Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Żary, dnia 30 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Żarach IV Wydział Pracy w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Arkadiusz Pintal

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Oliwa

po rozpoznaniu w dniu 17-06-2016 r. w Żarach

sprawy z powództwa Stowarzyszenia (...) w P. działającego na rzecz M. K., S. S., T. T., G. Z. i J. K. (1), Ł. W., R. M., D. K., W. L., P. Z., T. B., P. I., W. M., P. J., S. C., G. G., P. O., K. G., R. C., S. H., G. C., P. Ł.
i M. C.

przeciwko (...) Sp. z o.o. w W.

o zapłatę ryczałtów za noclegi i ekwiwalent za urlop wypoczynkowy

I.  wyłączyć do odrębnego rozpoznania powództwo Stowarzyszenia (...) w P. działającego na rzecz S. S. w części dotyczącej ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  zasądza od powodów Ł. W., R. M., D. K., W. L., P. Z., T. B., P. I., P. J., S. C., S. H., W. M., K. G., P. Ł., M. C., G. G., P. O. i R. C. kwoty po 1.800 (jeden tysiące osiemset) złotych od każdego z nich, od G. C. kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) złotych, od Stowarzyszenia (...) w P. kwotę 9.000 (dziewięć tysięcy) złotych na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. tytułem zwrotu kosztów procesu – kosztów zastępstwa procesowego;

IV.  nie obciąża powodów kosztami sądowymi.

Sygn. akt IVP 117/13

UZASADNIENIE

Powodowie: D. K., W. L., P. Z., T. B., P. I., P. J., S. C., P. Ł., G. G. i P. O. wnieśli o zasądzenie od pozwanego (...) Sp. z o.o. w Ż.:

D. K. kwoty 48.897,51 złotych z „należnymi odsetkami” tytułem niewypłaconego ryczałtu za nocleg za okres od września 2011r. do lipca 2012r.;

W. L. kwoty 47.826,12 złotych z „należnymi odsetkami” tytułem niewypłaconego ryczałtu za nocleg za okres od września 2011r. do lipca 2012r.;

P. Z. kwoty 48.322,83 złotych z „należnymi odsetkami” tytułem niewypłaconego ryczałtu za nocleg za okres od września 2011r. do lipca 2012r.;

T. B. kwoty 49.949,29 złotych z „należnymi odsetkami” tytułem niewypłaconego ryczałtu za nocleg za okres od września 2011r. do lipca 2012r.;

P. I. kwoty 28.682,61 złotych z „należnymi odsetkami” tytułem niewypłaconego ryczałtu za nocleg za okres od września 2011r. do lipca 2012r.;

P. J. kwoty 45.370,59 złotych z „należnymi odsetkami” tytułem niewypłaconego ryczałtu za nocleg za okres od stycznia 2012r. do lutego 2013r.;

S. C. kwoty 46.527,96 złotych z „należnymi odsetkami” tytułem niewypłaconego ryczałtu za nocleg za okres od stycznia 2012r. do lutego 2013r.;

G. G. kwoty 49 879,76 złotych z „należnymi odsetkami” tytułem niewypłaconego ryczałtu za nocleg za okres od marca 2012r. do czerwca 2013r.

P. O. kwoty 44.183,35 złotych z „należnymi odsetkami” tytułem niewypłaconego ryczałtu za nocleg za okres od marca 2012r. do czerwca 2013r.

P. Ł. kwoty 35.000 złotych z „należnymi odsetkami” tytułem niewypłaconego ryczałtu za nocleg za okres od lutego 2013r. do lutego 2014r.

Wynieśli również o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu powodowie wskazali, że świadczyli pracę w charakterze kierowców w transporcie międzynarodowym w pozwanej spółce na podstawie umów o pracę. W ramach wykonywania obowiązków przewozili pojazdy wielkogabarytowe na obszarze Europy, a także samodzielnie dokonywali ich załadunku i wyładunku. Pracodawca nie zapewnił swoim pracownikom bezpłatnego noclegu i pomimo ciążącego na niej obowiązku nie wypłacał powodom należnego im ryczałtu za nocleg. Wskazali, że w § 3 zawartych między powodami, a pozwaną spółką umów o pracę wyszczególniono składniki wynagrodzenia, natomiast § 4 wskazano, że obok wynagrodzenia pracownik będzie otrzymywał za każdy dzień podróży służbowej dietę w obowiązującej wysokości nie mniejszej niż dieta za podróż służbową na obszarze kraju. Dokładną wysokość określa obowiązujące w tym zakresie zarządzenie Zarządu Spółki. W art. 77(5) § 3 kodeksu pracy ustawodawca w sposób czytelny i niebudzący wątpliwości wskazał, że warunki wypłacania należności z tytułu podróży służbowej pracownikowi zatrudnionemu u tzw. pracodawcy prywatnego, zatrudniającego co najmniej 20 pracowników, określa się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie wynagradzania. W sytuacji, kiedy pracodawca nie ureguluje kwestii należności z tytułu podróży służbowej w regulaminie wynagradzania, należy uznać - zgodnie z art. 77(5) § 5 kodeksu pracy, że pracownikowi przysługują należności na pokrycie kosztów podróży służbowej na zasadach wskazanych w § 2 omawianego artykułu. W przypadku nieuregulowania m.in. ryczałtu za nocleg w regulaminie wynagradzania pracownik winien otrzymywać należności tytułem podróży służbowej w wysokości przyjętej w rozporządzeniu w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej z dnia 19 grudnia 2002 roku. Regulamin wynagradzania, który obowiązywał w okresie zatrudnienia powoda, w § 11 ust. 5 wskazywał, że z tytułu podróży służbowych pracownikowi przysługują diety z tytułu podróży służbowych w minimalnej wysokości oraz pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową na zasadach określonych w art. 77(5) kodeksu pracy oraz w aktach wykonawczych do tego przepisu, a § 11 ust.6 regulaminu wynagradzania pracodawca wskazał, że wysokość dziennej stawki diet należnych pracownikom za każdy dzień podróży została określona w drodze rozporządzenia Zarządu Spółki. Z powyższego wynika, tak, jak strony ustaliły w umowie o pracę, że wysokość diet została określona przez pozwaną spółkę na poziomie 35 - 36 EUR w zależności od pory roku za dzień podróży.

Zdaniem powodów regulamin wynagradzania ustalony przez pozwaną spółkę w zakresie ryczałtu za nocleg przewiduje jego wypłaty zgodnie z przepisami rozporządzenia (§ 11 ust. 5 regulaminu wynagradzania), co należy uznać za zgodne z obowiązującym prawem. Jednakże przez wiele lat pozwana spółka stała na stanowisku, że w sytuacji, kiedy zapewnia kierowcom możliwość spania w kabinie nie musi wypłacać ryczałtu za noclegi i w zasadzie jej stanowisko pozostaje niezmienne także obecnie.

Z uwagi na powyższe powodowie nieznający się na interpretacji przepisów prawa w zawierzyli pozwanej spółce i byli przekonany, że ryczałt za nocleg im nie przysługuje. Dopiero kiedy została wydana uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 12 czerwca 2014 roku (II PZP 1/14), która odbiła się szerokim echem na forach transportowych powodowie dowiedzieli się, że należą im się także ryczałty za nocleg. Wskazali, że nie mieli zapewnionego przez pozwaną spółkę bezpłatnego noclegu inną osobą w kabinie samochodu, która to ze względu na profilu działalności pozwanego transport pojazdów wielkogabarytowych w żaden sposób nie spełniała warunków wymaganych do uznania, że pracodawca zapewnił bezpłatny nocleg. Kabina, w której spali była przerobiona przez pozwaną spółkę to znaczy, aby mógł przewozić inne pojazdy miała ten obniżony dach, że poruszanie się w nim było znacząco utrudnione w porównaniu z oryginalnymi kabinami od producenta. W świetle utrwalonej linii orzeczniczej Sądu Najwyższego nie można uznawać, że zapewnienie spania w kabinie jest równoznaczne z zapewnieniem przez pracodawcę noclegu pracownikowi. Powołali się na uchwałę Sądu Najwyższego z 12 czerwca 2014r. sygn. akt II PZP 1/14. Nie ulega wątpliwości w ocenie powodów, że w świetle przepisów kodeksu pracy i rozporządzenia pracodawca nie może w sposób dowolny zmieniać wysokości ryczałtu za nocleg poza przypadkiem, kiedy może ustalić wyższą stawkę niż 25 % od przewidzianego limitu dla danego państwa ustawodawca dla każdego państwa przewidział odrębny limit, co równoznaczne jest z nakazaniem pracodawcy obliczanie za każdym razem ryczałtu za nocleg w oparciu o stawkę przewidzianą dla państwa, w którym pracownikowi nocleg przypada. W związku z niewywiązywaniem się przez pozwaną spółkę z obliczenia ryczałtu za nocleg, jak i jego wypłacania, powodowie dokonali samodzielnego obliczenia. W przypadku, gdy pozwana spółka będzie kwestionowała wysokość obliczonego ryczałtu, zgodnie z art. 6 kodeksu cywilnego winna wykazać na podstawie niebudzących wątpliwości dokumentów, że wysokość należnego ryczałtu za nocleg jest odmienna od wskazanej przez powoda. Z natury stosunku pracy wynika, że dostęp do wszelkiej dokumentacji potwierdzającej czas i miejsce pracy ma pracodawca. Nie udostępnienie jej na żądanie sądu winno być traktowane jako pośrednie przyznanie twierdzeń powodów.

Stowarzyszenie (...) z siedzibą w P., działając na rzecz T. T., S. S., G. Z., M. K. i J. K. (1) wniosło o zasądzenie od pozwanego na rzecz:

T. T. kwoty 46 250 zł, tytułem należności za niewypłacone mu ryczałty za noclegi w okresie od dnia 1.09.2010r. do dnia 13.06.2012r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w za okresy szczegółowo wskazane w pozwie;

S. S. kwoty 53.750 złotych, tytułem należności za niewypłacone mu ryczałty za noclegi w okresie od dnia 1.07.2011 do dnia 5.06.2013r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w za okresy szczegółowo wskazane w pozwie oraz kwoty 8.250 złotych tytułem ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy za lata 2010-2012 z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 6 czerwca 2013r. do dnia zapłaty;

M. K. - kwoty 43 700 zł tytułem należności za niewypłacone powodowi ryczałtu za noclegi w okresie od dnia 7.02.2011 roku do dnia 19.09.2012 wraz z ustawowymi odsetkami szczegółowo opisanymi w pozwie;

J. K. (1)- kwoty 25.500 złotych tytułem należności za niewypłacone powodowi ryczałtu za noclegi w okresie od dnia 10.04.2012 roku do dnia 5.01.2013 wraz z ustawowymi odsetkami szczegółowo określonymi w pozwie;

G. Z. - kwoty 64.500 złotych tytułem należności za niewypłacone powodowi ryczałtu za noclegi w okresie od dnia 1.09.2011 roku do dnia 13.06.2013 wraz z ustawowymi odsetkami szczegółowo określonymi w pozwie;

Wniósł również o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego przez radcę prawnego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że pozwanego łączył stosunek pracy ze wskazanymi w pozwie pracownikami, którzy pracowali u pozwanego na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy. W ramach umowy o pracę pracownicy na polecenie pozwanego wykonywali zadania służbowe poza siedzibą pozwanego. Pracownicy wyjeżdżali poza granice kraju. W związku z powyższym zgodnie z art. 77(5) k.p. oraz w związku z przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujący państwowym lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju przysługiwał im zwrot kosztów noclegu ewentualnie ryczałt za noclegi w wysokości 25% limitu określonego w tym rozporządzeniu. Wskazał, że pracownicy w czasie, kiedy pracował u pozwanego nigdy nie otrzymali ww. wymaganego ryczałtu za noclegi a jednocześnie pozwany nigdy nie zapewnił im bezpłatnego noclegu. Powołał się na orzecznictwo Sadu Najwyższego – m.in. w wyrok z dnia 1 kwietnia 2011 roku sygnatura II PK 234/10 oraz wyrok z 18 stycznia 2013 sygnatura I PZP 144/12 oraz orzecznictwo sądów niższej instancji wskazując, że podziela stanowiska przedstawione w tych orzeczeniach. Wskazał, że nie posiada dokumentów, które umożliwią mu dokładne wyliczenie przysługujących pracownikom należności, dlatego przyjął, że w związku ze służbowymi wyjazdami zagranicznymi pracownicy powinni otrzymać przeciętnie 2.500 zł miesięcznie tytułem ryczałtu za noclegi (za wyjątkiem miesięcy wskazanych w pozwie). Wskazał, że dokładne wyliczenie przysługujących pracownikom należności z tytułu ryczałtów za noclegi przedstawi po przedłożeniu przez pozwanego ewidencji czasu pracy, która będzie uwzględniała państwa, w jakich pracownicy spędzali noclegi. Wskazał, że zgodnie z brzmieniem § 13 pkt 3 i 4 przywołanego rozporządzenia pozwany powinien rozliczyć się z pracownikami w terminie 14 dni od dnia zakończenia podróży służbowej, a zatem termin dochodzenia odsetek jest całkowicie uzasadniony.

Odnośnie ekwiwalentu pieniężnego za urlop S. S. wskazał, że w okresie zatrudnienia u pozwanego pracodawcy przysługiwał mu urlop wypoczynkowy w wymiarze rocznym 26 dni, a w latach 2010 - 2012 pracownik złożył wniosek i wykorzystał urlop wypoczynkowy w wymiarze 15 dni w skali każdego roku. Wobec powyższego z tytułu rozwiązania umowy o pracę pozwany pracodawca zobowiązany był wypłacić ekwiwalent w sumie za 33 dni niewykorzystanych wypoczynkowego, którego jednak pozwany pracodawca nie wykonał.

W toku rozprawy powód modyfikował żądanie pozwu, wnosząc ostatecznie o zasądzenie na rzecz: T. T. kwoty 44.470 złotych; S. S. kwoty 65.635 złotych; M. K. kwoty 43.076 złotych. J. K. (1) kwoty 22.490 złotych a na rzecz G. Z. kwoty 50.473 złotych, wraz z odsetkami ustawowymi od kwot i za okresy szczegółowo wskazane w pismach procesowych - nie cofając powództwa w pozostałym zakresie.

Powód Ł. W. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Sp. z o.o. w Ż. na swoją rzecz kwoty 47.600 zł tytułem należności za niewypłacone powodowi ryczałty za noclegi w okresie od dnia 1 września 2011 roku do dnia 20 stycznia 2013 roku z odsetkami ustawowymi od kwot i za okresy szczegółowo wskazane w pozwie oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa adwokackiego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że w okresie od 27.06.2011 roku do 3.01.2014 roku łączył go z pozwanym stosunek pracy - wykonywał dla pozwanego pracę na stanowisku kierowcy w pełnym wymiarze czasu pracy. Powód na polecenie pozwanego wykonywał zadania służbowe poza siedzibą pozwanego na terenie kraju jak również poza jego granicami. Nigdy nie miał zapewnionego przez pracodawcę bezpłatnego noclegu. W związku z powyższym na podstawie art. 77(5) kodeksu pracy w związku z przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19.12.2002 roku w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju oraz rozporządzenia z 19.12.2002 roku w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju, a także rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29.01.2013 roku w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, powodowi przysługuje zwrot kosztów noclegu ewentualnie ryczałt za noclegi w wysokości 25% limitu określonego w tych rozporządzeniach. Pozwany nigdy nie wypłacał ryczałtu za noclegi w wysokości 25% limitu wynikającego z ww. rozporządzeń jak również nie zapewnił powodowi bezpłatnego noclegu. Wskazał, że nie posiada pełnej dokumentacji, która pozwoliłaby mu na precyzyjne oznaczenie wysokości przysługującej mu wierzytelności i na potrzeby niniejszego postępowania przyjął, że w związku z zagranicznymi wyjazdami służbowymi w każdym miesiącu powód powinien otrzymać przeciętnie 1.700 złotych. Dokładne wyliczenie przysługujących powodowi należności z tytułu ryczałtu za noclegi możliwe będzie po przedłużeniu przez pozwanego stosownej dokumentacji, która będzie uwzględniała państwa w których powód spędzał noclegi. Wskazał, że zgodnie z przepisami ww. rozporządzenia (§ 13 pkt 3 i 4) pracodawca ma obowiązek rozliczyć z pracownikiem wszelkie należności związane z wyjazdem służbowym w terminie 14 dni od daty zakończenia podróży służbowych. Biorąc pod uwagę powyższy przepis zakładając, że pozwany z uwagi na charakter wyjazdów służbowych powinien wypłacić powodowi ryczałt za cały dany miesiąc w terminie 14 dni roszczenie w zakresie odsetek ustawowych jest w pełni uzasadnione. Powołał się na orzeczenie Sądu Najwyższego z 10.09.2013 roku sygn. akt I PK 71/13 oraz na uchwałę SN z 12 czerwca 2014 roku sygn. akt II PZP 1/14.

Powód G. C. wniósł o zasądzenie od pozwanego w drodze nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym kwoty 54.000 zł tytułem należności za niewypłacone ryczałty za noclegi za okres od dnia 1 marca 2012 roku do dnia 22 listopada 2014 roku wraz z ustawowymi odsetkami wyszczególnionymi w pozwie oraz kosztów procesu wg norm przepisanych w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 3.600 zł.

W uzasadnieniu wskazał, że był zatrudniony w pozwanej spółce od dnia 25 października 2010 roku do dnia 22 listopada 2014 roku na stanowisku kierowcy w transporcie międzynarodowym i krajowym w pełnym wymiarze czasu pracy. Początkowo był zatrudniony na umowie na czas określony od 25 października 2010 roku do 25 października 2012 roku, a następnie od 25 października 2012 roku na kolejnej umowie o pracę zawartej na czas określony do dnia 24 października 2015 roku. Ponieważ nie przyjął nowych niekorzystnych dla niego warunków pracy i płacy strony ostatecznie rozwiązały ww. umowę za porozumieniem stron w dniu 22 listopada 2014r. Wskazał, że przez cały okres zatrudnienia otrzymywał wynagrodzenie na swój rachunek bankowy, na której pozwana wykonywała comiesięczne przelewy. Wskazał również, że wynagrodzenie było określone stawką godzinową i oprócz tego podstawowego wynagrodzenia powód otrzymywał także dietę i premię uznaniową. Powód od początku zatrudnienia nigdy nie otrzymywał ryczałtu za noclegi w czasie podróży służbowej za granicę. Nie składał również oświadczenia o możliwości odbierania odpoczynku dobowego czy tygodniowego w kabinie pojazdu zgodnie z artykułem 8 ustęp 8 rozporządzenia nr 561/06 w związku z art. 14 ustawy o czasie pracy kierowców. Powód, jednakże de facto zmuszony był sprawdzać wszystkie noce w pojeździe przez cały okres pracy pracodawca bowiem nie zapewniał bezpłatnego noclegu w innej formie, w rozumieniu §16 ust. 4 rozporządzenia z dnia 29 stycznia 2013 roku. Pozwany w szczególności nie zapewniał nigdy odpowiedniego i bezpłatnego noclegu w hotelu, motelu czy innej podobnej placówce. W związku z tym powodowi zgodnie z art. 77 (5) §5 k.p. oraz ww. rozporządzeniami przysługiwał ryczałt za noclegi w wysokości 25 % limitu określonego w każdym z wyżej wymienionych rozporządzeń za dany okres. Powód bezskutecznie domagał się od pozwanego wszelkich dokumentów związanych z ustalaniem i wypłacaniem świadczeń pracowniczych. Pozwana odmówiła nawet doręczenia podstawowego dokumentu w postaci regulaminu wynagrodzeń. W związku z powyższym powód na potrzeby procesu przyjął średnie miesięczne należności z tytułu niewypłaconych ryczałtów zgodnie ze swoimi prywatnymi wyliczeniami i stanem swojej wiedzy na ten temat. Ponieważ pozwana zgodnie z art. 25 ust. 2 ustawy o czasie pracy kierowców ma obowiązek przechowywać niezbędne dokumenty przez okres co najmniej 3 lat, nie będzie stanowiło problemu dla biegłego, na ich podstawie, wyliczenie szczegółowe zaległych świadczeń dla powoda, o ile pozwana będzie kwestionować wyliczoną i podaną w pozwie kwotę roszczenia. Wymagalność roszczeń poszczególnych kwot wynika z treści § 5 ust. 1 rozporządzenia z 29 stycznia 2013 roku w sprawie należności przysługujących pracownikowi, zgodnie z którym przepisem każdorazowo rozliczenie kosztów podróży ma następować nie później niż w ciągu 14 dni od zakończenia podróży. Powód dokumenty takie składał zwykle z końcem miesiąca za dany miesiąc, toteż rozliczenie powinno następować w terminach wskazanych pozwem. w Podstawą prawną roszczeń powoda są przepisy wskazanej już wyżej, których zasadność stosowania podobnych sprawach została potwierdzona licznym orzecznictwem sądowym. W szczególności należy w tym miejscu przywołać uchwałę Sądu Najwyższego z 12 czerwca 2014 roku sygn.II PZP 1/14 zgodnie, z którym zapewnienie kierowcy miejsca do spania kabinie nie jest równoznaczne z zapewnieniem bezpłatnego noclegu i zobowiązuje pracodawcy wypłaty ryczałtu za nocleg. W chwili obecnej ta linia orzecznicza jest już ugruntowana, choćby poprzez kolejny wyrok SN z 4 września 2014 roku sygn. I PK 7/14 i orzeczenia niższych sądów. Powód zdając sobie sprawę, że obciążenia tego typu mogą stanowić pewien problem dla pozwanego, a także, kierując się pewną lojalnością wobec niego w wezwaniu do zapłaty z 5 marca 2015 roku zasugerował możliwość zawarcia ugody. Pełnomocnik powoda ponadto przeprowadzili skuteczną w tym zakresie rozmową telefoniczną z przedstawicielem pozwanej. Niestety pozwana odmówiła podjęcia jakichkolwiek rozmów ugodowych kategorycznie odsyłając powoda na drogę sądową. Nie odpowiedziała także na wezwanie do zapłaty.

Powód K. G. wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 45.000 zł wraz ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz swoją zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że w okresie dochodzonym pozwem był pracownikiem pozwanego zatrudnionym na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych w pełnym wymiarze czasu pracy. W wyniku zawartych umów o pracę świadczył na rzecz pozwanej pracy zgodnie z postanowieniami na terytorium Europy rozwożąc na zlecenie pracodawcy towary na terenie Europy. Pozwany nie zapewniał powodowi bezpłatnego noclegu ani nie wpłacał należnego ryczałtu za nocleg z tytułu odbywanych zagranicznych i krajowych podróży służbowych. Powód podczas podróży nocował w kabinie udostępnionego mu do świadczenia pracy samochodu ciężarowego. Miejsce do spania w kabinie samochodu ciężarowego nie stanowi zapewnienia pracownikowi należytego odpoczynku. Pojęcie bezpłatnego noclegu obejmuje bowiem szerszy zakres świadczeń niż tylko udostępnienie miejsca do spania. Powód nie otrzymywał również świadczeń tytułem diet w za odbywane podróże służbowe. Roszczenie powoda stanowi należną mu wartość diet oraz zwrotu kosztów za nocleg podczas odbywania podróży służbowych w transporcie krajowym i zagranicznym w okresie od marca 2012 roku do grudnia 2013 roku. Jednocześnie zastrzegł możliwość zmiany roszczenia z uwagi na to, że ustalił wysokość swego roszczenia co do poszczególnych krajach w oparciu o posiadane dokumenty. Jako podstawę prawną wskazał, iż w art. 77(5) kodeksu pracy w związku z art. 21a ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o czasie pracy kierowców. Powołał się na powyższe przepisy jak również na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 2014 roku sygn. akt II PZP 1/14. Podkreślił, że w przypadku wypłaty ryczałtu jest bez znaczenia czy i jakiej wysokości pracownik poniósł koszty noclegu. Ryczałt nie przysługuje pracownikowi tylko wtedy, kiedy to pracodawca zapewni pracownikowi bezpłatny nocleg. Chodzi przy tym o zapewnienie noclegu w warunkach hotelu (motelu), a nie w dostosowanej do spania kabinie pojazdu. Powołał się przy tym na uchwałę Sądu Najwyższego z 7 października 2014 roku sygn. akt I PZP 3/14. Wskazał również na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2014 roku sygn. akt I PK 7/14Wskazał, że po przeliczeniu na złote polskie wg średniego kursu walut ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski roszczenie powoda stanowi kwotę 45.000 zł. Wskazał również, że stosownie do obowiązującego w powyższym okresie osoby ze stanu prawnego pracownikowi w czasie podróży służbowej krajowej zagranicznej przysługuje dieta na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia ponadto pracownikowi, któremu nie zapewniono bezpłatnego noclegu i który nie przedłożył rachunku za nocleg w obiekcie świadczącym usługi hotelarskie przysługuje w przypadku podróży krajowej ryczałt za każdy nocleg w wysokości 150 % diety, a w przypadku podróży zagranicznej w wysokości 25% limitu określonego w poszczególnych państwach w załączniku do rozporządzenia. Z uwagi na fakt, że powód nie posiada rachunku za noclegi odbywane podczas podróży służbowych w niniejszym pozwem dochodzi jedynie 25% limitu wskazanego w rozporządzeniu. Zgodnie z § 16 w aktualnie obowiązującego rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej z dnia 29 stycznia 2013 roku w razie nieprzedłożenia rachunku za nocleg pracownikowi przysługuje ryczałt w wysokości 25% limitu o którym mowa w ust. 1.

Powód R. C. wniósł o nakazanie pozwanemu (...) Sp. z o.o. w Ż. aby w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłaty zapłacił mu kwotę łącznej 38.893,55 złotych tytułem należności za niewypłacone pracownikowi ryczałty za noclegi podczas wykonywanej pracy kierowcy w okresie od czerwca 2012 do czerwca 2013 wraz kosztami procesu wg norm przepisanych oraz ustawowymi odsetkami szczegółowo wskazanymi w pozwie.

W uzasadnieniu wskazał, że był zatrudniony u pozwanego od 14 listopada 2011 roku do 22 czerwca 2013, wykonując pracy kierowcy w pełnym wymiarze czasu pracy poza siedzibą pozwanego zarówno na terytorium RP jak i poza granicami kraju. Powołał się na przepisy art. 77(5) kodeksu pracy oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 roku w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju, rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 roku w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 roku w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej wskazując, że pracownikowi przysługiwał i przysługuje zwrot kosztów noclegu ewentualnie ryczałt za noclegi w wysokości 25% limitu określonego w każdym z tych rozporządzeń. Wskazał, że w dowodzonym okresie wbrew obowiązującym przepisom nie otrzymywał wymaganego ryczałtu. Obowiązek ich każdorazowego powstania nastąpił w każdy jedenasty dzień kolejno po sobie następującego miesiąca od czerwca 2012 roku do czerwca 2013 roku – z uwagi wypłacanie powodowi wynagrodzenia do 10-tego dnia każdego miesiąca. Wskazał, że w niniejszej sprawie nie występuje sytuacja, jakoby pracodawca zapewnił powodowi odpowiedni i bezpłatny nocleg w hotelu motelu bądź w innym miejscu, w którym warunki socjalne zbliżone byłyby do warunków panujących w hotelu lub motelu. Umożliwienie przez pozwanego spędzenia noclegu w kabinie pojazdu ciężarowego zgodnie z utrwalonym orzecznictwem nie może być równoznaczne z zapewnieniem pracownikowi bezpłatnego noclegu w rozumieniu §9 ust. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i (...) z 19 grudnia 2012 roku. Powołał się na orzeczenia Sądu Najwyższego z „1 kwietnia 2001 roku sygn. akt II PK 234/10”, z 18 stycznia 2013 roku sygn. akt II PK 144/10, jak również na wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 19 sierpnia 2010 roku sygn. akt III AP 27/10 wskazując, że podziela stanowiska w nich zaprezentowane. Sądy jednogłośnie uznały że zapewnienie kierowcy noclegu w kabinie samochodowej nawet najwyższych standardów nie zapewni pracownikowi godnego odpoczynku. Nie zmieni tego umożliwienie kierowcy korzystania z parkingów zaopatrzonych w toalety i natryski. Postój na takim parkingu mimo wszystko wiązało się będzie z koniecznością opuszczenia przez kierowcę kabiny pojazdu (nierzadko w niekorzystnych warunkach atmosferycznych) w celu udania się do toalety czy prysznica oddalonego nierzadko kilkadziesiąt metrów od zaparkowanego pojazdu. Mając na uwadze powyższe ostatecznie należy przyjąć, że zapewnienie kierowcy wypoczynku w pojedzie nawet najwyższej klasy z uwagi na niewielki metraż oraz brak węzła sanitarnego nigdy nie będzie równoznaczne z zapewnieniem wypoczynku w przyzwoitych warunkach, które odpowiadają oczekiwaniom przeciętnego człowieka. Ponadto jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 19.02.2009r. sygn. akt I PK 232/06 chybiony jest pogląd, jakoby warunkiem uzyskania zwrotu kosztów noclegów odbywanych podczas podróży w było faktycznie poniesienie tych kosztów. Powołał się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 2014 roku sygn. akt II PZP 1/14. Wskazał, że powyższe stanowisko znalazło potwierdzenie w kolejnej uchwale Sądu Najwyższego z 7 października 2014 roku sygn. akt I PZP 3/14. Wskazał również na wyrok Sądu Najwyższego z 24 września 2014 roku sygn. akt II PK 4/14. Wskazał, że nie dysponuje dokumentami umożliwiającymi dokładne wyliczenie przysługujących należności, a dokumenty takie powinny znajdować w posiadaniu pozwanej. Każdy kierowca pojazdu wyposażonego w tachograf cyfrowy po zakończeniu jazdy przed udaniem się na wypoczynek i przed rozpoczęciem pracy po wypoczynku wpisuje miejsce zakończenia i rozpoczęcia jazdy, wpisując nazwę państwa, w którym się u znajduje. Dane te są zapisywane na karcie kierowcy. Pracodawca spisując z karty kierowcy dane w celu sporządzenia ewidencji czasu pracy automatycznie odczytuje także dane dotyczące miejsc spędzanych wypoczynków. Dane dotyczące czasu pracy kierowcy znajdują się w jednym pliku, więc nie ma możliwości ich rozłączenie. Pracodawca powinien też przez co najmniej 5 lat przechowywać dokumentację uzasadniającą wypłatę poszczególnych nieopodatkowanych świadczeń. Pracodawcy mogą wypłacić na rzecz pracowników nieopodatkowane świadczenie tylko w wysokości wynikającej wprost z rozporządzeń o podróżach służbowych. W związku z powyższym, każdy musi przechowywać ww. dokumentację

Powód W. M. wniósł o zasądzenie od pozwanej (...) sp. z o.o. w Ż. kwoty 49.500 zł wraz z ustawowymi odsetkami wyliczonymi według sposobu szczegółowo wskazanego w pozwie, a także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że zawarł z pozwaną w dniu 5 września 2005 roku umowę o pracę, która zakończyła się w dniu 3 września 2014 roku i zgodnie z treścią zawartych umów wykonywał zawód kierowcy samochodu ciężarowego. W ramach wykonywanych obowiązków służbowych wielokrotnie, w zasadzie bez przerwy podróżował poza granicami kraju, choć zdarzało się, że również w Polsce. Z uwagi wzywali na fakt, iż często były to podróże w odległych miejscach w Europie, wyjazdy trwały po kilka dni, czasem tygodni. W okresie tym pracodawca nie zadbał o to, aby powód miał możliwość odpoczynku nocnego, a tym samym regeneracji w odpowiednich warunkach w związku, z czym powód zmuszony był nocować w kabinie pojazdu. Dodał, że pojazdy, którymi kierował powód nie umożliwiały wypoczynku nocnego w odpowiednich warunkach. Pełnomocnik powoda wezwał 3 listopada 2014 roku pozwaną do zapłaty, jednocześnie wzywając do przedstawienia dokumentów czy danych umożliwiających dokładne wyliczenie roszczenia. Powód nie otrzymał ryczałtów za nocleg w jakiejkolwiek części. Pismem z 6 listopada 2014 roku pełnomocnik pozwanej stwierdził, iż roszczenia powoda są bezzasadne. Nie dysponując żadnymi dokumentami czy danymi, na podstawie których mógłby we własnym zakresie dokonać stosownych wyliczeń w tym stanie rzeczy, bazując na podobnych sprawach oraz ilości noclegów w wymiarze miesięcznym, za które należy się zwrot ryczałtu, powód przyjął, iż po przeliczeniu na złote za każdy miesiąc należy mu się kwota 2250 zł. Wskazał, że ma świadomość, iż wartość roszczenia ulegnie niewielkiej modyfikacji po przedłożeniu przez pozwanego wymaganych dokumentów, jednak inny sposób nie ma możliwości określenia roszczenia. Powołał się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 12.06.2014r. (sygn. akt II PZP 1/14) oraz na treść §9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 roku w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, wskazując, że przysługuje mu ryczałt w wysokości 25% limitu określonego w załączniku do tego rozporządzenia. Analogiczny ryczałt przysługuje na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 roku w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Uzasadnił roszczenie odsetkowe.

Powód S. H. wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kwoty 50 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wymagalności do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że był zatrudniony u pozwanego w okresie od 7 sierpnia 2006 do 13 lutego 2014 roku na stanowisku kierowcy. W ramach umowy o pracę powód wykonywał pracę w postaci przewozu samochodem ciężarowym na terenie Niemiec i Holandii. Pozwana nie zapewniła powodowi noclegów ani tym bardziej nie opłacała ich wobec czego powód zmuszony był na własną rękę i własnym kosztem zapewnić sobie nocleg w czasie podróży służbowych. Zgodnie zaś z przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej powodowi przysługiwał zwrot kosztów noclegu bądź ryczałt za nocleg w wysokości 25 % limitu określonego w rozporządzeniu. Tymczasem pozwana ryczałtu takiego nigdy powodowi nie wypłaciła. Wskazał, że zasadność pozwu potwierdza także wyrok Sądu Najwyższego z 12 czerwca 2014 roku w sprawie sygn. akt II PZP 1/14 nawet w przypadku, gdyby pozwana zapewniła powodowi odpowiednie warunki noclegu w kabinie, czemu powód zaprzecza. Pomimo wezwania do zapłaty pozwana nie uregulowała należnej powodowi kwoty tytułem noclegów. Wskazał, że nie załącza wyliczenia dochodzonej przez niego kwoty bowiem nie posiada dokumentów umożliwiających mu dokonanie wyliczenia. Szacuje wartość roszczenia na kwotę 67 000 zł bowiem w podróży służbowej przebywał przez około 20 dni miesięcznie.

Powód M. C. wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 21.264,13 zł z odsetkami ustawowymi określonymi szczegółowo w pozwie oraz kosztów procesu według norm przepisanych lub według zestawienia kosztów, które przedłoży w toku postępowania.

W uzasadnieniu wskazał, że zawarł z pozwaną umowę o prace z dnia 14 marca 2011r. Na polecenie strony pozwanej odbywał podróże służbowe. Zgodnie z art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o czasie pracy kierowców podróż służbową stanowi zaś każde zadanie służbowe na polecenie pracodawcy przewozu drogowego poza miejscowość stanowiącą siedzibę pracodawcy. Powód zatem w okresie od maja 2012 roku do stycznia 2013 roku odbywał na zlecenie pozwanego podróże służbowe w związku, z czym obowiązkiem strony pozwanej było zapewnienie wnioskodawcy bezpłatnego noclegu umożliwiającego odpowiednią regenerację sił. We wskazanym wyżej okresie powód, wykonując powierzone mu obowiązki pracownicze nocował łącznie 175 razy na terytorium różnych państw w tym 46 razy na terytorium Austrii, 39 razy na terytorium W., 36 razy na terytorium Niemiec, 27 razy terytorium Francji, 10 razy terytorium Wielkiej Brytanii, 9 razy na terytorium Hiszpanii, 5 razy na terytorium Holandii, 2 razy na terytorium Słowacji i jeden raz na terytorium Belgii. Wszystkie one miały miejsce w tzw. „szoferce” – tj. w kabinie sypialnej znajdującej się na wyposażeniu kierowanego przez powoda pojazdu. Powód pismem z 12 maja 2015 wezwał pozwaną do zapłaty należności z tytułu niewypłaconego ryczałtu w związku z nie zapewnieniem bezpłatnego noclegu podczas podróży służbowej. Do dnia złożenia pozwu pozwana nie zapłaciła żądanych kwot. W związku z brakiem zapłaty powód w Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie złożył wniosek o zawezwanie do próby ugodowej. Strona pozwana nie wyraziła woli zawarcia ugody. Wskazał, że zgodnie z art. 77(5) § 5 w zw. z § 2 kodeksu pracy jeśli u pracodawcy innego niż państwowa lub samorządowa jednostka sfery budżetowej nie ma regulacji dotyczącej należności kosztów podróży służbowych stosuje się wówczas przepisy rozporządzenia ministra właściwego ds. pracy. W niniejszej sprawie zarówno wewnątrzzakładowe źródła prawa, jak i umowa, na podstawie której powód świadczył pracę na rzecz strony pozwanej nie zawierały postanowień co do naliczenia należności z tytułu noclegów podczas podróży służbowej w związku z tym pracownikowi zatrudnionemu przez stronę pozwaną przysługują należności odpowiednio wg przepisów rozporządzenia. Mając zatem na uwadze §9 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami z dnia 19 grudnia 2002r. obowiązującego do dnia 28.02. (...). (w odniesieniu do podróży służbowych odbywanych w okresie od czerwca 2012r. do stycznia 2013r.) za nocleg przysługuje pracownikowi zwrot kosztów w wysokości stwierdzonej rachunkiem hotelowym, w granicach ustalonego na ten cel limitu określonego w załączniku do rozporządzenia, a w razie nieprzedłożenia rachunku za nocleg pracownikowi przysługuje ryczałt w wysokości 25% limitu, o którym mowa powyżej. Przepisów tych nie stosuje się jeżeli pracodawca zapewnia bezpłatny nocleg. Powołał się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2014 roku w sprawie sygn. akt II PK 36/14. Powód nie przedstawił stronie pozwanej rachunku za noclegi zatem zgodnie z przepisami za noclegi w kabinie samochodu należy mu się zwrot kosztów w wysokości 1/4 ryczałtu ustalonego w załącznikach do ww. rozporządzeń, który powinien być wypłacony przez stronę pozwaną do 10-go dnia miesiąca następującego po miesiącu odbycia podróży służbowej. Przedstawił szczegółowe wyliczenie. Oraz sposób jego obliczenia w złotych. Uzasadnił roszczenie odsetkowe, przerwanie okresu przedawnienia poprzez wezwanie do próby ugodowej oraz właściwość Sądu rejonowego w Żarach.

Powód R. M. wniósł o zasądzenie pozwanego w łącznej kwoty 49.531,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami szczegółowo wskazanymi w pozwie oraz zwrotu kosztów sądowych w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu wskazał, że pozwany prowadzi działalność gospodarczą w zakresie szeroko rozumianego transportu. W ramach prowadzonej działalności pozwany nawiązał z powodem stosunek pracy na mocy umowy o pracę na czas określony od dnia 8 sierpnia 2011 roku do dnia 7 sierpnia 2013 roku w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego. Strony umowy ustaliły warunki ze stawką godzinowa 7 zł brutto, ryczałtem za pracę w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej, ryczałtem za czas dyżurów w kwocie 20 zł miesięcznie brutto i premią uznaniową. Ustalono również w § 4 umowy, że obok wynagrodzenia pracownik będzie otrzymywał za każdy dzień podróży służbowej dietę w wysokości nie mniejszej niż dieta za podróż służbową na terenie kraju. Dokładną wysokość diet określa obowiązujące w tym zakresie Zarządzenie Zarządu Spółki. Wynagrodzenie wypłacane jest raz miesiącu dziesiątego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu przepracowanym, za który przysługuje wynagrodzenie. Następnie w dniu 29 lipca 2013 roku pozwany zawarł z powodem umowę nr (...) na czas określony to jest do dnia 7 sierpnia 2016 roku, której postanowienia są tożsame do poprzedniej. Powód wykonywał prace zgodnie z postanowieniami ww. umowy. W zamian otrzymywał wynagrodzenie, na które składało się wynagrodzenie zasadnicze - stawka godzinowa 7 zł, ryczałt za pracę w godzinach nocnych, ryczałt za czas dyżurów oraz premie uznaniowe. Za dzień pracy otrzymywał dietę w wysokości 35 EUR w okresie od października do końca maja, a w okresie od czerwca do końca września 36 EUR. Podczas wykonywania obowiązków służbowych polegających na transporcie ładunków po całej Europie powód zakwaterowany był w kabinie pojazdu ciężarowego w pełnym okresie, który obejmuje roszczenie powoda. Zarówno odpoczynki dobowe jak i tygodniowe były odbierane przez powoda w kabinie samochodu. Wskazał, że kabiny samochodów ciężarowych, w których odbywał odpoczynki dobowe i tygodniowe były poniżej ogólnie przyjętych standardów. Kabiny były małe, ciasne co powodowało brak możliwości swobodnego położenia się na rozpiętości całego ciała, utrudnione wejście i wyjście z kabiny. Często kabiny były brudne, nie posprzątane po innych użytkownikach. Czasami kabiny nie były wyposażone w ogrzewanie w związku, z czym powód zmuszony był spać zimą nie ogrzewanej kabinie. Często w kabinach brakowało klimatyzacji, a w związku z tym w okresie letnim powód zmuszony był spać w temperaturach powyżej 40 stopni C.. Dodatkowo pojazdy nie są wyposażone w urządzenia sanitarne, które umożliwiają zadbanie o higienę osobistą, a parkingi, na których nocował powód pozostawiają w zakresie czystości i higieny wiele do życzenia. Często brudne, bądź niedziałające prysznice i toalety. Wskazał, że wezwał pozwanego do zapłaty ryczałtu, lecz pozwany uchylił się od tego obowiązku, twierdząc, że już obowiązek ten spełnił. Powołał się na treść art. 77(5) k.p. Wskazał, że w trakcie jego zatrudnienia obowiązywały dwa rozporządzenia, nie mniej co do zasady pracownikowi, któremu nie zapewniono bezpłatnego noclegu i których nie przedłożył rachunku, o którym mowa w ust. 1 przysługuje ryczałt za każdy nocleg w wysokości 25 % diety/limitu. W związku z powyższym oraz praktyką pozwanego w postaci wypłacania diet w wysokości 35 EUR w okresie od października do końca maja, a w okresie od czerwca do końca września 36 EUR oraz 23 zł w ramach podróży na obszarze kraju należy wskazać, że zapłacone przez pozwanego kwoty wbrew twierdzeniom pozwanego nie mogą stanowić łącznego ryczałtu zawierającego świadczenie za diety i ryczałtów za noclegi, ponieważ świadczone przez pozwanego kwoty tytułem diet nie wystarczają większości na pokrycie samych kosztów należnych diet, zgodnie z załącznikiem do wyżej wspomnianego rozporządzenia. Wskazał, że w związku z treścią przepisu art. 77(5) §3-5 kodeksu pracy w sytuacji, gdy pracodawca nie należy do państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej to należności z tytułu służbowej określa się w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie wynagradzania albo umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu wynagradzania. Zatem zgodnie z powyższym dla należności z tytułu podróży w najmniej korzystnym dla pracownika w przypadku, czyli gdy brak jest uregulowania w tym zakresie lub gdy uregulowania układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub umowy o pracę są mniej korzystne niż w rozporządzeniu bez względu na charakter pracodawcy stosujemy przepisy przedmiotowego rozporządzenia. Odwołał się na treść komentarza E. M. do art. 77(5) kodeksu pracy. Wskazał na uchwałę Sądu Najwyższego z 12 czerwca 2014 sygn. akt II PZP 1/14. Wskazał, że nigdy nie został zapoznany z zarządzeniem, na które powołuje się pełnomocnik pracodawcy, a dodatkowo w przesyłanych co miesiąc rozliczeń wynika, iż pracownikowi wypłacano dietę, a nie łączny ryczałt. Tym samym przedmiotowa uchwała nie ma zastosowania do niniejszej sprawy. Dodatkowo oświadczył, że nigdy nie zrzekał się przedmiotowego świadczenia i wskazał, że pracodawca wraz z innymi pracodawcami z branży transportowej skierował list otwarty do Ministrów, z którego jednoznacznie wynika, iż raczej obawia się pozwów pracowników, co wskazuje zatem na to, iż nie jest on przekonany o tym, iż z jego dokumentów wynika, że takie świadczenia pracownikom nie przysługują.

W dniu 29 kwietnia 2013r.Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie IX Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym nakazał pozwanemu aby zapłacił na rzecz powoda G. C. żądaną pozwem kwotę wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu, w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu lub wniósł sprzeciw.

Pozwana w ustawowym terminie wniosła sprzeciw, wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Podniosła również zarzut niewłaściwości miejscowej Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie. W uzasadnieniu powtórzyła argumentację i wnioski zawarte w pozostałych odpowiedziach na wyżej opisane powództwa.

Wszystkie wskazane wyżej powództwa zostały z uwagi na identyczny charakter roszczeń oraz osobę pozwanego połączone do wspólnego rozpoznania.

W odpowiedzi na składane pozwy pozwany wnosił o oddalenie powództw w całości i zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniach wskazywał, że kwestionuje roszczenia powodów zarówno, co do zasady i wysokości oraz zaprzeczył wszelkim faktom i twierdzeniom powodów nie przyznanym wyraźnie przez pozwanego w toku procesu. Wskazał na zapisy obowiązujące w przedsiębiorstwie pozwanego regulaminu wynagradzania, który w § 11 ust. 5 przyznane zostały pracownikom „diety z tytułu podróży służbowych w minimalnej wysokości oraz pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową na zasadach określonych w art. 77(5) Kodeksu pracy oraz w aktach wykonawczych do tego przepisu”. Podkreślił, że w całym okresie zatrudnienia każdy dzień podróży służbowej wypłacał powodom łączny ryczałt 35,00 Euro, obejmujący regulaminową dietę w minimalnej wysokości( 23,00 zł, a następnie 30,00 zł) oraz dodatkowe świadczenie, które należy zakwalifikować jako ryczałt za nocleg, przy czym bez znaczenia pozostaje, że pozwany posługiwał się dla oznaczenia ww. łącznego ryczałtu określeniem „dieta” lub „diety”. Wskazał, że jednocześnie stoi na stanowisku, że i tak nie był zobowiązany do wypłacenia pracownikom ryczałtów za nocleg, ponieważ z uwagi na wysoki standard kabin pojazdów powierzonych kierowcom do realizacji transportów, zapewniał im - wbrew twierdzeniu wskazanym w pozwie - wysoki standard odpoczynku i należyte godne warunki noclegu, umożliwiający regenerację sił fizycznych i psychicznych adekwatnych do wykonywania zawodu kierowcy. Wskazał, że w okresie letnim łączny ryczałt wzrastał o 1 euro za każdy dzień podróży, w celu pokrycia zwiększonych wydatków kierowców na napoje, co wynikało z Zarządzenia nr 1 z dnia 17.06.2008r.. Wskazał że powodowie zapoznali się i zaakceptowali zapisy Regulaminu wynagradzania. Wskazał, że powodowie, będący zawodowymi kierowcami, osobami w pełni świadomymi obowiązków, jakie na nich spoczywają oraz praw, jakie im przysługują, w tym prawa do zwrotu kosztów podróży zagranicznej, przez cały okres zatrudnienia w pełni akceptowali istniejący stan rzeczy, nie kierowali do pozwanej spółki żadnych roszczeń. Należy zatem przyjąć, iż pozwany oraz powodowie zgodnie uznali, że wypłacana kwota w wysokości 35 Euro, a w okresie letnim 36 Euro za każdy dzień podróży służbowej pokrywa w całości koszty podróży, w tym koszty noclegów. Twierdzenie przeciwne nie przystają do stanu faktycznego niniejszej sprawy. Podkreślił, że w świetle art. 77(5)§ 3 Kodeksu pracy wypłacenie należności z tytułu podróży służbowej pracownikowi zatrudnionemu u innego pracodawcy niż wymieniony w art. 77(5)§2 Kodeksu pracy pracodawca ma prawo określić m.in. w regulaminie wynagradzania co, też pozwany uczynił w przepisach w § 11 Regulaminu wynagradzania. Ponieważ w regule pozwanego przysługująca kierowcom dieta została ustalona na poziomie minimalnym, a ustawowa dieta krajowa wynosiła 23,00 zł, a następnie 30,00 zł to mając na uwadze wysokość kwot wypłacanych powodom z tytułu podróży służbowych należy uznać, że pozwany w całości rozliczył się z powodami zarówno z diet, jak i ryczałtów za noclegi. Wypłacana bowiem co miesiąc kwota ponad wartość sumy diet w wysokości minimalnej po odjęciu dodatku za napoje w okresie letnim, stanowiła pokrycie kosztów podróży, do których zalicza się ryczałt za noclegi. Używanie przez powoda z gruntu używanie przez powoda pozwanego skrótu - uproszczenia w postaci nazwania np. w § 11ust 6i7 regulaminu wynagradzania wszystkich kosztów podróży łącznie „dietą”, nie może być interpretowane na niekorzyść pozwanego, który wyraźnie rozróżnia w regulaminie wynagradzania dwa składniki: dietę w wysokości minimalnej oraz pokrycie kosztów podróży i rozlicza te składniki w postaci jednego łącznego ryczałtu nazwanego tylko w uproszczony sposób „dietę” lub „dietami”.

Wskazał, że zgodnie z §2 obowiązującego do dnia 28 lutego 2013 roku rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 roku w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikom zatrudnionym w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz.U. Nr 236, poz. 1991 ze zm.) z tytułu podróży służbowej odbywanej w terminie i w państwie określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługują diety oraz zwrotu kosztów przejazdów i dojazdów, noclegów oraz innych wydatków określonych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb. Jednakże stosownie treści art. 77(5) § 4 Kodeksu pracy postanowienia układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub umowy o pracę nie mogą ustalać diety za dobę podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju w wysokości niższej niż dieta z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju określona dla pracownika, który o, którym mowa w § 2, czyli dla pracownika zatrudnionego w państwowych lub samorządowej jednostce sfery budżetowej. Zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 roku dieta jest przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia w czasie podróży i wynosi 23 zł za dobę podróży. Jak wskazano powyżej niniejszy przepis obowiązywał do dnia 28 lutego 2013 roku. Z dniem 1 marca 2013 roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 roku w sprawie należności przysługujących pracownikowi za ten państwowy lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013r. poz. 167), w którym dieta minimalna przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia została ustalona na poziomie 30 zł za dobę podróży. W konsekwencji wskazany w listach płac składnik „dieta” obejmuje diety minimalnej wysokości. Pozostała część tego składnika wypłacana była przez pozwaną w całości na poczet zwrotu kosztów noclegów. Podkreślić bowiem należy, że w związku z podróżą służbową, powodowie nie ponosili kosztów przejazdów, dojazdów oraz innych wydatków określonych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb. Zdaniem pozwanego, w świetle wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2012r. (sygn. akt II PK 44/12) dopuszczalne jest stosowanie jednego „łącznego” ryczałtu przeznaczonego na zaspokojenie odrębnych potrzeb pracownika (to jest diety oraz na pokrycie kosztów noclegu), jednakże nie powinno się do ograniczenia wysokości jednego tylko z ww. składników wynagrodzenia, aby nie dopuścić do sytuacji, w której wysokość ryczałtu na zaspokojenie odrębnych potrzeb (kosztów noclegu) byłaby pozorna. W przedmiotowej sprawie mając na uwadze łączny ryczałt za dobę podróży służbowej w wysokości 35 Euro nie można zarzucić pozwanemu, że ograniczył on ryczałt do wysokości jednego z ww. składników wynagrodzenia. W konsekwencji nie można w żaden sposób zarzucić pozwanemu, że wysokość ryczałtu na zaspokojenie tych odrębnych potrzeb pracownika była pozorna. Bez znaczenia przy tym pozostaje stosowane w pozwanej spółce nazewnictwo, albowiem pod łączną pozycją „dieta”, wskazaną w listach płac generowanych przez system kadrowo – płacowy G. G., (...) S.A. W. oraz w Zarządzeniu nr 1 z 17 czerwca 2008 roku rozumie się dietę w minimalnej wysokości (23,00 zł, a następnie 30,00 zł) zgodnie z §11 ust5 Regulaminu wynagradzania oraz zwrot kosztów noclegu. U pozwanego funkcjonują zatem dwa odrębne świadczenia z tytułu podróży służbowej i świadczenia te w postaci jednego łącznego ryczałtu były realizowane na rzecz powodów w całym okresie ich zatrudnienia. Kwoty pozostałe powodom po wyodrębnieniu minimalnych diet w pełni rekompensowała koszty noclegów zgodnie z umową pracę i Regulaminem wynagradzania. Pozwany powołał się również na wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 16.09.2014r. w sprawie III APa 19/14 oddalając apelację powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 26 lutego 2014 roku sygn. akt VI P 20/13 oddalającego powództwo kierowcy o zasądzenie ryczałtu za nocleg. W tym przypadku pracodawca również posługiwał się jednym uproszczonym pojęciem „dieta” lub „ekwiwalent” dla łącznego określenia wszystkich możliwych kosztów podróży służbowej. Oba wskazane sądy zgodne były co do tego, że w myśl art. 65 § 2 kodeksu cywilnego w związku z art. 300 kodeksu pracy w umowach należy raczej badać zamiar stron i cel umowy aniżeli opierać na jej dosłownym drzwi. Tak jak w ww. sprawie również w stanem faktycznym niniejszej sprawy brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, by zamiarem pracodawcy i pracowników było takie uregulowanie należnych świadczeń związanych z podróżą służbową, aby zakresem normowania wynikającym z §11 ust. 5, 6 i 7 Regulaminu wynagradzania w liście w związku z zapisami umów o pracę objąć jedynie fragment tej materii. Powodowie od samego początku mieli pełną świadomość i jasność, jakie świadczenia za co i w jakiej sytuacji otrzymają. Nigdy wcześniej zgłaszali pozwanemu z tego tytułu żadnych roszczeń. Nie pytali nawet o przyjęte postanowienia umowne czy obowiązujące zapisy regulaminowe. Nie kwestionowali ich. Należy zatem przyjąć, że skoro zgodnie ustaliły, że wypłacana w formie ryczałtu kwota w wysokości 35 Euro za każdy dzień podróży służbowej, a w okresie 36 Euro, w pełni pokrywała wszystkie koszty podróży w tym koszty noclegów.

Wskazał, że na podstawie art. 77(5)§3 kodeksu pracy miał prawo do swobodnego kształtowania wysokości należności z tytułu zwrotu kosztów noclegów też uczynił w §11 Regulaminu wynagradzania. W tej sytuacji brak jest jakichkolwiek podstaw do żądania wypłaty ryczałtu za noclegi w oparciu przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej, wydane na podstawie art. 77(5) § 2 Kodeksu pracy. Literalne brzmienie treści art. 77(5) § 5 kodeksu pracy za warunek odpowiedniego stosowania przepisów rozporządzenia (...) przyjmuje brak uregulowania dotyczącego warunków wypłacania należności z tytułu podróży służbowej. Jednocześnie art. 77(5) §4 K.p. ustawodawca verba legis uznaje przepisy rozporządzenia stanowiący minimalny standard tylko w zakresie dotyczącym diet. W ocenie pozwanego uzasadniona jest ścisła wykładnia odesłania w art. 77(5)§5 Kodeksu pracy, która przemawia za uznaniem, że w przypadku innych pracodawców w zakresie zwrotu należności (poza dietami) rozporządzenie ma zastosowanie tylko do przypadków nie uregulowania tej kwestii w regulaminie wynagradzania, układach zbiorowych pracy i umowach o pracę. Wykładni tej nie stoi na przeszkodzie brzmienie art. 18§2 Kodeksu pracy, który przewiduje – zgodnie z zasadą uprzywilejowania pracownika – automatyczne zastąpienie przez odpowiednie przepisy prawa mniej o niekorzystnych postanowień umów i innych praw aktów, na podstawie których powstaje stosunek pracy. Rozporządzenia (...) z 2002r. i 2013r. w dniu wchodzą wprawdzie w zakres pojęcia przepisy prawa pracy w rozumieniu tego przepisu co prima facie rozszerza zakres podmiotowy rozporządzeń na pracowników zatrudnionych u pracodawców „niepaństwowych”. Należy jednak uznać, że art. 77(5)§5 Kodeksu pracy ma charakter dyspozytywny, co sprawia, że ma zastosowanie tylko wówczas, gdy strony stosunku pracy nie uzgodnią danej kwestii inaczej. Jako taki stanowi, więc wyjątek od zasady z w art. 18 Kodeksu pracy (lex specialis derogat legi generali), a wniosek ten dodatkowo uzasadnia sąsiedztwo ewidentnie semiimperatywnego art. 77(5)§5 kodeksu pracy ustanawiającego ów „minimalny standard” w zakresie diet i tylko diet.

Podkreślił, że analiza uzasadnienia do projektu ustawy zmieniającej art. 77(5)§5 2 Kodeksu pracy wskazuje, jakie cele chciano osiągnąć w związku z przyjęciem tej ustawy. Projektodawca w części ogólnej uzasadnienia zaznaczył, iż proponowany akt prawny „zmierza do zmniejszenia kosztów pracy, uelastycznienia stosunków pracy w tym, zwłaszcza w zakresie czasu pracy oraz pomniejszenie obciążeń administracyjnych pracodawców, a tym samym do pobudzania przedsiębiorczości i zapewnienia warunków sprzyjających tworzeniu nowych miejsc pracy”. Co również istotne zmiany miały zmierzać do „uwzględnienia uwarunkowań i specyfiki działania małych i średnich firm”. W części szczegółowej uzasadnienia odnoszącej się do nowego brzmienia art. 77(5) pt „Ograniczenie zakresu obligatoryjnej regulacji dotyczącej należności z tytułu podróży służbowej” zarysowany został problem regulacyjny - nieadekwatność przepisów dotyczących podróży służbowej do sytuacji przewoźników, co powoduje wzrost kosztów prowadzonej działalności. Deklarowanym celem nowego rozwiązania miała być „racjonalizacja wydatków pracodawców”, co planowano osiągnąć poprzez decentralizację kompetencji w zakresie wypłacania należności za podróż służbową - pracodawca spoza sektora publicznego miał samodzielnie ustalać warunki wynagradzania pracowników i przyznawania świadczeń związanych z pracą. Z treści uzasadnienia wynika więc, iż prawodawca przyznając pracodawcy prawo do samodzielnego ustalania zasad wypłaty należności związanych z podróżą służbową chciał tym samym doprowadzić do obniżenia kosztów pracodawców.

Jak wynika z załączonych do niniejszej odpowiedzi na pozew wyliczeń pozwany wypłacił na rzecz powodów należne im kwoty. Przyznanie powodom żądanych w pozwie kwot spowodowałoby bezpodstawne wzbogacenie się kosztem pozwanego, ponieważ doprowadziłoby do podwójnego obciążenia pozwanego kosztami podróży służbowych przy braku podstawy prawnej dla takiego obciążenia.

Z ostrożności procesowej dodatkowo pozwany podniósł, że zapewnił powodom należyty nocleg w kabinach pojazdów, którymi się poruszali i w związku z tym i tak nie miał obowiązku wypłacania ryczałtów za noclegi. W pozwie powodowie nie przedstawili żadnego dowodu na to, że noclegi w kabinach pojazdów pozwanego nie zapewniły im odpoczynku na zregenerowanie sił fizycznych i psychicznych adekwatnych do wykonywania powierzonej pracy kierowcy. Co istotne powodowie w całym okresie prace w transporcie międzynarodowym nie ponieśli żadnych kosztów noclegu. Zgodnie z powołanym orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 12.09.2012r. (II PK 44/12) kierowca może żądać ryczałtu za noclegi tylko wówczas, gdy udowodni że noce spędzone w samochodzie nie spędzały warunków należytego noclegu. Wskazał, że zdolność do realizacji zadań kierowcy zawodowego samochodów ciężarowych badana jest przez testy wykonywane przez psychologów transportu. Pozwany konsultując tego typu przypadki z psychologiem transportu zajmującym się tą problematyką od kilkudziesięciu lat potrzebnych otrzymał informację, że testy wykonane na kilkunastoosobowej próbie badawczej nie wykazały różnic po noclegu w kabinie kierowców i hotelu w granicach błędu statystycznego. Z punktu widzenia ergonomii ocena warunków pracy zawsze dokonywana jest indywidualnie w odniesieniu do każdego z pracownika (do jego możliwości psychofizycznych, cech antropometrycznych, itd.). Stąd też brak jest jakichkolwiek dowodów, by powodowie nie mogli regenerować sił potrzebnych do wykonywania pracy kierowcy podczas noclegów spędzanych w kabinie. Zarzucając nienależyte warunki noclegu w kabinie powodowie nie przedłożyli np. dowodu na przekroczenie norm hałasu podczas noclegów w kabinie w zależności od miejsc, w których je spędzali, nie wskazali konkretnych miejsc postojowych, w których spędzali noclegi. Ponadto nie zróżnicowali w pozwie parametrów mikroklimatu panującego w kabinie w zależności od pory roku, od czego zależy również samopoczucie i możliwość pełnego skorzystania z nocnego odpoczynku w kabinie. Powodowie nie biorą zupełnie pod uwagę cech wymiarowych przestrzeni do spania, wskazując, że wymiary powierzchni materaca są wystarczające dla ponad 95 % populacji polskiej wg atlasu antropometrycznego. Powodowi nie udowodnili, że mieli w jakikolwiek sposób utrudniony dostęp do przestrzeni do spania, że jej wysokość była niewystarczająca. Pozwany podkreślił, że zatrudnieni kierowcy nocują w kabinach pojazdów jednoosobowo co wynika z przyjętego u pozwanego systemu pracy i przewożonego ładunku (inne samochody ciężarowe). Jeśli zatem przyjąć, że wskazane wyżej problemy nie występowały i przez materac zapewniona była neutralna pozycja kręgosłupa, to stwierdzić należy, że porównywalne warunki noclegowe dotyczą także łóżek hotelowych. Na uwagę zasługuje, że przepisy prawa nie ustanawiają prawem określonych wymagań ani nie precyzują sposobu zapewnienia bezpłatnego noclegu. Powodowie nie wykazali niedogodności i uciążliwości mocowania w kabinach samochodów pozwanego, a sam fakt braku toalet i dostępu do sanitariatów w miejscu noclegu, jednak dostępnych w każdym przeciętnym parkingu dla samochodów ciężarowych w Europie, nie może przesądzać o braku należytych warunków noclegowych, tym bardziej, że to kierowcy zawsze decyduje na jakim parkingu chce spędzić nocleg. Wskazał, że praca kierowcy w transporcie międzynarodowym jest pracą o specyficznym charakterze, w której pracodawca ma bardzo ograniczony, lub żaden, wpływ na podejmowaną przez kierowcę, decyzje co do wyboru miejsca odpoczynku. Ze względu na wiele czynników wpływających na możliwość wyboru miejsca noclegu przez kierowcę, pojazdy którymi się poruszali wyposażone są kabiny pozwalające na wypoczynek niezbędny do regeneracji sił. Ponadto nocleg w kabinie samochodu jest powszechną praktyką stosowaną wśród zawodowych kierowców. Powodowie osoby wykonujące ten zawód z pełną świadomość swych praw i obowiązków akceptowali ten stan rzeczy i nie sygnalizowali istnienia problemu niewypłaconych ryczałtów. Powołał się na przepis art. 77(5) § 2 kodeksu pracy oraz § 9 obowiązującego do dnia 28 lutego 2013 roku rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju z dnia 19.12.2002r., wskazał, że za nocleg przysługuje pracownikowi zwrot kosztów w wysokości stwierdzonej rachunkiem hotelowym w granicach ustalonego na ten cel limitu w załączniku do rozporządzenia (ust. 2). W razie nieprzedłożenia rachunku, pracownikowi przysługuje ryczałt w wysokości 25% limitu, o którym mowa w ust. 1. Ryczałt nie przysługuje za czas przejazdu. Jednakże, w myśl ust. 4 niniejszego paragrafu, przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się, jeżeli pracodawca lub strona zapewnia pracownikowi bezpłatny nocleg. Analogiczna regulacja jak w powyższym rozporządzeniu została wprowadzona w §16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 roku. Podkreślił, że pojęcie bezpłatnego noclegu nie zostało zdefiniowane w ww. rozporządzeniach i brak jest również ustanawianych prawem określonych wymagań czy sprecyzowanych sposobów zapewnienia bezpłatnego noclegu przez pracodawcę Za bezpłatny nocleg w rozumieniu rozporządzenia niniejszego uznać zatem należy każde miejsce zapewniane przez pracodawcę jeśli zapewnia ono pracownikowi regenerację sił fizycznych i psychicznych adekwatnych do wykonywania danego zawodu, co z kolei należy rozpatrywać w odniesieniu do konkretnego przypadku. Co więcej art. 14 ustawy o czasie pracy kierowców wskazuje jedynie, że pojazd musi być wyposażony w miejsce do spania, aby mógł być tam realizowany odpoczynek, co zostało podkreślone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2013 roku (II PK 296/12). Jest to świadomy zabieg ustawodawcy, który brał pod uwagę, że zawód kierowcy w transporcie międzynarodowym jest zawodem specyficznym, polegającym na stałym przemieszczaniu się i postojach w miejscu wybranym przez pracownika po odpowiedniej ilości godzin pracy. Wraz z prowadzeniem do polskiego porządku prawnego przepisami dyrektywy 2002/15/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 roku w sprawie organizacji czasu pracy osób wykonujących czynności w trasie w zakresie transportu drogowego (Dz.U. EU L z dnia 23.03.2002r.) gwarantować ma bezpieczeństwo w transporcie drogowym. Racjonalny ustawodawca w ten sposób bardziej szczegółowy uregulowałby kwestię noclegu kierowcy, gdyby uważał, że ten wykonywany w specjalnie tego przygotowanej kabinie pojazdu jest niewystarczający. Stanowisko powyższe znalazło potwierdzenie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12.09.2002 roku II PK 44/12, jak również w uzasadnieniu wyroku z dnia 1.04.2011 roku II PK 234/10 w którym Sąd Najwyższy podkreślił, że ocena czy pracodawca zapewnił powodowi bezpłatny nocleg musi być odniesiona nie tylko do treści § 9 rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia grudnia 2002, ale powinna ponadto być oparta na ocenie faktycznych warunków noclegu stworzonych pracownikowi przez pracodawcę z punktu widzenia zapewnienia pracownikowi odpowiedniego miejsca do nocnego wypoczynku. Wobec powyższego wskazać należy, że w sytuacji, gdy sąd nie podzieli stanowiska pozwanego odnośnie rozliczenia się pozwanego z powodami ze wszystkich należności z tytułu podróży służbowych, kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie będzie ustalenie, czy powodowie mieli zapewnione przez pozwanego należyte warunki noclegowe podczas wyjazdów zagranicznych w sytuacji, gdy nocowali w kabinie samochodu a nie w hotelu czy motelu, a w szczególności czy kabiny pojazdu, który się poruszali umożliwiły im odpowiedni nocny wypoczynek zapewniający regeneracji sił fizycznych i psychicznych adekwatnych do wykonywania zawodu kierowcy, co z kolei zwalnia pozwanego z obowiązku wypłaty na rzecz powodów kwoty ryczałtu za noclegi. Powodowie, jak sami przyznają w pozwie, odbywali noclegi w kabinie pojazdu, w którym się poruszali. Powodowie jednak całkowicie pomijają fakt, że kabiny i ich część sypialna, jej wymiary, były fabrycznie wyposażone w taki sposób, że umożliwiały regeneracji sił fizycznych i psychicznych adekwatnych do zawodu kierowcy w transporcie międzynarodowym. Powodowie aprobowali więc odbywanie noclegu w kabinie, co więcej z góry wykluczali możliwość noclegu poza nią. Wskazał, że kabiny pojazdu, którymi poruszali się powodowie posiadały płaską i pozbawioną przeszkód podłogę, zapewniającą całkowitą swobodę ruchów oraz szereg inteligentnie rozmieszczonych schowków, to jest na przednią szybą na desce rozdzielczej oraz pod łóżkiem. Kabiny tychże pojazdów posiadały dodatkowo piec z postojowy do ogrzewania, klimatyzację, zasłony, lampkę nocną, radio z odtwarzaczem CD, lodówki umożliwiające przechowywanie napojów i żywności a także standardowe łóżka zapewniające komfort snu zbliżony do domowego. Każda z kabin pojazdów, którymi poruszali się powodowie była wyposażona w dodatkowe podłączenie prądu i obieg powietrza zapewniający odpowiednią wentylację wnętrza kabiny. Kabiny zostały wyizolowane w sposób chroniący powodów przed hałasem z zewnątrz. Komfortowe wyposażenie kabin opisane zostało w prasie holenderskiej w teście kabin samochodów ciężarowych w przeprowadzonych w 2007r.. Zwycięzcą tego testu został jeden z pojazdów użytkowanych przez powodów - (...). Istotne jest to przy tym, że powodowie odbywając podróże służbowe zawsze spędzali noclegi w kabinie jednoosobowo, co zwiększało poczucie komfortu i wpływało na jakość odpoczynku w przeciwieństwie do sytuacji, gdyby mieli dzielić kabinę z innym kierowcą, co często występuje w praktyce. Powołał się na opinię specjalisty w tej sprawie. Wskazał, że strona powodowa mimo spoczywającego na niej ciężaru dowodowego w żaden sposób nie wykazała, aby którykolwiek z czynników lub jego brak miał jakikolwiek wpływ na odpoczynek kierowców i utrudniał im nocny wypoczynek w kabinach pojazdów. W ocenie pozwanego niedopuszczalne bo i całkowicie bezpodstawne byłoby generalne założenie, że kierowcy każdej nocy na każdym parkingu, w każdym ze wskazanych typów pojazdów nie mieli zapewnionego prawidłowego nocnego odpoczynku, potrzebnego do zregenerowania sił fizycznych i psychicznych potrzebnych di wykonywania zawodu kierowcy. Powołując się na art. 6 k.c., podkreślił, że powodowie w trakcie trwania stosunku pracy nigdy nie zgłaszali jakichkolwiek uwag, z których wynikałoby, że nocleg zapewniany przez pozwaną spółkę nie gwarantuje im odpowiedniego nocnego wypoczynku umożliwiającego regenerację organizmu odpowiadającą wykonywanemu zawodowi kierowcy. W związku z tym aprobowali sposób wykorzystywania kabin pojazdów do noclegów, nigdy też nie zwracali się do pozwanego z wnioskiem bądź pytaniem o możliwość noclegu w hotelu. Powołał się na wyrok Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z 22 września 2011 roku (sygn. akt, IVPa 83/11) oddalającego apelację powoda (kierowcy), wskazując, że każda sprawa tego typu powinna być indywidualnie zbadana, a ciężar dowodu spoczywa na powodzie szukającym ryczałtu za noclegi.

Pozwany ponadto powołał się na niezgodność przepisów prawa krajowego z przepisami Rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 roku w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98 jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 („rozporządzenie harmonizacyjne”), wskazując, że polskie uregulowania odpowiadające ww. przepisom znajdują się w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004r. o czasie pracy kierowców, choć zakres przedmiotowy i podmiotowy obu regulacji nieco się różni. Ustawa bowiem obejmuje wyłącznie kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, pozostawiając poza swym zakresem kierowców wykonujących transport na podstawie innych stosunków prawnych, w przeciwieństwie do „rozporządzenia harmonizacyjnego”. Podkreślił, że „rozporządzenie harmonizacyjne” przewiduje tylko jeden sposób na korzystniejsze uregulowanie warunków pracy kierowców pracowników w zakresie warunków pracy i sposób ten został wskazany w motywie piątym rozporządzenia. Jest nim uzgodnienie tych lepszych warunków między pracodawcami, a pracownikami np. w układach zbiorowych pracy. Droga ustawodawcza nie wydaje się tu dozwolona. Wskazała na zasadę bezpośredniego stosowania przepisów rozporządzeń unijnych. Wskazane rozporządzenie harmonizacyjne dopuszcza wykorzystywanie w pojeździe dziennych okresów wypoczynku (regularnych i skróconych) oraz skróconego tygodniowego okresu wypoczynku, podczas gdy ustawa dopuszcza wyłącznie dobowy odpoczynek – odpowiednik odpoczynku dziennego, a takie zawężenie nie znajduje uzasadnienia. Tym samym ma ono zastosowanie jedynie do przypadków nie objętych zakresem rozporządzenia harmonizacyjnego, tj. do transportu wykonywanego przez kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, wykonujących transport pojazdami o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony. Wskazał że ww. rozporządzenie w art. 8 ust. 8 wymaga aby pojazd był wyposażony w „odpowiednie miejsce do spania”, podczas gdy z art. 14 ustawy wynika jedynie obowiązek wyposażenia pojazdu w „miejsce do spania”. Przedstawił analizę konsekwencji wynikających z różnic terminologicznych pomiędzy przepisami obu aktów prawnych. Wskazał, że zgodnie z uregulowaniami rozporządzenia, to kierowca dokonuje wyboru miejsca wykorzystywania okresów odpoczynku. Wskazał, że zgodnie z zasadą bezpośredniego stosowania przepisów rozporządzenia, regulacje ustawy o czasie kierowców mają zastosowanie jedynie w zakresie nieobjętym przepisami rozporządzenia, a więc w stosunku do kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, wykonującymi pracę przy wykorzystaniu pojazdów o masie całkowitej nie większej niż 3,5 tony. Podkreślił, że dopuszczalne jest jednak podjęcie przez państwo członkowskie odpowiednich działań mających na celu realizację postanowień rozporządzenia, przy czym jeśli przyjmowane są regulacje korzystniejsze dla pracowników możliwe jest to jedynie w drodze uzgodnień między pracodawcami pracownikami np. w układach zbiorowych, a nie na drodze ustawodawczej . Prawodawca unijny uznał za właściwe, aby kierowca mógł spędzić w kabinie wiele godzin, również realizując w niej swoje prawo do odpoczynku. Tym samym uznał, że dla zachowania odpowiedniego komfortu wypoczynku, w tym snu, nie są konieczne warunki hotelowe. W związku z tym przepisy rozporządzeń (...) z roku 2002 i 2013 w zakresie, w jakim uniemożliwiają pracodawcy zapewnienie bezpłatnego noclegu w ten sposób, że pojazd jest wyposażony w odpowiednie miejsce do spania, podważają cele ww. rozporządzenia harmonizacyjnego i w ten sposób zasadę wiążącego charakteru rozporządzenia unijnego. Są zatem niezgodne z przepisami UE.

Podniósł również zarzut nadużycia prawa przez powodów. Wskazał na treść art. 8 K.p. W ocenie pozwanego powodowie traktują świadczenie z ryczałtu za nocleg jako dodatkowy składnik wynagrodzenia, a nie jako rekompensatę rzeczywiście poniesionych kosztów. Nie ponosili żadnych kosztów związanych z noclegami. Należy przyjąć zgodnie z przepisami, że ryczałt za nocleg, przysługuje wyłącznie pracownikowi, który rzeczywiście poniósł koszty związane z noclegiem, lecz nie posiada rachunku to dokumentującego. Jest to zwrot kosztów, lecz w kwocie zryczałtowanej. Wskazał na orzeczenia Sądu Okręgowego w Zielonej Górze jako potwierdzających takie rozumienie ww. przepisów oraz Sądu Najwyższego. W konsekwencji zasądzenie na rzecz powodów dochodzonych przez niech roszczeń byłoby sprzeczne ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem prawa do ryczałtu za nocleg. W ocenie pozwanego kłóciłoby się to również z poczuciem sprawiedliwości, skoro jednocześnie pozwana zapewniała powodom noclegi w pojeździe ze specjalnie przygotowanym modułem sypialnym, a zarazem wypłacała kierowcom znaczne kwoty na pokrycie wszystkich kosztów podróży służbowych, choć mogła ograniczyć się do wypłacania ułamków kwot, jedynie tytułem minimalnych diet. Powodowie żądają od pozwanego dodatkowych świadczeń o charakterze wynagrodzeniowym - zważywszy na atrakcyjne warunki zapewnianych kierowcom w tym zakresie przez pozwanego takie żądanie należy ocenić jako sprzecznym z zasadami współżycia społecznego . Podkreślił ponownie, że powodowie w trakcie trwania stosunku pracy nie domagali się pracodawcy zapłaty dodatkowych kwot z tytułu podróży służbowych, uznając w ten sposób, że wypłacana jedno świadczenie nazwane „dietą” stanowi całość należnych im kwot z tytułu odbywania podróży służbowej poza granicami kraju. Podsumował, iż całokształt wyżej opisanych okoliczności uzasadnia zarzut nadużycia prawa podmiotowego przez powodów żądających wypłaty dodatkowych świadczeń z tytułu podróży służbowych. Sprzeczne jest bowiem z zasadami współżycia społecznego żądanie przez pracownika pracodawcy kwot pieniężnych na poczet zwrotu kosztów noclegów, których to kosztów pracownik w rzeczywistości nie poniósł, a żądane ryczałty traktuje jako dodatkowy składnik wynagrodzenia. W konsekwencji dochodzenie roszczeń objętych pozwem zgodnie z art. 8 kodeksu pracy nie korzysta z ochrony. Powołał się na orzecznictwo Sadu Najwyższego. Jednocześnie wniósł o skierowanie pytania prawnego do Trybunału Konstytucyjnego i zawieszenie postępowania.

W odpowiedzi na roszczenie powoda S. S. w zakresie zasądzenia ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy wskazał, iż kwestionuje w całości żądanie w tym zakresie i zaprzecza wszelkim twierdzeniom strony powodowej poza wyraźnie przyznanymi przez stronę. Wskazał iż, że powód nie przedłożył żadnych dokumentów, z których wynikałoby, że wykorzystał w latach 2010 - 2012 jedynie 15 dni urlopu wypoczynkowego w skali każdego roku. Stosownie zaś do treści art. 6 k.p.c. obowiązek udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki. Podniósł natomiast, że wypłacił powodowi ekwiwalent za niewykorzystany urlop w całości. Jak bowiem wynika z ewidencji czasu pracy w 2010 roku powód S. S. wykorzystał urlop wypoczynkowy w pełnym wymiarze, tj. 26 dni. W 2011 roku powód wykorzystał urlop wypoczynkowy w wymiarze 3 dni zaległego urlopu za 2011r. oraz 13 dni za rok 2012. W związku z powyższym do dnia rozwiązania umowy o prace, tj. do dnia 5 czerwca 2013 roku powodowi S. S. przysługiwało 13 dni urlopu wypoczynkowego za 2012 oraz 13 za 2013 rok - łącznie 26 dni. Ponieważ w 2013 roku do czasu rozwiązania przez strony umowy o pracę powód wykorzystał 9 dni zaległego urlopu wypoczynkowego za 2012 rok, pozwany wypłacił mu ekwiwalent w sumie za 17 dni niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego tj. za 4 dni nie wykorzystanego urlopu wypoczynkowego za 2012 rok oraz 13 dni za niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego w 2013 roku (obliczony proporcjonalnie do czasu rozwiązania przez strony umowy o prace). Za wykorzystane dni urlopu wypoczynkowego wypłacał każdorazowo powodowi należne wynagrodzenie urlopowe, co wynika wprost z list płac powoda złożonych do akt niniejszej sprawy bezpośrednio przez pozwanego. Natomiast za niewykorzystane 17 dni urlopu wypoczynkowego pozwany wypłacił powodowi ekwiwalent w wysokości 3.855,94 zł, co wynika z listy płac pracownika za czerwiec 2013. Co więcej także ze świadectwa pracy powoda S. S. wynika, że pozwany wypłacił mu ekwiwalent za 17 dni niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód G. G. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o w W. na podstawie kolejnych umów o pracę – od 16.08.2011r. do 11.10.2014r. , na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy.

/dowód: niesporne, a nadto :

kopia umów o pracę – k. 10-11 akt IVP 31/15 zł do akt;

świadectwo pracy – akta osobowe powoda – zał. do akt;

Powód P. O. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o w W. na podstawie kolejnych umów o pracę – od 14.05.2007r. do 30.06.2009r. oraz od 31.10.2010r. do 12.09.2014r., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

kopia umów o pracę – k. 15-16 akt IVP 31/15 zł do akt;

świadectwa pracy – akta osobowe powoda – zał. do akt;

Powód G. C. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. na podstawie kolejnych umów o pracę – od 25.10.2010r. do 22.11.2014r., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

kopia umowy o pracę – k. 16 akt IVP108/15 zał. do akt;

świadectwo pracy – k. 14-15 akt IVP 108/15 zał. do akt/

W dniu 13 listopada 2013r. pozwana doręczyła powodowi wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy w zakresie świadczeń z tytułu podróży służbowych określonych w regulaminie wynagradzania obowiązującego u pozwanego, proponując nowe. Powód nie wyraził zgodny na zmianę ww. warunków. Ostatecznie w dniu 22.11.2014r. strony rozwiązały umowę o prace za porozumieniem stron.

/dowód: wypowiedzenie zmieniające – k. 19 akt IVP108/15 zał. do akt;

oświadczenie powoda - k.19akt. akt IVP108/15 zał. do akt;

kopia porozumienia stron – k. 20 akt IVP108/15 zał .do akt/

Powód T. T. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. na podstawie kolejnych umów o pracę – od 14.06.2010r. do 13.06.2012r. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne a nadto dowód:

świadectwo pracy – k. 15-16 akt IVP 166/13 zał. do akt;

kopia umowy o pracę – k. 16 akt IVP108/15 zał. do akt;

świadectwo pracy – k. 14-15 akt IVP 108/15 zał. do akt/

Powód S. S. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. na podstawie kolejnych umów o pracę – od 12.06.2006r. do 05.06.2013r.na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

umowy o pracę – akta osobowe powoda – zał. do akt;

świadectwo pracy – k. 22-23 akt sygn. IVP 90/14 zał. do akt/

Powód M. K. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o w W. na podstawie umowy o pracę – od 07.02.2011r. do 19.09.2012r., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

kopia umowy o pracę – k. 13-14 akt IVP117/13 zał. do akt;

kopia świadectwa pracy – k. 15 –akt IVP 117/13 zał. do akt/

Powód J. K. (1) był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. na podstawie umowy o pracę – od 10.04.2012r. do 05.01.2013r., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

umowa o pracę – akta osobowe powoda – zał. do akt;

kopia świadectwa pracy – k. 15 –akt sygn. IV P 90/14 zał. do akt/

Powód P. Ł. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. na podstawie kolejnych umów o pracę – od 03.07.2006r.. do 13.02.2014r., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne a nadto dowód:

kopia świadectwa pracy – k. 7 akt IVP 33/16 zał. do akt

umowy o pracę – akta osobowe powoda – zał. do akt/

Powód P. J. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. na podstawie umowy o pracę – od 14.02.2011r. do 08.11.2014r., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

kopia umów o pracę – k. 16 akt sygn. IVP 7/15 zał. do akt;

kopia świadectwa pracy – akta osobowe powoda – zał. do akt/

Powód S. C. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o w W. na podstawie kolejnych umów o pracę – od 20.06.2010r. do 15.09.2014r., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

kopia umów o pracę – k. 12 akt sygn. IVP 7/15 zał. do akt

kopia świadectwa pracy – akta osobowe powoda – zał. do akt/

Powód D. K. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. na podstawie kolejnych umów o pracę – od 09.06.2008r. do 06.09.2014r., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

Kopia umów o pracę – k. 24, 26 akt sygn. IVP 139/14 zał. do akt;

kopia świadectwa pracy – akta osobowe powoda – zał. do akt

Powód W. L. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. na podstawie kolejnych umów o pracę – od 02.06.2008r. do 15.10.2014r., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

kopia umów o pracę – k. 53 akt sygn. IVP 139/14 zał. do akt

kopia świadectwa pracy – akta osobowe powoda zał. do akt/

Powód P. Z. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. na podstawie kolejnych umów o pracę – od 21.05.2007r. do 12.09.2014r., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

kopia umowy o pracę – k. 71 akt sygn. IVP 139/14

kopia świadectwa pracy – akta osobowe powoda – zał. do akt/

Powód P. I. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o.5 w W. na podstawie kolejnych umów o pracę – od 10.04.2006r. do 10.09.2014r., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy

/niesporne, a nadto dowód:

kopia umowy o pracę – k. 105 akt sygn. IVP 139/14

kopia świadectwa pracy – akta osobowe powoda – zał. do akt /

Powód T. B. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o w W. na podstawie kolejnych umów o pracę – od 26.05.2006r. do 30.11.2008r. oraz od 26.03.2010r. do 06.09.2014r.na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

umowy o prace – akta osobowe powoda – zał. do akt;

kopia świadectwa pracy – akta osobowe powoda – zał. do akt/

Powód R. M. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. na podstawie kolejnych umów o pracę – od 8.08.2011r. do 19.09.2014r.., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

kopia umów o pracę – k. 28, 26 akt sygn. IVP 125/14;

kopia świadectwa pracy – akta osobowe powoda – zał. do akt/

Powód M. C. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o w W. na podstawie umowy o pracę – od 14.03.2011r.. do 17.01.2013r., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

kopia umowy o pracę – k. 12 akt sygn. IV P 16/16 zał. do akt;

kopia świadectwa pracy – k. 11 akt sygn. IV P 16/16 zał. do akt/

Powód S. H. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o w W. na podstawie umów o pracę – od 7.08.2006r. do 13.02.2014r., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

kopia umowy o pracę – k. 5 akt sygn. IVP 33/15 zał. do akt;

kopia świadectwa pracy – k. 7 akt sygn. IV P 33/15 zał. do akt/

Powód W. M. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. na podstawie kolejnych umów o pracę – od 05.09.2005r. do 3.09.2014r., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

kopia umowy o pracę – k. 12 akt sygn. IVP 150/14 zał. do akt;

kopia świadectwa pracy – k. 10-11 –akt sygn. akt IVP 150/14 zał. do akt/

Powód R. C. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. na podstawie umowy o pracę – od 14.11.2011r.. do 22.06.2013r., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

kopia umowy o pracę – k. 14 akt sygn. IVP 76/15 zał. do akt;

kopia świadectwa pracy – k. 15 –akt sygn. IV P 76/15 zał. do akt/

Powód K. G. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o w W. na podstawie kolejnych umów o pracę – od 18.04.2011r. do 28.12.2013r., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

kopie umów o pracę – k. 8-9 akt sygn. IVP 29/15 zał. do akt;

kopia świadectwa pracy – akta osobowe powoda – zał. do akt

Powód Ł. W. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. na podstawie umowy o pracę – od 27.06.2011r. do 3.01.2014r., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

kopia umowy o pracę – k. 7 akt sygn. IVP 124/14 zał. do akt;

kopia świadectwa pracy – k. 8 –akt sygn. IV P124/14 zał do akt/

Powód G. Z. był zatrudniony u pozwanego (...) Sp. z o.o w W. na podstawie umowy o pracę – od 18.04.2011r. do 13.06.2013r. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy.

/niesporne, a nadto dowód:

kopia umowy o pracę – akta osobowe powoda – zał. do akt;

kopia świadectwa pracy – akta osobowe powoda – zał. do akt/

W §4 umów o pracę zawartych między powodami a pozwanym wskazano, że obok wynagrodzenia pracownik będzie otrzymywał za każdy dzień podróży służbowej dietę w obowiązującej wysokości, nie niższej niż dieta za podróż służbową na obszarze kraju. Wskazano, że dokładną wysokość diet określa obowiązujące w tym zakresie zarządzenie Zarządu Spółki. Zgodnie z §8 regulaminu wynagradzania obowiązującego u pozwanego w okresie objętym roszczeniami powodów, obok wynagrodzenia Pracownik będzie otrzymywał za każdy dzień podróży służbowej dietę w obowiązującej wysokości, nie niższej niż wynika to z obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa pracy. Zgodnie natomiast z treścią Zarządzenia nr 1 z dnia 17 czerwca 2008r. Zarząd pozwanego ustalił wysokość diet z tytułu wyjazdów zagranicznych dla kierowców zatrudnionych u pozwanego na równowartość 35 Euro za każdy dzień pracy poza granicami RP , a w okresie od 1 czerwca do 30 września każdego roku – 36 Euro za każdy dzień.

/niesporne, a nadto dowód:

umowy o prace – akta osobowe powodów – zał .do akt;

zarządzenie nr 1 z dnia 17.06.2008r – k. 1281 akt;

regulamin wynagradzania – k. 1276 – 1281akt/

Powodowie w trakcie pracy u pozwanego wykonywali przewozy międzynarodowe ciągnikami siodłowymi z naczepami o masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony. Przed zatrudnieniem u pozwanego powodowie, za wyjątkiem Ł. W. wykonywali pracę na stanowiskach kierowców, odbywając również podróże służbowe na terenie kraju i poza jego granicami. Powodowie zatrudniając się u pozwanego wiedzieli, że noclegi będą odbywali w kabinach prowadzonych przez nich pojazdów i akceptowali to.

W okresie zatrudnienia u pozwanego powodowie w trakcie podróży służbowych odbywali odpoczynki w pracy, w tym przypadające w godzinach nocnych w kabinach prowadzonych przez siebie pojazdów, zatrzymując się, zgodnie z własnym wyborem na przydrożnych parkingach, zatoczkach, parkingach przy stacjach paliw, a czasami przy siedzibach kontrahentów pozwanej. Nie korzystali z noclegów w hotelach, czy motelach, zabierali w podróż własną żywność, okazjonalnie dokonując dodatkowych zakupów i korzystając z usług gastronomicznych. Nie zgłaszali pozwanemu woli spędzania noclegów poza kabinami pojazdów. Kabiny pojazdów posiadały leżanki, były wyposażone w lodówki, ogrzewanie postojowe. Części pojazdów posiadała miejsca do leżenia w przybudówce nad kabiną kierowcy. Powodowie jeździli w obsadzie jednoosobowej i tak spędzali okresy odpoczynku podczas podróży służbowej.

W okresie zatrudnienia powodowie, zgodnie z zapisami w zawartych umowach i regulaminie wynagradzania obowiązującym u pozwanego, otrzymali za każdy dzień w podróży służbowej od pozwanego równowartość 35 Euro, a w okresie od 1 czerwca do 30 września każdego roku i 36 Euro .

/dowód: częściowo zeznania powodów:

K. G. – k. 1404 akt i k. 123 akt 29/15 zał. do akt;

Ł. W. – k. 1114 akt,

G. C. – k. 1175v – 1176 akt;

W. M. – k. 946v – 947 akt;

P. J. – k. 951v – 952 akt;

S. C. – k. 1113 – 1114 akt

G. G. – k. 949 – 950 akt;

P. O. – k. 1035v -1036 akt;

T. T. – k. 1112 - 1113akt

M. K.– k. 947 -948, 216v–217 akt sygn. IVP 117/13;

S. H. – k. 1405 – 1406 akt;

R. C. – k. 1173 - 1174 akt;

M. C. – k. 1402v – 1404 akt;

P. Ł. – k. 1404 – 1405 akt;

T. B. – k. 1174v – 1175v akt;

P. I. – k. 950v – 951 akt;

D. K. – k. 948 – 949 akt;

W. L. – k. 952 – 953 akt;

P. Z. – k. 1037v – 1038v akt;

S. S. – k. 1115v – 1116 akt;

J. K. (1) – (...) akt;

R. M. – k. 945 – 946v akt;

G. Z. – k. 1038v – 1040v akt

zeznania świadków:

W. J. - k. 195- 200 akt IVP 166/13 zał. do akt;

Pet P. - k. 206- 210 akt IVP 166/13 zał. do akt;

J. K. (2) - k. 304 - 317 akt IVP 117/13 zał. do akt/

Sąd zważył, co następuje:

Niesporny w sprawie był fakt wykonywania przez powodów na rzecz pozwanej pracy w charakterze kierowcy na podstawie umów o pracę w okresach wskazanych w pozwach, odbywanie podróży służbowych na terenie kraju i za granicą, spędzanie przed powodów odpoczynków dobowych, w tym noclegów wyłącznie w kabinach prowadzonych pojazdów i otrzymywanie diet w kwotach określonych w umowach o pracę, regulaminie wynagradzania obowiązującym u pozwanej oraz zarządzeniach Zarządu pozwanej.

Sporne było, czy wobec niezapewnienia powodom przez pozwaną możliwości spędzania noclegów poza kabinami pojazdów przysługiwał powodom dodatkowy ryczał za każdy nocleg w kwotach wskazanych w pozwach.

Sąd wyłączył w punkcie I wyroku do odrębnego rozpoznania roszczenie S. S. w zakresie ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, uznając, iż konieczne jest przeprowadzenie odnośnie ww. roszczenia dalszego postępowania dowodowego, a prowadzenie go w dalszym ciągu w niniejszej sprawie powodowałoby niepotrzebne przedłużanie postepowania, dojrzałego do rozstrzygnięcia w zakresie pozostałych roszczeń powodów, w tym S. S. – tj. odnośnie ryczałtów za noclegi.

Sąd dokonując ustalenia stanu faktycznego kierował się brzmieniem przepisu art. 6 k.c. określającym rozkład ciężaru dowodowego w procesie cywilnym. Zgodnie z treścią wskazanego przepisu, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Co prawda, obowiązujące przepisy (art. 232 k.p.c.) dają Sądowi możliwość powoływania dowodów z urzędu, jednakże niekwestionowane obecnie jest, że wobec naczelnej zasady kontradyktoryjności procesu cywilnego, Sąd powinien korzystać z takiego uprawnienia jedynie wyjątkowo (por: wyrok SN z 15.07.1999r. sygn. akt 425/99 w: LEX nr 83805), wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 29.12.2003r. sygn. akt I ACa 1457/03 w: OSA 2005/3/12). Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Poznaniu (wyrok z 28.03.2007r. sygn. akt I ACa 99/07 w: LEX nr 370511) przepis art. 232 zd. 2 k.p.c. dopuszcza możliwość przeprowadzenia przez sąd dowodu nie wskazanego przez stronę, jednakże nie oznacza to obowiązku dopuszczenia takiego dowodu. Podobnie w wyroku z 16.06.2005r. (sygn. akt I ACa 1927/04, w: LEX nr 175170) Sąd Apelacyjny w Poznaniu wskazał, iż z przepisu art. 232 k.p.c. jednoznacznie wynika, że obowiązek wskazania dowodów obciąża stronę i w związku z tym nie jest rzeczą sądu wyszukiwanie dowodów w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron.

Sąd biorąc pod uwagę, iż strony były reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników, nie zastępował ich w inicjatywie dowodowej. Ustalając stan faktyczny oparł się na dowodach przez zawnioskowanych przez strony – częściowo zeznaniach powodów, zeznaniach przesłuchanych świadków oraz tych dokumentach złożonych przez strony, których wiarygodność i prawidłowość sporządzenia nie została skutecznie zakwestionowana.

Sąd oddalił część wniosków dowodowych zarówno powodów, jak i pozwanego /k. 1475v akt/, uznając, iż ich przeprowadzenie nie miałoby znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy a jedynie przedłużyłoby postępowania. Dotyczy to zarówno wniosków powodów o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego celem wyliczenia ich hipotetycznych należności z tytułu ryczałtów za noclegi, jak również pozwanego odnośnie dopuszczenia dowodu z opinii biegłego z zakresu ergonomii pracy celem wykazania, iż kabiny pojazdów w których spędzali noclegi powodowie, umożliwiały im należytą regenerację sił. Odnośnie spędzania noclegów w kabinach pojazdów jednoznacznie wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 czerwca 2014r. sygn. akt II PZP 1/14, a Sąd w pełni podziela wnioski w niej zawarte. Również dalsze dopuszczanie dowodów z zeznań zgłaszanych świadków, w świetle zeznań powodów, było bezcelowe i nie doprowadziłoby w istniejącym stanie prawnym do uzyskania danych mogących wpłynąć na treść orzeczenia.

Sąd dał wiarę zeznaniom powodów w tej ich części, w której wskazywali, że zatrudniając się u pozwanego mieli świadomość, że noclegi będą odbywali w kabinach prowadzonych przez nich pojazdów i akceptowali to, a w trakcie zatrudnienia u pozwanego spędzali noclegi jedynie w kabinach pojazdów. W tym zakresie zeznania powodów były zasadniczo zgodne, logiczne i wzajemnie się potwierdzające. Nie budziły również wątpliwości Sądu zeznania powód odnośnie warunków spędzania noclegów, miejsc, w których się zatrzymywali i otrzymywania od pozwanego diet w wysokościach wynikających z umów o pracę, regulaminu wynagradzania obowiązującego u pracodawcy i zarządzenia Zarządu pozwanej. Sąd nie dał wiary tym zeznaniom części powodów, w których twierdzili, że gdyby mieli taką możliwość, to spędzali by noclegi w motelach czy hotelach, a nie w kabinach pojazdów. Jest rzeczą powszechnie znaną, że wobec niewysokiej podstawy wynagrodzenia kierowców w firmach transportowych, to należności z tytułu podróży służbowych stanowią istotny element wynagrodzenia skłaniający do podejmowania zatrudnienia w tym charakterze. Otrzymywane przez kierowców z tego tytułu kwoty, nie są w przeważającej części wykorzystywane zgodnie z ich celem – to jest na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania w podróży służbowej, lecz traktowane jako element wynagrodzenia, który można „zaoszczędzić”. W efekcie, co potwierdzała część powodów, stała praktyką jest zabieranie przez kierowców w podróże służbowe własnego prowiantu, po to aby nie musieć wydawać jak największej części kwoty uzyskiwanej tytułem diety. Wyprzedzając późniejsze rozważania należy wskazać, że gdyby pozwany wypłacał ryczałty za noclegi – zgodnie z oczekiwaniami sformułowanymi w złożonych pozwach, to z pewnością ograniczyłby wysokość ściśle rozumianej „diety” do minimalnego, wymaganego przepisami właściwych rozporządzeń Ministra Pracy i Polityki Społecznej poziomu „diety krajowej”. Tym samym należności z tytułu ryczałtów za noclegi przejęłyby rolę obecnych „diet” i stanowiły jedyne źródło uzupełnienia wynagrodzenia w stawce podstawowej uzyskiwanego od pozwanego pracodawcy. Z pewnością w takiej sytuacji powodowie nie korzystaliby z możliwości noclegu w motelach czy hotelach, lecz „zaoszczędzali” uzyskiwane pod tym tytułem kwoty.

Sąd nie dał również wiary tej części zeznań powodów, w których wskazywali, że „dietę” wypłacaną przez pozwanego traktowali jako środki jedynie na zakup jedzenia oczekując, że pozwany będzie wypłacał za „noclegi” dodatkowe środki. W tym zakresie zeznania powodów były sprzeczne z zeznaniami przesłuchanych świadków oraz wewnętrznie niespójne. Powodowie zeznawali również, ze zdawali sobie sprawę ze składników otrzymywanego wynagrodzenia, wśród których nie było wskazanych innych należności z tytułu podróży służbowych.

Sąd nie dał wiary zeznaniom części powodów wskazujących, że spędzili kilka nocy w trakcie zatrudnienia u pozwanego w hotelach i zwracali się do pozwanego o zwrot poniesionych kosztów, jednak bezskutecznie. Powodowie nie wskazali, których dni dotyczą ww. zeznania, a powołując się na posiadane rachunki, nie złożyli stosownych wniosków dowodowych w tym zakresie.

Sąd dał wiarę zeznaniom przesłuchanych w toku postępowania świadków, zeznających nie tylko w zakresie okoliczności dotyczących określonych powodów, lecz również odnośnie okoliczności ogólnych, dotyczących zasad pracy wszystkich kierowców zatrudnionych u pozwanego - W. J., Pet P.’owi i J. K. (2), albowiem były zgodne, wzajemnie się potwierdzały i uzupełniały, a świadkowie nie mieli powodu do składania fałszywych zeznań, ryzykując odpowiedzialnością karną. Należy wskazać, że w części zeznania ww. świadków znalazły potwierdzenie w zeznaniach powodów. Dotyczyło to braku klimatyzacji postojowej w kabinach pojazdów, które prowadzili powodowie, braku węzła sanitarnego w kabinach ww. pojazdów.

Podstawą prawną rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie były przepisy art. 2 pkt 7, 14, 21a oraz 27 ust.5 ustawy z dnia 16.04.2004r. o czasie pracy kierowców (j.t. Dz.U. z 2012r. poz. 1155), art. 2 i 8 Rozporządzenia nr 561/2006 w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającego Rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylającego Rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 (Dz.U.UE.L.2006.102.1 ze zm.), art. 77(5)§1-5 k.p. art. 65§1 k.c w zw. z art. 300 k.p. oraz art. 8 k.p.

Na wstępie rozważań dotyczących zasadności roszczeń zgłoszonych przez powodów należy wskazać, że zagadnienia dotyczące podróży służbowych w przypadku kierowców uregulowane są odrębnie od zasad wskazanych w (dotyczących innych pracowników, wykonujących pracę w warunkach podróży służbowej) - w. ustawie z 16.04.2004r. o czasie pracy kierowców (j.t. Dz.U. z 2012r. poz. 1155),.

W uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 19.11.2008 r. sygn. akt II PZP 11/08, Sąd Najwyższy wskazał, że kierowca transportu międzynarodowego odbywający podróże w ramach wykonywania umówionej pracy i na określonym w umowie obszarze jako miejsce świadczenia pracy nie jest w podróży służbowej w rozumieniu art. 77(5)§1 k.p. Podobnie Sąd Najwyższy wskazał w wyroku z 10.02.2015r. w sprawie sygn. akt II UK 225/13, podkreślając, że do kierowców w transporcie drogowym nie ma zastosowania art. 77(5) § 1 k.p. właściwy dla pracowników wykonujących pracę w „podróży służbowej” jedynie incydentalnie ale autonomiczne rozumienie podróży służbowej zdefiniowanej w szczególnej regulacji prawnej. Związane to jest ze stałym wykonywanie przez powodów pracy w warunkach „podróży służbowej”.

Zgodnie z art. 2 pkt 7 ustawy z 16 kwietnia 2004r. o czasie pracy kierowców (Dz.U.2012.1155 j.t.) użyte w ustawie określenia oznaczają: podróż służbowa - każde zadanie służbowe polegające na wykonywaniu, na polecenie pracodawcy: a) przewozu drogowego poza miejscowość, o której mowa w pkt 4 lit. a, lub b) wyjazdu poza miejscowość, o której mowa w pkt 4 lit. a, w celu wykonania przewozu drogowego.

Jednocześnie zgodnie z art. 21a ww. ustawy kierowcy w podróży służbowej, przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem tego zadania służbowego, ustalane na zasadach określonych w przepisach art. 77(5)§ 3-5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy.

Zgodnie z art. 77(5)§ 1-4 k.p. pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową (§1). Minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, wysokość oraz warunki ustalania należności przysługujących pracownikowi, zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju. Rozporządzenie powinno w szczególności określać wysokość diet, z uwzględnieniem czasu trwania podróży, a w przypadku podróży poza granicami kraju - walutę, w jakiej będzie ustalana dieta i limit na nocleg w poszczególnych państwach, a także warunki zwrotu kosztów przejazdów, noclegów i innych wydatków (§2). Warunki wypłacania należności z tytułu podróży służbowej pracownikowi zatrudnionemu u innego pracodawcy niż wymieniony w § 2 określa się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie wynagradzania albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu wynagradzania (§3). Postanowienia układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub umowy o pracę nie mogą ustalać diety za dobę podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju w wysokości niższej niż dieta z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju określona dla pracownika, o którym mowa w § 2 (§4). W przypadku gdy układ zbiorowy pracy, regulamin wynagradzania lub umowa o pracę nie zawiera postanowień, o których mowa w § 3, pracownikowi przysługują należności na pokrycie kosztów podróży służbowej odpowiednio według przepisów, o których mowa w § 2 (§5).

Jak wynika z ww. przepisów, strony mogły i powinny w umowie o pracę ustalić diety za dobę podróży służbowej, z tym że dieta za dobę podróży służbowej zarówno na obszarze kraju, jak i poza granicami kraju nie mogła być ustalona w kwocie niższej niż dieta z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju określona we właściwym rozporządzeniu ministra właściwego do spraw pracy.

Należy bowiem podkreślić, że stawki wskazane w rozporządzeniach (obecnie jednego rozporządzenia) ministra właściwego do spraw pracy dotyczą pracownika, zatrudnionego w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej. Powód do tej grupy pracowników nie należał, a tym samym zapisy ww. rozporządzeń (obecnie jednego) stosowane są wobec niego jedynie w zakresie wskazanym w art. 77(5) § 3-5 k.p.

W przepisie §7 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U.2013.167), obowiązującego zgodnie z treścią §23 ww. rozporządzenia od 1 marca 2013r. dieta w czasie podróży krajowej jest przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia i wynosi 30 zł za dobę podróży. Z kolei wcześniejsze – obowiązujące do 28 lutego 2013r. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz.U. z 2002r., Nr 236, poz.1990, ze zm.) wskazywało w §4 ust. 1 iż dieta jest przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia w czasie podróży i wynosi 23 zł za dobę podróży.

Przepisy obu rozporządzeń przewidywały obowiązek częściowej wypłaty wskazanych kwot w przypadku niepełnej doby podróży służbowej.

Tym samym wysokość diety za jedną pełną (ponad 12 godzin) dobę podróży służbowej – niezależnie czy dotyczyła podróży służbowej w kraju czy też za granicą ustalona przez strony, nie mogła być niższa niż 23 złote do 28 lutego 2013r. i 30 złotych po tym dniu.

Tymczasem dieta wypłacana przez pozwanego, zgodnie z postanowieniami umów o pracę, regulaminu wynagradzania i zarządzenia nr 1 Zarządu pozwanej z 17 czerwca 2008r wynosiła w zależności od pory roku 35 Euro lub 36 Euro, a więc kwotę znacznie wyższą niż wskazana w ww. rozporządzeniach i art. 77(5) § 4 k.p. jako minimalna.

Należy przy tym podkreślić, że przepis art. 77(5) §4 k.p. obejmuje swoim zakresem jedynie wysokość diety, nie wskazując jednakże ryczałtu za noclegi. Tym samym pracodawca spoza państwowej lub samorządowej sfery budżetowej może uregulować i ustalić z pracownikiem wysokość należności z tytułu ryczałtu za noclegi na poziomie niższym niż wynikający z ww. rozporządzeń.

Powodowie, na podstawie zapisów w umowach o pracę, regulaminu wynagradzania obowiązującego u pozwanego i zarządzenia nr 1 Zarządu pozwanej z 17 czerwca 2008r. wiedzieli, jaką kwotę otrzymają za każdy dzień podróży służbowej. Otrzymywali „diety” w pełnej - wskazanej ww. unormowaniami wysokości i nie kwestionowali prawidłowości wypłacanych z tego tytułu kwot.

Rozważenia wymagało, czy wypłacane powodowi należności obejmowały wyłącznie diety w ścisłym rozumieniu – tak jak literalnie wskazano w ww. unormowaniach, czy też obejmowały całość należności z tytułu podróży służbowych. Dla dokonania wykładni treści oświadczenia woli (warunków umowy o pracę) należy kierować się dyrektywami wynikającymi z art. 65§1 k.c w zw. z art. 300 k.p. Zgodnie z art. 65§1 k.c. oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje.

W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, że w momencie zawierania umów o pracę zarówno po stronie powodów, jak i pozwanego było oczywiste, że należność z tytułu „diet” obejmuje wszelkie dodatkowe – związane z podróżami służbowymi – należności i żadne inne nie będą z tego tytułu wypłacane. Wskazywali na to nie tylko przesłuchani w toku sprawy świadkowie, ale również większość powodów. Podkreślić również trzeba, że takie rozumienie pojęcia "diety", a więc nie tylko obejmującego koszty wyżywienia, ale wszelkie dodatkowe koszty związane z pracą w ramach podróży służbowej jest powszechne w branży transportowej. Kierowcy posługują się terminem „diety” dla określenia całości należności z tytułu podróży służbowych. Również powodowie, jako doświadczeni kierowcy (poza Ł. W.) zdawali sobie sprawę, że należność określona przez pozwanego zbiorczo jako „dieta” jest całościową i jedyną należnością wypłacaną im przez pozwanego pracodawcę w związku z pracą w warunkach podróży służbowych i do czasu uzyskania wiedzy o orzeczeniach Sądu Najwyższego odnośnie odbywania noclegów w kabinach pojazdów – nie kwestionowali tego.

Również pozwany tak rozumiał ww. zapisy. W innym bowiem przypadku z pewnością ograniczyłby należność z tytułu „diety” ściśle rozumianej do minimalnego poziomu wymaganego przez przepisy ww. rozporządzeń MP i PS na podstawie art. 77(5) §2 i 4 k.p. (27 złotych a następnie 30 złotych), pozostałą część należności ustalonej ww. zarządzeniem nr 1 z 17.08.2008r. przeznaczając na inne niż zakup żywności koszty związane z pracą w podróży służbowej – w tym na ryczałty za noclegi. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12.09.2012r. w sprawie sygn. akt II PK 44/12 możliwa jest, bo przecież „niezakazana”, jest metoda wypłacania kwot „połączonego” (jednego) ryczałtu na diety (przeznaczonego na wyżywienie i drobne wydatki), oraz tytułem zwrotu kosztów noclegu w udokumentowanej wysokości". Inaczej mówiąc nie ma większego znaczenia w jaki sposób nazwane były wypłacane powodowi kwoty. Takie samo stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21.10.2015 r. w sprawie sygn. akt II PK 263/14.

W ocenie Sądu, jak wskazano wyżej, nie ulega ponadto wątpliwości, że powodowie wobec niewielkiej podstawy wynagrodzenia zasadniczego, traktowali „diety” jako istotny element świadczeń pracodawcy, umożliwiający finalnie uzyskanie satysfakcjonującej kwoty miesięcznego dochodu z tytułu pracy. Nawet zatem, gdyby pozwany zdecydował się rozbić wypłacane należności związane z podróżami służbowymi na „diety” w ścisłym tego słowa znaczeniu i „ryczałt za noclegi”, to powodowie nadal realizowaliby odpoczynek dobowy (w tym spoczynek nocny) w kabinach prowadzonych przez nich pojazdów, nie decydując się – poza być może sytuacjami wyjątkowymi – na korzystanie z oferty moteli czy hoteli.

Należy przy tym wskazać, że jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 20.10.1998r. w sprawie sygn. akt I PKN 392/98 celem diet z tytułu podróży służbowych nie jest przysporzenie pracownikowi dodatkowych korzyści, a jedynie zrekompensowanie ponoszenia dodatkowych wydatków, a także - do pewnego stopnia - utrudnień życiowych związanych z pobytem poza miejscem zamieszkania. Dieta ma służyć pokryciu tych zwiększonych kosztów i wydatków – a więc zakłada ich poniesienie. Okoliczność, że w praktyce jest przez kierowców ciężarówek w międzynarodowym transporcie samochodowym traktowana jako źródło dodatkowych dochodów, nie może zmieniać prawnej kwalifikacji tego tzw. świadczenia wyrównawczego (wyrok SN z dnia 25.09.2005 r. II PK 49/05, OSNP 2006/15-16/232). Wskazać należy również, że ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej reguluje sytuacje, w których pracownik nocujący w hotelu legitymuje się lub nie rachunkiem za nocleg ("za nocleg przysługuje pracownikowi zwrot kosztów w wysokości stwierdzonej rachunkiem hotelowym" (...) w razie nieprzedłożenia rachunku za nocleg, pracownikowi przysługuje ryczałt w wysokości 25% limitu"). Ryczał za nocleg nie jest zatem rekompensatą za spędzenie noclegu w kabinie pojazdu lecz zwrotem przynajmniej części (uśrednionej) kosztów noclegu w motelu, hotelu czy podobnej placówce wtedy, kiedy pracownik spędził w niej noc, lecz z różnych względów nie jest w stanie wykazać faktycznych poniesionych z tego tytułu kosztów, poprzez przedstawienie odpowiedniego rachunku. Tym samym uzasadnione jest przyjęcie, że pracodawca nie jest zobowiązany do wypłacania pracownikowi jakiejkolwiek kwoty z tytułu „ryczałtu za nocleg”, jeżeli pracownik żadnych kosztów związanych z noclegiem (wobec np. nocowania w kabinie pojazdu) potwierdzonych lub nie potwierdzonych rachunkiem kierowca nie poniósł.

Powodowie w toku prowadzonego postępowania nie wykazali, aby ponieśli jakieś koszty z tytułu noclegów, by takie noclegi spędzili poza kabiną pojazdu. Tym samym dochodzone przez nich kwoty nie stanowiły wyrównania poniesionych i niezwróconych przez pozwanego kosztów noclegów, lecz w istocie miały zwiększyć dochód uzyskany w związku z wykonywaniem pracy u pozwanego. Podstawa powództw była zatem sprzeczna z celem, jaki ustawodawca miał na względzie, konstruując przepisy dotyczące „ryczałtu za noclegi”.

W ocenie Sądu za zasadnością roszczeń powodów bynajmniej nie może przemawiać uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12.06.2014 r. sygn. akt II PZP 1/14, powoływana przez wszystkich powodów. Sąd w tym zakresie podziela stanowisko pozwanego, przedstawione w uzasadnieniu odpowiedzi na pozwy. Zauważyć trzeba, że Sąd Najwyższy w uzasadnieniu tej uchwały kilkakrotnie stwierdza, iż ryczałt należny jest jako „zwrot kosztów” . Warto w tym miejscu przytoczyć te fragmenty uzasadnienia uchwały, które wprost odnoszą się do kwestii zwrotu kosztu noclegu. SN wskazał, że zwrot kosztu noclegu zostaje ograniczony do 25% limitu stanowiącego ryczałt za koszty realnie ponoszone w czasie podróży (…)”. W innym fragmencie wskazał na rzeczywiście poniesiony koszt. W kolejnym zdaniu podkreślił, że ryczałt „ pokryje więc pracownikowi koszty noclegowe w wymiarze mniejszym albo większym niż faktycznie przez niego poniesione ”. W dalszej części wskazał, że : „taki stan rzeczy uprawnia pracownika do otrzymania od pracodawcy zwrotu kosztów noclegu na warunkach wskazanych (…) w par. 9 ust 1 lub 2 (…) rozporządzenia” . Z analizy tej uchwały, biorąc pod uwagę, że wielokrotnie doprecyzowywano w niej („zwrot kosztów faktycznie poniesionych”, „kompensata” kosztu, „zwrot realnie poniesionych kosztów”, „pokrycie kosztów” , na rzecz „wydatków”) wynika zatem, że ryczał za nocleg jest pokryciem faktycznie poniesionych przez pracownika z tego tytułu kosztów.

Jak wskazał Sąd Okręgowy w Zielonej Górze w wyroku z dnia 4 lipca 2016r., w sprawie sygn. akt VI Pa 72/16 „Funkcją świadczeń będących zwrotem kosztów noclegu jest z samej istoty rekompensacja nakładów, jakie ponosi pracownik w związku z koniecznością spędzenia nocy w trakcie podróży służbowej. Tylko do wysokości faktycznej straty finansowej pracownika z tego tytułu należy więc obligować pracodawcę do zwrotu faktycznie poniesionych kosztów. Świadczenia, o których mowa, nie mają na celu zwiększenia wynagrodzenia pracownika ze względu na niewygody podróży – taką funkcję pełni wynagrodzenie za pracę, którego wysokość reguluje m.in. art. 13 k.p. (pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę) czy też instytucja płacy minimalnej. Zdaniem sądu, regulacje samego Kodeksu Pracy pozwalają na przyjęcie pewnej minimalnej, godziwej stawki za pracę kierowców w transporcie międzynarodowym i nie ma potrzeby sięgania po inne świadczenia – o innej funkcji – by zaspokoić potrzeby finansowe pracownika związane z wykonywaniem przez niego zwykłych obowiązków. Chociaż więc istotą ryczałtu jest niezależność jego wysokości od faktycznie poniesionych kosztów, to jednak nie można z tego wywodzić, że ryczałt jest świadczeniem o zupełnie abstrakcyjnym charakterze. W przypadku, w którym kierowca skorzystał z kabiny pojazdu w celu odbycia odpoczynku, brak jest podstaw do wypłaty ryczałtu, który ma zwracać koszty rzeczywiście poniesione. Świadczenia rekompensujące koszty podróży służbowej nie przysługują pracownikowi z góry, w oderwaniu rzeczywistej formy noclegu. Nie wystarczy więc potencjalna możliwość poniesienia tych kosztów, by ich zwrot stał się należny. Tym bardziej, że akurat w przypadku kierowców w transporcie międzynarodowym rozkład czasu pracy może wykluczać korzystanie z noclegu w danej dobie. Celem regulacji dotyczącej zwrotu kosztów noclegu jest – niezależnie od tego, czy pracownik przedstawi rachunek za nocleg w hotelu lub motelu (wówczas przysługuje określony limit), czy też pracownik takiego rachunku nie przedstawi (wówczas przysługuje ryczałt w wysokości 25% limitu) – zrekompensowanie mu kosztów, jakie rzeczywiście poniósł w związku z koniecznością skorzystania z noclegu, a nie swego rodzaju rekompensata za brak należytego komfortu spania (na skutek konieczności spędzania noclegu w kabinie) przybierająca w istocie postać abstrakcyjnego (niezależnego od rzeczywistego poniesienia przez pracownika jakichkolwiek kosztów noclegu) dodatkowego przysporzenia (a tak – instrumentalnie jako kolejny element swoich dochodów – wydają się traktować prawo do ryczałtu za nocleg kierowcy) (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 16.09.2014 r., sygn. akt III APa 19/14).” Na potwierdzenie zasadności powyższego stanowiska, jak wskazał w ww. wyroku Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, przywołać można wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17.05.2016 r., sygn. akt II PK 98/15, którym Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną strony powodowej w sprawie o zbliżonym stanie faktycznym i przedmiocie roszczeń, stwierdzając, że pracownicy strony pozwanej otrzymywali należne im świadczenia z tytułu podróży służbowych w transporcie międzynarodowym, które – choć nie były określone jako ryczałty za noclegi – realizowały jednak ich cele.

W ocenie Sądu zasadny był w związku z tym również zarzut naruszenia przez powodów, w związku z domaganiem się zasądzenia należności z tytułu ryczałtów za noclegi art. 8 k.p. podniesiony przez pozwanego. Z jednej bowiem strony w okresie zatrudnienia nie zgłaszali zastrzeżeń odnośnie odbywania odpoczynku, w tym noclegów kabinie, akceptowali taką praktykę, a obecnie domagają wydatków, których w rzeczywistości nie ponieśli, co ocenić należałoby jako sprzeczne ze społeczno- gospodarczym przeznaczeniem prawa - w tym przypadku prawem do ryczałtu za nocleg, a w rezultacie roszczenia powodów w tym zakresie nie korzystają z ochrony prawnej. Zarzut ten podniosła strona pozwana w toku procesu. Sąd podziela przy tym ww. stanowisko Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 16.09.2014 r. (sygn. akt III APa 19/14).

Tym samym, powodowie, którym wypłacano należności w związku z podróżami służbowymi w znacznie wyższej wysokości niż standardowe "diety" wynikające z przepisów ww. rozporządzenia, otrzymali wszystkie należności z tytułu podróży służbowych. Gdyby zaś przyjąć odmiennie - tj. że w skład owej wyższej "diety" nie wchodził ryczałt za noclegi - to wówczas powództwo i tak podlegało oddaleniu, z uwagi na charakter i funkcję ryczałtu, co do której to kwestii szczegółowe rozważania zostały przedstawione wyżej oraz naruszenie celu i społeczno – gospodarczego przeznaczenia prawa do ryczałtu za nocleg.

Jednocześnie, a może przede wszystkim należało uznać, że w przedmiotowym przypadku pozwany pracodawca nie był w ogóle zobowiązany do zapewnienia powodom noclegu, a tym samym do wypłacania jakichkolwiek środków pieniężnych na ten cel, czy zwrotu ewentualnie poniesionych przez powodów na ten cel kosztów.

Sąd przy tym podzielił argumentację pozwanego dotyczącą relacji pomiędzy przepisami krajowymi a uregulowaniami wnikającymi z przepisów Unii Europejskiej, w szczególności rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15.03.2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniające rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 (Dz. U. UE L. 2006.102.1 ze zm.),

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy o czasie pracy kierowców w każdej dobie kierowcy przysługuje prawo do co najmniej 11-godzin nieprzerwanego odpoczynku, a dobowy odpoczynek może być wykorzystany w pojeździe, o ile pojazd znajduje się na postoju i jest wyposażony w miejsce do spania.

Jednocześnie jednak zgodnie z art. 27 ust. 5 ww. ustawy, do kierowców, którzy wykorzystali okres odpoczynku, o którym mowa w art. 8 Rozporządzenia (WE) nr 561/2006 i w art. 8 ust. 1-3 Umowy (...), nie stosuje się odpoczynku, o którym mowa w art. 14.

Jak wynika z przepisów art. 2 Rozporządzenia nr 561/2006 w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającego Rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylającego Rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 (Dz.U.UE.L.2006.102.1 ze zm.), ma ono zastosowanie min. do przewozu drogowego rzeczy, gdy dopuszczalna masa całkowita pojazdów łącznie z przyczepą lub naczepą przekracza 3,5 tony (ust. 1 a).

Niewątpliwie zatem, ww. uregulowanie ma zastosowania do powodów, kierujących pojazdami o masie całkowitej powyżej 3,5 tony.

Zgodnie z art. 8 ww. rozporządzenia (WE) nr 561/2006 jeżeli kierowca dokona takiego wyboru, to dzienne okresy wypoczynku i skrócone okresy tygodniowego odpoczynku poza bazą można wykorzystywać w pojeździe, o ile posiada on odpowiednie miejsce do spania dla każdego kierowcy i pojazd znajduje się na postoju (art. 8 ust. 8).

Tym samym ustawodawca europejski nie posługuje się określeniami „nocleg”, „odpoczynek nocny” lecz „dzienny okres wypoczynku” i „skrócony okres tygodniowego wypoczynku”. Należy więc wskazać, że zgodnie z ww. przepisami powodom nie przysługiwało prawo do „noclegu”, lecz wyłącznie odpoczynek określony w tym Rozporządzeniu, to jest odpoczynek dzienny i tygodniowy. W ramach „dziennego okresu wypoczynku” pracownik może oczywiście realizować „odpoczynek” w porze nocnej, może jednak również realizować ww. odpoczynek poza godzinami nocnymi, który nie będzie już siłą rzeczy „noclegiem”.

Przepisy ww. Rozporządzenia nie przewidują przy tym obowiązku pracodawcy zapewnienia pracownikowi „noclegu”.

Skoro ustawodawca europejski pozostawia kierowcy decyzję, co do skorzystania z kabiny pojazdu, który prowadzi, jako miejsca do spania, to nie uznał, aby konsekwencje takiego wyboru – odbycie odpoczynku dobowego w kabinie, również poprzez spanie w niej kierowcy - zagrażały czy to zdrowiu kierowcy, czy bezpieczeństwu w ruchu drogowym. K. jest jedynie, aby kierowca na taki sposób odbywania odpoczynku dziennego (dobowego) się godził i to akceptował.

Jak wskazano wyżej, powodowie podejmując zatrudnienie u pozwanego mieli świadomość, że odpoczynek „dobowy” w tym przypadający w nocy „nocleg”, będą odbywali w kabinach kierowanych przez nich pojazdów i akceptowali to, jako normalną i powszechną praktykę w zawodzie kierowcy.

Nie ulega wątpliwości, wobec szeregu wskazywanych przez powodów orzeczeń Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych, na czele z uchwała z dnia 12..06.2014r. w sprawie sygn. akt II PZP 1/14, że zapewnienie kierowcy miejsca do spania w kabinie samochodu nie stanowi zapewnienia bezpłatnego noclegu. Tym samym zbędne było, jak Sąd wskazał powyżej dopuszczanie dowodów, czy to z opinii biegłych, czy z zeznań świadków odnośnie wykazania, czy kabiny pojazdów pozwanych gwarantowały odpowiednie warunki odbywania przez powodów noclegów.

Jednocześnie jednak, skoro zgodnie z ww. oceną ustawodawcy europejskiego, zawartą w przepisie art. 8 ww. rozporządzenia (WE) nr 561/2006 miejsce w kabinie zapewnia pracownikowi wykorzystanie okresu odpoczynku dziennego i skróconego odpoczynku tygodniowego, a tylko takie okresy odpoczynku przysługiwały powodom, to tym samym nie było potrzeby ustalania czy warunki w kabinach pojazdów zapewniały odbycie przez powodów noclegu.

Podsumowując, obowiązujące przepisy nie przewidują obowiązku zapewniania przez pracodawcę kierowców, takich jak powodowie, tj. kierujących zestawami o masie całkowitej powyżej 3,5 tony „noclegów”, a jedynie miejsca do „odpoczynku dziennego i tygodniowego”. Siłą rzeczy, brak jest podstaw do uznania, iż w takiej sytuacji pracodawca jest zobowiązany do wypłaty „ryczałtu za noclegi”

Należy przy tym wskazać na szczegółową analizę ww. przepisów przedstawioną przez Sąd Okręgowy w Zielonej Górze w uzasadnieniu wyroku z dnia 4 lipca 2016r., w sprawie sygn. akt VI Pa 72/16, której wnioski Sąd całkowicie popiera.

Wobec powyższego Sąd w punkcie II wyroku oddalił w całości roszczenia powodów z tytułu „ryczałtów za noclegi”, jako niezasadne i sprzeczne z przepisami art. 8 k.p.

Odnośnie kosztów postępowania Sąd orzekł zgodnie z art. 98 k.p.c. w związku z z §6 pkt 5 i 6 oraz § 11 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów (Dz. U. z 2013 r. Nr 490) oraz odpowiadającym ww. rozporządzeniu przepisów §6 pkt 5 i 6 w zw. z §12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów (Dz. U. z 2013 r. Nr 461), znajdującym zastosowanie w niniejszym przypadku zgodnie z zapisem § 21 obecnie obowiązującego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. Nr 1014) – i analogicznego odnośnie adwokatów, w myśl którego do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.

Jedynie w przypadku powodów P. Ł. i M. C., których pozwy wpłynęły po 1 stycznia 2016r., Sąd powinien przyznać na rzecz pozwanego kwoty wynagrodzenie w kwotach po 3.600 złotych od każdego z nich, a nie jak uczynił to w punkcie III wyroku w kwocie po 1.800 złotych.

Sąd biorąc pod uwagę treść art. 97 oraz art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28.07.2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nie obciążył powodów kosztami sadowymi – poniesionymi wydatkami oraz kosztami nieuiszczonych opłat od pozwów.