Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt X P 747/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 września 2020 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Anna Garncarz

Ławnicy: S. K., A. S. (1)

Protokolant: Dominika Gorząd

po rozpoznaniu w dniu 2 września 2020 r. we Wrocławiu

na rozprawie sprawy

z powództwa: M. W.

przeciwko: (...) w W.

o przywrócenie do pracy, wynagrodzenie, odszkodowanie

I. oddala powództwo;

II. zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 2.880 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III. orzeka, iż nieuiszczone koszty sądowe w sprawie ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 13 listopada 2017 r. (data stempla pocztowego) powód M. W. złożył odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony, złożonego przez (...) (dalej również jako (...)), doręczonego 24 października 2017 r. wnosząc jednocześnie o orzeczenie bezskuteczności wypowiedzenia, a w przypadku ustania umowy na skutek upływu wypowiedzenia – o przywrócenie do pracy na dotychczasowych warunkach. Kolejno, o nałożenie na stronę pozwaną obowiązku dalszego zatrudniania na dotychczasowym stanowisku do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy. W przypadku orzeczenia przywrócenia do pracy wniósł o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w wysokości 1 miesięcznego wynagrodzenia, tj. 11 108,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po dniu przywrócenia do pracy do dnia zapłaty. Nadto żądał zasądzenia od strony pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadniając swe żądanie podał, iż był zatrudniony u strony pozwanej od prawie 10 lat. Od 1 kwietnia 2008 r. wykonywał na podstawie umowy o pracę na czas określony obowiązki Naczelnika Wydziału Planowania, następnie od dnia 30 kwietnia 2009 r. pozostawał zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku Zastępcy Dyrektora Oddziału (...) we W. do spraw ekonomiczno-finansowych. Podał, iż pomimo należytego wykonywania swoich obowiązków, w które, jak twierdzi- był bardzo zaangażowany, pozostając członkiem zespołu powołanego do wdrożenia projektu zintegrowanego systemu (...), w dniu 24 października 2017 r. wręczono mu wypowiedzenie umowy o pracę.

Relacjonując okoliczności zdarzenia wskazał, iż zakładowa organizacja związkowa po otrzymaniu od strony pozwanej pisma o zamiarze rozwiązania z powodem umowy o pracę zwróciła się o przekazanie dodatkowej dokumentacji celem zajęcia stanowiska w sprawie. Wskazała, iż strona pozwana nie odpowiedziała jednak na przedmiotowe pismo i rozwiązała umowę o prace, skutkiem czego doszło w ocenie powoda do naruszenia art. 38 k.p.

W dalszym uzasadnieniu pisma wskazał na okoliczność, ta sama osoba która wręczyła mu nagrodę uznaniową w sierpniu 2017 r. doceniając jego rzetelność i zaangażowanie w wykonywane obowiązki, w treści doręczonego mu wypowiedzenia podnosi iż utraciła do niego zaufanie wskutek stwierdzonych nieprawidłowości. Podał, iż strona pozwana nie podjęła jakiejkolwiek próby rozwiania powstałych w jego sprawie wątpliwości, nie zasięgnęła również wymaganego prawem stanowiska związków zawodowych. W uzasadnieniu wskazano również na brak zaufania związany z wszczęciem przez rzecznika dyscyplinarnego służby cywilnej postępowania wyjaśniającego.

Następnie, odnosząc się szczegółowo do podanych przyczyn rozwiązania umowy powód wskazał, iż co do przyczyny zezwolenia na dokonywanie dyspozycji środkami pieniężnymi na rachunkach bankowych, nigdy nie upoważniał pracowników podległego mu wydziału finansowego do przedmiotowych rozporządzeń, ponieważ nie posiadał takich kompetencji. Na marginesie dodał, iż procedura dokonania przelewu środków strony powodowej zgromadzonej na rachunkach NBP wymaga współdziałania co najmniej dwóch pracowników (...) m.in. Dyrektora Oddziału lub jego Zastępcy. Kolejno wyjaśnił szczegółowo procedurę, jaka w takim wypadku musiałaby być uruchomiona.

Odnosząc się do powodu rozwiązania umowy o pracę, jakim było udzielenie na rzecz samego siebie upoważnienia do używania pojazdu służbowego będącego w zasobie oddziału W. (...) wskazał, iż nie przypomina sobie takiej okoliczności, podając jednocześnie, iż zgodnie z §1 ust. 1 Zarządzenia nr 12 Dyrektora (...) pojazdy służbowe przeznaczone są do przejazdów służbowych wykonywanych przez osoby pozostające na stanowiskach m.in. zastępców dyrektorów oddziału na podstawie upoważnień stałych. Podał, iż na podstawie pełnomocnictwa z dnia 22 grudnia 2009 r. oraz późniejszego został upoważniony do wydania stałych i jednorazowych upoważnień dla pracowników (...).

Co do zarzutu braku dokonywania oględzin nieruchomości stanowiących siedziby rejonów (...) Oddział we W. czy nieracjonalnego gospodarowania środkami finansowymi podniósł, iż jest on na tyle nieprecyzyjny, iż uniemożliwia mu to odniesienie się do niego w obecnym kształcie.

Kolejno wskazał na zarzut nieokreślenia oraz nieuzgodnienia z Dyrektorem Oddziału zakresu czynności Naczelnika Wydziału Finansowo-Księgowego podając, iż jest on nieprawdziwy i absurdalny. Podał, iż zakres obowiązków A. J. został uzgodniony z poprzednim dyrektorem R. R. (1). Ewentualne braki w tym zakresie obciążają zgodnie z zarządzeniem nr (...) Dyrektora Oddziału (...) Wydział Spraw Prawniczych.

Powód podał, iż następnym czynionym mu zarzutem było udostępnienie pracownikowi Wydziału Finansowo- Księgowego faksymile, co skutkowało wytworzeniem 8 sztuk arkuszy papieru formatu B-5opatrzonych kopią podpisu Zastępcy Dyrektora Oddziału ds. ekonomiczno-finansowych. Odnosząc się do niego podał, iż była to zaakceptowana praktyka u strony powodowej związana z potrzebami praktycznymi pracodawcy. Nadto wskazał, iż K. K. (1) przyznała się do przybicia pieczęci faksymile na kilku arkuszach papieru, które nie zostały zniszczone przez nieuwagę. Ostatecznie doprowadzono do zwolnienia pracownika za to odpowiedzialnego.

Do zarzucanego powodowi naruszenia obowiązków służbowych poprzez podpisanie Protokoły nr (...) z naboru przeprowadzonego na stanowisku specjalisty ds. księgowych w Wydziale Finansowo-Księgowym powód złożył w piśmie obszerne wyjaśnienia, twierdząc i dowodząc, iż zaprzecza by pełnił w przedmiotowym naborze jakąkolwiek funkcję a podpisanie przez niego dokumentu II etapu rekrutacji było celowym działaniem jego pracowników, którzy podsunęli mu to do podpisania, on natomiast działając w zaufaniu do nich, nie sprawował nad nimi szczegółowego nadzoru, szczególnie iż podkreślano kwestię pilności sprawy i wskazywano na konieczność natychmiastowych działań. Powód podniósł, iż karą za te działanie było nieprzyznanie mu nagrody okresowej za III kwartał 2016 r., złożenie zawiadomienia do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa (zostało umorzone z powodu braku znamion czynu zabronionego), zawiadomienie rzecznika dyscyplinarnego, złożenie oświadczenia o rozwiązaniu umowy o prace osobie, która preparowała dokumenty do sprawy. Przy okazji odniesienia do tego zarzutu powód wskazał również na nierówne traktowanie pracowników strony pozwanej polegające na tym, iż A. J., pomimo analogicznej sytuacji związanej z toczącym się postepowaniem karnym oraz dyscyplinarnym za złożenie podpisu pod pismem dotyczącym udziału w przeprowadzeniu III etapu rekrutacji, którego nie było, nie rozwiązano umowy o pracę, przeciwnie- pełni ona teraz obowiązki Zastępcy Dyrektora ds. ekonomiczno-finansowych.

Następnie, odnosząc się do powodu rozwiązania umowy jakim było przechowywanie ofert pracy kandydatów nadesłanych do naboru nr (...) na stanowisku kierownika zespołu ds. księgowych w wydziale Finansowo-księgowym wskazał na jego bezzasadność i brak uzasadnienia w obowiązującym Regulaminie Organizacyjnym Oddziału (...) z którego wynika, iż tymi sprawami zajmuje się Wydział Spraw Pracowniczych i Organizacyjnych.

Zgodnie z twierdzeniami powoda ostatnim ze sprecyzowanych przez pracodawcę powodów rozwiązania umowy o prace z powodem było nieskorzystanie przez niego z pomocy prawnej, przed podjęciem i wykonaniem decyzji o zapłaceniu zaległych składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz fundusz pracy ujawnionych w toku kontroli przez ZUS oraz wydanie dyspozycji zapłaty kwoty wynikającej z decyzji ZUS nr (...) bez zastrzeżenia zwrotu świadczenia w rozumieniu art. 411 k.c., co miało pozbawić oddział możliwości umorzenia przez ZUS odsetek od uregulowanej należności. Powód wskazał, na ich sprzeczność z ustawą a także prawidłowość swoich działań która była wyjaśniana L. M., aktualnemu Dyrektorowi oddziału (...).

W ostatnim słowie powód wskazał na brak naruszenia przez niego jakichkolwiek obowiązków pracowniczych, podnosząc, iż oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę zostało dokonane niezgodnie z obowiązującymi przepisami, co z kolei poza przywróceniem do pracy uzasadnia również zasądzenie na rzecz powoda odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres 1 miesiąca zgodnie z art. 47 k.p. (k. 2-9)

Pismem z dnia 12 marca 2018 r. strona pozwana złożyła odpowiedź na pozew, w której wniosła o oddalenie powództwa a także zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych. Wskazała, iż podtrzymuje w całości twierdzenia zwarte w dokumencie rozwiązującym umowę o prace z dnia 24 października 2017 r., bowiem w stosunkach stron doszło do całkowitej utraty zaufania pracodawcy do pracownika i nie jest możliwe przywrócenie powoda do pracy na dotychczasowych warunkach. Podała, iż fakt wieloletniej pracy, przyznania wielu nagród wyróżnień i premii nie stoi w sprzeczności wobec popełnienia przez niego czynów skutkujących postawieniem pracownikowi zarzutu całkowitej utraty zaufania. Dodano, iż do ujawnienia przedmiotowych czynów doszło po uzyskaniu przez powoda nagród i wyróżnień.

W dalszym uzasadnieniu wskazała, iż zwróciła się do Zakładowej Organizacji Związkowej u niej działającej, jednak w ustawowo wymaganym terminie 5 dni nie ustosunkowała się ona do zgłoszonego zamiaru rozwiązania z powodem umowy, wobec czego pracodawca podjął decyzję. Wskazała, iż pismo z prośbą o dodatkowe wyjaśniania, na jakie powołuje się powód zostało doręczone drogą elektroniczną, a nadto pochodziło od podmiotu, któremu nie przysługuje zgodnie z k.p. prawo konsultacji wypowiedzenia umowy o pracę. Podniosła, iż nagrody o których wspomina powód zostały mu przyznane za czas w którym nie był nadzorowany przez obecnego Dyrektora (...).

Następnie, szczegółowo odniosła się do sformułowanych przez siebie zarzutów rozwijając ich treść. Podała m.in., że co do przyczyny zezwolenia na dokonywanie dyspozycji środkami pieniężnymi na rachunkach bankowych, to powód był osobą faktycznie wydającą zezwolenia. Czynności te wykonywał w sposób nienależyty narażając się na odpowiedzialność z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Podała, iż co do wydawania na rzecz samego siebie upoważnienia do używania pojazdu służbowego, będącego w zasobie oddziału W. (...), jest to sytuacja niedopuszczalna. Dokonane bowiem czynności prawne pomiędzy samym sobą strona pozwana uznaje za nieważne. Co do zarzutu braku dokonywania oględzin nieruchomości stanowiących siedziby rejonów (...) Oddział we W. czy nieracjonalnego gospodarowania środkami finansowymi strona pozwana wskazała, iż po objęciu urzędu przez L. M. rozpoczęła ona sukcesywne kontrole objazdowe w obiektach stanowiących siedziby rejonów (...) Oddziału (...) oraz ich zaplecza. W toku wizyt, od pracowników dowiedziała się, iż nie były przeprowadzane działania monitorujące należące do obowiązków powoda. Oględziny w sposób oczywisty wskazywały na rażące niedostosowanie zasobów nieruchomości do ich potrzeb. Ponadto wskazano, iż powód zakazał pracownikom wyjazdów do siedzib Rejonów i Obwodów. W związku z powyższym, w ocenie strony pozwanej zarzut ten należało uznać za zasadny.

Podała, iż zarzut nieokreślenia oraz nieuzgodnienia z Dyrektorem Oddziału zakresu czynności Naczelnika Wydziału Finansowo-Księgowego ma swoje uzasadnienie w załączniku nr 1 do zarządzenia nr (...) Dyrektora Oddziału (...) we W., zgodnie z którym zastępcy Dyrektora Oddziału koordynują pracę podporządkowanych im bezpośrednio komórek organizacyjnych, określają oraz uzgadniają z Dyrektorem Oddziału zakresy czynności podległych pracowników oraz nadzorują wykonywane przez nich zadania. Zatem to obowiązkiem powoda było najpierw samemu określić zakres czynności Naczelnika nowo przyjętego do pracy, a dopiero po dokonaniu tej merytorycznej czynności możliwe byłoby sporządzenie przez Wydział Spraw Pracowniczych i organizacyjnych dokumentu określającego szczegółowy zakres czynności stanowiącego cześć akt osobowych pracownika.

Kolejnym zarzutem, do którego odniosła się strona pozwany było udostępnienie pracownikowi Wydziału Finansowo- Księgowego faksymile, co skutkowało wytworzeniem ośmiu sztuk arkuszy papieru formatu B-5opatrzonych kopią podpisu Zastępcy Dyrektora Oddziału ds. ekonomiczno-finansowych. Wskazała, iż istota zarzutu sprowadza się do możliwości potencjalnego powstania szkody dla finansów publicznych, a przede wszystkim do braku nadzoru nad podległym pracownikiem i dokonywanymi przez niego czynnościami.

Następnie uzasadniając zarzucane powodowi naruszenia obowiązków służbowych poprzez podpisanie Protokoły nr (...) z naboru przeprowadzonego na stanowisku specjalisty ds. księgowych w Wydziale Finansowo-Księgowym wskazano, iż konsekwencje, które dotychczas poniósł za wskazane działania nie zostały wyczerpane w chwili nieprzyznania nagrody okresowej za III kwartał 2016 r.

Odnosząc się do powodu rozwiązania umowy jakim było przechowywanie ofert pracy kandydatów nadesłanych do naboru nr (...) na stanowisku kierownika zespołu ds. księgowych w wydziale Finansowo-księgowym wskazano, iż ewidentnie stało się powodem utraty zaufania do powoda.

Ostatnim ze sprecyzowanych przez pracodawcę powodów rozwiązania umowy prace z powodem było nieskorzystanie z pomocy prawnej przed podjęciem i wykonaniem decyzji o zapłaceniu zaległych składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz fundusz pracy ujawnionych w toku kontroli przez ZUS oraz wydanie dyspozycji zapłaty kwoty wynikającej z decyzji ZUS nr (...) bez zastrzeżenia zwrotu świadczenia w rozumieniu art. 411 k.c., co miało pozbawić oddział możliwości umorzenia przez ZUS odsetek od uregulowanej należności. Strona pozwana podała, iż powód dokonał zapłaty już po otrzymaniu samego protokołu kontroli, nie czekając na decyzję ZUS określającą te zaległości. Podniosła, iż w obowiązującym stanie prawnym zaplata zaległości składkowych wynikających z nieprawomocnej decyzji ZUS nie pozbawia płatnika możliwości wniesienia odwołania od tej decyzji, co zapobiega naliczaniu odsetek. Płacąc przed wydaniem decyzji, powód formalnie pozbawił stronę pozwaną prawa do zaskarżenia prawidłowości ustaleń i zastosowanej przez ZUS wykładni przepisów prawa.

Strona pozwana podkreśliła, iż powód działając w opisany wyżej sposób całkowicie utracił zaufanie pracodawcy. (k. 147-154)

Pismem z 27 marca 2018 r. powód rozszerzył powództwo o zasądzenie od strony pozwanej jednomiesięcznego wynagrodzenia za pracę w wysokości 11.080,00 zł tytułem odszkodowania za naruszenie zasad równego traktowania. Uzasadniając rozszerzenie powództwa podniósł, że szereg okoliczności sprawy oraz podniesione przez stronę pozwaną przyczyny wypowiedzenia bez określenia wpływu na jej działalność prowadzą do wniosku, iż działania pracodawcy miały charakter arbitralny i pozorny. Z kolei forma pisma wskazuje na osobiste animozje, które mogły wpłynąć na subiektywne przekonanie o wartości jego pracy. Niedopuszczalne jest utożsamianie potocznego słowa „zaufanie” z pojęciem zaufania pracodawcy do pracownika, którego utrata musiałaby się wiązać ze szczególnymi zdarzeniami i nie może być utożsamiana z kompilacją nieścisłości z okresu jego pracy. Zawarte w wypowiedzeniu przesłanki winny być zobiektywizowane również poprzez porównanie ich do postępowania powoda wobec innych pracowników uczestniczących w zdarzeniach, stanowiących uzasadnienie wypowiedzenia umowy o pracę (k. 305-325).

Na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2018 r. powód oświadczył, iż z tytułu nierównego traktowania dochodzi odszkodowania w wysokości 11.108,00 zł.

Pismem z 30 kwietnia 2018 r., strona pozwana wniosła o oddalenie rozszerzonego powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Uzasadniając swoje stanowiska strona pozwana zarzuciła, że w stosunku do pozostałych członków komisji rekrutacyjnej również zostały powzięte kroki zmierzające do ustalenia ich faktycznego udziału w przeprowadzonym postępowaniu rekrutacyjnym, a następnie wyciągnięte odpowiednie konsekwencje, w zależności do stopnia zawinienia (k. 346-348).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód M. W. od 1 kwietnia 2008 r. został zatrudniony u strony pozwanej (...) z siedzibą w W. na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, początkowo na stanowisku naczelnika wydziału w wydziale planowania, a od 22 maja 2009 r. na stanowisku zastępcy dyrektora oddziału ds. ekonomiczno-finansowych. Pracę świadczył w Oddziale we W..

Dowód:

- akta osobowe powoda

Pismem z 17 października 2017 r. strona pozwana zwróciła się do Związku Zawodowego (...) z prośbą o udzielenie informacji, czy powód jest członkiem związku zawodowego i z informacja o zamiarze wypowiedzenia powodowi umowy o pracę wskazując dokładnie te same przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę, które zostały wskazane w wypowiedzeniu z 24.10.2017 r.

Związek zawodowy w dniu 18.10.2017 r. poinformował pracodawcę, że powód jest członkiem związku zawodowego lecz nie jest członkiem zarządu w związku.

Pismem z 23 października 2017 r. związek zawodowy poinformował stronę pozwaną, iż przedstawione przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę są ogólne, nieprecyzyjne i wymagają przedstawienia dodatkowych wyjaśnień.

Dowód:

- pismo strony pozwanej z 17.10.2017 r. k. 288-292

- pismo związku zawodowego z 23.10.20178 r. k. 47-50

Pismem z 24 października 2017 r., wręczonym powodowi tego samego dnia, strona pozwana wypowiedziała łączący strony stosunek pracy z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął 31 stycznia 2018 r. Jako powód wypowiedzenia wskazała niespełnienie oczekiwań pracodawcy w zakresie dotyczącym sposobu realizacji przez powoda powierzonych mu zadań, w tym w odniesieniu do podwyższonych standardów realizacji obowiązków pracowniczych w oparciu o regulację ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t. j. Dz. U. z 2017 poz. 1889), a polegające na stwierdzonych nieprawidłowościach w kierowaniu i nadzorowaniu zadań finansowych, księgowych, obsługi administracyjnej i informatycznej poprzez:

1) zezwolenie na dokonywanie dyspozycji środkami pieniężnymi na rachunkach bankowych Oddziału (...) we W. przez pracowników Wydziału Finansowo - Księgowego nieposiadających właściwego upoważnienia od Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad;

2) udzielenie na rzecz samego siebie upoważnienia do używania pojazdu służbowego będącego w zasobie Oddziału W. (...), co stoi w sprzeczności z postanowieniami zarządzenia nr 12 Dyrektora Generalnego (...) z dnia 1 lipca 2011 r. w sprawie zasad używania pojazdów służbowych oraz pojazdów prywatnych do celów służbowych w (...);

3) organizację procesu sprawowania nadzoru przez podległych pracowników nad sprawami związanymi z zarządzaniem nieruchomościami stanowiącymi siedziby Rejonów oraz ich zaplecza techniczne, magazynowe i socjalne wyłącznie na podstawie analizy dokumentów bez dokonywania oględzin ww. nieruchomości i możliwości ich oceny stanu faktycznego, co w konsekwencji doprowadziło do nieracjonalnego gospodarowania środkami finansowymi,

4) nie określenie oraz nie uzgodnienie z Dyrektorem Oddziału zakresu czynności podległego pracownika, tj. Naczelnika Wydziału Finansowo - Księgowego (zatrudnionego od maja 2016 roku), zgodnie z § 1 pkt. 20 obowiązującego Regulaminu Organizacyjnego Oddziału;

5) udostępnienie pracownikowi Wydziału Finansowo - Księgowego, u którego komornik sądowy w celu dokonania egzekucji z wierzytelności z rachunku bankowego dokonał zajęcia wynagrodzenia, pieczątki z kopią swojego podpisu tzw. „faksymile”, co w konsekwencji doprowadziło do wytworzenia przez pracownika 8 sztuk arkuszy papieru formatu A-4 oraz 1 sztuki formatu B-5 opatrzonych kopią podpisu Zastępcy Dyrektora Oddziału ds. Ekonomiczno - Finansowych odbitą sposobem mechanicznym oraz pieczątką służbową w kolorze czarnym (tzw. „in blanco”), co mogłoby skutkować realnym zagrożeniem dla finansów publicznych w przypadku ich niewłaściwego wykorzystania przez pracownika;

6) naruszenie obowiązków służbowych (rzetelnego i sprawnego wykonywania zadań) poprzez podpisanie dokumentu - Protokołu nr (...) z naboru przeprowadzonego na stanowisko specjalisty ds. księgowych w Wydziale Finansowo - Księgowym Oddziału (...)we W., bez zaznajomienia się z jego treścią, co w konsekwencji doprowadziło do:

- wszczęcia postępowania karnego w wyniku złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przez pracowników (członków korpusu służby cywilnej) Oddziału, w tym przez powoda, przestępstwa, w wyniku ujawnienia szeregu nieprawidłowościami w przebiegu ww. naboru, a także

- wszczęcia postępowania wyjaśniającego prowadzonego na podstawie Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 kwietnia 2009 r. w sprawie postępowania wyjaśniającego i postępowania dyscyplinarnego w służbie cywilnej (Dz.U. 2009 r., Nr 60, poz. 493) przez Rzecznika Dyscyplinarnego w przedmiocie ustalenia naruszenia obowiązków członka korpusu służby cywilnej określonych w art. 76 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy o służbie cywilnej poprzez nierzetelne wykonywanie powierzonych zadań, jak również naruszenia zasad służby cywilnej;

7) przechowywanie ofert pracy kandydatów nadesłanych w wyniku ukazania się ogłoszenia o naborze nr (...) na stanowisko Kierownika zespołu ds. księgowych w Wydziale Finansowo - Księgowym (z datą ukazania się (...) w dniu 20.06.2015 r.) po zakończeniu procesu rekrutacyjnego, co wskazuje na niedołożenie szczególnej staranności – jako Przewodniczącego Komisji Rekrutacyjnej w tym naborze - w celu ochrony interesów osób, których dane dotyczyły, nie zapewnienia, aby te dane zbierane dla oznaczonych zgodnych z prawem celów i niepoddawane dalszemu przetwarzaniu tj. przechowywaniu niezgodnie z tymi celami (Wystąpienie pokontrolne w związku z zakończeniem kontroli wewnętrznej pn. „Procedury przeprowadzania naborów na wolne stanowiska pracy, niebędące wyższymi stanowiskami w służbie cywilnej w Oddziale (...) we W.");

8) nie skorzystanie, przed podjęciem i wykonaniem decyzji o zapłacie zaległych składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz Fundusz Pracy ujawnionych w toku kontroli przeprowadzonej w Oddziale przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, z pomocy prawnej ze strony kancelarii prawnej, świadczącej usługi na rzecz podległego pionu organizacyjnego, co skutkowało poniesieniem wysokich wydatków finansowych, wynikających z nienaliczania składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz Fundusz Pracy w związku z wykonywaniem przez pracowników (...) czynności na podstawie umów zlecenie zawartych z podmiotami zewnętrznych, polegających na pełnieniu dyżurów zimowego utrzymania dróg, a także nie wykorzystanie w związku z tym wszystkich możliwości prawnych w zakresie ochrony interesów prawnych jednostki;

9) wydanie dyspozycji przekazania kwoty na rachunek bankowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w wyniku stwierdzonych nieprawidłowości polegających na nienaliczaniu składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz Fundusz Pracy w związku z wykonywaniem przez pracowników (...) czynności na podstawie umów zlecenie zawartych z podmiotami zewnętrznych, polegających na pełnieniu dyżurów zimowego utrzymania dróg, bez zastrzeżenia zwrotu świadczenia, w rozumieniu art. 411 Kodeksu cywilnego, co w konsekwencji pozbawiło Oddział możliwości dalszego procedowania sprawy w zakresie umorzenia odsetek od uregulowanej należności (decyzja ZUS nr (...) o umorzeniu postępowania).

Stwierdzone nieprawidłowości skutkują całkowitą utratą zaufania ze strony pracodawcy i w konsekwencji wykluczają możliwość dalszej współpracy.

Dowód:

- Okoliczności bezsporne, wypowiedzenie umowy o pracę w aktach osobowych powoda

Zobowiązanymi do używania i realizacji płatności byli dyrektorzy oddziału i trzech pracowników, w tym dyrektor finansowy. Do obowiązków powoda należało aby lista upoważnień była cały czas aktualna. Wszelkie zmiany w oddziale na stanowiskach dyrektorskich, naczelnikowskich musiały być uaktualniane. Powód nie miał pełnomocnictwa do udzielania upoważnień do dysponowania środkami pieniężnymi. Strona pozwana przekazywała dyrektorowi generalnemu wykaz osób, które takie pełnomocnictwa winny otrzymać i mają znaleźć się na karcie wzorów podpisów.

Pełnomocnictwa przygotowywane są przez wydział legislacji i wszystkie muszą przejść przez centralę. Wydział spraw pracowniczych w oddziale we W. rejestrował wszystkie pełnomocnictwa pracowników. Karta wzoru podpisów powinna być poprzedzona odpowiednim upoważnieniem. Pion finansowy zbiera wzory podpisów i przekazuje do komórki kadr, która następnie przesyła je do zatwierdzenia do centrali. Za zakres pełnomocnictw odpowiadał wydział kadr podległy dyrektorowi oddziału. Kadry nie posiadały aktualnych pełnomocnictw, ani aktualnej listy pełnomocnictw.

W wydziale finansowo-księgowym nadzorowanym przez powoda przez pewien czas osoby dysponujące środkami pieniężnymi i dokonujące w systemie przelewów: A. W. i A. S. (2), nie posiadała właściwego upoważnienia. Początkowo takiego upoważnienia pomimo, iż dysponowała środkami finansowymi nie posiadała również zatrudniona w czerwcu 2016 r. na stanowisku naczelnika wydziału w wydziale finansowo-księgowym A. J.. Dopiero po pewnym czasie dowiedział się, że powinna mieć w tym zakresie stosowne pełnomocnictwo.

Każda faktura do wypłaty realizowana przez oddział, jest akceptowana przez 8 osób. Począwszy od akceptacji merytorycznej, kierownika komórki organizacyjnej, który poniósł wydatek i go akceptował, kierownika działu planowania, który akceptuje wydatek i zgodność jego z planem, kontrole formalno-rachunkową, a na końcu do dwóch dyrektorów oddziału, którzy podejmują decyzję i zatwierdzają płatność. Powód jako dyrektor finansowy odpowiadał za rzetelne wykonywanie dyspozycji pieniężnych, natomiast dyrektor oddziału był dysponentem środków i zgodności ich z planem.

Dowód:

- Zeznania świadka A. J. – e-protokół karta 337 (płyta CD),

- Zeznania świadka B. C. – karta v. 383-384,

- Zeznania świadka E. B. (1) – karta v. 384-v. 384,

- Zeznania świadka K. K. (2) – karta v. 383-384,

- Wyjaśnienia przesłuchanej w char. strony pozwanej L. M. – e-protokół karta 552 (płyta CD),

- Wyjaśnienia powoda M. W. – e-protokół karta 577 (płyta CD),

- Kserokopia pisma powoda – karta 281,

- Kserokopia karty wzoru podpisów – karta 282,

- Kserokopia upoważnienia – karta 283,

- Wydruk korespondencji e-mail – karta 403-405.

W dniu 22 stycznia 2009 r. ówczesny dyrektor Oddziału we W. R. R. (2) upoważnił powoda do wydawania stałych oraz jednorazowych imiennych upoważnień dla pracowników oddziału do używania i parkowania pojazdów służbowych w innym miejscu niż określone w § 1 ust. 1 i 2 zarządzenia nr 5 dyrektora generalnego (...) z dnia 13 listopada 2008 r. w sprawie zasad używania pojazdów służbowych oraz pojazdów prywatnych do celów służbowych (...).

Dowód:

- Kserokopia upoważnienia – karta 53.

Zarządzeniem nr 12 dyrektora generalnego strony pozwanej z 1 lipca 2011 r. w sprawie zasad użytkowania pojazdów służbowych oraz pojazdów prywatnych do celów służbowych utraciło moc zarządzenie nr 5 dyrektora generalnego (...) z dnia 13 listopada 2008 r. (§ 15 ust. 1).

Podstawą do użytkowania pojazdu służbowego było stałe lub jednorazowe imienne upoważnienie (§ 2 ust. 1).

W przypadku dyrektorów oddziałów – upoważnienie wydawał dyrektor generalny urzędu lub osoby przez niego upoważnione (§ 2 ust. 2 pkt 1).

W przypadku pracowników oddziałów, rejonów i obwodów drogowych – upoważnienie wydawali dyrektorzy oddziałów lub osoby przez nich upoważnione (§ 2 ust. 2 pkt 3).

Dowód:

- Kserokopia zarządzenia nr 12 – karta 54-58.

Upoważnieniem nr (...) z 17 stycznia 2017 r. powód upoważnił sam siebie do używania pojazdów służbowych będących w zasobie Oddziału we W.. Upoważnienie było ważne na okres od 1 lutego 2017 r. do 31 stycznia 2018 r.

Dowód:

- Zeznania świadka E. B. (1) – karta v. 384-v. 384,

- Zeznania świadka T. K. – karta v. 383-384,

- Wyjaśnienia powoda M. W. – e-protokół karta 577 (płyta CD),

- Wyjaśnienia przesłuchanej w char. strony pozwanej L. M. – e-protokół karta 552 (płyta CD),

- Kserokopia upoważnienia nr (...) – karta -279,

- Kserokopia rejestru upoważnień – karta 248,

Na początku 2017 r. na wniosek powoda została wszczęta kontrola 106 pojazdów służbowych, w ramach której dokonano między innymi kontroli upoważnień do używania samochodów służbowych. W tym zakresie kontrola nie wykazała żadnych nieprawidłowości.

Dowód:

- Wyjaśnienia powoda M. W. – e-protokół karta 577 (płyta CD),

- Kserokopia pisma powoda w sprawie wszczęcia kontroli pojazdów służbowych – karta 581,

- Informacja dotycząca wyników kontroli – karta 582-586,

Oddział we W. ma 3 ośrodki: P., P., S..

Zgodnie z regulaminem organizacyjnym oddziału z 22 października 2015 r. zastępca dyrektora ds. ekonomiczno-finansowych kieruje i nadzoruje zadania finansowe, księgowe, obsługi administracyjnej, technicznej i informatycznej. Podlegają mu następujące komórki organizacyjne:

- wydział finansowo-księgowy (F-1),

- wydział administracji, informatyki i zaplecza technicznego (F-2),

- stanowisko ds. koordynacji (...) (F-3) (§ 1 pkt 24).

Do zadań wydziału administracji, informatyki i zaplecza technicznego należało między innymi prowadzenie w ramach oddziału i koordynacja w rejonach spraw związanych z zarządzaniem nieruchomościami stanowiącymi siedziby oddziału i rejonów oraz ich zaplecza techniczne, magazynowe i socjalne (§ 23 pkt 1).

Regulamin z 22 października 2015 r. został uchylony przez dyrektora oddziału zarządzeniem nr (...) z 31 marca 2017 r. Wówczas też został wprowadzony nowy regulamin organizacyjny oddziału.

Zgodnie z § 1 pkt 24 regulaminu, zastępca dyrektora ds. ekonomiczno-finansowych kieruje i nadzoruje zadania finansowe, księgowe, obsługi administracyjnej, technicznej i informatycznej. Podlegają mu następujące komórki organizacyjne:

- wydział finansowo-księgowy (F-1),

- wydział administracji, informatyki i zaplecza technicznego (F-2),

- stanowisko ds. koordynacji (...) (F-3).

Zgodnie z zarządzeniem dyrektora oddziału we W. nr (...) z 24 czerwca 2013 r. w celu zapewnienia właściwej sprawności technicznej, żywotności środków trwałych, minimalizacji kosztów ich utrzymania i użytkowania naczelnik wydziału administracji i zaplecza technicznego oraz kierownik rejonu powinni zapewnić fachowy nadzór nad ich eksploatacją powierzając go pracownikowi posiadającemu odpowiedni zasób wiedzy teoretycznej i praktycznej w zakresie gospodarki tymi środkami, w tym również z zakresu bhp (§ 15 pkt. 1).

Gospodarka remontowa w oddziale obejmuje między innymi planowo-zapobiegawcze przeglądy techniczne maszyn, urządzeń, środków transportowych, sprzętu laboratoryjnego oraz budynków ... Do zadań naczelnika wydziału administracji i zaplecza technicznego, a w rejonach do zadań kierownika rejonu należy planowanie, zlecanie, nadzorowanie i odbieranie wszystkich przeglądów i prac remontowych (§ 16 pkt 1).

W 2016 r. naczelnik wydziału administracji, informatyki i zaplecza technicznego w oddziale we W. T. K., w ramach przyznanych przez centralę środków, zaplanowała wykonanie szeregu zadań remontowo-technicznych podległych oddziałowi rejonach.

W latach 2015-2017 r. zarówno powód jak i podlegli mu pracownicy dokonywali oględzin i objazdów w rejonach: L., T., M., W. we wszystkich dróżnicówkach. Wyjazdy były rozliczna w kartach wyjazdów służbowych.

Po objęciu stanowiska dyrektora oddziału we W. przez L. M., zaczęła objeżdżać wszystkie podległe jej ośrodki. Miała wiele zastrzeżeń do nadzoru nad tymi ośrodkami.

W dniu 10 maja 2017 r. T. K. oraz M. R. przy udziale kierownika rejonu L. A. N. dokonali wizytacji ośrodków w P. oraz S.. Kontrolujący mieli wiele zastrzeżeń zabezpieczenia, czystości oraz do stanów technicznych obiektów w szczególności obiektu w P.. W ośrodku w P. była osoba na pełnym etacie, która nadzorowała ten obiekt ze strony rejonu i generalnej dyrekcji.

Dowód:

- Zeznania świadka T. K. – karta 385,

- Wyjaśnienia powoda M. W. – e-protokół karta 577 (płyta CD),

- Wyjaśnienia przesłuchanej w char. strony pozwanej L. M. – e-protokół karta 552 (płyta CD),

- Kserokopie regulaminów organizacyjnych – karta – 60-82, 257-268,

- Kserokopia z wyciągu zarządzenia dyrektora – karta 393-395,

- Wydruk raportu z wizytacji – karta 221-223,

- Wydruk korespondencji e-mail wraz z załącznikami – karta 399-402,

- Kserokopia notatki służbowej – karta 396-398,

- Lista zapotrzebowań – karta 452-454,

- Zestawienia wydatków – karta 455-463,

- Dane finansowe – karta 464-465,

- Kserokopie pism - karta 466-467,

- Zestawienia zrealizowanych zadań – karta 468-472,

- Plany zamówień na roboty budowlane – karta 473-508.

Zgodnie z § 1 ust. 20 Regulaminu Organizacyjnego Oddziału strony pozwanej we W., zastępcy dyrektora oddziału koordynują pracę podporządkowanych im bezpośrednio komórek organizacyjnych, określają oraz uzgadniają z dyrektorem oddziału zakres czynności podległych pracowników oraz nadzorują wykonywane przez nich zadania.

W dniu 30 czerwcu 2016 r. naczelnikiem wydziału finansowo-księgowego została nowo zatrudniona osoba A. J.. Zakres obowiązków został jej przekazany przez powoda ustnie. W ogłoszeniu o naborze na to stanowisko był wskazany zakres czynności.

Opis stanowiska pracy dla pracowników korpusu służby cywilnej tworzony jest centralnie i dla wszystkich jest jednakowy wzór, który obowiązuje we wszystkich oddziałach. Natomiast zakres obowiązków dla konkretnego pracownika sporządza bezpośredni przełożony wyższego szczebla.

Powód określił oraz uzgodnił z dyrektorem oddziału zakres czynności naczelnika wydziału finansowo-księgowego.

W tym czasie doszło w oddziale z licznych zmian kadrowych, zarówno na stanowisku dyrektora, jak również w wydziale kadr. Za kompletowanie dokumentów w trakcie przyjmowania pracownika odpowiada wydział kadr.

Dowód:

- Zeznania świadka A. J. – e-protokół karta 337 (płyta CD),

- Zeznania świadka K. K. (2) – karta v. 383-384,

- Wyjaśnienia powoda M. W. – e-protokół karta 577 (płyta CD),

- Wyjaśnienia przesłuchanej w char. strony pozwanej L. M. – e-protokół karta 552 (płyta CD),

- Kserokopia Regulaminu – karta 60-82.

Powód wydawał raz w miesiącu na około 1-2 godz. faksymile swojego podpisu kierowniczce wydziału płac K. B. w celu opieczętowania dokumentów opatrzonych podpisem elektronicznym, kierowanych do ZUS. Po ich opieczętowaniu była ona zwracana powodowi. Jednorazowo faksymilia została wydana K. K. (3), która podbiła nią kilka czystych kartek papieru.

W dniu 17 maja 2017 r. dyrektor oddziału we W. L. M. została poinformowana między innymi o przechowywaniu przez specjalistę wydziału finansowo-księgowego K. K. (1) w użytkowanym przez nią biurku pliku niezapisanych arkuszy papieru A-4 i B-5 opatrzonych faksymilą zastępcy dyrektora oddziału ds. ekonomiczno- finansowych oraz pieczątką służbową. K. K. (3) tłumaczyła się, że że faksymilę odbiła ka kilku kartkach, gdyż wymieniała tusz i chciała sprawdzić ja się odbija, a kartki miały zostać przez nią zniszczone.

W wyniku zaistniałego zdarzenia doszło do rozwiązania K. K. (3) umowy o pracę za porozumieniem stron.

Dowód:

- Zeznania świadka K. B. – e-protokół karta 337 (płyta CD),

- Zeznania świadka A. J. – e-protokół karta 337 (płyta CD),

- Zeznania świadka K. K. (2) – karta v. 383-384,

- Wyjaśnienia przesłuchanej w char. strony pozwanej L. M. – e-protokół karta 552 (płyta CD),

- Wyjaśnienia powoda M. W. – e-protokół karta 577 (płyta CD),

- Kserokopia pisma dyrektora oddziału – karta 83,

- Kserokopia wyjaśnień K. K. (1) – karta 84,

- Kserokopie notatek służbowych – karta 160-164, 168,

W dniu 2 czerwca 2016 r. Oddział we W. opublikował ogłoszenie o naborze na 2 wolne stanowiska specjalisty ds. księgowych. Na zamieszonego ogłoszenie wpłynęło 20 ofert, z czego warunki formalne spełniało 16 ofert (I etap). Do testu wiedzy przystąpiło 12 osób (II etap). Ostatni trzeci etap konkursu stanowiły rozmowy kwalifikacyjne. Etap ten nie został jednak przeprowadzony.

Na okoliczność przeprowadzonego naboru został sporządzony protokół nr (...), zgodnie z którym w skład komisji rekrutacyjnej wchodzili:

- powód – przewodniczący,

- A. J.,

- A. B..

Komisja jednogłośnie wskazała do zatrudnienia kandydatów: B. P. oraz P. M.. Protokół został podpisany przez wszystkich członków komisji. Powód nie uczestniczył w procedurze naboru.

Z uwagi na podpisanie protokołu nr (...) z naboru przeprowadzonego na stanowisko specjalisty ds. księgowych w wydziale (...) Oddziału we W., z którego treścią w ogóle się nie zapoznał oraz brakiem nadzoru na praca podległego sobie pracownika wydziału finansowo-księgowego, w wyniku których zostały naruszone zasady prawa w naborze pracowniczym, powód nie otrzymał nagrody za III kwartał 2016 r.

Ujawnione uchybienia spowodowały wszczęcie postępowania karnego oraz postępowania wyjaśniającego w ramach struktury organizacyjnej strony pozwanej.

Postępowanie karne zostało umorzone, w uwagi na brak znamion przestępstwa.

Dowód:

- Zeznania świadka A. J. – e-protokół karta 337 (płyta CD),

- Zeznania świadka P. K. – e-protokół karta 337 (płyta CD),

- Zeznania świadka B. C. – karta v. 383-384,

- Zeznania świadka E. B. (1) – karta v. 384-v. 384,

- Zeznania świadka A. B. – e-protokół karta 441 (płyta CD),

- Zeznania świadka B. P. – e-protokół karta 570 (płyta CD),

- Wyjaśnienia powoda M. W. – e-protokół karta 577 (płyta CD),

- Wyjaśnienia przesłuchanej w char. strony pozwanej L. M. – e-protokół karta 552 (płyta CD),

- Kserokopia pisma dyrektora oddziału – karta 85

- Kserokopia wystąpienia pokontrolnego – karta 169-181,

- Kserokopia postanowienia o umorzeniu dochodzenia – karta 246-252,

- Kserokopia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa – karta 241-245,

- Szczegółowa dokumentacja związana z naborem – plik w aktach sprawy.

Po trzech miesiącach od zakończenia konkursu na wolne stanowisko, aplikacje kandydatów są protokolarnie niszczone.

W czerwcu 2015 r. został ogłoszony nabór nr 170557 na stanowisko kierownika zespołu ds. Księgowych.

W dniu 7 grudnia 2015 r. E. P. oraz A. S. (3) dokonały komisyjnego zniszczenia ofert kandydatów z naboru nr (...).

W trakcie kontroli przeprowadzonej w pierwszej połowie 2017 r. przez biuro kontroli wewnętrznej stwierdzono, iż w pokoju powoda znajdowały się dokumenty osobowe kandydatów z naboru nr (...) (CV, listy motywacyjne oraz inne dokumenty), którzy nie zostali wyłonieni do zatrudnienia w postępowaniu rekrutacyjnym.

Dowód:

- Zeznania świadka P. K. – e-protokół karta 337 (płyta CD),

- Wyjaśnienia powoda M. W. – e-protokół karta 577 (płyta CD),

- Wyjaśnienia przesłuchanej w char. strony pozwanej L. M. – e-protokół karta 552 (płyta CD),

- Kserokopia protokołu zniszczenia – plik w aktach,

- Kserokopia wystąpienia pokontrolnego – karta 169-181.

W dniach 04 listopada – 21 grudnia 2016 r. (...) Oddział we W. dokonał kontroli Oddziału we W. w zakresie:

- prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest ZUS oraz zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczeń zdrowotnych,

- ustalenia uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywania rozliczeń z tego tytułu,

- prawidłowości i terminowości opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe,

- wystawiania zaświadczeń lub zgłaszania danych dla celów ubezpieczeń społecznych.

Osobą do kontaktu z pracownikami ZUS była K. B.. Przebieg kontroli raportowała powodowi i naczelnikowi wydziału. Wszystkie kluczowe decyzji podejmował dyrektor oddziału. W wyniku przeprowadzonej kontroli ZUS nakazał stronie pozwanej uiścić zaległe składki na ubezpieczenia społeczne. Zaległe składki zostały uiszczone przez stronę pozwaną jeszcze przed wydaniem decyzji przez ZUS, aby nie generować dodatkowych odsetek. Decyzję w tym zakresie podjęła ówczesna dyrektor oddziału E. B. (2), po konsultacji z centralą w W.. Oddział we W. nie odwołał się od decyzji ZUS, o czym również zadecydował dyrektor oddziału E. B. (2). Po uiszczeniu zaległych składek podjęto czynności by wykonawcy zwrócili stronie pozwanej opłacone przez nią składki. Środki na opłacenie składek oddział otrzymał z centrali z W..

Opinia prawna w tej sprawie była sporządzona przez centralę w W. i nie było potrzeby zlecania przez oddział sporządzenia odrębnej opinii.

W związku z kontrolą ZUS powód oraz A. J. skierowali do urzędu skarbowego wniosek o interpretację podatkową. Po otrzymywaniu odpowiedzi strona pozwana nie wystąpiła o zwrot składek.

Kiedy dyrektorem oddziału we W. została L. M., cały proces decyzyjny związany ze składkami ZUS został przejęty przez nią.

Dowód:

- Zeznania świadka K. B. – e-protokół karta 337 (płyta CD),

- Zeznania świadka B. C. – karta v. 383-384,

- Zeznania świadka E. B. (1) – karta v. 384-v. 384,

- Wyjaśnienia przesłuchanej w char. strony pozwanej L. M. – e-protokół karta 552 (płyta CD),

- Wyjaśnienia powoda M. W. – e-protokół karta 577 (płyta CD),

- Kserokopia protokołu kontroli – karta 182-216,

- Wydruk korespondencji e-mail – karta 407-411,

- Kserokopia notatki – karta 345-v. 345,

- Kserokopia pism dyrektora oddziału – plik w aktach

Na stanowisko zajmowane przez powoda została zatrudniona inna osoba.

Dowód:

- Okoliczności bezsporne.

Średnie miesięczne wynagrodzenie powoda liczone jako ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 11.108,12 zł.

Dowód:

- Zaświadczenie – karta 159.

Sąd Rejonowy zważył co następuje.

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Podstawę prawną żądania przywrócenia do pracy stanowił art. 45 § 1 k.p. Rozstrzygając jego zasadność, należało więc ustalić, czy strona pozwana rozwiązując z powodem umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia uczyniła to w sposób prawidłowy, a więc spełniało ono wymogi formalne (np. konsultacji związkowych, formy pisemnej, podania przyczyny wypowiedzenia), a przypadku udzielenia odpowiedzi pozytywnej, merytorycznego przeanalizowania przyczyn rozwiązania stosunku pracy, tj. czy zbyły one rzeczywiste i prawdziwe.

Wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony w trybie art. 30 § 1 pkt 2 k.p. jest zwykłym sposobem rozwiązywania umowy o pracę, a pracodawca ma prawo do stosowania takiej polityki kadrowej, która zapewni prawidłową realizację zadań. Prawo wypowiadania umów o pracę zawieranych na czas nieokreślony ograniczone jest jednak klauzulą generalną, w myśl której każde wypowiedzenie tego rodzaju umowy musi zawierać uzasadnienie merytoryczne. Zgodnie z przepisem art. 30 § 4 k.p. oświadczenie woli pracodawcy o wypowiedzeniu umowy zawartej na czas nieokreślony powinno zatem zawierać przyczynę dokonania tego rodzaju czynności prawnej, przy czym przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę musi być konkretna i rzeczywista. Przyczyna ta jednak nie musi mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości, albowiem jak już wskazano, wypowiedzenie umowy o pracę jest zwykłym sposobem rozwiązania bezterminowego stosunku pracy (patrz wyrok SN z 4 grudnia 1997 r., I PKN 419/97, OSNP 1998/20/598).

Zgodnie z wykładnią Sądu Najwyższego, zawartą między innymi w wyroku z dnia 10 maja 2000 r. (I PKN 641/99 OSNP 2001/20/618, Pr.Pracy 2001/1/33) „naruszenie art. 30 § 4 k.p. ma miejsce wówczas, gdy pracodawca nie wskazuje w ogóle przyczyny wypowiedzenia, bądź gdy wskazana przez niego przyczyna jest niedostatecznie konkretna, a przez to niezrozumiała dla pracownika”. Warunku podania pracownikowi przyczyn uzasadniających wypowiedzenie umowy o pracę nie może zastąpić ocena pracodawcy, iż przyczyna ta była znana pracownikowi. Podanie pracownikowi przyczyny wypowiedzenia, zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 1 października 1997r. (I PKN 315/97 OSNP 1998/17/501), „ma umożliwić mu, dokonanie racjonalnej oceny, czy ta przyczyna w rzeczywistości istnieje i czy w związku z tym, zaskarżenie czynności prawnej pracodawcy może doprowadzić do uzyskania przez pracownika odpowiednich korzyści (odszkodowania lub przywrócenia do pracy)”.

Sąd dokonując zasadności wypowiedzenia i jego zgodności z prawem zobligowany jest do jego kontroli w kontekście przyczyn powołanych w oświadczeniu pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę (zob. wyrok SN z 1 lutego 2000r., I PKN 496/98; wyrok SN z 19 lutego 1999r., I PKN 571/98; wyrok SN z 10 listopada 1998r., I PKN 434/98). Pracodawca nie może zatem je uzupełniać, ani powoływać się na inne przyczyny niż wskazane, po złożeniu pracownikowi oświadczenia woli (zob. wyrok SN z 19 lutego 1999r., I PKN 571/98; wyrok SN z 10 listopada 1998r., I PKN 423/98). Oznacza to, że przyczyny podane w wypowiedzeniu pracownikowi umowy o pracę, zakreślają granice jego sądowej kontroli.

W ocenie Sądu, nie uzasadniony jest zarzut formalny powoda, że oświadczenie jest sformułowane w sposób ogólnikowy, niekonkretny. Wskazanie przyczyny rozwiązania stosunku pracy nie oznacza obowiązku drobiazgowego i szczegółowego opisywania konkretnych zdarzeń i wymóg ten może zostać spełniony chociażby poprzez nawiązanie do określonych konkretnych zdarzeń bez szczegółowego ich opisywania. Takie wymogi zostały spełnione przez stronę pozwaną. Z treści oświadczenia wynika, że podstawą rozwiązania stosunku pracy było niespełnienie oczekiwań pracodawcy w zakresie dotyczącym sposobu realizacji obowiązków. Tak formułowaną przyczynę można byłoby uznać za ogólnikową. Jednakże na jej potwierdzenie, strona pozwana wskazała na kilka konkretnych okoliczności mających ją uzasadniać. Trudno więc uznać, aby była ona niezrozumiała dla powoda, gdyż odnosiła się do realizacji przez niego konkretnych zadań leżących w zakresie jego obowiązków. Poza tym konkretność wskazania przyczyny wypowiedzenia należy ocenić z uwzględnieniem innych okoliczności uściślających ją, znanych zwalnianemu pracownikowi (tak wyrok SN z 2 września 1998 r., I PKN 271/98, OSNP 1999/18/577). Jako zastępca dyrektora oddziału, powód niewątpliwie miał wiedzą na temat poszczególnych okoliczności wskazywanych przez stronę pozwaną, gdyż był uczestnikiem tych zdarzeń.

Niezasadnym jest również zarzut naruszenia przepisu art. 38 kodeksu pracy, gdyż strona pozwana dokonała prawidłowej konsultacji ze związkami zawodowymi, którego członkiem był powód, prawidłowo pismem z 17.10.2017 r. zawiadomiła związek zawodowy – podając przyczyny zamiaru wypowiedzenia umowy o pracę te same, które zostały następnie wskazane w wypowiedzeniu – o zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę. Fakt, że związek zawodowy „domagał się” dodatkowych wyjaśnień nie stanowiło przeszkody do wypowiedzenia powodowi umowy o pracę. W przypadku powoda, który nie był pracownikiem podlegającym szczególnej ochronie, nie było konieczności wyrażenia zgody przez związek zawodowy, lecz tylko zawiadomienie o zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę. Zatem „żądanie” przez związek zawodowy dodatkowych wyjaśnień, które w ocenie Sądu nie były potrzebne, nie stanowiło przeszkody do wypowiedzenia w dniu 24.10.2017 r. powodowi umowy o pracę.

Z treści wypowiedzenia umowy o pracę wynika, iż powodem decyzji pracodawcy miało być niespełnienie oczekiwań pracodawcy w zakresie dotyczącym sposobu realizacji przez powoda powierzonych mu zadań, w tym w odniesieniu do podwyższonych standardów realizacji obowiązków pracowniczych w oparciu o regulację ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t. j. Dz. U. z 2017 poz. 1889), a polegające na stwierdzonych nieprawidłowościach w kierowaniu i nadzorowaniu zadań finansowych, księgowych, obsługi administracyjnej i informatycznej. Na potwierdzenie swojego stanowiska strona pozwana przedstawiła w swoim oświadczaniu 9 przykładów.

Ciężar dowodu w zakresie wykazania prawdziwości wskazywanej przyczyny spoczywał na stronie pozwanej.

Odnosząc się do poszczególnych okoliczności, w ocenie Sądu zarzut pierwszy jest nieuzasadniony.

Zobowiązanymi do używania i realizacji płatności byli dyrektorzy oddziału, w tym dyrektor finansowy i trzech pracowników. Do obowiązków powoda, jako dyrektora ds. ekonomiczno-finansowych, należało natomiast aby lista upoważnień do dysponowania środkami finansowymi była cały czas aktualna. Wszelkie zmiany w oddziale na stanowiskach dyrektorskich, naczelnikowskich musiały być uaktualniane. Powód nie miał pełnomocnictwa do udzielania upoważnień do dysponowania środkami pieniężnymi. Strona pozwana przekazywała dyrektorowi generalnemu wykaz osób, które takie pełnomocnictwa winny otrzymać i mają znaleźć się na karcie wzorów podpisów. Pełnomocnictwa przygotowywane były przez wydział legislacji i wszystkie musiały przejść przez centralę. Wydział spraw pracowniczych w oddziale we W. winien rejestrować wszystkie pełnomocnictwa. Karta wzoru podpisów powinna być poprzedzona odpowiednim upoważnieniem. Pion finansowy zbierał wzory podpisów i przekazywał do komórki kadr, która następnie przesyła je do zatwierdzenia do centrali. Za zakres pełnomocnictw odpowiadał wydział kadr podległy dyrektorowi oddziału, a nie dział finansowy podległy powodowi. Trudno więc zarzucić powodowi aby zezwolił na dysponowanie środkami pieniężnymi przez pracowników nie posiadających właściwych upoważnień, skoro za stosowne upoważnienia odpowiedzialny był dział kadr podległy dyrektorowi oddziału.

Poza tym, jak wykazało postępowanie dowodowe, każda faktura do wypłaty realizowana przez oddział, jest akceptowana przez 8 osób. Począwszy od akceptacji merytorycznej, kierownika komórki organizacyjnej, który poniósł wydatek i go akceptował, kierownika działu planowania, który akceptuje wydatek i zgodność jego z planem, kontrole formalno-rachunkową, a na końcu do dwóch dyrektorów oddziału, którzy podejmują decyzję i zatwierdzają płatność. Powód jako dyrektor finansowy odpowiadał za rzetelne wykonywanie dyspozycji pieniężnych, natomiast dyrektor oddziału był dysponentem środków i zgodności ich z planem.

Również w ocenie Sądu drugi zarzut jest nieuzasadniony.

Jak wynika z ustaleń faktycznych w styczniu 2017 r. powód upoważnił sam siebie do używania pojazdów służbowych będących w zasobie Oddziału we W.. Upoważnienie było ważne na okres od 1 lutego 2017 r. do 31 stycznia 2018 r.

Zgodnie zarządzeniem nr 12 dyrektora generalnego strony pozwanej z 1 lipca 2011 r. w sprawie zasad użytkowania pojazdów służbowych oraz pojazdów prywatnych do celów służbowych utraciło moc zarządzenie nr 5 dyrektora generalnego (...) z dnia 13 listopada 2008 r. (§ 15 ust. 1), podstawą do użytkowania pojazdu służbowego było stałe lub jednorazowe imienne upoważnienie (§ 2 ust. 1). W przypadku dyrektorów oddziałów – upoważnienie wydawał dyrektor generalny urzędu lub osoby przez niego upoważnione (§ 2 ust. 2 pkt 1). Natomiast w przypadku pracowników oddziałów, rejonów i obwodów – upoważnienie wydawali dyrektorzy oddziałów lub osoby przez nich upoważnione (§ 2 ust. 2 pkt 3).

W sprawie bezsporne było, iż powód nie był dyrektorem oddziału. Zatem w jego przypadku nie było więc wcale wymagane, aby upoważnienie do korzystania z samochodu służbowego zostało wydane przez dyrektora generalnego. Taki wymóg dotyczy tylko i wyłącznie dyrektora oddziału, a nie jego zastępców. Tym samym w stosunku do powoda jako pracownika oddziału wymagane było w świetle zarządzenia dyrektora generalnego, aby upoważnienie zostało wydane przez dyrektora oddziału lub osobę przez niego upoważnioną (§ 2 ust. 2 pkt 3).

Jak wykazało postępowanie dowodowe w dniu 22 stycznia 2009 r. ówczesny dyrektor Oddziału we W. R. R. (2) upoważnił powoda do wydawania stałych oraz jednorazowych imiennych upoważnień dla pracowników oddziału do używania i parkowania pojazdów służbowych w innym miejscu niż określone w § 1 ust. 1 i 2 zarządzenia nr 5 dyrektora generalnego (...) z dnia 13 listopada 2008 r. w sprawie zasad używania pojazdów służbowych oraz pojazdów prywatnych do celów służbowych (...). Zatem będąc osobą upoważnioną przez dyrektora oddziału, miał prawo w świetle powoływanego zarządzenia udzielić sobie samemu, jako pracownikowi oddziału, stosownego upoważnienia do używania pojazdu służbowego. Upoważnienie dyrektora oddziału we W. nie wykluczało bowiem udzielenia przez powoda samemu sobie stosownego upoważnienia. Taki zakaz nie wynikał także w żaden sposób z zarządzenia dyrektora generalnego. Może to oczywiście budzić pewne wątpliwości natury etycznej, moralnej co do takiego postępowania, jednakże w żadnym przypadku nie było sprzeczne z postanowieniami zarządzenia dyrektora generalnego.

W ocenie Sądu również trzeci zarzut jest nieuzasadniony.

Jak wynika z zeznań świadków oddział we W. ma 3 ośrodki: P., P., S.. Zgodnie z regulaminem organizacyjnym oddziału zastępca dyrektora ds. ekonomiczno-finansowych kieruje i nadzoruje zadania finansowe, księgowe, obsługi administracyjnej, technicznej i informatycznej. Podlegają mu następujące komórki organizacyjne: wydział finansowo-księgowy (F-1), wydział administracji, informatyki i zaplecza technicznego (F-2), stanowisko ds. koordynacji (...) (F-3) (§ 1 pkt 24). Do zadań wydziału administracji, informatyki i zaplecza technicznego należało między innymi prowadzenie w ramach oddziału i koordynacja w rejonach spraw związanych z zarządzaniem nieruchomościami stanowiącymi siedziby oddziału i rejonów oraz ich zaplecza techniczne, magazynowe i socjalne (§ 23 pkt 1). Regulamin z 22 października 2015 r. został uchylony przez dyrektora oddziału zarządzeniem nr (...) z 31 marca 2017 r. Wówczas też został wprowadzony nowy regulamin organizacyjny oddziału. Zgodnie z § 1 pkt 24 regulaminu, zastępca dyrektora ds. ekonomiczno-finansowych kieruje i nadzoruje zadania finansowe, księgowe, obsługi administracyjnej, technicznej i informatycznej. Podlegają mu następujące komórki organizacyjne: wydział finansowo-księgowy (F-1), wydział administracji, informatyki i zaplecza technicznego (F-2), stanowisko ds. koordynacji (...) (F-3). Do zadań wydziału administracji, informatyki i zaplecza technicznego należało między innymi prowadzenie w ramach oddziału i koordynacja w rejonach spraw związanych z zarządzaniem nieruchomościami stanowiącymi siedziby oddziału i rejonów oraz ich zaplecza techniczne, magazynowe i socjalne (§ 23 pkt 1). Zgodnie z zarządzeniem dyrektora oddziału we W. nr (...) z 24 czerwca 2013 r. w celu zapewnienia właściwej sprawności technicznej, żywotności środków trwałych, minimalizacji kosztów ich utrzymania i użytkowania naczelnik wydziału administracji i zaplecza technicznego oraz kierownik rejonu powinni zapewnić fachowy nadzór nad ich eksploatacją powierzając go pracownikowi posiadającemu odpowiedni zasób wiedzy teoretycznej i praktycznej w zakresie gospodarki tymi środkami, w tym również z zakresu bhp (§ 15 pkt. 1). Gospodarka remontowa w oddziale obejmuje między innymi planowo-zapobiegawcze przeglądy techniczne maszyn, urządzeń, środków transportowych, sprzętu laboratoryjnego oraz budynków ... Do zadań naczelnika wydziału administracji i zaplecza technicznego, a w rejonach do zadań kierownika rejonu należy planowanie, zlecanie, nadzorowanie i odbieranie wszystkich przeglądów i prac remontowych (§ 16 pkt 1).

W toku postępowania strona pozwana jednak w żaden sposób nie wykazała, aby powód sprawował nadzór na podległymi pracownikami w zakresie spraw związanych z zarządzaniem nieruchomościami wyłącznie na podstawie analizy dokumentów bez dokonywania oględzin. Tym czasem jak wynika ze zdecydowanych i jednoznacznych wyjaśnień powoda, w latach 2015-2017 r. zarówno on jak i podlegli mu pracownicy dokonywali oględzin i objazdów w rejonach: L., T., M., W. we wszystkich dróżnicówkach. Wyjazdy były rozliczna w kartach wyjazdów służbowych, które nie zostały jednak przedstawione przez stronę pozwaną, a co mogłoby ewentualnie zweryfikować twierdzenia powoda. Przedstawione przez stronę pozwaną zastrzeżenia do stanu niektórych obiektów, wcale nie świadczą o tym, iż ich oceny powód dokonywał tylko i wyłącznie na podstawie analizy dokumentów, bez dokonywania oględzin. Tym samym trudno uznać, aby w konsekwencji miało to doprowadzić do nieracjonalnego gospodarowania środkami finansowymi, gdyż powód dokonywał oględzin obiektów. Należy tutaj podkreślić, iż postępowanie dowodowe wykazało, że w ostatnim czasie zatrudnienia powoda, były prowadzone liczne prace remontowo-budowlane na obiektach lezących w zarządzie oddziału. Należy mieć także na uwadze fakt, iż oddział nie dysponuje żadnymi własnymi środkami na finansowanie remontów. Są one przekazywane przez centralę i nie są nieograniczone. Dlatego stosowne inwestycje są dostosowywane do możliwości pozyskania stosownych środków.

Również zarzut czwarty był nieuzasadniony.

Jak wynika z wyjaśnień powoda w przypadku zatrudnienia w czerwcu 2016 r. A. J. na stanowisko naczelnika wydziału finansowo-księgowego określił on i uzgodnił z dyrektorem oddziału zakres czynności naczelnika wydziału finansowo-księgowego. Natomiast z zeznań świadka A. J. wynika, iż zakres obowiązków został jej przekazany ustnie. Należy podkreślić, iż z treści regulaminu wcale nie wynika, aby uzgodnienia zakresu obowiązków miały zostać dokonane na piśmie. Również przepisy prawa pracy w żaden sposób nie obligują pracodawcy do przekazania pracownikowi zakresu jego obowiązków na piśmie. Zgodnie z art. 94 pkt. 1 k.p. pracodawca jest zobowiązany zaznajamiać pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków, sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz ich podstawowymi uprawnieniami, przy czym forma tego zaznajomienia nie została tym przepisem w żaden sposób narzucona. Pracownik może zatem zostać zaznajomiony z zakresem obowiązków w dowolny sposób, np. pisemnie, ustnie, telefonicznie, mailowo itp.

Natomiast zarzut piąty z wypowiedzenia umowy o pracę był uzasadniony.

W sprawie bezsporne było, iż w trakcie kontroli ujawniono w biurku specjalisty wydziału finansowo-księgowego K. K. (3) plik czystych arkuszy papieru A-4 i B-5 opatrzonych faksymilą zastępcy dyrektora oddziału ds. ekonomiczno-finansowych oraz pieczątką służbową.

Z wyjaśnień powoda wynika, iż raz w miesiącu na około 1-2 godz. wydawał faksymile swojego podpisu kierowniczce wydziału płac K. B. w celu opieczętowania dokumentów opatrzonych podpisem elektronicznym, kierowanych do ZUS. Po ich opieczętowaniu była ona mu zwracana. Natomiast jednorazowo faksymilia została wydana K. K. (3). Wprawdzie wydając faksymile podległym mu pracownikom powód działał w dobrej wierze i zaufaniu do nich, jednakże przez ten czas nie miał żadnej kontroli nad pieczęcią, która w tym czasie mogła posłużyć nie tylko do opieczętowania druków ZUS, ale także w sposób nieuprawniony innych dokumentów. Wprawdzie z wyjaśnień K. K. (3) wynika, iż czyste kartki zostały przez nią opieczętowane, gdyż zmieniała tusz w pieczęci, jednakże w ocenie Sądu jest to mało wiarygodne, gdyż jak uczy doświadczenie życiowe kilkukrotnej próby odcisku pieczęci dokonuje się na jednej kartce, a nie na kilku kartkach poprzez przybicie na każdej z nich jednej pieczątki. Należy podkreślić, iż K. K. (3) miała zajęcie komornicze i faksymila z podpisem powoda, jako zastępcy dyrektora ds. finansowo-ksiegowych, mogła posłużyć jej np. do przedstawienia komornikowi nieprawdziwych danych odnośnie swoich zarobków, a co za tym idzie do nieuprawnionego pomniejszenia egzekwowanych kwot.

Udostępniania przez powoda faksymili innym pracownikom bez właściwego nadzoru nad pieczęcią stanowiło więc realne zagrożenie dla strony pozwanej, niewłaściwego jej wykorzystania.

Również szósty zarzut wypowiedzenia umowy o prace był uzasadniony.

W sprawie bezsporne było, iż w czerwcu 2016 r. w oddziale we W. został ogłoszony nabór na 2 wolne stanowiska specjalisty ds. księgowych. Na zamieszonego ogłoszenie wpłynęło 20 ofert, z czego warunki formalne spełniało 16 ofert (I etap). Do testu wiedzy przystąpiło 12 osób (II etap). Ostatni trzeci etap konkursu stanowiły rozmowy kwalifikacyjne. Nie został jednak przeprowadzony, a do zatrudnienia zostały zakwalifikowane B. P. oraz P. M., które od kilku lat pracowały już w oddziale we W. na stanowiskach poza służbą cywilną. Na okoliczność dokonanego naboru został sporządzony protokół nr (...), zgodnie z którym w skład komisji rekrutacyjnej wchodzili: powód – przewodniczący, A. J., A. B.. Protokół został podpisany przez wszystkich członków komisji. Powód nie uczestniczył jednak w żadnym etapie postępowania konkursowego, a ostatni III etap w ogóle się nie odbył. Bez znaczenia jest to, iż dwie wybrane kandydatki, uzyskały wyniki z 2 pierwszych etapów konkursu, na takim poziomie, iż III etap nie zmieniłyby dokanałowego wyboru. Istota zarzutu sprowadza się bowiem do zatwierdzenia protokołu bez fizycznego uczestnictwa w pracach komisji, co skutkowało wszczęciem postępowania karnego oraz postępowania wyjaśniającego w ramach struktury organizacyjnej strony pozwanej.

Także siódmy zarzut jest uzasadniony.

Z ustaleń faktycznych wynika, iż po trzech miesiącach od zakończenia konkursu na wolne stanowisko, aplikacje kandydatów są protokolarnie niszczone. W czerwcu 2015 r. został ogłoszony nabór nr (...) na stanowisko kierownika zespołu ds. księgowych. Wprawdzie w toku postępowania został przedstawiony protokół komisyjnego zniszczenia w dniu 7 grudnia 2015 r. przez E. P. oraz A. S. (3) ofert kandydatów z naboru nr (...), jednakże z w trakcie kontroli przeprowadzonej w pierwszej połowie 2017 r. przez biuro kontroli wewnętrznej ujawniono w pokoju powoda dokumenty osobowe kandydatów z naboru nr (...) (CV, listy motywacyjne oraz inne dokumenty), którzy nie zostali wyłonieni do zatrudnienia w postępowaniu rekrutacyjnym. Nie doszło zatem do zniszczenia pełnej dokumentacji kandydatów, lecz tylko częściowej.

Pozostałe zarzuty wypowiedzenia nie były uzasadnione.

W dniach 04 listopada – 21 grudnia 2016 r. (...) Oddział we W. dokonał kontroli Oddziału we W. w zakresie: prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest ZUS oraz zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczeń zdrowotnych, ustalenia uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywania rozliczeń z tego tytułu, prawidłowości i terminowości opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe, wystawiania zaświadczeń lub zgłaszania danych dla celów ubezpieczeń społecznych.

Osobą do kontaktu z pracownikami ZUS była K. B.. Przebieg kontroli raportowała powodowi i naczelnikowi wydziału. W wyniku przeprowadzonej kontroli ZUS nakazał stronie pozwanej uiścić zaległe składki na ubezpieczenia społeczne. Zaległe składki zostały uiszczone przez stronę pozwaną jeszcze przed wydaniem decyzji przez ZUS.

Jak wynika z ustaleń faktycznych wszystkie kluczowe decyzji w sprawie kontroli podejmowała ówczesna dyrektor oddziału E. B. (2). To ona, a nie powód zezwoliła na dokonanie wpłaty zaległych składek, przed wydaniem decyzji przez ZUS. Należy jednak podkreślić, iż była to na tyle istotna kwestia, iż wszystkie kluczowe decyzje, a więc między innymi zlecenie dokonania wypłaty na rzecz ZUS były przez dyrektora oddziału konsultowane i uzgadnianie z centralą w W.. Oddział nie posiadał bowiem żadnych środków finansowych na uiszczenie zaległych składek i pozyskał je po wcześniejszych uzgodnieniach z centralą. Z tego też względu oddział między innymi nie odwoływał się od późniejszej decyzji ZUS, gdyż kwestia ta była rozpatrywana na szczeblu centrali w W., a nie na poziomie poszczególnych oddziałów. Nie było potrzeby zlecania przez oddział sporządzenia odrębnej opinii prawnej, gdyż w tej sprawie była sporządzona kompleksowa opinia przez centralę w W., która decydowała wprawie składek, albowiem problem ten nie dotyczył nie tylko oddziału we W., ale również innych oddziałów.

Reasumując, cześć ze wskazanych okoliczności (5-7) okazała się prawdziwa, co w ocenie Sądu, uzasadniało stawiany powodowi zarzut niespełnienie oczekiwań pracodawcy w zakresie dotyczącym sposobu realizacji powierzonych mu zadań w odniesieniu do podwyższonych standardów realizacji obowiązków pracowniczych w oparciu o regulację ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t. j. Dz. U. z 2017 poz. 1889). Należy podkreślić, iż zajmowane przez powoda stanowisko zastępcy dyrektora ds. finansowo-księgowych było stanowiskiem kierowniczym, samodzielnym, wysoko usytuowanym w strukturze strony pozwanej, które niewątpliwie wiązało się ze szczególną odpowiedzialnością. Natomiast w stosunku do pracowników na stanowiskach kierowniczych i samodzielnych należy stosować ostrzejsze kryteria oceny przyczyn uzasadniających wypowiedzenie, gdyż pracownikom na takich stanowiskach stawiane są wyższe wymagania niż pozostałym. Odpowiadają oni za brak efektów komórki organizacyjnej, którą kierują. Dlatego ich zachowanie musi być oceniane według ostrzejszych kryteriów, co dotyczy także jednorazowych drobnych uchybień. Prawidłowa realizacja zadań na stanowisku z-cy dyrektora oddziału wymagała od powoda, jako pracownika służby cywilnej, zachowania odpowiednio wysokich standardów, co jak wykazało postępowanie dowodowe, nie we wszystkich aspektach jego pracy miało miejsce. Dlatego też część wskazanych w oświadczeniu i udowodnionych w toku postępowania przez pracodawcę uchybień, w ocenie Sądu, mogła uzasadniać utratę zaufania przez stronę pozwaną, która w tych okolicznościach może mieć obiektywne wątpliwości, co do właściwego podejścia powoda do realizacji określonych zadań przyszłości.

Dlatego też Sąd oddalił powództwo o przywrócenie do pracy a także o wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, gdyż roszczenie to jest wymagalne jedynie wówczas, gdy zasadnym stanie się roszczenie o przywrócenie do pracy.

Roszczenie o zasądzenie kwoty 11.108,00 zł tytułem odszkodowania za naruszenie zasad równego traktowania nie zasługiwało na uwzględnienie.

Podstawę prawną żądania stanowił art. 18 ^3d k.p. W myśl art. 18 ^3a § 1 k.p. pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy. Równe traktowanie w zatrudnieniu oznacza niedyskryminowanie w jakikolwiek sposób, bezpośrednio lub pośrednio, z przyczyn określonych w § 1, zaś dyskryminowanie bezpośrednie istnieje wtedy, gdy pracownik z jednej lub z kilku przyczyn określonych w § 1 był, jest lub mógłby być traktowany w porównywalnej sytuacji mniej korzystnie niż inni pracownicy (art. 18 ^3a § 2 i 3 k.p.). Ustawodawca wskazał, że za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu uważa się różnicowanie przez pracodawcę sytuacji pracownika z jednej lub kilku przyczyn określonych w art. 18 ^3a § 1, którego skutkiem jest w szczególności niekorzystne ukształtowanie wynagrodzenia za pracę lub innych warunków zatrudnienia albo pominięcie przy awansowaniu lub przyznawaniu innych świadczeń związanych z pracą - chyba że pracodawca udowodni, że kierował się obiektywnymi powodami (art. 18 ^3b § 1 pkt 2 k.p.).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że zasada niedyskryminacji jest kwalifikowaną postacią nierównego traktowania pracowników i oznacza niedopuszczalne różnicowanie sytuacji prawnej w sferze zatrudnienia według negatywnych i zakazanych przez ustawę kryteriów. Oznacza to a contrario, że nie stanowi dyskryminacji różnicowanie praw pracowników ze względu na kryteria nieuważane za dyskryminujące (por. wyrok SN z dnia 28 maja 2008 r., I PK 259/07, OSNP 2009/19- 20/256 i orzeczenia tam przytoczone). Zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie, dyskryminacja w sferze zatrudnienia rozumiana jest jako bezprawne pozbawienie lub ograniczenie praw wynikających ze stosunku pracy albo nierównomierne traktowanie pracowników ze względu na wymienione w przepisie kryteria dyskryminacyjne, a także przyznawanie z tych względów niektórym pracownikom mniejszych praw niż te, z których korzystają inni pracownicy, znajdujący się w takiej samej sytuacji faktycznej i prawnej. Nie narusza jednak zasady równości usprawiedliwione i racjonalne zróżnicowanie (dyferencjacja) sytuacji prawnej podmiotów ze względu na różniącą je cechę istotną (relewantną - por. wyroki SN z dnia 23 października 1996 r., I PRN 94/96, OSNAPiUS 1997/8/131; z dnia 10 września 1997 r., I PKN 246/97, OSNAPiUS 1998/12/360; z dnia 16 listopada 2001 r., I PKN 696/00, OSNP 2003/20/486; z dnia 12 grudnia 2001 r., I PKN 182/01, OSP 2002/11/150; z dnia 23 listopada 2004 r., I PK 20/04, OSNP 2005/13/185; z dnia 11 stycznia 2006 r. II UK 51/05, PiZS 2006/9/34; z dnia 14 lutego 2006 r., III PK 109/05, OSNP 2007/1-2/5; z dnia 14 lutego 2006 r., III UK 150/05, Lex nr 272551; z dnia 14 stycznia 2008 r., II PK 102/07, MPP 2008/8/440 oraz uchwała z dnia 8 stycznia 2002 r., III ZP 31/01, OSNAPiUS 2002/12/284).

Należy podkreślić, iż w sporach, w których pracownik wywodzi swoje roszczenia z naruszenia wobec niego zakazu dyskryminacji, powinien przedstawić przed sądem fakty, z których można wyprowadzić domniemanie bezpośredniej lub pośredniej dyskryminacji, a wówczas dopiero na pracodawcę przechodzi ciężar dowodu, że przy różnicowaniu sytuacji pracowników kierował się obiektywnymi przesłankami (por. wyroki SN: z dnia 24 maja 2005 r., II PK 33/05, Lex nr 184961; z dnia 9 czerwca 2006 r., III PK 30/06, OSNP 2007/11-12/160 oraz z dnia 22 lutego 2007 r., I PK 242/06, OSNP 2008/7-8/98). Oznacza to, że na powodzie wywodzącym swoje roszczenia z przepisów zakazujących dyskryminacji w zatrudnieniu ciąży obowiązek przytoczenia takich okoliczności faktycznych, które uprawdopodobnią nie tylko, że był traktowany mniej korzystnie od innej osoby (innych osób), ale i że to zróżnicowanie było spowodowane zakazaną przez prawo przyczyną. Dopiero w razie uprawdopodobnienia tych okoliczności, strona pozwana musiałaby wykazać, że różnicując sytuację zarobkową powoda i innych pracowników, kierowała się racjonalnymi i sprawiedliwymi kryteriami owej dyferencjacji (art. 18 ^3b § 1 in fine k.p.). Konkludując, jeśli pracownik zarzuca pracodawcy naruszenie przepisów dotyczących zakazu dyskryminacji w zatrudnieniu, to powinien wskazać przyczynę, ze względu na którą dopuszczono się wobec niego aktu dyskryminacji (wyroki SN z dnia 12 grudnia 2001 r., I PKN 182/01, OSNP 2003/23/571; z dnia 23 stycznia 2002 r., I PKN 816/00, OSNP 2004/2/32; z dnia 17 lutego 2004 r., I PK 386/03, OSNP 2005/1/6; z dnia 5 maja 2005 r., III PK 14/05, OSNP 2005/23/376; z dnia 10 października 2006 r., I PK 92/06, MPP 2007/1/32; z dnia 9 stycznia 2007 r., II PK 180/06, OSNP 2008/3-4/36; z dnia 18 sierpnia 2009 r., I PK 28/09, Lex nr 528155; z dnia 21 stycznia 2011 r., II PK 169/10, Lex nr 1095824; z dnia 7 kwietnia 2011 r., I PK 232/10, Lex nr 794548 i z dnia 9 czerwca 2016 r., III PK 116/15, Lex nr 2057629).

Powód upatrywał przejawu dyskryminacji w nieuzasadnionym rozwiązaniu z nim umowy o pracę. Jednakże pomimo, iż był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie wskazał żadnych konkretnych kryteriów dyskryminacji. Nie jest natomiast rolą sądu poszukiwać takich kryteriów i dostosowywanie ich do ewentualnej sytuacji faktycznej sprawy. Samo wypowiedzenie umowy o pracę trudno uznać za przejaw dyskryminacji. Przede wszystkim jak wykazał materiał dowodowy, wskazana przyczyna została udowodniona przez stronę pozwaną w toku postępowania sądowego. Trudno więc uznać, aby rozwiązanie z nim umowy o pracę miało charakter arbitralny i dyskryminujący. Jak już wcześniej wskazano w rozważaniach odnoszących się do wypowiedzenia umowy o pracę, pracodawca ma bowiem prawo do doboru pracowników na określone stanowiska, tak aby spełniali oni jego oczekiwania. Dlatego też wypowiedzenie umowy o pracę samo w sobie nie stanowi przejawu dyskryminacji. Przejawem dyskryminacji w ocenie Sądu nie jest też kwestia związana z protokołem nr 13/2016. Wszyscy członkowie komisji ponieśli odpowiednie konsekwencje w zależności od zajmowanego stanowiska i hierarchii w strukturze organizacyjnej strony pozwanej. Trudno natomiast oczekiwać aby w stosunku do wszystkich pracowników, pracodawca zastosował takie same konsekwencje. Inny ciężar odpowiedzialności spoczywa bowiem na „zwykłym” pracowniku, a inny na pracownikach wyższego szczebla kierowniczego.

Reasumując, z powyższych względów, Sąd w punkcie I sentencji wyroku, oddalił powództwo w całości jako bezzasadne.

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o osobowe źródła dowodowe oraz dowody z dokumentów zaoferowanych przez strony, które zostały uznane przez Sąd za wiarygodne, gdyż zostały sporządzone w przepisanej prawem formie a ich autentyczność, ani treść nie zostały skutecznie zakwestionowane przez strony w toku postępowania. Natomiast oceny zeznań świadków oraz wyjaśnień stron, Sąd dokonał w kontekście całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Sąd dał wiarę zeznaniom poszczególnych świadków w zakresie okoliczności, na których zostali oni powołani, gdyż ich zeznania spójnie korespondowały ze sobą oraz ze zgromadzonymi w sprawie wiarygodnymi dowodami z dokumentów. Świadkowie zgodnie potwierdzają okoliczności związane np. z przeprowadzonym naborem na stanowisko księgowej, kwestię udostępniania przez powoda swojej pieczątki, czy spraw związanych z kontrolą ZUS. Za wiarygodne Sąd uznał również wyjaśnienia stron, gdyż w większości są one zgodne ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym w postaci zeznań świadków oraz dowodów z dokumentów. Strony dokonują jednak oceny pewnych zdarzeń w odmienny sposób, co wynika z ich subiektywnych spostrzeżeń, a nie obiektywnego spojrzenia na sprawę.

W punkcie II sentencji wyroku, Sąd na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z § 9 ust. 1 pkt 1 i § 9 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 265), zasądził od powoda, jako strony przegrywającej proces, na rzecz strony pozwanej zwrot kosztów zastępstwa procesowego z tytułu przywrócenie do pracy 180,00 zł, z tytułu wynagrodzenia kwotę 1.350 zł oraz z tytułu odszkodowania zw. z dyskryminacją 1.350,00 zł. Łącznie było to więc 2.880,00 zł.

Podstawą prawną orzeczenia o kosztach w pkt III wyroku jest art. 113 ustawy o kosztach sądowych.

X P 747/17

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

UZASADNIENIE