237/3/B/2015
POSTANOWIENIE
z dnia 14 kwietnia 2014 r.
Sygn. akt Ts 317/13
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Marek Zubik,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Gminy Chełmiec w sprawie zgodności:
art. 6471 § 5 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.) z art. 77 ust. 1, art. 64 ust. 1 i 2, art. 32 i art. 31 ust. 3 w związku z art. 2 i art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
1. W skardze konstytucyjnej, sporządzonej przez radcę prawnego i wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 12 grudnia 2013 r. (data nadania), Gmina Chełmiec (dalej: skarżąca) zarzuciła niezgodność art. 6471 § 5 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.; dalej: k.c.) z art. 77 ust. 1, art. 64 ust. 1 i 2, art. 32 i art. 31 ust. 3 w związku z art. 2 i art. 7 Konstytucji.
2. Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującą sprawą:
2.1. Dwaj byli podwykonawcy spółki, z którą skarżąca zawarła umowę o wykonanie robót budowlanych (dalej: generalny wykonawca), na podstawie art. 6471 § 5 k.c. wystąpili przeciwko skarżącej z powództwami o zapłatę z tytułu nieotrzymania przez nich wynagrodzeń za wykonanie robót budowlanych.
2.2. Nakazami zapłaty z 22 lutego 2012 r. (sygn. akt I Nc 10/12 oraz I Nc 11/12), wydanymi w postępowaniu upominawczym, Sąd Okręgowy w Nowym Sączu – I Wydział Cywilny orzekł zgodnie z żądaniami powodów i zasądził od skarżącej na ich rzecz – odpowiednio – kwotę 102 988,64 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 14 października 2011 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 87 756,76 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 7 lutego 2012 r. do dnia zapłaty.
2.3. Od powyższych nakazów zapłaty skarżąca złożyła sprzeciw oraz wniosła o oddalenie powództw. Zdaniem skarżącej art. 6471 k.c., na który powołali się powodowie, nie miał zastosowania w sprawie, gdyż skarżąca wykonała swoje zobowiązania względem powodów przez zapłatę dochodzonych w pozwach kwot na rzecz wierzycieli generalnego wykonawcy, z wniosku których działał komornik sądowy. Skarżąca była związana zajęciami komorniczymi i z chwilą dokonania zajęć stała się uczestnikiem postępowania egzekucyjnego, w związku z czym należność w kwocie 1 838 346,69 zł została, na podstawie art. 146 § 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2012 r. poz. 1112, ze zm.), przekazana na konto Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Strzyżowie. W konsekwencji powyższego – zdaniem skarżącej – roszczenia przysługiwały powodom wobec generalnego wykonawcy, a w związku z ogłoszeniem przez niego upadłości – powodowie powinni byli zgłosić swoje wierzytelności do syndyka jego masy upadłościowej.
2.4. Wyrokiem z 6 września 2012 r. (sygn. akt I C 362/12) Sąd Okręgowy w Nowym Sączu – I Wydział Cywilny zasądził od skarżącej na rzecz powodów kwoty 102 988,64 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 14 października 2011 r. do dnia zapłaty oraz 87 756,76 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 7 lutego 2012 r. do dnia zapłaty. Apelacja skarżącej od tego orzeczenia została oddalona przez Sąd Apelacyjny w Krakowie wyrokiem z 19 grudnia 2012 r. (sygn. akt I ACa 1237/12).
2.5. Od orzeczenia sądu drugiej instancji skarżąca wniosła skargę kasacyjną, której Sąd Najwyższy – Izba Cywilna odmówił przyjęcia do rozpoznania postanowieniem z 18 lipca 2013 r. (sygn. akt III CSK 142/13).
3. Zdaniem skarżącej kwestionowany przepis narusza prawo ochrony własności (art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji), zasadę równości (art. 32 Konstytucji), zasadę proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji), zasadę demokratycznego państwa prawnego oraz wywodzone z niej zasady zaufania obywateli do państwa i przyzwoitej legislacji (art. 2 Konstytucji), a także zasadę legalizmu (art. 7 Konstytucji) oraz prawo do wynagrodzenia szkody poniesionej w związku z „naruszającymi prawo działaniami organów administracji publicznej” (art. 77 ust. 1 Konstytucji).
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. Zgodnie z art. 36 ust. 1 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarga konstytucyjna podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, podczas którego Trybunał Konstytucyjny bada, czy skarga odpowiada określonym przez prawo wymogom, a także czy postępowanie wszczęte na skutek wniesienia skargi podlegałoby umorzeniu na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK.
2. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że analizowana skarga konstytucyjna nie spełnia konstytucyjnych i ustawowych kryteriów warunkujących jej merytoryczne rozpoznanie.
3. W pierwszej kolejności należy przypomnieć, że zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji przesłanką wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego ze skargą konstytucyjną jest naruszenie praw lub wolności określonych w Konstytucji. Przepis ten został umieszczony w rozdziale II ustawy zasadniczej, odnoszącym się do wolności, praw i obowiązków człowieka i obywatela. Musi to rzutować na charakter i funkcję instytucji skargi konstytucyjnej, która stanowi środek ochrony konstytucyjnych praw i wolności przysługujących jednostce. Inne podmioty, w tym osoby prawne, mogą występować ze skarga konstytucyjną tylko w tym zakresie, w jakim przysługujące im prawa stanowią emanację podmiotowych praw i wolności jednostki chronionych konstytucyjnie. Wolności i prawa konstytucyjne mają bowiem na celu ochronę jednostki przed nadmierną ingerencją organów władzy publicznej. Określają relacje jednostki wobec państwa oraz innych podmiotów władzy publicznej. To organy władzy publicznej obowiązane są do zapewnienia realizacji przez jednostki przysługujących im wolności i praw oraz korzystania z nich. Dlatego też większość praw i wolności człowieka i obywatela przybiera postać publicznych praw podmiotowych. Podmiotem uprawnionym jest jednostka, a podmiotem zobowiązanym władza publiczna (zob. postanowienie pełnego składu TK z 22 maja 2007 r., SK 70/05, OTK ZU nr 60/A/2007, poz. 60). Powyższe prowadzi do wniosku, że „podmioty realizujące funkcje władzy publicznej nie mogą składać skarg konstytucyjnych, gdyż nie są one adresatami uprawnień wynikających z poszczególnych praw konstytucyjnych, lecz adresatami obowiązków związanych z realizacją praw innych podmiotów. Trzeba też podkreślić, iż rozszerzenie zakresu podmiotowego praw konstytucyjnych na wskazane wyżej osoby prowadziłoby do utożsamienia podmiotów ingerujących w te prawa z ich nosicielami” (postanowienie TK z 26 października 2001 r., Ts 72/01, OTK ZU nr 8/2001, poz. 298).
Z istoty skargi konstytucyjnej wynika, że przysługuje ona podmiotom prywatnoprawnym w sytuacji, w której ich prawa są naruszane przez działanie podmiotów prawa publicznego (zob. postanowienie TK z 25 lipca 2002 r., Ts 67/02, OTK ZU nr 3/B/2002, poz. 231). Funkcją skargi konstytucyjnej nie jest więc ochrona praw podmiotów publicznoprawnych. Dotyczy to także jednostek samorządu terytorialnego, który – zgodnie z art. 16 ust. 2 i art. 163 Konstytucji – uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej (zob. powołane postanowienie pełnego składu TK z 22 maja 2007 r., SK 70/05).
Jednostki samorządu terytorialnego są wprawdzie osobami prawnymi, ale mają całkowicie odmienny charakter od osób prawnych tworzonych przez osoby fizyczne w ramach korzystania z gwarantowanej konstytucyjnie wolności zrzeszania się. Podstawą osobowości prawnej przysługującej jednostkom samorządu terytorialnego jest przepis Konstytucji (art. 165 ust. 1 zdanie pierwsze), a o utworzeniu takiej jednostki nie rozstrzyga bezpośrednio wola członków wspólnoty samorządowej. Konstytucja odrębnie i odmiennie reguluje status obywatela (i osoby prawnej prawa prywatnego) oraz status jednostki samorządu terytorialnego. Należy też wziąć pod uwagę, że Konstytucja w art. 191 ust. 1 pkt 3 przyznaje organom stanowiącym jednostek samorządu terytorialnego uprawnienie do wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności z Konstytucją aktu normatywnego dotyczącego spraw objętych zakresem działania tej jednostki. Przepis ten ustanawia więc – co należy podkreślić – szczególny instrument umożliwiający jednostkom samorządu terytorialnego wszczęcie procedury kontroli konstytucyjności prawa. Artykuł 191 ust. 1 pkt 6 Konstytucji oddzielnie wymienia podmioty określone w art. 79 Konstytucji. Jest to konsekwencją odmienności wolności i praw człowieka i obywatela, wyrażonych przede wszystkim w rozdziale II Konstytucji, od praw jednostek samorządu terytorialnego określonych w rozdziale VII Konstytucji. Dopuszczalność równoległego korzystania przez organy samorządu terytorialnego z instytucji skargi konstytucyjnej w celu ochrony swego publicznoprawnego statusu podważałaby ratio legis tej instytucji (zob. m.in. J. Trzciński, Podmiotowy zakres skargi konstytucyjnej, [w:] Konstytucja – Wybory – Parlament. Studia ofiarowane Zdzisławowi Jaroszowi, red. L. Garlicki, Warszawa 2000, s. 213; idem, Zakres podmiotowy i podstawa skargi konstytucyjnej, [w:] Skarga konstytucyjna, red. J. Trzciński, Warszawa 2000, s. 53).
W związku z powyższym – na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 in fine oraz art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK – Trybunał postanowił odmówić nadania dalszego biegu analizowanej skardze konstytucyjnej, gdyż skarżąca nie jest uprawniona do inicjowania postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym w trybie art. 79 ust. 1 Konstytucji.
4. Niezależnie od wskazanej wyżej samoistnej negatywnej przesłanki procesowej Trybunał zwraca uwagę także na inną okoliczność uniemożliwiającą merytoryczne rozpoznanie wniesionej skargi konstytucyjnej.
4.1. Przedmiotem zaskarżenia skarżąca uczyniła art. 6471 § 1 k.c., będący przepisem prawa cywilnego materialnego, który stanowi: „Zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę”.
Wskazana regulacja była podstawą do wydania niekorzystnych dla skarżącej orzeczeń sądów meriti obu instancji, tj. wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu – I Wydział Cywilny z 6 września 2012 r. (sygn. akt I C 362/12) oraz utrzymującego go w mocy wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 19 grudnia 2012 r. (sygn. akt I ACa 1237/12). Tymczasem w uzasadnieniu skargi konstytucyjnej skarżąca jako ostateczne orzeczenie, uprawniające ją do wniesienia tego środka prawnego, wskazała postanowienie Sądu Najwyższego – Izby Cywilnej z 18 lipca 2013 r. (sygn. akt III CSK 142/13), które zostało wydane w ramach tzw. przedsądu kasacyjnego.
4.2. Należy zauważyć, że art. 79 ust. 1 Konstytucji stanowi, iż „[k]ażdy (…) ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego”. Oznacza to, że skarga konstytucyjna winna odpowiadać – z woli ustrojodawcy – warunkom merytorycznym i formalnym opisanym w ustawie zwykłej, czyli ustawie o Trybunale Konstytucyjnym (por. J. Trzciński, uwaga 10. do art. 79 Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 19992007). Termin do wniesienia skargi konstytucyjnej został określony w art. 46 ust. 1 ustawy o TK. Przepis ten przewiduje, że skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu trzech miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Początek biegu terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej wyznaczają w myśl tej normy dwa elementy: po pierwsze – wyczerpanie przez skarżącego drogi prawnej, po drugie – doręczenie skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału obie te przesłanki powinny być odczytywane łącznie w tym sensie, że skarżący przed wniesieniem skargi konstytucyjnej zobowiązany jest skorzystać ze zwykłych środków zaskarżenia przysługujących mu w ramach drogi prawnej, które zapobiegają uzyskaniu przez orzeczenie waloru prawomocności (zob. np. postanowienia TK z 2 marca 2009 r., Ts 251/06, OTK ZU nr 2/B/2009, poz. 88 oraz 17 grudnia 2009 r., Ts 68/08, OTK ZU nr 6/B/2009, poz. 449). Podstawy wniesienia skargi konstytucyjnej aktualizują się już wówczas, gdy orzeczenie stanie się prawomocne, a skarżący nie jest zobowiązany do poszukiwania ochrony swoich praw przy użyciu innych środków (por. wyrok TK z 25 maja 2009 r., SK 54/08, OTK ZU nr 5/A/2009, poz. 69). Data doręczenia prawomocnego orzeczenia wyznacza w konsekwencji początek biegu terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Nie ulega wątpliwości, że w toku postępowania – zarówno karnego, jak i cywilnego – może zapaść wiele rozstrzygnięć o różnym charakterze. Dlatego też należy podkreślić, że walor prawomocności, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o TK, odnosi się do wydanego na podstawie zaskarżonej normy orzeczenia, z którym skarżący wiąże naruszenie swoich praw. Jeżeli to orzeczenie stało się prawomocne, nie jest konieczne uruchamianie procedur o charakterze nadzwyczajnym, nawet jeżeli mogą one doprowadzić do uchylenia lub zmiany prawomocnego rozstrzygnięcia, a ich ewentualne wszczęcie nie ma wpływu na bieg terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej, nie powoduje ani jego zawieszenia, ani przerwy. Możliwość wniesienia nadzwyczajnych środków prawnych jest zazwyczaj związana z zaistnieniem szczególnych okoliczności; uzależnienie dopuszczalności skargi konstytucyjnej od podjęcia przez skarżącego próby wzruszenia orzeczenia także w taki sposób mogłoby nadmiernie utrudnić korzystanie ze skargi konstytucyjnej jako instrumentu ochrony konstytucyjnych praw i wolności. Wniesienie nadzwyczajnego środka zaskarżenia nie stoi tym samym na przeszkodzie równoległemu wniesieniu skargi konstytucyjnej; w takiej sytuacji Trybunał zawiesza postępowanie w sprawie rozpoznania skargi konstytucyjnej do czasu zakończenia postępowania przed właściwym sądem (zob. np. postanowienia TK z: 21 stycznia 2003 r., SK 30/02, OTK ZU nr 1/A/2003, poz. 7; 23 maja 2007 r., Ts 81/07, OTK ZU nr 5/B/2009, poz. 361; 23 stycznia 2008 r., Ts 214/07, OTK ZU nr 6/B/2008, poz. 230 oraz 8 kwietnia 2008 r., Ts 226/07, OTK ZU nr 4/B/2009, poz. 250).
4.3. W polskim modelu postępowania cywilnego skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, a nie instancyjnym środkiem odwoławczym (zob. np.: K. Piasecki, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, red. K. Piasecki, wyd. 5, Warszawa 2010, s. 155 i n.; T. Zembrzucki, Skarga kasacyjna. Dostępność w postępowaniu cywilnym, wyd. 3, Warszawa 2011, s. 32 i n.; T. Ereciński, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2: Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, wyd. 4, Warszawa 2012, s. 327 i n.; T. Zieliński, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. T. Zieliński, wyd. 6, Warszawa 2012, s. 650 i n.), przysługującym wyłącznie od prawomocnych wyroków sądu drugiej instancji lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania, kończących postępowanie w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (art. 3981 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.). Taki charakter skargi kasacyjnej wynika już z samej systematyki k.p.c. i umieszczenia tego środka w tytule VI księgi I części I tej ustawy, tj. umiejscowienie działu Va – „Skarga kasacyjna” za działem V – „Środki odwoławcze”. Ponadto, postępowanie kasacyjne spełnia szczególną funkcję polegającą na kontroli prawidłowości stosowania prawa przy wydawaniu zaskarżonych orzeczeń, a nie na kontroli zasadności i trafności ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego prawomocnego orzeczenia, jeśli orzeczenie to nie zostało wydane z rażącym pogwałceniem przepisów regulujących zasady i tok postępowania cywilnego. Idea ta wyraża się przede wszystkim w zawężeniu podstaw kasacyjnych do wad postępowania wyliczonych w art. 3983 k.p.c. Szczególny charakter skargi kasacyjnej wynika również z dalszych ograniczeń jej dopuszczalności, zawartych w art. 3989 § 1 k.p.c.: uzależnienie przyjęcia skargi do rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
4.4. Ukształtowanie skargi kasacyjnej w postępowaniu cywilnym (tak jak kasacji w postępowaniu karnym) jako środka nadzwyczajnego przysługującego od prawomocnych orzeczeń, które podlegały już kontroli w dwuinstancyjnym postępowaniu, stanowi wybór ustawodawcy, niepodlegający kognicji Trybunału (zob. wyrok TK z 17 maja 2004 r., SK 32/03, OTK ZU nr 5/A/2004, poz. 44). Jeżeli zatem przedmiotem zaskarżenia jest norma, na podstawie której zostało wydane orzeczenie merytoryczne, termin do wniesienia skargi konstytucyjnej rozpoczyna bieg wraz z doręczeniem skarżącemu prawomocnego orzeczenia wydanego przez sąd odwoławczy, a wniesienie skargi kasacyjnej pozostaje prawnie irrelewantne dla jego biegu (zob. np. postanowienia TK z: 25 lipca 2006 r., Ts 143/06, OTK ZU nr 1/B/2007, poz. 55; 13 lutego 2007 r., Ts 162/06, OTK ZU nr 1/B/2008, poz. 15; 15 lutego 2007 r. i 16 maja 2007 r., Ts 144/06, OTK ZU nr 3/B/2007, poz. 129 i 130; 4 października 2007 r., Ts 47/07, OTK ZU nr 2/B/2008, poz. 67; 27 listopada 2007 r., Ts 107/07, OTK ZU nr 1/B/2008, poz. 39; 27 listopada 2007 r., Ts 284/06, OTK ZU nr 2/B/2008, poz. 60; 14 stycznia 2009 r., Ts 260/08, OTK ZU nr 3/B/2009, poz. 209 oraz 16 maja 2011 r. i 28 lipca 2011 r., Ts 240/10, OTK ZU nr 4/B/2011, poz. 325 i 326).
Rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego w sprawie nadzwyczajnego środka zaskarżenia – w szczególności skargi kasacyjnej – może natomiast stanowić ostateczne orzeczenie w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji i art. 46 ust. 1 ustawy o TK, z tym skutkiem, że od daty jego doręczenia biegnie termin do wniesienia skargi konstytucyjnej wówczas, gdy skarżący domaga się zbadania zgodności z Konstytucją norm dotyczących tego etapu postępowania (zob. wyroki TK z: 30 maja 2007 r., SK 68/06, OTK ZU nr 6/A/2007, poz. 53 oraz 1 lipca 2008 r., SK 40/07, OTK ZU nr 6/A/2008, poz. 101).
W niniejszej sprawie mamy do czynienia z pierwszą z wyżej opisanych sytuacji.
4.5. W postanowieniu pełnego składu z 9 grudnia 2008 r. o sygn. SK 94/06 (OTK ZU nr 10/A/2008, poz. 185) i postanowieniu z 18 listopada 2009 r. o sygn. SK 12/09 (OTK ZU nr 10/A/2009, poz. 158) Trybunał zwracał wprawdzie uwagę na to, że w każdej sytuacji należy dokonywać analizy całokształtu unormowań determinujących przebieg danego postępowania. Jednak w okolicznościach sprawy, w związku z którą została wniesiona analizowana skarga konstytucyjna, brakowało elementów przesądzających o tym, że skarga kasacyjna powinna była zostać potraktowana jako środek prawny przysługujący w ramach wyczerpania drogi prawnej. Decydujące znaczenie ma tu przede wszystkim analiza uzasadnień wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 19 grudnia 2012 r. oraz postanowienia Sądu Najwyższego z 18 lipca 2013 r., z której – wbrew lakonicznej argumentacji skarżącej – bezsprzecznie wynika, że rozstrzygnięciem merytorycznym, tj. zapadłym na podstawie kwestionowanego w skardze przepisu prawa cywilnego materialnego, było właśnie orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Krakowie. Z kolei wspomniane postanowienie Sądu Najwyższego odnosiło się wyłącznie do kwestii zasadności zarzutów kasacyjnych, wywiedzionych przez skarżącą w trybie art. 3983 § 1 pkt 1 k.p.c., i zostało wydane na podstawie art. 3989 § 2 k.p.c.
4.6. W konsekwencji Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że wymóg wyczerpania drogi prawnej został spełniony przez skarżącą w momencie uzyskania przez nią wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 19 grudnia 2012 r., jako orzeczenia, w którym przyjęto – kwestionowaną w analizowanej skardze konstytucyjnej – wykładnię art. 6471 § 5 k.c. Wyrok ten, co Trybunał ustalił z urzędu, został doręczony pełnomocnikowi skarżącej 11 lutego 2013 r., skarga konstytucyjna została wniesiona zaś 12 grudnia 2013 r. Zatem fakt wniesienia tego środka prawnego przez skarżącą z rażącym przekroczeniem ustawowego terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o TK, nie budzi wątpliwości. Podjęcie przez skarżącą kroków zmierzających do pozbawienia orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Krakowie waloru ostateczności przez wniesienie skargi kasacyjnej od tego rozstrzygnięcia (której Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia do rozpoznania) nie wpłynęło już na bieg trzymiesięcznego terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej.
4.7. Powyższe także przemawia za odmową nadania dalszego biegu analizowanej skardze konstytucyjnej ze względu na niedopuszczalność orzekania (art. 39 ust. 1 pkt 1 in fine oraz art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK).
W tym stanie rzeczy postanowiono jak w sentencji.