IV P 218/21
Dnia 13 stycznia 2022 r.
Sąd Rejonowy w Toruniu - IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący Sędzia Andrzej Kurzych
Protokolant starszy sekretarz sądowy Anna Czerniawska
po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2022 r. w Toruniu
sprawy z powództwa A. P.
przeciwko D. (...) w P.
o odszkodowanie
I. oddala powództwo,
II. zasądza od powódki A. P. na rzecz pozwanego D. (...) w P. kwotę 180,00 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem kosztów procesu,
III. obciąża Skarb Państwa kosztami sądowymi.
Sędzia Andrzej Kurzych
IV P 218/21
Pozwem z dnia 23 lipca 2021 r. powódka A. P. skierowanym przeciwko D. (...) w P. o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, a po upływie okresu wypowiedzenia o przywrócenie jej do pracy na dotychczasowych warunkach pracy i płacy, a także o zasądzenie kosztów procesu.
W uzasadnieniu pozwu powódka podała, że była zatrudniona w D. (...) w P. w okresie od 3 czerwca 2019 r. na stanowisku kierownika Działu T. (...). W dniu 5 lipca 2021 r. powódka otrzymała wypowiedzenie umowy o pracę. Powódce przypisane zostało ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych polegające na nie przeprowadzeniu w dniu 28 stycznia 2021 r. zgodnie z procedurą przetargową komisyjnego testowania pieluchomajtek dostarczonych przez dwie firmy. Wskazano, że wykorzystując podległość służbowa nakłoniła podległych pracowników do podpisania z góry przygotowanego dokumentu. Okoliczności te miały doprowadzić do utraty zaufania do powódki.
Powódka zaprzeczyła wszystkim podniesionym zarzutom. Wypowiedzenie jest nieuzasadnione, bezpodstawne, a poza tym pozostaje w sprzeczności z art. 8 k.p. Powódka podniosła, że przetarg prowadził (...) w B.. W (...) w P. dokonanej jedynie oceny jakości próbek dostarczonych pieluchomajtek. Do przetargu przystąpiły dwie firmy (...). Należało dokonać analizy certyfikatów, co dokonała powódka, przeprowadzić test przylepności, który przeprowadzały opiekunki pensjonariuszy i pokojowe (test polega na kilkukrotnym przypinanie i odpinanie rzepów) oraz test talerzykowy sprowadzający oddychanie pieluchomajtek. Test polegał na położeniu talerzyka na pieluchomajtkach i sprawdzeniu czy następuje skroplenie płynu na talerzyku. Test ten wykonała osobiście powódka. Do powódki należała ocenę jakości pieluchomajtek firmy (...). Podobnie jak rok wcześniej, tak i obecnie dyrektor pozwanego nie miała żadnych uwag. W porozumieniu z personelem oddziału, po rozmowie z opiekunami i pokojowymi będącymi na dyżurze, a testującymi pieluchomajtki, stwierdzono, że produkty T. są znacznie lepszej jakości aniżeli produkty firmy (...). Powódka przygotowała protokół, który następnie zaakceptowany podpisany przez członków komisji, którzy uczestniczyli w testach. Powódka nikogo nakłaniała ani nie zmuszała do pisanie protokołu. Tłumaczyła zasady przeprowadzania testu talerzykowego. Żaden z członków komisji nie wyraził chęci samodzielnego przeprowadzenia testu talerzykowego, a także nie zakwestionował jego wyników. Powódka swoje działanie Powódka na bieżąco konsultowała działania z dyrektorem pozwanego, informowała o podejmowanych krokach. Dyrektor pozwanego akceptowała działania powódki, nie wyrażała żadnego sprzeciwu, nie kwestionowała sposobu postępowania powódki i osób testujących wyroby obu firm. Powódka wskazała, że oferta T. było korzystniejsze finansowo, jakoś pieluchomajtek była znacznie lepsza. Pozwany przez ostatni rok stosował pieluchomajtki T., które się sprawdzały. Gdy chodzi o ofertę firmy (...) to (...) stosował produkty tej firmy od sierpnia 2019 r. do stycznia 2020 r. Mieszkańcy mieli odparzenia, łóżka były zalane moczem. Trzeba było w ciągu roku dokupować od tej firmy dodatkowe podkłady za trzykrotnie wyższą cenę.
Powódka wskazała, że nigdy nie było mowy, że test będzie przeprowadzać komisja. Tak jak w latach poprzednich, test przeprowadzali przedstawiciele załogi, która używa pieluchomajtek na bieżąco, podczas swojej pracy. Otrzymane pieluchomajtki zarówno z jednej, jak i drugiej firmy otrzymali pracownicy na oddział, aby sprawdzać na mieszkańcach. Sprawę powódka konsultowała w pokoju socjalnych z będącymi na dyżurze opiekunami i pokojowymi, którzy jednomyślnie stwierdzili, że pieluchomajtki z T. są lepsze. Wszyscy kierowali się dobrem mieszkańców. Dyrektor pozwanego kilkakrotnie wzywa opiekunów C. i Z. żądając od tych osób oświadczeń przeciwko powódce. Osoby te działały niejako na polecenie dyrektora.
W ocenie powódki zwolnienie jej z pracy było konsekwencją wystąpienia powódki o pomoc do związków zawodowych, które z kolei zwróciły się o pomoc do starosty. Problemy powódki w pracy rozpoczęła się w niedługim czasie po objęciu stanowiska dyrektora przez obecnego dyrektora pozwanego. Początkowo współpraca układa się poprawnie jednak w toku pracy okazało się, że dyrektor pozwanego często zmieniała polecenia, zaprzeczała jakoby takie polecenia wydawała. Zaczęła także negatywnie nastawiać do powódki podległych pracowników.
W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zwrot kosztów postępowania. W okresie od 19 grudnia 2020 r. do 23 lutego 2021 r. zostało przeprowadzone w Centrum Usług (...) w B. postępowanie w sprawie udzielenia zamówienia publicznego w przedmiocie dostawy pieluchomajtek i innych artykułów higienicznych dla domu pomocy społecznej w P., okres zamówienia od 1 lutego 2021 r. do 31 stycznia 2022 r. W postępowaniu tym oferty złożyły dwie firmy: (...) spółka jawna w W. oraz (...) Zakłady (...) (...) sp. z o.o. w T.. Kryteriami oceny jakości dostarczanych do przetestowania próbnych ilości pieluchomajtek były: cena - 65 punktów, chłonność - od 0 do 20 punktów, oddychalność - od 0 do 10 punktów, przylepność rzepów - od 0 do 5 punktów. W dniu 28 stycznia 2021 r. komisja w składzie 1. B. C. (1), 2. M. Z. (1) i powódka dokonała oceny jakościowej dostarczonych artykułów przyznając firmie (...) maksymalną ilość 35 punktów: za chłonność - 20 punktów, za oddychalność - 10 punktów, za przylepność rzepów - 5 punktów. Firma (...) otrzymała 23 punkty w tym za chłonność - 20 punktów, za oddychalność – 0 punktów, za przylepność – 3 punkty. W konsekwencji tej punktacji przetarg wygrała firma Serwis (...) sp. z o.o. w T. T.. Z wynikiem przetargu nie zgodził się przedstawiciel firmy (...) kwestionując przydzielenie 0 punktów za oddychalność pieluchomajtek twierdząc, że to niemożliwe, gdyż produkty te mają gwarantowana przez producenta deklarację w sprawie przenikliwości pary wodnej tak zwanej oddychalności materiału używanego do produkcji pieluchomajtek. Oddychalność ta wynosi 3000g/m ( 2)/dzień - metoda testowa Lyssy w 38 stopniach. W rozmowie telefonicznej przedstawiciel G. umawiał się na dwa terminy wizyty. W pierwszym terminie zadzwonił, że nie przyjdzie z uwagi na śnieg. Potwierdził przyjazd na 10 lutego 2021 r. Celem wizyty było wyjaśnienie sprawy i porozmawianie z członkami komisji na temat stwierdzonego przez Komisję rzekomego braku paro przepuszczalności przedłużonych do testowania próbek tej firmy. Dyrektor pozwanego przed pierwszym spotkaniem poinformowała powódkę o zastrzeżeniach firmy (...) co do wyniku przeprowadzonego testowania pieluchomajtek przez komisję w dniu 28 stycznia 2021 roku i że ma być przygotowana dokumentacyjne i osobiście na spotkanie z G.. Powódka zapewniła dyrektora, że testowanie było prawidłowo przeprowadzone komisyjnie i że będzie obecna na spotkaniu. Ostatecznie powódka w spotkaniu nie uczestniczyła, gdyż od 9 lutego 2021 r. rozpoczęła długotrwałe zwolnienie lekarskie do 30 czerwca 2021 r.
W dniu 10 lutego 2021 r. do pozwanego faktycznie przyjechał przedstawiciel G. chcąc dowiedzieć jak wyglądało badanie komisyjne jakości produkty w dniu 28 stycznia 2021 r. Dyrektor pozwanego okazała dokument sporządzony przez Komisję z 28 stycznia 2021 r., z którego nie wynika, w jaki sposób było robione badanie, w szczególności czy był robiony test tak zwaną metodą talerzykową. Przedstawiciel G. nie zgadzając się z oceną jakościową jego produktu złożył pismo do Centrum Usług (...) z dnia 17 lutego 2021 r., w którym zakwestionował wynik oceny jakościowej próbek pieluchomajtek.
(...) w B. pismem z dnia 23 lutego 2021 r. udzieliło odpowiedzi firmie (...) zapewniając, że zgodnie z przekazaną do (...) kartą oceny ocenie podlegały te same kryteria dla wszystkich produktów, a żaden z parametrów nie był oceniany pod kątem preferencji zespołu a jedynie przez pryzmat właściwości o charakterze obiektywnym. Należy nadmienić, że firma (...) już raz wygrała przetarg za okres wcześniejszy, tj. od 1 sierpnia 2019 r. do 31 stycznia 2020 r., jednakże w tamten postępowanie jedynym kryterium była cena 100% i nie było potrzeby dokonywać oceny jakościowej produktów w postaci pieluchomajtek.
Dyrektor pozwanego postanowiła przeprowadzić postępowanie wyjaśniające na okoliczność przeprowadzenia badania jakości dostarczanych próbek pieluchomajtek w dniu 28 stycznia 2021 roku przez Komisję. Okazało się, że ocena jakości w tym dniu nie była dokonywana komisyjnie. Członkinie tej komisy, które podpisywał protokół z oceny jakości z dnia 28 stycznia 2021 r, faktycznie nie brały udział w pracach komisji i nie był obecny przy badaniu próbek pieluchomajtek i że nie był przeprowadzony tak zwany test talerzykowy. Z uwagi na z uwagi na przedłużającą się nieobecność powódki dyrektor pozwanego nie miała możliwości przeprowadzenia rozmowy wyjaśniającej z powódka na wszystkie okoliczności związane z rzekomym przeprowadzeniem oceny jakości pieluchomajtek w dniu 28 stycznia 2020 roku z zastosowaniem testu talerzykowego.
Przedstawione okoliczności sprawy spowodowały utratę zaufania dyrektora pozwanego do powódki gdyż powódki jako osoba pełniąca obowiązki kierownika (...) nie daje gwarancji należytego wywiązywania się z obowiązków pracowniczych. Polecanie podwładnym złożenia podpisów pod tak ważnym dokumentem jakim jest protokół oceny przeprowadzenia testowania artykułów medycznych lub innym dokumentem mającym znaczny wpływ na wynik postępowania o zamówienie publiczne, czyli wywołujących skutek prawny oznacza stwarzanie dokumentu poświadczającego nieprawdę. Wymuszanie na pracownikach poświadczenie nieprawdy jest w ocenie pozwanego zakładu pracy ciężkim naruszeniem obowiązków pracowniczych.
Powódka zajmuje ważne stanowisko kierownicze. Jest także umocowana do zastępowania dyrektora w czasie jego nieobecności w pracy. Musi zatem zgodnie z ustawą o pracownikach samorządowych cieszyć się nieposzlakowaną opinię i dawać gwarancję wykonywania swoich zadań z najwyższą starannością, czego zaprzeczeniem jest poświadczenie nieprawdy oraz wymuszenie tego na podwładnych. W tej sytuacji pozwany zdecydował się na rozwiązanie z powódką umowy pracę. O zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę pozwany powiadomił związki zawodowe działające na terenie pozwanego zakładu. W odpowiedzi na zawiadomienie z dnia 21 czerwca 2021 r. (...) Związek Zawodowy (...) w P. pismem z dnia 25 czerwca 2021 r. poinformował, że związek nie wyraża zgody na wypowiedzenie umowy o pracę powódce, która zaprzeczyła zarzutom i złożyła wyjaśnienia pisemne do związku przedstawiając własną wersję wydarzeń.
Powódka stawia się do pracy dopiero w dniu 5 lipca 2021 roku i tego dnia dyrektor pozwanego przeprowadziła rozmowę z powódką. Na wyraźne pytanie dyrektora w jaki sposób został przeprowadzony test oddychalności pampersów i czy osoby z komisji uczestniczyły w teście. Powódka stwierdziła, że odbyło się to na zasadzie zaufania. Tłumaczyła, że osoby z komisji opierał się na wcześniejszych doświadczeniach z pampersami dostarczonymi przez firmę (...). Na spotkaniu tym dyrektor pozwanego wręczyła powód wypowiedzenia umowy o pracę, zwolnienie ze świadczenia pracy i polecenie wykorzystania urlopu wypoczynkowego.
Wbrew twierdzeniom powódki wypowiedzenie umowy o pracę jest uzasadnione a działania pracodawcy i naruszały art. 8 k.p. Pozwany zaprzeczył też twierdzeniom powódki zawartym w pozwie jakoby dyrektor pozwanego stosował wobec powódki mobbing. Zarzuty powódki w tym zakresie zostały wymyślone przez powódkę na potrzeby tego procesu, a mają one na celu odwrócenie uwagi od istoty sporu.
Na rozprawie w dniu 13 stycznia 2022 r. (k. 316 akt) powódka zmieniła powództwo zgłaszając w miejsce roszczenia o przywrócenie do pracy roszczenie o zasądzenie odszkodowania w kwocie trzykrotności wynagrodzenia za pracę (3x5.431,55 zł).
Sąd ustalił, co następuje:
Powódka A. P. była zatrudniona w D. (...) w P. (dalej także jako (...)) w okresie od 3 czerwca 2019 r. na stanowisku kierownika D. T. (...) ( (...)) na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Została zatrudniona w drodze konkursu. Wcześniej od 1992 roku powódka była zatrudniona w M. (...) w C. jako specjalista pracy socjalnej. W tym okresie dyrektorem (...) był A. S.. Z dniem 1 września 2019 roku dyrektorem pozwanego została B. S..
Na podstawie pełnomocnictwa z dnia 16 września 2019 roku powódka była umocowana do zastępowania dyrektora pod jego nieobecność.
Zgodnie z zakresem obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności z dnia 13 lipca 2020 r. do zadań powódki należało m.in.:
kierowanie działem (...) zgodnie z obowiązującymi przepisami, wytycznymi, poleceniami dyrektora,
należyte planowanie pracy własnej podległych pracowników oraz usprawnienie jej organizacji,
przygotowywanie harmonogramów czasu pracy dla podległych pracowników, bieżąca kontrola czasu pracy pracowników oraz opracowanie planów urlopowych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy,
ustalanie zadań dla poszczególnych stanowisk pracy oraz zakresu obowiązków i odpowiedzialności dla podległych pracowników jak również ocena ich pracy,
nadzór nad prawidłowym, zgodnym z przepisami i terminowym wykonywaniem zadań oraz załatwianiem spraw przez pracowników działu,
informowanie dyrektora o stanie spraw w kierowanym dziale i o potrzebach związanych z jego sprawnym funkcjonowaniem,
referowanie i przedkładanie do akceptacji dyrektorowi spraw istotnych dla prawidłowego funkcjonowania (...).
Powódka zarządzała grupą około 30 pracowników.
W (...) działała także dział administracyjno-gospodarczy ( (...)), którym kierował M. S. (1) (zatrudniony w okresie od czerwca 2020 r. do sierpnia 2021 r.).
(fakty bezsporne oraz dowody:
przesłuchanie powódki – protokół elektroniczny z 13 stycznia 2022 r., k. 313-316 akt, od 00:02:27 do 01:24:04,
przesłuchanie B. S. – protokół elektroniczny z 13 stycznia 2022 r., k. 316-318 akt, od 01:30:00 do 02:47:59,
umowa o pracę z dnia 3 czerwca 2019 r. – k. 1B akt osobowych,
pełnomocnictwo – k. 24B akt osobowych,
zakres obowiązków – k. 42B akt osobowych)
W strukturze organizacyjnej Powiatu (...) funkcjonują 4 domy pomocy społecznej: w B., P., D. i W.. Od 1 stycznia 2017 r. nastąpiły zmiany organizacyjne mające odciążyć wszystkie (...) prowadzone przez powiat od części zadań. Z tym dniem zaczęła funkcjonować nowa jednostka organizacyjna Centrum Usług (...) w B.. Nowa jednostka przejęła od wszystkich czterech Domów Pomocy Społecznej zadań dotyczące finansów, zamówień publicznych, BHP, kadr, sprawozdawczości, depozytów mieszkańców.
(dowody:
zeznania świadka W. L. – protokół elektroniczny z 18 listopada 2021 r., k. 250v.-252, od 00:36:00-01:32:18)
W okresie od 1 sierpnia 2019 r. do 31 stycznia 2020 r. pieluchomatki do (...) w P. dostarczał G. P., A. O., M. S. – sp. j. w W. (dalej także jako G.). Wybór dostawcy dokonano wyłącznie na podstawie kryterium cenowego (100%). Kryterium cenowe było także stosowane w poprzednich latach. Jakość produktów dostarczanych przez G. w tym okresie budziła zastrzeżenia, co było m.in. przyczyną modyfikacji kryteriów wyboru dostawcy z wyłącznie cenowego na cenowo-jakościowe.
W okresie od 1 lutego 2020 r. 31 stycznia 2021 r. pieluchomatki do (...) w P. dostarczał Serwis (...) sp. z o.o. w T.. Wybór dostawcy dokonano na podstawie kryterium cenowo-jakościowego: cena – 65% i 35% jakość (chłonność – 20%, oddychalność – 10%, przylepność rzepów - 5%).
(dowody:
zeznania świadka W. L. – protokół elektroniczny z 18 listopada 2021 r., k. 250v.-252, od 00:36:00-01:32:18,
przesłuchanie B. S. – protokół elektroniczny z 13 stycznia 2022 r., k. 316-318 akt, od 01:30:00 do 02:47:59,
zestawienie – k. 66 akt,
dokumentacja przetargowa – k. 67-79, 241-245 akt)
W grudniu 2020 r. wszczęte zostało postępowanie przetargowe dotyczące dostaw pieluchomajtek na okres 1 lutego 2021 r. do 31 stycznia 2022 r. (w trybie zapytania). Formalnie postępowanie prowadziło (...) na podstawie wniosku Zamawiającego, tj. w tym przypadku (...) w P.. We wniosku został określony asortyment, wartość szacunkową zamówienia, okres zamówienia, kryteria wyboru oferty i minimalne parametry zamawianych artykułów.
Tryb oceny jakościowej określał samodzielnie zamawiający. (...) oczekiwał wyłącznie przedstawienia protokołu tej oceny. W (...) oceny jakości artykułów dostarczonych przez oferentów miała dokonać komisja, której pracami kierowała powódka.
Założenia oceny jakości artykułów opracowała powódka za wiedzą i zgodą dyrektora pozwanego. Zgodnie z tymi założeniami ocena chłonności miała zostać przeprowadzona na podstawie dołączonych kart technicznych wyrobów. Dlatego zażądano, aby oprócz próbek wyrobów dostarczone zostały karty techniczne oferowanych wyrobów. Wskazano, że ocena chłonności, gdy wyroby posiadają chłonność nie mniejszą niż wskazana w zapytaniu będą weryfikowane według zasady:
6 wyrobów z 6 – 20% / punktów,
5 wyrobów z 6 – 15% / punktów,
4 wyrobów z 6 – 10% / punktów,
3 wyrobów z 6 – 5% / punktów,
1-2 wyrobów z 6 – 0% / punktów.
Ocena oddychalności wyrobów miała zostać przeprowadzona za pomocą metody talerzykowej według zasady:
oddychające (wyrób oddycha na całej powierzchni) – 10%,
nieoddychające – 0%.
Przylepność rzepów miała zostać zbadana metodą odpinania / zapinania.
3-krotne (bez naderwania produktu, skutecznie trzymające) – 5% punktów,
2-krotne – 3% punktów,
1-krotnie 0% punktów.
Założenia te zostały udostępnione potencjalnym oferentom.
(dowody:
przesłuchanie powódki – protokół elektroniczny z 13 stycznia 2022 r., k. 313-316 akt, od 00:02:27 do 01:24:04,
przesłuchanie B. S. – protokół elektroniczny z 13 stycznia 2022 r., k. 316-318 akt, od 01:30:00 do 02:47:59,
zeznania świadka W. L. – protokół elektroniczny z 18 listopada 2021 r., k. 250v.-252, od 00:36:00-01:32:18,
założenia – k. 49 akt)
Do przetargu przystąpiły dwa przedsiębiorstwa: G. P., A. O., M. S. – sp. j. w W. i Serwis (...) sp. z o.o. w T. (spółka z grupy T.). Oferenci w związku z tym dostarczyli do testowania produkty – pieluchomajtki (w różnych rozmiarach).
(dowody:
wykaz – k. 53 akt,
pismo z 13.01.2021 r. – k. 54 akt)
Testowanie dostarczonych w ramach postępowania produktów polegało na ich bieżącym używaniu. Testowane były tylko produkty G., gdyż produkty T. były używane na bieżąco. W czasie stosowania pieluchomajtek G. okazało się, że jest to produkt małochłonny, rzepy miały małą przyczepność. Wśród pracowników (...) panowała zgodna opinia, że produkty T. są lepsze niż produkty G..
(dowody:
przesłuchanie powódki – protokół elektroniczny z 13 stycznia 2022 r., k. 313-316 akt, od 00:02:27 do 01:24:04,
zeznania świadka M. Z. (1) – protokół elektroniczny z 18 listopada 2021 r., k. 252-253, od 01:32:18-02:01:50,
zeznania świadka B. C. (1) – protokół elektroniczny z 18 listopada 2021 r., k. 253-254, od 02:01:50-02:26:30)
W czasie dyżuru powódka weszła do pokoju socjalnego i poprosiła o M. Z. (1) i B. C. (1) o podpisanie protokołu oceny jakości pieluchomajtek, który został przez nią przygotowany. Dopiero w tym momencie dowiedziały się one, że wchodzą w skład komisji oceniającej jakość artykułów zamawianych w postępowaniu. Powódka zaznaczyła, że sama wykonała test talerzykowy pieluch. Nie podała jednak kiedy i gdzie go przeprowadziła. M. Z. (1) podpisała protokół uprzednio go nie czytając. B. C. (1) podpisała protokół mimo tego, iż nie testowała produktów firmy (...).
(dowody:
przesłuchanie powódki – protokół elektroniczny z 13 stycznia 2022 r., k. 313-316 akt, od 00:02:27 do 01:24:04,
zeznania świadka M. Z. (1) – protokół elektroniczny z 18 listopada 2021 r., k. 252-253, od 01:32:18-02:01:50,
zeznania świadka B. C. (1) – protokół elektroniczny z 18 listopada 2021 r., k. 253-254, od 02:01:50-02:26:30,
Protokół sygnowany jest datą 28 stycznia 2021 r. i nosi nazwę „Ocena jakości dostarczonych artykułów Oferentów na dostawę pieluchomajtek, wkładów anatomicznych dla kobiet, podpasek higienicznych dla (...) w P.”. W dokumencie tym wskazano, że w dniu 28 stycznia 2021 r. komisja w składzie:
1. B. C. (1),
2. M. Z. (2),
3. A. P.
dokonała oceny dostarczonych przez (...) s. j. i T. artykułów. Zgodnie z tą oceną komisja przyznała 35 punktów (w tym 20 za chłonność, 10 punktów za oddychalność i 5 punktów za przylepność) firmie Serwis (...) sp. z o.o. oraz 23 punkty (w tym 20 za chłonność, 0 za oddychalność i 3 punkty za przylepność) firmie (...). P., A. O., M. S. – sp. j.
Na dokumencie znajdują się podpisy wszystkich członków komisji.
Powódka przedstawiła ustnie dyrektorowi pozwanego z wynikami oceny wskazując, że lepiej wypadł wyrób T.. Następnie protokół został przekazany do (...).
(dowody:
przesłuchanie B. S. – protokół elektroniczny z 13 stycznia 2022 r., k. 316-318 akt, od 01:30:00 do 02:47:59,
ocena z 28.01.2021 r. – k. 50 akt)
Na podstawie dokonanej oceny Centrum Usług (...) w B. pismem z dnia 28 stycznia 2021 r. poinformowało dyrektora pozwanego, że najkorzystniejszą ofertę przedstawił Serwis (...) sp. z o.o. w T.. Wskazano, że oferta cenowa tej spółki opiewała na kwotę 23.335,68 zł, co dawało 58 punktów. Łącznie z punktami za jakość – 35, punktacja wynosiła – 93 punkty.
Zaznaczono, że oferta G. P., A. O., M. S. – sp. j. w W. opiewała na kwotę 20.937,84 zł. W tej kategorii G. otrzymał 65 punktów. Łącznie z punktami za jakość (23 punkty) G. otrzymał 88 punktów).
(dowody:
pismo z 28.01.2021 r. – k. 51-52 akt)
Pismem z dnia 1 lutego 2021 r. (...) poinformował o wyborze oferty Serwisu (...) sp. z o.o. w T. jako najkorzystniejszej. Informację poprzedziło sporządzenie Protokołu z postępowania o zamówienie publiczne w trybie analizy rynku. Na tej podstawie została podpisana umowa z Serwisem (...) sp. z o.o. w T..
(dowody:
zeznania świadka W. L. – protokół elektroniczny z 18 listopada 2021 r., k. 250v.-252, od 00:36:00-01:32:18,
pismo z 01.02.2021 r. – k. 58 akt,
protokół – k. 59-60 akt)
Wyniki przetargu wzbudziły wątpliwości przedstawiciela firmy (...), który zakwestionował przydzielenie 0 punktów za oddychalność pieluchomajtek. W związku z tymi zastrzeżeniami zapowiedział przyjazd do (...) i przeprowadzenie rozmowy na ten temat. Dyrektor pozwanego poinformowała powódkę o zastrzeżeniach firmy (...) co do wyniku przeprowadzonego testowania pieluchomajtek przez komisję w dniu 28 stycznia 2021 roku i że ma być przygotowana dokumentacyjne i osobiście na spotkanie z G., które miało się odbyć 8 lutego 2021 r. Powódka zapewniła dyrektora, że testowanie było prawidłowo przeprowadzone komisyjnie i że będzie obecna na spotkaniu. Z uwagi na warunki pogodowe termin spotkania został przesunięty na 10 lutego 2021 r. Powódka nie uczestniczyła jednak w tym spotkaniu, gdyż od 9 lutego 2021 r. była niezdolna do pracy. W spotkaniu brała udział J. W. i dyrektor pozwanego.
Podczas spotkania w dniu 10 lutego 2021 r. przedstawiciel G. kwestionował przyznanie 0 punktów za oddychalność. Według niego było to niemożliwe z uwagi na parametry techniczne dostarczonych do testowania pieluchomajtek. Zastanawiał się nad skargą. Twierdził, że rozważałby wystąpienie na drogę sądową gdyby wartość zamówienia była wyższa.
Przed spotkaniem J. W. (pracownik socjalny) dowiedziała się od M. Z. (1), że nie uczestniczyła ona w przeprowadzeniu testu talerzykowego. Informacja ta została przekazana dyrektorowi pozwanego.
(dowody:
przesłuchanie powódki – protokół elektroniczny z 13 stycznia 2022 r., k. 313-316 akt, od 00:02:27 do 01:24:04,
przesłuchanie B. S. – protokół elektroniczny z 13 stycznia 2022 r., k. 316-318 akt, od 01:30:00 do 02:47:59,
zeznania świadka J. W. – protokół elektroniczny z 18 listopada 2021 r., k. 256-256v.,
notatka z 10.02.2021 r. – k. 81 akt)
Powódka pozostawała niezdolna do pracy z powodu choroby do 30 czerwca 2021 r.
(dowody:
zestawienie – k. 80 akt)
W skierowanym do (...) piśmie z 17 lutego 2021 r. spółka (...) wskazała w nawiązaniu do stwierdzonego przez komisję Zamawiającego „rzekomego braku paro przepuszczalności przedłożonych próbek pieluchomajtek P. S. w wyniku przeprowadzonego przeze członkinie komisji tzw. testu talerzykowatego”, że przedkłada w załączeniu deklarację producenta oferowanych pieluchomajtek w sprawie przenikalności pary wodnej materiału używanego do ich produkcji.
Zamawiający przydzielając ofercie 0 punktów za ten parametr podważył tym samym prawdziwość oświadczenia producenta S. S..p.A i wykonawcy.
Zaznaczono, że przedstawione podczas spotkania w (...) w P. przypuszczenie, że próbki przekazane do oceny jakości były najwyraźniej wadliwe, nie ma jakiegokolwiek racjonalnego uzasadnienia. P. jako seryjny wyrób medyczny podlegają wymaganej prawem oraz przepisami wewnętrznymi kontroli jakości w fazie produkcji. Kontroli jakości poddawane są również surowce i półprodukty używane w ich wytworzeniu, z paro przepuszczalnym, izolacyjnym materiałem powlekającym włącznie.
Ponadto do oceny jakości zostało przekazanych sześć różnych asortymentów pieluchomajtek, tj. trzy rozmiary po dwa poziomy chłonności każdy, co wystąpienia wady materiału wyklucza.
W piśmie zaznaczono również, że przywołana w deklaracji metoda oceny przenikalności pary wodnej L. 38 C jest ogólnie stosowaną metodą do tego rodzaju parametrów i znajduje się w wykazie Zharmonizowanych Procedur Standardowych dla Włóknin wydanym przez (...) wiodącą, światową organizację skupiającą producentów włóknin. O. powłoki do produkcji pieluchomajtek P. S. wynosi 3000 g/m 2/dzień. Dopuszczalna minimalna wartość tego parametru, wymagana dla tego typu materiałów wynosi 1500 g/m 2dzień.
Biorąc pod uwagę powyższe, ocena parametru „oddychalności” została przeprowadzona nierzetelnie, co spowodowało wybór mniej korzystnej oferty innego wykonawcy.
(dowody:
zeznania świadka W. L. – protokół elektroniczny z 18 listopada 2021 r., k. 250v.-252, od 00:36:00-01:32:18,
pism z 17.02.2021 r. z zał. – k. 61-64 akt)
W piśmie z dnia 23 lutego 2021 r. (...) wskazał, że żaden z pracowników (...) nie brał udziału w ocenie produktów w postępowaniu przetargowym. Zaznaczono, że nie ma podstaw do weryfikowania i podważania ustaleń zespołu testującego powołanego przez Zamawiającego – pracowników (...) w P..
(dowody:
zeznania świadka W. L. – protokół elektroniczny z 18 listopada 2021 r., k. 250v.-252, od 00:36:00-01:32:18,
pismo z 23.02.2021 r. – k. 65 akt)
W piśmie z dnia 23 lutego 2021 r. powódka, T. S. i M. S. (1) zwrócili się z prośbą do Starosty (...) o pilną interwencję w (...) w P. w obszarze niegodnego traktowania pracowników przez dyrektora (...). W piśmie tym przedstawiono szereg zarzutów, które dotyczyły różnych obszarów funkcjonowania (...). Pismo było sygnowane pieczątką (...) Związku Zawodowego (...) w P..
Powódka i M. S. (1) nie byli członkami związku zawodowego. T. S. była działaczem związkowym.
(dowody:
przesłuchanie powódki – protokół elektroniczny z 13 stycznia 2022 r., k. 313-316 akt, od 00:02:27 do 01:24:04,
zeznania świadka T. S. – protokół elektroniczny z 18 listopada 2021 r., k. 254v.-255, od 03:09:03 do 03:34:18,
zeznania świadka M. S. (1) – protokół elektroniczny z 18 listopada 2021 r., k. 254v.-255, od 02:57:45 do 03:09:03,
pismo z 23.02.2021 r. – k. 12-13 akt)
W związku z wątpliwościami dotyczącymi procedury oceny jakości pieluchomajtek w ramach procedury przetargowej dyrektor pozwanego przeprowadziła postępowania wyjaśniające. Już w dniu 10 lutego 2021 r. M. Z. (1) podała w rozmowie z J. W., że oceniła pieluchomajtki jako słabo oddychające na podstawie doświadczeń zawodowych i pracy z dostarczonymi pampersami przez firmę (...) w przeszłości, natomiast nie na podstawie testu talerzykowego, ponieważ test ten nie został przeprowadzony.
W czasie rozmowy w dniu 17 lutego 2021 r. B. C. (1) podała, że nie uczestniczyła w teście. Zaufała w tym zakresie powódce i podpisała protokół. Takie same wyjaśnienia złożyła M. Z. (1).
W dniu 7 kwietnia 2021 r. M. Z. (1) ponownie podała, że nie uczestniczyła w teście oceny jakości produktów dostarczonych przez G. i T.. Podpisała protokół dostarczony przez powódkę na jej polecenie. B. C. (1) w dniu 9 kwietnia 2021 r. również wskazała, że nie uczestniczyła w teście talerzykowym. Protokół kontroli oceny jakości podpisała na prośbę powódki.
W czasie rozmowy w dniu 13 kwietnia 2021 r. B. C. (1) doprecyzowała, że powódka zapytała ją, czy pampersy z G. są dobre. B. C. (1) odpowiedziała, że dostarczonych próbek nie używała. Opinię na temat pieluchomajtek G. wyraziła na podstawie tych, które używała ok. 2 lata temu. B. C. (1) wskazała, że powódka informowała ją, że wykonała test talerzykowy.
(dowody:
przesłuchanie B. S. – protokół elektroniczny z 13 stycznia 2022 r., k. 316-318 akt, od 01:30:00 do 02:47:59,
zeznania świadka M. Z. (1) – protokół elektroniczny z 18 listopada 2021 r., k. 252-253, od 01:32:18-02:01:50,
zeznania świadka B. C. (1) – protokół elektroniczny z 18 listopada 2021 r., k. 253-254, od 02:01:50-02:26:30,
zeznania świadka J. W. – protokół elektroniczny z 18 listopada 2021 r., k. 256-256v.,
notatka z 10.02.2021 r. – k. 81 akt,
notatki z 17.02.2021 r. – k. 83-84 akt,
notatka z 07.04.2021 r. – k. 82 akt,
notatka z 09.04.2021 r. – k. 85 akt,
notatka z 13.04.2021 r. – k. 86 akt)
Pismem z dnia 21 czerwca 2021 r. pozwany poinformował (...) Związek Zawodowy (...) w P. o zamiarze wypowiedzenia powódce umowy o pracę. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano okoliczności, które następnie zostały podane we wręczonym powódce wypowiedzeniu umowy o pracę.
Pismem z dnia 25 czerwca 2021 r. (...) Związek Zawodowy (...) w P. poinformował dyrektora pozwanego, że nie wyraża zgody na wypowiedzenie powódce umowy o pracę (powódka wystąpiła do związku o reprezentację jej interesów wobec pracodawcy).
(dowody:
zeznania świadka T. S. – protokół elektroniczny z 18 listopada 2021 r., k. 254v.-255, od 03:09:03 do 03:34:18,
pismo z 21.06.2021 r. – k. 14 akt,
pismo z 25.06.2021 r. – k. 87 akt)
W dniu 5 lipca 2021 roku powódka otrzymała wypowiedzenie umowy o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Dzień rozwiązania umowy o pracę został oznaczony na dzień 31 października 2021 r. Jako przyczynę wskazano ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych polegające na nieprzeprowadzeniu w dniu 28 stycznia 2021 r. zgodnie z procedurą przetargową komisyjnego testowania jakości pieluch dostarczanych do przetestowania przez wykonawców (oferentów) stawających do ogłoszonego w dniu 20 grudnia 2020 r. przetargu na „Dostawy pieluchomajtek i innych artykułów higienicznych dla (...) w P.”.
Jako kierownik D. T. (...) i jednocześnie członek komisji, której zadaniem było dokonanie oceny dostarczonych artykułów przez dwóch oferentów G. sp. j. w W. oraz T. w T. powódka poświadczyła nieprawdę w dokumencie przez siebie sporządzonym pn. „Ocena jakości dostarczonych artykułów Oferentów na dostawę pieluchomajtek, wkładów anatomicznych dla kobiet, podpasek higienicznych dla (...) w P.”, jakoby komisja w składzie: B. C. (1), M. Z. (1) i A. P. dokonała oceny dostarczonych przez w/w firmy artykułów, w wyniku której przyznała 35 punktów (w tym 20 za chłonność, 10 punktów za oddychalność i 5 punktów za przylepność) firmie (...) oraz 23 punkty firmie (...) (w tym 20 za chłonność, 0 za oddychalność i 3 punkty za przylepność).
Dokument ten został podpisany przez osoby będące członkami komisji. Według pisemnych oświadczeń B. C. (1) i M. Z. (1) nie brały one żadnego czynnego udziału w rzekomym testowaniu artykułów dostarczonych przez wykonawców w tym dniu, ani innym, natomiast dokument ten przygotowała powódka wcześniej sama i nakłoniła pozostałe osoby, wykorzystując ich podległość służbową do podpisania takiego z góry przygotowanego dokumentu rzekomego komisyjnego testowania.
Przygotowana ocena przesądzała o wyniku przetargu na korzyść firmy (...). Niezadowolony z wyniku przetargu wykonawca Gestor zarzucił nieprawidłowość testowania i niemożliwość uzyskania 0 punktów za oddychalność dokonując wyboru poprzez testowanie pieluchomajtek metodą talerzykową, ponieważ dokładne badania przeprowadzone i potwierdzone przez firmę (...) poświadczają oddychalność pieluch, przedstawiając na tę okoliczność odpowiedni dokument tej firmy.
Przeprowadzone postępowanie wyjaśniające potwierdziły zarzuty tej firmy. Nie można było odebrać wyjaśnień od powódki, gdyż od 9 lutego 2021 r. rozpoczęła ona długotrwałe zwolnienie lekarskie.
Okoliczności te skutkowały utratą zaufania do powódki, gdyż pełnią obowiązki kierownika D. T. (...) powódka nie daje gwarancji należytego wywiązywania się z obowiązków pracowniczych.
Polecenie podwładnym złożenie podpisu pod tak ważnym dokumentem, jakim jest protokół oceny z przeprowadzenia testowania artykułów medycznych lub inny dokument mający znaczący wpływ na wynik postępowania o zamówienie publiczne, stwarzania dokumentu poświadczającego nieprawdę, wymuszanie na pracownikach poświadczenia nieprawdy jest ciężkim naruszeniem obowiązków pracowniczych. Osoba pełniąca ważne funkcje kierownicze, zastępująca dyrektora w czasie jego nieobecności, zgodnie z ustawą o pracownikach samorządowych musi m.in. wykonywać swoje zadania sumiennie, sprawnie i bezstronnie, cieszyć się nieposzlakowaną opinią, czego zaprzeczeniem jest poświadczenie nieprawdy oraz wymuszenie tego na podwładnych.
(dowód:
wypowiedzenie umowy o pracę z 5 lipca 2021r. – k. 8 akt)
Podczas spotkania, w czasie którego wręczone zostało wypowiedzenie umowy o pracę dyrektor pozwanego zapytała powódkę w jaki sposób został przeprowadzony test oddychalności pampersów oraz czy osoby z komisji uczestniczyły w teście. Powódka odpowiedziała, że odbyło się to na zasadzie zaufania. Osoby z komisji opierały się na wcześniejszych doświadczeniach z pampersami dostarczanymi przez G..
(dowody:
zeznania świadka J. W. – protokół elektroniczny z 18 listopada 2021 r., k. 256-256v.,
notatka – k. 5C akt osobowych)
Sąd zważył, co następuje:
Wstępnie wskazać należy, że postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie koncentrowało się na dwóch grupach zagadnień. Pierwsza dotyczyła okoliczności objętych treścią wypowiedzenia umowy o pracę, a w szczególności trybu przeprowadzenia oceny jakości produktów dostarczonych przez oferentów w ramach postępowania przetargowego dotyczącego zakupu pieluchomajtek. Druga zaś obejmowała przede wszystkim relacje między powódką a dyrektorem pozwanego B. S. w okresie przed 9 lutego 2021 r., w której to dacie powódka zaczęła korzystać ze zwolnienia lekarskiego, a także wiązała się z pismem z dnia 23 lutego 2021 r., w którym to piśmie powódka, T. S. i M. S. (1), działając pod agendą (...) Związku Zawodowego (...) w P., zwrócili się z prośbą do Starosty (...) o pilną interwencję w (...) w P. w obszarze niegodnego traktowania pracowników przez dyrektora (...). W piśmie tym przedstawiono szereg zarzutów dotyczących różnych obszarów funkcjonowania (...), właśnie z okresu sprzed 9 lutego 2021 r. Powódka sugerowała, że wypowiedzenie jej umowy o pracę w istocie nie było spowodowane przyczyną, która została wskazane w piśmie z dnia 5 lipca 2021 r., lecz stanowiło swoisty odwet za podjęte przez powódkę działania.
Zgromadzony materiał dowodowy uzasadniał wniosek, że podana w wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyna była prawdziwa, a postawione w niej zarzuty uzasadniały rozwiązanie z powódką umowy o pracę. Oznaczało to, że sedno merytoryczne rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ogniskowało się w płaszczyźnie wyznaczonej pierwszą grupą zagadnień. Taki stan rzeczy czynił zbędnym badanie okoliczności mieszczących się w grupie drugiej, a także dokonywania w tym zakresie ustaleń faktycznych. Podejście te wynikało także z porządkującej funkcji art. 30 § 4 k.p. Przepis ten stanowi, że w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie. Przepis ten nakłada na pracodawcę obowiązek podania przyczyny wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieokreślony. Obowiązek podania przez pracodawcę przyczyny dokonania tej czynności ma istotne znaczenie. Podanie przyczyny ułatwia pracownikowi podjęcie decyzji co do odwołania się do sądu pracy od dokonanego wypowiedzenia. Postępowanie dowodowe przed sądem pracy, w zakresie istnienia przyczyny wypowiedzenia oraz jej zasadności, ogranicza się w zasadzie do tego, że pracodawca jest obowiązany wykazać (udowodnić) istnienie właśnie tej przyczyny, którą podał pracownikowi. Musi ją podać najpóźniej w dacie złożenia wypowiedzenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z 21 listopada 2000 r., I PKN 99/00, OSNAPiUS 2002/12, poz. 287).
Dostrzec wprawdzie trzeba, że nie są wykluczone sytuacje, w których wystąpi dysonans między przyczyną ujawnioną w wypowiedzeniu umowy o pracę, a jego przyczyną rzeczywistą. Może być więc tak, że podana w wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyna choć jest prawdziwa, to jednocześnie jednak pozorna. Taki stan rzeczy wystąpi wówczas gdy pracodawca rozwiązując umowę o pracę w istocie kierował się innymi przyczynami niż te, które zostały zakomunikowane pracownikowi w piśmie wypowiadającym umowę o pracę (zob. głównie na tle przyczyny w postaci likwidacji stanowiska pracy postanowienie Sądu Najwyższego z 9 stycznia 2014 r., I PK 182/13, LEX nr 1646043, postanowienie z dnia 14 marca 2018 r., II PK 123/17, LEX nr 2488062, wyrok z dnia 3 października 1995 r., I PRN 62/95, OSNAPiUS 1996/7, poz. 101, wyrok z dnia 4 marca 2015 r., I PK 183/14, LEX nr 1678951 i wyrok SN z 6 kwietnia 2007 r., II PK 265/06, LEX nr 737264). Właśnie taki tok rozumowania zdawała się prezentować powódka w niniejszej sprawie. Mianowicie twierdziła, że przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę był odwet za złożenie do Starosty (...) pisma z dnia 23 lutego 2021 r. W ocenie Sądu, tak rozumiana pozorność przyczyny wypowiedzenia w przedmiotowej sprawie nie wystąpiła. Analiza okoliczności mieszczących w sferze odnoszącej się do zarządzania placówką przez B. S. nie mogła bowiem doprowadzić do zakwestionowania prawidłowości wypowiedzenia umowy o pracę, skoro podana przyczyna była prawdziwa i zasadna w rozumieniu art. 45 § 1 k.p. Sąd nie zidentyfikował również racji wiążących się z tą właśnie grupą zagadnień, które miałyby znaczenie dla oceny podanej przyczyny wypowiedzenia w kontekście nadużycia prawa, tj. art. 8 k.p. Wynikało to przede wszystkim stąd, iż przywoływane przez powódkę okoliczności nie osłabiały w żaden sposób wymowy przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę. Problematyka ta zostanie poddana szerszej analizie w dalszych rozważaniach.
Stan faktyczny, w zakresie odpowiadającym przedstawionym wyżej założeniom, ustalono na podstawie dokumentów, zeznań świadków M. Z. (1), B. C. (1), T. S., M. S. (1), J. W., a także na podstawie zeznań dyrektora pozwanego B. S. oraz częściowo na podstawie zeznań powódki A. P..
Dokumenty zgromadzone w toku sprawy sąd uznał za autentyczne, ponieważ nie było wątpliwości co do ich prawdziwości. Brak było podstaw do podważania ich mocy dowodowej z urzędu, jak również strony w tym zakresie nie podnosiły żadnych zarzutów. Zaznaczyć należy, że autentyczny był również protokół oceny jakości produktów z 28 stycznia 2021 r., lecz zawierał on w części dotyczącej trybu przeprowadzenia oceny stwierdzenia nieprawdziwe, o czym będzie mowa w dalszych rozważaniach.
Sąd uznał za wiarygodne zeznania dyrektora pozwanego B. S.. Jej wypowiedzi były rzeczowe, logiczne i spójne ze zgromadzoną dokumentacją. Jasno wynikało z nich, że kwestia sposobu przeprowadzenia oceny pozostawiona została powódce. Ona opracowała założenie tej oceny i ustaliła, że będzie odbywać się ona komisyjnie. Dyrektor pozwanego została jedynie powiadomiona o wynikach postępowania ocennego.
Wiarygodne były także zeznania świadka J. W.. Nie wnosiły one jednak wiele do sprawy, gdyż świadek relacjonowała okoliczności, które miały miejsce po dniu 9 lutego 2021 r. Świadek w swych zeznaniach przedstawił przebieg rozmowy w dniu 10 lutego 2021 r. z przedstawicielem firmy (...), a także przedstawiła przebieg postępowania wyjaśniającego, które wdrożyła dyrektor pozwanego w związku z wątpliwościami co do przeprowadzenia testu talerzykowego. Kwestie te nie budziły jednak większych kontrowersji, mimo twierdzeń pozwu, iż postępowanie wyjaśniające było prowadzone stronniczo. Zasadnicze elementy tego postępowania zostały utrwalone w notatkach, których prawdziwość nie została zakwestionowana.
Gdy chodzi o zeznania świadków T. S. i M. S. (1) to, w ocenie Sądu, nie miały one żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Dotyczyły one bowiem w zdecydowanej większości okoliczności, które nie wiązały się z przeprowadzoną na przełomie 2020 i 2021 r. procedurą przetargową.
Zasadniczą dla sprawy okolicznością sporną było to, w jakim sposób przeprowadzona została ocena jakości produktów przekazanych do testowania. W tej mierze najistotniejsze były zeznania powódki, M. Z. (1) i B. C. (1). Wiedza pozostałych osób zeznających w niniejszej sprawie w tym zakresie miała charakter wtórny w tym sensie, że powzięta została ona na podstawie relacji powódki, M. Z. (1) i B. C. (1), a więc wypowiedzi tych osób miały charakter drugoplanowy. Ocena wiarygodności wypowiedzi powódki, M. Z. (1) i B. C. (1) nie przestawiała się jednolicie.
Powódka twierdziła, że rolą komisji nie było testowania, lecz ocena produktów dostarczonych przez oferentów. Wskazała, że testowanie (...) spółki (...) odbyło się poprzez ich używanie w bieżącej pracy oddziału, zaś test talerzykowy przeprowadziła w domu. Miało to wynikać stąd, iż w (...) nie było czajnika, który pokazuje temperaturę. Była to kwestia istotna, gdyż test powinien być przeprowadzony przy użyciu wody o temperaturze zbliżonej do temperatury ciała człowieka. Powódka podnosiła także, że rozmawiała o teście z M. Z. (1) i B. C. (1) przed i po jego przeprowadzeniu. Wysłuchała także ich opinii na temat pieluchomajtek G..
Z zeznań świadka M. Z. (1) wynikało, że testowała pieluchy firmy (...) i wyraziła o nich negatywną opinię. Zaznaczyła, że była poinformowana o przeprowadzeniu przez powódkę testu talerzykowego, lecz nie wiedziała gdzie, kiedy i jak został on przeprowadzony. Wskazała, że podpisała protokół z 28 stycznia 2021 r. bez uprzedniego czytania go. Wypowiedzi M. Z. (1) były zgodne z notatkami z dnia 17 lutego (k. 83 akt) i 7 kwietnia 2021 r. (k. 82 akt). Z jej zeznań wynikało, iż dowiedziała się o tym, że jest członkiem komisji bezpośrednio przed podpisaniem protokołu.
Świadek B. C. (2) zeznała, że testowała pieluchy firmy (...) i wyrażała się o nich negatywnie. Częściowo jej wypowiedź pozostawała w sprzeczności z treścią notatki z 13 kwietnia 2021 r., z której wynikało, iż obecnie świadek nie testowała tych pieluch, a swoją opinię wyraziła na podstawie pieluch G. używanych ok. 2 lata wcześniej. B. C. (1) potwierdziła, że była informowana przez powódkę o teście talerzykowym, lecz także ona nie wiedziała gdzie, kiedy i jak został on przeprowadzony. Wypowiedzi świadka w tym zakresie były zgodne z notatkami z dnia 17 lutego (k. 84 akt) i 9 kwietnia 2021 r. (k. 85 akt). Świadek nie była w stanie także powiedzieć, czy przed podpisaniem przeczytała protokół z 28 stycznia 2021 r. Z zeznań B. C. (1) wynikało, że również ona dowiedziała się o swoim członkostwie w komisji bezpośrednio przed popisaniem protokołu.
Z wypowiedzi tych wyłania się stan rzeczy, w którym nie ma jednoznacznego dowodu, że powódka przeprowadziła test talerzykowy. Oczywiście Sąd dostrzega, że takim dowodem potencjalnie mogą być zeznania powódki, lecz mają one charakter wyłącznie deklaratywny. Jej zapewnienia w tej mierze były gołosłowne i niczym niepoparte. Sąd uznaje je w związku z tym za niewiarygodne.
Zakwestionowanie prawdziwości zeznań powódki nie wynikało tylko stąd, iż powódka nie zaoferowała innych dowodów dla poparcia swych twierdzeń. Zauważyć należy, że twierdzenia powódki co do przeprowadzenia testu talerzykowego ewoluowały. Początkowo wypowiedzi powódki były stosunkowo enigmatyczne. Np. podczas spotkania w dniu 5 lipca 2021 r., kiedy wręczone zostało powódce wypowiedzenie umowy o pracę, powódka wskazała tylko, że kwestia testu odbyła się na zasadzie zaufania. Nie podawała jednak gdzie i kiedy test przeprowadziła. Podobnie w pozwie powódka podnosiła, że test przeprowadziła, lecz nie podała jego szczegółów, choć pozew cechował się drobiazgowością i obszernością. Dopiero w czasie zeznań powódka wskazała, że test przeprowadziła w domu oraz podała, że zrobiła tak, gdyż potrzebny był czajnik wskazujący temperaturę. Przegląd wypowiedzi powódki wskazuje na to, że powódka z biegiem czasu „obudowywała okolicznościami” swoją wersję wydarzeń. Zabieg ten byłaby natomiast zbędny, jeżeli powódka przeprowadziłaby test talerzykowy.
Ponadto twierdzenie powódki, iż zmuszona była test przeprowadzić w domu były nielogiczne, skoro w (...) jest kuchnia, gdzie z pewnością dostępny jest termometr, który można by wykorzystać podczas testu.
Na niewiarygodność zeznań powódki wskazuje także to, iż z zeznań M. Z. (1) i B. C. (1) wynikało, iż dowiedziały się one, że są członkami komisji oceniającej produkty firmy (...) tuż przed podpisaniem protokołu, a więc po rzekomo przeprowadzonym teście. Nie mogło być więc sytuacji, w której powódka uprzedzała członków komisji, że sama przeprowadzi test. Powódka jedynie poinformowała, że test już przeprowadziła, a jego wyniki zostały podane w protokole.
Wskazać także należy, iż nietrafne były uwagi powódki, że rolą komisji nie było testowanie, lecz wyłącznie sama ocena artykułów dostarczonych przez oferentów. Przecież testowanie było fragmentem oceny, co jasno wynikało z opracowanych przez powódkę założeń procesu oceny. Z protokołu z dnia 28 stycznia 2021 r. takie rozróżnienie nie wynikało, skoro komisja podawała w nim punktację dotyczącą każdego elementu podlegającego weryfikacji, a podpisy członków komisji dotyczą całej treści protokołu, a nie tylko niektórych jego elementów.
Ponadto nie wiadomo na jakiej podstawie oceny dokonywała B. C. (3), skoro miała ona kontakt z produktami firmy (...) lata wcześniej, o ile uznać, że treść notatki z dnia 13 kwietnia 2021 r. odpowiada prawdzie, zaś zeznania złożone przez świadka są w tej części niewiarygodne. W ocenie Sądu, takie założenie jest właściwe, skoro świadek podpisała treść notatki, a w toku postępowania sądowego nie zakwestionowała jej treści. W tym kontekście niewiarygodne były także twierdzenia powódki, iż wysłuchała opinii B. C. (1) na temat aktualnie testowanych pieluch firmy (...), skoro świadek ich w bieżącej pracy nie używała.
Ocenę merytoryczną podanej przyczyny wypowiedzenia trzeba zacząć od ogólnego stwierdzenia, że rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem jest zwykłym sposobem rozwiązania stosunku pracy. Oznacza to, że przyczyna wypowiedzenia nie musi mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 grudnia 1997 r., I PKN 419/97, OSNAPiUS 1998/20/598). Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem nie jest zatem karą (sankcją), lecz zwykłym sposobem rozwiązania stosunku prawnego, gdyż pracodawca dysponuje prawem doboru pracowników realizujących jego wizję prowadzonej działalności (por. wyroki Sądu Najwyższego z 4 grudnia 1997 r., I PKN 419/97, OSNAPiUS1998/20/598; z 8 marca 1998 r., I PKN 555/97, OSNAPiUS 1999/4/125). Jednocześnie jednak, uznanie wypowiedzenia umowy za zwykły sposób rozwiązania stosunku pracy nie oznacza przyzwolenia na arbitralne, dowolne, nieuzasadnione lub sprzeczne z zasadami współżycia społecznego wypowiedzenie umowy o pracę (por. wyrok Sądu Najwyższego z 28 października 1998 r., I PKN 398/98, OSNAPiUS 1999/23/751).
Zasadność wypowiedzenia umowy o pracę powinna być rozważana z jednej strony z uwzględnieniem potrzeb pracodawcy, z drugiej zaś - z poszanowaniem interesów pracownika sumiennie i starannie wykonującego obowiązki pracownicze. Za ochroną pracownika mogą także przemawiać w konkretnych okolicznościach faktycznych zasady współżycia społecznego, kwalifikujące wypowiedzenie jako nadużycie prawa przez pracodawcę (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z 28 października 1998 r., I PKN 398/98, OSNAPiUS 1999/23/751).
Sąd badając czy w konkretnym stanie faktycznym wypowiedzenie było uzasadnione winien dokonać kompleksowej, wieloaspektowej oceny, której oczywiście punktem wyjścia zawsze będzie podana przyczyna wypowiedzenia (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 8 stycznia 2007 r., I PK 187/06, OSNP 2008/3-4/35 i wiele innych).
Zauważyć należy, że konstrukcja analizowanej w przedmiotowej sprawie przyczyny wypowiedzenia była typowa dla tych przyczyn, w których pracodawca zarzuca pracownikowi, iż jego postawa pracownicza skutkuje brakiem zaufania po stronie pracodawcy. Przyczyny te mają charakter dwustopniowy. Przyczyną pierwszego stopnia są okoliczności, które, w ocenie pracodawcy, stanowiły podstawę utraty zaufania, zaś przyczyną drugiego stopnia, jest sam fakt utraty zaufania. W orzecznictwie wskazuje się, że nie jest wystarczające ograniczenie przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę tylko do utraty zaufania do pracownika, skoro w istocie chodzi tu o stan niepoddający się badaniu fizykalnemu, mieszczący się przede wszystkim w sferze emocjonalnej (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 4 lutego 2011 r., II PK 199/10, OSNP 2012/7-8/90). Konieczne jest zatem wskazanie przyczyny pierwszego stopnia, a więc okoliczności, które uzasadniają brak możliwości dalszego obdarzenia pracownika zaufaniem (zob. np. wyrok Sądu Najwyższego z 31 marca 2009 r., II PK 251/08, LEX nr 707875 i postanowienie z 18 kwietnia 2018 r., II PK 159/17, LEX nr 2549218). W przypadku wskazania przez pracodawcę jako przyczyny wypowiedzenia utraty zaufania spowodowanej zaistnieniem określonych faktów w pierwszej kolejności należy bowiem ocenić, czy mogły one uzasadniać utratę zaufania do pracownika, a następnie – pod warunkiem pozytywnego rozstrzygnięcia tej kwestii – czy utrata zaufania w tych okolicznościach uzasadnia wypowiedzenie stosunku pracy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 2 października 2012 r., II PK 60/12, LEX nr 1243025). Jeżeli przyczyny utraty zaufania do pracownika są prawdziwe, obiektywne i racjonalne, mogą uzasadniać wypowiedzenie (zob. np. postanowienie Sądu Najwyższego z 19 stycznia 2012 r., I PK 121/11, LEX nr 1215413).
W przedmiotowej sprawie ujawniało szereg perspektyw ocennych, które muszą być uwzględniona podczas analizy okoliczności, które, zdaniem pozwanego, skutkowały utratą zaufania do powódki. Pierwsza wynikała stąd, iż powódka należała do ścisłego grona zarządczego kierującego działalnością (...) w P.. Była kierownikiem jednego z dwóch działów – D. (...), który, z uwagi na jego charakter, miał w placówce rolę wiodąca. Z tego tytułu powódce podlegało około 30 pracowników. Niewątpliwie powódka należała zatem do grupy pracowników na stanowiskach kierowniczych i samodzielnych, a wobec pracowników, którzy mają taki status w orzecznictwie od dawna formułuje się ostrzejsze kryteria oceny ich pracy (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 1977 r., I PRN 17/77, PiZS 1987/5, s. 70 i z dnia 18 października 1985 r., I PRN 138/84, OSNCP 1985/7/98, a przede wszystkim punkt V uchwały składu Całej Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 1985 r., III PZP 10/85).
W wytycznych Sąd Najwyższy wskazał, że pracownikom na takich stanowiskach stawiane są wyższe wymagania niż pozostałym. W szczególności powinni oni wykazywać się większą inicjatywą i operatywnością, gdyż przede wszystkim ci pracownicy realizują zadania zakładu pracy wymienione przykładowo w art. 94 k.p. Od dobrej bowiem organizacji pracy i sprawnego kierownictwa zależą w znacznej mierze wyniki działalności zakładu pracy. Pracownicy ci, ze względu na zajmowane stanowiska, powinni dawać przykład dobrej roboty i właściwej postawy. Odpowiadają oni także za brak efektów komórki organizacyjnej, którą kierują. Dlatego też ich zachowanie musi być oceniane według ostrzejszych kryteriów, co należy również odnieść do jednorazowych drobnych uchybień.
W licznych orzeczeniach Sądu Najwyższego dopuszcza się więc możliwość wypowiedzenia pracownikowi zatrudnionemu na samodzielnym lub kierowniczym stanowisku umowy o pracę, jeżeli pracownikowi można przypisać zawinione niewywiązywanie się z obowiązków, zwłaszcza gdy właściwy do tego podmiot (np. inspektor pracy) wytknął uchybienia w tym zakresie (wyrok z dnia 6 października 1998 r., I PKN 373/98, OSNP 1999/21/687) albo gdy niespełnienie przez pracownika oczekiwań związanych z powierzonym mu stanowiskiem wynika z przyczyn przezeń niezawinionych lecz związanych z jego indywidualnymi cechami (wyrok z dnia 2 października 1996 r., I PRN 69/96, OSNP 1997/10/163), np. gdy nie ma on kwalifikacji do zajmowania danego stanowiska (wyrok z dnia 12 lipca 2005 r., II PK 360/04, OSNP 2006/7-8/110) lub brak mu zdolności organizacyjnych czy umiejętności współpracy z kolektywem (wyroki z dnia 30 kwietnia 1977 r., I PRN 21/76, PiZS 1978/4, s. 59, z dnia 11 lipca 1979 r., I PRN 94/79, PiZS 1980/12, s. 70, z dnia 1 października 1998 r., I PKN 363/98, OSNP 1999/21/636, z dnia 10 listopada 1999 r., I PKN 355/99, OSNP 2001/6/202 i z dnia 28 czerwca 2001 r., I PKN 497/00, OSNP 2003/9/221). Oczekiwania te muszą być jednak wyraźnie wyartykułowane przez pracodawcę (wyroki z dnia 10 listopada 1998 r., I PKN 428/98, OSNP 1999/24/791 i z dnia 12 grudnia 2001 r., I PKN 726/00, OSNP 2003/23/566), a ich niezrealizowanie - mimo dołożenia przez pracownika należytej staranności - nie może wynikać z okoliczności niezależnych od niego, tak obiektywnych (wyroki z dnia 11 lipca 1979 r., I PRN 94/79, OSNC 1980/1-2/13 i z dnia 11 lutego 1998 r., II PK 170/07, LEX nr 448801) jak i spowodowanych przez pracodawcę, np. wskutek przydzielenia osobie na kierowniczym stanowisku pracowników o niskich kwalifikacjach, na dobór których nie miał wpływu (wyrok z dnia 12 lipca 2006 r., II PK 2/06, OSNP 2007/13-14/195).
Zalecenia te co do zasady są godne uwagi i zasługują na akceptację.
Kolejną płaszczyzną weryfikacyjną było to, iż powódka posiadała status pracownika samorządowego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1282 ze zm.). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 października 2020 r., II PK 58/19 (OSNP 2021/9, poz. 98) zakres obowiązków pracowniczych pracowników samorządowych jest wyznaczany parametrem szerszym niż rodzaj pracy, o którym mowa w art. 22 § 1 k.p. Do podstawowych obowiązków wskazanych wyżej podmiotów, wynikających z treści stosunku pracy, należy dołączyć obowiązki dotyczące dbałości o wykonywanie zadań publicznych oraz o środki publiczne, z uwzględnieniem interesu publicznego oraz indywidualnych interesów obywateli. Jest to ogólna wskazówka dotycząca sposobu świadczenia pracy przez pracowników samorządowych, którzy powinni uwzględniać kontekst funkcjonowania jednostek samorządowych oraz charakter pracodawcy, stąd dbałość o wykonywanie zadań publicznych i środków publicznych. W zakresie, w jakim obciążają one bowiem pracowników samorządowych, stają się powinnościami pracowniczymi i wyznaczają tym samym sposób wykonania pracy. Jednocześnie, ta grupa podmiotów we wszelkich swoich działaniach muszą brać pod uwagę i dążyć do realizacji zadań jednostki, w której są zatrudnieni. Wyjaśnienia te również zasługują na uwzględnienie.
Wracając na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż podane w wypowiedzeniu umowy o pracę okoliczności zostały wykazane.
Po pierwsze, powódka nie przeprowadziła komisyjnego testowania pieluchomajtek, które zostały dostarczone do przetestowania przez oferentów w ramach przetargu na „Dostawy pieluchomajtek i innych artykułów higienicznych dla (...) w P.”. Wprawdzie w przyczynie wypowiedzenia nie zamieszczono tego zarzutu, lecz, z poczynionych w toku postępowania ustaleń wynika, że powódka testowania w ogóle nie przeprowadziła. Ustalenie to w zasadzie czyni zbędnymi dalsze rozważania z uwagi na wysoki stopień naganności tego zaniechania. Dla pełności obrazu przedmiotowej sprawy warto jednak poczynić dalsze uwagi.
Po drugie, mimo braku szczegółowych wytycznych ze strony dyrektora pozwanego nie budziło wątpliwości, że testowanie winno zostać przeprowadzone komisyjnie, skoro do oceny jakości pieluchomajtek powołana została komisja. Gdyby przyjąć, że wystarczające w tej mierze byłoby testowanie produktów przez jedną osobę, to powołanie komisji nie miałoby żadnego sensu. Ponadto nie było żadnych przeszkód, aby w protokole zamieszczony został zapis, iż test talerzykowy został przeprowadzony wyłącznie przez powódkę.
Po trzecie, powódka doprowadziła do sytuacji, w której M. Z. (1) i B. C. (1) podpisały protokół z dnia 28 stycznia 2021 r., mimo że B. C. (1) w ogóle nie miała kontaktu z pieluchomajtkami dostarczonymi do testowania przez firmę (...), zaś udział M. Z. (1) w procesie oceny produktów firmy (...) był ograniczony tylko do używania pieluchomajtek w bieżącej pracy. Skutkowało to tym, iż treść przygotowanego przez powódkę protokołu z dnia 28 stycznia 2021 r. nie odpowiadała rzeczywistości, gdyż w tych warunkach nie można mówić, iż ocena produktów została dokonana komisyjnie. W ten sposób powódka z pełną świadomością wygenerowała obiektywnie fałszywy dokument.
Po czwarte, powódka przedkładając do podpisu pracownicom protokół z dnia 28 stycznia 2021 r., mimo wiedzy co do tego, iż ich udział w procedurze ocennej był znikomy lub żaden, wykorzystała swoją pozycję służbową kierownika Działu. Sąd dostrzega, że nie chodziło tu o działanie przybierające postać wyraźnego polecenia przełożonego w rozumieniu art. 25 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych („Do obowiązków pracownika samorządowego należy sumienne i staranne wykonywanie poleceń przełożonego”), gdyż powódka posłużyła się formułą prośby. Nie zmienia to jednak tego, iż owa prośba została sformułowana przez przełożonego, w czasie pracy i zakresie okoliczności dotyczących pracy. Nie chodziło zatem o jakąś przysługę, lecz czynność dotycząca obowiązków pracowniczych.
Trzeba też zauważyć, że odmowa podpisania protokołu oznaczałaby wyrażenie bezpośredniego sprzeciwu wobec przełożonego oraz pośrednio postawienie mu zarzutu przygotowania fałszywego dokumentu. Powódka, jako przełożona, nie powinna stawiać pracowników przed takimi dylematami, bez względu na to, czy pracownik uświadamia sobie naganność całej sytuacji.
Zarzutu nadużycia przez powódkę podległości służbowej pracowników nie podważa to, iż M. Z. (1) i B. C. (1) nie protestowały przeciwko tej formule procedury weryfikującej jakość pieluchomajtek, a nawet nie były nią szczególnie zainteresowane. Powódka, jako przełożona winna być odporna na tego rodzaju bierność, zwłaszcza że chodziło przecież o bardzo istotny dokument, który decydował o wynikach przetargu.
Po piąte, powódka uchybiła też standardom, które wynikają z ustawy o pracownikach samorządowych. Zgodnie z art. 24 ust. 1 tej ustawy do podstawowych obowiązków pracownika samorządowego należy dbałość o wykonywanie zadań publicznych oraz o środki publiczne, z uwzględnieniem interesu publicznego oraz indywidualnych interesów obywateli. Z kolei w myśl ust. 2 pkt 1 i 2 do obowiązków pracownika samorządowego należy także przestrzeganie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i innych przepisów prawa oraz wykonywanie zadań sumiennie, sprawnie i bezstronnie. Inaczej nie można bowiem potraktować sytuacji, w której pracownik samorządowy dopuszcza się wygenerowania częściowo fałszywego dokumentu o istotnej wadze w postępowaniu przetargowym, a następnie, przy wykorzystaniu zwierzchności służbowej, doprowadza do podpisania go przez podległych pracowników.
Przedstawione ustalenia prowadzą do wniosku, iż pozwany nie może dalej obdarzać powódki zaufaniem niezbędnym do wykonywania pracy na stanowisku kierownika (...). Swoją postawą powódka dała wyraz lekceważenia procedur, która zresztą sama stworzyła. Nadużyła także stanowiska poprzez skłonienie pracowników do podpisania dokumentu, który zawierał stwierdzenia obiektywnie nieprawdziwe. Ocena ta pozostaje aktualna także przy ustaleniu, iż powódka przeprowadziła w domu test talerzykowy.
Sąd nie dostrzegł okoliczności, które uzasadniałyby uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 8 k.p.). Zgodnie z art. 8 k.p. nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Konstrukcja wymienionego przepisu obejmuje przypadki, w których zachowanie określonego podmiotu spełnia formalnie wszystkie wymagania przewidziane przepisem (przepisami) prawa, jednakże z innych - pozaprawnych - względów (np. społecznych czy moralnych) zachowanie to nie zasługuje na ochronę prawną. Powołać się na art. 8 k.p. może jednak tylko ten, komu nie można postawić analogicznego zarzutu. Powszechnie przyjmuje się, iż zarzut naruszenia zasad współżycia społecznego unicestwia tzw. „zasada czystych rąk”. Z powołania się na zasady współżycia społecznego nie może bowiem korzystać ten, kto sam te zasady narusza w sposób świadomy i rażący (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2011 r., I PK 239/10, LEX nr 896460), a tak było właśnie w przypadku powódki. Jak już wskazano, powódka skłoniła pracowników do podpisania dokumentu, który zawierał nieprawdziwe stwierdzenia. Takie działanie z pewnością narusza normy etyczne. Stanowi także zaprzeczenie postawy, którą w bieżącej pracy powinien prezentować pracownik samorządowy.
Z tego też względu, powództwo podlegało oddaleniu zgodnie z art. 45 § 1 k.p. a contrario.
O kosztach orzeczono w myśl zasady odpowiedzialności stron za wynik postępowania (art. 98 § 1 k.p.c.). Wobec przegranej powódki, należało zasądzić od niej na rzecz pozwanego kwotę 180,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (§ 9 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z 22 października 2015 r.; Dz. U. z 2018 r., poz. 265 ze zm.).
Z uwagi na zwolnienie podmiotowe powódki od kosztów sądowych (art. 96 ust.1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Dz.U. z 2021 r., poz. 2257 ze zm.), kosztami sądowymi obciążono Skarb Państwa.
Sędzia Andrzej Kurzych