestionuje ono ustalenia faktyczne sądów obu
instancji i potwierdza, że renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy powinna
zostać przyznana ubezpieczonemu na stałe.
Sąd Apelacyjny odrzucając skargę o wznowienie postepowania uznał, że nie
została ona oparta na ustawowej przesłance. Zgodnie z przepisem art. 403 § 2
k.p.c. wznowienia postępowania można żądać w razie późniejszego wykrycia takich
okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na
wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim
postępowaniu. Sąd podkreślił, że wspomniany przepis kreuje dwie przesłanki, które
powinny ziścić się kumulatywnie. Według Sądu drugiej instancji sporządzenie przez
wnioskodawcę po wydaniu wyroku nowych wyników badań nie jest równoznaczne z
wykryciem nowej okoliczności w rozumieniu art. 403 § 2 k.p.c. Sąd uznał również,
że środek dowodowy powstały po uprawomocnieniu się wyroku, zawierający
retrospektywną ocenę stanu zdrowia ubezpieczonego, dokonaną przez innego
specjalistę, nie może stanowić podstawy wznowienia postępowania.
Zażalenie wniósł T. S. Zarzucił postanowieniu rażące naruszenie przepisu
art. 410 § 1 k.p.c. przez wydanie orzeczenia w trybie wstępnego badania skargi.
Twierdził także, że Sąd procedował w warunkach naruszenia art. 403 § 2 k.p.c. w
związku z art. 233 k.p.c. i art. 410 § 1 k.p.c., gdyż przyjął, iż skarga nie została
oparta na ustawowej podstawie wznowienia. Według jego zdania nowy środek
dowodowy w postaci świadectwa lekarza specjalisty, zawierający odmienna ocenę
stanu zdrowia skarżącego od wyrażonej przez biegłych lekarzy w zakończonym
postępowaniu sądowym, świadczy o późniejszym wykryciu środka dowodowego w
rozumieniu art. 403 § 2 k.p.c. W rezultacie domagał się uchylenia zaskarżonego
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest bezpodstawne. Odpowiadając na zarzuty postawione przez
ubezpieczonego rozsądne jest skorzystanie z dorobku orzeczniczego Sądu
3
Najwyższego. W ostatnim czasie, w analogicznej sprawie, szeroki wywód prawny
dotyczący przesłanek warunkujących dopuszczalność wznowienia postepowania
zaprezentowany został w postanowieniu z dnia 18 października 2011 r., III UZ
24/11, LEX nr 1129130. W judykacie tym uznano, że możliwość wznowienia
postępowania na podstawie art. 403 § 2 k.p.c. jest uzależniona od zaistnienia
łącznie trzech przesłanek. Po pierwsze, wykrycia po uprawomocnieniu się wyroku
nowych okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które istniały w toku
postępowania, ale nie zostały w nim powołane. Po drugie, możliwości ich wpływu
na wynik sprawy i po trzecie, niemożności skorzystania z nich przez stronę w
poprzednim postępowaniu (zob. też postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8
czerwca 2010 r., II PZ 12/10, niepublikowane). W rezultacie w grę wchodzą tylko
okoliczności faktyczne i środki dowodowe istniejące już w czasie trwania
prawomocnie zakończonego postępowania, nie zaś powstałe po tej dacie
(postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 25 sierpnia 1999 r., III CKN 524/99, LEX
nr 527116; z dnia 9 września 2000 r., II CKN 510/00, LEX nr 535989; z dnia 15
września 2005 r., II CZ 78/05, LEX nr 453799; z dnia 13 października 2005 r., IV CZ
96/05, LEX nr 186917; z dnia 22 lipca 2008 r., II UZ 31/08, LEX nr 500233; z dnia 4
września 2008 r., IV CZ 70/08, LEX nr 658207 i z dnia 6 maja 2010 r., III PZ 3/10,
LEX nr 602065), a przy tym nie tylko nieujawnione ale i nieujawnialne, czyli takie, o
jakich strona nie wiedziała i z obiektywnych przyczyn (a więc nie wskutek
opieszałości, zaniedbań, zapomnienia, czy błędnej oceny) wiedzieć nie mogła
(postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 1999 r., II CKN 807/98, LEX nr
78214; z dnia 20 grudnia 2006 r., IV 102/06, LEX nr 465619; z dnia 9 lipca 2008 r.,
V CZ 46/08, LEX nr 590291; z dnia 16 lipca 2008 r., II CZ 46/08, LEX nr 646343; z
dnia 19 marca 2010 r., II PZ 5/10, LEX nr 583798 i z dnia 17 czerwca 2010 r., III CZ
18/10, LEX nr 686067). W orzecznictwie podkreśla się również, że wykrycie
obejmuje jedynie okoliczności faktyczne i środki dowodowe, które mogły mieć
wpływ na wynik sprawy, a zatem dotyczące podstawy faktycznej dochodzonego
przez powoda roszczenia (tj. uzasadniające przytoczony w pozwie lub odpowiedzi
na pozew stan faktyczny) i na tyle istotne, że ich uwzględnienie spowodowałoby
wydanie innego rozstrzygnięcia (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 10
kwietnia 1973 r., II CR 104/73, OSNCP 1974 nr 2, poz. 29; z dnia 7 listopada
4
1973 r., I CO 5/73, Biul. SN 1974 nr 2, s. 24; z dnia 24 maja 1982 r., II CO 1/82,
OSPIKA 1084 nr 2, poz. 27 i z dnia 8 maja 2008 r., V CZ 25/08, LEX nr 646372).
Mogą to być zarówno fakty i dowody odnoszące się bezpośrednio do postawy
faktycznej spornego roszczenia, jak i dotyczące jej pośrednio, tj. brane pod uwagę
przy ocenie zebranego materiału dowodowego (postanowienia Sądu Najwyższego
z dnia 15 lutego 2008 r., I CZ 152/07, LEX nr 465908 i z dnia 6 lutego 2009 r.,
IV CZ 2/09, LEX nr 610222).
Akceptując ten wzorzec interpretacyjny staje się jasne, że wznowienie
postępowania nie jest dopuszczalne w sytuacji, gdy ubezpieczony powołuje się na
nowe dowody medyczne, w postaci zaświadczeń, orzeczeń, czy opinii lekarskich,
powstałe po zakończeniu poprzedniego, prawomocnie zakończonego
postępowania (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 28 października 1999 r.,
II UKN 174/99, OSNP 2001 nr 4, poz. 133; z dnia 7 lipca 2005 r., IV CO 6/05, LEX
nr 155376; z dnia 22 lipca 2008 r., II UZ 31/08, LEX nr 500233; z dnia 22
października 2009 r., I UZ 64/09, LEX nr 560531 i z dnia 6 listopada 2009 r., I CZ
57/09, LEX nr 599744; z dnia 6 maja 2010 r., III PZ 3/10, LEX nr 602065; z dnia 8
czerwca 2010 r., II PZ 12/10, LEX nr 619632; z dnia 10 listopada 2010 r., II UZ
29/10, LEX nr 707895; z dnia 26 stycznia 2011 r., II UZ 42/10, LEX nr 786807).
Przymierzając przedstawione zapatrywanie do przekazu płynącego z
art. 403 § 1 k.p.c. i 410 § 1 k.p.c. nietrudno dojść do wniosku, że Sąd Apelacyjny
odrzucając skargę wnioskodawcy o wznowienie postępowania nie naruszył, a tym
bardziej „rażąco”, przepisów prawa procesowego. Konstatacja ta dotyczy również
przepisu art. 233 k.p.c., którego przywołanie nie przystaje do rozstrzygnięcia Sądu
Apelacyjnego, który przecież nie dokonywał oceny wiarygodności dowodów, a
jedynie uznał, że z przyczyn proceduralnych nie istnieją podstawy do wznowienia
prawomocnie zakończonego postępowania.
W rezultacie, wobec niewykazania przez skarżącego ustawowej podstawy
wznowienia postępowania, słuszna była decyzja Sądu drugiej instancji o
odrzucenia skargi na podstawie art. 410 § 1 k.p.c. Oznacza to, że zażalenie
ubezpieczonego w zgodzie z art. 3981
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. należało
oddalić. O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej orzeczono na podstawie § 13 ust
4 pkt 2 w związku z § 12 ust 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28
5
września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez
Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
(t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 461).
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13