Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I PK 52/10
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 czerwca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Halina Kiryło (przewodniczący)
SSN Józef Iwulski (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Myszka
w sprawie z powództwa Mirosława S.
przeciwko Prokuraturze Okręgowej
o odszkodowanie z tytułu wypowiedzenia umowy o pracę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 10 czerwca 2010 r.,
skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 12 listopada 2009 r.,
oddala skargę kasacyjną, odstępując od obciążania powoda
kosztami postępowania na rzecz strony pozwanej.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 25 czerwca 2009 r., Sąd Rejonowy-Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych oddalił powództwo Mirosława S. przeciwko Prokuraturze
Okręgowej o odszkodowanie z tytułu wypowiedzenia umowy o pracę i jednocześnie
obciążył powoda kosztami zastępstwa procesowego strony pozwanej w kwocie
1.800 zł.
Sąd pierwszej instancji ustalił, że powód pismem z dnia 26 września 2008 r.
zgłosił pozwanej swoją kandydaturę na stanowisko Dyrektora Finansowo-
Administracyjnego. Po przeprowadzeniu konkursu powód prowadził z pozwaną
negocjacje co do warunków umowy o pracę. W ich trakcie ustalono, że zostanie
zawarta umowa o pracę na czas określony "z kodeksowym okresem
wypowiedzenia". W dniu 8 grudnia 2008 r. strony zawarły umowę o pracę na czas
określony od 8 grudnia 2008 r. do 30 czerwca 2009 r. Powód objął stanowisko
Dyrektora Finansowego-Administracyjnego w pełnym wymiarze czasu pracy za
wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 4.000 zł. Tego samego dnia powód odbył
przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. W dniu 9 grudnia 2008 r.
powód otrzymał od pracodawcy pismo zatytułowane "Informacja", które dotyczyło
warunków umowy o pracę. Pismo to określało: 1) obowiązujące powoda normy
czasu pracy (dobową, tygodniową, miesięczną) oraz godziny, w jakich ma
świadczyć pracę; 2) termin wypłaty wynagrodzenia (z dołu do 28 dnia każdego
miesiąca); 3) długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę (2 tygodnie); 4)
wymiar urlopu wypoczynkowego (26 dni). W dniu 23 marca 2009 r. pozwana złożyła
powodowi oświadczenie w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę zawartej na
czas określony w dniu 8 grudnia 2008 r. z zachowaniem dwutygodniowego okresu
wypowiedzenia, który upłynął z dniem 11 kwietnia 2009 r.
Ustalając powyższe okoliczności faktyczne Sąd pierwszej instancji nie dał
wiary powodowi w zakresie jego twierdzeń, że w toku negocjacji warunków umowy
o pracę nie poinformowano go o okresie wypowiedzenia umowy, która zostanie z
nim zawarta. Zdaniem Sądu, wiarygodne są natomiast twierdzenia strony pozwanej
dotyczące przyczyny zawarcia z powodem umowy na czas określony oraz
poinformowania go o "kodeksowym terminie wypowiedzenia" tego rodzaju umowy.
3
"Logiczne jest bowiem, iż pracodawcy zatrudniającemu nowego pracownika
przyświeca w pierwszej kolejności zamiar sprawdzenia przydatności tego
pracownika do pracy na danym stanowisku".
Przy takich ustaleniach faktycznych Sąd Rejonowy uznał, że sporna
pomiędzy stronami była ocena, czy wypowiedzenie umowy o pracę dokonane przez
stronę pozwaną w dniu 23 marca 2009 r. było zgodne z przepisami prawa pracy.
Sąd pierwszej instancji powołał się na art. 33 k.p., z którego wynika, że przy
zawieraniu umowy o pracę na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy, strony mogą
przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za
dwutygodniowym wypowiedzeniem. Według Sądu, klauzula o wypowiedzeniu
umowy o pracę na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy nie musi być ustalona
"przy zawieraniu umowy". Strony mogą przewidzieć dopuszczalność
wcześniejszego rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem umowy o pracę
na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy, także w czasie trwania umowy (czyli po
jej zawarciu), bowiem użyte w art. 33 k.p. słowo "zawarta" dotyczy określonego
rodzaju umowy o pracę, a nie "maksymalnego momentu, w jakim strony mogą
wprowadzić klauzulę o jej wypowiedzeniu". Treść tego przepisu oznacza tylko tyle,
że ustawodawca w ogóle dopuścił możliwość wcześniejszego (przed upływem
terminu) rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony dłuższy niż 6
miesięcy. Sąd Rejonowy zwrócił uwagę, że powód w dniu 9 grudnia 2008 r., a więc
następnego dnia po zawarciu umowy o pracę, otrzymał pisemną informację, z
której bezpośrednio wynikało, że strony przewidują dwutygodniowy okres
wypowiedzenia umowy o pracę. Powód zaś przyznał, że tego dnia zapoznał się z tą
informacją (podpisał ją). W ocenie Sądu Rejonowego, strony już w trakcie
negocjowania warunków umowy o pracę ustaliły możliwość jej wypowiedzenia i
gdyby między stronami takich ustaleń nie było, to powód nie przyjąłby informacji o
warunkach zatrudnienia, w której wskazano długość okresu wypowiedzenia
terminowej umowy o pracę. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, "Informacja" w
istocie stanowiła konkretyzację treści istniejącego pomiędzy stronami stosunku
pracy, która została ustalona w trakcie negocjacji. Wobec powyższego Sąd
pierwszej instancji nie dopatrzył się w działaniu pracodawcy naruszenia przepisów
prawa pracy o rozwiązywaniu umowy o pracę i dlatego oddalił powództwo.
4
Wyrokiem z dnia 12 listopada 2009 r., Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych oddalił apelację powoda od wyroku Sądu Rejonowego
oraz zasądził od niego na rzecz strony pozwanej kwotę 1.350 zł tytułem zwrotu
kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję. Sąd odwoławczy w całości
podzielił ustalenia faktyczne i oceny prawne Sądu pierwszej instancji oraz przyjął je
za własne. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wywiódł w szczególności, że wskazanie
pracownikowi obowiązującej długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
przewidziane w art. 29 § 3 pkt 4 k.p., jest częścią informacji o warunkach
zatrudnienia, jaką pracownik powinien otrzymać od pracodawcy. Według Sądu
Okręgowego, forma pisemna umowy o pracę została zastrzeżona wyłącznie dla
celów dowodowych (a nie pod rygorem nieważności). Stąd też zastrzeżenie
dopuszczalności wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony
również nie wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. Zatem możliwość
wypowiedzenia umowy zawartej na czas określony nie musi być wprost
uwidoczniona w treści pisemnej umowy o pracę, mimo że jest to pożądane.
Zebrany materiał dowodowy - zdaniem Sądu Okręgowego - niewątpliwie wskazuje,
że strona pozwana, zawierając z powodem umowę o pracę, jeszcze na etapie
rozmowy wstępnej jednoznacznie wskazywała na zastrzeżenie dopuszczalności
wypowiedzenia tej umowy, co powód zaakceptował zawierając umowę na tak
określonych warunkach. Potwierdzeniem tego faktu jest przyjęcie przez powoda
następnego dnia po zawarciu umowy - bez żadnych uwag - informacji o warunkach
zatrudnienia, w której jednoznacznie ustalono okres wypowiedzenia.
Do wyroku Sądu Okręgowego zostało złożone zdanie odrębne, w którym
między innymi podniesiono, że w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji
zaszła nieważność postępowania z uwagi na skład sądu skład sprzeczny z
przepisami prawa (art. 379 pkt 4 k.p.c.). Doszło bowiem do naruszenia prawa do
sądu (art. 45 w związku z art. 92 i art. 176 ust. 2 oraz art. 178 ust. 1 Konstytucji RP)
z uwagi na wyznaczenie składu Sądu pierwszej instancji (ściślej ławników) wbrew
poszanowaniu przepisom prawa. W art. 45 ust. 1 Konstytucji RP zagwarantowano
każdemu prawo do rozpoznania sprawy przez sąd właściwy, a więc taki, którego
skład dla konkretnej sprawy został określony ustawowo w sposób jawny i
obiektywny. W przedmiotowej sprawie wyznaczenie składu sądu zostało dokonane
5
w oparciu o dyskrecjonalne reguły Regulaminu urzędowania sądów powszechnych
(czyli rozporządzenia, a nie ustawy). Regulamin ten w sposób nieuprawniony
ingeruje w ustrój sądów oraz niezawisłość sędziowską, bowiem narusza wprost
Konstytucję oraz Prawo o ustroju sądów powszechnych. Dlatego wyznaczony w
oparciu o przepisy Regulaminu skład Sądu pierwszej instancji jest składem
sprzecznym z przepisami prawa w rozumieniu art. 379 pkt 4 k.p.c., co prowadzi do
nieważności postępowania przed Sądem Rejonowym.
Od wyroku Sądu Okręgowego powód wniósł skargę kasacyjną, w której
zarzucił naruszenie: 1) art. 33 i art. 29 § 3 k.p. "poprzez wypowiedzenie umowy o
pracę zawartej na czas określony mimo, iż umowa o pracę takiej klauzuli nie
zawierała, a otrzymana przez powoda informacja o zatrudnieniu nie może stanowić
zmiany warunków zawartej z nim umowy o pracę"; 2) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez
naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów i dokonanie ustaleń wyłącznie w
oparciu o zeznania strony pozwanej; 3) art. 160 k.p.c. poprzez jego niewłaściwą
interpretację, skutkującą odmową sprostowania - na wniosek powoda - protokołu
rozprawy z dnia 24 czerwca 2009 r. W uzasadnieniu skargi powód zarzucił Sądowi
odwoławczemu błędne potraktowanie "informacji o porządku pracy" (art. 29 § 3
k.p.) jako aneksu do umowy o pracę. Jego zdaniem, informacja ta dotyczy
wyłącznie "elementów technicznych" stosunku pracy i jest oświadczeniem wiedzy
pracodawcy przekazywanym pracownikowi. Doręczona powodowi treść informacji
wskazuje na jej "typowy charakter, wzorzec stosowany do wszystkich
zatrudnionych pracowników". Tymczasem powód został zatrudniony na podstawie
umowy o pracę na czas określony, czyli "w specyficzny sposób", którego warunki
powinny w całości odpowiadać wymaganiom zawartym w art. 33 k.p. Jedynie więc
ewentualny aneks do umowy o pracę - jako zgodne oświadczenie woli obu stron -
mógł spowodować zmianę umowy zawartej między stronami przez wprowadzenie
dopuszczalności jej wcześniejszego rozwiązania. Skarżący dodał, że wystąpił z
wnioskiem o sprostowanie protokołu rozprawy z dnia 24 czerwca 2009 r. z
powołaniem się na to, że jest on nieścisły i nie odzwierciedla wiernie przebiegu
rozprawy. Ten wniosek został jednak oddalony bez wskazania, czy akta sprawy nie
znajdowały się wówczas w Sądzie pierwszej instancji. Doszło w ten sposób do
naruszenia art. 160 k.p.c., co miało istotny wpływ na wynik sprawy, czyli na treść
6
zaskarżonego wyroku. Skarżący wniósł o uchylenie wyroku Sądu drugiej instancji
(jak również wyroku Sądu pierwszej instancji) w całości i przekazanie sprawy
Sądowi drugiej (lub pierwszej instancji) do ponownego rozpoznania, albo o
uchylenie i zmianę zaskarżonego wyroku przez zasądzenie na rzecz powoda od
strony pozwanej roszczenia dochodzonego pozwem, przy uwzględnieniu kosztów
postępowania kasacyjnego.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną strona pozwana wniosła o odmowę
przyjęcia skargi do rozpoznania, względnie o jej oddalenie oraz o zasądzenie od
powoda kosztów procesu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga jest bezzasadna, gdyż podniesione w niej zarzuty są nietrafne. W
szczególności nie może być podstawą skargi kasacyjnej zarzut naruszenia art. 233
§ 1 k.p.c. Skargę kasacyjną można wprawdzie oprzeć na naruszeniu przepisów
postępowania (jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy), ale
podstawą tą nie mogą być zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów
(art. 3983
§ 3 k.p.c.), a takim niewątpliwie jest zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.
(wyroki Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2006 r., II CSK 136/05, LEX nr 200973;
z dnia 26 kwietnia 2006 r., V CSK 11/06, LexPolonica nr 406550; z dnia 26 maja
2006 r., V CSK 97/06, LEX nr 421049; z dnia 5 marca 2008 r., III UK 91/07, LEX nr
459225; z dnia 19 marca 2008 r., I PK 244/07, LEX nr 465983; z dnia 8 maja 2008
r., V CSK 579/07, LEX nr 393889; z dnia 3 grudnia 2008 r., I PK 94/08, LEX nr
565993; z dnia 20 marca 2009 r., II CSK 611/08, LEX nr 527123; z dnia 21 kwietnia
2009 r., I UK 345/08, LEX nr 551000; z dnia 2 lipca 2009 r., I UK 50/09, LEX nr
529768; z dnia 24 września 2009 r., II UK 19/09, LEX nr 559947; z dnia 6 listopada
2009 r., III UK 43/09, LEX nr 560873 oraz z dnia 16 listopada 2009 r., II UK 114/09,
LEX nr 558591).
Bezzasadny jest także drugi z powołanych w skardze zarzutów dotyczących
obrazy prawa procesowego, to jest zarzut naruszenia art. 160 k.p.c. Skarga
kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia prawomocnych orzeczeń
Sądu drugiej instancji kończących postępowanie w sprawie (art. 3981
§ 1 k.p.c.).
Przedmiotem kontroli dokonywanej przez Sąd Najwyższy w postępowaniu
kasacyjnym mogą być więc wyłącznie uchybienia procesowe sądu odwoławczego
7
(wyroki Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 1996 r., III CKN 21/96, OSNC 1997 nr
4, poz. 45; z dnia 20 lutego 1997 r., I CKN 97/96, OSNC 1997 nr 6-7, poz. 87; z
dnia 3 września 1997 r., I CKN 474/97, LEX nr 269755; z dnia 9 września 1998 r., II
UKN 191/98, OSNAPiUS 1999 nr 17, poz. 560; z dnia 28 czerwca 2000 r., IV CKN
77/00, LEX nr 533847; z dnia 14 listopada 2000 r., I CKN 1071/00, LEX nr 536979;
z dnia 16 marca 2005 r., II CK 541/04, LEX nr 391837; z dnia 11 stycznia 2008 r., I
PK 184/07, LEX nr 448285; z dnia 28 marca 2008 r., II UK 179/07, LEX nr 461687;
z dnia 2 kwietnia 2008 r., II PK 260/07, OSNP 2009 nr 15-16, poz. 199; z dnia 19
czerwca 2008 r., II PK 345/07, OSNP 2009 nr 21-22, poz. 280; z dnia 20 stycznia
2009 r., II CSK 430/08, LEX nr 527189; z dnia 4 marca 2009 r., II PK 210/08, LEX
nr 523527; z dnia 23 czerwca 2009 r., III UK 16/09, LEX nr 518055 i z dnia 25
listopada 2009 r., II UK 121/09, LEX nr 564789 oraz postanowienia z dnia 4
października 2002 r., III CKN 584/99, LEX nr 57228 i z dnia 3 kwietnia 2008 r., II PK
350/07, LEX nr 465857). Zarzut naruszenia art. 160 k.p.c. dotyczy odmowy
sprostowania protokołu rozprawy z dnia 24 czerwca 2009 r., a więc rozprawy przed
Sądem pierwszej instancji. Sąd Okręgowy jedynie ustosunkował się do
podniesionego w apelacji powoda zarzutu naruszenia art. 160 k.p.c. Jednakże
przepisu tego nie stosował. W każdym razie nie stosował wprost, lecz z
uwzględnieniem odpowiednich przepisów regulujących postępowanie apelacyjne,
których naruszenia w skardze kasacyjnej nie powołano.
W świetle wiążących Sąd Najwyższy ustaleń faktycznych stanowiących
podstawę zaskarżonego wyroku (art. 39813
§ 2 k.p.c.), nietrafny jest zarzut
naruszenia przepisów prawa materialnego (art. 33 i 29 § 3 k.p.). Zgodnie z art. 33
k.p., przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy
strony mogą przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy
za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Taką możliwość strony mogą przewidzieć
również w okresie trwania umowy o pracę (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 14
czerwca 1994 r., I PZP 26/94, OSNAPiUS 1994 nr 8, poz. 126; OSP 1995 nr 9, poz.
184 z glosą A. Tomanka). Umowa o pracę powinna być zawarta na piśmie. Jeżeli
umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca
powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić
pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej
8
warunków (art. 29 § 2 k.p.). Oznacza to, że forma pisemna umowy o pracę (jej
poszczególnych postanowień) nie jest zastrzeżona pod rygorem nieważności, a
więc ważne są uzgodnienia stron dokonane w jakiejkolwiek formie ujawniającej ich
wolę w sposób dostateczny (także ustnej - art. 60 k.c. w związku z art. 300 k.p.),
przy czym z mocy art. 473 k.p.c. w sprawach z zakresu prawa pracy (poza
sprawami wymienionymi w art. 4777
k.p.c.) nie stosuje się przepisów
ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron (por.
wyroki Sądu Najwyższego z dnia 6 października 1976 r., I PRN 66/76, LEX nr
14328; z dnia 5 września 1997 r., I PKN 250/97, OSNAPiUS 1998 nr 11 poz. 330;
OSP 1998 nr 11, poz. 203 z glosą T. Kuczyńskiego; z dnia 6 marca 2003 r., I PK
40/02, OSNP 2004 nr 15, poz. 257; Monitor Prawa Pracy 2004 nr 11, s. 20 z glosą
W. Cajsela; z dnia 20 września 2005 r., III PK 83/05, OSNP 2006 nr 15-16, poz. 233
oraz z dnia 4 listopada 2009 r., I PK 105/09, LEX nr 558562). A więc ważne jest
ustne uzgodnienie przez strony zastrzeżenia dopuszczalności wcześniejszego
rozwiązania umowy o pracę na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy za
dwutygodniowym wypowiedzeniem. W szczególności w wyroku z dnia 4 lipca 2001
r., I PKN 527/00 (OSNP 2003 nr 10, poz. 249) Sąd Najwyższy uznał, że
zastrzeżenie dopuszczalności rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem
umowy o pracę zawartej na czas określony dłuższy niż sześć miesięcy może być
dokonane przez każde zachowanie się stron, które ujawnia ich wolę w sposób
dostateczny. Skoro więc podstawą zaskarżonego wyroku jest wiążące ustalenie
faktyczne, że strony ustnie uzgodniły zastrzeżenie możliwości rozwiązania
terminowej umowy o pracę (dłuższej niż 6 miesięcy) już w chwili jej zawarcia w
formie pisemnej, to takie uzgodnienie było ważne (skuteczne). Wobec tego nie ma
potrzeby rozważania, czy "informacja o zatrudnieniu" udzielona przez pozwaną
dzień po zawarciu pisemnej umowy o pracę stanowiła potwierdzenie na piśmie
ustalenia co do warunków umowy (art. 29 § 2 zdanie drugie k.p.), czy też
informację o obowiązującej pracownika długości okresu wypowiedzenia umowy o
pracę (art. 29 § 3 pkt 4 k.p.) ani też, jaki charakter (oświadczenia woli, czy wiedzy)
ma informacja, o której mowa w art. 29 § 3 k.p.
W związku ze zdaniem odrębnym zgłoszonym do wyroku Sądu drugiej
instancji, Sąd Najwyższy z urzędu rozważył możliwość wystąpienia nieważności
9
postępowania apelacyjnego (art. 39813
§ 1 k.p.c.; por. w szczególności wyroki Sądu
Najwyższego z dnia 21 listopada 1997 r., I CKN 825/97, OSNC 1998 nr 5, poz. 81;
OSP 1998 nr 5, poz. 93 z glosą A. Szpunara; Palestra 1998 nr 9-10, s. 202 z glosą
A. Zielińskiego; z dnia 10 lutego 1998 r., II CKN 600/97, OSP 1999 nr 3, poz. 58 z
glosą W. Broniewicza oraz z dnia 11 grudnia 2006 r., I PK 124/06, OSNP 2008 nr 3-
4, poz. 27). Nieważność postępowania ze względu na skład sądu orzekającego
sprzeczny z przepisami prawa (art. 379 pkt 4 k.p.c.) może mieć miejsce także w
przypadku naruszenia przepisów ustrojowych, na przykład o delegowaniu sędziego
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 2004 r., III SK 26/04, OSNP 2005
nr 5, poz. 72, a zwłaszcza uchwałę Pełnego Składu Sądu Najwyższego z dnia 14
listopada 2007 r., BSA I-4110-5/07, OSNC 2008 nr 4, poz. 42; Prokuratura i Prawo
2008 nr 6, s. 164 z glosą B. Mik; Przegląd Sejmowy 2008 nr 4, s. 224 z glosą K.
Dudki; Przegląd Sądowy 2008 10, s. 111 z glosą M. Jaślikowskiego). O tego
rodzaju sprzeczności w rozpoznawanej sprawie nie może być mowy, gdyż skład
Sądu drugiej instancji odpowiadał art. 367 § 3 k.p.c. i przepisom ustrojowym (trzech
sędziów zawodowych Sądu Okręgowego). Sąd Najwyższy nie dostrzega też
możliwości przyjęcia nieważności postępowania apelacyjnego z uwagi na
procedurę ustalania (wyznaczania) składu sądu przez przewodniczącego wydziału,
zwłaszcza że problem ten (w odniesieniu do praktycznie identycznej argumentacji,
jak w zdaniu odrębnym) był przedmiotem szczegółowej analizy Trybunału
Konstytucyjnego. W postanowieniu z dnia 10 czerwca 2009 r., P 4/09 (OTK-A 2009
nr 6, poz. 93) umorzył postępowanie ze względu na niedopuszczalność wydania
wyroku w sprawie pytania prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w
Częstochowie, czy: 1) art. 41 Prawa o ustroju sądów powszechnych jest zgodny z
art. 92 oraz art. 176 ust. 2 Konstytucji; 2) § 18 Regulaminu urzędowania sądów
powszechnych jest zgodny z art. 45 ust. 1, art. 176 ust. 2 i art. 178 ust. 1
Konstytucji; 3) § 49 Regulaminu urzędowania sądów powszechnych jest zgodny z
art. 45 ust. 1, art. 176 ust. 2 i art. 178 ust. 1 Konstytucji; 4) art. 22 § 1a w związku z
art. 31 § 1 pkt 1 Prawa o ustroju sądów powszechnych - w zakresie, w jakim daje
prawo prezesowi sądu swobodnego kształtowania podziału czynności w sądach i
określania zasad przydziału spraw sędziom - jest zgodny z art. 45 ust. 1 i art. 178
ust. 1 Konstytucji; 5) art. 9 Prawa o ustroju sądów powszechnych jest zgodny z art.
10
10, art. 45 ust. 1, art. 173 i art. 178 ust. 1 Konstytucji. W uzasadnieniu tego
postanowienia Trybunał Konstytucyjny trafnie stwierdził w szczególności, że należy
odróżnić działalność orzeczniczą od pozaorzeczniczej, a mechanizm przydziału
spraw sędziom niewątpliwie należy zaliczyć do drugiego rodzaju działalności.
Nadzór Ministra Sprawiedliwości nad działalnością administracyjną sądów nie
powinien obejmować organizowania postępowania w rozpoznawanych sprawach
(np. rozdzielania wpływających spraw, wyznaczania terminów konkretnych
posiedzeń, wzywania świadków, biegłych). Sprawy te są nierozerwalnie związane z
władzą sądowniczą. W tym zakresie funkcje te pełnią przewodniczący wydziałów
lub prezesi sądów jako organy sądów, które nie stanowią elementu administracji
rządowej. Mają te czynności związek z rozstrzyganą sprawą w zakresie, w jakim
regulują mechanizm ukształtowania ustroju organów orzekających, ale jest to
związek pozbawiony cechy bezpośredniości. Przepisy Regulaminu urzędowania
sądów powszechnych - odnoszące się do technicznych kwestii o charakterze
ogólnoadminstracyjnym i pozaorzeczniczym - nie mają więc znaczenia dla
merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy cywilnej.
Mając to na względzie Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie
art. 39814
k.p.c., odstępując od obciążania powoda kosztami postępowania
kasacyjnego należnymi stronie pozwanej na mocy art. 102 k.p.c.

I PK 52/10

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia